Inhoudstafel: Guidelines voor Pensioenfondsen

Transcriptie

1 Inhoudstafel: Guidelines voor Pensioenfondsen INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING FINANCIERING EN MINIMUMFINANCIERING FINANCIERING FINANCIERING VAN HET PLAN FINANCIERING ACTUARIËLE METHODE FINANCIERING ASSUMPTIES FINANCIERING PROVISIES VAN HET PLAN FINANCIERING - MINIMUMFINANCIERING BEHANDELEN VAN DE GEGEVENS BEHANDELEN VAN DE GEGEVENS VERZAMELING CONTROLE GEBRUIK RAPPORTERING INVESTERINGEN INLEIDING DOELSTELLINGEN EN LANGETERMIJNPOLITIEK RICHTLIJNEN BIJ DE TOEWIJZING VAN ACTIVA VERGADERINGEN MET DE INVESTERINGSMANAGERS INVESTERINGSBEPERKINGEN HERVERZEKERING INLEIDING OPZETTEN VAN EEN DOSSIER BESCHERMING VAN DE SOLVABILITEIT HERVERZEKERINGSINDICATOREN REGLEMENT VAN HET PLAN EN (INDIVIDUEEL) OVERZICHT VAN DE VOORDELEN REGLEMENT VAN HET PLAN (INDIVIDUEEL) OVERZICHT VAN DE VOORDELEN COMMUNICATIE ACTUARIËLE RAPPORTERING VOOR PENSIOENPLANNEN INLEIDING INFORMATIE OVER HET PENSIOENFONDS, DE KLANT EN DE ACTUARIS RAPPORTERING OVER DE AANGEWENDE GEGEVENS EN HET REGLEMENT VAN HET PLAN ACTUARIËLE ASSUMPTIES RESULTATEN VAN DE ACTUARIËLE WAARDERING GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) INHOUDSTAFEL 1

2 Inleiding GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) INLEIDING 2

3 1 Financiering en minimumfinanciering 1.1 Financiering Dit hoofdstuk beschrijft de richtlijnen voor de pensioenfonds-actuaris met betrekking tot de volgende aspecten van financiering: Financiering van het plan Actuariële methoden Assumpties Voorzieningen van het plan Gegevens Rapportering Minimumfinanciering 1.2 Financiering van het Plan De doelstellingen voor de financiering van een te bereiken doel plan dienen vastgelegd te worden evenals de methode om deze doelstellingen te verwezenlijken. Alle wijzigingen in de gekozen methoden dienen gestaafd te worden met de redenen voor deze wijziging. De definitie van financiering is: De systematische opbouw van activa om voldoende zekerheid te bieden voor de reeds verworven voordelen van het plan met betrekking tot de reeds gepresteerde diensttijd. De resulterende bijdrage moet uitgedrukt worden als een percentage van het salaris of als een vast bedrag waarbij de keuze dient verklaard te worden. Het tijdstip van de betaling van de bijdragen moet eveneens gespecificeerd worden. Een vergelijking tussen de werkelijk ontvangen bijdragen en de bijdragen bepaald door een actuariële waardering dient eveneens gemaakt te worden. De financiering van een vaste lasten plan wordt uiteengezet in het reglement van het plan. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) FINANCIERING EN MINIMUMFINANCIERING 3

4 1.3 Financiering Actuariële methode De actuariële methode dient zo gekozen te worden dat voldaan is aan de financieringsdoelstellingen die door het plan worden vooropgesteld. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de financieringsmethode van het plan. De methode kan uitgaan van de waarde van de totale voordelen of van de waarde van de reeds opgebouwde voordelen en kan al dan niet rekening houden met projecties. Het plan kan gefinancierd worden via een pensioenfonds, een groeps(her-)verzekering of een combinatie van beide financieringsvormen. Tevens dient vermeld te worden of het plan gewaardeerd moet worden op een ongoing concern basis of uitgaande van een stopzetting van het plan. Iedere wijziging aan de gekozen methode sinds de laatste waardering moet besproken worden. Om een adequate bijdrage te kunnen bepalen en aan de doelstellingen van de waardering te voldoen, dienen de waarderingen met voldoende frequentie uitgevoerd te worden. Deze informatie dient volledig opgenomen te worden in het rapport betreffende de waardering. De gekozen waarderingsmethode voor de activa moet compatibel zijn met diegene die werd gekozen voor de waardering van de verplichtingen. 1.4 Financiering Assumpties De assumpties voor de waardering dienen in overeenstemming te zijn met het doel van de waardering. Er moet tevens duidelijk vermeld worden wie ze heeft bepaald. De assumpties die door de actuaris werden bepaald, dienen voorzien te worden van commentaar over de wijze van selectie. Wanneer de actuaris gebruik maakt van assumpties, die bepaald zijn door een andere partij, dient hij te vermelden of ze geschikt zijn en consistent zijn met het doel van de waardering. De assumpties kunnen opgedeeld worden in economische en in demografische assumpties. De economische assumpties omvatten de rentevoet, het inflatiepercentage de procentuele salarisstijging, de procentuele stijging van de sociale zekerheid en de toename in de pensioenuitkeringen. De demografische assumpties omvatten de sterftecijfers zowel voor als na pensionering, de vooropgestelde pensioenleeftijden, het personeelsverloop, de percentages gehuwden en de leeftijdsverschillen tussen de aangeslotenen en hun partners. Alle veronderstellingen, die gebruikt worden in een waardering, moeten gespecificeerd worden. Het is raadzaam om de sensitiviteit van de cruciale assumpties, zoals de rentevoet en de procentuele salarisstijging, te testen en erover te rapporteren. De assumpties kunnen individueel, semi-individueel of collectief worden gekozen. De keuze dient voldoende geargumenteerd te worden. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) FINANCIERING EN MINIMUMFINANCIERING 4

5 1.5 Financiering Provisies van het plan Een samenvatting van de provisies van het plan dient in elk waarderingsrapport opgenomen te worden. Alle provisies die niet rechtstreeks in rekening worden gebracht tijdens de waardering dienen nauwkeurig omschreven te worden. Ze moeten tevens vergezeld worden van een argumentatie. In het rapport dienen eveneens alle toekomstige wijzigingen van de voordelen, die op datum van de waardering bekend zijn, opgenomen te worden. Verder zal ook de invloed van deze wijzigingen op het waarderingsresultaat moeten aangegeven worden. Daarenboven moeten ook alle wijzigingen sinds het laatste rapport vermeld worden. De redenen voor deze wijzigingen (vb. aanpassingen aan de wettelijke normen, een verbetering van de voordelen, ) dienen ook opgenomen te worden. De waardering moet de invloed van deze wijzigingen gescheiden weergeven. 1.6 Financiering - Minimumfinanciering De waardering dient aan te geven of het plan voldoet aan de minimale financieringsvereisten en of er aan voldaan is op de datum van waardering of gedurende de periode tussen twee opeenvolgende waarderingen. Indien niet voldaan is aan de minimale financieringsvereisten, dienen de acties die moeten leiden tot het realiseren van deze vereiste, vermeld te worden. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) FINANCIERING EN MINIMUMFINANCIERING 5

6 2 Behandelen van de gegevens 2.1 Behandelen van de gegevens De gegevens die worden aangewend voor een opdracht dienen steeds beschouwd te worden binnen de grenzen en de karakteristieken van de opdracht. De acties die dienen ondernomen te worden met betrekking tot de gegevens voor een actuariële opdracht zijn verzameling, controle, gebruik en rapportering. 2.2 Verzameling De juiste instructies moeten naar de juiste partijen gezonden worden. Deze instructies dienen het tijdstip van de gegevens, de gegevens over de activa, de informatie over de verzekeringen en de herverzekeringen en de volledige vereiste informatie aangaande de actieve aangeslotenen, de gepensioneerden, de begunstigden en de aangeslotenen met uitgestelde verworven rechten nauwkeurig te specificeren. 2.3 Controle Om zeker te zijn dat de gegevens consistent, volledig en nauwkeurig zijn, is het raadzaam om enkele testen uit te voeren met gegevens die afkomstig zijn van andere kanalen (vb bestuurder, verzekeraar, revisor, onderneming, ) Het is eveneens aan te bevelen om een samenvatting van de gegevens naar de oorspronkelijke bron te sturen voor bevestiging. Tenslotte dienen ze gereconcilieerd te worden met de vorige gegevens. De testen die niet mogelijk waren moeten in het rapport vermeld worden. In bepaalde omstandigheden worden de gegevens niet getest omwille van expliciete redenen. Indien dit het geval is, dient dit vermeld te worden. 2.4 Gebruik De waardering dient gebruik te maken van de verzamelde gegevens en dient te specificeren waar assumpties werden aangewend. Deze assumpties kunnen algemeen van aard zijn (vb. de burgerlijke stand van de aangeslotenen, aanpassingen met betrekking tot de effectieve datum van de gegevens, ) De gegevens die worden opgeslagen na de waardering moeten vermeld worden samen met de locatie waar deze bewaard worden en hoe lang deze zullen bewaard worden. De gegevens van een plan zijn vertrouwelijk en mogen enkel aangewend worden voor het doel waarvoor ze geleverd werden. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) BEHANDELEN VAN DE GEGEVENS 6

7 2.5 Rapportering Een actuarieel evaluatierapport dient steeds een samenvatting van de aangewende gegevens, de bron van de gegevens, de effectieve datum van de gegevens, de reconciliatie met de vorige gegevens en alle assumpties die werden gemaakt met betrekking tot de gegevens te omvatten. De actuaris moet ook zijn oordeel geven over de betrouwbaarheid van de gegevens en over de uitgevoerde testen. Indien er geen testen werden uitgevoerd, dienen de redenen hiervan vermeld te worden. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) BEHANDELEN VAN DE GEGEVENS 7

8 3 Investeringen 3.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de K.V.B.A. richtlijnen voor de pensioenfonds-actuaris in verband met de investering van pensioenfondsgelden. 3.2 Doelstellingen en langetermijnpolitiek De strategische leidraad voor de toewijzing van de activa van het fonds is de beschrijving van het soort van activa, de manier waarop de marktselecties gebeuren, zowel op het niveau van de totale portefeuille als op niveau van de deelsegmenten. De strategische verdeling van de portefeuille dient te worden beschreven met de uitleg hoe deze werd bekomen. Indien de toewijzing van de activa wordt herzien, moet een beschrijving van deze wijzigingen worden afgeleverd. 3.3 Richtlijnen bij de toewijzing van activa Marges Er dient een beschrijving te worden gegeven van de afwijkingen die bestaan ten opzichte van de politiek van strategische activa allocatie. Geschiktheid Er moet een beschrijving worden afgeleverd van de redenen waarom de gespecificeerde marges verschillend zijn van het profiel van de verplichtingen van het pensioenfonds en hoe deze werden bekomen. Liquiditeit Een beschrijving en beoordeling van de manier waarop de liquiditeit in het fonds beheerd en bepaald wordt, zal vastgelegd worden. Er dient onder meer nagegaan te worden hoe de lopende betalingen van het fonds in rekening worden gebracht in de globale investeringspolitiek van het fonds. Reallocatiebeleid Een beschrijving en beoordeling van het reallocatiebeleid tussen de verschillende investeringsklassen en de verschillende investeringsmanagers moeten uitgestippeld worden. Er dient nagegaan te worden dat het reallocatiebeleid consistent is met de investeringspolitiek en dat de strategische allocatiepolitiek gerespecteerd wordt. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) INVESTERINGEN 8

9 3.4 Vergaderingen met de investeringsmanagers Structuur en aantal mandaten Een omschrijving en beoordeling van de verschillende mandaten met de nodige maatstaven voor de berekening dienen te worden afgeleverd. Indien er performantiedoelstellingen zijn opgegeven, moet er worden nagegaan dat ze worden bereikt. De eventuele afwijkingen dienen beoordeeld te worden om na te gaan dat de investeringsmanager voldoende competent is om het beheer van de portefeuille uit te voeren, rekening houdend met het gekozen risiconiveau. Performantiedoelstellingen Een beschrijving en beoordeling van de performantiedoelstellingen dienen afgeleverd te worden. Hierbij moet rekening gehouden worden met de mandaten. 3.5 Investeringsbeperkingen Een beschrijving en beoordeling van de investeringsbeperkingen, zowel wettelijk als op het niveau van de managers en de mandaten (inclusief het gebruik van afgeleide producten) moeten worden voorzien. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) INVESTERINGEN 9

10 4 Herverzekering 4.1 Inleiding De taken van de actuaris aangaande de herverzekeringsactiviteiten van pensioenfondsen kan onderverdeeld worden in drie delen: Opzetten van een dossier Afleveren van aanbevelingen en berekeningen met betrekking tot de solvabiliteit van het fonds Analyseren van de herverzekeringsindicatoren en aanbevelingen geven op het gebied van herverzekering 4.2 Opzetten van een dossier Het dossier moet bestaan uit een beschrijving van het herverzekeringsprogramma, de types van herverzekering, de risicodekkingen, de retentieniveaus en de herverzekeringslimieten die van toepassing zijn. De criteria die worden aangewend dienen ook vermeld te worden. Het is raadzaam om een kopie van de huidige herverzekeringscontracten bij het dossier te voegen. Informatie die naar de controledienst wordt verstuurd, waaronder details over zaken zoals de solvabiliteitsmarge, dient ook deel uit te maken van het dossier. 4.3 Bescherming van de solvabiliteit De doelstelling van de herverzekeringsprogramma s is de solvabiliteit van het pensioenfonds te vrijwaren. In dit kader dient de actuaris: na te gaan of de herverzekeringsprogramma s optimaal bijdragen aan de bescherming van de solvabiliteit. De actuaris moet de werking van het herverzekeringsprogramma begrijpen om de potentiële risico s van insolvabiliteit te ontdekken. zekerheid te verwerven aangaande het feit dat de verplichtingen van het pensioenfonds de maximale herverzekeringsdekking niet overschrijden. Verder dient de actuaris ook zeker te zijn dat de risico s die niet door de herverzekeraar worden aanvaard ofwel uitgesloten worden door het pensioenfonds, ofwel voorwerp uitmaken van een ander herverzekeringscontract. de dekking voor buitenlandse risico s (vb. detacheringen) te beschouwen. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) HERVERZEKERING 10

11 een analyse van de maximaal mogelijke schade (accumulatie van risico s) in relatie tot de herverzekeringsdekking uit te voeren. informatie in te winnen over de financiële slagkracht van de herverzekeraar (rating). Hij dient ook herverzekering met captive verzekeraars in overweging te nemen. zijn mening geven en mogelijke aanbevelingen formuleren over de bestaande toestand (tekortkomingen). 4.4 Herverzekeringsindicatoren Het is raadzaam dat de actuaris onderzoekt of het herverzekeringsprogramma op een optimale wijze is ingesteld. Om dit te verwezenlijken kunnen de volgende vragen beantwoord worden : Wat zijn de huidige criteria bij de keuze van het retentieniveau? Opvolgen van de evolutie van de indicatoren, die gebaseerd zijn op de verdeling van de risico s, de variantie en het gemiddelde. Is de herverzekeringsdekking nog voldoende? Is de prijs van de herverzekering in overeenstemming met de reële en de theoretische bedragen die via de verzekering worden gerecupereerd? Wat is de relatie tussen het risicokapitaal, de wettelijke solvabiliteitsmarge en de reële marge? GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) HERVERZEKERING 11

12 5 Reglement van het plan en (individueel) overzicht van de voordelen 5.1 Reglement van het plan Alle reglementen dienen een volledige gedetailleerde omschrijving te bevatten van volgende items: Definities & aansluitingsvoorwaarden Voordelen bij pensionering en brugpensionering Voordelen bij overlijden voor pensionering Voordelen bij invaliditeit Verworven rechten Financiering 5.2 (Individueel) overzicht van de voordelen Ieder (individueel) overzicht van de voordelen, dat wordt opgesteld en verspreid aan de aangeslotenen, dient een volledige gedetailleerde omschrijving te bevatten van volgende items: Persoonlijke gegevens Voordelen bij pensionering en brugpensionering Voordelen bij overlijden voor pensionering Voordelen bij invaliditeit Verworven rechten Assumpties die werden aangewend bij de berekening van voorbeelden GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) REGLEMENT VAN HET PLAN EN (INDIVIDUEEL) OVERZICHT VAN DE VOORDELEN12

13 6 Communicatie Verschillende vormen van communicatie worden gebruikt om de verscheidene geïnteresseerde partijen op de hoogte te brengen van het pensioenplan. Deze communicatiemiddelen bestaan onder meer uit: Documenten van het plan Brochures Presentaties Individuele informatievergaderingen On-line consultaties On-line simulaties GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) COMMUNICATIE 13

14 7 Actuariële rapportering voor pensioenplannen Inhoud van het actuariële rapport 7.1 Inleiding Dit gedeelte beschrijft de K.V.B.A. richtlijnen voor pensioenfonds-actuarissen in verband met de algemene informatie die deel moet uitmaken van het rapport. Het actuariële rapport dient voldoende informatie te bevatten zodat voldaan is aan de doelstellingen van het rapport en zodat het voor andere actuarissen mogelijk wordt om het uitgevoerde actuariële werk te evalueren. 7.2 Informatie over het pensioenfonds, de klant en de actuaris Onderstaande informatie dient opgenomen te worden in het rapport: de naam van het pensioenfonds het officiële nummer toegekend door de controledienst de geadresseerde van het rapport, voorzien van de nodige details de datum van het rapport de naam, de handtekening en de functie (vb. aangewezen) van de actuaris Verder is het raadzaam om te vermelden of de actuaris al dan niet in de mogelijkheid verkeerde om de K.V.B.A. richtlijnen te volgen. Indien de actuaris de richtlijnen niet kon volgen, dient hij hiervoor voldoende redenen op te geven. Het is ook raadzaam volgende informatie in het rapport op te nemen: de naam van de persoon, de onderneming of de afdeling die het rapport heeft aangevraagd een beschrijving van het doel van het rapport en de opdracht van de actuaris Het is aan te bevelen om de taak van de actuaris in het beheer van het fonds te omschrijven. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) ACTUARIELE RAPPORTERING VOOR PENSIOENPLANNEN 14

15 7.3 Rapportering over de aangewende gegevens en het reglement van het plan Het is nodig: een samenvatting van de gebruikte gegevens, met vermelding van de relevante gemiddelden, af te leveren de oorsprong van de gegevens te vermelden de testen, die op de gegevens werden toegepast, te omschrijven de problemen in verband met de gegevens te rapporteren te verwijzen naar andere rapporten waarop de actuaris zich heeft gebaseerd de officiële naam van het reglement van het plan te vermelden alle wijzigingen aan het reglement, die relevant zijn voor de waardering, en de datum van de laatste wijziging van het reglement aan te duiden Het is raadzaam om een duidelijke samenvatting van de wijze waarop de voordelen worden gewaardeerd evenals de mogelijke interpretaties die werden aangewend bij te voegen. Het is tevens aan te bevelen om een volledige lijst van alle gebruikte gegevens af te leveren. 7.4 Actuariële assumpties Actuariële assumpties Het is verplicht om een volledige beschrijving van de economische en de demografische assumpties, nodig voor de waardering, bij te voegen. Ook de assumpties en de interpretaties, die werden aangewend bij het reglement van het plan, dienen opgenomen te worden. Het rapport moet aanduiden wie de beslissingen heeft genomen in verband met de assumpties die werden aangewend bij de waardering. De keuze van de assumpties dient gemotiveerd te worden. Actuariële methode De gekozen actuariële methode voor de waardering moet beschreven worden. Het is raadzaam om het gebruik van de methode in het licht van de doelstellingen van het actuariële rapport te motiveren. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) ACTUARIELE RAPPORTERING VOOR PENSIOENPLANNEN 15

16 7.5 Resultaten van de actuariële waardering De datum van de actuariële waardering en de munt waarin de resultaten worden gepresenteerd moeten vermeld worden. Het is nodig de resultaten in het rapport te analyseren. Het is raadzaam om de resultaten van de actuariële berekeningen te vergelijken met de resultaten uit vorige periodes. Met betrekking tot dit punt dienen de actuariële winsten en verliezen gerapporteerd te worden. Zij kunnen opgedeeld worden in afwijkingen in de ervaringen, hun oorsprong en de verschillen door wijziging van de actuariële assumpties. Verder moeten de wijzigingen, die het gevolg zijn van belangrijke gegevenswijzigingen of wijzigingen in het reglement sinds de laatste waardering, beschreven worden. Het kan ook nuttig zijn om de datum, waarop de volgende waardering zou moeten plaatsvinden, te vermelden. GUIDELINES AANGEWEZEN ACTUARIS PENSIOENFONDSEN K.V.B.A. (VERSIE 2002) ACTUARIELE RAPPORTERING VOOR PENSIOENPLANNEN 16