Keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke onroerende goederen in Frankrijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke onroerende goederen in Frankrijk"

Transcriptie

1 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar Keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door Elke Vanneste (studentennr ) Promotor: Prof. Dr. A. Wylleman Commissaris: L. Voet

2 INHOUDSTAFEL Keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke INLEIDING... 3 TITEL 1. KEUZEBEDINGEN TUSSEN BELGISCHE ECHTGENOTEN MET GEMEENSCHAPPELIJKE ONROERENDE GOEDEREN IN FRANKRIJK... 4 TITEL 2. TOEPASSELIJKE VERWIJZINGSREGEL... 5 HOOFDSTUK 1. KEUZEBEDINGEN... 5 HOOFDSTUK 2. OUD RECHT... 6 HOOFSDTUK 3. WETBOEK VAN INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT... 8 TITEL 3. VEREFFENING-VERDELING VAN DE HUWELIJKSGEMEENSCHAP. 10 HOOFDSTUK 1. VEREFFENING-VERDELING DOOR EEN BELGISCHE NOTARIS Bevoegdheid Toepasselijk recht Echtgenoten gehuwd voor 1 oktober Met huwelijkscontract Zonder huwelijkscontract Echtgenoten gehuwd na 1 oktober Het objectief toepasselijke recht Het subjectief toepasselijke recht Uitvoerbaarheid en publiciteit in Frankrijk Publiciteit Uitvoerbaarheid in Frankrijk Legalisatie Apostilleverdrag Verdrag van 9 november 1981 betreffende de afschaffing van de legalisatie van de openbare akten Europees verdrag van 25 mei betreffende de afschaffing van de legalisatie in de lidstaten van de Europese Gemeenschappen Gemiste kans? HOOFDSTUK 2. VEREFFENING-VERDELING DOOR EEN FRANSE NOTARIS Bevoegdheid Toepasselijk recht Echtgenoten gehuwd voor 1 september Het objectief toepasselijke recht Het subjectief toepasselijke recht Echtgenoten gehuwd na 1 september Toepassingsgebied van het verdrag Het objectief toepasselijke recht Het subjectief toepasselijke recht BESLUIT BIBLIOGRAFIE

3 INLEIDING Keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke Deze masterproef betreft de keuzebedingen tussen Belgische echtgenoten met gemeenschappelijke. In onderstaande tekst beogen we te onderzoeken of dergelijke keuzebedingen uitwerking kunnen krijgen m.b.t. de in Frankrijk gelegen onroerende goederen. Hiervoor dienen we na te gaan welk recht van toepassing zal zijn op keuzebedingen m.b.t. in Frankrijk gelegen onroerende goederen. Hoewel er reeds een verdrag werd uitgevaardigd met de toepasselijke verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht, werd het desbetreffende verdrag slechts door drie landen goedgekeurd. Buiten deze drie landen dienen we bijgevolg land per land na te gaan wat de geldende verwijzingsregels inzake huwelijksvermogensrecht zijn. We vangen deze masterproef aan met te onderzoeken of we keuzebedingen wel kunnen situeren onder de verwijzingsregels inzake huwelijksvermogensrecht. Er heerst namelijk discussie of we niet de verwijzingsregels inzake erfrecht moeten toepassen. Vervolgens bespreken we de vereffening-verdeling. Eerst behandelen we de hypothese waarin een Belgische notaris de vereffening-verdeling voor zijn rekening neemt. Vervolgens bespreken we de hypothese waarin een Franse notaris het in Frankrijk gelegen onroerend goed vereffent en verdeelt. In beide gevallen onderzoeken we eerst of de Belgische en de Franse notaris wel bevoegd zijn om dergelijke vereffening-verdeling voor hun rekening te nemen. Bij de vereffening-verdeling van de gehele huwelijksgemeenschap door een Belgische notaris onderzoeken we eveneens hoe zijn akte van vereffening en verdeling uitwerking kan krijgen in Frankrijk. Bovendien gaan we na of de overgang van het in Frankrijk gelegen onroerend goed aan een of andere publiciteit in Frankrijk onderworpen is. Beernem, 4 mei 2010 Elke Vanneste 3

4 TITEL 1. KEUZEBEDINGEN TUSSEN BELGISCHE ECHTGENOTEN MET GEMEENSCHAPPELIJKE ONROERENDE GOEDEREN IN FRANKRIJK 1. Om de titel van deze masterproef bevattelijker voor te stellen, lijkt het ons aangewezen om uit te gaan van een fictieve casus. Zodoende krijgen we een duidelijker beeld van de moeilijkheden die gepaard gaan met grensoverschrijdende elementen in het huwelijksvermogensrecht. 2. Stel een Belgische man, Mark, trouwt met een Belgische vrouw, Laura. Hun huwelijk vindt plaats in België. Ze trouwen onder het wettelijk stelsel maar maken desalniettemin een huwelijkscontract op met daarin een keuzebeding betreffende hun roerende en onroerende goederen. Enkele jaren na hun huwelijk kopen ze een vakantiehuisje in Zuid-Frankrijk. Het keuzebeding krijgt bijgevolg toepassing op het in Frankrijk gelegen vakantiehuisje. Op 15 januari 2010 overlijdt Mark te Gent. Aangezien ze getrouwd zijn onder het gemeenschapsstelsel, spreekt Laura een notaris aan voor de vereffening en verdeling van de huwelijksgemeenschap. Deze notaris zal evenwel geconfronteerd worden met het in Frankrijk gelegen vakantiehuisje. Het vakantiehuisje maakt immers een grensoverschrijdend element uit waardoor de notaris niet automatisch Belgisch recht mag toepassen op de vereffeningverdeling van de huwelijksgemeenschap. Hij zal bijgevolg nagaan welk recht hij dient toe te passen. Bovendien zal hij met de vraag geconfronteerd worden of het niet beter is om de vereffening-verdeling van het in Frankrijk gelegen onroerend goed aan een Franse notaris over te laten. Op deze en andere vragen pogen wij een antwoord te formuleren. 4

5 TITEL 2. TOEPASSELIJKE VERWIJZINGSREGEL 3. Aangezien de notaris in casu geconfronteerd wordt met een grensoverschrijdend element zal hij, vooraleer zijn vereffening-verdeling aan te vatten, nagaan welk recht van toepassing is. Hij zal bijgevolg onderzoeken of het Belgisch of het Frans recht toegepast moet worden. Hiervoor dient hij evenwel de juiste verwijzingsregel aan te wenden. Derhalve vangen we aan met te onderzoeken welke de toepasselijke verwijzingsregel is. Er heerst immers onduidelijkheid over de vraag welke verwijzingsregel toegepast moet worden. Dient hij de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht aan te wenden of deze inzake erfrecht? HOOFDSTUK 1. KEUZEBEDINGEN 4. Vooraleer we nagaan onder welke verwijzingsregel we keuzebedingen moet situeren, onderzoeken we wat we onder keuzebedingen moeten verstaan. Volgens Casman is een keuzebeding een beding waarbij van de gewone wijze van vereffening en verdeling van de gemeenschap wordt afgeweken, door toekenning aan één van de echtgenoten (doorgaans de langstlevende) van de keuze over de wijze van samenstelling van zijn of haar kavel. Dit kan een bijzondere modaliteit zijn van de vooruitmaking of van de ongelijke verdeling Zowel in het Belgisch als in het Frans recht worden het verblijvingsbeding, het beding van ongelijke verdeling en het beding van vooruitmaking als huwelijksvoordelen gezien 2. Een huwelijksvoordeel kan gedefinieerd worden als een verrijking die voor een der echtgenoten ontstaat uit de wijze van samenstelling, werking, vereffening of verdeling van het huwelijksvermogensstelsel 3. 1 H. CASMAN, Keuzebeding/Keuzebeding onder last in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (85) A. COLOMER, Droit civil: régimes matrimoniaux, Parijs, LexisNexis, 2004, 516; F. LUCET, «Les communautés conventionnelles» in M. GRIMALDI (ed.), Droit patrimonial de la famille: régimes matrimoniaux, successions, libéralités, partages d ascendants, indivision, pacte civil de solidarité, Parijs, Dalloz, 2001, (267) 268; W. PINTENS, K. VANWINCKELEN en J. DU MONGH, Schets van het familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2007, 144; S. VANDUFFEL en A. VAN GEEL, Beding van vooruitmaking in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (69) 71; P. VOIRIN, en G. GOUBEAUX, Droit civil : droit privé notarial : régimes matrimoniaux, successions, libéralités, II, Parijs, L.G.D.J., 2001, W. PINTENS, K. VANWINCKELEN en J. DU MONGH, Schets van het familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2007, 147; S. VANDUFFEL en A. VAN GEEL, Beding van vooruitmaking in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (69) 71. 5

6 Het beding van vooruitmaking moet door de langstlevende echtgenoot uitgeoefend worden voor de verdeling van de huwelijksgemeenschap 4. Dergelijk beding krijgt bijgevolg uitwerking bij de vereffening van de huwelijksgemeenschap. Een beding van ongelijke verdeling daarentegen krijgt pas uitwerking bij de verdeling zelf 5. Bijgevolg kunnen we besluiten dat dergelijke bedingen deel uitmaken van de vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap. HOOFDSTUK 2. OUD RECHT 6. Hoewel keuzebedingen uitwerking krijgen bij de vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap, heerst er niettemin discussie over de vraag onder welke verwijzingsregel we dergelijke bedingen moeten situeren. Om uit te maken of een Belgisch keuzebeding onder het huwelijksvermogensrecht als verwijzingsregel valt dan wel onder de verwijzingsregel inzake erfrecht, passen we de methode toe zoals uitgewerkt door de Duitse hoogleraar Gerhard Kegel. 7. Volgens Kegel 6 kunnen de aanspraken van de langstlevende echtgenoot die los staan van het huwelijksvermogensstelsel enkel toegepast worden voor zover de lex successionis het toelaat. Aangezien keuzebedingen enkel in een huwelijksvermogensstelsel met een gemeenschap van goederen kunnen voorzien worden, mogen we er in casu van uitgaan dat de aanspraken van de langstlevende echtgenoot niet los staan van het huwelijksvermogensstelsel. Vormen de aanspraken van de langstlevende echtgenoot daarentegen wel een directe uitloper van het huwelijksvermogensstelsel, dan dienen we verder te onderzoeken onder welke verwijzingsregel keuzebedingen vallen. Gerhard Kegel splitst deze tweede categorie immers nog verder uit. Zo maakt hij een onderscheid tussen de situatie waarbij er een vorm van goederengemeenschap bestond tijdens het huwelijk, wat in casu het geval is, en de situatie waarbij het huwelijksvermogensstelsel enkel is uitgewerkt met het oog op de verzekering van 4 Art BW; art Cc; F. LUCET, «Les communautés conventionnelles» in M. GRIMALDI (ed.), Droit patrimonial de la famille: régimes matrimoniaux, successions, libéralités, partages d ascendants, indivision, pacte civil de solidarité, Parijs, Dalloz, 2001, (267) 269; S. VANDUFFEL en A. VAN GEEL, Beding van vooruitmaking in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (69) H. CASMAN, Beding van ongelijke verdeling in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (75) K. LENAERTS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in het internationaal privaatrecht in W. PINTENS EN F. BUYSSENS (eds.), Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogen, Antwerpen, Maklu, 1993, (207) 222; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, 42. 6

7 de rechten van de langstlevende echtgenoot 7. Werd het huwelijksvermogensstelsel enkel uitgewerkt om de rechten van de langstlevende veilig te stellen, dan kunnen keuzebedingen pas uitwerking krijgen indien de lex successionis het toelaat. In casu hebben we echter te maken met de eerste situatie. Het keuzebeding zal bijgevolg slechts uitwerking krijgen indien het door de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht aangewezen recht dergelijke bedingen erkent. 8. Ook de Belgische rechtsleer is het erover eens dat keuzebedingen onder de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht vallen. Zo is De Wulf van oordeel dat de huwelijksvermogenswet voorrang heeft om te bepalen of de aanspraken van de langstlevende echtgenoot onder het erfrecht of het huwelijksvermogensrecht vallen 8. Volgens Lenaerts houdt de verwijzingscategorie huwelijksvermogensrecht alle patrimoniale gevolgen van het huwelijk in die de echtgenoten principieel vrij kunnen regelen 9. Ook De Backer, Jacobs en Vandebeek menen dat de aanspraken van de langstlevende echtgenoot moeten gekwalificeerd worden als huwelijksvermogensrecht wanneer zijn aanspraken samenhangen met en voortvloeien uit de huwelijksgoederengemeenschap 10. Een verblijvingsbeding, beding van vooruitmaking of van ongelijke verdeling kan bijgevolg enkel uitwerking krijgen indien het recht dat wordt aangewezen door de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht deze bedingen erkent Bovendien kunnen we uit volgende uitzondering afleiden dat keuzebedingen onder de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht vallen. De artikelen 1464, lid 2 en 1465 BW worden immers gesitueerd onder de verwijzingsregel inzake het erfrecht. Hoewel beide 7 K. LENAERTS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in het internationaal privaatrecht in W. PINTENS EN F. BUYSSENS (eds.), Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogen, Antwerpen, Maklu, 1993, (207) C. DE WULF, Het huwelijksvermogensrecht en het erfrecht in het internationaal privaatrecht, TPR 1992, (326) K. LENAERTS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in het internationaal privaatrecht in W. PINTENS EN F. BUYSSENS (eds.), Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogen, Antwerpen, Maklu, 1993, (207) V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) 243; H. JACOBS, «De erfgerechtigdheid en de aard van de erfrechten van de langstlevende echtgenoot in het internationaal privaatrecht, T.Not. 1991, (51) 55; H. JACOBS, De vereffeningverdeling van de huwelijksgemeenschap in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (215) 240; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, H. JACOBS, «De erfgerechtigdheid en de aard van de erfrechten van de langstlevende echtgenoot in het internationaal privaatrecht, T.Not. 1991, (51) 55. 7

8 artikelen in het Burgerlijk Wetboek deel uitmaken van Titel V Huwelijksvermogensstelsels kunnen ze pas toepassing vinden wanneer Belgisch erfrecht op de nalatenschap van toepassing is. Beide artikelen bieden namelijk aan de gemeenschappelijke of de nietgemeenschappelijke kinderen van de echtgenoten de mogelijkheid om inkorting te vragen zodat ze hun reserve volledig kunnen uitoefenen 12. Bijgevolg staan de aanspraken van de langstlevende echtgenoot los van het huwelijksvermogensstelsel 13. Alzo kunnen de artikelen 1464, lid 2 en 1465 BW enkel toepassing vinden wanneer het Belgische erfrecht de lex successionis is 14. A contrario moeten we keuzebedingen situeren onder de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht. Bij keuzebedingen staan de aanspraken van de langstlevende echtgenoot immers niet los van het huwelijksvermogensstelsel. HOOFSDTUK 3. WETBOEK VAN INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT 10. Met de invoering van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht had men de kans om voor eens en voor altijd duidelijkheid te brengen omtrent het toepassingsgebied van de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht en de verwijzingsregel inzake erfrecht. Het wetboek heeft deze kans jammer genoeg niet aangegrepen Art. 80, 1, 2 WIPR bepaalt dat de roeping van de erfgenamen en de legatarissen, met inbegrip van de rechten van de langstlevende echtgenoot, evenals de andere rechten die tegen 12 F. BOUCKAERT, Notarieel internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2009, 67; H. JACOBS, «De erfgerechtigdheid en de aard van de erfrechten van de langstlevende echtgenoot in het internationaal privaatrecht, T.Not. 1991, (51) 56; H. JACOBS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (215) 241; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, H. JACOBS, «De erfgerechtigdheid en de aard van de erfrechten van de langstlevende echtgenoot in het internationaal privaatrecht, T.Not. 1991, (51) 56; H. JACOBS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (215) F. BOUCKAERT, Notarieel internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2009, 67; H. JACOBS, «De erfgerechtigdheid en de aard van de erfrechten van de langstlevende echtgenoot in het internationaal privaatrecht, T.Not. 1991, (51) 56; H. JACOBS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (215) 241; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) 243; P. WAUTELET, «Le nouveau régime des successions internationales», TBBR 2005, (375)

9 de nalatenschap ontstaan door het openvallen ervan, onder het toepassingsgebied van het recht toepasselijk op de erfopvolging vallen. Maar wat moet men verstaan onder de rechten van de langstlevende echtgenoot? Volgens Vandebeek moet men hiervoor teruggrijpen naar de oplossing van het oude recht 16. Met name de methode uitgewerkt door Gerhard Kegel. Het Wetboek van Internationaal Privaatrecht bevat immers geen verdere bepalingen die een nieuw licht op de zaak kunnen laten schijnen De voorbereidende werken van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht en Erauw zijn daarentegen van oordeel dat bijvoorbeeld de toekenning van het gemeenschappelijk vermogen aan de langstlevende echtgenoot beheerst wordt door de erfeniswet aangezien deze regel niet voorkomt in art. 53, 1 WIPR 18. Desalniettemin moeten bedingen van ongelijke verdeling en bedingen van vooruitmaking o.i. begrepen worden als deel uitmakend van de vereffening en verdeling 19. Zoals we in randnummer 5 gezien hebben, maakt een beding van vooruitmaking een modaliteit uit van de vereffening van de huwelijksgemeenschap en moet een beding van ongelijke verdeling toegepast worden bij de verdeling 20. Bijgevolg behoren deze bedingen beheerst te worden door de huwelijksvermogenswet en niet door de erfeniswet. Ergo sluiten wij ons aan bij De Backer en Jacobs. Ook zij menen dat de voorbereidende werken een verkeerde conclusie trekken 21. We zullen bijgevolg de methode van Gerhard Kegel blijven hanteren. We zullen de verwijzingsregel inzake huwelijksvermogensrecht toepassen om uit te maken of het keuzebeding tussen de Belgische echtgenoten uitwerking kan krijgen of niet. 16 V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) 231; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, Art. 35, 1, 6 WIPR; V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) Art BW; art Cc; H. CASMAN, Beding van ongelijke verdeling in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (75) 75; F. LUCET, «Les communautés conventionnelles» in M. GRIMALDI (ed.), Droit patrimonial de la famille: régimes matrimoniaux, successions, libéralités, partages d ascendants, indivision, pacte civil de solidarité, Parijs, Dalloz, 2001, (267) 269; S. VANDUFFEL en A. VAN GEEL, Beding van vooruitmaking in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estate planning. Vermogensplanning met effect na overlijden langstlevende, IV, Gent, Larcier, 2006, (69) V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227)

10 TITEL 3. VEREFFENING-VERDELING VAN DE HUWELIJKS- GEMEENSCHAP 13. Nu we weten onder welke verwijzingsregel we keuzebedingen dienen te situeren, kunnen we verdergaan met onze casus. Na het overlijden van haar echtgenoot spreekt de langstlevende echtgenote een Belgische notaris aan om de huwelijksgemeenschap te vereffenen en te verdelen. Vooreerst bespreken we de hypothese waarbij de notaris de volledige vereffening-verdeling voor zijn rekening neemt. In hoofdstuk 2 behandelen we vervolgens de hypothese waarbij de Belgische notaris de vereffening-verdeling van het in Frankrijk gelegen onroerend goed overlaat aan een Franse notaris. HOOFDSTUK 1. VEREFFENING-VERDELING DOOR EEN BELGISCHE NOTARIS 14. In deze hypothese gaan we ervan uit dat de Belgische notaris de gehele vereffeningverdeling van het huwelijksvermogensrecht voor zijn rekening neemt. Hij zal ook het Franse onroerend goed in zijn vereffening-verdeling betrekken. We onderzoeken eerst of de Belgische notaris wel bevoegd is om het in Frankrijk gelegen onroerend goed te vereffenen en te verdelen. Daarna behandelen we de vraag welk recht er van toepassing zal zijn op de vereffening-verdeling. Vervolgens bespreken we hoe de vereffening-verdeling van de Belgische notaris uitwerking kan krijgen in Frankrijk en of er ginds publiciteitsvoorschriften te vervullen zijn. 1. Bevoegdheid 15. De Brussel I-Vo kan hier geen uitwerking krijgen aangezien het verdrag het huwelijksvermogensrecht expliciet uit haar toepassingsgebied uitsluit 22. We moeten bijgevolg het gemeen bevoegdheidsrecht toepassen Ingevolge art. 1 Org. W. Not. is de Belgische notaris bevoegd om alle akten van willige rechtsmacht op te stellen. De notaris is echter beperkt tot de uitoefening van zijn ambt 22 J. ERAUW, M. CLAEYS, K. LAMBEIN, K. ROOX, en J. VERHELLEN, Internationaal privaatrecht en nationaliteitsrecht , TPR 1998, (1369)1421; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, J. ERAUW, M. CLAEYS, K. LAMBEIN, K. ROOX, en J. VERHELLEN, Internationaal privaatrecht en nationaliteitsrecht , TPR 1998, (1369)

11 binnen het arrondissement waarin zijn standplaats gelegen is. Binnen zijn ambtsgebied is zijn bevoegdheid evenwel volmaakt. Hij kan bijgevolg zijn ambt uitoefenen ongeacht de nationaliteit van de partijen, de ligging van de onroerende goederen of de plaats waar de akte moet worden uitgevoerd 24. De Belgische notaris is bijgevolg bevoegd het in Frankrijk gelegen onroerend goed in zijn vereffening-verdeling op te nemen Toepasselijk recht 17. Op 1 oktober 2004 werd in België het Wetboek van Internationaal Privaatrecht ingevoerd. Het wetboek bevat nieuwe verwijzingsregels. Ook voor het huwelijksvermogensrecht werden nieuwe verwijzingsregels ingevoerd. 18. De overgangsregeling kan afgeleid worden uit een arrest van het Hof van Cassatie. Het Hof van Cassatie besloot in haar arrest van 9 september 1993 dat de nieuwe regeling enkel van toepassing is op echtgenoten gehuwd na de inwerkingtreding van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht 26. De verwijzingsregels van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht zullen bijgevolg van toepassing zijn op echtgenoten gehuwd na 1 oktober Maar hebben de echtgenoten voor 1 oktober 2004 een rechtskeuze gemaakt die voldoet aan de voorwaarden van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht dan kan deze rechtskeuze dankzij art. 127, 2 WIPR gevalideerd worden Om het toepasselijk recht te bepalen, zal de notaris bijgevolg dienen na te gaan wanneer de echtgenoten in het huwelijk traden. Vierden de echtgenoten hun huwelijk voor 1 oktober 2004, namelijk voor de inwerkingtreding van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht, dan zal de notaris de oude verwijzingsregels aanwenden. Huwden de echtgenoten daarentegen na 1 oktober 2004, dan zal de notaris de verwijzingsregels van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht toepassen. 24 C. ENGELS, Inrichting van het notariaat, onuitg., handboek Notariaat UGent, , 48; K. LENAERTS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in het internationaal privaatrecht in W. PINTENS EN F. BUYSSENS (eds.), Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogen, Antwerpen, Maklu, 1993, (207) N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, 107; E. VAN HOVE, De vereffening en verdeling van erfgoederen in België en in het buitenland in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.) Ik erf in het buitenland, Opglabbeek, P.V.B.A. Paesen, 1984, (119) J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006,

12 2.1. Echtgenoten gehuwd voor 1 oktober Zijn de echtgenoten in ons voorbeeld gehuwd voor 1 oktober 2004, dan moeten we onderscheid maken tussen het geval ze gehuwd zijn met een huwelijkscontract dan wel zonder huwelijkscontract. De rechtspraak ging er namelijk van uit dat de door de echtgenoten gekozen contractuele bepalingen het toepasselijk recht bepaalden. In casu zijn de echtgenoten gehuwd met een huwelijkscontract. Volledigheidshalve bespreken we toch de verwijzingsregels in geval er geen huwelijkscontract voorhanden was Met huwelijkscontract 21. Volgens het oude internationaal privaatrecht was het toepasselijk recht, het recht van de door de echtgenoten gekozen contractuele bepalingen van hun huwelijkscontract 28. Het principe van de wilsautonomie krijgt hier voorrang. De echtgenoten konden ook zelf het toepasselijk recht kiezen. De meerderheid van de rechtsleer stelt evenwel beperkingen aan deze wilsvrijheid 29. Volgens deze strekking konden de echtgenoten maar kiezen tussen de verschillende mogelijkheden die er zijn indien er geen rechtskeuze gemaakt werd, namelijk het objectief geldende nationale recht In casu hebben beide echtgenoten een huwelijkscontract opgemaakt waarin een Belgisch keuzebeding opgenomen werd. Uit de door de echtgenoten gekozen contractuele bepalingen, zal de notaris afleiden dat de echtgenoten voor Belgisch recht gekozen hebben. Bijgevolg zal de notaris Belgisch recht dienen toe te passen en kan het keuzebeding uitwerking krijgen. 28 J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, 358; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) 97; M. VERWILGHEN, Le partage des biens situés à l étranger, Ann.dr.Louvain 2000, (439) J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, 358; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81)

13 Zonder huwelijkscontract 23. In het geval er geen huwelijkscontract voorhanden is, moet een onderscheid gemaakt worden tussen de hypothese waarin de echtgenoten een gemeenschappelijke nationaliteit hebben en de hypothese waarin ze een verschillende nationaliteit bezitten. Hadden beide echtgenoten dezelfde nationaliteit op het ogenblik van het huwelijk dan wordt het huwelijksvermogensrecht beheerst door het nationale recht van de gemeenschappelijke nationaliteit 31. Hadden de echtgenoten daarentegen een verschillende nationaliteit op het ogenblik van de huwelijkssluiting dan zal het recht van de staat van hun eerste gemeenschappelijke verblijfplaats van toepassing zijn Er heerst evenwel onduidelijkheid vanaf wanneer deze laatste verwijzingsregel toegepast moet worden. Voor echtgenoten gehuwd na de inwerkingtreding van de wet van 14 juli 1976 dient alvast zeker het recht van de staat van de eerste gemeenschappelijke verblijfplaats toegepast te worden op echtgenoten met een verschillende identiteit 33. Er is evenwel discussie of deze verwijzingsregel eveneens toegepast moet worden op echtgenoten gehuwd voor de inwerkingtreding van de wet van 14 juli Voordien gold immers een andere verwijzingsregel, namelijk dat de nationale wet van de man toegepast moet worden bij verschillende nationaliteit 35. Hoewel het Hof van Cassatie in haar arrest van 9 september 1993 oordeelde dat men de verwijzingsregel moet toepassen zoals ze gold op het ogenblik van de 31 Cass. 10 april 1980, RW , (918) , noot J. ERAUW; F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) 331; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, 357; K. LENAERTS, De vereffening-verdeling van de huwelijksgemeenschap in het internationaal privaatrecht in W. PINTENS EN F. BUYSSENS (eds.), Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogen, Antwerpen, Maklu, 1993, (207) 217; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) 93; M. VERWILGHEN, Le partage des biens situés à l étranger, Ann.dr.Louvain 2000, (439) Cass. 25 mei 1992, T.Not. 1992, 432, noot F. BOUCKAERT; F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) 331; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, 357; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) 95; M. VERWILGHEN, Le partage des biens situés à l étranger, Ann.dr.Louvain 2000, (439) A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) De wet van 14 juli 1976 betreffende de wederzijdse rechten en verplichtingen van echtgenoten en de huwelijksvermogensstelsels trad in werking op 28 september F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) 331; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81)

14 huwelijkssluiting, heeft het Hof niet vastgesteld op welk ogenblik de nieuwe verwijzingsregel in werking was getreden 36. Ofschoon de rechtsleer het erover eens is dat voor echtgenoten gehuwd voor 29 augustus 1955 zeker de oude verwijzingsregel toegepast moet worden, blijft het voor de periode na 29 augustus 1955 en de periode voor de inwerkingtreding van de wet van 14 juli 1976 onduidelijk 37. In navolging van Alain Verbeke verkiezen ook wij de toepassing van de nieuwe regel voor alle huwelijken na Opdat het recht van de gemeenschappelijke verblijfplaats toepassing kan vinden, moet het een bestendige verblijfplaats betreffen 39. Hiervoor wordt op zijn minst een verblijf van achttien maand tot twee jaar vereist 40. Zodoende is een derde verwijzingsregel wenselijk. Hebben de echtgenoten immers nooit een gemeenschappelijke verblijfplaats gehad of was het gemeenschappelijk verblijf te kort om onder het toepassingsgebied van de tweede verwijzingsregel te vallen, dan zal het recht van het land waarmee het huwelijksvermogensrecht het nauwst verbonden is, van toepassing zijn Indien het recht waar het Belgisch internationaal recht naar verwees, zelf terugverwees naar Belgisch recht dan werd dit in België aanvaard en moest Belgisch recht toegepast worden. De oude Belgische rechtspraak aanvaardde immers het principe van de renvoi 42. Met de inwerkingtreding van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht werd de techniek van de renvoi echter uitgesloten Cass. 9 september 1993, RW , 776; F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) 331; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, 358; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) F. BOUCKAERT, Internationaal privaatrecht en grepen uit de notariële praktijk. Ontleding van casussen, T.Not. 1998, (322) 332; A. VERBEKE, Huwelijksvermogensrecht en internationaal privaatrecht in H. CASMAN, Y.-H. LELEU en A. VERBEKE (eds.) Praktijkgericht huwelijksvermogensrecht, Mechelen, Kluwer, 2002, (81) J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, Art. 16 WIPR; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006,

15 2.2. Echtgenoten gehuwd na 1 oktober Zoals we boven reeds bespraken, werden met de inwerkingtreding van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht nieuwe verwijzingsregels ingevoerd. In tegenstelling tot het voorheen geldende recht maakt het Wetboek van Internationaal Privaatrecht een onderscheid tussen enerzijds objectieve verwijzingsregels en anderzijds subjectieve verwijzingsregels. De objectieve verwijzingsregels worden toegepast wanneer de echtgenoten geen rechtskeuze gedaan hebben. De subjectieve verwijzingsregels daarentegen zijn van toepassing wanneer de echtgenoten zelf het toepasselijke recht hebben aangewezen 44. In het laatste geval primeert de wilsautonomie van de echtgenoten Het objectief toepasselijke recht 28. Werd door de echtgenoten geen keuze gemaakt, dan bepaalt het Wetboek van Internationaal Privaatrecht welke wet van toepassing zal zijn op het huwelijksvermogensrecht 45. Art. 51 WIPR voorziet een cascadesysteem. Bij gebrek aan keuze wordt het huwelijksvermogensrecht beheerst: 1 door het recht van de Staat op wiens grondgebied beide echtgenoten na de voltrekking van het huwelijk hun eerste gewone verblijfplaats vestigen; 2 bij gebreke van gewone verblijfplaats op het grondgebied van een zelfde Staat, door het recht van de Staat waarvan beide echtgenoten de nationaliteit hebben bij de voltrekking van het huwelijk; 3 in de andere gevallen, door het recht van de Staat op wiens grondgebied het huwelijk is gesloten. Deze derde verwijzingsregel is een hele verbetering vergeleken met vroeger. Voor de inwerkingtreding van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht bestond er namelijk geen duidelijk afgelijnde verwijzingsregel voor echtgenoten die noch een gemeenschappelijke nationaliteit, noch een gemeenschappelijke verblijfplaats hebben F. BOUCKAERT, Notarieel internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2009, V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) 233; J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006, V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227)

16 29. In casu betreft het twee Belgische echtgenoten waarbij het enige vreemde element een vakantiehuisje in Frankrijk is. We mogen er dan ook van uitgaan dat ze hun eerste gewone verblijfplaats na de voltrekking van hun huwelijk gevestigd hebben in België. Zo niet, verwijzen ook de twee volgende verwijzingsregels naar Belgisch recht. Bijgevolg zal Belgisch recht van toepassing zijn en kan het keuzebeding uitwerking krijgen Het subjectief toepasselijke recht 30. De echtgenoten hebben evenwel het recht zelf het toepasselijke recht te kiezen 47. Ze kunnen evenwel niet eender welk recht kiezen. Art. 49, 2 WIPR beperkt de keuze tot een drietal mogelijkheden 48. Het Wetboek van Internationaal Privaatrecht voorziet volgende keuzemogelijkheden: 1 het recht van de Staat op wiens grondgebied zij na de voltrekking van het huwelijk hun eerste gewone verblijfplaats vestigen; 2 het recht van de Staat op wiens grondgebied een van hen op het tijdstip van de keuze zijn gewone verblijfplaats heeft; 3 het recht van de Staat waarvan een van hen op het tijdstip van de keuze de nationaliteit heeft. 31. De keuze moet evenwel het gehele vermogen van de echtgenoten betreffen 49. Het is bijgevolg niet mogelijk een ander toepasselijk recht te kiezen voor het in Frankrijk gelegen onroerend goed 50. Zoals we verder zullen zien, werd dit in Frankrijk zelf wel mogelijk gemaakt dankzij het Verdrag van Den haag van 14 maart 1978 over de wet van toepassing op de huwelijksvermogens. 32. Volgens art. 52 WIPR is de keuze van een huwelijksvermogensstelsel geldig naar de vorm indien zij in overeenstemming is met ofwel het op het huwelijksvermogen toepasselijk recht ten tijde van de keuze, ofwel het recht van de Staat op wiens grondgebied zij is gedaan. 47 Art. 49, 1 WIPR. 48 F. BOUCKAERT, Notarieel internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2009, art. 50, 2 WIPR; F. BOUCKAERT, Notarieel internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2009, 54; V. DE BACKER en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) V. DE BACKER, en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227)

17 De keuze moet minstens in een gedateerd en door beide echtgenoten ondertekend geschrift worden vastgelegd Voor de volledigheid willen we erop wijzen dat ingevolge art. 53, 2 WIPR de wijze van samenstelling en van toebedeling van de loten beheerst wordt door het recht van de staat op wiens grondgebied de goederen zich op het tijdstip van de verdeling bevinden 52. De Belgische notaris zal bijgevolg hiervoor toch Frans recht moeten toepassen voor het in Frankrijk gelegen onroerend goed. Maar dit betreft enkel de laatste stap in de vereffeningverdeling van de huwelijksgemeenschap, nadat de keuzebedingen reeds uitwerking gekregen hebben. 34. Als we onze casus erbij nemen, mogen we er van uitgaan dat de Belgische echtgenoten, indien ze een rechtskeuze maakten, voor Belgisch recht gekozen hebben. Het enige vreemde element in de casus is hun vakantiehuisje in Zuid-Frankrijk. We kunnen er bijgevolge van uitgaan dat ze hun eerste gewone verblijfplaats in België hadden en dat ze op het tijdstip van de keuze allebei hun gewone verblijfplaats in België hadden. Hun keuze zal bijgevolg beperkt geweest zijn tot Belgisch recht. 3. Uitvoerbaarheid en publiciteit in Frankrijk 35. Nadat de Belgische notaris zijn akte van vereffening en verdeling van de huwelijksgemeenschap heeft opgemaakt, moet deze akte nog uitgevoerd kunnen worden in Frankrijk. Zo niet kan de vereffening en verdeling van de Belgische notaris geen uitwerking krijgen op het in Frankrijk gelegen onroerend goed. Bovendien onderzoeken we eveneens of de Belgische akte gepubliceerd moet worden in Frankrijk. Vervolgens behandelen we de uitvoerbaarheid in Frankrijk van de in België opgestelde akte Publiciteit 36. Hoewel in België nog steeds enkel akten onder de levenden overgeschreven moeten worden op het hypotheekkantoor, worden in Frankrijk sinds 1935 eveneens akten ter zake des 51 V. DE BACKER, en H. JACOBS, Het huwelijksvermogensrecht in het Wetboek van internationaal privaatrecht, Not. Fisc. M. 2005, (227) Art. 53, 2 WIPR. 17

18 doods aan de hypothecaire publiciteit onderworpen 53. Door de overschrijving op het hypotheekkantoor wordt de vereffening-verdeling tegenstelbaar aan derden Hoewel de akte verplicht overschrijfbaar is op het Franse hypotheekkantoor kan de Belgische akte niet zomaar overgeschreven worden. Art. 4, tweede lid Art. 4 Décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité foncière 55 vereist dat de akten uitvoerbaar moeten zijn in Frankrijk 56. De uitvoerbaarheid van Belgische akten bespreken we in het volgende hoofdstuk. 38. Om overgeschreven te worden op het hypotheekkantoor moeten de akten bovendien opgesteld zijn in authentieke vorm 57. Een Belgische authentieke akte is evenwel niet voldoende. De Franse wet verbiedt namelijk de overschrijving van buitenlandse notariële akten in een Frans hypotheekkantoor 58. Bijgevolg wordt een akte opgesteld door een Franse notaris vereist. Maar ook een akte neergelegd onder de minuten van een Franse notaris voldoet aan deze voorwaarde 59. De Belgische notariële akte zal bijgevolg neergelegd worden onder de minuten van een Franse notaris 60. Bovendien moet de Belgische akte vertaald 53 Y. PICOD, Sûretés, publicité foncière, Parijs, Monchrestien, 1999, Y. PICOD, Sûretés, publicité foncière, Parijs, Monchrestien, 1999, 577; P. THERY, Sûretés et publicité foncière, Parijs, PUF, 1998, Art. 4 Décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité foncière luidt als volgt : Tout acte sujet à publicité dans un bureau des hypothèques doit être dressé en la forme authentique. Toutefois, même lorsqu'ils ne sont pas dressés en la forme authentique, les procès-verbaux des délibérations des assemblées générales préalables ou consécutives à l'apport de biens ou droits immobiliers à une société ou par une société peuvent être publiés à la condition d'être annexés à un acte qui en constate le dépôt au rang des minutes d'un notaire. Les actes reçus par les officiers publics ou ministériels étrangers et les décisions rendues par les juridictions étrangères ne peuvent être publiés ou constituer le titre d'une inscription de privilège ou d'hypothèque que s'ils ont été légalisés par un fonctionnaire qualifié du ministère français des affaires étrangères et déposés au rang des minutes d'un notaire français ou s'ils ont été rendus exécutoires en France. Ils doivent être accompagnés, s'ils sont rédigés en langue étrangère, d'une traduction en français, certifiée soit par le fonctionnaire susvisé, soit par un interprète habituellement commis par les tribunaux. Les expéditions, copies, extraits ou bordereaux déposés pour être conservés au bureau des hypothèques doivent, en outre, porter toutes les mentions exigées par les articles 5 à 7 du présent décret et les articles 2428 et 2434 nouveaux du code civil. 56 E. VAN HOVE, Bewijskracht, gebruik en tenuitvoerlegging van notariële contracten in het buitenland in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (67) Art. 4, eerste lid décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité foncière, JO 7 januari 1955, 346; Y. PICOD, Sûretés, publicité foncière, Parijs, Monchrestien, 1999, 569; E. VAN HOVE, De vereffening en verdeling van erfgoederen in België en in het buitenland in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.) Ik erf in het buitenland, Opglabbeek, P.V.B.A. Paesen, 1984, (119) B. INDEKEU, Belgische notariële akten in het buitenland, en buitenlandse notariële akten in België, Notarius 1985, (253) Art. 4, eerste lid décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité foncière, JO 7 januari 1955, 346; Y. PICOD, Sûretés, publicité foncière, Parijs, Monchrestien, 1999, Art. 4, tweede lid Décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité, JO 7 januari 1955, 346; B. INDEKEU, Belgische notariële akten in het buitenland, en buitenlandse notariële akten in België, Notarius 1985, 18

19 worden (in het geval ze niet reeds in het Frans is opgesteld) en moet de vertaling bij de originele akte gevoegd worden Uitvoerbaarheid in Frankrijk 39. Eenmaal de Belgische notaris zijn vereffening-verdeling voltooid heeft, moet zijn vereffening- en verdelingsakte nog uitgevoerd worden in Frankrijk. Tegenwoordig is de uitvoerbaarheid van Belgische akten in Frankrijk geen probleem meer. Maar dat is niet altijd zo geweest. We zijn langzamerhand geëvolueerd van een omslachtig systeem naar het hedendaagse eenvoudige systeem. Vroeger moesten de akten immers de langdurende procedure van legalisatie volgen. Met het Verdrag van Den Haag van 5 oktober 1961 werd de legalisatie afgeschaft door de invoering van de apostille. Later sloten Frankrijk en België een verdrag waarbij de legalisatie van openbare akten afgeschaft werd. Dit verdrag werd vervolgens in 1987 impliciet opgeheven door een Europees verdrag. Hierna bespreken we kort deze verdragen. 40. Net zoals bij de bevoegdheid van de notaris is de Brussel I-Vo niet van toepassing omwille van de uitsluiting van het huwelijksvermogensrecht uit haar toepassingsgebied. Aangezien het toepassingsgebied hetzelfde is als de Brussel I-Vo is ook de Executoriale titel- Vo niet van toepassing Legalisatie 41. De legalisatie is de formaliteit waarbij een openbaar ambtenaar de echtheid van de handtekening die voorkomt op een akte en de hoedanigheid van de persoon die ze gezet heeft, (253) 255; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, 108; E. VAN HOVE, Bewijskracht, gebruik en tenuitvoerlegging van notariële contracten in het buitenland in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), De internationale contractuele relaties: de rol van de notaris, Antwerpen, Maklu, 1995, (67) Art. 4, tweede lid Décret n du 4 janvier 1955 portant réforme de la publicité foncière, JO 7 januari 1955, 346; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, J. ERAUW, C. CLIJMANS, K. JANSEGERS, H. STORME, C. ROMMELAERE, en M. PIERS, Handboek Belgisch internationaal privaatrecht, Mechelen, Kluwer, 2006,

20 bevestigt 63. De legalisatie is vereist zodat een Belgische akte uitgevoerd kan worden in het buitenland De legalisatie kent evenwel een omslachtige procedure. Vooreerst moet de handtekening van de notaris gelegaliseerd worden door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of de vrederechter van de verblijfplaats van de notaris 65. Deze zal de handtekening van de notaris voor echt verklaren 66. Vervolgens moet de handtekening van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of van de vrederechter gelegaliseerd worden door de Belgische minister van Justitie 67. Waarna de Belgische minister van Buitenlandse Zaken de handtekening van deze laatste voor echt zal verklaren. Daarna wordt de handtekening van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken gelegaliseerd door de ambassadeur of consul van het land waar de akte uitgevoerd moet worden. Als laatste moet de handtekening van de ambassadeur of consul gelegaliseerd worden door de buitenlandse minister van Buitenlandse Zaken 68. Pas dan kan de akte uitgevoerd worden in het buitenland. Naast deze legalisatie in cascade bestaat nu ook de mogelijkheid om de handtekening van de notaris direct te laten legaliseren door de minister van Buitenlandse Zaken 69. Voor zover de notaris zijn handtekening heeft neergelegd op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze laatste methode geniet tegenwoordig de voorkeur. 63 R. DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 85; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, 58; N. VANDEBEEK, Nalatenschap met buitenlands onroerend goed : overzicht van internationaal privaatrecht van België, Luxemberg, Nederland, Frankrijk en Spanje, Mechelen, Kluwer, 2009, R. DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 85; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, R. DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 85; B. INDEKEU, Belgische notariële akten in het buitenland, en buitenlandse notariële akten in België, Notarius 1985, (253) 254; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, R. DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 85; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, R. DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 86; B. INDEKEU, Belgische notariële akten in het buitenland, en buitenlandse notariële akten in België, Notarius 1985, (253) 254; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, R.DE VALKENEER, Précis du notariat, Brussel, Bruylant, 2002, 86; A. LAGAE EN C. DE BUSSCHERE, De geldigheid, bewijskracht en uitvoerbare kracht van notariële akten, mede in het Belgisch internationaal privaatrecht, Brussel, Imprimerie F. Van Buggenhoudt, 1977, Omzendbrief 14 december 2006 houdende instructies inzake legalisatie, BS 11 januari 2007,

HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1

HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1 Inhoud HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR)... 1 Afdeling I. Inleiding...... 3 1. Algemeen...... 3 2. Omschrijving.... 3 3. Bewijskracht.... 4 A. Het oude recht... 4 B. Het huidige recht.....

Nadere informatie

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2 HOOFDSTUK 1 DE WISSELWERKING TUSSEN SCHENKINGEN EN UITERSTE WILSBESCHIKKINGEN Annelies Wylleman Hoofddocent Vakgroep Burgerlijk Recht Universiteit Gent Notaris Lise Voet Assistent Vakgroep Burgerlijk Recht

Nadere informatie

Notarieel ipr verkoop van onroerend goed en schenking. Patrick Wautelet

Notarieel ipr verkoop van onroerend goed en schenking. Patrick Wautelet Notarieel ipr verkoop van onroerend goed en schenking Patrick Wautelet Ten geleide Twee grensoverschrijdende contracten Gemeenschappelijke elementen : Rome I-Vo als basis voor de iprregeling Noodzaak om

Nadere informatie

De Europese Erfrechtverordening

De Europese Erfrechtverordening De Europese Erfrechtverordening Vanaf 17 augustus 2015 wordt de Europese Erfrechtverordening 1 van toepassing, drie jaar na de inwerkingtreding. De Erfrechtverordening beoogt de Europese harmonisatie van

Nadere informatie

DE CLAUSULES DIE EEN REGELING VOORZIEN BIJ OVERLIJDEN VAN EEN ECHTGENOOT IN DE GEMEENSCHAPSSTELSELS

DE CLAUSULES DIE EEN REGELING VOORZIEN BIJ OVERLIJDEN VAN EEN ECHTGENOOT IN DE GEMEENSCHAPSSTELSELS Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2008-2009 DE CLAUSULES DIE EEN REGELING VOORZIEN BIJ OVERLIJDEN VAN EEN ECHTGENOOT IN DE GEMEENSCHAPSSTELSELS Masterproef van de opleiding Master

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 10 DECEMBER 2010 F.08.0102.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F.08.0102.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kantoor te 1000 Brussel, Wetstraat 12, voor wie optreedt

Nadere informatie

HOOFDSTUK 4. De reserve

HOOFDSTUK 4. De reserve HOOFDSTUK 4 De reserve 35. Grondbeginsel De wet (BW, art. 913 en volgende) legt een reserve vast ten gunste van sommige wettelijke erfgenamen (de wettige bloedverwanten in opgaande lijn, de bloedverwanten

Nadere informatie

Rolnummer 2704. Arrest nr. 109/2003 van 22 juli 2003 A R R E S T

Rolnummer 2704. Arrest nr. 109/2003 van 22 juli 2003 A R R E S T Rolnummer 2704 Arrest nr. 109/2003 van 22 juli 2003 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1, 3, eerste lid, van artikel III, overgangsbepalingen, van de wet van 14 juli 1976 betreffende

Nadere informatie

INTERFERENTIE TUSSEN HUWELIJKSBEDINGEN VAN ONGELIJKE VERDELING EN VERGOEDINGSREKENINGEN

INTERFERENTIE TUSSEN HUWELIJKSBEDINGEN VAN ONGELIJKE VERDELING EN VERGOEDINGSREKENINGEN Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 INTERFERENTIE TUSSEN HUWELIJKSBEDINGEN VAN ONGELIJKE VERDELING EN VERGOEDINGSREKENINGEN Masterproef van de opleiding Master in het notariaat

Nadere informatie

BELGISCH ERFRECHT IN KORT BESTEK

BELGISCH ERFRECHT IN KORT BESTEK BELGISCH ERFRECHT IN KORT BESTEK Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=1750864 Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=1750864 BELGISCH ERFRECHT IN KORT BESTEK Met IPR-aspecten

Nadere informatie

Datum van inontvangstneming : 13/12/2016

Datum van inontvangstneming : 13/12/2016 Datum van inontvangstneming : 13/12/2016 Vertaling C-558/16-1 Datum van indiening: Verwijzende rechter: Zaak C-558/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing 3 november 2016 Kammergericht (Duitsland) Datum

Nadere informatie

HUWELIJK MET INTERNATIONALE ASPECTEN HUWELIJK OVER DE GRENZEN

HUWELIJK MET INTERNATIONALE ASPECTEN HUWELIJK OVER DE GRENZEN HUWELIJK MET INTERNATIONALE ASPECTEN HUWELIJK OVER DE GRENZEN Dit gedeelte van de site gaat over het huwelijksvermogensrecht in internationaal verband. De belangrijkste regels van het hiermee samenhangende

Nadere informatie

NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN

NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN Dit nieuwsbericht is enkel voor informatie doeleinden bestemd. Ondanks het feit dat aan dit nieuwsbericht de gebruikelijke zorg is besteed,

Nadere informatie

De sterfhuisclausule springlevend

De sterfhuisclausule springlevend Alain-Laurent Verbeke 1 & Renate Barbaix 2 1. De betwisting 130. Het hierna gepubliceerde cassatiearrest van 10 december 2010 bevestigt het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 24 juni 2008 3,

Nadere informatie

Keuzebeding onder last Analyse en de invloed van de nieuwe antimisbruikbepaling

Keuzebeding onder last Analyse en de invloed van de nieuwe antimisbruikbepaling UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2014 2015 Keuzebeding onder last Analyse en de invloed van de nieuwe antimisbruikbepaling Masterproef voorgedragen tot het bekomen van

Nadere informatie

Geleid door de wens gemeenschappelijke bepalingen vast te stellen betreffende het recht dat van toepassing is op het huwelijksvermogensregime,

Geleid door de wens gemeenschappelijke bepalingen vast te stellen betreffende het recht dat van toepassing is op het huwelijksvermogensregime, Verdrag inzake het recht dat van toepassing is op het huwelijksvermogensregime De Staten die dit Verdrag hebben ondertekend, Geleid door de wens gemeenschappelijke bepalingen vast te stellen betreffende

Nadere informatie

ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING

ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK NADER BEKEKEN Masterproef in het kader van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door: NATHALIE BONTINCK Studentennummer: 20054899 Academiejaar

Nadere informatie

HET INTERNATIONALE HUWELIJK

HET INTERNATIONALE HUWELIJK HET INTERNATIONALE HUWELIJK mr. R.J. (Roel) Haaksema kandidaat-notaris bij VPVA notarissen 38 Inleiding Kijkt u er al naar? Of cliënten getrouwd zijn in de wettelijke gemeenschap van goederen? En wat die

Nadere informatie

Een Pools bruidje? Internationaal privaatrechtelijke aspecten van het Nederlandse en Poolse huwelijksvermogens- en erfrecht Mr. Brigitte F.P.

Een Pools bruidje? Internationaal privaatrechtelijke aspecten van het Nederlandse en Poolse huwelijksvermogens- en erfrecht Mr. Brigitte F.P. Een Pools bruidje? Internationaal privaatrechtelijke aspecten van het Nederlandse en Poolse huwelijksvermogens- en erfrecht Mr. Brigitte F.P. Lhoëst 1 De verwijzingsregels van het Nederlandse en het Poolse

Nadere informatie

Hof van beroep Gent, arrest van 11 mei 2017

Hof van beroep Gent, arrest van 11 mei 2017 Hof van beroep Gent, arrest van 11 mei 2017 Gerechtelijke vereffening-verdeling nalatenschap Uitonverdeeldheidtreding Nalatenschap opengevallen in Griekenland Internationale bevoegdheid Artikel 77, 2 WIPR

Nadere informatie

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT RENE DEKKERS HANDBOEK BURGERLIJK RECHT DEEL IV Huwelijksstelsels - Erfrecht - Giften DERDE UITGAVE BEWERKT DOOR HELENE CASMAN Gewoon Hoogleraar Vrije Universiteit Brussel Hoogleraar Université Libre de

Nadere informatie

Verdrag inzake het recht dat toepasselijk is op trusts en inzake de erkenning van trusts

Verdrag inzake het recht dat toepasselijk is op trusts en inzake de erkenning van trusts Verdrag inzake het recht dat toepasselijk is op trusts en inzake de erkenning van trusts De Staten die dit Verdrag hebben ondertekend, Overwegend dat de trust zoals die is ontwikkeld door de equitygerechten

Nadere informatie

Grensoverschrijdende erfopvolgingen : Wat verandert er met de Verordening 650/2012? Patrick Wautelet

Grensoverschrijdende erfopvolgingen : Wat verandert er met de Verordening 650/2012? Patrick Wautelet Grensoverschrijdende erfopvolgingen : Wat verandert er met de Verordening 650/2012? Patrick Wautelet Overzicht 1) Verordening 650/2012 : een eerste kennismaking 2) De Verordening in werking : I. Verordening

Nadere informatie

Collège des procureurs généraux. College van Procureursgeneraal. Bruxelles, le 17 février 2016 Brussel, 17 februari 2016

Collège des procureurs généraux. College van Procureursgeneraal. Bruxelles, le 17 février 2016 Brussel, 17 februari 2016 Collège des procureurs généraux College van Procureursgeneraal Bruxelles, le 17 février 2016 Brussel, 17 februari 2016 CIRCULAIRE N 03/2016 DU COLLÈGE DES PROCUREURS GÉNÉRAUX PRÈS LES COURS D APPEL OMZENDBRIEF

Nadere informatie

HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE

HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-11 HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend

Nadere informatie

De ouderlijke boedelverdeling

De ouderlijke boedelverdeling De ouderlijke boedelverdeling Hoe kan de wetgever de ouderlijke boedelverdeling stabieler maken door de aanvechtingsmogelijkheden ervan te beperken? Michelle Aerts Onder wetenschappelijke begeleiding van

Nadere informatie

FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN

FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN Walter PINTENS Hoogleraar K.U. Leuven Frank BUYSSENS Assistent K.U. Leuven Huwelijksvermogensstelsels Schenkingen Erfenissen - Testamenten Familiale Schikkingen

Nadere informatie

HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018

HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018 HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018 INLEIDING AGENDA INLEIDING ERFRECHT ERFBELASTING WIJZIGING RESERVE WIJZIGING REGELS INBRENG ERFOVEREENKOMSTEN CASUS INLEIDING HERVORMING ERFRECHT NOODZAKELIJK Het erfrecht

Nadere informatie

Internationale nalatenschappen: Overzicht van de Verordening 650/2012: Patrick Wautelet

Internationale nalatenschappen: Overzicht van de Verordening 650/2012: Patrick Wautelet Internationale nalatenschappen: Overzicht van de Verordening 650/2012: Patrick Wautelet Plan 1) De Verordening: algemene principes 2) Toepassing van de Verordening: voorbeelden I. Verordening 650/2012:

Nadere informatie

IPR.BE. J. Erauw Handboek Belgisch Internationaal Privaatrecht 2001-2002. Het erfrecht, de testamenten en de schenkingen. 1.

IPR.BE. J. Erauw Handboek Belgisch Internationaal Privaatrecht 2001-2002. Het erfrecht, de testamenten en de schenkingen. 1. Het erfrecht, de testamenten en de schenkingen 1. Het erfrecht a. De verwijzingsregel Bij erfrechtelijke materies treedt een rechtsalgemeenheid op: de verwijzingsregels slaan op een categorie van goederen,

Nadere informatie

VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi

VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi DE WET VALKENIERS, EEN GEMISTE KANS? Prof. MIEKEN PUELINCKX-COENE...1 I. De bedoeling van de wet...1 II. Betekenis van

Nadere informatie

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... INHOUD VOORWOORD... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... 3 I. Algemeen... 3 II. Verplichting

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 21 MAART 2014 C.13.0021.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0021.F N. N., Mr. Simone Nudelholc, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. O. M., 2. F. N., 3.G. H. I. RECHTSPLEGING VOOR HET

Nadere informatie

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1 INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Registratierechten op schenkingen in familiaal verband in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Hélène Casman

Registratierechten op schenkingen in familiaal verband in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Hélène Casman fam.vermogensrecht.book Page i Wednesday, June 1, 2005 12:41 PM i Registratierechten op schenkingen in familiaal verband in Vlaanderen, Brussel en Wallonië Hélène Casman Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts...

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts... INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh.............................. 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Inhoud MARCEL STORME, ONZE LEERMEESTER FRANS BOUCKAERT, OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT

Inhoud MARCEL STORME, ONZE LEERMEESTER FRANS BOUCKAERT, OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT Inhoud MARCEL STORME, ONZE LEERMEESTER V FRANS BOUCKAERT, OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT l I. Inleiding 3 II. De schuldenregeling in het nieuwe huwelijksvermogensrecht 4 A. Contributio

Nadere informatie

Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen

Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen In België kan men onder andere aan de hand van twee verschillende procedures uit de echt scheiden: - de procedure EOT (Echtscheiding Onderlinge Toestemming) - de procedure

Nadere informatie

Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 24 februari 2011

Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 24 februari 2011 Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 24 februari 2011 Huwelijksvermogensrecht Vereffening-verdeling na echtscheiding Geen huwelijkscontract Toepasselijk recht Oude verwijzingsregels Nationaliteitsconflict

Nadere informatie

Internationale aspecten van het schenkingsrecht

Internationale aspecten van het schenkingsrecht Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2011-12 Internationale aspecten van het schenkingsrecht Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door Thijs Lippevelde studentennr.:

Nadere informatie

Wettelijk erfrecht Duitsland

Wettelijk erfrecht Duitsland De positie van de langstlevende echtgenoten in het Duitse, Franse, Luxemburgse, Belgische en Nederlandse erfrecht Dr. Rembert Süβ Deutsches Notarinstitut Wettelijk erfrecht Duitsland Beperkte vooruitneming

Nadere informatie

Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap?

Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap? Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap? Elisabeth DE NOLF en Bénédicte VAN DER HEYDE Nieuwsbrief Notariaat,

Nadere informatie

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract...

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract... Inhoudsopgave Handboek Estate Planning Bijzonder Deel..................... Voorwoord.............................................. De auteurs............................................... i iii v DEEL

Nadere informatie

Huwelijk, wettelijk samenwonen of feitelijk samenwonen voor partners met kinderen uit een vorige relatie: de voor- en nadelen afgewogen

Huwelijk, wettelijk samenwonen of feitelijk samenwonen voor partners met kinderen uit een vorige relatie: de voor- en nadelen afgewogen Huwelijk, wettelijk samenwonen of feitelijk samenwonen voor partners met kinderen uit een vorige relatie: de voor- en nadelen afgewogen SAMUEL WYNANT 15 mei 2009 Masterproef van de opleiding Master in

Nadere informatie

Omzendbrief 2014/2 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Omzendbrief 2014/2 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Omzendbrief 2014/2 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Omzendbrief betreffende art. 3.17.0.0.2 van de Vlaamse Codex

Nadere informatie

Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 9 september 2010

Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 9 september 2010 Rechtbank van eerste aanleg Gent, vonnis van 9 september 2010 Toepasselijk recht Betwisting van vaderschap Artikel 62, 1 WIPR Turks recht Uitzonderingsclausule van artikel 19 WIPR niet van toepassing Heropening

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/106834

Nadere informatie

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord...

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... Inhoudstafel Handboek Estate Planning Bijzonder Deel..................... Voorwoord.............................................. i iii ALGEMEEN DEEL........................................... 1 Inleiding.................................................

Nadere informatie

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... VOORWOORD...v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1 Hfdst I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...3 I. Algemeen...3 II. Verplichting tot hulp

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling Federale Overheidsdienst Financiën Onderwerp Circulaire nr. 16/2006. Levensverzekeringen - Echtgenoten gehuwd onder een stelsel van gemeenschap van goederen. Datum 31 juli 2006 Copyright and

Nadere informatie

Hoe beveilig ik mijn partner?

Hoe beveilig ik mijn partner? Hoe beveilig ik mijn partner? Brussel, 22 oktober 2011 2 Agenda Planning tussen partners Samenwonenden Echtgenoten Civiel- en fiscaal statuut Instrumenten Van testament tot contract 3 Wettelijke bescherming

Nadere informatie

EU-Verordeningen huwelijks- en partnerschapsvermogensrecht

EU-Verordeningen huwelijks- en partnerschapsvermogensrecht 29-05-2018 1 EU-Verordeningen huwelijks- en partnerschapsvermogensrecht ALV en cursusdag EPN Amersfoort, 29 mei 2018 Mr. dr. J.G. (Jan-Ger) Knot Agenda 2 Inleiding Conflictregelkalender Rechtskeuze en

Nadere informatie

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Renate Barbaix Alain Laurent Verbeke (eds.) Antwerpen Cambridge Actuele knelpunten familiaal vermogensrecht Renate

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts...

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts... INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck........................ 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Je rechten bij erfenis

Je rechten bij erfenis Je rechten bij erfenis Wie zijn je erfgenamen? De principes Bloedverwanten + echtgenoot + WSW partner + geadopteerden Volgorde? Eerst de ORDEN : de eerste orde sluit alle volgende uit Eerste orde : afstammelingen

Nadere informatie

DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN.

DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN. DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN. Aantal woorden: 23.675 Lynn Fermyn Studentennummer: 01200348 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris:

Nadere informatie

16 februari 2015. Deze omzendbrief vervangt vanaf 1 januari 2015 de omzendbrief 2014/2. Inhoudstabel

16 februari 2015. Deze omzendbrief vervangt vanaf 1 januari 2015 de omzendbrief 2014/2. Inhoudstabel Omzendbrief 2015/1 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Omzendbrief betreffende art. 3.17.0.0.2

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2004 334 Wet van 6 juli 2004, houdende regeling van het conflictenrecht met betrekking tot het geregistreerd partnerschap (Wet conflictenrecht geregistreerd

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2000 2001 Nr. 297 26 822 Invoering Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte (Overgangsrecht) GEWIJZIGD VOORSTEL VAN

Nadere informatie

HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen

HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen GERECHTELIJK WETBOEK - Deel IV : BURGERLIJKE RECHTSPLEGING. HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen Afdeling II. Echtscheiding door onderlinge toestemming. Art.

Nadere informatie

Noot onder Antwerpen 24 juni 2008

Noot onder Antwerpen 24 juni 2008 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 Noot onder Antwerpen 24 juni 2008 Huwelijksvermogensstelsel Erfstelling Masterproef van de opleiding Master in de Rechten Ingediend

Nadere informatie

HOOFDSTUK II WETSVOORSTELLEN I. BURGERLIJK RECHT. Steven Seyns. Bart Verdickt. A. Waardebepaling van een onroerend goed 1

HOOFDSTUK II WETSVOORSTELLEN I. BURGERLIJK RECHT. Steven Seyns. Bart Verdickt. A. Waardebepaling van een onroerend goed 1 HOOFDSTUK II WETSVOORSTELLEN Steven Seyns Assistent K.U.Leuven Advocaat Bart Verdickt Assistent K.U.Leuven Advocaat I. BURGERLIJK RECHT A. Waardebepaling van een onroerend goed 1 27. Volgens de indiener

Nadere informatie

Stéphanie Crombez. Promotor: Prof. dr. Annelies Wylleman Copromotor: Mevr. Lies Pottier. Aantal woorden: Studentennummer:

Stéphanie Crombez. Promotor: Prof. dr. Annelies Wylleman Copromotor: Mevr. Lies Pottier. Aantal woorden: Studentennummer: DE BEVOEGDHEIDSAFBAKENING TUSSEN NOTARIS EN RECHTBANK BIJ DE OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT OF LANGSTLEVENDE WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNER Aantal woorden: 21.155 Stéphanie

Nadere informatie

Huwelijksvermogensrecht anno 2018 Régimes matrimoniaux en l an Hélène Casman & Marie Delbroek Greenille by Laga

Huwelijksvermogensrecht anno 2018 Régimes matrimoniaux en l an Hélène Casman & Marie Delbroek Greenille by Laga Huwelijksvermogensrecht anno 2018 Régimes matrimoniaux en l an 2018 Hélène Casman & Marie Delbroek Greenille by Laga APPLICATION DANS LE TEMPS A partir du 1er septembre 2018 Ceux qui se marient à partir

Nadere informatie

Rolnummer 2307. Arrest nr. 7/2003 van 22 januari 2003 A R R E S T

Rolnummer 2307. Arrest nr. 7/2003 van 22 januari 2003 A R R E S T Rolnummer 2307 Arrest nr. 7/2003 van 22 januari 2003 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1, 3, eerste lid, van artikel III, Overgangsbepalingen, van de wet van 14 juli 1976 betreffende

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51 INHOUD BOEK VIII. HUWELIJKSSTELSELS.... 1 Inleiding... 3 TITEL I HET HUWELIJKSCONTRACT.... 5 Hoofdstuk I. Inleiding.... 5 Hoofdstuk II. Inhoud van het huwelijkscontract.... 10 Afdeling I. Huwelijksovereenkomsten....

Nadere informatie

Begripsbepaling H OOFDSTUK

Begripsbepaling H OOFDSTUK H OOFDSTUK Begripsbepaling I 1. WETTELIJKE DEFINITIE Artikel 1075 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek (hierna BW) bepaalt: De vader, de moeder en andere bloedverwanten in de opgaande lijn kunnen hun goederen

Nadere informatie

Sabine Heijning. het Notarieel Bureau. voor vragen:

Sabine Heijning. het Notarieel Bureau.  voor vragen: Sabine Heijning het Notarieel Bureau www.hetnb.nl voor vragen: ipr@hetnb.nl De Verordening in de tijd Nalatenschap opengevallen vóór of na 17 augustus 2015 Wanneer oud ipr toepassen? Welk ipr? Wat valt

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 229 Wet van 18 april 2002 tot vaststelling van de Invoeringswet Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte

Nadere informatie

Relevante feiten. Beoordeling. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996

Relevante feiten. Beoordeling. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996 RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996 Relevante feiten Als kaderlid van M heeft eerste eiser in 1993 aandelenopties verkregen op aandelen

Nadere informatie

Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing?

Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing? Faculteit Rechtsgeleerdheid Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing? Sofie Vandeputte 01310080 Masterproef voor de opleiding Master in

Nadere informatie

Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners. Erfrecht na gewone adoptie

Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners. Erfrecht na gewone adoptie 72 Erfrecht wettelijk samenwonenden Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners A f d e l i n g 1 Erfrecht na gewone adoptie 99. Artikel 353-16, eerste lid BW

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 Het verbod van erfovereenkomsten bij de echtscheiding door onderlinge toestemming Masterproef van de opleiding Master in het notariaat

Nadere informatie

REGELINGSAKTE EN FAMILIERECHTELIJKE OVEREENKOMST VOORAFGAAND AAN ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING

REGELINGSAKTE EN FAMILIERECHTELIJKE OVEREENKOMST VOORAFGAAND AAN ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING REGELINGSAKTE EN FAMILIERECHTELIJKE OVEREENKOMST VOORAFGAAND AAN ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING TUSSEN: Mevrouw X En Meneer Y EN IS OVEREENGEKOMEN WAT VOLGT: Partijen willen overgaan tot echtscheiding

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-13 HELING IN DE PROCEDURE VAN GERECHTELIJKE VEREFFENING-VERDELING: DE ROL VAN DE NOTARIS Masterproef van de opleiding Master in het notariaat

Nadere informatie

privé-vermogenvermogen

privé-vermogenvermogen FAMILIAAL VERMOGENSRECHT VENNOOTSCHAPSRECHT Inleiding Prof. Dr. Johan Du Mongh KU Leuven Advocaat Johan Du Mongh 1 Johan Du Mongh 2 Het huwelijksgoederenrecht speelt op het ogenblik van inbreng van privé-vermogenvermogen

Nadere informatie

De omzetting van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenote: waarderingsperikelen

De omzetting van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenote: waarderingsperikelen Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2015-2016 De omzetting van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenote: waarderingsperikelen Masterproef van de opleiding Master in het

Nadere informatie

Commentaar bij art BW

Commentaar bij art BW ADOPTIE BW ART. 353-9 1 353-9. Bij adoptie door echtgenoten of samenwonenden, of ingeval de geadopteerde het kind of het adoptief kind is van de echtgenoot van de adoptant, of van de persoon met wie hij

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Academiejaar

Faculteit Rechtsgeleerdheid Academiejaar Faculteit Rechtsgeleerdheid Academiejaar 2015-2016 DE NOTARIS GECONFRONTEERD MET IPR INZAKE INTERNATIONALE NALATENSCHAPPEN KWALIFICATIE VAN DE RECHTEN VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENO(O)T(E) Masterproef van

Nadere informatie

Denkpistes tot redding van de gezinswoning bij echtscheiding, benaderd vanuit een rechtsvergelijkend perspectief

Denkpistes tot redding van de gezinswoning bij echtscheiding, benaderd vanuit een rechtsvergelijkend perspectief Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2011-2012 Denkpistes tot redding van de gezinswoning bij echtscheiding, benaderd vanuit een rechtsvergelijkend perspectief Masterproef van de

Nadere informatie

A R R E S T. In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1447 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent.

A R R E S T. In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1447 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Rolnummer 5363 Arrest nr. 28/2013 van 7 maart 2013 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1447 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwettelijk

Nadere informatie

Inleiding: enkele cijfers

Inleiding: enkele cijfers François Tremosa Seminar internationaal 27 juni 2013, Rotterdam Inleiding: enkele cijfers 2 miljoen Fransen leven in het buitenland (waarvan 50 % met een dubbele nationaliteit) 3 miljoen buitenlanders

Nadere informatie

VRAGENLIJST n r III KORTE ANTWOORDEN

VRAGENLIJST n r III KORTE ANTWOORDEN 1 NEDERLANDSTALIGE BENOEMINGSCOMMISSIE VOOR HET NOTARIAAT Beenhouwersstraat, 67 B 1000 Brussel Tel. 02 506 46 44 Fax 02 506 46 49 info@bcn-not.be VERGELIJKEND EXAMEN 2006 SCHRIFTELIJK GEDEELTE Brussel,

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Wijziging van het besluit van 5 juli 2010, nr. DGB2010/872M, Stcrt. 2010, nr.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Wijziging van het besluit van 5 juli 2010, nr. DGB2010/872M, Stcrt. 2010, nr. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18050 30 maart 2018 Wijziging van het besluit van 5 juli 2010, nr. DGB2010/872M, Stcrt. 2010, nr. 10783 Belastingdienst/Directie

Nadere informatie

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT Aantal woorden: 23.022 Jean-Baptiste Louagie Studentennummer: 01104315 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris: Elise Maes Masterproef voorgelegd voor het

Nadere informatie

ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN. Natalie VANDEBEEK Advocaat

ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN. Natalie VANDEBEEK Advocaat ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN Natalie VANDEBEEK Advocaat 2010 ISBN 978 90 4652 864 8 D 2010 2664 096 BP/RNPS-BI10041 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk Ragheno Business Park Motstraat

Nadere informatie

HET STERFHUIS ANNO EEN PALLIATIEVE CLAUSULE?

HET STERFHUIS ANNO EEN PALLIATIEVE CLAUSULE? Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-13 HET STERFHUIS ANNO 2012. EEN PALLIATIEVE CLAUSULE? Masterproef van de opleiding Master of Laws in het Notariaat Ingediend door Kevin Verhaeghe

Nadere informatie

HUWELIJKSVOORDELEN EN SUCCESSIERECHT

HUWELIJKSVOORDELEN EN SUCCESSIERECHT Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-11 HUWELIJKSVOORDELEN EN SUCCESSIERECHT Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door Pieter Steenbrugge Stamnummer:

Nadere informatie

De sterfhuisclausule

De sterfhuisclausule Stamnr. 20033586 De sterfhuisclausule Noot onder Antwerpen 24 juni 2008 Masterproef notariaat 2008-2009 Promotor: prof. dr. J. Bael Comm.: prof. dr. N. Geelhand Comm.: H. Baert INHOUD INLEIDING... 3 Antwerpen

Nadere informatie

De Ascendentenverdeling

De Ascendentenverdeling UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2015 2016 De Ascendentenverdeling Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Science in de Handelswetenschappen

Nadere informatie

INTERNATIONAAL ERFRECHT. Nalatenschap over de grenzen

INTERNATIONAAL ERFRECHT. Nalatenschap over de grenzen INTERNATIONAAL ERFRECHT Nalatenschap over de grenzen Dit gedeelte van de site gaat over het erfrecht in internationaal verband. De belangrijkste regels van het hiermee samenhangende Haags Erfrechtverdrag

Nadere informatie

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck en Sven Mosselmans... 1

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck en Sven Mosselmans... 1 INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck en Sven Mosselmans.... 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN

TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN NOTAKT VB 1001.book Page 603 Tuesday, August 30, 2011 10:44 AM TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN J. BAEL NOTAKT VB 1001.book Page 604 Tuesday, August 30, 2011 10:44 AM NOTAKT VB 1001.book

Nadere informatie

BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING

BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2014-2015 BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING INZAKE REGISTRATIE- EN SUCCESSIERECHTEN Masterproef van de opleiding Master na master in het notariaat

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/143462

Nadere informatie

Rechtsvordering : ook nadien niet-aangegeven inkomsten

Rechtsvordering : ook nadien niet-aangegeven inkomsten Rechtsvordering : ook nadien niet-aangegeven inkomsten Auteur(s): Filip Smet Editie: 1202 p. 9 Publicatiedatum: 21 april 2010 Rechtbank/Hof: Cassatie Datum van uitspraak: 11 februari 2010 Wetboek: W.I.B.

Nadere informatie

Erfrecht. Wie erft wat?

Erfrecht. Wie erft wat? Erfrecht. Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Iven De Hoon Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Lees nu

Nadere informatie

Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting

Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting Masterproef van de opleiding

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD 01.06.2012 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD 01.06.2012 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 01.06.2012 MONITEUR BELGE 31353 Vu pour être annexé àl arrêté ministériel du 23 mai 2012 modifiant l arrêté ministériel du 17 décembre 1998 déterminant les documents comptables à tenir

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 26 822 Invoering Boek 4 en Titel 3 van Boek 7 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek, derde gedeelte (Overgangsrecht) Nr. 1 KONINKLIJKE BOODSCHAP Aan

Nadere informatie