HET DAUWPARK. Een park dat sociale integratie bevordert

Transcriptie

1 HET DAUWPARK Een park dat sociale integratie bevordert Het Dauwpark in Anderlecht ligt tussen de Kleine Ring, de Bergensesteenweg en het Lemmensplein. Het heeft een dubbele bedoeling: ten eerste de aanleg van een groene ruimte in een wijk met weinig parken, pleinen en aanplantingen, en ten tweede een plaats creëren waar kinderen spelen en de mensen uit de kansarme buurt elkaar ontmoeten of samen een wandeling maken. Een mooi voorbeeld van een groene ruimte met een sociale bestemming, die de inwoners van de Dauwwijk de openbare ruimte geeft die ze misten. EEN VLEUGJE GESCHIEDENIS Het project dateert van juli 1997 toen de gemeente Anderlecht aan Leefmilieu Brussel - BIM vroeg om een recreatieruimte te ontwerpen op en in de plaats van een verwaarloosd terrein van 7000 m² in de Kuregemse Dauwwijk. Het project paste perfect in de logica van het wijkcontract van voor de Dauwwijk. Tevoren was er een voorlopig sportterrein met gravel aangelegd, maar het terrein dat vroeger vol industriële gebouwen stond waarvan er nog enkele overbleven, lag er somber en weinig aantrekkelijk bij. Leefmilieu Brussel - BIM paste een strategie toe die ze eerder uitprobeerde bij de aanleg van het Bonneviepark in Sint-Jans-Molenbeek: deze van de inspraak. Er kwamen overlegvergaderingen met de inwoners en de hoofdrolspelers in de wijk (school, handelaars, bewoners van het aanpalende gebouw, wijkhuis, verenigingen, enz.). Het was de bedoeling om ervoor te zorgen dat het park zo veel en nauwkeurig mogelijk zou beantwoorden aan hun noden. Na een openbaar onderzoek volgden debatten en vergaderingen. Omdat de overheid de bevolking bij het project betrok, lukte het haar om de burgers te betrekken bij het concept en om grondig in te spelen op hun wensen. De participatie begon tijdens de studie- en ontwerpfase, maar liep door tijdens de uitvoering van de werken die in 1998 van start gingen. Coöperatieve ondernemingen met een sociale doelstelling zetten werklozen uit de buurt aan het werk voor bepaalde aspecten en fasen van de werken. Kinderen werkten mee aan het tekenen en afwerken van een deel van de muurschildering en stelden speeltuigen voor. Begin 2000 was het Dauwpark klaar en sindsdien heeft het de sociale cohesie in de wijk versterkt. PAGINA 1 VAN 5 HET DAUWPARK 31/08/07

2 ALGEMENE BESCHRIJVING : ONTSPANNING ALS PRIORITEIT Op vraag van de bevolking werd het park opgebouwd uit zones die zijn voorbehouden voor bepaalde activiteiten: een sportterrein met een rode synthetische bekleding (die de val breekt) die past bij de bestaande bebouwing aan de kant van de Bergensesteenweg en de Poincarélaan; een speeltuin voor kleine kinderen en een tweede voor grotere, langs het Voorzienigheidsinstituut; een kiosk in de speeltuin waar bezoekers bij regenweer kunnen schuilen; een met gras begroeid heuveltje tussen de speeltuin en het sportveld; een petanquepiste; de tuin van de aanpalende privéwoning werd opnieuw ingericht met het oog op een mogelijke toegang tot naar het park, zodat de inwoners elkaar daar kunnen ontmoeten en tegelijk genieten van een grotere groene omgeving. De belangrijkste wegen lopen van de ene parkingang naar de andere. Langs die wegen zijn verpoosruimten aangelegd met een groot aantal zitbanken. Als omkadering van deze voorzieningen en om het groene karakter van het park te versterken, werden hagen en bomen aangeplant (kleine esdoorns, decoratieve perelaars, gewone vogelkerselaars langs de rooilijnen, enz.). Er staan ook enkele alleenstaande bomen in het privégedeelte van de aanpalende woning, in sommige bloemperken en bij de kruisingen van wegen waar ze de ruimte accentueren (berken, Turkse of boomhazelaars, zomereiken, lijsterbessen en kleinbladige lindebomen). De aanleg omvat ook een aantal ecologische ingrepen. De wegbedekking (met uitzondering van het sportterrein) is waterdoorlatend en zo wordt de bodem gevoed met water, dat de planten opzuigen in droogteperiodes. HOE HET WORDT BEHEERD De participatieve aanpak tijdens de voorbereiding en aanleg van het Dauwpark is ook van toepassing op het beheer. Het gaat hier trouwens om een modelproject. Inderdaad, de parkwachters werden uit de wijk zelf gerekruteerd. Zoals in de andere groene ruimten van Leefmilieu Brussel - BIM hebben ze de opdracht om voor de veiligheid te zorgen en problemen te voorkomen. Maar in het Dauwpark is hun functie toch ruimer: ze waken er over de reinheid en, vooral, zorgen er voor animaties. Ze beschikken over ruimten voor sport en spel, en organiseren daar matchen en toernooien, of laten anderen spelletjes organiseren. Kortom, ze liggen aan de basis van heel wat activiteiten. Deze formule van toezicht met een sociale opdracht of buurtbewaking blijkt vruchten af te werpen: in het Dauwpark is slechts zelden sprake van vandalisme, het park ligt er netjes bij en de verschillende gebruikers ontmoeten er elkaar in alle veiligheid. De tuiniers van Leefmilieu Brussel BIM komen één keer per week langs om het park te onderhouden (gras maaien, hagen snoeien, aanplanten, bloemperken onderhouden, enz.). Ze nemen actief deel aan dit modelproject van parkbeheer en werken in de geest ervan. Ze antwoorden op vragen van gebruikers, smeden er banden mee en worden zo belangrijke gesprekspartners. Zoals voorzien in de wet-ordonnantie van 1 april 2004, worden in het park totaal geen pesticiden gebruikt. Dat is op zich al een uitdaging. Daarom gebruiken de tuiniers voor het onkruidvrij houden van de kiezelpaden verschillende keren per jaar een thermische oplossing met waterstoom. PAGINA 2 VAN 5 HET DAUWPARK 31/08/07

3 BIJZONDERE MONUMENTEN EN BEELDHOUWWERKEN De muurschildering op de blinde muren die het terrein omzomen, vormt een van de meest originele aspecten van het Dauwpark. De originele uitvoering is het resultaat van een samenspel tussen kunstenaars-schilders, dichters en kinderen uit de wijk. BEELDHOUWWERKEN Slangenhoofd (1999) Hugo Léon Morales (1955) maakte een beeld van een immens grote hand in gekleurde polyester. Die krijgt in een spel van Chinese schaduwen de vorm van een slangenhoofd. Dat hoofd lijkt uit de grond op te rijzen. Het lichaam van de slang kronkelt verder langs de aangrenzende muren, maar dan wel in de vorm van een muurschildering die eindeloos doorloopt door de toevoeging van steeds nieuwe segmenten. MUURSCHILDERING De slang van de Zenne Het lichaam van de slang kronkelt over een afstand van een honderdtal meter over de muren die het park omzomen. De muurschildering is tegelijkertijd een collectief en individueel kunstwerk. Een atelier van zes schilders en zeven dichters zorgde voor de samenhang in het project. De kunstenaars voerden elk een segment van het kunstwerk uit. Het andere en belangrijke deel is het individuele werk van kinderen en jongeren uit de wijk. Het heel kleurrijke slangenlijf bestaat uit een opeenvolging van romantische of fantasievolle tekeningen. GROENE RUIMTEN IN DE BUURT Ten noorden: het Fonderiepark. Ten noordwesten: het Marie-Josépark. Ten westen: de Albert I-square, de Joodse Martelarensquare en het Crickxpark. Ten oosten: het Fontainaspark. Ten zuiden: het park van de Hallepoort. Oppervlakte: 63 are. Typologie: wijkpark met sociale bestemming. Eigenaar: gemeente Anderlecht. Beheer: Leefmilieu Brussel BIM tekende een beheersovereenkomst van onbepaalde duur met de gemeente Anderlecht. Klassering: het park is niet geklasseerd. PAGINA 3 VAN 5 HET DAUWPARK 31/08/07

4 PAGINA 4 VAN 5 HET DAUWPARK 31/08/07

5 PRAKTISCHE INFORMATIE OPENINGSUREN Het Dauwpark is omheind. In de winter is het park open van 10 tot 18 uur, in de zomer van 10 tot 21 uur. De parkwachters-animatoren zijn de hele tijd aanwezig en bieden een aantal recreatieve en sportieve activiteiten aan. INFORMATIE TER PLAATSE Hebt u een vraag? Wilt u een probleem signaleren? Spreek dan een van de parkwachters aan. In noodgevallen: Parkassistentie op Leefmilieu Brussel BIM: , info@leefmilieubrussel.be UITRUSTING Speeltuin voor kinderen en jonge adolescenten, sportterrein (basketbal en minivoetval), kiosk als schuilplaats bij regenweer, petanquepiste, verlichting, zitbanken, vuilnisbakken, lokaal voor parkwachters-animatoren, drinkfontein. INGANGEN Het Anderlechtse Dauwpark heeft ingangen aan de Poincarélaan, de Pottengoedstraat, het Lemmensplein en Bergensesteenweg. TOEGANKELIJKHEID VOOR PERSONEN MET BEPERKTE MOBILITEIT Geen enkel probleem. OPENBAAR VERVOER Metro: lijn 2 (halte Clemenceau) Tussen 2007 en 2009 voert de MIVB een grote herstructurering door van haar netwerk om de mobiliteit in Brussel te verbeteren. Tijdens deze periode gebeuren er ingrijpende veranderingen aan de lijnen. Wij vragen u naar de website van de MIVB te surfen om te weten welke lijnen van het openbaar vervoer dit park aandoen. MEER INFORMATIE De brochure van Leefmilieu Brussel BIM: Wandeling langs de beeldhouwwerken in de Brusselse groene ruimten Om te bestellen : 02/ of via info@leefmilieubrussel.be. Meer informatie over het groene en blauwe netwerk. Meer informatie over de muurschilderingen in het park. PAGINA 5 VAN 5 HET DAUWPARK 31/08/07