NIEUWSBRIEF VAN JR SHIPPING BV, HARLINGEN - JAARGANG 6 - NR 11 - JANUARI 2009

Transcriptie

1 JR SHIPPING ACTUEEL NIEUWSBRIEF VAN JR SHIPPING BV, HARLINGEN - JAARGANG 6 - NR 11 - JANUARI 2009 Ondernemingszin en creativiteit Het nieuwe jaar, 2009, begint voor de scheepvaartindustrie met uitdagende marktomstandigheden. De gevolgen van de kredietcrisis blijven voorlopig het buitengewoon ongunstige klimaat bepalen. De economische groei is verstoord; wereldwijde transportstromen zijn afgeremd als gevolg van veranderde bestedingspatronen. Ook de containerscheepvaart merkt dit aan den lijve. Na jaren van voorspoed, zullen rederijen in 2009 al hun ondernemingszin en creativiteit moeten aanspreken om verliezen tot een minimum te beperken. Dat is dan ook precies wat JR Shipping op dit moment doet. In deze editie geeft de rederijdirectie tekst en uitleg over de huidige marktontwikkelingen, de wijze waarop de rederij op dit moment opereert en over de verwachtingen voor de komende periode. Overigens lopen eerder ingezette ontwikkelingen bij ons rederijbedrijf gewoon door. Ons MasterClass programma voor zeevaartstudenten is succesvol van start gegaan met de eerste leerzame rondreis. Leraren en stagiaires zijn enthousiast. Dochteronderneming JR Ship Brokers & Consultants heeft in 2008 een belangrijk contract afgesloten met een werf in India. Dat betekent dat de sales en marketing activiteiten voor Europa voortaan vanuit Harlingen plaatsvinden. Goed nieuws, dus. Over deze en andere ontwikkelingen berichten wij u in deze eerste Actueel van inhoud: P Van de directie P Beëindiging emissie m.s. Elegant nader toegelicht P Investeerders stemmen in met eerdere oplevering Empire P Eerste Baltic Max containerfeeder aanwinst voor JR Shipping vloot P Maritiem talent maakt eerste studiereis op zee P Verlenging m.s. Elan in alle opzichten geslaagd P JR Ship Brokers & Consultants onderscheidt zich als kwaliteitsmakelaar

2 2 Over JR Shipping JR Shipping exploiteert een moderne vloot van 22 containerfeeder schepen (per begin 2009), variërend in capaciteit van 350 tot TEU. Deze schepen varen onder Nederlandse vlag voor diverse containerlijndienst operators. De exploitatie wordt aangestuurd door een slagvaardige walorganisatie, gevestigd in Harlingen, onder directie van J.R. Arends en S.D. Schakelaar. De rederij voert alle succesbepalende kernactiviteiten onder eigen regie uit, biedt de markt innovatieve schepen met een hoog prestatieniveau en combineert marktkennis met expertise in scheepsontwerp, -techniek en -financiering. De bevrachting van de schepen wordt uitgevoerd door dochtermaatschappij Confeeder Shipping & Chartering, de belangrijkste Nederlandse specialist op de chartermarkt voor containerfeeder schepen. Andere dochtermaatschappijen van de rederij zijn JR Ship Crew (bemanningszaken), JR Ship Brokers & Consultants (scheepsontwikkeling en makelaardij), JR Ship Investments (emissies en CV-beheer) en JR Ship Cruise (passagiersreizen). Over JR Ship Investments Voor de financiering van bestaande of nieuw te bouwen schepen geeft de rederij binnen eigen scheeps-cv projecten met regelmaat scheepsparticipaties uit. Emissie- en CV-beheeractiviteiten vallen onder de verantwoordelijkheid van JR Ship Investments BV. Belangrijkste kenmerken zijn: realistische, goed renderende projecten; transparante informatie en maximale betrokkenheid. Bij rendementsprognoses houdt JR Ship Investments altijd rekening met goede en mindere marktfasen. De afgelopen jaren is met de inzet van scheeps-cv s als financieringsinstrument een vloot opgebouwd met een investeringswaarde van ruim E 511 miljoen, waarin vennootrelaties met meer dan E 196 miljoen aan eigen vermogen deelnemen of hebben deelgenomen. Op dit moment geniet de rederij het vertrouwen van ruim participanten. De rederij beschouwt de duurzame tevredenheid van haar vennootrelaties als haar belangrijkste ondernemingskapitaal.

3 3 Van de directie BLIJVEN VAREN, MET BELEID Het boekjaar 2008 is voor de rederij en haar participanten geëindigd onder extreme omstandigheden. Op het dieptepunt van de gebruikelijke cyclische ontwikkeling, beschreven in de marktspecial van JR Shipping Actueel (september 2008), is de markt voor containerfeeder schepen het laatste kwartaal ongekend hard getroffen door de gevolgen van de kredietcrisis. Schepen varen sindsdien noodgedwongen voor bodemtarieven en worden soms zelfs tijdelijk uit de vaart gehaald. Naar het zich laat aanzien, houdt dit slechte klimaat voorlopig nog aan. We kunnen niet anders concluderen dan dat de impact van de wereldwijde kredietcrisis op de scheepvaartmarkt buitenproportioneel is. Onze bedrijfsvoering focust op dit moment dan ook op beheersing van de gevolgen die de crisis voor onze organisatie en vennootrelaties heeft. Ondanks de ongekend lage tarieven die thans bij nieuwe contracten de norm zijn, blijven wij onze klantrelaties op maat bedienen, volgens de kwaliteitsnormen waar onze schepen en bemanningsleden garant voor staan. Uiteraard stellen wij alles in het werk om de belangen van onze vennootrelaties zo goed mogelijk te dienen. Dat er in 2008, en waarschijnlijk ook in 2009, voor de meeste scheeps-cv s niet zal kunnen worden overgegaan tot een winstuitkering, is teleurstellend. Wij zien het echter als onze primaire verantwoordelijkheid om met de scheepvaartondernemingen die het vertrouwen genieten van onze investeerders buiten de gevarenzone te blijven waar het de liquiditeitspositie betreft. Door proactief op te treden, onder meer naar scheepsfinanciers, slagen we daar tot op heden in. Op pagina 7 gaan we via een interview dieper in op de huidige marktomstandigheden en op de maatregelen die wij als rederij treffen om de gevolgen van de crisis te blijven beheersen. Het spreekt voor zich dat wij onder die huidige omstandigheden nu extra behoedzaam opereren als het gaat om eventuele uitbreiding van onze vlootcapaciteit. De afgelopen jaren hebben wij, mede dankzij het vertrouwen van onze participanten, intensief kunnen investeren in een veelzijdige vloot van topschepen. Daar zijn wij trots op. Onlangs nog hebben wij ons eerste Baltic Max containerfeeder schip in de vaart mogen brengen, het m.s. Emotion, gedoopt door mevrouw Tineke Netelenbos, in haar functie van voorzitter van de KNVR. Binnenkort wordt een tweede schip in deze bijzondere klasse opgeleverd, de Empire, en voor 2010 staat er een derde Baltic Max containerfeeder op stapel. Ondanks de huidige ongunstige marktomstandigheden, die in elk geval dit jaar zullen aanhouden, zijn wij overtuigd van de toegevoegde waarde van deze vlootuitbreidingen. Het marktsegment waarvoor deze schepen zijn ontwikkeld, heeft een grote potentie. Dit zal blijken als de storm van de kredietcrisis is geluwd. Ook voor de rest van onze vloot, die met beleid is opgebouwd om de belangrijkste segmenten van de markt voor containerfeedervaart te bedienen, geldt dat de verdienperspectieven in principe goed zijn. Daar doen de huidige extreme marktomstandigheden niets aan af. Dit jaar zal beslist rekening moeten worden gehouden met teleurstellende resultaten, maar de geschiedenis leert dat extreme dieptepunten in scheepvaartmarkten altijd van korte duur zijn. De verwachting is dat de chartertarieven na 2009 voldoende ruimte zullen krijgen voor herstel. De wereldwijde toename in vlootcapaciteit neemt af, waardoor de markt zijn evenwicht zal hervinden. Zelfs een nieuwe periode van hoogconjunctuur, tekenend voor het sterk cyclische karakter van scheepvaartmarkten, is niet uitgesloten. Voorwaarde is dat overheidsmaatregelen, bedoeld om de gevolgen van de crisis te reguleren, effect sorteren en dat de bankwereld zich hervindt en zijn verantwoordelijkheid weer neemt. Daarmee is niet alleen onze scheepvaartmarkt gediend, maar elke markt die onder normale omstandigheden het vertrouwen van investeerders geniet. Jan Reier Arends Sander Schakelaar Directie JR Shipping

4 Rederij maakt juiste keuze met vroegtijdige beëindiging emissie Begin november heeft JR Shipping vroegtijdig een punt gezet achter de uitgifte van participaties in het nieuw te bouwen containerschip Elegant. Gezien de afwachtende houding aan beleggerszijde, verliep de emissie anders dan gebruikelijk. Na overleg met de werf waar het schip is besteld, heeft de rederij de emissie teruggetrokken. Het besluit is genomen in een fase waarin zowel de rederij als de werf zich aan de nieuwe situatie konden aanpassen. Beëindiging van de emissie was dan ook onder de gegeven economische en financiële omstandigheden een juiste keuze. Vroegtijdige beëindiging van een emissie is in de geschiedenis van de rederij niet eerder voorgekomen. Aanleiding is de financiële crisis en het daarmee samenhangende aarzelende investeringsklimaat. Voor het slagen van emissies is het vertrouwen van investeerders cruciaal. Vertrouwen in de koers en het project zelf was ruim voldoende aanwezig. De rendementsprognoses en andere projectkenmerken zijn uitstekend ontvangen. Echter, voor veel investeerders kent de huidige periode te veel onzekerheden om tot een positief investeringsbesluit over te gaan. Nieuwe prioriteiten De plaatsing van de participaties verliep hierdoor te aarzelend om voor 100% zeker te kunnen zijn van een goede afloop. Om teleurstellingen te voorkomen, is een kleine drie weken na de start van de emissie (zaterdag 11 oktober) besloten er een punt achter te zetten. Dit is gebeurd na goed overleg met de Sietas Werft in Hamburg. 4 Als rederij hadden wij de uitdrukkelijke wens dat de eventuele schade als gevolg van het annuleren van de nieuwbouworder voor onze werfpartner hanteerbaar zou blijven. Sietas heeft zich buitengewoon open en constructief opgesteld om samen tot een bevredigende oplossing te komen. Het vroegtijdig staken van de emissie was niet gemakkelijk. Achteraf kunnen we vaststellen dat dit het enige juiste besluit is geweest. Beleggers die wel interesse hebben getoond, hebben wij tijdig op alternatieven kunnen wijzen en voor onze rederij geldt dat we ons vizier weer op nieuwe prioriteiten kunnen richten. De impact van de kredietcrisis op de diverse scheepvaartmarkten is weliswaar dramatisch, dat neemt niet weg dat de scheepvaartmarkt onder normale omstandigheden een gezonde markt is om in te investeren. Op dit moment stagneert de groei in het wereldwijde containertransport, maar op termijn zal de markt weer aantrekken. Dan zullen zich naar verwachting nieuwe periodes van hoogconjunctuur voordoen, zoals participanten in scheeps-cv s de afgelopen jaren gewend zijn geweest. Gezien de langere looptijd van scheeps- CV s en de duurzame waarde die containerschepen vertegenwoordigen, blijft deelname in scheepsfondsen interessant. De rederij blijft derhalve alert op aansprekende investeringsmogelijkheden. Scheeps-CV projecten blijven investeerders aanspreken Niet de kwaliteiten van het Elegant-project zelf hebben voor een ongebruikelijk verloop van de emissie gezorgd, maar het onzekere klimaat op de financiële markten. Uit contacten met potentiële investeerders is gebleken dat er nog steeds volop ruimte en belangstelling bestaat voor scheeps-cv projecten. JR Ship Investments zal dit jaar dan ook zeker nieuwe investeringsmogelijkheden aankondigen. Uitgangspunt is en blijft dat deelname in scheeps-cv s een waardevolle aanvulling vormt op uw beleggingsportefeuille, met de tastbare dekking van een concurrerend schip als unieke zekerheid. Gezien de afgewogen looptijd van scheeps-cv projecten, is de invloed van het huidige marktklimaat niet maatgevend voor het eindresultaat. Bij de prognose voor dit eindresultaat is immers evenredig rekening gehouden met zowel mindere als betere marktfasen, gedurende de gehele looptijd. Deelname in scheeps-cv s blijft dan ook voor veel investeerders een interessante optie. Vervroegde oplevering Empire biedt investeerders direct voordeel Met instemming van de vennoten is in oktober 2008 besloten de oplevering van het nieuw te bouwen m.s. Empire naar voren te halen. De Peene Werft (Wolgast, Duitsland) heeft hier naar aanleiding van de marktomstandigheden toe verzocht. Volgens de huidige productieplanning kan de Baltic Max containerfeeder in de loop van maart 2009 worden gedoopt, vijf maanden eerder dan oorspronkelijk gepland. Het voordeel voor de werf vertaalt zich in gunstige leveringsvoorwaarden voor de participanten. Zo heeft de werf onder meer ingestemd met een substantiële korting op de contractprijs, waarvan de CV s in het boekjaar 2009 direct profiteren. De gevolgen van de wereldwijde kredietcrisis leveren ook voor scheepswerven onzekerheden op. Doordat investeerders aarzelen en banken pas op de plaats maken, hebben veel werven schepen in de planning staan waarvan nog onzeker is of het vereiste bouwkapitaal tijdig beschikbaar is. In de bouwperiode die nu voor de Empire geldt, zou oorspronkelijk een soortgelijk schip voor een Duitse rederij worden gebouwd. Voor dit schip bestaat echter nog geen financieringsduidelijkheid. Omdat de financiering voor de Empire wel rond is, dankzij het vlotte verloop van de emissie (begin 2008), heeft de werf bij de rederijdirectie een verzoek ingediend om de bouw van de Empire naar voren te halen. Kostenbesparing en korting Het past binnen het beleid van JR Shipping om op constructieve wijze om te gaan met dergelijke redelijke verzoeken van belangrijke samenwerkingspartners als de Peene Werft. Wel heeft de rederij als tegenprestatie een aantal speciale leveringsvoorwaarden bedongen. De vervroegde levering heeft tot gevolg dat de Empire in de vaart komt op een moment dat er nog geen duidelijke verbetering in de chartermarkt te voorzien is. Echter, vervroegde oplevering heeft ook voordelen. Kostenbesparing in de tussenfinanciering levert de Empire CV s in het boekjaar 2009 een interessant liquiditeitsvoordeel. Daar bovenop genieten de CV s in hetzelfde boekjaar nog eens een stevig liquiditeitsvoordeel dankzij de korting die de werf verleent op de contractprijs. Ook is met de werf afgesproken dat de slotbetaling pas in augustus 2009 (overeenkomstig de oorspronkelijke planning) hoeft te worden betaald. De rentelasten die hiermee samenhangen, zijn voor rekening van de werf. Met deze voorwaarde heeft de rederij ervoor gezorgd dat investeerders hun tweede tranche niet eerder hoeven te betalen dan waarmee door hen rekening is gehouden (augustus 2009). Dit gunstige voorwaardenpakket, dat voldoende compensatie biedt voor het mogelijk minder voordelige moment van oplevering, heeft de vennoten doen besluiten om met overgrote meerderheid van stemmen met de vervroegde levering akkoord te gaan. In maart 2009, vijf maanden eerder dan gepland, kan de Empire als tweede Baltic Max containerfeeder aan de JR Shipping vloot worden toegevoegd. Daarmee kan de rederij zich nog sneller manifesteren in het marktsegment waarvoor de Empire is ontwikkeld.

5 5 Tineke Netelenbos doopt HET M.S. Emotion van JR Shipping namelijk met nog ten minste twee Baltic Max feeders versterkt. Met de bouw van het eerstvolgende schip, de Empire, is ondertussen begonnen. Het derde schip in deze klasse wordt begin 2010 opgeleverd. Het m.s. Emotion is op vrijdag 1 augustus jongstleden aan JR Shipping opgeleverd en in haar functie van voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KNVR) heeft mevrouw Tineke Netelenbos containerschip Emotion gedoopt. De voormalige minister van Verkeer en Waterstaat is daarmee voor het leven beschermvrouwe van het m.s. Emotion. Het ceremonieel trok veel belangstellenden, waaronder een groot aantal participanten. De Peene Werft (Wolgast, Duitsland) heeft het schip ruim binnen de planning gerealiseerd. De bouwkwaliteit en het uitrustingsniveau zijn hoog. Met een capaciteit van TEU is de Emotion tot dusver het grootste schip van de vloot. Directie, medewerkers en vennootrelaties waren zichtbaar trots tijdens het doopfeest. In zijn toespraak stond directeur/mede-eigenaar S.D. Schakelaar stil bij het feit dat het tij in de chartermarkt tegenzit, waardoor het schip geen goede startfase zal kennen. Het vertrouwen in het marktsegment voor containerfeeders in deze klasse (Baltic Max) blijft echter onveranderd groot, aldus de rederijdirectie. Als de huidige kredietcrisis en samenhangende economische stagnatie zijn overwonnen, zal de vraag naar transportcapaciteit op Noord-Europese en Baltische bestemmingen toenemen. JR Shipping heeft dan de juiste troeven in handen om in dit belangrijke marktsegment een vooraanstaande rol te spelen. Naast de Emotion, wordt de vloot Brede inzetmogelijkheden Kort na de doop heeft Confeeder, de bevrachter van JR Shipping, een contract afgesloten voor de Emotion. De ervaringen met het schip zijn uitstekend. De Emotion biedt een hoge containerlaadcapaciteit bij een diepgang die is berekend op vaart door het Kieler kanaal. Daardoor zijn de inzetmogelijkheden groot. Dankzij de zware ijsklasse is de Emotion zeer geschikt voor diensten in Baltische wateren. Bijzonder is dat JR Shipping het schip heeft laten inrichten als geavanceerd stageschip voor studie op zee. Mede om deze reden was mevrouw Netelenbos graag bereid de doop te verrichten. Namens de KNVR gaf zij leiding aan een taskforce die focust op de arbeidsmarkt voor zeevarenden. Het initiatief van JR Shipping om de studiemogelijkheden aan boord van schepen met het unieke en ambitieuze JR MasterClass programma te verruimen, past precies in de doelstelling van de taskforce. Intussen hebben de eerste groepen zeevaartstudenten kennisgemaakt met de Emotion in vol bedrijf. (zie foto omslag en pagina 3) Docenten en studenten enthousiast over stageschip Emotion Eindelijk de echte praktijk. Toepassen wat je geleerd hebt en kennismaken met hoe het er werkelijk aan boord aan toegaat. Een onvergetelijke ervaring. Aldus Menno Beers, 19 jaar en tweedejaars student aan het Maritiem Instituut Willem Barentzs (MIWB) op Terschelling, het opleidingsinstituut dat actief participeert in het JR MasterClass programma. In het kader van dit programma maakten Menno en acht medestudenten onder leiding van docent Nico Booij hun eerste stagereis op het containerschip Emotion. Studenten en opleiders betitelen deze eerste reis unaniem als buitengewoon geslaagd. Het MasterClass programma van JR Shipping biedt studenten een unieke combinatie van werken en studeren aan boord van schepen in vol bedrijf. De onlangs opgeleverde Emotion is hier speciaal voor ingericht. Het schip beschikt over accommodaties voor negen studenten en een begeleider en moderne studiefaciliteiten. Het doel van MasterClass is studenten te motiveren om definitief te kiezen voor een maritieme loopbaan en kennis te laten maken met de rederij en de speciale kneepjes van de containervaart. Het stageinitiatief is goed ontvangen. De studenten die het spits hebben afgebeten, zijn enthousiast. Even inslingeren Onder leiding van Nico Booij (ex-koninklijke Marine, MIWB-docent sinds 2004) gingen de negen tweedejaars MAROF-studenten afgelopen oktober in Antwerpen aan boord. Wat onwennig aanvankelijk, aldus Booij, want voor de meesten was dit het eerste langere verblijf op zee. Maar de sfeer was al snel oké. De eerste dagen moesten de studenten even inslingeren, maar weldra gingen ze serieus aan de bak, als echt bemanningslid. Op de brug, in de machinekamer, aan dek en in de kombuis. De 19-daagse reis ging van Antwerpen via Hamburg naar St. Petersburg. Booij: Ons opleidingsinstituut beschikt over unieke simulatorfaciliteiten. Maar echt meewerken op een schip in vol bedrijf is onvergelijkbaar. Er ontstaat een bijzondere groepsdynamiek, waarvan je de rest van het studiejaar profijt trekt. Het is geweldig om op zee te zijn. Zo n reis is voor deelnemende studenten echt een prikkel om verder te gaan. Geweldige belevenis Naast het werk als bemanningslid, hebben de studenten aan boord opdrachten uitgewerkt. Een bijzondere opdracht - waaraan ook bemanning van JR Shipping deelnam - was het schieten van sterren en het bepalen van middagbreedtes met een sextant. Ook is er gezamenlijk geblokt voor de eerstkomende tentamens. In St. Petersburg hebben docent en studenten van de gelegenheid gebruikgemaakt om wat langer van boord te gaan en onder meer de Hermitage te bezoeken. De combinatie van werken en studeren is ervaren als een welkome en nuttige aanvulling op de beroepsopleiding. Menno Beers: Het liefst ging ik morgen weer mee. Zo weet je tenminste waarvoor je studeert. Aan boord van een schip krijg je toch een andere kijk op het zeeleven. Of ik zal kiezen voor de containervaart? Nog geen idee. Ik weet nu dat de Emotion een schitterend schip is, met prachtige techniek aan boord. Ik sluit dus niet uit dat ik, na afronding van mijn studie, op zo n schip mee zal varen. Want het was een geweldige belevenis.

6 6 VERTROUWENSFACTOR SUCCESBEPALEND VOOR JR SHIP BROKERS & CONSULTANTS De heer Dik Kuiper JR Ship Brokers & Consultants, in september 2007 opgericht als dochteronderneming van de rederijgroep, heeft een belangrijk samenwerkingscontract getekend met de Indiase wervengroep Chowgule. JR Ship Brokers gaat Chowgule vertegenwoordigen in Europa en zal tevens expertise inbrengen om de kwaliteit van de bedrijfsprocessen naar het vereiste Europese niveau te tillen. Dik Kuiper van JR Ship Brokers is trots op de overeenkomst. Hij zegt: Chowgule heeft zijn vertrouwen uitgesproken in de kennis en ervaring van onze organisatie. Dat is van grote betekenis. In onze discipline, makelaardijschap en support bij de ontwikkeling van nieuwbouwprojecten, is vertrouwen de succesbepalende factor. Vanuit een brede achtergrond in de nautische industrie, is Dik Kuiper najaar 2007 binnen de rederijgroep de uitdaging aangegaan om een gespecialiseerde scheepsmakelaardij op te zetten. Hiermee anticipeert de rederij op de ruimte die er in de markt bestaat voor een kwaliteitsmakelaar. Kuiper: Wij zijn niet zomaar een bemiddelaar. Onze organisatie staat voor brede kennis van scheepsontwerp en -financieringen en heeft ervaring in diverse marktcombinaties. Daarmee bieden wij relaties toegevoegde waarde. Vanuit de intentie om een duurzame relatie aan te gaan. Oude bekende Kuiper opereert al vele jaren in een breed internationaal netwerk. De wervengroep Chowgule, een familiebedrijf volgens de beste Indiase tradities met ruim 700 medewerkers, geldt dan ook als oude bekende. Na de marktintroductie van JR Ship Brokers, nam Chowgule zelf het initiatief tot samenwerking. Het onlangs getekende contract voorziet in de uitvoering van alle sales en marketing activiteiten op het Europese continent. Inmiddels heeft JR Ship Brokers al vier nieuwbouw schepen (multipurpose schepen met een draagvermogen van ton) namens Chowgule aan Nederlandse rederijen verkocht. Bij de ontwikkeling en bouw van deze schepen vervult JR Ship Brokers de belangrijke functie van kwaliteitsmeester. Procesoptimalisatie moet ervoor zorgen dat de schepen en leveringsprocedures tegemoet komen aan de Europese normen. Kuiper wordt hierin bijgestaan door Erik de Wit, de nieuwbouwmanager van JR Shipping, die zijn technische, organisatorische en leidinggevende kwaliteiten inzet om de Indiase wervengroep te laten doorgroeien tot een van de grotere wereldspelers in het segment multipurpose schepen tot ton. Dit segment biedt goede verdienperspectieven en zowel nieuwe als bestaande schepen brengen goede marktprijzen op, zo blijkt uit een analyse van JR Ship Brokers. Kuiper: De markt biedt ruimte voor kwaliteitsschepen. Vanuit die wetenschap hebben wij samen met een gerenommeerd scheepsontwerpbureau voor Chowgule de ontwikkeling ingezet van een nieuw type multipurpose schip, dat voldoet aan de laatste voorschriften. Wij hebben de bouwspecificatie gemaakt en op basis van onze expertise en inkoopoffertes de kostprijs berekend. Dit stelt Chowgule in staat in dit marktsegment de geambieerde vooraanstaande positie in te nemen. Opbouwen en uitbouwen Kuiper sluit niet uit ook andere internationale werforganisaties op deze manier te gaan bedienen. Zijn vizier is onder meer gericht op Thailand en Vietnam. Daarnaast verleent JR Ship Brokers aan een groeiend aantal rederijen en financiële instellingen gespecialiseerde taxatiediensten. Met deze valutations kunnen scheepsfinanciers hun onderpand waarderen en hun risico s analyseren, terwijl rederijen hiermee hun aankoopmogelijkheden kunnen beoordelen. Ook concrete aan- en verkoopbemiddeling behoort tot het dienstenpakket van JR Ship Brokers. Zo is met succes bemiddeld in de verkoop van MV Harns (Kustvaart Harlingen) aan Scotline in Engeland. Kuiper: We zitten in een fase van op- en uitbouwen. We presenteren ons aan de markt met een eigen newsletter en investeren in relaties. Daarin stellen we de persoonlijke benadering centraal. Op deze manier willen wij substantieel bijdragen aan de omzet van de rederijgroep. Maar minstens zo belangrijk is dat JR Shipping via deze activiteiten haar kennis en ervaring vergroot en dat we ons internationale netwerk zien groeien. DRIEJARIG CHARTERCONTRACT VOOR VERLENGDE ELAN Begin 2008 is het m.s. Elan verlengd, waarmee de laadcapaciteit behoorlijk is vergroot. Met de verlenging heeft JR Shipping vroegtijdig geanticipeerd op de toenemende vraag naar grotere feederschepen. De charteraar van dat moment, OOCL, heeft direct belangstelling getoond voor het verlengde schip en dat is in het voorjaar van 2008 omgezet in een concreet contract voor een periode van drie jaar, tegen goede chartertarieven. Eerder werd ook het zusterschip van de Elan, het m.s. Elite, met succes verlengd. Dit type schepen (Sietas 168) leent zich hier uitstekend voor, dankzij het zogeheten open top ontwerp. Dit betekent dat zich daar, waar een nieuw deel in de romp wordt geplaatst, geen luiken of andere obstakels bevinden. De Sietas werf zelf heeft de rederij geattendeerd op de mogelijkheid tot verlenging, nadat een Duitse rederij al met succes van deze optie gebruik had gemaakt. Met een relatief eenvoudige ingreep kon het aantal containerstelplaatsen (TEU) worden verhoogd van 868 naar en kon de 14-tons containercapaciteit (rekenstandaard voor gevulde containers) worden verhoogd van 610 naar 720 stuks (een stijging van 18%). Gezien de betere verdienperspectieven die verlenging zou opleveren, heeft de rederij de mogelijkheid met een positief advies aan de participanten in de Elan en Elite CV s voorgelegd. Vervolgens is vrijwel unaniem met verlenging ingestemd. Doorgezaagd In mei 2008 is de Elan na het lossen van de laatste containers in Hamburg uit charter gegaan om in de Norderwerft, onderdeel van de Sietas werf, met de dokprocedures te beginnen. In anderhalve dag is het schip letterlijk doormidden gezaagd. Nadat beide scheepshelften uit elkaar zijn gehaald, is de nieuwe tussensectie geplaatst en zijn alle noodzakelijke werkzaamheden vlot uitgevoerd. Het bestaande leidingsysteem is aangesloten op de nieuw toegevoegde tanks en het nieuwe scheepsdeel is van binnen en buiten geconserveerd. Na een succesvolle proefvaart op 17 juni 2008, is de Elan direct weer in charter gegaan bij OOCL en blijft drie jaar voor deze maatschappij varen. Alle participanten zijn uitgebreid over de werkzaamheden en exploitatieontwikkelingen geïnformeerd.

7 Directie JR Shipping: We houden de teugels strak in handen Kredietcrisis doet zich gelden in DE Scheepvaartindustrie 7 De scheepvaartindustrie zit in zwaar weer. Met name de markt voor containervaart is buitengewoon hard getroffen door de wereldwijde kredietcrisis. De chartertarieven voor containerfeeder schepen maken een vrije val door. Hierdoor staan de inkomsten onder druk. Sommige rederijen zien zich zelfs genoodzaakt om schepen uit kostenoverwegingen tijdelijk uit de vaart te nemen. Ook diverse schepen van JR Shipping genereren thans teleurstellende exploitatieresultaten. De rederijdirectie, Jan Reier Arends en Sander Schakelaar, geeft opening van zaken. De participanten van JR Shipping zijn over deze ontwikkelingen al via extra nieuwsbrieven uitgebreid geïnformeerd. De directeur-eigenaren Jan Reier Arends en Sander Schakelaar Volgens beiden is de situatie van dit moment ronduit zorgelijk. Schakelaar: September vorig jaar bevond de markt zich op het dieptepunt van zijn gebruikelijke cyclische ontwikkeling. Tarieven lagen op dat moment circa 25% onder het meerjarige gemiddelde. Algemeen werd aangenomen dat het dieptepunt daarmee was bereikt. De klap die de kredietcrisis vervolgens nog zou uitdelen, heeft niemand zien aankomen. De gevolgen daarvan werken nog steeds door. Enorme impact De situatie van september laat zich goed verklaren, volgens Arends en Schakelaar. De economie haperde al enigszins, als gevolg van de financiële crisis. De vraag naar containercapaciteit groeide minder hard dan voorspeld. Doordat de vloot van containerschepen de achterliggende periode flink in capaciteit is toegenomen, is het marktevenwicht verstoord geraakt. Dit paste op dat moment in het gebruikelijke cyclische beeld van scheepvaartmarkten. Tegen het einde van het laatste kwartaal van 2008 werd de enorme impact van de krdietcrisis echt duidelijk. Arends: Het aanhoudende nieuws over een mogelijke recessie heeft mensen angstig gemaakt. We geven gewoon minder uit. Kijk maar naar de dip die bijvoorbeeld de computer- en de autoindustrie doormaken. Minder apparatuur of auto s betekent automatisch minder onderdelen. Als de complete keten begint te haperen, is dat direct merkbaar in de transportstromen. In die situatie zijn we nu terechtgekomen. Nagenoeg al onze schepen varen, maar voor een aantal schepen geldt dat de inkomsten nauwelijks dekkend zijn voor de doorlopende exploitatiekosten. Uiteraard doen we er alles aan om die kosten naar een zo laag mogelijk niveau terug te dringen. We kijken extra kritisch naar inkoopcontracten en we maken van de marktomstandigheden gebruik om voor bepaalde componenten extra kortingen te bedingen. Maar allerlei vaste kosten, zoals gages en verzekeringspremies, lopen altijd door. Onze inzet om onze schepen goed te laten presteren, blijft onveranderd, ondanks ons zeer stringente cashmanagement. Proactief optreden Gezien de ronduit slechte omstandigheden waar tijdelijk sprake van is, is het niet ondenkbaar dat sommige scheeps-cv s op een zeker moment te kampen krijgen met liquiditeitsproblemen. Het in toom houden van de kosten helpt, maar daarnaast zijn ook andere voorzorgsmaatregelen geboden om te vermijden dat een tijdelijk verslechterde liquiditeitspositie leidt tot erger. Eén maatregel is het tijdelijk opschorten van aflossingen op de scheepshypotheek. Voor een aantal schepen heeft de rederijdirectie al in een vroeg stadium bij de banken aan de bel getrokken om de mogelijkheden en voorwaarden te bespreken. Door dit proactieve optreden ontstaat veelal voldoende ruimte om met de diverse scheeps-cv s buiten de gevarenzone te blijven. Hoe lang deze zorgelijke situatie precies gaat aanhouden, laat zich lastig voorspellen. Schakelaar: De mate waarin de chartermarkt sinds september verstoord is geraakt, geldt als zeer extreem. Een dergelijke verschuiving in zo n korte tijd heeft zich nooit eerder voorgedaan. Het is vrijwel onmogelijk om op dit moment chartercontracten af te sluiten die recht doen aan de kwaliteit van onze schepen. Containerlijndiensten keken de kat al uit de boom, omdat de inkomsten al enige tijd om diverse redenen onder druk staan, maar nu de gevolgen van de kredietcrisis voor ons allemaal tastbaar worden, maken ze helemaal pas op de plaats. Blijven investeren Arends: Als op dit moment één van onze schepen vrijkomt, breekt voor de rederij en de bemanning een onzekere periode aan. Minder dan een jaar geleden hadden we vaak al maanden van tevoren een nieuw chartercontract rond. Nu duurt het dikwijls weken voor we een nieuwe overeenkomst kunnen afsluiten. En dan alleen met bijzonder ongunstige voorwaarden. Chartertarieven van 50% tot 75% onder het meerjarige gemiddelde zijn nu eerder regel dan uitzondering. Soms is het uit het oogpunt van kostenbesparing meer verantwoord om schepen voor een bepaalde tijd op te leggen. Op die manier kunnen rederijen hun exploitatiekosten minimaliseren. Ook voor de schepen van JR Shipping is deze maatregel niet uitgesloten, al zullen wij er pas in allerlaatste instantie gebruik van maken. Wij kiezen ervoor om onze charteraars ook onder de huidige omstandigheden topkwaliteit te bieden. Zo blijven we investeren in de toekomst. Dat die toekomst nieuwe kansen gaat brengen, staat voor Arends en Schakelaar vast. Ook van eerdere crises hebben scheepvaartmarkten klappen meegekregen, maar altijd is de scheepvaartindustrie veerkrachtig genoeg gebleken om zich vrij vlot te herstellen. Schakelaar: De impact van deze crisis is ongekend, maar de geschiedenis leert ons dat extreme hoogte- en dieptepunten veelal van korte duur zijn. Bovendien neemt de groei van de containerfeeder vloot na 2008 weer duidelijk af, waardoor het marktevenwicht de kans krijgt zich te herstellen. Daar komt bij dat een aantal nieuwbouwplannen als gevolg van moeilijk realiseerbare financieringen is of nog wordt geannuleerd. Als de wereldwijde maatregelen ter bestrijding van de kredietcrisis effect gaan sorteren en de economische ontwikkeling weer verbetert, zullen ook de chartertarieven zich herstellen. De algemene verwachting is dat daar na 2009 weer ruimte voor ontstaat. Dan is een nieuwe fase van hoogconjunctuur niet uitgesloten. Tot dat moment houden we de teugels strak in handen om onze schepen zo goed mogelijk door deze slecht weerperiode heen te loodsen.

8 Colofon JR Shipping Actueel Periodieke berichtgeving van JR Shipping BV, Harlingen Exclusief verspreid onder vennoot- en rederijrelaties Redactie JR Shipping Tekstverzorging Grafische vormgeving en illustraties Luchtfoto s Overige foto s Druk Informatie over verspreiding Sander Schakelaar, Jan Hoogstra, Esmeralda Kimkes-Blom, Mirna Hibma Ton Hilderink Tekst & Redactie, Harlingen Ontwerpstudio Jukkema BNO, Harlingen Flying Focus André Minkema, Jan Reier Arends, Henk Jukkema Flevodruk Harlingen Mirna Hibma, Esmeralda Kimkes-Blom JR Shipping BV Korte Lijnbaan 25, Postbus 3, 8860 AA Harlingen T + 31(0) , F + 31(0) info@jrshipping.nl,