Naar een zorgtraject voor geïnterneerden. Januari 2014

Transcriptie

1 Naar een zorgtraject voor geïnterneerden Januari 2014

2 Internering Procedure en wetgeving

3 Wet op de Bescherming van de Maatschappij 1/07/1964 I m not guilty but my brain is

4 Misdaad of wanbedrijf Op moment van feiten, onderzoek en/of op het moment van het vonnis niet in staat om daden te controleren Psychische aandoening (geestesstoornis) Er moet een link zijn tussen geestestoestand en het feit Gevaar voor maatschappij (Beveiligings)MAATREGEL <-> straf Curatieve finaliteit Voor onbepaalde duur

5 Procedure Gevangenisstraf Probatie Boete SURB PdK OR RK KI OZgerecht Vonninsgerecht Art. 21 Internering CBM

6 Uitspraak internering Onderzoeksgerechten Raadkamer Kamer van Inbeschuldigingstelling Vonnisgerechten Correctionele rechtbank Hof van Beroep Hof van Assisen Militaire rechtbank

7 Commissie ter Bescherming van de Maatschappij (CBM) Zodra de internering wordt uitgesproken, is de Commissie ter Bescherming van de Maatschappij bevoegd voor de uitvoering van de maatregel Doel = beveiliging samenleving + behandeling van de geïnterneerde

8 Commissie ter Bescherming van de Maatschappij (CBM) Aantal in België: 8

9 CBM Mogelijke (tenuitvoerleggings-)beslissingen: Behoud/plaatsing in de gevangenis Uitgangspermissies, verloven, beperkte vrijheid Plaatsing artikel 14 (WBM) buiten de gevangenis Vrij op Proef (VOP) Definitieve invrijheidstelling

10 Behoud/plaatsing gevangenis Situatie in Vlaanderen: Annex Gent, Antwerpen, Leuven Hulp (aantal geïnterneerden) Vorst/Berkendael Tijdelijk, wachtlijst, eigen verzoek (sociaal netwerk en/of uitwerking reclasseringsplan) Afdelingen Sociaal Verweer Merksplas, Turnhout (aantal geïnterneerden) Brugge

11 Doelgroep geïnterneerden Divers publiek Begrippen (verwarring) Risk security low medium high

12 Mid Risk Low psychopathologie vluchtgevaarlijkheid aard van het delict alcohol, druggebruik verblijfplaats High

13 Hulpverleningslandschap Zorgcircuits en netwerken

14 Klassieke aanbod Psychiatrische ziekenhuizen (PZ) Psychiatrische Afdelingen Algemene Ziekenhuizen (PAAZ) Beschut Wonen (BW) Therapeutische Gemeenschappen (TG) Psychiatrische Verzorgingstehuizen (PVT) Woon- en zorgcentra Centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW) VAPH-voorzieningen...

15 Categorale aanbod Specifieke initiatieven voor forensische cliënten in het externe zorgcircuit Het samenwerkingsakkoord van 1998 tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap (CAW-CGG) Gespecialiseerde afdelingen voor de behandeling van seksueel delinquenten Medium security zorgcircuits Afdelingen voor geïnterneerden met een mentale beperking (VAPH)

16 Het samenwerkingsakkoord van 1998 tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap (CAW-CGG) begeleiding en behandeling van daders van seksueel misbruik inbegrip van geïnterneerden enkel voorzien voor een ambulante begeleiding of behandeling In 3 psychiatrische ziekenhuizen heeft men gespecialiseerde afdelingen voor de behandeling van seksueel delinquenten, met inbegrip van geïnterneerden PC St-Amandus Beernem: Fides PC St-Lucia St-Niklaas PC Ziekeren St-Truiden (nu Asster)

17 Medium security zorgcircuits Pilootprojecten opgestart in 2002 Bestendigd in Federale Meerjarenplannen Justitie en Sociale Zaken in 2009 Intensieve behandeleenheden, Psychiatrisch VerzorgingsTehuis, Initiatieven Beschut Wonen en Outreachteams UPC Bierbeek OPZC Rekem PC Zelzate

18 50 Intake Inreach Crisis- en hervalzorg N: 234 OPZ Observatie Intensieve behandeling 1 Voortgezette behandeling 1 Woontraining Dagkliniek Polikliniek Intensieve behandeling 2 Voortgezette behandeling 2 Outreach Daderteam 60 Forensisch PVT Forensisch PVT Rekem Antwerpen Forensisch BW Rekem For zorg 2 kamers For zorg 2 studio s PVT Min BW Min Oefenhuis Beschut wonen 20 For zorg 2 open afd For zorg 3 gesloten afd Reguliere zorg BW Rekem 10

19 VAPH-projecten residentiële zorg voor geïnterneerden units voor geïnterneerden met een mentale beperking gefinancierd vanuit het VAPH gelokaliseerd op de campus van een psychiatrisch ziekenhuis PC St Amandus Beernem: Itinera PC Bethanië Zoersel: Amanis (DC Zwart Goor) PC Ziekeren St.-Truiden (nu Asster): Limes (OC St. Ferdinand) 2014: Uitbreiding beddencapaciteit Daarnaast ook een intrapenitentiaire werking

20 Aandachtspunten De doorstroom vanuit de gevangenissen naar het externe zorgcircuit (van ambulant tot residentieel) verloopt moeizaam Capaciteitsproblemen! Veelal worden geïnterneerden geweigerd op basis van hun pathologieën o.w.v de nog te exploreren hulpvraag o.w.v gebrek aan bereidheid of aanknopingspunten tot behandeling op basis van hun gevaarlijkheid Begeleiding die deel uitmaakt van justitiële voorwaarden Voor sommige voorzieningen zijn er wachtlijsten

21 Heropname in het extern hulpverleningscircuit na het schenden van voorwaarden tijdens een VOP: allerminst een evidentie! Uitzondering: Time-Out regeling Nochtans: vaak hardnekkige of chronische problematieken blijvende ondersteuning en omkadering noodzakelijk crisismomenten zijn niet uitgesloten Groot verschil tussen recidive in feiten in pathologie

22 Recente evoluties in het interneringslandschap

23 Netwerkcoördinatoren Vermaatschappelijking van de zorg Projecten i.k.v meerjarenplan Forensisch Psychiatrische Centra (FPC) Schakelteams

24 Netwerkcoördinatoren Uitvoering van het meerjarenplan. investeringsrondes Eerste investeringsronde uitbouw categorale aanbod Twee investeringsronde drieledig 1. Netwerkcoördinatoren internering FOD Volksgezondheid 2. Schakelteams 3. Projecten i.k.v. meerjarenplan Derde investeringsronde - onduidelijk

25 Aangesteld per Hof van Beroep Situatie Antwerpen - Limburg (Hof van Beroep Antwerpen: Justitie Annemie deckers Instroom en uitstroom van de gevangenissen CBM Antwerpen, Vorst en Leuven, ongeacht regio Vraagzijde Volksgezondheid Anneleen De Smedt Instroom, doorstroom en uitstroom in het netwerk van zorgvoorzieningen Provincie Limburg en Antwerpen, ongeacht CBM Zorgaanbod

26 De samenwerking tussen beide coördinatoren moet de brug vormen tussen zorg en Justitie om instroom en doorstroom van geïnterneerden uit de gevangenis naar het netwerk van zorgvoorzieningen te realiseren en op te volgen Slaan van bruggen tussen de verschillende modules van het zorgcircuit en het optimaal gebruiken van bestaande mensen en middelen

27 De uitbouw van het zorgcircuit voor geïnterneerden werd ge(her)formuleerd in het perspectief van de realisaties van de 5 sleutelfuncties/opdrachten Cf. art. 107 Vermaatschappelijking van de zorg

28 Projecten in kader van federale meerjarenplan

29 Verbeterprojecten Projecten i.k.v meerjarenplan 31 januari 2014 doel: Optimale zorgverlening aan geïnterneerden Uitstroom uit de gevangenis/zorg verhogen

30

31 Forensisch Psychiatrische Centra

32 FPC Gent Statuut? Twee uitbaters: Platform Forensisch Psychiatrisch Centrum (PFPC)- een vzw van enkele forensische en psychiatrische centra Franse multinational Sodexo (+ veiligheidsfirma Securitas en Nederlandse zorgbedrijf Parnassia) Gent: 272 plaatsen (Antwerpen: 180 plaatsen)

33 Doel FPC Het uiteindelijke doel is het realiseren van een behandel- en zorgtraject en dit zowel intern in het FPC als naar externe voorzieningen en actoren toe.

34 Doelgroep FPC Populatie van geïnterneerden voor wie een zeker beveiligingsniveau geïndiceerd is Art 14: plaatsing

35 Enkele cijfers Geïnterneerden VOP en niet - VOP

36 Aantal geïnterneerden in België. Totaal aantal geïnterneerden (België) Vrij op proef 1999 (60,5%) 2211 (55,9%) 2255 (55%) Niet vrij op proef gevangenis 848 (25,7%) 1013 (25,6%) 1158 (28,3%) Niet vrij op proef Artikel 14 & EDS 459 (13,9%) 532 (13,4%) 509 (12,4%) Onbepaald / geseind (5 %) 171 (4,2%) Totaal Totaal aantal geïnterneerden (Vlaanderen) Vrij op proef 1203 (70,6%) 1121 (60,7%) 1177 (60%) Niet vrij op proef gevangenis 505 (29,5%) 625 (33,8%) 669 (34,1%) Niet vrij op proef Artikel 14 & EDS 2 (0,1%) 9 (0,5%) 13 (0,7%) Onbepaald / geseind - 93 (5%) 103 (5,3%) Totaal Totaal aantal geïnterneerden (Wallonië) Vrij op proef 796 (49,9%) 683 (50,9%) 692 (50%) Niet vrij op proef gevangenis 343 (21,5%) 265 (19,7%) 305 (22%) Niet vrij op proef Artikel 14 & EDS 457 (28,6%) 382 (28,5%) 350 (25,3%) Onbepaald / geseind - 12 (0,9%) 37 (2,7%) Totaal Totale aantal geïnterneerden (Brussel) Vrij op proef (53,1%) 386 (51,7%) Niet vrij op proef - gevangenis (16,1%) 184 (24,6%) Niet vrij op proef artikel 14 & EDS (18,4%) 146 (19,5%) Onbepaald / geseind - 95 (12,4%) 31 (4,1%) Totaal Verhoudingsgewijs zijn er in Vlaanderen meer geïnterneerden VOP (60%) en meer geïnterneerden in de gevangenissen (34%).

37 Arrondissement VOP Gevangenis niet-vop Turnhout 19 Turnhout 120 Antwerpen 214 Merksplas 333 Mechelen 32 Gent 108 Tongeren 133 Antwerpen 97 Hasselt 55 Brugge 25 Leuven Hulp 55 Vorst 96 Berkendael 11

38 Schakelteams

39 Schakelteam Vanuit de FOD Volksgezondheid werd voorzien in de creatie van mobiele equipes Per ressort een mobiele equipe van 4 VTE en 10 u psychiater Omgedoopt tot schakelteams Operationeel vanaf januari 2014

40 Antwerpen-Limburg Samenstelling schakelteam: 4 schakelteamleden bij de netwerken 107 Ant/Lim: Noolim Reling SaRa (arr. Antwerpen) GGZ Kempen (arr. Turnhout) Psychiater: dr. Lefèvre Sarah Standplaats: binnen het netwerk/regio

41 Doel schakelteam schakel vormen om op casusniveau een vlottere doorstroom te bewerkstelligen vanuit de gevangenis naar het externe zorgcircuit buiten de gevangenismuren door het werken in netwerken om onnodige terugval in traject of terugkeer naar gevangenis voorkomen

42 Daarnaast: ondersteuning van zorgactoren Forensische tools aanreiken Bereikbaar zijn op sleutelmomenten casemanagers Organiseren van overleg

43 Takenpakket schakelteam Casusgericht en beleidsmatig Binnen een netwerk / justitie In onderling overleg met de netwerken en de netwerkcoördinator internering Afhankelijk draagkracht netwerk 107 Teamvergaderingen samen met alle referentiepersonen, de psychiater en de netwerkcoördinator internering

44 Aanmelding en doelgroep Doelgroep schakelteam Enkel geïnterneerden Een CBM beslissing VOP Pogingen om via traditionele wegen een zorgtraject uit te bouwen mislukken. Aanmelding Centrale Vlaamse aanmelding ( Op vraag van justitie en zorgnetwerk (PSD, justitiehuizen en zorgnetwerk) Team Intake

45 Contactgegevens Medewerker GGZ-netwerk GGZ Kempen Pas Geel 0494/ Medewerker GGZ-netwerk Reling P/a VVGZ Hasselt Pater Valentinuslaan Hasselt 0494/ Medewerker GGZ-netwerk SaRA P/a CGG Vagga Boomgaardstraat Antwerpen Hannelore.claesen@schakelteam.be Medewerker GGZ-netwerk Noolim P/a OPZC Rekem Daalbroekstraat Rekem sarah.lefevre@schakelteam.be Dr. Sarah Lefèvre Psychiater 0486/ Anneleen.desmedt@schakelteam.be Netwerkcoördinator internering Hof van Beroep Antwerpen P/a OPZC Rekem Daalbroekstraat Rekem