VertaaIde Werken/ TransIated Works: Barbara Visser

Transcriptie

1 VertaaIde Werken/ TransIated Works: Barbara Visser Persoon of p ersonage? Solotentoonstelling Barbara Visser Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkingslessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling van Barbara Visser in Museum De Paviljoens in Almere. Basisonderwijs bovenbouw groep 6-8

2 Inhoud leen-lesp akket verwerkingsles: Lesbrief ter verwerking Beeldmateriaal opdrachten; foto Vietnam-oorlog 1972 Enquête-formulier waardering en leereffecten museumbezoek Doel: verwerkingsop dracht: Nabespreken van het bezoek aan tentoonstelling Vertaalde werken: Barbara Visser in Museum De Paviljoens in Almere. Creatief verwerken van indrukken en ervaringen die tijdens het museumbezoek zijn opgedaan. Toepassen van kennis en ideeën die tijdens het museumbezoek zijn opgedaan. Stimuleren van creativiteit. Lesvorm: Onderwijsleergesprek en creatieve opdrachten U kunt kiezen uit zes creatieve opdrachten. Ook kunt u de Extra klassikale onderzoeksopdracht uit de voorbereidende lesbrief als verwerkingsopdracht doen (zie pagina 4-5). Hierbij doen de leerlingen in groepjes onderzoek naar een bepaald fotogenre, ze maken een collage en ze presenteren hun bevindingen aan de klas. Duur: Gemiddeld zo n 2 tot 3 uur per opdracht. > Graag ontvangen we het ingevulde enquêteformulier retour. Alvast bedankt voor de moeite! 2

3 Nabesp reking van het museumbezoek d.m.v. onderwi jsleergesp rek Wat herinneren jullie je nog van het museumbezoek? Welk kunstwerk vond je het meest bijzonder? Waarom? Welk kunstwerk vond je niet zo bijzonder? Waarom? Vind je het belangrijker dat een kunstwerk mooi is of dat er een interessant idee achter zit? Stel jij mag 1 kunstwerk van Barbara Visser voor een jaar lenen om thuis neer te zetten. Welk kunstwerk zou je uitkiezen? Waarom? Stel je mag 1 kunstwerk van Barbara Visser voor een jaar lenen om op school neer te zetten. Welk kunstwerk zou je uitkiezen? Waarom? Stel jij bent de directeur van Museum De Paviljoens en je mag 1 kunstwerk van Barbara Visser kopen voor het museum. Welk kunstwerk zou je kopen? Waarom? Wat vonden jullie van het museumbezoek? Wat denk je dat Barbara met haar kunstwerken wil onderzoeken en wil laten zien? Barbara is geïnteresseerd in hoe informatie in foto - en filmbeelden en teksten (van kranten, reclame, televisie etc) tot ons komt en hoe de inhoud kan veranderen als deze beelden of teksten worden vermenigvuldigd. Ze is van mening dat deze beelden in de media niet één waarheid laten zien. Ook is ze geïnteresseerd in hoe wij kijken naar deze beelden in de media. De manier waarop we kijken wordt bepaald door de plek waar we het beeld zien, hoe het wordt gepresenteerd, wat we verwachten en bijvoorbeeld onze eigen culturele achtergrond en kennis. In de tentoonstelling heeft Barbara verschillende materialen en technieken gebruikt voor haar kunstwerk. Welke materialen en media heb je in de tentoonstelling gezien? foto s (video)films installaties posters hoorspel met video en dia s ansichtkaarten meubels 3

4 Op dracht A: Creatieve op dracht duur: minuten Elke leerling kiest een kunstwerk van Barbara Visser uit die hij / zij bijzonder vindt. Teken het kunstwerk vanuit de herinnering. Schrijf erbij waarom je juist dit kunstwerk zo bijzonder vindt. Evt. kunnen de tekeningen en tekstjes op gekleurd A4-papier of karton worden geplakt en worden gebundeld tot een boekje. Op dracht B: klassikale onderzoeksop dracht (zie ook voorbereidende lesbrief) duur: 2 3 uur Welke soorten foto s zijn er? Waarin verschillen ze? Hoe kijken we ernaar? De klas wordt in verschillende groepjes verdeeld. Elk groepje gaat onderzoek doen naar een specifiek genre fotografie: persfotografie; reclamefotografie; kunstfotografie; glamourfotografie; (huis/tuin/keuken/vakantie)kiekjes; klassenfoto s; pasfoto s. Verdeel de fotogenres over de groepjes. Elk groepje gaat foto s verzamelen, kopiëren en uitknippen uit tijdschriften, kranten, reclamefolders, fotoalbums, evt. internet et cetera. Aan de hand van de vragen op pagina 5 bekijken en onderzoeken de leerlingen de foto s en discussiëren ze erover. De leerlingen schrijven hun bevindingen en antwoorden naar aanleiding van de vragen op een vel papier. Elk groepje maakt een collage van de verzamelde foto s op een groot vel papier of op een prikbord. Elk groepje presenteert aan de hand van hun collage het onderzoek dat ze gedaan hebben naar het specifieke fotogenre. Ze vertellen welke antwoorden ze hebben gevonden op de onderstaande vragen. Deze lijst kan aan de collage worden toegevoegd. 4

5 Richtli jnen en vragen voor het onderzoek naar de foto s: Lijken de foto s die jouw groepje heeft verzameld op elkaar? Leg uit in welk opzicht ze op elkaar lijken. Wat is hetzelfde? Op wat voor plek(ken) worden dit soort foto s gemaakt? (op de locatie waar de gebeurtenis plaatsvindt; in een fotostudio; anders) Wat voor camera denk je dat de fotograaf gebruikt voor dit soort foto s? (grote camera op statief met grote flitslampen, kleine compacte camera enzovoort) Denk je dat de persoon op de foto weet dat hij/zij wordt gefotografeerd? Denk je dat de fotograaf alleen met zijn camera heeft geregistreerd wat hij heeft gezien? Leg uit. Denk je dat de fotograaf als een soort filmregisseur ook aanwijzingen heeft gegeven aan de mensen op de foto of over datgene wat wordt gefotografeerd? Leg uit. Zijn de mensen die worden gefotografeerd zichzelf of zijn ze modellen? Wat denk je dat de bedoeling is van de fotograaf met dit soort foto s? (iets moois laten zien; de waarheid laten zien; sensatie; reclame maken; als herinnering; anders) Voor wie is het belangrijk dat dit soort foto s worden gemaakt? Laat dit soort fotografie altijd de waarheid zien? Leg uit. 5

6 Op dracht C: Foto-op dracht Wie ben ik en hoe p resenteer ik mezelf? duur: 2 / 3 uur De leerlingen hebben in Museum De Paviljoens gesproken over codes en gewoontes in het presenteren en afbeelden. Zo gelden in de reclamewereld andere manieren van afbeelden en presenteren dan bijvoorbeeld in de nieuwsfotografie. Ook is tijdens het museumbezoek gesproken over welke verschillende rollen mensen spelen in verschillende situaties; op school gedraag je je bij een leerkracht misschien heel anders dan als je bij je neefje of nichtje of opa of oma logeert. Iedere persoon laat in verschillende situaties anders kanten van zichzelf zien. Op de tentoonstelling in De Paviljoens kun je zien dat Barbara haar werk steeds in een nieuwe vorm vertaalt, bijvoorbeeld van affiche naar behang, of van afbeelding in een tijdschrijft naar ansichtkaart naar grote foto. Deze drie dingen (beeldconventies, identiteit, vertalen in nieuwe vormen) worden in deze opdracht gecombineerd. De leerlingen maken fotoportretten van elkaar met (digitale) camera. De foto s worden geprint op A4-formaat. Elke foto wordt 3 keer gekopieerd of geprint. Zoek enkele voorbeelden van verschillende conventies en codes en genres in de fotografie, bijv. reclames, filmaffiches, tijdschriftcover, cd-hoesje, dvd-hoesje, krantenfoto, verpakking van etenswaren oid. Bekijk en bespreek de verschillende codes en conventies van afbeelden en presenteren. Elke leerling kiest nav rollenspel in De Paviljoens 2 verschillende kanten van zijn persoonlijkheid uit, bijv. stoer en angstig of sexy en boekenwurm, kletskous en verlegen et cetera. Elke leerling kiest bij deze 2 kanten van zijn persoonlijkheid 2 verschillende beeldconventies uit, bijv. sexy filmaffiche, en boekenwurm boekomslag, of stoer cd-hoesje of gamehoesje, of angstig krantenfoto. De leerlingen gaan 2 van de 3 fotoportretten van zichzelf vertalen naar verschillende beeldvormen en ze drukken hiermee tegelijkertijd de verschillende kanten van hun persoonlijkheid uit. Ze kunnen knippen, plakken, tekenen en kleuren. Ze kun nen bijv. een hele grote mond uitknippen en opplakken op hun fotoportret om duidelijk te maken dat ze een kletskous zijn, of plaatjes van sexy kleding of rode lippen plakken op hun fotoportret dat deel uitmaakt van een reclameaffiche voor parfum, of zichzelf als een stoere cowboy afbeelden op een filmaffiche of een reclame voor whisky. Alle leerlingen presenteren hun 3 portretten naast elkaar. Hiermee laten ze 3 verschillende kanten van zichzelf zien. Leerlingen geven tijdens de presentatie een toelichting op hun beeldend werk en vertellen over hoe ze zichzelf laten zien en waarom. 6

7 Op dracht D: Je huis als sp iegel van jezelf duur: 2 / 3 uur Twee projecties 2005 In Museum De Paviljoens heb je waarschijnlijk de installatie gezien met video en diaprojecties waarin de 90-jarige oma van de kunstenaar vertelt over de spullen in haar huis. Noem een bijzonder meubelstuk uit jouw huis en beschrijf wat dit meubel over jouw familie vertelt. In de installatie Twee projecties is Barbara in gesprek met haar oma over de meubels die zij heeft gekozen, omdat zij ze mooi en functioneel vindt. Opvallend is dat haar grootmoeder niet ingaat op de ideeën of het idealisme dat ten grondslag ligt aan het ontwerp van deze meubels. Ga voor deze opdracht op zoek naar een persoon, die je ter plekke interviewt over de inrichting van zijn / haar huis. Kies bijvoorbeeld voor iemand van een andere generatie of uit een andere cultuur. Waarom heeft deze persoon zijn / haar huis zo ingericht? Is er een speciale reden voor? Zijn deze meubels aangeschaft vanwege een bepaald ideaal, wereldbeeld of idee, of zijn er andere redenen? Hoe komt de persoon aan de spullen? Komt de inrichting en het interview overeen met het beeld dat jij van deze persoon hebt? > Maak net als Barbara foto s van de meubels en de inrichting van het huis. Maak een boekje, een verslag, een website of een andere presentatie waarin je het interview, de foto s en jouw eigen analyse van het interieur combineert. Twee pro jecties 2005 Video, dia 30 7

8 Op dracht E: Foto s in de krant; Een foto om nooit te vergeten duur: 2 uur Bekijk foto s in de krant en zoek een voorbeeld van een persfoto die jij goed vindt. Knip deze foto s uit. Leg uit waarom je deze foto s goed vindt. Wat vertelt deze foto? Wat is volgens jou de functie van een goede persfoto? Wat vind jij belangrijk aan een persfoto? Nick Ut - Associated Press Sommige beelden die we zien, vergeten we nooit meer. Ze zijn ook gemaakt om ons wakker te schudden en om niet te vergeten. Bovenstaande foto is genomen tijdens de tijdens de Vietnam-oorlog en is hèt beeld geworden van de Vietnam-oorlog. We zien een aantal onschuldige kinderen die geraakt zijn door de napalmbommen. Huilend van pijn rennen zij de fotograaf tegemoet. Het meisje zonder kleren is Kim Phuc; zij heeft haar brandende kleren van zich afgerukt. Deze bekende nieuwsfoto uit 1972 van de persfotograaf Nick Ut laat zien wat voor effect oorlog kan hebben op onschuldige burgers. De foto opende wereldwijd de ogen van mensen. Onder druk van de mening en de verontwaardiging van de gewone mensen besloot de regering van de Amerikaanse president Nixon tot geleidelijke terugtrekking van de Amerikaanse troepen. In 1975 eindigde de Vietnam-oorlog. Kim Phuc en de fotograaf een jaar later Zijn leven lang heeft fotograaf Nick Ut contact gehouden met Kim Phuc. In een interview voor de BBC heeft Kim Phuc verklaard dat zij graag wil dat iedereen deze foto ziet, omdat op deze wijze iedereen 8

9 kan zien hoe afschuwelijk oorlog is. Herken jij bovenstaande oorlogsfoto? Vind jij dit een goede nieuwsfoto? Licht je antwoord toe. Zoek in de krant of op internet een persfoto waarvan je je kan voorstellen dat die het nieuws kan beïnvloeden. Voeg deze foto bij en licht je keuze toe. Op dracht F: Alternatieve klassenfoto s maken (duur: 1 à 2 uur) Naar aanleiding van het museumbezoek wordt het kunstwerk Zusjes van Barbara Visser besproken. Wat herinneren de kinderen zich nog van het werk? Hoe ziet het er uit? Wat hebben zij gezien? Waarom heet het kunstwerk Zusjes? Het is weer tijd voor een nieuwe klassenfoto. Jullie mogen zelf bepalen wie naast wie staat, zit of ligt. Voer dit met z n allen uit. De juf of meester vertelt wat hij/zij van het resultaat vindt. Maak de foto en bespreek deze met z n allen na. Er moeten nog meer klassenfoto s worden gemaakt. Per foto mogen twee of drie kinderen bepalen hoe jullie gaan staan. Ze krijgen hiervoor wel een geheime opdracht: 1, 2, en 3. Als de foto gemaakt is, mag de rest van de klas raden wat de geheime opdracht was. Bespreek met elkaar of de opdracht goed is uitgevoerd. Geheime opdracht 1 Zet de kinderen op volgorde van een zichtbaar kenmerk, zoals bijvoorbeeld hun lengte, of kleur schoenen. Het kleinste kind uit de klas zet je links vooraan, het langste kind rechts achteraan. Bedenk zelf een zichtbaar kenmerk. Zet de kinderen uit de klas op volgorde van dat kenmerk. Geheime opdracht 2 Het vorige groepje heeft een opstelling voor de klassenfoto gemaakt op basis van een zichtbaar kenmerk, zoals lengte. (Het kleinste kind links vooraan, het langste kind rechts achteraan.) Bedenk een ander zichtbaar kenmerk. Zoek naar een kenmerk dat niet zo voor de hand liggend is. Je kunt bijvoorbeeld denken aan de soort of kleur kleding die je klasgenoten dragen. Zet de kinderen uit de klas op volgorde van dat kenmerk. Geheime opdracht 3 Maak een opstelling waarbij de kinderen met bijvoorbeeld dezelfde hobby of lievelingskleur bij elkaar staan. Iemand die de klassenfoto ziet, moet proberen het selectiecriterium te raden. 9

10 Z.T. (Zus jes) /2006 Foto op groen vilt/foto op aluminium Op dracht G: Ontwerp je eigen huis van de toekomst duur 2 / 3 uur Tijdens de rondleiding in het Museum De Paviljoens hebben leerlingen de Computeranimatie Transformatiehuis II gezien. Een animatiefilm die Barbara Visser samen met de Franse architect Olivier Campagne heeft gemaakt. In de film is een ontwerp te zien voor een huis van de toekomst. Barbara heeft dit huis het Transformatiehuis genoemd. Herinneren de leerlingen zich de film nog? Kunnen zij zich nog herinneren wat er allemaal met het huis gebeurde? Het Transformatiehuis II is een huis dat door het aanbouwen of afbreken van ruimtelijke eenheden aangepast kan worden aan veranderingen in het persoonlijke en werkzame leven van de bewoner(s). Denk aan veranderingen als samenwonen, kinderen krijgen, scheiden, nieuwe partner, werken aan huis. In plaats van steeds te verhuizen, kan je huis een stabiele basis in je leven vormen van waaruit je reist en allerlei dingen binnen en buiten de stad onderneemt. 10

11 Transformatiehuis I en II 2006 Tekst, computeranimatie Voor het ontwerpen van het Transformatiehuis heeft Barbara gekeken naar het beroemde Rietveld-Schröder Huis in Utrecht. Het huis in Utrecht is in 1924 ontworpen door Gerrit Rietveld en Truus Schröder en is heel bijzonder, omdat het van binnen telkens kan worden veranderd met behulp van schuifwanden. Meer informatie over het Rietveld-Schröder Huis kan worden gevonden op Voor deze opdracht beschrijven de leerlingen eerst hun eigen huis; waar wonen zij? In wat voor huis? Een flat, eengezinswoning et cetera. Vervolgens geven zij aan wat zij graag in hun eigen huis zouden willen veranderen; zijn ze blij met hun eigen kamer? Of moeten zij die misschien nog delen met anderen? Is er een tuin om te spelen, of niet? Hoe ligt het huis in een kindvriendelijke wijk of juist niet? Vanuit hun eigen verbeeldingskracht brainstormen en schetsen de leerlingen over hun eigen huis van de toekomst. Wie moeten in het huis kunnen wonen? Hoe lang wil je in het huis kunnen wonen? Wat willen ze allemaal kunnen doen in hun huis? Moet het huis flexibel zijn; met andere woorden moet je het kunnen aanpassen aan veranderingen in je leven? Bedenk wat je wilt met de indeling van je huis (de plattegrond), de ruimte, de lichtinval, de vormen, kleuren, materialen, en meubels. Vervolgens werken de leerlingen hun ontwerpschets van het huis van de toekomst uit. Dit kan zowel op papier met wascokrijt en kleurpotloden (2-D), als met karton (3-D). Alle ontwerpen samen vormen de stad van de toekomst. Hulpmiddel bij deze opdracht is het boek Mijn gebouw wordt zo, Architectuur voor jongeren Van Theo van Oefelt en Bernard Hulsman. 11

12 Voor meer informatie: Museum De Paviljoens Caroline Lamens of Mireille de Putter Odeonstraat 3 Almere-Stad educatie@depaviljoens.nl Museum De Pavil joens Odeonstraat 3 5, 1325 AL, Almere, NL