Moetivatie of goesting? De docent en directie als motiverende coach

Transcriptie

1 Moetivatie of goesting? De docent en directie als motiverende coach Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste Universiteit Gent Contactadres:

2 Overzicht 1. Waarom we doen wat we doen 2. De motor van groei: De rol van psychologische behoeftebevrediging 3. Hoe kan je een motiverende omgeving creëren? Thema 1: Hoe kan je de betrokkenheid van studenten verhogen? Thema 2: De noodzaak van een motiverend afsprakenbeleid Thema 3: Hoe kan je met studenten afspraken maken?

3 ZELF-DETERMINATIE THEORIE Prof. Edward Deci (University of Rochester, NY) Prof. Richard Ryan (University of Rochester, NY)

4 pag. 4

5 pag. 5

6 Dialoog Thuis: dialoog tussen vader & kind Gelieve de rol van het kind in te nemen

7 Kind: Neen, ik lust geen vis! Frank: Kom, kom, niet overdrijven, hé. Het is maar een klein stuk. Kind: Ja? Dat is echt een groot stuk, kijk eens! Frank: Babette, we gaan niet opnieuw ruzie maken, he. Als je nu jouw vis niet opeet, dan krijg je straks geen dessert. Kind: Dat is niet eerlijk! Jij probeert mij gewoon te lokken! Jij eet toch ook niet graag rode kool! Frank: We eten nu vandaag geen rode kool. Het is vis. En je hoeft zo niet te roepen en hier zo n groot probleem van te maken. Je had het al drie keren kunnen opeten. Kind: Ik moet, moet, moet hier altijd van alles doen. Jij wil hier gewoon altijd de baas spelen! (en Babette loopt weg van tafel) Frank: Wel, als je geen respect kan tonen voor wat ik klaar maak, dan krijg je ook geen dessert!

8 Hoe voelde u zich na dit gesprek als kind? - Kind voelt zich niet gehoord, want klacht wordt geminimaliseerd ontkend - Gesprek = strijd => verzet

9 Dialoog Op het werk: dialoog tussen docent en directie

10 Dialoog tussen leerkracht en directie Docent: Ik zie er echt wel tegen op om deze taak uit te voeren. Het is gewoon een vervelende klus en ik heb al zo veel werk. Directie: Kom, kom, zo vervelend is dat toch ook weer niet. Je bent er zo van af. Docent: Ja? Ik ben toch al snel een paar uren mee bezig om mij in deze materie in te werken. Directie: Een paar uren? Maar dat is toch wat we mogen verwachten van een professioneel ingestelde leerkracht. Deze veranderingen worden mij ook opgelegd. Je moet leren om ook eens iets tegen je zin te doen. Docent: Dat kan wel zijn, maar moet u veel dingen tegen uw zin doen? Directie: Neen, dat klopt, maar daarom ben ik ook directeur geworden. Kom, maak daar nu niet zo n heibel van. Begin er gauw aan. Je zal blij zijn als het achter de rug is.

11 als docent? als directie? Hoe voelde u zich na dit gesprek Docent voelt zich niet gehoord, want klacht wordt geminimaliseerd Directie komt niet tot een beter begrip van docent, want treedt sturend op Gesprek wordt een strijd

12 Dialoog In de klas: dialoog tussen juf en leerling Gelieve de rol van leerling te nemen

13 Dialoog tussen leerling en juf Leerling: Juf, kijk, ik heb nog een boek gevonden over ruimtevaart thuis. Juf: Dat ziet er wel leuk uit. Staat er iets interessant in? Leerling: Ja! Er staat iets in over die planeten waar we gisteren over hebben geleerd. En over waarom de aarde rond is. Kijk, een leuke prent. Juf: Dat lijkt me wel een boeiend boek. Zouden de andere kinderen dit ook leuk vinden? Leerling: Ik denk het wel. Juf: Wel, misschien kan je er twee pagina s uit kopiëren voor de ganse klas en dan kunnen we dit met ons allen eens bekijken. Jij kan aan de andere kinderen uitleggen wat je bijzonder vindt. Wat vind je van dit voorstel. Leerling: Keitof! Wanneer gaan we dit bespreken? Juf: Wel, als we nu eens samen kopijen namen over de middag

14 Hoe voelde u zich na dit gesprek als kind? Kind neemt initiatief en wordt hierin door de juf erkend De juf weet het kind verder te betrekken bij de les en geeft blijk van een open houding Het gaat om een echte dialoog, waarbij het enthousiasme van het kind wordt versterkt

15 TAAK VAN DE MOTIVATIEPSYCHOLOOG Motivatie < movere = beweging Welke factoren doen jongeren bewegen? De vraag naar drijfveer, reden of motief van gedrag Heeft de aard van deze drijfveren een impact op - Beleving van les? Toegewijdheid? - Intrinsiek plezier? - Faalangst voor examen? Prestaties? - Afhaken vs. blijven? - Naleven van gemaakte afspraken?

16 VAKEXPERTISE / KNOWHOW - (Technische) kennis van materie - Vakbekwaamheid MOTIVATIONELE ERVARING EN INZICHTEN - Hoe studenten stimuleren? - Hoe kennis overbrengen zodat studenten geïnspireerd worden? Noodzakelijk, maar geen voldoende voorwaarde Noodzakelijk, maar geen voldoende voorwaarde Stimulerend overbrengen van correcte kennis Blijvende interesse in materie

17

18 DEEL I Waarom we doen wat we doen : Waarom leren jongeren? Waarom respecteren ze afspraken?

19 Waarom span je jou in voor jouw studies? omdat de docenten dit van mij verwachten omdat mijn ouders teleurgesteld zijn als ik slechte resultaten behaal om te bewijzen dat ik de studies aan kan omdat ik me anders schuldig voel omdat ik wat we leren zinvol vind omdat ik de leerstof in mijn latere beroepsleven zal kunnen gebruiken omdat ik de inhoud boeiend vind omdat ik de opdrachten uitdagend vind Straf, beloning, verwachting Schaamte, schuld, zelfwaarde Persoonlijk relevant, zinvol Geboeidheid, interesse, plezier Verplichting, druk, stress Welwillend, psychologisch vrij Gecontroleerde motivatie - moetivatie Autonome motivatie - goesting pag. 19

20 Straf, beloning, verwachting Schaamte, schuld, zelfwaarde Persoonlijke relevantie, zinvol Geboeidheid, interesse, plezier Waarom volg je de regels op de hogeschool? omdat ik anders gesanctioneerd word omdat dit van mij verwacht wordt omdat ik me anders schuldig zou voelen omdat ik de plicht heb dit te doen omdat de regels zinvol zijn omdat de regels de samenwerking met de docent bevorderen omdat ik het leuk vind om de regels te volgen Proces van toenemende internalisatie = Eigenaarschap verwerven

21 Stelling: Kerndoelstellingen van opvoeding en onderwijs Het fundamentele onderscheid = autonome of vrijwillige en gecontroleerde of gemoetiveerde motivatie. Dit is van toepassing op - Het zich eigen maken van leerinhouden - Het respecteren van regels Implicatie voor de praktijk: Taak van de docent & directie = aanmoedigen van autonome motivatie; geloof in het groeipotentieel van ieder

22 Speelt de kwaliteit van de motivatie een rol? Willen versus moeten

23 Motivatie & leren bij hogeschool studenten Willen Moeten -.39**.24**.22**.21** -.37**.41** Concentratie Tijdsbeheer Prestaties Actief Klasgedrag Vansteenkiste, M., Zhou, Copyright M., Lens, W., & Soenens, B. (2005). Experiences of autonomy and control among Chinese learners: Vitalizing or immobilizing? Journal of Educational Psychology, 97,

24 Wat is het verband tussen autonome motivatie en zelfsturend leren?

25 Relevantie van de kwaliteit van motivatie voor verschillende fasen van het leerproces Voorbereidingsfase Leerfase Testfase Reactie op testresultaten Tijdbeheer Leerstrategieёn Self-handicapping Attributie Uitstelgedrag Concentratie Faalangst Copingstrategieën Inrichten van de omgeving Inspanning Betrokkenheid Examen cijfers Drop-out Veel van de uitkomsten worden beschouwd als indicatoren van zelfregulerend of zelfsturend leren

26 - Zelfregulerend leren = meest bestudeerde onderwerp in onderwijspsychologie - Zelfregulerende leerlingen: Stellen een bepaald leerdoel, Selecteren strategieёn om hun doel te bereiken, Gebruiken hun vaardigheden om hun voortgang te bewaken en Als geconfronteerd met obstakels brengen ze wijzigingen aan Energetische basis van het leren Verschillende strategieёn om het eigen leerproces te reguleren Waarom van het leren Hoe van het leren

27 Stelling: Kwaliteit van motivatie & zelfsturing Het is niet enkel belangrijk dát een student gemotiveerd is, maar dat hij goed gemotiveerd is! Implicatie voor de praktijk: De idee is om vrijwillig zelfsturend leren aan te moedigen en druk te vermijden. Sommige studenten zijn nog niet rijp hiervoor en obstakels naar zelfsturend leren kunnen best samen besproken worden.

28 DEEL II De motor van groei: De rol van psychologische behoeftebevrediging

29 Welke behoeftes sluiten aan bij deze criteria? Eerder psychologisch dan fysiologisch Eerder universeel dan gebonden aan cultuur Eerder inherent dan verworven Fundamenteel

30 Autonomie De ervaring jezelf te mogen zijn en vrijwillig te mogen handelen, denken en voelen; ervaring van keuze en psychologische vrijheid pag. 30

31 Relationele verbondenheid Evaring van een warme, hechte en authentieke band met anderen, voor anderen zorg dragen en geliefd worden pag. 31

32 Competentie Het gevoel hebben bekwaam te zien om een activiteit uit te voeren, gewenste doelen te bereiken en de eigen vaardigheden te ontplooien pag. 32

33 Grotere betrokkenheid & leervreugde Bevrediging van de psychologische basisbehoeften Meer leren, zelfsturing en betere prestaties Hoger welzijn, zelfwaarde & vitaliteit Positievere evaluaties van leerstof en docent Vansteenkiste, M., & Ryan, R. M. (2013). On psychological growth and vulnerability: Basic psychological need satisfaction and need frustration as an unifying principle. Journal of Psychotherapy Integration, 3,

34 Stelling: De vitaliserende rol van behoeftebevrediging ABC = voedingsbodem voor ons dagelijks geluk & vitaliteit! Frustratie van behoeftes ontlokt stress en onze batterijen geraken zeer snel leeg Implicatie voor de praktijk: Probeer maximaal aan de psychologische behoeftes van studenten, maar ook uzelf tegemoet te komen!

35 DEEL III Hoe kan je een motiverende leeromgeving creëren? of Wat is de brandstof voor de motor? of Hoe kan de docent als een coach optreden?

36 Autonomieondersteunende vs. controlerende context Autonomie Relationele steun vs. afwijzing VerBondenheid Structurerende vs. Chaotische context Competentie

37 I. Autonomie-ondersteunende vs. controlerende context

38 Autonomieondersteuning: Algemene beschrijving Stijl Autonomieondersteunende stijl Vertrekpunt Belevingswereld persoon: Voorstellen, gevoelens, interesses Grondhouding Nieuwsgierigheid, openheid, flexibiliteit Aansluiting zoeken bij psychologische behoeftes Afstemmen op belevingswereld Gevoel bij persoon Ik mag mijzelf zijn - Autonomie

39 Zes bouwstenen van een autonomie-ondersteunende stijl

40 Taakvreugde Inbreng Duiding Autonomie-ondersteunende stijl: er is ruimte voor Uitnodigende taal Hun stem Hun ritme

41 Thema 1: Hoe kan je de betrokkenheid & participatie in de les vergroten?

42 Verhogen van betrokkenheid, participatie en dialoog Vb. 1: Zoemsessies - zet aan tot diepgaand denken - verlaagt drempel om een antwoord te geven Vb. 2: Discussiestellingen voorleggen via clickers - studenten krijgen letterlijk een stem - je leert als docent bij Vb. 3: Laat jongeren een krantenartikel opzoeken of vraag hen om objecten mee te brengen die met leerstof verband houden

43 Vb 4: Investeer in semestriële gestructureerde bevraging Geef jongeren de kans om een vragenlijst in te vullen op het einde een semester Anoniem Kans om te leren Mening van studenten wordt ten volle gewaardeerd Preventieve focus Behoeftebevredigend voor beide partijen!

44

45 Oefening: Keuze als hefboom voor autonomie Gelieve twee voorbeelden te geven van hoe u keuze in uw lessen kan inbouwen? 2015

46 Verhogen van betrokkenheid, participatie en dialoog Vb. 5: probeer keuzes aan te bieden - Keuze tussen verschillende (huiswerk)opdrachten - Keuze tussen verschillende thema s practica - Joker inzetten bij beantwoorden vragen - Keuze van welke proefexamens (bvb. minimaal twee) - Keuze examenvragen: extra vragen of één vraag laten vallen Keuze toont zich in a) Het maken van een positieve keuze (kiezen van gewenste optie) b) Het maken van een negatieve keuze (uitsluiten van ongewenste optie) Nuancering: 1) Het optimale aantal opties: 3 à 4, want dit moet beheersbaar blijven 2) De aangeboden opties moeten zinvol zijn valse keuze

47 Beleefd Plezier aan Activiteit in Functie van Aantal Opties opties 3 opties 4 opties 5 opties 6 opties 7 opties

48 Van optie- naar actiekeuze OPTIE KEUZE wat te doen ACTIE KEUZE hoe en wanneer het te doen copyright

49 ACTIEKEUZE A) Hoe-component - Volgorde van inspanningen: vb. Keuze van oefening in een reeks oefeningen vb. Keuze van volgorde taken vb. Keuze van evaluatiemoment (vb. Proefexamens) - Ritme van progressie vb. Inspanningen gradueel opbouwen - Hoe thema vorm geven vb. voorwerpen/teksten zelf laten meebrengen - Hoe evalueren? vb. Leerlingen keuze laten in manier van toetsen?

50 ACTIEKEUZE B) Wanneer-component vb. Samen deadlines vastleggen vb. Rekening houden met de werkbelasting van andere vakken C) Met wie-component vb. samen huiswerk maken D) Waar-component

51 Vb. 6. probeer een zinvolle uitleg te geven voor de leerinhoud Hoe? a) Hoe kadert jouw vak in de opleiding? Gezamenlijke toelichting! b) Het koppelen van de leerstof aan de actualiteit (e.g., krant, tvprogramma) Vb. 1: Volgende les gaan we het hebben over. Probeer komende week een krantenartikel te vinden dat verband houdt met dit thema Vb. 2: Dit is een filmfragment over het thema van de les. Men heeft het over de hoeveelheid voedsel dat mensenweggooien. Ik zou graag weten wat jullie hier van vinden. copyright

52 Hoe? c) Het illustreren van de leerstof met een persoonlijke anekdote of sprekend voorbeeld d) Probeer de leerstof op een praktisch bruikbare wijze te presenteren = toepassingsmogelijkheden Experimenteren met objecten Vertrekken vanuit een probleem uit het dagelijkse leven Een uitstap plannen Een expert uitnodigen en zijn ervaringen laten delen copyright

53 Vb. 7: Probeer op een luchtige en speelse wijze de les te beginnen om zo het leerplezier en de interesse aan te wakkeren Wat? a) Uitdagingen aanbieden b) Gebruik maken van een stelling die nieuwsgierigheid opwekt c) Een plezier-element inbouwen Waarom? Dit draagt bij tot de intrinsieke motivatie van studenten Hoe? copyright

54 Kruiswoordraadsel maken Op de volgende slide staat een kruiswoordraadsel: probeer zo snel mogelijk het vertikale woord te vinden. => Als je denkt het woord gevonden te hebben, dan steek je jouw vinger in de lucht

55 1. Toegankelijkere naam voor psychologische behoefte (8 j tot q) 2. Als onze behoeftes niet zijn voldaan, dan spreken we van behoefte -.. (10 a tot j) 3. Type opvoedingsklimaat dat gekenmerkt wordt door een gebrek aan grenzen (10 f tot o) 4. Basiskenmerk van psychologische behoeftes (10 a tot j) 5. Winnen is voor mij altijd belangrijk. Waarom zou ik anders aan deze wedstrijd deelnemen?, zo zei Marjan. Zij vertoont een sterke. behoefte. (9 c tot k) 6. De ontwikkeling van is belangrijk volgens vele hulpverleners en ouders. Sommige theorieën schuiven het zelfs naar voren als een behoefte (11 h tot r) a b c d e f g h i j k l m n o p q r

56 Stelling: Betrokkenheid & zelfsturing stimuleren De leefwereld van jongeren = ingangspoort om de betrokkenheid te vergroten! Probeer creatief te zijn en geijkte paden te verlaten door kritisch naar je eigen lespraktijk te kijken en te experimenteren. De jongeren inbreng verlenen maakt het les geven ook voor de docenten interessanter!

57 Maar. resulteert autonomieondersteuning niet in grenzeloze vrijheid?

58 Stelling: Het verlenen van autonomie staat haaks op het trekken van grenzen, die noodzakelijk zijn bij het lesgeven. 1. Helemaal niet akkoord 2. Niet akkoord 3. Akkoord 4. Helemaal akkoord

59 Autonomie-ondersteuning betekent niet dat (Reeve, 2006; Jang, Reeve, & Deci, 2010) a) studenten aan hun lot worden over gelaten om problemen, die ze bij het leren ervaren, op te lossen = gebrek aan betrokkenheid b) docenten geen regels en normen kunnen stellen en studenten onbeperkte vrijheid genieten = permissieve omgeving Structuur = begeleiding Gebrek aan structuur = chaos Autonomie-ondersteunende omgevingen Controlerende omgevingen copyright

60 Structurende vs. chaotische context

61 Stijl Vertrekpunt Structuur Talenten & vaardigheden van de student Grondhouding Procesfocus, zelfontplooiing, vertrouwen Aansluiting zoeken bij psychologische behoeftes Afstemmen op ontwikkelingsniveau kind Gevoel bij de student Ik word beter in X - competentie

62 Zes bouwstenen van een structurerende stijl

63 Heldere verwachtingen - overzicht Vertrouwen Gepaste hulp Structurerende stijl: Zelfontplooiing stimuleren via Zelfreflectie Opvolging Positieve feedback

64 Thema 2: De noodzaak van een motiverend afsprakenbeleid

65 In vele (hoge)scholen lijkt is er een wildgroei aan regels, die soms inconsequent worden toegepast. Wat is het effect? copyright

66 In vele scholen lijkt is er een wildgroei aan regels, die soms inconsequent worden toegepast. Wat is het effect? Verstikkend = autonomiefrustratie Verwarrend = competentiefrustratie Keurslijf voor student Administratieve last docenten Student Docent copyright

67 Oplossing? Pleidooi voor administratieve vereenvoudiging = beperkte set aan regels, = CHOOSE YOUR BATTLES! - die afgeleid zijn uit een aantal goed doordachte kernprincipes - die goed onderbouwd zijn - die concreet zijn - waarover consensus bestaat onder het docentenkorps - jaarlijks besproken worden tijdens teamvergadering De mate waarin docenten het schoolreglement consequent toepassen is afhankelijk van hun ervaren behoeftebevrediging tijdens vergaderingen! copyright

68 Stelling: Draagvlak voor een schoolreglement Cruciaal = visie, waaraan regels kunnen opgehangen en geduid worden. Docenten en studenten kunnen best volwaardig betrokken worden bij het bijsturen van bestaande schoolreglementen.

69 Thema 3: Hoe kan je als docent met jongeren afspraken maken?

70 Het fundament voor goed nageleefde afspraken leg je in de eerste lessen Oefening: Gelieve twee aandachtspunten aan te geven bij het vastleggen van richtlijnen in het begin van een academiejaar

71 Hoe? - 1) Open houding tijdens groepsdiscussie vb. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat de lessen dit jaar boeiend zijn? vb. Wat verwachten jullie van mij als docent? vb. Welk gedrag verwachten jullie van jezelf en van je medestudenten? Expliciet keuze om niet op regels te focussen, maar op stimuleren van interesse < aansluiting bij leefwereld studenten Grenzen komen al doende aan bod

72 Hoe? - 2) Laat studenten zelf aangeven wat kan en niet kan = ze geven hun eigen grenzen = zelfbegrenzing Als docent fungeer je als moderator Flexibele aanpak Zo kom je tot een afspraak

73 Afspraak Regel Grens die van onderuit is gegroeid Grens die van boven af is opgelegd

74 - 3) Docenten kunnen zelf grenzen trekken = regel introduceren. Als ze dit doen, dan proberen behoefteondersteunende docenten a) te spreken van spelregels (vergelijking met sport) b) de regels goed te onderbouwen c) irritatie niet onder de mat te vegen, maar een stem te geven! Een weerspannige jongere = INTERESSANT veeleer dan IRRITANT d) uitnodigende taal te hanteren bij het communiceren van regels

75 Probeer op een uitnodigende in plaats van schuldbeladen wijze te communiceren. Maakt dit dan een verschil uit? Vansteenkiste, M., Copyright Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76,

76 Procedure Deelnemers: 80 5 de & 6 de studiejaar obese kindeneren (11-12 year) (adjusted BMI > 182%) Taak: tekst lezen over klavertje vier (30 min.) Setting: real-life setting = tijdens normale klasuren Instructies Vansteenkiste, M., Copyright Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76,

77 1) Leren - Oppervlakkig - Diepgaand Intern controlerend - dwingend Autonomieondersteunend 2) Fruit eten - Korte termijn - Lange termijn Vansteenkiste, M., Copyright Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76,

78 Deze tekst die we je vragen te lezen, vertelt je iets meer over eetgewoontes die je kan aanleren. Door iedere dag een stukje uit elk blaadje Voorbeeld: van het klavertje Veld-experiment vier te eten, kan je proberen om wat op je voeding te letten. Onderzoekers zeggen immers dat kinderen die iedere dag een stuk uit elk blaadje van het klavertje vier eten vaak denken dat hun gezondheid, als ze jaar oud zijn, beter zal zijn; kinderen denken ook vaak dat ze dan fitter zullen blijven. Bovendien denken vele kinderen dat ze op die manier ook actiever zullen blijven. Om zich beter te voelen over hun gezondheid en conditie volgen vele kinderen dan het klavertje vier door bijvoorbeeld fruit, yoghurt en groenten te eten in plaats van te snoepen of frisdrank (bvb. cola, fanta, ice-tea enz.) te drinken. Vele kinderen volgen dus het klavertje vier omdat ze zich schuldig zouden voelen indien ze ziek en ongezond zouden worden door hun eigen schuld, of niet langer fit en actief blijven door hun eigen fout. Het is dus voor je eigen goed dat we je vragen om deze tekst over het klavertje vier aandachtig te lezen.

79 De tekst die we je vragen te lezen, vertelt iets je meer over de eetgewoontes die je kan aanleren. Onderzoekers zeggen dat kinderen aandacht kunnen besteden aan hun voeding door bijvoorbeeld iedere dag één stukje uit elk blaadje van het klavertje vier te eten. Op die manier blijf je later, als je jaar oud bent, immers kerngezond en fit. Bovendien kan je op die manier ook actief en in goede conditie blijven (je kan bijvoorbeeld lang blijven bewegen en sporten). Kerngezond en actief blijven kunnen voor jou goede redenen zijn om te proberen om het klavertje vier na te leven door bijvoorbeeld fruit, yoghurt en groenten te eten in plaats van te snoepen of frisdrank (bvb. cola, fanta, ice-tea, enz.) te drinken. Omdat je erdoor gezond blijft, kan je dus proberen om het klavertje vier dagelijks op te volgen. Maar ook als je actief en fit wil blijven, zodat je lang kan blijven doorgaan als je moet bewegen en sporten, kan je ook beslissen om het klavertje vier te volgen. Omwille van deze reden kan het dus belangrijk zijn om deze tekst over het klavertje vier aandachtig te lezen.

80 8,5 8 7,5 7 6,5 6 oppervlakkig leren diepgaand leren 5,5 5 4,5 4 Autonomieondersteunend Intern controlerend Vansteenkiste, M., Copyright Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76,

81 Fruit eten over tijd in functie van communicatiestijl Stukken fruit ZDT: Internalizatieproces Baseline 1 week 3 weken Tijdslijn Autonomieondersteunend Controlerend

82 Uitnodigende taal Suggereren Kunnen Voorstellen Vragen Proberen Controlerende, dwingende taal Verplichten Moeten Zouden moeten Verwachten Dreigen copyright

83 - 3) Docenten kunnen zelf grenzen trekken = regel introduceren. Als ze dit doen, dan proberen behoefteondersteunende docenten e). regels expliciet af te toetsen bij de studenten, zodat de inhoud ervan duidelijk is en goed gedefinieerd vb. Wat denken jullie ervan? f) regels door studenten in hun eigen woorden te laten herformuleren Inzicht in hoe leerlingen regels ervaren Grotere verbondenheid met regel (want afkomstig van leeftijdsgenoten) Toegankelijk taalgebruik

84 De vraag of grenzen motiverend zijn dan wel verzet uitlokken is afhankelijk van minstens twee voorwaarden: «Hoe» = stijl van grens trekken «Wat» = inhoud van grens

85 Welk soort regels bestaan er? - Fysieke & psychische welzijn van anderen (vb. niet slaan) - Rechtvaardigheid & fairheid (vb. niet liegen) - Tafeletiquette - Schoolgewoontes (vb. schoolfeest) - Regels m.b.t. rollen - Gezondheid (vb. fruit eten) - Voorzichtigheid (vb. fietshelm dragen niet op speelplaats fietsen) - Keuze van vrienden, kledij & kapsel (vb. piercings, uniform) Morele Domein Conventionele Domein Prudentiële Domein Persoonlijke Domein

86 - 4) De mate van verzet is afhankelijk van het soort regels dat wordt geïntroduceerd Morele Domein Persoonlijke Domein Legitiem Illegitiem, bemoeizucht Aanvaarding Opstandig verzet

87 Is er binnen deze visie ruimte voor sancties? Ja & neen, want er bestaat een verschil tussen een sanctie en een logische consequentie

88 - 5) Laat de jongeren zelf de consequenties van ongepast gedrag vastleggen Deze kunnen best ook grappig zijn! Consequentie Sanctie Van onder uit vastgelegd gevolg voor het overtreden van een samen vastgelegde afspraak; vaak logisch, fair, en legitiem Van boven uit opgelegd gevolg voor het overtreden van een regel; kan logisch, fair, en legitiem, maar niet per definitie het geval Cfr. GAS-boetes

89

90 Stelling: Afspraken maken Motiverende grenzen = afspraken via dialoog Motiverende grenzen trekken = studenten alles laten kiezen studenten die zich terugvinden in wat je hen opdraagt (ook in consequenties) Dwingende grenzen ontlokken zelfs verzet

91 Alles op een rij

92