Functieprofiel van de sport- en bewegingsleider betrokken bij de BeweegKuur

Transcriptie

1 Functieprofiel van de sport- en bewegingsleider betrokken bij de BeweegKuur NISB ontwikkelt de BeweegKuur met subsidie van het ministerie van VWS en in samenwerking met NHG, LVG, NVDA, KNGF, LHV, DVN, NDF en VSG. Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) P Postbus 64, 6720 AB BENNEKOM T F E info@nisb.nl W W

2 2 2

3 3 1. Inleiding Voor u ligt het functieprofiel van de sport- en bewegingsleider binnen de BeweegKuur. Deze profielbeschrijving is een aanvulling op de landelijke kwalificaties MBO Sport- en bewegingsleider opgesteld door Calibiris, Kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport. Het beschrijft de kerntaken en competenties van de sport- en bewegingsleider (MBO niveau 3) die betrokken is bij het begeleiden van mensen met (een hoog risico op) diabetes type 2 in de BeweegKuur. De BeweegKuur is een geprotocolleerde interventie die het voeding- en beweeggedrag van patiënten met (een hoog risico op) diabetes type 2 (DM2) in positieve zin probeert te beïnvloeden. Het doel van deze gedragsverandering is het realiseren van gezondheidswinst. Hiervoor is het noodzakelijk dat de patiënt op een verantwoorde manier beweegt. Het begeleiden van de patiënt bij het bewegen is de taak van de sport- en bewegingsleider. 3

4 4 4

5 5 2. Achtergronden en ontwikkelingen rond beroepstaken van de sport- en bewegingsleider Binnen de gezondheidszorg doen zich vele veranderingen voor. Er is een verschuiving waarneembaar van curatieve zorg naar preventieve zorg. De eigen verantwoordelijkheid van de burger staat centraal en er is meer aandacht voor een gezonde, actieve leefstijl. Bewegen speelt hierbij een belangrijke rol. Dit geldt zeker voor mensen met een chronische aandoening zoals diabetes type 2, COPD, coronaire hartaandoeningen, artrose en osteoporose. Dit heeft gevolgen voor de aanbieders van bewegingsactiviteiten. Zij krijgen steeds meer te maken met mensen die sporten ter preventie van en met een gezondheidsprobleem. Dit stelt specifieke eisen aan de kennis en vaardigheden en de uitvoering van beroepstaken van de Sport- en bewegingsleider. 2.1 Multidisciplinaire aanpak Van de sport- en bewegingsleider wordt verwacht dat hij * met andere disciplines kan samenwerken volgens een multidisciplinaire aanpak. Wanneer er structurele samenwerking plaatsvindt, de disciplines kennis hebben van elkaars vakgebied en er korte communicatielijnen bestaan, kan er tijdens interventies synergie ontstaan. Een multidisciplinaire aanpak zal dan effectiever zijn dan een monodisciplinaire aanpak. Om de kwaliteit van multidisciplinaire samenwerking te garanderen is het gewenst om de samenwerking te structureren en te protocolleren. Bij samenwerking met andere disciplines wordt gedacht aan de leefstijladviseur en de aanvullend geschoolde fysiotherapeut. 2.2 Relatie tot huidige Landelijke Kwalificaties MBO Sport- en bewegingsleider Om zijn rol als sport- en bewegingsleider in de Beweegkuur te kunnen vervullen dient de sport- en bewegingsleider over de competenties te beschikken zoals door Calibris beschreven in de huidige Landelijke Kwalificaties MBO sport- en bewegingsleider (cohort ). Voor verdere informatie over de bovenstaande competenties wordt verwezen naar het betreffende document. Daarnaast zijn een aantal aanvullende beroepstaken vereist die in dit functieprofiel beschreven worden. De regulier geschoolde sport- en bewegingsleider zal dus aanvullend geschoold moeten zijn om zijn rol in de BeweegKuur te kunnen vervullen. 2.3 Context De Beweegkuur is een recept dat door de huisarts uitgeschreven kan worden voor mensen met diabetes mellitus type 2 of mensen die hier een verhoogd risico op hebben. De patiënt komt in eerste instantie bij een leefstijladviseur terecht. Zij bepaalt vervolgens in overleg met de patiënt of hij gaat bewegen onder begeleiding van een sport- en bewegingsleider. Indien er sprake is van een startdrempel voor bewegen, een beperkte inspanningscapaciteit, nevenpathologie, of bewegingsgerelateerde klachten wordt de patiënt eerst doorverwezen voor een behandel/begeleidingstraject bij de aanvullend geschoolde fysiotherapeut. De leefstijladviseur en de fysiotherapeut bepalen dan samen met de patiënt of en wanneer hij gaat bewegen onder begeleiding van een sport- en bewegingsleider. * Bij verwijzing naar personen wordt als vanzelfsprekend zowel de mannelijke als de vrouwelijke vorm bedoeld. 5

6 6 6

7 7 3. Het functieprofiel 3.1 Doel van sport- en bewegingsleider in de Beweegkuur Het begeleiden van de patiënt bij veilig, verantwoord en gezond bewegen is de taak van de sport- en bewegingsleider. Een belangrijk aspect binnen de BeweegKuur is dat de patiënt niet alleen begint met bewegen maar dit ook blijft doen. Het motiveren van de patiënt is dus ook een voornaam onderdeel van het takenpakket van de sport- en bewegingsleider. 3.2 Plaats in de organisatie De sport- en bewegingsleider werkt samen met de leefstijladviseur en met de aanvullend geschoolde fysiotherapeut. Zij fungeren ook als aanspreekpunt voor de sport en bewegingsleider.. Dit functieprofiel beschrijft de huidige en toekomstige beroepstaken van de sport- en bewegingsleider die werkt met mensen met (een hoog risico op) diabetes type 2. Deze beroepstaken zijn ingedeeld volgens de kerntaken en vormen een aanvulling op de competenties van sport- en bewegingsleider zoals deze beschreven zijn in de Landelijke Kwalificaties MBO sport- en bewegingsleider (cohort ). 3.3 Kerntaak 1: Aanbieden van sport- en bewegingsactiviteiten (SB-activiteiten) De sport- en bewegingsleider bereidt SB-activiteiten voor, voert ze uit en evalueert. Daarnaast inventariseert hij vragen en begeleidt hij de deelnemers aan de SB-activiteiten. Werkproces1.1: Bereidt SB-activiteiten voor De sport- en bewegingsleider: 1. kent de globale werking van DM2 en de invloed van bewegen op DM2 2. kent bijzondere aandachtspunten met betrekking tot bewegen met DM 2: - hypoglykemie - gevaar van wondjes aan voeten/onderbenen - kans op hart- & vaatziekten - invloed van bijwerkingen van veel gebruikte diabetes medicatie (bijv. β-blokkers) op bewegen 3. zorgt in het programma voor een logische opbouw van de activiteiten en een haalbare tijdsplanning zodat het programma aansluit bij de doelen van de patiënt en uitvoerbaar is Werkproces 1.2 & 1.3: Voert SB-activiteiten uit & Coacht en begeleidt SB-deelnemers De sport- en bewegingsleider: 1. stimuleert de patiënt het bewegen vol te houden en houdt hem gericht op het bereiken van de (persoonlijke) doelen 2. herkent terugval in motivatie van de patiënt Werkproces 1.5: Evalueert SB-activiteiten De sport- en bewegingsleider: 1. neemt deel aan multidisciplinair overleg met de leefstijladviseur en / of fysiotherapeut 2. koppelt bijzonderheden (zie ook punt 2 bij werkproces: bereidt SB-activiteiten voor) terug naar zijn aanspreekpunt in de Beweegkuur (leefstijladviseur en / of fysiotherapeut) 3.4 Kerntaak 3: Uitvoeren van organisatie- en professiegebonden taken De sport- en bewegingsleider past EHBSO en reanimatie toe, onderhoudt contacten met relevante persoenen en organisaties en werkt aan deskundigheidsbevordering en professionalisering van het beroep. Werkproces 3.2: Past EHBSO en reanimatie toe De sport- en bewegingsleider is in staat: 1. Adequaat te reageren en / of adviseren indien de patiënt te maken krijgt met: - Hypoglykemie/hyperglycemie 7

8 8 - wondjes aan voeten/onderbenen Werkproces 3.5: Onderhoudt contacten met relevante personen en organisaties De sport- en bewegingsleider: 1. werkt samen met de leefstijladviseur en/of fysiotherapeut en mogelijk andere betrokkenen 2. onderhoudt contact met bijvoorbeeld (wijk)organisaties en bewegingscentra Literatuurlijst 1. Broeders, I., Schaars, D., De Weerdt, I., De BeweegKuur, Het beste recept voor uw gezondheid, een interventie voor de (eerstelijns) zorg om mensen met (een hoog risico op) diabetes mellitus type 2 te begeleiden naar een actievere leefstijl, Bennekom, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Opleidingsstatuut domein sport en bewegingsstudies, competentieprofiel Sport, Gezondheid en Management, Nijmegen, Calibris, Sector zorg, welzijn en sport, Landelijke Kwalificaties MBO, Sport- en bewegen, uitstroom Sport- en bewegingsleider, cohort CIOS Arnhem, Studiehandleiding BPV, Keuzevak sportleider Aangepast sporten,