Naar een andere Jeugdzorg. Kaderstellende notitie voor de transformatie van de jeugdhulpverlening

Transcriptie

1 Naar een andere Jeugdzorg Kaderstellende notitie voor de transformatie van de jeugdhulpverlening

2 Inhoudsopgave Inleiding en achtergrond 3 1. Landelijke kaders en uitgangspunten 5 2. Regionale kaders en uitgangspunten Inhoudelijke werkprincipes 2.2 Organisatorisch uitgangspunten 2.3 Samenwerking 21 voor de Jeugd 2.4 Kaders en uitgangspunten inrichting Jeugdhulpstelsel 3. Subregionale en lokale kaders en uitgangspunten Subregionale en lokale kaders en uitgangspunten 3.2 Organisatiemodel 4. Continuïteit van zorg Regionaal Transitie Arrangement 4.2 Vervolg proces Regionaal Transitie Arrangement 5. Proces en planning Op Overeenstemming Gericht Overleg 5.2 Samenwerking en inspraak 2

3 Inleiding en achtergrond Jo Hermanns, hoogleraar opvoedkunde: De samenleving kan nog maar weinig hebben van zijn jeugd. Wat vroeger normaal werd gevonden wordt nu vaker gezien als fout en hulpverleners staan klaar om in te grijpen. Hij waarschuwt voor de zuigkracht van de hulpverlening die hij omschrijft als een markt voor welzijn en geluk. We zijn doorgeschoten in het diagnosticeren, specialiseren en medicaliseren van problemen. In plaats van een jacht op risicogezinnen die nog geen probleem zijn, maar dat wel zouden kunnen worden, moeten we weer kinderen gaan opvoeden. Met andere woorden: normaliseren in plaats van problematiseren. Een mocht er echt hulp nodig zijn, zet dan deskundigheid in bij de opvoeding in plaats van kinderen te verplaatsen naar voorzieningen. De evaluatie van de huidige Wet op de Jeugdzorg en de analyse van de Parlementaire Werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg hebben belangrijke tekortkomingen van het huidige jeugdstelsel laten zien. De conclusie is dat de hulp en ondersteuning aan kinderen en ouders niet goed is georganiseerd. Er wordt te veel gebruik gemaakt van de geïndiceerde zorg, het is te bureaucratisch, er is te weinig samenhang en de eigen kracht van de ouders en het sociale netwerk wordt te weinig benut. Daarom is besloten tot de transitie van de jeugdzorgtaken naar de gemeente per 1 januari De gemeente wordt daarmee verantwoordelijk voor alle (bijna) alle vormen van zorg en ondersteuning aan jeugdigen en hun ouders/verzorgers. Gemeente waren al verantwoordelijk voor het preventieve jeugdbeleid, daar komen nu de volgende taken op het gebied van jeugdzorg bij: - provinciaal gefinancierde jeugdzorg (geïndiceerde jeugdzorg) - jeugdbescherming - jeugdreclassering - AMK (advies- en meldpunt kindermishandeling) - gesloten jeugdzorg - pleegzorg - zorg aan licht verstandelijk gehandicapten jeugdigen (jeugd LVG) (waaronder begeleiding en persoonlijke verzorging) - geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen (GGZ-J) De achterliggende gedachte achter de transitie van deze taken van provincie en rijk naar gemeenten, is dat de gemeente zich dichter bij de leefomgeving van de jeugdigen bevindt. Hierdoor zou de gemeente beter in staat moeten zijn om de zorg en ondersteuning op een effectieve en samenhangende wijze te kunnen bieden. De transitie van de jeugdzorg is meer dan het verleggen van de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid van deze taken, het moet ook een inhoudelijke verandering zijn. Wij spreken daarom ook wel van transformatie van de jeugdzorg. Deze verandering in uitvoering is nodig om de zorg te kunnen blijven bieden aan die jongeren die het echt nodig hebben, en om het hele stelsel van zorg aan onze jeugdige betaalbaar te houden. Met de transitie is immers ook een korting van 15% op het macrobudget gemoeid. 3

4 Beleidsplan De nieuwe Jeugdwet verplicht de gemeenten om, net zoals in de Wmo, een periodiek beleidsplan op te stellen. In dit beleidsplan wordt het gemeentelijk beleid betreffende jeugdhulp, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering vastgelegd. Dit plan besteedt ook aandacht aan de samenhang met de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg en de afstemming met gezondheidszorg, onderwijs, werk en inkomen en politie en justitie. In de wet staat hierover het volgende opgenomen: De gemeenteraad stelt telkens periodiek een plan vast over de uitvoering van de preventie en jeugdhulp, de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering Het plan bevat de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren beleid op het gebied van preventie, jeugdhulp en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. In dit plan wordt in ieder geval meegenomen; - gemeentelijke visie en doelstellingen - hoe beleid wordt uitgevoerd in samenhang met de verantwoordelijkheid inzake het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling - welke resultaten de gemeenten wenst te behalen en hoe gemeten zal worden of deze resultaten zijn behaald - waarborging dat jeugdhulpaanbieder voldoet aan de eisen inzake de verantwoordelijkheidstoedeling - op welke wijze de gemeenteraad en het college de behoeften van kleine doelgroepen hebben meegenomen - over het beleidsplan wordt overleg gevoerd met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs Dit beleidsplan wordt eind 2014 aan de gemeenteraden voorgelegd. In deze notitie zijn de kaders opgenomen op basis waarvan het beleidsplan opgesteld wordt. 4

5 1 Landelijke kaders en uitgangspunten De landelijk gestelde kaders en uitgangspunten komen voort uit de Jeugdwet en aanverwante wet- en regelgeving. Op het moment van schrijven van deze notitie is de wet al vastgesteld door de Tweede Kamer en staat behandeling in de Eerste Kamer gepland in januari Het versterken van de eigen kracht en sociale netwerken rond jeugdigen en gezinnen moet centraal komen te staan in het nieuwe stelsel van zorg voor jeugdigen (pedagogische civil society) Het stelsel moet zo worden vormgegeven, dat er eerder ondersteuning en zorg op maat wordt geboden vanuit een laagdrempelig netwerk van organisaties, ter voorkoming van instroom in de gespecialiseerde zorg (het Centrum voor Jeugd en Gezin kan als fundament dienen) De bundeling van geldstromen voor de verschillende zorgdomeinen (preventief en gespecialiseerd) en drang- en dwangmaatregelen moet leiden tot een stelsel van integrale en daarmee effectievere zorg voor jeugdigen en gezinnen (in afstemming met het onderwijs) Om bovenstaande te realiseren is een transformatie binnen de zorg voor jeugdigen noodzakelijk ten opzichte van de huidige situatie. Gemeenten krijgen hiervoor binnen de wettelijke kaders de vrijheid om op lokaal niveau de zorg voor jeugd in samenhang te regelen, zodat lokaal beleid kan worden afgestemd op de behoefte van de inwoners. 5

6 2 Regionale kaders en uitgangspunten; 21 voor de Jeugd Gemeenten werken in regionaal verband samen aan de voorbereiding op de transitie en transformatie van de jeugdzorg. Voor een aantal taken geldt dat regionale samenwerking verplicht is. Voor veel andere taken geldt dat het effectiever en efficiënter is om gezamenlijk op te trekken, bijvoorbeeld in overleg en onderhandeling met regionale aanbieders. Binnen de regionale samenwerking, blijft de ruimte voor lokale uitvoering overeind. In december 2010 zijn de bestuurders en ambtenaren binnen het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) gezamenlijk het traject in het kader van de Transitie Jeugdzorg gestart. De 21 gemeenten werken samen onder de noemer 21 voor de jeugd, hiermee geven we aan dat we gezamenlijk optrekken in het de vormgeving van de jeugdzorg in Zuidoost Brabant. De wet verplicht ons immers om op een aantal taken bovenlokaal samen te werken. 2.1 Inhoudelijk werkprincipes Bij aanvang van het traject zijn door de gemeenten inhoudelijke werkprincipes opgesteld, de A2-gemeenten onderschrijven deze kaders als regionale kaders Ouders zijn en blijven primair verantwoordelijk voor het opgroeien en de opvoeding van hun kinderen. Dit vraagt een constante inspanning van ouders. De samenleving heeft een inspanningsverplichting om ouders aan te spreken op hun verantwoordelijkheid en helpt daarbij (pedagogische civil society). De leefomgeving van het kind (wijk, school, vrije tijd) is het fundament bij het opgroeien en de ontwikkeling van kinderen. De nadruk ligt op normaliseren en niet op problematiseren Opvoeden is normatief, bij risico s wordt ingegrepen. Hulp die geboden wordt, is gericht op het versterken van de eigen kracht en die van de omgeving (familie, wijk, school). Hulp wordt ingeroepen in de natuurlijke leefomgeving. Één kind, één gezin, één plan, één coördinator 2.2 Organisatorische uitgangspunten Naast deze inhoudelijke werkprincipes zijn er ook organisatorische uitgangspunten ontwikkeld. Deze organisatorische uitgangspunten hebben met name betrekking op de toeleiding naar specialistische zorg. Met het verdwijnen van de indicatiestelling door Bureau Jeugdzorg, zal een andere vorm van toeleiding naar gespecialiseerde zorg moeten worden ontwikkeld in de gemeente, in combinatie met de aanwezigheid van lokaal zorgaanbod. 6

7 De in regionaal verband opgestelde organisatorische uitgangspunten worden door de A2-gemeenten onderschreven. Een adequate vraaganalyse en risicotaxatie aan de voorkant door professionals, die de juiste afweging kunnen maken of er een vervolgtraject nodig is en welke zorg het best passend is. Optimale professionele handelingsruimte. Ruimte voor professionals, om datgene te doen wat nodig is om vertrouwen te winnen, de eigen kracht van jeugdigen en/of opvoeders te versterken en daarmee grip op het normale leven te herstellen en te optimaliseren. Één coördinator, die samen met het gezin verantwoordelijk is voor het opstellen en uitvoeren van een integraal gezinsplan (breder dan alleen de jeugdhulp). Ondersteuning is zo ingericht dat met minder professionals meer problemen aangepakt kunnen worden. De klantroute kent geen overbodige obstakels 2.3 Samenwerking 21 voor de Jeugd Na het vaststellen van deze inhoudelijke en organisatorische uitgangspunten is in de notitie 21 voor de Jeugd, samenwerking op jeugdzorg in Zuidoost Brabant deze samenwerking verder vorm gegeven en uitgewerkt. In 21 voor de jeugd worden 5 niveaus van samenwerking onderscheiden, waarop de gemeenten samen (kunnen) werken. 1. Procesmatig De gemeenten gaan samen het transformatieproces in om te komen tot een gewijzigd jeugdzorgstelsel. Op basis hiervan wordt duidelijk welke keuzen lokaal/subregionaal gemaakt moeten worden. Het kan zijn dat dit leidt tot gezamenlijke regionale beleidsuitgangspunten, welke lokaal worden uitgewerkt 2. Product/prijsafspraken De gemeenten in de regio stellen in gezamenlijkheid een productenboek samen, met daarin een omschrijving van de verschillende producten, kwaliteitscriteria en bijbehorende normprijzen. 3. Gezamenlijke inkoop De gemeenten in de subregio sluiten in gezamenlijkheid één contract af met een bepaalde zorgaanbieder voor het leveren van bepaalde zorgproducten 4. Gezamenlijke inkoop met volumegarantie voor instellingen De gemeenten sluiten in gezamenlijkheid één contract af met een bepaalde zorgaanbieder voor het leveren van bepaalde zorgproducten, waarbij tevens een volumegarantie wordt afgegeven richting de zorgaanbieder 5. Gezamenlijke inkoop met risicospreiding 7

8 De gemeenten in de regio financieren gezamenlijk een bepaald volume aan eenheden jeugdzorg en kunnen vervolgens allemaal gebruik maken van dit totaal volume afhankelijk van de behoefte/vraag in dat jaar. Deze samenwerkingsvormen zijn vertaald naar zorgvormen, en dat leidt tot onderstaande verdeling; Zorgvorm Ambulante zorg aan kind en gezin Dagbehandeling Dag- en nachtbehandeling Toezicht en rechterlijke macht: jeugdbescherming/jeugdreclassering Speciale producten (Crisishulp, AMHK, kindertelefoon etc.) Voorstel niveau van regionale samenwerking 2. product- en prijsafspraken met grote instellingen, waarbij lokaal bepaald wordt welke en hoeveel zorg al dan niet wordt ingekocht. 5. gezamenlijke inkoop met risicospreiding 3. gezamenlijke inkoop, waarbij de regie van de gemeente op het volume van deze zorgvorm nihil is 4. gezamenlijke inkoop met volumegarantie voor instelling 2.4 Kaders en uitgangspunten inrichting jeugdhulpstelsel Naast deze afspraken over het niveau van samenwerking, zijn er regionaal ook aanvullende uitgangspunten voor de inrichting van het jeugdhulpstelsel geformuleerd. Een bepaalde mate van uniformiteit in de inrichting van het stelsel per gemeente, is nodig om op regionaal niveau tot een succesvolle en efficiënte uitvoering te komen. Deze uitgangspunten vormen hiermee ook kaders voor het opstellen van het lokale beleid en de lokale inrichting van het jeugdhulpstelsel. Iedere gemeente in Zuidoost Brabant beschikt op 1 januari 2015 over generalistisch werkende teams en heeft afspraken gemaakt over de toegang tot specialistische jeugdzorg en de consultatierol hierin van specialisten. De jeugdbescherming en jeugdreclassering wordt bij voorkeur ingekocht bij één gecertificeerde instelling voor de regio Zuidoost Brabant. De jeugdbeschermer/jeugdreclasseerder vervult een tandemfunctie met de generalist in het gezin, welke inhoudelijke hulp levert. De jeugdbeschermer/jeugdreclasseerder geeft samen met de generalist het plan van aanpak vorm en is toezichthouder. Voor het vormgeven van de risicospreiding wordt uitgegaan van het gemiddeld zorggebruik over 2-5 jaar (over de termijn moet nog een keuze gemaakt worden). Iedere gemeente betaalt uiteindelijk (achteraf) voor het eigen zorggebruik. 8

9 3 Subregionale en lokale kaders Naast de eerder beschreven kaders en uitgangspunten voor de transitie van de jeugdzorg, hebben de A2-gemeenten nog aanvullende kaders en uitgangspunten geformuleerd voor het vormgegeven van het beleid. 3.1 Subregionale en lokale kaders en uitgangspunten De transitie en transformatie wordt zoveel mogelijk in samenwerking met de A2-gemeenten opgepakt. In de uitvoering blijft de lokale inkleuring overeind. De toegang tot zorg en ondersteuning wordt zoveel mogelijk lokaal georganiseerd, via de basisvoorzieningen en vindplaatsen. Het CJG vormt de spil van het stelsel van jeugdhulpverlening Er komt een generalistisch team in A2-verband voor de aanpak van complexe casussen. Deze generalisten werken volgens de principes van 1 gezin, 1 plan en het Wrap Around Care. Bij de inzet van maatregelen vanuit het gedwongen kader, wordt dit zoveel mogelijk dichtbij huis georganiseerd en in afstemming met de overige hulpverlening. Instellingen betrokken bij de lokale hulpverlening, worden betrokken in het proces van transitie en transformatie. De transitie jeugdzorg wordt in afstemming met de transitie Wmo, de Participatiewet en het Passend Onderwijs vormgegeven. 3.2 Organisatiemodel De hiervoor regionale en lokale uitgangspunten zijn uitgewerkt in een schematisch organisatiemodel voor de jeugdhulpverlening in de A2-gemeenten. Dit organisatiemodel, en met name de inrichting van het generalistisch team (A2-team) is niet alleen gericht op jeugd, maar kan verbreed worden naar het hele sociale domein. Het schema toont de huidige CJG-zorgstructuur aan de onderkant, de vernieuwing is het toevoegen van een in te zetten A2-team en de toegang naar de specialistische (dure) zorg. Het A2-team is een generalistisch team zoals dat in iedere gemeente vorm gaat krijgen zoals verwoord in 21 voor de jeugd. Dit generalistisch team wordt ingezet bij complexe en/of zware casussen, waarbij een soort van gezinsregisseur nodig is. De samenstelling van het A2-team wordt bepaald aan de hand van de verwachte benodigde expertise. Dit betekent dus dat de medewerkers in dit team generalistisch werken vanuit een specialistische achtergrond (bv. VG, GGz, (v)echtscheidingen). Overigens werken ook de medewerkers onderin de piramide generalistisch, maar op een andere niveau. 9

10 Specialististen Expertise MEE Politie Huisarts Wmo W&I Woningbouw Etc. A2 - team CJG-casusoverleg CJG-medewerkers basisvoorzieningen Basisvoorzieningen; scholen, kinderopvang, peuterspeelzalen, consultatiebureau Preventie 10

11 4 Continuïteit van zorg 2015 is door de wetgever aangemerkt als een overgangsjaar in de transitie Jeugdzorg. Dit betekent onder andere dat de continuïteit van zorg voor cliënten die op in zorg zijn, gegarandeerd moet worden. De jeugdzorgregio s, voor ons de regio Zuidoost Brabant, hebben met zorgaanbieders en huidige financiers een Regionaal Transitie Arrangement opgesteld. 4.1 Regionaal Transitie Arrangement In dit Regionaal Transitie Arrangement zijn afspraken vastgelegd over de continuïteit van zorg in 2015, en de bekostiging hiervan, waarbij rekening is gehouden met al geplande Rijkskortingen op het macrobudget in Het doel van het Regionaal Transitie Arrangement is drieledig: Continuïteit van zorg voor zittende en wachtlijstcliënten per Het realiseren van de hiervoor benodigde infrastructuur Het beperken van de frictiekosten als gevolg van de transitie Continuïteit van zorg De continuïteit van zorg is door de Toetsingscommissie Stelselherziening Jeugdzorg (TSJ) gedefinieerd als het continueren van de zorg waar zittende cliënten per gebruik van maken, bij dezelfde aanbieder als waar zij op deze datum zorg krijgen. De continuïteit van zorg is afgebakend voor maximaal het gehele kalenderjaar 2015 of zoveel eerder als de indicatie in 2015 afloopt. Uitzonderingen hierop zijn: Pleegzorg kent geen maximale duur van continuïteit van zorg; Maatregelen opgelegd door de rechter, OM of justitie, kunnen een langere looptijd kennen dan een jaar; Geïndiceerde intensievere zorgvormen voor jeugdigen met ernstige psychiatrische en/of LVG problematiek, waarbij het aannemelijk is dat zij deze zorg moeten continueren, geen verplaatsing naar voorziening in het voorliggend veld mogelijk is en weinig tot geen verbetering van de beperkingen te verwachten is. Infrastructuur Continuïteit van zorg wordt beredeneerd vanuit de client en niet vanuit de zorgaanbieder. Om continuïteit van zorg te garanderen zijn echter zorgaanbieders nodig, zij vormen de bestaande infrastructuur in Om te realiseren dat zittende cliënten de geïndiceerde zorg blijven ontvangen, is borging van die infrastructuur nodig. Hieronder wordt verstaan dat de jeugdzorgaanbieders de zorg moeten uitvoeren voor de periode van maximaal het overgansjaar. Frictiekosten Frictiekosten zijn de kosten die gepaard gaan met de transitie en transformatie van jeugdzorg per op de volgende onderwerpen; 11

12 Wachtgelden voor personeel van instellingen Kapitaalslasten zijnde kosten voor afbouw of ombouw van gebouwen in eigendom van instellingen en kosten in verband met opzeggen huur Afspraken in het Regionaal Transitie Arrangement In het Regionaal Transitie Arrangement zoals dat door de regio Zuidoost Brabant is opgesteld, zijn afspraken opgenomen over onder andere de budgetverdeling in 2015 en het beperken van de frictiekosten. De belangrijkste afspraken zoals vastgelegd in het Regionaal Transitie Arrangement; Er wordt in 2015 een generieke korting van 10% toegepast op het budget voor de zorgaanbieders. Deze 10% korting bestaat uit de 4% korting die door het Rijk wordt opgelegd en 6% transformatiebijdrage. De transformatiebijdrage wordt door de gemeenten gebruikt voor het lokaal inrichten en vormgeven van de transformatie van de jeugdzorg. De korting loopt evenredig met de rijkskorting op tot 20% in 2017 (+5% in 2016 en +5% in 2017). Deze percentages worden aangepast aan de feitelijke rijkskorting indien deze hoger uitvalt dan de genoemde percentages. (er is bijvoorbeeld nog geen duidelijkheid over de korting op taken die vanuit de AWBZ worden overgedragen). De frictiekosten worden beperkt door samen met instellingen en huidige financiers te sturen op o.a. overname van personeel, aansluitend op de transformatiedoelen en een intensievere samenwerking tussen instellingen. De werkelijke uitkering vanuit het rijksbudget is leidend voor de te maken afspraken over korting en financiering van de jeugdzorg. 4.2 Vervolg proces Regionaal Transitie Arrangement Het Regionaal Transitie Arrangement is door de Toetsingcommissie beoordeeld, de regio heeft daarbij enkele aanwijzingen ontvangen. Deze aanwijzingen stemmen overeen met de aanwijzingen die de meeste regio s kregen: Er zijn nog geen contractuele afspraken gemaakt voor 2015 en er is nog geen financiële duidelijkheid verschaft aan de zorgaanbieders. De duidelijkheid in budgetten is een randvoorwaarde van de gemeenten om tot gedegen financiële en contractuele afspraken te komen tussen gemeenten en zorgaanbieders voor Waarbij wordt uitgegaan van budgetneutraliteit voor gemeenten en rekening houdend met de bestuurlijke besluitvormingsprocessen en termijnen. De gemeenten in Zuidoost Brabant hebben in het RTA aangegeven dat zij vinden dat de gemeenten niet verantwoordelijk zijn voor de frictiekosten ten gevolge van de transitie van de jeugdzorg. 12

13 Het Regionaal Transitie Arrangement zal de komende maanden verder worden vervolmaakt en er zullen aanvullende afspraken gemaakt worden met instellingen aan zorgaanbieders. De uitgangspunten die zijn vastgelegd in het RTA en in 21 voor de jeugd zijn daarbij leidend. 13

14 5 Proces en planning 5.1 Op Overeenstemming Gericht Overleg Samenwerking met het onderwijs bij het vormgeven van het jeugdhulpstelsel is belangrijk. Gemeenten en onderwijs hebben een gedeelde verantwoordelijkheid voor de zorg en ondersteuning aan jeugdigen en hun ouders. De gemeenten zijn daarom verplicht om met de samenwerkingsverbanden voor Passend onderwijs overleg te voeren over de afstemming van zorg in en op school en de zorgtaken van de gemeenten. Hiervoor wordt een Op Overeenstemming Gericht Overleg gevoerd tussen de gemeenten en de samenwerkingsverbanden voor Primair en Voortgezet Onderwijs. Het gaat daarbij om de onderdelen van het beleid die betrekking hebben op de afstemming tussen zorg en onderwijs. Vanuit de Wet op het Passend Onderwijs wordt dezelfde verplichting opgelegd aan scholen waar het gaat om afstemming met de gemeente. Alvorens het gemeentelijk beleidsplan jeugd aan de raad wordt voorgelegd wordt hierover overleg gevoerd met de samenwerkingsverbanden. Tot eind 2013 is er slechts verkennend overleg geweest tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden, omdat de samenwerkingsverbanden nog niet zo ver waren dat er al inhoudelijk gesproken kon worden over afstemming van zorg. De verwachting is dat er in de eerste helft van 2014 Op Overeenstemming Gericht Overleg gevoerd kan worden met de samenwerkingsverbanden. 5.2 Samenwerking en inspraak Tijdens het hele proces zoals dat tot nu toe doorlopen is in de transitie jeugdzorg zijn betrokken partijen meegenomen in het proces. Met instellingen wordt regelmatig overleg gevoerd over de toekomstige inrichting van het stelsel, de transformatieopgave etc. Cliëntenraden en vertegenwoordigers evenals belangenverenigingen zijn in het regionale proces betrokken, en zullen dat ook in de toekomst blijven. Omdat veel instellingen ook regionaal werken, doen we dit ook zoveel mogelijk regionaal. Cliëntenparticipatie is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de instellingen. Het betrekken van cliëntenraden, -vertegenwoordigers etc. zal zo veel mogelijk in regionaal verband worden opgepakt, waar het gaat om de regionaal werkende instellingen. Lokaal wordt gekeken op welke wijze burgers betrokken kunnen worden bij de vorming van beleid en de lokale inrichting. 14

15 Met de lokaal werkende instellingen, die nu ook al deel uitmaken van de jeugdketen, wordt zeer regelmatig overleg gevoerd over de inrichting van het nieuwe stelsel. Zij worden betrokken bij het op te stellen beleid, omdat zij mede de toegang gaan vormen tot de jeugdhulp. Planning De planning is om uiterlijk in november 2014 het beleid en de eventuele verordeningen aan de gemeenteraad voor te leggen. 15