Lesprogramma hygiëne. Onderbouw basisonderwijs. Gebaseerd op materiaal van GGD Hart voor Brabant/West Brabant

Transcriptie

1 Lesprogramma hygiëne Onderbouw basisonderwijs Gebaseerd op materiaal van GGD Hart voor Brabant/West Brabant

2 Inhoudsopgave Docentenhandleiding Algemeen Brief docent(e) Inleiding Lessen LES 1 Lichaam wassen LES 2 Handen wassen LES 3 De WC LES 4 Haren wassen LES 5 Hoofdluis LES 6 Sport & Spel LES 7 De Leefomgeving Praatplaten Plaat 1 Lekker in bad Plaat 2 Handen wassen Plaat 3 Haren wassen Plaat 4 De WC Ouder info Introductiebrief Informatieblad 1 Informatieblad 2 Informatieblad 3 Informatieblad 4 Hygiëne in de klas Lichamelijke verzorging Handen wassen Op luizen jacht Sport & Spel

3 Werkbladen Werkblad 1 Werkblad 2 Werkblad 3 Werkblad 4 Werkblad 5 Werkblad 6 Werkblad 7 Werkblad 8 Werkblad 9 Werkblad 10 Werkblad 11 Werkblad 12 Werkblad 13 Werkblad 14 Werkblad 15 Waar word je vies van? Jongen in bad, zoek de 6 verschillen Wat hoort waar bij? Schoon en vies Handen en nagels Wat gebruik je bij het schoonmaken van je lichaam? Stip tot stip strand Doolhof, meisje zoekt bal Wat hoort er NIET bij? Jongen op hond, zoek de 6 verschillen Jongens op strand, zoek de 6 verschillen Man jaagt op kat, zoek de 6 verschillen Doolhof, hond zoekt kat Doolhof, hond zoekt bot Rebus Kleurplaten Kleurplaat 1 Kleurplaat 2 Kleurplaat 3 Kleurplaat 4 Kleurplaat 5 Kleurplaat 6 Kleurplaat 7 Kleurplaat 8 Kleurplaat 9 Kleurplaat 10 Kleurplaat 11 Kleurplaat 12 Kleurplaat 13 Kleurplaat 14 Kleurplaat 15 Kleurplaat 16 Kleurplaat 17 Kleurplaat 18 Kleurplaat 19 Kleurplaat 20 Kleurplaat 21 Kleurplaat 22 Olifant in bad Jongen in bad Boris en Katinka Paddington in bad Een vrolijk gebit Pulken in je neus Bij de kapper Kapper PUNK Paddington speelt voetbal De korfbal Jongen speelt voetbal Honkballen Touwtje springen Jongen op de glijbaan Met z n allen op de glijbaan Meisje op de schommel Op de schommel Jongen op de schommel Jongen op de wipkip Op de wipkip Spelen in de speeltuin Spelen met z n allen Overig Kleurplaat wassen en plassen Luizen citaten Memorie kaarten Aanbevolen boeken (ook te leen bij het Publieks Informatiepunt GGD Regio Nijmegen): - Ik wil lekker vies (Tomas Ross) - Dikkie Dik gaat in bad (Jet Boeke) - Flodderje (met liedjes-cd) (Annie M.G. Schmidt)

4 Beste leerkracht, Op school kan op een speelse manier aandacht worden besteed aan hygiëne door met de kinderen de diverse handelingen en situaties te bespreken. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om persoonlijke hygiëne met aan het eind in les 7 een kleine uitwijking naar de leefomgeving zoals de zandbak. Ook op school moeten de kinderen zich bewust zijn van hun persoonlijke hygiëne. Door uw leerlingen o.a. aan te leren hun handen te wassen nadat ze naar de wc zijn geweest. En dat daarbij zeep een belangrijk middel is, zou kunnen leiden tot gewenst gedrag en een betere persoonlijke hygiëne voor de toekomst! Wilt u meer weten of zijn er vragen, dan kunt u terecht bij het publieksinformatiepunt (PIP). Het PIP is bereikbaar van maandag t/m vrijdag van uur (tijdens schoolvakanties gesloten). Telefoon:

5 Inleiding Kinderen en wassen Deze handleiding is bedoeld om kinderen van groep 1, 2, 3 en 4 in aanraking te laten komen met hygiëne en al wat er voor nodig is om een goede hygiëne te handhaven. Door af en toe aandacht te besteden aan onderwerpen als handen wassen, nagels boenen en het gebruiken van zeep, kunnen leerkrachten de kinderen bekend maken met het hoe en waarom van hygiëne. Deze handleiding bestaat uit zeven lessen namelijk: LES 1: LES 2: LES 3: LES 4: LES 5: LES 6: LES 7: Lichaam wassen Handen wassen De WC Haren wassen Hoofdluis Sport & Spel De leefomgeving Hoe kunt u de handleiding gebruiken De opbouw van deze handleiding is als volgt. Elke les wordt aan de hand van de onderdelen Doel, Materialen en Werkwijze uitgewerkt. Er worden verschillende werkvormen aangeboden. De bedoeling is dat u zelf een keuze maakt uit de aangereikte ideeën. Bij enkele onderwerpen is achtergrond informatie voor de docent beschikbaar. De bij de lessen behorende werkbladen zijn achterin deze handleiding te vinden. Deze kunnen desgewenst gekopieerd worden.

6 Lichaam wassen!

7 LES 1. Lichaam wassen Doel De leerlingen weten waarom ze hun lichaam moeten wassen /gewassen wordt. De leerlingen weten hoe ze hun lichaam moeten wassen /hoe hun lichaam gewassen wordt. De leerlingen weten dat er zeep gebruikt kan worden om je lichaam schoon te maken en lekker te doen ruiken. Bij deze les kunt u gebruik maken van de volgende materialen: Materiaal voor de leerkracht Praatplaat 1 Lekker in bad Gipspoeder Deksel van een doos (o.i.d.) Aarde Vingerverf Kleurpotloden Materiaal voor de leerlingen Leesboek Floddertje Leesboek Dikkie Dik gaat in bad Leesboek Ik wil lekker vies! Puzzel Gezicht wassen Puzzel Tanden poetsen Hygiëne Memoriespel Werkblad 1 Waar wordt je vies van? Werkblad 2 Jongen in bad Werkblad 3 Wat hoort waar bij? Werkblad 4 Schoon en vies Kleurplaat 1 Olifant in bad Kleurplaat 2 Jongen in bad Kleurplaat 3 Boris en Katinka Kleurplaat 4 Paddington in bad Kleurplaat 5 Een vrolijk gebit Kleurplaat Wassen & Plassen Materiaal voor de ouders Informatieblad 1 Lichamelijke verzorging Werkwijze Voorlezen uit: Floddertje Kringgesprek Vertel waarom ze hun lichaam wassen - Schone huid - Voorkomt ziek worden - Niet stinken! (lekker ruiken) en waarop ze dan moeten letten. - Met milde zeep wassen - Goed afdrogen, ook tussen de tenen Vragen die gesteld kunnen worden: - Ga je vaak in bad / onder de douche? - Vertel daar eens iets over? - Gebruik je ook zeep? Gebruikt je moeder zeep? - Vind je jezelf lekker ruiken als je gedoucht hebt? Praatplaat 1 Lekker in bad Wat zien de kinderen op deze plaat? Wat gebeurt er? Wat zijn ze aan het boenen? Waarmee? Waarom? Komt het hun bekend voor? Welke handelingen worden er verricht?

8 Welke handelingen kunnen er nog meer verricht worden? Liedjes/versjes Pippeloentje in bad Kijk wie zit daar in het bad Pippeloentje Pippeloentje En hij spettert en hij spat Hij maakt heel de kamer nat Daar zit beertje in de tobbe Mama beer gaat aan het schrobben En aan t wassen met een spons Foei zegt ze, dat kind van ons Zit vol modder en vol grind Wat een smerig berenkind Dat komt van t slootje springen Altijd doe je stoute dingen Kijk wie zit daar in het bad Pippeloentje Pippeloentje En hij spettert en hij spat Hij maakt heel de kamer nat Andere beertjes zijn veel netter Hou toch op met dat gespetter Komt de zeep weer in je ogen Zo nu zullen we je afdrogen Dan wordt Pippeloentje even Met een handdoek afgewreven Denk er om zegt moeder Beer Slootje springen mag niet meer De Poedelman Daar is dan de poedelman Ring pingeling daar komt ie an Zijn er hier nog kindertjes met vieze vuile oren Eén twee drie daar gaat ie dan Vuile kinderen hou ik niet van Ik was alle kindertjes van achter en van voren Vader moeder geef maar op Ik doe zusje wel in t sop Hopla zegt de Poedelman jouw stop ik in de tobbe Kijk die groezelige Jan Hopla zegt de Poedelman Nou eerst wat groene zeep en dan maar lekker schrobbe Wat een handjes, wat een toet Wat een teentjes zwart als roet Dan komt kleine Bobby met zijn ongepoetste tanden Geen gezeur en geen gehuil Goeie help wat ben ik vuil Alle kinderen uit de buurt neem ik onderhanden Ringpingeling daar gaat ie dan Hij gaat weg de Poedelman Zijn nu alle kindertjes weer netjes en weer helder Weet je ik geloof van niet Ik geloof dat kleine Piet Stiekem weg gekropen is misschien wel in de kelder

9 Was je buik (4x) Was je buik en was je benen Was je voeten en je tenen Was je hoofd en was je handen Kam je haren, poets je tanden Wassen en plassen dat is heel gewoon Elke dag weer lekker schoon Wassen en plassen dat is heel gewoon Elke dag weer lekker schoon Kabouter Plop in bad Kabouter Plop zit in bad Hij is nat helemaal nat Hij wast zijn lip en ook zijn benen En daarna wast hij zijn tenen Kabouter Plop zit in bad Hij is net helemaal nat Plons plets plats blub blub spetter spetter (2x) Kabouter Smul zit in bad Hij is nat helemaal nat In bad zit hij taart te eten Hij krijgt buikpijn zeker weten Kabouter Smul zit in bad Hij is nat helemaal nat Plons plets plats blub blub spetter spetter (2x) Kabouter Lui zit in bad Hij is nat helemaal nat Hij zucht en begint te gapen En daarna ligt hij te slapen Kabouter Lui zit in bad Bij is nat helemaal nat Plons plets plats blub blub spetter spetter (2x) Kabouter Klus wil niet in bad Hoor je dat, hoor je dat Hij zegt Ik was me wel eens later Want hij is zo bang voor water Kabouter Klus wil niet in bad Niet in bad, wil niet in bad Plons plets plats blub blub spetter spetter (6x) In bad (2x) Nu ben ik het zat alle kinderen gaan in bad. Dus allemaal in badibadi bad dan wordt je lekker nat. En schoon, heel gewoon! In bad Ik ga in bad wie gaat er mee Het is nog fijner dan de zee

10 Je kunt er met z n tienen in Het water komt tot aan je kin En soms nog wel eens hoger Als je groot bent zit je droger Zo ongeveer tot aan je rug Maar eerst je kleren uit en vlug (2x) Het water is een beetje nat Wat hindert dat Ik ga in bad wie durft het aan Er is alleen een koude kraan We moeten zingen allemaal Het klinkt dan net als in een zaal We dansen en we springen Het wordt wel een beetje dringen Je krijgt de kriebels langs je rug Maar eerst je kleren uit en vlug (2x) Precies dus in je blote gat Dat is me wat Ik ga in bad, gaan jullie mee Zijn jullie soms bang voor water? Nee toch? Piet de smeerpoets Piet de smeerpoets Ga je toch eens wassen Piet de smeerpoets Domme domme Piet Waarom was jij je handen niet Piet, piet, wat een verdriet Piet de smeerpoets Ga je toch kammen Piet de smeerpoets Domme domme Piet Waarom kam jij je haten niet Piet, Piet, wat een verdriet Boek lezen Lees uit: Floddertje Maak een voet of hand afdruk In een deksel van een doos of iets anders met een opstaande rand leg je vochtige aarde. De leerling kan zijn voet of hand er in plaatsen en goed aandrukken, zodat er een duidelijke vorm ontstaat in de aarde. Meng het gipspoeder met water en maak er een halfdikke pap van. Giet deze vervolgens in de voet c.q. hand afdruk. Laat het gips hard worden. Haal de afdruk eruit. Nu kan de leerling zijn eigen voet c.q. hand gaan schilderen met vingerverf (of iets anders) Er kan ook een opdracht aangekoppeld worden, bijvoorbeeld als hun voet toch smerig is benadrukken dat ze hem goed wassen en goed afdrogen. Of dat ze op de afdruk van hun hand nagels moeten aanbrengen etc.

11 Gipspoeder is verkrijgbaar bij iedere hobbywinkel!!! Puzzel Gezicht wassen en Tanden poetsen te bestellen bij Memoriespel Voor voorbeelden van de kaartjes zie deze handleiding. Deel Werkblad 1 Waar word je vies van? uit en lees de instructies voor de leerlingen hard op voor. De bedoeling is dat de leerlingen om de diverse tekeningen cirkels zetten, waarvan zij denken dat je smerig wordt. Vragen die klassikaal of individueel behandeld kunnen worden: 1. Weet je nog andere dingen waar je vies van wordt? 2. a) Welke WC kiest Sofie? b) Waarom? c) Wat doet Sofie als ze klaar is met plassen? Deel Werkblad 2 Jongen in bad uit en laat de zes verschillen op zoeken. Daarna kan de plaat ingekleurd worden. Deel Werkblad 3 Wat hoort waar bij? uit. Het is de bedoeling dat de leerlingen bij iedere regel tekst opzoeken welk tekeningetje daarbij hoort. De regel van eventueel voorgelezen worden, waarna iedere leerling voor zichzelf een lijntje van die regel naar de tekening maakt. Ook kunnen de woorden van de tekening opgeschreven worden. Deel Werkblad 4 Schoon en vies uit en geef aan dat bij het bovenste plaatje alles blauw ingekleurd mag worden wat die ochtend gewassen is. In het onderste plaatje is Sofie die dag weer smerig geworden en nu mogen ze alles in kleuren met verschillende kleuren wat smerig is geworden. Stel aan het eind klassikaal de vraag: Hoe wordt Sofie weer schoon? Deel een kleurplaat uit. Kies daarbij uit: 1 Olifant in bad 2 Jongen in bad 3 Boris en Katinka 4 Paddington in bad 5 Een vrolijk gebit of de kleurplaat Wassen & Plassen Geef Informatieblad 1 Lichamelijke verzorging voor ouders /verzorgers mee aan leerlingen.

12 Handen wassen!

13 LES 2. Handen wassen Doel De leerlingen weten wanneer ze hun handen moeten wassen. De leerlingen weten hoe ze hun handen moeten wassen. De leerlingen weten waarom ze hun handen wassen. De leerlingen leren hun nagels schoon te maken. Bij deze les kunt u gebruik maken van de volgende materialen: Materiaal voor de leerkracht Praatplaat 2 Handen wassen Nagelborstel Nagelschaartje Nagelvijltje IJzerdraad Afwasmiddel Bakjes of afwasteiltje Zeep Kleurpotloden Materiaal voor de leerlingen Leesboek Floddertje Leesboek "Ik wil lekker vies" Werkblad 5 Handen wassen Kleurplaat 6 Pulken in je neus Materialen voor de ouders Informatieblad 2 De kinderhanden Werkwijze Praatplaat 2 Handen wassen Wat zie je op deze plaat gebeuren? Handen wassen met zeep en een nagelborstel. Doe jij dit ook? Waarom gebruiken we een nagelborstel? (demonstratie geven) Kringgesprek Vertel wanneer de handen gewassen moeten worden en waarom. - Na de wc - Voor het eten - Na het spelen - Voor het slapen gaan etc. Omdat je heel veel en ook vaak smerige dingen met je handen aanraakt tijdens het spelen en door die smerigheid kun je ziek worden als je handen niet gewassen hebt en ze in je mond stopt. Vragen die gesteld kunnen worden: - Wie wast vaak zijn handen? - Wanneer was jij je handen? - Doe je dat met zeep? - Vertel er eens iets over? Voorlezen Gebruik het boek: Floddertje Dit verhaaltje kan worden gelezen door de docent, de leerling of worden beluisterd. Verhaaltjes Zeep eten (uit: Dikkie Dik) Dikkie Dik is aan het spelen in de keuken bij het aanrecht. En op het aanrecht ligt een stukje zeep.

14 Mmm..lekker. Dikkie Dik ruikt. Hé, dat ruikt naar bloemetjes. Zou je t kunnen eten? Dikkie Dik begint te likken aan de zeep. Hé, bah, wat vies! Gauw een slokje water. Oooo Dikkie Dik begint helemaal te schuimen. Zeep moet je ook niet eten Dikkie Dik. Zeep is om je te wassen. Lange Nagels (uit: Dikkie Dik) Een muis. Dikkie Dik ziet een muis in huis. Nou muizen, daar is Dikkie Dik dol op. Hij rent achter de muis aan. Hij neemt een sprong boem op zijn neus. Wat een pech. Hij is gestruikeld over t tapijt. Hé, Dikkie Dik zijn nagels zijn een beetje te lang. Hij blijft een beetje in t tapijt haken. Ze moeten even korter worden gemaakt, denkt Dikkie Dik. Dan kan ik beter op jacht gaan. Weet jij hoe poesen dat doen? Dan gaan ze ergens aan krabbelen. Aan een grote stoel bijvoorbeeld. Wat..oh oh oh ben je gek geworden Dikkie Dik! Je maakt die hele stoel kapot. Ga maar naar buiten hoor als je lange nagels hebt. Een boom is veel beter dan een stoel om je nagels kort te krabben. Nagels bijten (uit: Barend Bluf) Barend Bluf beet op zijn nagels alle dagen Barend Bluf had steeds zijn vingers in zijn mond. Moeder zei: "Je moet niet op je vingers knagen, Hou toch op mijn jongen, het is ongezond." Barend Bluf die bleef maar op zijn vingers knagen Barend Bluf die nam het alles nogal licht. En hij liet zijn moeder elke dag maar vragen. Vingers zonder nagels zijn een naar gezicht. Toen is er voor Barend Bluf een dag gekomen Dat hij heel zijn armen afgekloven had. Maar gelukkig voor hem had hij liggen dromen. Maar daarmee was hij dat nagels bijten zat. Bellen blazen (uit: Jip en Janneke 2) Kijk, zegt Janneke. Zo moet je doen. Ik zal je leren hoe je moet bellen blazen. En Janneke neemt de pijp. En ze steekt de pijp in het zeepsop. En dan blaast ze. Er komt een hele mooie bel. Janneke houdt op met blazen. Mooi hè? Zegt ze. Heel mooi zegt Jip. Daar gaat de bel. Hij vliegt de lucht in. Hij gaat heel zachtjes naar boven. En de zon schijnt er in. En de bel is mooi paars, en roze. Nu gaat Jip het proberen. Het is niet moeilijk. Hij blaast ook een grote zeepbel. Maar Jip wil de bel nog groter, en nog groter. En dan fffft daar spat hij uit elkaar. Hèèè, zegt Jip. Wat jammer. Je maakt hem te groot, zegt Janneke. Dan gaat hij kapot. Jip is nu heel voorzichtig. Kijk, hij blaast de ene bel na de andere. En Janneke ook. Nu zit er een op Jips haar. O, wat leuk. Fffft, daar spat hij weer. Nu komt Takkie erbij. Niet aankomen, Tak, zegt Janneke. Maar Takkie vindt het heel gek. Hij wordt boos op de bellen. Hij hapt ernaar. En hij blaft heel hard. En hij hapt alle bellen stuk. Niet doen, Tak, roept Jip. Maar Takkie vindt het een leuk spel. Zodra er een bel geblazen is, zegt Takkie: Hap. Stoute hond, zegt Jip. En hij gooit Takkie nat. Met het zeepsop. Jeng jeng jeng, jankt Takkie. Zie je nou, zegt Jip. Dat gebeurt er met stoute hondjes. En Takkie loopt weg, met zijn staart tussen zijn pootjes. En dan kunnen Jip en Janneke weer verder gaan. Liedjes/versjes Handen wassen voor het eten

15 Handen wassen voor het eten Voeten vegen op de mat Tanden poetsen niet vergeten Zo nu gaan we fijn in bad Wassen wassen telkens weer Wacht maar tot ik groot ben Dan was ik me niet meer Wassen wassen telkens weer Wacht maar tot ik groot ben Dan was ik me nooit meer Wordt wakker en was je handen Wordt wakker en was je handen Wordt wakker en poets je tanden Wordt wakker en kleed je aan Om naar school toe te gaan Wordt wakker en was je handen Wordt wakker en poets je tanden Wordt wakker en kleed je aan Om naar buiten te gaan Nageltjes knippen Nageltjes knippen, nageltjes knippen Ook al zijn ze klein Nageltjes knippen, nageltjes knippen Dat doet echt geen pijn Eerst mijn handjes dan mijn tenen Refrein: Knip knip knip ze zijn verdwenen Nageltjes knippen, nageltjes knippen Knippen met en schaar Knip knip knip t is klaar Eerst mijn handjes dan mijn tenen Refrein Nageltjes knippen, nageltjes knippen Ook al zijn ze klein Nageltjes knippen, nageltjes knippen Dat doet echt geen pijn Eerst mijn handjes dan mijn tenen Refrein

16 Het handen waslied Schoner met zeep! Een oefening om de werking van zeep te demonstreren. Laat de kinderen eerst hun handen zichtbaar smerig maken, waarna ze onder de kraan proberen hun handen schoon te krijgen. Herhaal het smerig maken en gebruik nu zeep om de handen te reinigen. Eventueel kan de demonstratie nagels schoonmaken in de praktijk getoond en uitgevoerd worden. Conclusie: Zeep haalt zichtbaar makkelijker het vuil weg dan alleen water. Vuil onder de nagels kan verwijderd worden met een nagelborsteltje. Bellen blazen In een afwasteiltje of een ander bakje afwaswater maken en dat gebruiken om bellen te blazen. Met ijzerdraad kunnen vormpjes gemaakt worden om deze vervolgens door het afwaswater te halen en proberen een bel te blazen. Begin met kleine vormpjes en doe het één keer voor.

17 Deel Werkblad 5 Handen wassen uit en laat de leerlingen hun eigen handen bestuderen en intekenen welke nagels vies en welke schoon zijn. Bespreek hoe nagels schoon gemaakt kunnen worden. (nagelborsteltje, vijltje en nagelschaartje) Deel kleurplaat 6 Neus pulleken uit. Geef Informatieblad 2 De Kinderhanden voor ouders /verzorgers mee aan de leerlingen

18 De W.C.!

19 LES 3 De WC Doel De leerlingen weten dat ze hun handen het beste met zeep kunnen wassen, nadat ze naar de WC zijn geweest. De leerlingen weten dat ze het beste op de wc kunnen gaat zitten voor hun behoefte, ook de jongens. De leerlingen weten dat ze wc papier moeten gebruiken. Bij deze les kunt u gebruik maken van de volgende materialen: Materialen voor de leerkracht Praatplaat 3 De WC! Ontbijtkoek Kommetjes Plastic zakjes Kleurpotloden Materialen voor de leerlingen Playmobil De badkamer Kleurplaat Wassen & Plassen WC rollen Werkwijze Kringgesprek Vertel iets over het naar de WC gaan en welke handelingen het nodig maken je handen te wassen. handen van de bril billen afvegen Vragen die gesteld kunnen worden: Wie weet wat een WC is? Wat doe je op een WC? Wie van de jongens zit op de bril als hij gaat plassen? Gebruiken jullie WC papier? Praatplaat 3 De WC Wat gebeurt er op deze plaat? Waarom zou het jongetje zijn handen wassen? Welke dingen zie je nog meer? (bijv. handdoek om je handen goed af te drogen, wc papier, zeeppompje voor goed schone handen etc.) Verhaaltje De rol WC papier (uit: Dikkie Dik) Dikkie Dik die probeert een vlieg te vangen. Dzzzzzz.. de vlieg zoemt de WC in. Dikkie Dik neemt een sprong en dan glijdt die uit. Valt op zijn rug en hij krijgt een rol WC papier boven op zijn kop. De rol WC papier rolt weg de WC uit, de gang door de kamer in. Ha een nieuw spelletje denkt Dikkie Dik. Wat een boel papier. En hij speelt tot de WC rol helemaal is afgerold. Dan blijft een lege WC rol over. Wat kun je daarmee doen? Je kunt m op je hoofd zetten Dikkie Dik. Of er trompet op spelen. Of je kunt m gebruiken als verrekijker.

20 WC bezoek Ga met de leerlingen naar de WC s en ligt daar de gang van zaken toe, zoals - Jongetjes op school moeten gaan zitten plassen omdat hier veel kinderen naar de WC gaan en het anders een smeerboel wordt /is. - Als ze niet gaan zitten dan tenminste de bril omhoog zetten. - Gebruik WC papier demonstreren en het leren afscheuren van de rol. Deze instructie regelmatig herhalen voor de groepen 1 en 2 door de instroom van nieuwe leerlingen! Poep maken Geef iedere leerling een plak ontbijtkoek en een kommetje water. Laat ze de ontbijtkoek met een beetje water kneden. Hiermee kunnen ze een drol maken. Om diverse vormen te krijgen kan er gebruik gemaakt worden van een plasticzakje waar een puntje uit is geknipt. WC rollen lol Met lege WC rollen kan geknutseld worden (verzamelen). Bedenk leuke items met veel handvaardigheids elementen als verven, knopen, plakken etc. Playmobil De badkamer Deel kleurplaat Wassen & Plassen uit.

21 Haren wassen!

22 LES 4. Haren wassen Doel De leerlingen weten dat hun haren eens per week gewassen moeten worden met shampoo. De leerlingen weten waarom ze hun haren wassen /gewassen worden. De leerlingen weten dat hun haren regelmatig geborsteld of gekamd moeten worden. De leerlingen weten waarom ze hun haren regelmatig kammen of borstelen. Bij deze les kunt u gebruik maken van de volgende materialen: Materiaal voor de leerkracht Praatplaat 4 Haren wassen Kleurpotloden Schaar Materialen voor de leerlingen Leesboek Floddertje Playmobil De badkamer Puzzel Haren kammen te bestellen bij Werkblad 6 Zoek de verzorgingsspulletjes? Kleurplaat 7 Jongetje bij de kapper Kleurplaat 8 Kapper PUNK Werkwijze Praatplaat 4 Haren wassen Wat is er te zien op de plaat? Haren in soppen, shampoo, uitspoelen en de haren kammen. Herken jij alle handelingen? Vind je het leuk dat je haren gewassen worden? Kringgesprek Vertel waarom de haren gewassen moeten worden. - vette haren - stof en ander vuil - oogt onverzorgd en kan gaan stinken Vragen die gesteld kunnen worden: - Wie wast zijn haar iedere week of nog vaker? - Vertel daar eens iets over? - Wat kun je allemaal doen met je haar? Voorlezen uit: Floddertje Verhaaltje Kappertje spelen (uit: Jip en Janneke 2) Jip moet naar de kapper. Maar hij wil niet. Hij gaat in de tuin zitten. En hij schopt tegen een steen. Ik wil niet, zegt hij. Ik ga toch lekker niet. Zal ik je haar knippen, zegt Janneke. Met een schaar? Ja, zegt Jip, dat is goed. Janneke haalt de schaar. Uit moeders naaidoos. En zij komt ermee in de tuin. Nou moet je heel stil zitten, zegt ze. Jip zit heel stil. Knip knap doet de schaar. Au, roept Jip. Stil zitten, schreeuwt Janneke. Ze knipt en knipt en ze knipt. Jips haar valt op de grond. Is het nog niet klaar? vraagt Jip. Nee, zegt Janneke. Het wordt zo raar, net een trap. Ik wil het in de spiegel zien, zegt Jip. Hij gaat naar binnen. Hij kijkt in de spiegel. Zijn haar is zo gek. Overal zijn plukken uit.

23 Moeder komt binnen en roept: Jakkes. Wie heeft dat gedaan? Ik, zegt Janneke. Maar het is nog niet klaar. Er moet nog meer af, Jip. Nee, zegt moeder, Jip moet heel gauw naar de kapper. Dat kan niet zo. Dan moet Jip toch naar de kapper. En de kapper knipt hem helemaal kaal. Zo kaal als een knikker. En Jip is zo boos op Janneke. Zo boos! Hij zegt: Nou ga ik Jannekes vlechtjes afknippen. Hij pakt de schaar. Maar waar is Janneke? Zij is nergens te vinden. Nergens, nergens. Janneke is weggekropen. Zij is bang voor Jip. Liedjes/versjes De Kapper (2x) Dag meneer de kapper Mijn haren zijn te lang Wilt u ze even knippen Want ik ben echt niet bang Knip knip knippen maar Beste kapper pak je schaar Knip knip knippen maar Ik ben klaar! Knip knip knip knip Knip knip knip knip Haren wassen Haren wassen, haren wassen Ja dat moet gebeuren Haren wassen, haren wassen Honderdduizend keer Haren wassen, haren wassen En ik mag niet zeuren Haren wassen, haren wassen Steeds maar weer Stamp stamp Wat een ramp Al die shampoo op je kop Stamp stamp Wat een ramp Al die shampoo hou toch op! Haren wassen, haren wassen Ja dat moet gebeuren Haren wassen, haren wassen Wat een pesterij Haren wassen, haren wassen En ik mag niet zeuren Haren wassen, haren wassen Niks voor mij (2x) Stamp stamp Wat een ramp Al die shampoo op je kop Stamp stamp Wat een ramp Al die shampoo hou toch op! Een kam door mijn haar Een kam door mijn haar Ik moet uit dus ik haal

24 Een kam door mijn haar Als ze mij zien Nou dan staan ze versteld Ik ben de held Mijn lach of mijn toet En mijn haar zit zo goed En daarom kam ik mijn haar Ja een kam door mijn haar Kam kam kam mijn haar (3x) Ja ik kan mijn haar Een kam door mijn haar De wereld wacht tot ik mijn haar heb gedaan Ze zullen fluiten als ik mij zo vertoon Buitengewoon Ze roepen luidt He, je ziet er goed uit! En daarom kam ik mijn haar Ben haast klaar nog een kam door mijn haar Als ik klaar ben met een kam door mijn haar Zien ze mij van mijn beste kant Kam door mijn haar (5x) Wie weet waar mijn borstel is? Elke ochtend is het weer mis Wie vertelt me waar mijn borstel is. Ligt ie op mijn hoofd? Nee daar ligt ie niet op. Ligt ie onder een bord? Nee daar is ie niet verstopt. Als je weten wil waar je borstel is kijk dan eens in, kijk in de la. Ligt ie op de grond? Nee niet op de grond Ligt ie onder de deur? Zeg stop met dat gezeur. Als je weten wil waar je borstel ligt, kijk dan een in, kijk in de la. Onder en in en op zijn plaatsen waar een ding kan zijn. Zijn onder en op het niet dan moet het in wel zijn. Ligt ie onder de stoel? Nee daar ligt ie niet onder Hij is kwijt hoor en dat is geen wonder. Als je weten wil waar je borstel ligt, kijk dan eens in, kijk in de la. Hij ligt d r in Ja in de la. Daar ligt ie in! Puzzel Haren kammen Playmobil De badkamer Deel Werkblad 6 Zoek de verzorgingsspulletjes! uit. In dit blad staan twee items die iets te maken hebben met haar en haarverzorging. Laat ze opzoeken en omcirkelen of inkleuren.

25 Er staan ook nog drie items in die met persoonlijke hygiëne te maken hebben. Laat ook deze opzoeken en vertel er iets bij. Daarna kunnen de plaatjes gekleurd worden. Deel een kleurplaat uit. Kies daarbij uit: 7 Jongetje bij de kapper 8 Bij kapper PUNK

26 Hoofdluis!

27 LES 5. Hoofdluis Doel De leerlingen weten wat hoofdluis is. De leerlingen weten hoe overdracht tot stand kan komen. De leerlingen weten dat er jeuk mee gepaard kan gaat. Bij deze les kunt u gebruik maken van de volgende materialen: Materiaal voor de leerkracht Luizenkam Knutselmateriaal als pijpenragers, wol, stof etc. Lijm Materiaal voor de ouders Informatieblad 3 Op luizen jacht! Werkwijze Kringgesprek Vertel wat hoofdluizen zijn en hoe ze overgedragen kunnen worden. - jassen op de gang - haren tegen elkaar - petjes delen Vertel dat luizen juist schone haren lekker vinden en dat je dus géén viespeuk bent als je luis hebt! Vragen die gesteld kunnen worden: - Wie heeft er wel eens hoofdluis gehad? - Had je toen jeuk? - Vertel er eens over? - Wie weet hoe een hoofdluis eruit ziet? (laat tekening zien) Liedjes/versjes Lijf te lijf We gaan de luis te lijf (4x) Ik stond vanmorgen op met erge kriebels op mijn kop Mijn moeder zei,hup was je haren Was ik snel mee klaar Maar later op de dag kwam het net zo snel weer terug Ik dacht eerst aan een vlo en later dacht ik aan een mug We gaan de luis te lijf (4x) Ik werd gecontroleerd en er bleek dat ik luizen had Ik schaamde me en ging drie keer uitgebreid in bad En nu heb ik alle middeltjes uitgebreid getest Het hielp allemaal niets En in de klas wordt ik gepest We gaan de luis te lijf (4x) Professor Tom die is zo dom Die kan d r niks aan doen Hij zit zelf met handen in het haar die grote oen

28 en nou is het de vraag aan alle kinderen uit t land zoek mee naar de oplossing want het loopt uit de hand We gaan de luis te lijf (8x) Luizendokter Tom Mijn naam is luizendokter Tom De mensen vinden mij maar dom. Professor wat bent u een oen U kunt niets aan de luizen doen?! Hoewel ik veel van luizen weet En bijna alles van de neet. Doet dit probleem mij veel verdriet. De luis uitroeien lukt mij niet. Kriebel krabbel krab Er lopen luizen in mijn lab Oei oei oei oei Wat een gezeur wat een geknoei Duizenden luizen Duizenden luizen die dolen door de school. Had ik maar geluisterd maar ik lap het aan mijn zool. Dat die duizenden luizen naar huizen kunnen gaan. Het ene na het andere hoofd en nou daar zit je dan met Refrein: Luizen op mijn kop, luizen op mijn kop, kribbel krabbel wanneer houdt het nou eens op. Luizen in mijn haar, luizen in mijn jas loopt het door de hele klas. Wij zijn duizenden luizen. Wij reizen door de klas. Luizen in de jassen en jassen rij aan rij. Jullie zijn een heerlijk paradijs voor luizen zoals wij. We vieren feest op hoofdjes van kinderen zoals jij Ha Ha Refrein Duizenden luizen die sluipen door de klas. Druilende kinderen die krijgen allen last Want de luizenploeg die langzaam aan gaat heersen in de stad De meester zit met zijn hand in t haar en denkt: He, wat was dat!? Kriebel op mijn kop, kriebel op mijn kop. Wanneer houdt het nou toch eindelijk eens op. Kriebel op mijn hoofd, kriebel in mijn haar O wat is dat vreselijk naar. Refrein Lekker kriebelen Lekker kriebelen, kriebelen, kriebelen Lekker kriebelen, kriebelen, kriebelen

29 We zijn van die kriebelbeestjes En we vieren onze feestjes Op de kinderkopjes in de klas We kruipen over mensen jas Lekker kriebelen, lekker kriebelen Het luizenlied O wat een kriebel op mijn kop er lopen duizend luizen op. Wat een gejeuk is dat zeg ga nou toch eindelijk eens weg. K heb alles al geprobeerd maar het ging allemaal verkeerd. Is het geen schande dat ik luizen heb. Ik heb een lui lui lui lui luizenhoofd. Ze maken me nog dol. Straks sla ik nog op hol. Ik heb een lui lui lui lui luizenhoofd. Hoe lang hou ik dit nog vol. Ik vind t heerlijk op school al is de klas lokaal te vol. Met al die koppies in de klas voel ik me reuze in mijn sas. Ik lift zo mee met een jas, puntmuts of sjaal langs alle kinderen in t klas lokaal. Ik ben een lui lui lui lui luizenbeest. En heb je me ontdekt nou dan begint het feest. Ik ben een lui lui lui lui luizenbeest. Ik ben weer terug van weggeweest. Je hoeft je niet te schamen hoor t komt op de beste hoofden voor. Kom op want samen staan we sterk koop antiluis een heel goed merk. We gaan nu allen tegelijk ertegenaan de luis krijgt geen kansen, t is met hem gedaan. Dit is het lui lui lui lui luizenlied. We gaan ze nu te lijf al zie je ze niet. Dit is het lui lui lui lui luizenlied. Ja het luizenlied. Ik ben een lui lui lui lui luizenbeest. En heb je me ontdekt nou dan begint het feest. Ik ben een lui lui lui lui luizenbeest. Ik ben weer terug van weggeweest. Maak je eigen luis! Een luis is een beestje met zes poten (zie figuur 1). Laat van beschikbaar materiaal (karton, wol, stof, etc) een luis maken. Beschrijf eventueel in een kort spel nadien met die gemaakte luizen hoe een luizenleven eruit ziet. Figuur 1 De Hoofdluis Luisje tik