Landelijk symposium op 11 november 2013 De Meervaart, Amsterdam. Hoe haalt de mantelzorg 2020?

Transcriptie

1 Landelijk symposium op 11 november 2013 De Meervaart, Amsterdam Hoe haalt de mantelzorg 2020?

2 Vragen Mantelzorg dóe je gewoon Mantelzorglijn (10cpm), Chronische ziekten en psychische problemen: Korrelatie Chronische ziekten Een chronische ziekte duurt lang en gaat vaak nooit meer helemaal over. Een ander kenmerk is dat chronische ziekten vaak een wisselend beloop hebben. De ene keer heeft men er geen of nauwelijks last van, op een ander moment kan het mensen helemaal uitschakelen. Het gaat om ziekten zoals reuma, diabetes, aandoeningen aan nieren, spieren, longen, huid, hart en vaten, en vele honderden, vaak zeldzame ziekten. Door betere behandeling zijn ook kanker en hiv chronische ziekten geworden. Langdurige psychiatrische aandoeningen worden eveneens tot de chronische ziekten gerekend. Een precies aantal chronisch zieken is niet bekend. De meeste cijfers zijn gebaseerd op schattingen. Volgens het RIVM heeft ruim een kwart van de mensen in Nederland een of meer chronische ziekten. Dit komt neer op bijna 4,5 miljoen mensen. Chronische ziekten komen op alle leeftijden voor, maar vooral onder ouderen. Met het ouder worden van de bevolking - we leven langer o.a. door betere zorg - neemt het aantal chronisch zieken verder toe. Het hoort bij het leven. Bijna iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken. Maar het is moeilijk grenzen te stellen. Veel mantelzorgers raken hierdoor overbelast. In NRC Handelsblad van 19/20 maart 2013 schreef Brigit Kooijman over haar ervaringen. We woonden op een kilometer afstand van elkaar, en het leek vanzelfsprekend om, toen ze over de tachtig was en haar gezondheid achteruit ging, s avonds voor haar te koken. Het stelde niets voor: als we kwamen stond alles klaar en ze had de groenten al gesneden. En bovendien: onze hond moest toch uit.( ) Een paar jaar later was van die luchtigheid niets meer over ( ) Nadat ik een paar keer vreselijk had staan hannessen - steunkousen aantrekken is een lastig en zwaar werkje - dacht ik voor het eerst: moeten we dit niet uitbesteden aan de thuiszorg? Iedereen wil zo zelfstandig mogelijk zijn. Daarom is het moeilijk om hulp te vragen. Als het om iets tijdelijks en concreets gaat, lukt het vaak nog wel. Als je hulp vraagt, wil je graag iets terug doen. Lastiger wordt het als het om langdurige steun gaat. Mensen die hulp nodig hebben houden vaak hun mond. 2 3

3 Wanneer ben je chronisch ziek? Ondersteuning nodig? Gemeenten regelen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) de voorzieningen en ondersteuning voor mensen met een beperking. Het doel is ervoor te zorgen dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zo veel mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Als u wilt weten of u recht heeft op ondersteuning ga dan naar het WMO loket of kijk op Financiële tegemoetkoming Uzelf en uw dokter weten uiteraard het beste of u chronisch ziek bent. Maar bij het toekennen van vergoedingen, compensaties en zorg gelden criteria en regels waaraan een chronisch zieke moet voldoen. Deze verschillen per instantie waarmee u te maken heeft zoals het CAK, CIZ, Sociale Verzekeringsbank, uw gemeente en UWV. Er is geen eenduidige manier om te bepalen of iemand wel of niet tot de categorie chronisch zieken behoort. Lichamelijke handicaps zijn vaak beter zichtbaar voor anderen. Met instanties is er daarom minder vaak discussie of iemand wel of niet aan de criteria voldoet. U kunt in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming op basis van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). U hoeft hier zelf niets voor te doen. Het CAK bekijkt namelijk of u aan de voorwaarden voldoet en berekent welk bedrag u krijgt. Hiervoor gebruikt het CAK gegevens van uw zorgverzekeraar, het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), Bureau Jeugdzorg of uw gemeente. Als u recht heeft op de tegemoetkoming, stuurt het CAK u in november automatisch een brief (beschikking). Heeft u geen beschikking van het CAK ontvangen en denkt u recht te hebben op een tegemoetkoming? Kijk op: rijksoverheid.nl/ themas/gezondheid-en-zorg 4 5

4 Mantelzorg Ben ik een mantelzorger? U bent mantelzorger als u langdurig en onbetaald zorgt voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Een mantelzorger is geen beroepsmatige zorgverlener, maar geeft zorg vanwege een persoonlijke band. Hoe toon je aan dat je mantelzorger bent? Soms vragen instanties en werkgevers aan te tonen dat men mantelzorger is. Bijvoorbeeld bij zorgverlof, bij behoud van uitkering, aanvraag uitstel van sollicitatieplicht of woonurgentie. Dit is lastig aan te tonen. Er is geen officieel document voor. Soms wordt het krijgen van een mantelzorgcompliment als 'bewijs' gebruikt. Maar ook sommige Steunpunten Mantelzorg, mantelzorgmakelaars of het WMOloket van gemeenten zijn bereid een "mantelzorgverklaring" af te geven. Wie komt in aanmerking voor een mantelzorgcompliment? Mensen met een indicatie voor AWBZzorg thuis kunnen een mantelzorgcompliment geven aan hun mantelzorger. Het bedrag is eenmalig 200 euro. Het compliment is voor mantelzorgers die langdurig en intensief een familielid, partner, vriend of kennis verzorgen. Het gaat om zorg waarvoor anders professionele hulp nodig is. Degene die de AWBZ-zorg ontvangt, krijgt van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) automatisch een aanvraagformulier. Met dit formulier kan hij of zij een mantelzorger voordragen voor het mantelzorgcompliment. De zorgvrager bepaalt dus welke mantelzorger het compliment krijgt. Daarom moet de zorgvrager (of zijn wettelijke vertegenwoordiger) zelf het aanvraagformulier ondertekenen. De mantelzorger kan vervolgens het compliment opvragen bij de SVB. Meer informatie: 6 7

5 Parkeren Een parkeerkaart voor mantelzorgers? Veel (grote) gemeenten hebben speciale regelingen voor het parkeren voor mantelzorgers. Informeer hier naar in de woongemeente van de persoon waarvoor u zorgt. Mantelzorg en vrijwilligerswerk in cijfers * 3,5 miljoen Nederlanders van 18 jaar en ouder verlenen mantelzorg. 2,6 miljoen mensen geven meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden hulp (20 procent van de volwassen bevolking). 1,1 miljoen mantelzorgers geven zowel intensieve als langdurige hulp. Als mantelzorgers betaald zouden worden voor hun werk, kost dat de samenleving 3 tot 7 miljard euro per jaar. Mantelzorgers verlenen 60 tot 80% van alle zorg (thuis en in zorginstellingen). In de zorg zijn vrijwilligers actief waarvan in zorgorganisaties. Zij werken gemiddeld 4 uur per week. Ruim 2,3 miljoen mensen geven langer dan drie maanden hulp. 1,4 miljoen mensen verlenen meer dan acht uur per week zorg. Parkeerkaart voor mindervaliden Kunt u minder dan honderd meter te voet afleggen of bent u rolstoel gebonden, dan kunt u bij de gemeente een gehandicaptenparkeerkaart voor bestuurders of passagiers aanvragen. Een passagierskaart mag u ook voor iemand anders aanvragen, bijvoorbeeld uw gehandicapte kind. U kunt parkeerkaarten aanvragen via het Wmo-loket van uw gemeente. Een medisch onderzoek is meestal verplicht. Het parkeerbeleid verschilt per gemeente. Op vindt u informatie over de regelingen per Nederlandse gemeente. *(SCP, 2010) Colofon Juni 2013 Uitgave: Stichting Week van de Chronisch Zieken Postbus 23328, 3001 KH Rotterdam T , info@chronischziek.nl Copyright: Stichting Week van de Chronisch Zieken Fotografie: Guus Pauka Productie: Guus Pauka GP, Loosdrecht Vormgeving: Projectmanagement: Bureau Lambregts, 8 9

6 Meldt uw activiteit op Doe mee met Week Chronisch Zieken Werkt u met chronisch zieken of mantelzorgers? Organiseer zelf een activiteit in de Week Chronisch Zieken Goede praktijkvoorbeelden, nieuwe inzichten en innovaties, laat zien wat u te bieden heeft. In welke vorm dan ook: open huizen, meldlijnen, internetacties, beweeg- en sportactiviteiten, trainingen, workshops, symposia, informatiemarkten etc. Meldt uw activiteit op u krijgt een eigen pagina met een link naar uw website. De vermelding is gratis. Mantelzorg en vrijwilligerswerk centraal in Week Chronisch Zieken Mantelzorg en vrijwilligerswerk staan centraal in de 17de Week Chronisch Zieken. Onder druk van bezuinigingen neemt het beroep op hen toe. Wat betekent het om voor hulp afhankelijk te zijn van familie of vrienden? Of van een vrijwilliger? Welke hulpmiddelen verlichten mantelzorgtaken? Hoe kan professionele zorg en mantelzorg samenwerken? Is een baan te combineren met mantelzorg? Kunnen mensen met een beperking ook vrijwilligerswerk doen? Van 8 tot 15 november 2013 komen deze vragen uitgebreid aan de orde. Farida Laan / tekeningenbank Dag van de Mantelzorg Zondag 10 november is de Dag van de Mantelzorg. Bent u professioneel of als vrijwilliger betrokken bij de mantelzorg? Organiseer dan rond deze dag een activiteit en zet de mantelzorgers in uw netwerk eens in het zonnetje. Nationale Verwendag Donderdag 14 november is Nationale Verwendag voor mensen die langdurig in instellingen verblijven. Maar vergeet ook niet de groeiende groep mensen die aan huis gebonden zijn. Bent u als professional of vrijwilliger betrokken bij de zorg voor chronisch zieken of gehandicapten, verwen uw cliënten dan eens extra op deze dag. Vaak kunt u beroep doen op organisaties en bedrijven die graag meewerken. Tips op: verwendagen.html 10 11

7 Veel gestelde vragen over: Chronische ziekten Mantelzorg Vrijwilligerswerk