Mestgas dodelijk en onzichtbaar gevaar
|
|
- Bernard Maas
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Mestgas dodelijk en onzichtbaar gevaar Jan Braakman (Boerderij)
2 Werken met mest is een van de gevaarlijkste kanten van het boerenvak. De verraderlijkheid zit hem in de onzichtbaarheid van dodelijke gassen. Makkinga ligt nog vers in het geheugen. Drie mannen kwamen om en een vierde raakte vorige maand zeer ernstig gewond bij het reinigen van een mestsilo op een veehouderij. Zowel het Openbaar Ministerie, de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid als de Onderzoeksraad voor Veiligheid zoeken naar de oorzaken. De vraag is of het ongeval voorkomen had kunnen worden. Specialisten op het gebied van veilig werken wagen zich niet aan speculaties over het tragische ongeval in Friesland. Maar er valt wel wat te zeggen over de gevaren van het werken met mest. Praktisch iedereen die met mest werkt is er wel van doordrongen dat mestgassen gevaarlijk kunnen zijn. Echter, niet iedereen realiseert zich de ernst van die gevaren. Daarbij speelt ook mee dat de eigenschappen van de gassen die de noodlottige ongevallen veroorzaken, anders zijn dan menigeen van een gas verwacht. De gevaarlijke gassen in mest zijn zwavelwaterstof (H2S) en het zeer giftige blauwzuurgas (HCN). Andere gassen in mest kunnen bijdragen aan het gevaar (zie kader). De gassen komen vooral vrij zodra de mest in beweging komt. Dat kan zijn bij reiniging van silo s, bij het mixen of bij het overpompen. Dan doet zich een situatie voor die te vergelijken is met wat er gebeurt bij het openen van een fles koolzuurhoudende drank die is geschud: het opgeloste gas komt zeer snel vrij en ontsnapt. Maar waar de kleine hoeveelheid kooldioxide uit de frisdrankfles zich snel vermengt met lucht in de omgeving, kunnen gifgassen uit mest ongemerkt blijven hangen in hoeken zonder luchtdoorstroming en in afgesloten ruimten. Dodelijke mix van gassen Dat open mestsilo s zonder afdekking geen gevaar opleveren, is een wijdverbreid misverstand. H2S (zwaarder dan lucht) blijft in de luwte van een mestsilo hangen. Critici die menen dat ongelukken in de afgelopen jaren zijn ontstaan door de verplichte afdekking van silo s vergissen zich. De minder giftige, lichtere gassen ammoniak en methaan ontsnappen wel uit de open silo s. Maar het zwaardere en dodelijke H2S kan ook in onafgedekte silo s blijven hangen, net als CO2. De combinatie van de áánwezigheid van H2S en de áfwezigheid van zuurstof is een potentieel dodelijke mix die je niet ziet en niet ruikt. Deze combinatie heeft in afgelopen jaren ettelijke slachtoffers geëist in Nederland en daarbuiten, in dichte én open silo s. Zelfs als de mestsilo of mestput praktisch leeg is, is dat bij lange na geen garantie voor een gifgasloze omgeving. Een klein laagje mest kan bij beroering nog genoeg dodelijke gifgassen bevatten. En zelfs als een put of silo na Boerderij Jan Braakman 1
3 leegpompen géén mest meer bevat, kan deze nog vol zitten met gassen. De giftigste daarvan kunnen in een paar seconden tot bewusteloosheid leiden. De Amsterdamse brandweervrouw Jetty Middelkoop heeft zich verdiept in ongevallen met gassen die ontstaan in biologische processen, zoals in mestsilo s of bij biovergisters. Zij sprak met hulpverleners en anderen die bij ongelukken betrokken waren, en in de afgelopen jaren sprak ze regelmatig voor groepen boeren over de onzichtbare gevaren van mest. Zij merkt dat veehouders terughoudend zijn om hun ervaringen te delen. Als ik voor een groep boeren sta en vraag of iemand de gevaren van mest ervaren heeft, steekt bijna niemand de vinger op. Stel ik die vraag bij mesttransporteurs, dan heeft bijna de helft wel iets te melden, zegt Middelkoop. Zij denkt dat het aantal gemelde incidenten bij mestsilo s en -putten slechts het topje van de ijsberg is. Schuim op de mest Afgelopen jaren kreeg Middelkoop enkele meldingen van schuimvorming in de mest. Die bruist dan door de roosters omhoog de stal in. Varkens of kalveren leggen het loodje. Boeren die dat opmerken, moeten de tegenwoordigheid van geest hebben dat ze dan niet zelf de stal ingaan. Want als dieren het bewustzijn verliezen, is het ook gevaarlijk voor de mens. Schuimvorming kan vrij snel gaan. In één nacht kan een hele afdeling in een varkensstal onder het mestschuim komen te liggen. Over oorzaken kan Middelkoop niets zeggen. Ze denkt dat het te maken heeft met veranderingen in het voer. Middelkoop zou graag meer onderzoek doen naar mestgassen. We zien dat het 99 keer goed gaat, en één keer fout. Wat is nou het verschil tussen die ene keer dat het mis gaat en al die keren dat het goed gaat? Ze blijft het antwoord schuldig. Eén ding weet ze wel. Er is geen enkele situatie waarbij het verantwoord is dat iemand onbeschermd een mestsilo of -put in gaat. Ja, als hij nog splinternieuw is en er geen mest in heeft gezeten. Boerderij Jan Braakman 2
4 Gevaarlijke gassen in mest Zwavelwaterstof (H2S ) is het gevaarlijkste gas in mest. Al snel gezondheidsschade, in hogere concentraties dodelijk. In uiterst lage concentratie ruikt het naar rotte eieren. In hogere gevaarlijke concentraties reukloos. Geen medische behandeling mogelijk bij vergiftiging. Blauwzuurgas (HCN) is ook zeer giftig en dringt mogelijk via de huid het lichaam in. Bij zeer snelle reactie (binnen 5 minuten) medisch te behandelen. Kooldioxide (CO2) in hoge concentratie verstikkend (bewusteloos, overlijden). Methaan (CH4) is explosief, kan in grote hoeveelheden uit mest ontstaan. Vooral brand- en explosiegevaar. O Ammoniak (NH3 ). Bij ongevallen geen rol van betekenis. Boerderij Jan Braakman 3
5 Voorzorgsmaatregelen verkleinen risico s Een ongeluk zit in een klein hoekje, ook bij mestgassen. Enkele maatregelen om risico s te minimaliseren. Betreed afgesloten ruimtes als mesttanks, mestsilo s en mestputten uitsluitend met onafhankelijke ademluchtapparatuur ( perslucht ) en onder toezicht van iemand die zo nodig alarm kan slaan. Werken met mest (reinigen, mixen, pompen)? Doe het tijdens winderig weer en zorg voor voldoende ventilatie. Plaats desnoods ventilatoren voor ruime aanvoer van verse lucht. Zet ook hier iemand bij die alarm kan slaan. Blijf alert gedurende de werkzaamheden. Gevaar kan ook onverhoeds na enkele uren optreden. Houd kinderen en huisdieren uit de buurt, zij zijn extra kwetsbaar omdat zware dodelijke gassen aan de grond blijven. Verplaats vee van roostervloeren naar de voergang, zet ventilatie-loze hoeken in de stal af. Let op signalen: dode of versufte vogels of muizen zijn een aanwijzing voor gifgassen. Bij calamiteiten meteen de werkzaamheden stoppen en de hulpdiensten waarschuwen. Niet zelf onbeschermd proberen iemand te redden door dezelfde ruimte in te gaan. Veel slachtoffers vallen bij reddingspogingen door mensen die niet geëquipeerd zijn. Schakel bij reinigings- en reparatiewerkzaam-heden gecertificeerde bedrijven in die zich bewust zijn van de gevaren en die hun personeel daarvoor hebben opgeleid. Met een VCA-certificaat (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) worden zij gecontroleerd op de manier waarop ze met risico s omgaan. Erkende bedrijven staan op Wijs iedereen op uw bedrijf regelmatig op de gevaren van mest en mestgassen, loop veiligheidsprocedures door. Boerderij Jan Braakman 4
6 Sinds 2007 genereert emedia leads via e-bulletins. Hierdoor zijn wij expert op het gebied van marketing, content marketing en leadgeneratie. Wilt u leads genereren met uw whitepapers, artikelen, e-books of andere kennisdocumenten? Via een campagne bij emedia bereikt u altijd uw doelgroep. Neem vrijblijvend contact met ons op en wij vertellen u graag over onze mogelijkheden. emedia Radarweg NX Amsterdam info@emedia.nl
Mestgassen. Peter Bredius, Stigaspreventieadviseur
Mestgassen Peter Bredius, Stigaspreventieadviseur Gevaarlijke gassen in mest Praktisch iedereen die met mest werkt is er wel van doordrongen dat mestgassen gevaarlijk kunnen zijn. Echter, niet iedereen
Nadere informatieMestgassen. Risico van het vak? Jetty Middelkoop AGS Amsterdam Amstelland
Mestgassen Risico van het vak? Jetty Middelkoop AGS Amsterdam Amstelland 7 november 2014 Gevaren van mestgassen Giftigheid (H 2 S) Brand- en explosiegevaar (methaan) Verstikking (CO 2 ) Bij iedereen bekend.
Nadere informatieMestgassen: (levens)gevaarlijk, onderschat en hulpprocedures onbekend.
Merelbeke, 3 juli 2014 PERSARTIKEL 140703: Mestgassen: (levens)gevaarlijk, onderschat en hulpprocedures onbekend. Wist u dat sommige gassen die vrijkomen uit mest slechts één enkele inademing behoeven
Nadere informatieMestgassen Mestgassen: (levens)gevaarlijk, onderschat en hulp - procedures onbekend
Nieuwsbrief 67 Zomer 2014 Mestgassen Mestgassen: (levens)gevaarlijk, onderschat en hulp - procedures onbekend Wist u dat sommige gassen die vrijkomen uit mest slechts één enkele inademing behoeven om de
Nadere informatieMESTGASSEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Melkvee en graasdieren
MESTGASSEN Bij het mixen van drijfmest in onderkelderde stallen kan mestgas in de stalruimtes komen. Mestgas bestaat uit onder andere zwavelwaterstof, ammoniak en methaan. Het kan ook blauwzuurgas bevatten.
Nadere informatieWelke gassen? Programma 19-2-2015. Brandbare (en verstikkende) gassen. Verstikkende gassen. Giftige (en brandbare) gassen
Peter Vernooij Teamleider Risicobeheersing Adviseur gevaarlijk Stoffen Veiligheidsregio Gelderland Zuid Lean Remmerde Teamleider Incidentbestrijding Adviseur Gevaarlijke stoffen Veiligheidsregio Gelderland
Nadere informatieH 2 S - het wordt extra link als het niet meer stinkt. Jetty Middelkoop AGS Amsterdam Amstelland
H 2 S - het wordt extra link als het niet meer stinkt Jetty Middelkoop AGS Amsterdam Amstelland April 2014 Inhoud 1. Welke gassen komen vrij uit rottend organisch materiaal 2. Risico s 3. Waar komen ze
Nadere informatieOver de brandveiligheid van veestallen is veel te doen. Een brand geeft de nodige impact. Voor zowel de ondernemer als in de media.
Over de brandveiligheid van veestallen is veel te doen. Een brand geeft de nodige impact. Voor zowel de ondernemer als in de media. Hoe is een stal dan brandveilig te krijgen, kan brand worden voorkomen.
Nadere informatieH 2 S ZWAVELWATERSTOF
S HSE guidelines mei 2012 H 2 S ZWAVELWATERSTOF HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieOnline B2B Leadgeneratie
Brochure 2016 Online B2B Leadgeneratie Bereik 500.000 beslissers en beïnvloeders Reed Business Lead Solutions is de grootste aanbieder van B2B-leads in Nederland, met meer dan 10 jaar internationale ervaring
Nadere informatieMESTGASSEN. Wat is de gewenste situatie? Sector Mechanisch loonwerk
MESTGASSEN Bij het werken met drijfmest komen gevaarlijke mestgassen vrij. Mestgas bestaat uit onder andere zwavelwaterstof, ammoniak en methaan. Het kan ook blauwzuurgas bevatten. Door pieken in de concentratie
Nadere informatiedecember 2010 HS 2 VGWM Veiligheid A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
december 2010 HS 2 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! De NAM (50% Shell/50% ExxonMobil) participeert in het samenwerkingverband van
Nadere informatieHSE guidelines december 2012 STIKSTOF HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
H HSE guidelines december 2012 STIKSTOF HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieKoolmonoxidemelders 2016
Koolmonoxidemelders 2016 Onderzoek naar de veiligheid van koolmonoxidemelders Koolmonoxidemelders (hierna CO-melders) moeten een alarmsignaal geven bij een schadelijke concentratie koolmonoxide in de lucht.
Nadere informatieDe inhoud van uw gascilinders. Veiligheidsboekje nr. 1
De inhoud van uw gascilinders Veiligheidsboekje nr. 1 1 Beste gasgebruiker, Messer produceert en levert een brede waaier aan gassen. Gassen zijn veilig om mee te werken - zolang u rekening houdt hun specifieke
Nadere informatieaugustus 2009 STIKSTOF VGWM Gezondheid Welzijn Milieu A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
augustus 2009 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen
Nadere informatieBootcamp voor het brein
Bootcamp voor het brein José van der Sman (Elsevier) redactie.emedia@reedbusiness.nl Door ze goed te verzorgen en ze almaar uit te dagen, kunnen we onze hersenen beter laten werken. Acht manieren om slimmer
Nadere informatieHSE guidelines mei 2012 AARDGASCONDENSAAT HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
S HSE guidelines mei 2012 AARDGASCONDENSAAT HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieGrootmoeder zorgt veilig voor roodkapje. Een presentatie van Gastouderbureau Roodkapje en Frans van Tilborg (HVK) Hartelijk dank voor uw komst!
Grootmoeder zorgt veilig voor roodkapje Een presentatie van Gastouderbureau Roodkapje en Frans van Tilborg (HVK) Hartelijk dank voor uw komst! Veilig verzorgen van kleinkinderen Dominotheorie Ongevallen
Nadere informatieNooit meer gestresst. José van der Sman (Elsevier) redactie.emedia@reedbusiness.nl
Nooit meer gestresst Nooit meer nerveus of opgejaagd? Volgens de Amerikaan Robert Epstein kan het, als we onszelf vier vaardigheden aanleren om stress te vermijden. José van der Sman (Elsevier) redactie.emedia@reedbusiness.nl
Nadere informatieWERKEN IN BESLOTEN RUIMTEN BRON: ARBOUW
WERKEN IN BESLOTEN RUIMTEN BRON: ARBOUW Inleiding Werken in besloten ruimten brengt specifieke risico s voor de veiligheid en gezondheid met zich mee. Er is kans op dodelijke ongevallen, verwondingen en
Nadere informatieHSE guidelines mei 2012 AARDGASCONDENSAAT HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
S HSE guidelines mei 2012 AARDGASCONDENSAAT HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieBIJLAGE B REACTIES OP CONCEPTRAPPORT. Nr. Inzagepartij Paragraaf Commentaar Inzagepartij Reactie Onderzoeksraad
BIJLAGE B REACTIES OP CONCEPTRAPPORT Nr. Inzagepartij Paragraaf Commentaar Inzagepartij Reactie Onderzoeksraad 1 Min. SZW & Inspectie SZW 3.2.1 Citaat conceptrapport: De compressor was niet getoetst aan
Nadere informatieZeer licht ontvlambaar
Blauwzuurgas (HCN) Algemene gegevens CAS nr: 74-90-8 EU-etikettering: R-zinnen: 12-26-50/53 S-zinnen: (1/2), 7/9-16-36/37-38-45-60-61 Zeer licht ontvlambaar Zeer giftig Milieugevaarlijk CLP (EU-GHS): Signaalwoord:
Nadere informatieB-36 Veilig de omgeving veiligstellen en lokaliseren van biogaslekken versie
Opdracht en aanwijzing Naast een VIAG aanwijzing hebben alle betrokkenen een biogasaantekening. Netten Je krijgt de opdracht van een WV G-netten of WV G-distributie, via een werkplan, een mondelinge opdracht
Nadere informatieMest- en kuilgassen Risico s in de praktijk. Veetournee 30 mei 2018
Mest- en kuilgassen Risico s in de praktijk Veetournee 30 mei 2018 Wat zijn mestgassen (rioolgas / moerasgas) Gassen die vrijkomen bij de rotting van mest Brandbare (en verstikkende) gassen Methaan Verstikkende
Nadere informatieBehandeling van wonden en letsels
Module 4 Behandeling van wonden en letsels Als u deze module gevolgd hebt, weet u: - Wat u moet doen bij mogelijk inwendig bloedverlies - Wat u moet doen bij uitwendig bloedverlies - Wat u moet doen bij
Nadere informatieDe dip duurt niet eeuwig
De dip duurt niet eeuwig Remko Nods (Elsevier) redactie.emedia@reedbusiness.nl De dip duurt niet eeuwig De Nederlandse bouw is in crisis door bezuinigingen van overheden en de problemen op de woningmarkt.
Nadere informatieMEDEWERKERS INFORMATIE. Werken met gevaarlijke stoffen
MEDEWERKERS INFORMATIE Werken met gevaarlijke stoffen 2 MEDEWERKERSINFORMATIE Bijna overal in het Maasstad Ziekenhuis wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen, denk bijvoorbeeld alleen maar aan de desinfectiemiddelen
Nadere informatieAdviesverlening & begeleiding Preventie en welzijn. Brand & evacuatie gebruikers gc Berkenhof 26.11.12
Adviesverlening & begeleiding Preventie en welzijn Brand & evacuatie gebruikers gc Berkenhof 26.11.12 Agenda Algemeen Vuurdriehoek Brand blussen? Handelingen bij brand Evacuatie van gebouwen Brand in België
Nadere informatieEi Koolmonoxide (CO) melders
Ieder jaar komen mensen om het leven door inademing van koolmonoxide. Koolmonoxide ontstaat bij onvolledige verbranding bijvoorbeeld in slecht functionerende CV-ketels, geisers en open haarden. Ook verstopte
Nadere informatieUnispect - Toolbox 8 - Ongevallen
Unispect - Toolbox 8 - Ongevallen Uit onderzoek (CBS) is gebleken dat in het jaar 2000 een kleine 150.000 personen ten minste één arbeidsongeval met letsel is overkomen. Een deel van deze groep overkomt
Nadere informatieDe gevaren van CO. Een echte sluipmoordenaar
De gevaren van CO Een echte sluipmoordenaar Koolmonoxide: een echte sluipmoordenaar Wat is koolmonoxide? Koolmonoxide (CO) is een zeer gevaarlijk gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding van bij voorbeeld
Nadere informatie... Think safety! Besloten ruimtes. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Besloten ruimtes VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Besloten ruimtes Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste
Nadere informatieKoolmonoxide, een ware sluipmoordenaar in huis
Koolmonoxide, een ware sluipmoordenaar in huis Hoe wapent u zich ertegen? De afgelopen jaren is gemiddeld bijna één persoon per maand in Nederland overleden door koolmonoxidevergiftiging. Een meervoud
Nadere informatieCHECKLIST BESLOTEN RUIMTES IN WERFSITUATIES
CHECKLIST BESLOTEN RUIMTES IN WERFSITUATIES Definitie van een besloten ruimte: Een besloten ruimte is een ruimte die niet geschikt is voor langdurig verblijf, die besloten is (nauwe toegang en/of moeilijke
Nadere informatieGevaarlijke stoffen. Afdeling H&S - EON Maasvlakte
Gevaarlijke stoffen Afdeling H&S - EON Maasvlakte Programma 1. Wat is een Gevaarlijke stof 2. Herkennen Gevaarlijke stof 3. Gevaarlijke stoffen op MPP 4. Gevaarlijke stoffen register 5. Preventieve maatregelen
Nadere informatieWWW.TECHGROW.NL. TechGrow CO 2 -generator (Aardgas) HANDLEIDING. Uitgifte datum: 01-11-2014
WWW.TECHGROW.NL TechGrow CO 2 -generator (Aardgas) Uitgifte datum: 01-11-2014 HANDLEIDING De CO 2 -generator wordt gebruikt om de CO 2 -waarde op niveau te houden. WAARSCHUWING De CO 2 -generator werkt
Nadere informatieOpvoeden is maatwerk
Opvoeden is maatwerk Kinderen grootbrengen is een kwestie van aanvoelen en improviseren. Daarom is argwaan op zijn plaats bij opvoedmethodes die succes claimen, zoals Triple P. José van der Sman (Elsevier)
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Stikstof. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen ons bedrijf de hoogste prioriteit;
Nadere informatieMestgassen, DOSSIER een onderschat probleem? HET GEVAAR SCHUILT IN EEN KLEIN HOEKJE
Mestgassen, DOSSIER een onderschat probleem? TWAN WIERMANS HET GEVAAR SCHUILT IN EEN KLEIN HOEKJE De landbouwsector is een van de grootste risicogroepen voor arbeidsongevallen, met elk jaar meerdere dodelijke
Nadere informatieDodelijk ongeval in mestsilo te Makkinga
Dodelijk ongeval in mestsilo te Makkinga Dodelijk ongeval in mestsilo te Makkinga Den Haag, februari 2014 De rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn openbaar. Alle rapporten zijn beschik baar
Nadere informatieHSE guidelines. april 2017 BENZEEN
HSE guidelines H april 2017 BENZEEN Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat gevaarlijke stoffen vrijkomen.
Nadere informatieHSE guidelines. Sapril 2017 H 2 S ZWAVELWATERSTOF
HSE guidelines Sapril 2017 H 2 S ZWAVELWATERSTOF Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat gevaarlijke
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Odorant. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Odorant VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Odorant (THT) Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Aardgascondensaat. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
Nadere informatieBehandeling van slachtoffers van mestongevallen
Behandeling van slachtoffers van mestongevallen Bijeenkomst Contactgroep Gezondheid en Chemie (CGC) en de Nederlandse Vereniging voor Medische Milieukunde (NvMM) s Hertogenbosch 13-9-2018 Eline Mooyaart
Nadere informatieStudiedag: de gevaren van mest- en kuilgassen. 3 juli 2014 Torhout. m.m.v. PIVAL vzw - POVLT
Studiedag: de gevaren van mest- en kuilgassen 3 juli 2014 Torhout m.m.v. PIVAL vzw - POVLT PROGR AMMA 13u15 13u30 Ontvangst en inleiding De gevaren van mest- en kuilgassen (I) Ing. Jetty Middelkoop, Brandweerkundige
Nadere informatieVeilig openen van gegaste zeecontainers
Veilig openen van gegaste zeecontainers Informatie voor medewerkers In deze brochure wordt omschreven hoe men op veilige wijze kan omgaan met (mogelijk) gegaste containers. Belangrijk: Het openen van mogelijk
Nadere informatieToolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen
Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen Inleiding Met dampen van brandbare vloeistoffen, gassen en stoffen moet je behoorlijk uitkijken. Er dreigen namelijk vier gevaren, zijnde: Het gevaar
Nadere informatieHighlights onderzoek Veiligheid
Highlights onderzoek Veiligheid In opdracht van Feenstra Datum 18 januari 2017 Doelgroep NL representatief 21+ Weging De steekproef is gewogen naar Gouden Standaard op de variabelen leeftijd, geslacht,
Nadere informatieVeiligheidsinstructies Belangrijk: Lees deze instructies zorgvuldig voor u de heater in elkaar zet en gebruik neemt, en volg ze na.
Veiligheidsinstructies Belangrijk: Lees deze instructies zorgvuldig voor u de heater in elkaar zet en gebruik neemt, en volg ze na. Het niet opvolgen van de veiligheidsinstructies kan leiden tot ernstig
Nadere informatieLagere arbeidskosten, meer tevreden bewoners
Lagere arbeidskosten, meer tevreden bewoners Mario Gibbels (Zorgvisie ICT) redactie.emedia@reedbusiness.nl Zorginstelling Het Spectrum realiseerde na de verhuizing van het oude verzorgingshuis Thureborgh
Nadere informatieIn zijn algemeenheid kan gesteld worden dat biogas bestaat uit de volgende componenten met de volgende bijbehorende variatie in volumepercentages:
Biogasinstallaties en explosiegevaar: toepassing van de ATEX 137 richtlijn Door de steeds verdere ontwikkeling van nieuwe technologieën wordt op steeds bredere schaal biogas gewonnen uit afvalstoffen.
Nadere informatieKinderen en vergiftiging
Kinderen en vergiftiging Elk jaar bezoeken duizenden kinderen tot twaalf jaar de huisarts of de afdeling Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis wegens een (mogelijke) vergiftiging. Ongeveer 2.300 kinderen
Nadere informatie- WAT IS BRAND? - BRANDKLASSEN - HOE EEN BRAND BESTRIJDEN? - KLEINE BLUSMIDDELEN - WAT TE DOEN BIJ BRAND - VOORKOMEN VAN BRAND
- WAT IS BRAND? - BRANDKLASSEN - HOE EEN BRAND BESTRIJDEN? - KLEINE BLUSMIDDELEN - WAT TE DOEN BIJ BRAND - VOORKOMEN VAN BRAND Brand of verbranding is een oxydatieverschijnsel waarbij een brandbaar product
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Odorant. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Odorant VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Odorant Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
Nadere informatieAmmoniak en broeikasgassen
Ammoniak en broeikasgassen Verdere reductie mogelijk? 27 november 2012, Karin Groenestein AOC Terra Cursus Milieu in de veehouderij http://www.cio-scholen.nl/lesmateriaal_lachgas.htm Globe Al Gore: Breng
Nadere informatieWelkom. Dé toeleverancier voor veilig werken. Ademhalingsbescherming
23-3-2017 Welkom Dé toeleverancier voor veilig werken Ademhalingsbescherming 1 Veiligheidsblad Topsin Veiligheidsblad Apron XL 2 Veiligheidsblad Proseed Gevaarsymbolen Schadelijk Corrosief Ontvlambaar
Nadere informatieWelkom. Dé toeleverancier voor veilig werken
Welkom Dé toeleverancier voor veilig werken Ademhalingsbescherming Veiligheidsblad Topsin Veiligheidsblad Apron XL Veiligheidsblad Proseed Gevaarsymbolen Schadelijk Corrosief Ontvlambaar Milieugevaarlijk
Nadere informatieWorkshop Op bezoek bij de zorgboerderij
Workshop Op bezoek bij de zorgboerderij Gezond en veilig! 13-3-2019, Martien Bokma, Renske Nijdam,.. Moderator: Karel de Greef Doel bijeenkomst Steeds meer yopi s bezoeken zorg-/kinderboerderijen,.. contact
Nadere informatiegas onder druk Als het gas vrijkomt, bereikt het zeer snel een concentratie in de lucht die gevaarlijk is voor de gezondheid.
Algemene gegevens CAS nr: 7803-51-2 EU-etikettering: R-zinnen: 12, 17, 26, 34, 50 S-zinnen: (1/2), 28, 36/37, 45, 61, 63 licht ontvlambaar zeer giftig milieugevaarlijk CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR
Nadere informatieOngevalsrapportage 2017
Ongevalsrapportage 2017 gasongevallen na de meter Hella Rijpkema, 13 november 2018 Kiwa Technology Trust Quality Progress Gegevens vanaf 1952 uitsluitend aardgas, na de gasmeter = in huis 2 Hella Rijpkema,
Nadere informatieSamengeperst gas, n.e.g. 70% stikstof, 30% kooldioxide UN-nummer: 1956 Opslagmethode: omgevingstemperatuur en hoge druk (> 150 bar)
1. INDICATIE VAN HET PRODUCT EN VAN HET BEDRIJF Omschrijving van het product Handelsnaam: Foodmix Naam: Samengeperst gas, n.e.g. 70% stikstof, 30% kooldioxide UN-nummer: 1956 Opslagmethode: omgevingstemperatuur
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatie10 Essentiële Tips Om Koolmonoxide Vergiftiging Te Voorkomen
10 Essentiële Tips Om Koolmonoxide Vergiftiging Te Voorkomen Inleiding Uit recent onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid is gebleken dat steeds meer ongevallen met koolmonoxide gebeuren bij moderne
Nadere informatieVeilig aan het werk. Woorden van deze les. Wat weet je al? Les 3 woordenschat 1F
Veilig aan het werk Woorden van deze les de werkgever de leidinggevende toezien nietsvermoedend zich realiseren een ongeluk zit in een klein hoekje de werknemer vaststellen het ongeval anoniem Wat weet
Nadere informatieKiek uut met stront. Leidraad veilig werken in mestopslagen
Kiek uut met stront Leidraad veilig werken in mestopslagen Versie 1 december 2013 Voorwoord Deze leidraad is in het najaar van 2013 opgesteld door een kleine werkgroep, bestaande uit enkele siloreinigers,
Nadere informatieloktrace FORMEERGAS LEKDETECTIE STRENGERE WETTEN! Voorkom boetes van meer dan 50.000 euro.
loktrace FORMEERGAS LEKDETECTIE STRENGERE WETTEN! Voorkom boetes van meer dan 50.000 euro. LOKTRACE Het lekdetectiesysteem Legaal, betrouwbaar en klimaat neutraal! Formeergas lekdetectie - De beste oplossing
Nadere informatieBrand en explosiegevaar
Brand en explosiegevaar Door brand en explosie tijdens werkzaamheden vallen er jaarlijks tientallen doden en gewonden. Dus moet je brand en explosies zien te voorkomen. Mede doordat deze zeer onvoorspelbaar
Nadere informatieDoor slecht onderhoud en verkeerd gebruik van handgereedschap gebeuren er nog vaak ongelukken op de werkplek.
Gereedschappen Tijdens je werk zul je vaak gebruik maken van gereedschappen. In de Arbowet wordt onderscheidt gemaakt in vier soorten gereedschap; - eenvoudig handgereedschap - aangedreven handgereedschap
Nadere informatieUITVOERINGS VOORSCHRIFTEN EXAMINERING. Gasmeten Ingangsdatum 3 september 2018 geldig tot 1 januari 2019
UITVOERINGS VOORSCHRIFTEN EXAMINERING Gasmeten Ingangsdatum 3 september 2018 geldig tot 1 januari 2019 SSVV versie 3.1 03092018 Inleiding De Uitvoeringsvoorschriften Examinering (UVE) zijn bedoeld voor
Nadere informatieBrandbestrijding in het onderwijs. Lt. Jörge Engels technicus brandvoorkoming, interventieplanning, jeugdbrandweer
Brandbestrijding in het onderwijs Lt. Jörge Engels technicus brandvoorkoming, interventieplanning, jeugdbrandweer Inhoud en structuur Brandfenomenen Flashover Backdraft Fire Gas Ignition Rook Gevaren Rookschade
Nadere informatieMaak van je roze wolk geen rookwolk! Zeven makkelijke tips voor een brandveilige omgeving voor jou en je kindje
Maak van je roze wolk geen rookwolk! Zeven makkelijke tips voor een brandveilige omgeving voor jou en je kindje Maak van je roze wolk geen rookwolk! Van harte gefeliciteerd! Je bent in verwachting of hebt
Nadere informatieNieuwsbrief Rundvee Juli 2018 Inhoud:
Nieuwsbrief Rundvee Juli 2018 Inhoud: Slecht genezende tussenklauwontsteking Ketose Hittestress Bestrijdingsprogramma IBR, route vaccinatie Acute sterfte door putgassen Kalf-OK systeem Myiasis Afhalen
Nadere informatieHSE guidelines. januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
HSE guidelines H januari 2012 BENZEEN HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieDoel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding op een competentietest.
Deze presentatie is voor personen die in het bezit zijn van een reanimatie diploma. Doel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding
Nadere informatieGevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.
Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze
Nadere informatieProductieprocessen. Informatie over gevaarlijke stoffen (1)
Informatie over gevaarlijke stoffen (1) De gevaarlijke stoffen waarmee je werkt, mogen geen geheimen voor je hebben. Het is erg belangrijk dat je weet wat een stof kan doen met je gezondheid of met de
Nadere informatieMestverwerking MACE in Landhorst. Henk Jans, arts MG, MMK 3 juli 2014
Mestverwerking MACE in Landhorst Henk Jans, arts MG, MMK Introductie Rol van de GGD: toelichting op risico s mestverwerkingsbedrijf MACE nav vragen van werkgroep MACE en andere betrokkenen, besproken tijdens
Nadere informatieBedrijfsnoodplan (voorbeeld)
Bedrijfsnoodplan (voorbeeld) Naam bedrijf Adres en postcode nog in te vullen. Voorwoord: U heeft in handen het Bedrijfsnoodplan van..dakbedekkingen ook wel ontruimingsplan genoemd. Ondanks allerlei voorzorgsmaatregelen
Nadere informatieISOPA PRODUCT STEWARDSHIP PROGRAMMA. Walk the Talk. Methyleenchloride
ISOPA PRODUCT STEWARDSHIP PROGRAMMA Walk the Talk Methyleenchloride 1 Etiketinformatie methyleenchloride CLP DSD Signaalwoord: Waarschuwing Gevaaraanduidingen H315 Veroorzaakt huidirritatie H319 Veroorzaakt
Nadere informatieOngeval melkrundveestal met emissiearme vloer te Markelo
met emissiearme vloer te Markelo 28 mei 2019 Versie 2.1 OD Twente Haven Zuidzijde 30 7607 EW Almelo Postbus 499 7600 AL Almelo KVK 71101241 BTW NL858579509B01 IBAN NL48 BNGH 028 5175 416 BIC BNGHNL2G Opdrachtgever:
Nadere informatieLeeftijd Omstaanders Materiaal
Simulatie 1 Leeftijd Omstaanders Materiaal Volwassen Kind Baby Geen Leek AED Pocketmasker VEILIGHEID Wees zeker dat het veilig is voor jezelf, het slachtoffer en de omstaanders BEWUSTZIJN Controleer of
Nadere informatieISOPA PRODUCTBEHEERPROGRAMMA S. Walk the Talk DIVERSE CHEMICALIËN. Het lezen van het (e)sds van uw leverancier is een MUST, omdat dit informatie bevat
ISOPA PRODUCTBEHEERPROGRAMMA S Walk the Talk DIVERSE CHEMICALIËN Het lezen van het (e)sds van uw leverancier is een MUST, omdat dit informatie bevat over het veilig omgaan met chemicaliën. In geval van
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Mijnstof en Black Powder. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met Mijnstof en Black Powder VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen
Nadere informatieProgramma training: PI-503: Opleiding Industriële Ademlucht. Klant: Diverse
Programma training: PI-503: Opleiding Industriële Ademlucht Klant: Diverse Tijd Dag 1 08.30-08.45 Ontvangst cursisten op locatie 08.45-09.00 Inleiding van de opleiding, veiligheidinstructie, doelstelling
Nadere informatieRookmelders redden levens! www.rookmelders.nu
Rookmelders redden levens! ROOKMELDER TIPS 1 Hang een rookmelder direct na aankoop op, anders wil hij nog wel eens in de kast belanden. 2 Als de batterij aan vervanging toe is, geeft het apparaat dit vanzelf
Nadere informatieHoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container
Hoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container 1) De lading zelf kan gevaarlijke of verstikkende gassen produceren. Zelfs voedingsmiddelen
Nadere informatieBrandgevaar: moeilijk brandbaar.
Algemene gegevens CAS nr: 74-83-9 EU-etikettering: R-zinnen: 23/25-36/37/38-48/20-50-59-68 S-zinnen: 1/2-15-27-36/39-38-45-59-61 zeer giftig milieugevaarlijk CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 280-341-331-301-373**-319-335-315-400-EUH059
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Aardgascondensaat. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit;
Nadere informatieHSE guidelines december 2012 KWIK HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS
H HSE guidelines december 2012 KWIK HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures
Nadere informatieGOMAIR VERMISTE DIEREN STERVENDE DIEREN HELPEN
GOMAIR VERMISTE DIEREN STERVENDE DIEREN HELPEN Marjolein 6/1/2013 Vermiste dieren opsporen. Meditatie voor vermiste dieren Ga in een makkelijke stoel zitten, zet je voeten plat op de grond en doe je ogen
Nadere informatiede missing link in brandveiligheid.
SafeOut Paul Downes Mob.: +31 (0)6 646 79 571 Benno Gabriël Mob.: +31 (0)6 159 00 429 E-mail: info@safeout.nl Website: www.safeout.nl de missing link in brandveiligheid. Het Probleem: Per jaar zijn er
Nadere informatieDropped Objects. voorbeelden
Dropped Objects voorbeelden Het doel van deze presentatie Bewustwording op het gebied van vallende voorwerpen (DROPS) DROPS is de afkorting van: Dropped Object Prevention Scheme Wat is een Dropped Object?
Nadere informatie... Think safety! Werken met. Kwik. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid
... Think safety! Kwik VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Kwik Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen Gasunie de hoogste prioriteit; het vormt
Nadere informatieToolbox-meeting Adembescherming
Toolbox-meeting Adembescherming Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Via de ademhalingsorganen kan vergiftiging plaatsvinden door zeer
Nadere informatieVeilig en gezond werken
Veilig en gezond werken B.E.M. Pennings 2006 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of op andere wijze
Nadere informatieWAAROM? Omdat het moet... Wettelijk voorschrift (ARBO, ADN etc) Bedrijfsvoorschrift Omdat ik dat wil... Mijn gezondheid beschermen Bescherming van mijn bemanning PBM s is de laatste in de Hierarchy of
Nadere informatie