Jaarverslag Coöperatie TVM U.A., werkzaam onder de naam TVM verzekeringen. Jaarverslag TVM verzekeringen

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011

2

3 Jaarverslag 2011 Coöperatie TVM U.A., werkzaam onder de naam TVM verzekeringen Jaarverslag TVM verzekeringen 3

4

5 Inhoud Personalia 6 Kerncijfers 7 Bericht van het Bestuur 8 Bericht van de Raad van Commissarissen 10 Samenstelling van de Raad van Commissarissen 11 Verslag van het Bestuur over het boekjaar De onderneming in beeld 20 Slotbeschouwing 24 Jaarrekening 2011 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (na statutaire winstbestemming) 26 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Balans per 31 december 2011 (na statutaire winstbestemming) 46 Winst- en verliesrekening over Toelichting behorende tot de jaarrekening Overige gegevens Controleverklaring 50 Juridische herstructurering 52 Overdracht verzekeringsbedrijf SON 52 Statutaire bepalingen inzake bestemming resultaat 52 Advies van de Raad van Commissarissen aan de Raad van Afgevaardigden 52 Besluit van de Raad van Afgevaardigden 53 Structuur TVM groep 54 Jaarverslag TVM verzekeringen 5

6 Personalia Bestuur mr. A.P.J.C. Bos, Zwolle, voorzitter drs. J.H. Schiphorst, Zwolle, vicevoorzitter D.J. Klein Essink RA, Epse, algemeen secretaris H. Stroeve, Hoogeveen, technisch secretaris Raad van Commissarissen drs. T. van Herk, Vlaardingen, voorzitter J.M.C. Emons, Milsbeek, vicevoorzitter A.P. Schenk, Wijngaarden, secretaris H.J. van Calcar, Amsterdam mr. E. Pouw, Utrecht Raad van Afgevaardigden per 31 december 2011 W.A.M. Appels, Waalwijk H. Bakker, Waddinxveen M.T.W. Berben, Maasbree P.G.J. Besseling, Hem P. Bloemendaal, Andijk G.J. van den Bogerd, Bergschenhoek G. Bosman, Nisse mw. J.B.J. Bosman, s Gravenwezel J. Boudesteijn, Beverwijk R.A. Bouwman, Gieten J.J. Brakenhoff, Heemskerk W.M.W. van den Brink, Nijkerk G.J. van den Broek, Scherpenzeel A.J. Bronkhorst, Ermelo G.H.A.M. ter Brugge, Enschede J.W. Burgler, Noordhorn M.J.G. van Burgsteden, Ter Schuur A.E.G. Driessen, Pannerden H.K. Eitens, Haren F.W. Feenstra, Damwoude P.J.J. Gehlen, Simpelveld A.J. Gesink, Zelhem W. van den Haak, Geldermalsen J. Heebink, Lunteren T. Hoekstra, Oudega P.J.M. Huybregts, Bergen op Zoom C. van Iperen, Leimuiden W. van Keulen, Biggekerke J. Knap, Assendelft mw. M.B.J. Langen, Maasmechelen (B) mw. M.H.B. van Leendert-Jenneskens, Broekhuizenvorst J.G.B. Lubbers, Emmen S.M. van der Mark, Oud-Beijerland R. Moeijes, Zwaag F. Nijhof, Wierden C.R. van Noordt, Oostvoorne A. Ploeger, Ermelo D. Post, Schipluiden B.M. de Rooij, Waalwijk P.A.J. de Rooy, t Goy A.J.M. van der Slot, Noordwijkerhout R.A.M. Tieleman, Kloosterzande L. Venhuizen, Roden W. Versteynen, Tilburg S. Visser, Anjum M. Vredeveld, Hoogersmilde P. van Wanrooy, Raamsdonk G.L. Wezenberg, IJsselmuiden Centrale Directie mr. A.P.J.C. Bos, president-directeur D.J. Klein Essink RA, directeur Financiën en Organisatie drs. J.H. Schiphorst, directeur Verkoop en Marketing H. Stroeve, directeur Schade en Verzekeringen Management Team J.G. Broer, directeur TVM makelaardij J.W. Bulthuis, manager HR D. Dinkla, portfoliomanager W. Feenstra, manager ICT drs. E.T.W. Kaal RA, directeur financiën drs. M.K. Kammeijer, directeur schade H. van Kooij re, directeur TVM letselschaderegeling mr. L.G. Stiekema, directeur TVM rechtshulp en manager juridische zaken mr. H.R. Strijker, directeur TVM zorg en inkomen en TVM intermediair H.J. Woltinge MBA, verkoopdirecteur Nederland 6 Jaarverslag TVM verzekeringen

7 Kerncijfers Kerncijfers (in duizenden euro s) Verdiende premies e/r Assurantiebemiddeling Schade e/r Bedrijfskosten Resultaat na belastingen Beleggingen Eigen vermogen Technische voorzieningen e/r Solvabiliteitssurplus Aantal medewerkers (gem. fte) Schaderatio 78,4% 74,1% 77,4% 80,9% 82,0% Kostenratio 21,1% 20,4% 20,5% 20,4% 19,5% Combined ratio 99,5% 94,5% 97,9% 101,3% 101,5% Procentuele ontwikkeling (2006 = 100) Verdiende premies e/r Assurantiebemiddeling Schade e/r Bedrijfskosten Resultaat na belastingen Beleggingen Eigen vermogen Technische voorzieningen e/r Solvabiliteitssurplus Jaarverslag TVM verzekeringen 7

8 Bericht van het Bestuur TVM verzekeringen kan met een tevreden gevoel terugkijken op het jaar Het premievolume is met circa 10% toegenomen en het nettoresultaat is uitgekomen op 11,3 miljoen euro. De combined ratio is gestegen naar 99,5%. De stijging is veroorzaakt door een hoger schade- en kostenpercentage. Ondanks het grillige beursklimaat is het eigen vermogen van de TVM groep van ruim 217 miljoen euro goed op peil gebleven. Het balanstotaal bleef op een recordhoogte boven de 600 miljoen euro. Het jaar 2011 is een jaar geweest waarin de economie in een recordtempo in een vrije val kwam. De eurocrisis raakte tot in de haarvaten de economie van de lidstaten. Ook een bedrijf als TVM heeft hiermee te maken gehad. Als de economie afneemt dan raakt dat ogenblikkelijk de mobiliteitsbranche en meer in het bijzonder de transportsector en daarmee een groot deel van onze relaties. Wederom waren er vele faillissementen te betreuren. De afzwakking van de economie vertaalt zich ook in een verdere afname van het wagenpark in Nederland. De totale capaciteit van het wagenpark is inmiddels aangepast aan de economische situatie. Met dit gereduceerde wagenpark worden er meer kilometers gereden om het totale aanbod te vervoeren, hetgeen meer schade met zich meebrengt en zich uit in een hoger schadepercentage. Door de onzekere economie zijn relaties tevens terughoudend bij het doen van uitbreidingsinvesteringen en dienen de investeringen die worden gedaan met name ter vervanging. Het rendement bij onze relaties blijft, als gevolg van de concurrerende vrachttarieven, onder zware druk staan. Ook het sentiment op de beurzen heeft TVM in haar beleggingsportefeuille geen gemakkelijk jaar bezorgd. Helaas bleef een verder herstel van de beleggingen uit. Desalniettemin heeft TVM door alert te acteren de portefeuille weten te beheersen en zijn we tevreden over het behaalde rendement. Tijdens een buitengewone vergadering van de Raad van Afgevaardigden op 1 september 2011 is besloten tot een structuurwijziging en een daarmee gepaard gaande statutenwijziging. De rechtsvorm van TVM is per 1 januari 2012 gewijzigd van een onderlinge waarborgmaatschappij in een coöperatie. Deze nieuwe structuur geeft onder andere een betere aansluiting bij onze nieuwe strategie en vergroot onze slagkracht en flexibiliteit. De verzekeringsactiviteiten zijn ondergebracht in twee naamloze vennootschappen, namelijk TVM zakelijk N.V. en TVM particulier N.V. Het lidmaatschap van de coöperatie wordt opengesteld voor relaties die een product afnemen bij TVM zakelijk N.V. Dit in navolging van de beleidskeuze om het lidmaatschap te verbreden en deze meer in overeenstemming te brengen met de samenstelling van de omzet. Alle in Nederland gevestigde bedrijfsrelaties die direct of indirect TVM-producten afnemen, kunnen lid worden van de coöperatie. De vele werkzaamheden die voortkomen uit het beleidsplan zijn ondergebracht in het programma Olympus. Dit programma bestaat uit drie plateaus, waarbij plateau één in 2011 is afgerond. Hierbij zijn onder andere primaire processen op het gebied van schade en acceptatie geoptimaliseerd. Ook 2012 wordt een belangrijk jaar voor Olympus, waarbij onder andere Mijn TVM zal worden doorontwikkeld en het werken met het intermediaire kanaal zal worden geoptimaliseerd. In 2011 is er door de organisatie hard en gemotiveerd gewerkt om de doelstellingen zoals verwoord in ons beleidsplan , te realiseren. Naast transport en logistiek en de automotive sector heeft TVM de aangrenzende deelmarkt binnenvaart definitief op de TVM menukaart gezet. Met de aansluiting per 1 januari 2012 van de Schepen Onderlinge Nederland U.A. (SON) bij de TVM groep is de benodigde expertise in huis en is er sprake van een strategische fit op het gebied van multimodaal transport. Door de hedendaagse verkeersdrukte op de weg en duurzaamheidsoverwegingen, mag de sector binnenvaart zich verheugen in een toenemende populariteit. Steeds vaker maken grote internationaal werkende relaties van TVM gebruik van het binnenwater. Door het opnemen van de onderlinge waarborgmaatschappij OVZ Verzekeringen U.A. (OVZ) binnen de TVM gelederen per 1 januari 2011 is TVM in staat om via haar intermediaire distributiekanaal de toenemende groep van kleine transportondernemingen nog beter te bereiken. De kennis en ervaring bij OVZ van de particuliere markt kan TVM verder aanwenden om de dienstverlening in die deelmarkt 8 Jaarverslag TVM verzekeringen

9 verder te optimaliseren. Ook in 2012 zal TVM zich oriënteren op de mogelijkheden om onderlinge verzekeraars te acquireren die voor extra distributiekanalen kunnen zorgen of onze markt kunnen verbreden. Onze naam in België en Luxemburg is al jaren gevestigd en behoort inmiddels tot de gevestigde orde van transportverzekeraars. Dit gaat de laatste jaren gepaard met een gecontroleerde omzetstijging en een uitstekend imago. Om een verdere groei te kunnen realiseren is TVM België in 2011 binnen Antwerpen verhuisd naar een nieuw, representatief gebouw. Dit jaar wordt weer een jaar met vele uitdagingen, die in het teken zullen staan van een verdere groei van de onderneming en het verwezenlijken van onze ambities die zijn opgenomen in het beleidsplan en het daaruit voortkomende programma Olympus. Alles overziend, zijn wij ervan overtuigd dat de geweldige cultuur, die van collegialiteit en er samen voor gaan, in 2012 voor succes zal zorgen. Juist nu is de ondernemersgeest binnen TVM een belangrijke factor. Dit jaar zien we dan ook met veel vertrouwen tegemoet, met als hoogtepunt het vieren van het 50-jarig bestaan van onze vereniging op 6 december 2012! TVM is eind 2011 gestart met een nieuwe campagne met TVM achter je, sta je sterker. Dit raakt de kern waar onze mensen dagelijks mee bezig zijn en verwoordt exact wat TVM wil zijn: een kwalitatief uitstekende verzekeraar met veel toegevoegde waarde. Voor 2012 zijn de verwachtingen over de Europese economie somber. Zowel TVM als haar relaties zullen hiermee te maken krijgen. Uitzicht op verbetering lijkt er nauwelijks. De hele financiële sector heeft te lijden onder de moeizame politieke besluitvorming. Politici moeten nu vooral doorpakken. Regeringsleiders hebben nu te veel te maken met interne verdeeldheid, daar waar iedere deskundige weet dat er ingegrepen dient te worden om Europa economisch stabiel te houden. Het uiteenvallen van Europa zou rampzalig zijn voor Nederland en België, die steeds meer de poort naar het Europese achterland aan het worden zijn. Hoogeveen, 24 februari 2012 Namens het Bestuur Arjan Bos Arjan Bos voorzitter Bestuur TVM verzekeringen Jaarverslag TVM verzekeringen 9

10 Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft, nadat kennis is genomen van het accountantsverslag - uitgebracht door KPMG Accountants N.V. - in haar advies aan de Raad van Afgevaardigden van TVM verzekeringen voorgesteld de jaarrekening 2011 van onderlinge waarborgmaatschappij TVM U.A. goed te keuren en vast te stellen en het Bestuur te dechargeren voor het gevoerde beleid. In het jaar 2011 heeft de Raad van Commissarissen vijfmaal vergaderd in aanwezigheid van Bestuur en Directie en de externe accountant van TVM, waarin de periodieke onderwerpen zoals de jaarrekening 2010, financiële maand- en kwartaalrapportages 2011, prognoses voor het jaar 2011, de begroting 2012 en het beleggingsbeleid aan de orde zijn geweest. Bijzondere onderwerpen die aan de orde zijn geweest, zijn onder andere de economische crisis en de gevolgen voor TVM, de voortgang van de TVM visie , de overnamestrategie, het beloningsbeleid, Solvency II, het Audit Service Plan, de diverse contacten met De Nederlandsche Bank, de toevoeging aan de TVM groep van onderlinge waarborgmaatschappij OVZ Verzekeringen U.A. (per 1 januari 2011) en Schepen Onderlinge Nederland U.A. (per 1 januari 2012), het vaststellen van de risk appetite en de nieuwe juridische structuur die in werking is getreden per 1 januari Ook de Code Verzekeraars heeft de volle aandacht van de Raad van Commissarissen gehad en is op de website van de onderneming geplaatst. Naast de reguliere vergaderingen van de Raad van Commissarissen vonden in 2011 drie vergaderingen van de Auditcommissie plaats. De Selectieen Benoemingscommissie vergaderde eenmaal en de Remuneratiecommissie tweemaal. Tevens vergaderde de Raad van Commissarissen tweemaal zonder de aanwezigheid van Bestuur en Directie. Tijdens de vergaderingen van de Raad van Commissarissen is voorts veel aandacht besteed aan de strategie van TVM en de daaraan verbonden risico s, alsmede de marktontwikkelingen in de logistieke- en de verzekeringssector. In april 2011 hebben Raad van Commissarissen, Bestuur en Directie gezamenlijk een dag besteed aan de strategie van TVM voor de komende jaren. De conclusies van deze bijeenkomst worden door de Raad van Commissarissen, Bestuur en Directie als zeer nuttig ervaren. Regelmatig vindt overleg plaats tussen de voorzitter van de Raad van Commissarissen en de voorzitter van het Bestuur. Ook woonde de voorzitter van Raad van Commissarissen eenmaal een OR-vergadering bij. De leden van de Raad van Commissarissen zijn zeer betrokken bij de onderneming en geven daar blijk van door regelmatig aanwezig te zijn bij activiteiten van de maatschappij, zoals bijvoorbeeld bij de manifestatie Ridders van de Weg. Tijdens de Algemene Vergadering van 10 maart 2011 zijn de heren Emons en Van Calcar herbenoemd. Op 1 september 2011 heeft een buitengewone Algemene Vergadering plaatsgevonden waarbij de leden hebben besloten de juridische structuur van TVM per 1 januari 2012 te wijzigen. Het jaar 2011 is afgesloten met een, in het kader van de economische crisis, goed resultaat. Echter, deze crisis heeft ook TVM niet onberoerd gelaten. De klanten in de logistieke sector maken een moeilijke periode door, hetgeen bij meerdere klanten heeft geleid tot onder andere een afbouw van het wagenpark en in sommige gevallen tot faillissementen. Dit heeft uiteraard gevolgen gehad voor het premievolume in De algemene verwachting is dat daar in 2012 geen positieve verandering in zal optreden. Tevens heeft de economische crisis haar invloed doen gelden op de waarde van de beleggingen. Ondanks dat er beleidsmaatregelen genomen zijn om de risico s nog verder te spreiden en te minimaliseren, is er toch een waardedaling opgetreden. De solvabiliteit van TVM is echter nog steeds van een hoog niveau en voldoet daarmee ruimschoots aan de eisen van de toezichthouder De Nederlandsche Bank. Ook onder de nieuwe solvabiliteitseisen van Solvency II, die met ingang van 1 januari 2014 van toepassing zullen zijn, blijft de solvabiliteit op een hoog niveau. De Raad van Commissarissen spreekt haar dank uit aan het Bestuur, de Directie en de medewerkers van TVM voor de geleverde inspanningen en het bereikte resultaat in het jaar 2011, alsmede voor de activiteiten gericht op de toekomstige uitbouw van TVM. Hoogeveen, 24 februari 2012 De Raad van Commissarissen 10 Jaarverslag TVM verzekeringen

11 Samenstelling van de Raad van Commissarissen Alle leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering op voordracht van de Raad van Commissarissen. De Algemene Vergadering, de Ondernemingsraad en het Bestuur kunnen aan de Raad van Commissarissen personen aanbevelen om als lid van de Raad van Commissarissen voor te dragen. De Raad van Commissarissen mag voor ten hoogste tweederde deel uit de leden van de onderlinge waarborgmaatschappij TVM U.A. worden benoemd. De leden van de Raad van Commissarissen worden als regel benoemd voor een periode van vier jaar. De statuten bieden de mogelijkheid van herbenoeming(en). De structuurregeling biedt een Ondernemingsraad van grote naamloze en besloten vennootschappen de mogelijkheid bij het opstellen van de voordracht voor de (her)benoeming van een commissaris gebruik te maken van een bijzonder voordrachtsrecht. In het kader van gelijkschakeling in de Structuurwet van grote onderlingen met grote N.V. s en B.V. s, en passend binnen de corporate governancegedachte, geeft TVM invulling aan dit bijzondere voordrachtsrecht. Dit bijzondere voordrachtsrecht, ook wel versterkt aanbevelingsrecht genoemd, geldt voor maximaal eenderde van het aantal leden van de Raad van Commissarissen. Tijdens de Algemene Vergadering van 10 maart 2011 zijn de heren Emons en Van Calcar herbenoemd. Gegevens leden Raad van Commissarissen drs. T. van Herk, voorzitter (1947, Nederlandse nationaliteit) De heer Van Herk is algemeen directeur van L.V. Shipping & Transport Groep te Vlaardingen en is in 1994 benoemd in de Raad van Commissarissen vanuit de ledenkring. In 1998 werd de heer Van Herk benoemd tot vicevoorzitter en in 1999 tot voorzitter van de Raad van Commissarissen. Zijn huidige benoemingstermijn loopt tot en met de Algemene Vergadering van A.P. Schenk, secretaris (1963, Nederlandse nationaliteit) De heer Schenk is directeur en eigenaar van Schenk Papendrecht B.V. te Papendrecht, met vestigingen in de Benelux, Duitsland, Oostenrijk en Polen. De heer Schenk was sinds 2000 lid van de Raad van Afgevaardigden en is aansluitend in 2006 benoemd als secretaris van de Raad van Commissarissen vanuit de ledenkring. Zijn huidige benoemingstermijn loopt tot en met de Algemene Vergadering van H.J. van Calcar (1955, Nederlandse nationaliteit) De heer Van Calcar is directeur en eigenaar van Calcaria B.V., managing partner bij Exedra Consult B.V. (Merger & Acquisition in Financial Services) en associate partner van First Dutch Capital. Tevens is hij voorzitter van de VRT (Vereniging van Register Taxateurs). De heer Van Calcar is presidentcommissaris van North West Verzekeringen in Almere en commissaris bij Nateus Verzekeringen in Amsterdam. De heer Van Calcar is sinds 1999 lid van de Raad van Commissarissen en is benoemd van buiten de ledenkring. Zijn huidige benoemingstermijn loopt tot en met de Algemene Vergadering van mr. E. Pouw (1957, Nederlandse nationaliteit) De heer Pouw is algemeen directeur van DAS Rechtsbijstand in Nederland. De heer Pouw is commissaris van Monuta en lid van het sectorbestuur Schade van het Verbond voor Verzekeraars. De heer Pouw is in 2009 benoemd als lid van de Raad van Commissarissen van buiten de ledenkring. Zijn huidige benoemingstermijn loopt tot en met de Algemene Vergadering van J.M.C. Emons, vicevoorzitter (1946, Nederlandse nationaliteit) De heer Emons is directeur en eigenaar van de Emons Group Holding te Milsbeek. De Emons Group bestaat uit een combinatie van gespecialiseerde logistieke bedrijven en is met enkele nicheproducten Europees marktleider. De Emons Group heeft vestigingen in de Benelux, Duitsland, Polen en Tsjechië. In de Algemene Vergadering van 2007 is de heer Emons benoemd als lid van de Raad van Commissarissen vanuit de ledenkring. In 2009 werd hij vicevoorzitter. De huidige benoemingstermijn loopt tot en met de Algemene Vergadering van De Raad van Commissarissen (v.l.n.r.): H.J. van Calcar, mr. E. Pouw, drs. T. van Herk, voorzitter, A.P. Schenk, secretaris, J.M.C. Emons, vicevoorzitter. Jaarverslag TVM verzekeringen 11

12 Verslag van het Bestuur over het boekjaar 2011 Risicobeheersing Algemeen Bestuur en Directie zien het beheersen van bedrijfsprocessen als een kritische succesfactor voor het bieden van zekerheid gericht op con tinuïteit op lange termijn aan zowel verzekerden als medewerkers van TVM. Bestuur en Directie aanvaarden de volledige verantwoordelijkheid voor de opzet en werking van de TVM risicobeheersings- en controlesystemen. bieden, wordt ook bemiddeld in producten van collega verzekeraars. Het verzekeringstechnisch risico wordt beperkt door strikte procedures op het gebied van risicoacceptatie en schadereservering. Excess of Loss-risico s worden uitsluitend ondergebracht bij vooraanstaande herverzekeraars met een goede kredietwaardigheid en goede rating. Er bestaat een evenwichtige spreiding tussen de verschillende herverzekeraars; in beginsel worden langdurige relaties met herverzekeraars onderhouden. De risicobeheersings- en controlesystemen zijn opgezet volgens drie verdedigingslinies. De eerste linie wordt gevormd door de verkoopen schadeafhandelingsafdelingen. Deze afdelingen hebben veelvuldig contact met TVM-verzekerden en zijn de eerst aangewezenen om risico s te signaleren en te beheersen. De tweede verdedigingslinie wordt gevormd door de controle- en riskmanagementfuncties. TVM kent een Risk Committee dat het geheel aan risico s binnen de verzekeraar overziet en de consistentie van het risicobeheer bewaakt. In 2011 is de afdeling Internal Audit ingericht, die de derde verdedigingslinie vormt. Deze afdeling beoordeelt en houdt toezicht op het functioneren van het risicobeheersings- en controlesysteem. Door het inrichten van de afdeling Internal Audit neemt de kwaliteit van de risicobeheersings- en controlesystemen verder toe en wordt tevens een deel van de activiteiten van de externe auditor door TVM zelf verricht. Met het inrichten van de afdeling Internal Audit is de laatste van de vier kernfuncties in het risicobeheersings- en controlesyteem intern ingevuld. Naast interne audit zijn dit de riskmanagement-, actuariëleen compliancefuncties. TVM heeft haar risicobereidheid geformuleerd. Deze is opgebouwd uit een risicovoorkeur, een risicotolerantie en risicolimieten. Zowel de aanwezige solvabiliteit als de combined ratio wordt als maatstaf gebruikt. Verzekeringstechnisch risico De verzekeringsportefeuille bestaat uit schadeverzekeringsproducten in eigen beheer en is primair gericht op de logistieke- en mobiliteitsbranche. De samenstelling van de verzekeringsportefeuille is een weer spiegeling van de opbouw en samenstelling van ondernemingen in het beroeps goederenvervoer over de weg. Naast de eigen schade - verzekeringsproducten heeft TVM producten ontwikkeld op het gebied van zorg en inkomen. Om relaties totaalpakketten te kunnen Beleggingsrisico TVM heeft voor het beheer van haar beleggingsportefeuille een fiduciaire overeenkomst afgesloten met een professionele investment manager, ING Investment Management. Deze rapporteert aan de Beleggingscommissie die bestaat uit de president-directeur, de directeur Financiën en Organisatie en prof. dr. J.J. van Duijn als extern des kundige. De heer Van Duijn heeft als beleggingsdeskundige een jarenlange ervaring bij onder andere Robeco. De Beleggingscommissie vergadert vijfmaal per jaar en daarnaast is er frequent telefonisch contact tussen de commissieleden. De Beleggingscommissie heeft als belangrijkste taak zorg te dragen voor het uitvoeren van het vastgestelde beleggingsbeleid. Dit wordt gerealiseerd door op basis van een Asset Liability Management-analyse en een Strategische Asset Allocatie een optimale verdeling van de beleggingsportefeuille vast te stellen. Hierbij wordt het risico van de beleggingen afgestemd op de verplichtingen die TVM draagt, uit gaande van de risicobereidheid. Substantiële valutarisico s worden afgedekt door middel van termijncontracten. Er wordt niet belegd in hedge funds en derivaten, in verband met het verhoogde risicoprofiel. Gegeven de instabiele financiële structuur van een aantal Europese landen en de daarbij behorende reddingsoperaties van de Europese Centrale Bank, kunnen wij melden dat in onze portefeuille géén staatsobligaties van Griekenland en Ierland aanwezig waren. De posities in Spaanse en Italiaanse staatsobligaties zijn tijdig verkocht. Het beleid is dat de obligatieportefeuille voor tenminste tweederde deel bestaat uit AAA (Triple-A)-rating obligaties. Voorts zijn afspraken vastgelegd ten aanzien van het concentratierisico. Zo wordt voorkomen dat een te groot risico ontstaat naar een enkele debiteur. 12 Jaarverslag TVM verzekeringen

13 TVM werkt met een Gedragscode Beleggingen, deze maakt onderdeel uit van de Gedragscode Integriteit. Het onderwerp beleggingen is een vast agendapunt tijdens vergaderingen met de Raad van Commissarissen. Tijdens de vergadering van 2 december 2011 heeft de Raad van Commissarissen het, door de Directie en de Beleggingscommissie voorgestelde, beleggingsbeleid voor 2012 geaccordeerd. Met ingang van 2012 zal TVM bij haar beleggingen zoveel mogelijk rekening houden met de, door het Verbond van Verzekeraars opgestelde, Code Duurzaam Beleggingen. Kredietrisico Van kredietrisico is sprake als er mogelijke verliezen kunnen worden geleden, die worden veroorzaakt door betalingsonmacht van debiteuren of van derden, met name uit hoofde van beleggingen. TVM handelt met derden die over een goede kredietwaardigheid beschikken. De herverzekeraars waarbij TVM verzekeringsverplichtingen in herverzekering geeft, dienen minimaal over een A-rating te beschikken. gedwongen aan strengere solvabiliteitseisen te voldoen en moeten transparanter gaan werken. Tegenover voordelen als betere risicobeheersing en meer efficiency staat een verhoogde kostenstructuur als belangrijk nadeel. TVM zal ook in 2012 in extra medewerkers en systemen moeten investeren om aan alle nieuwe verplichtingen te kunnen voldoen. Uiterlijk ultimo 2013 zal het geheel geïmplementeerd moeten zijn. Reeds vanaf 2002 geldt Solvency I als richtlijn voor de verzekeringsbranche en heeft als belangrijkste uitgangspunt dat solvabiliteitseisen worden bepaald op basis van de volumeomvang uit het verleden. Door toename in de complexiteit van producten en daarmee samenhangende risico s is behoefte aan een vernieuwde richtlijn ontstaan. De nieuwe richtlijn moet meer rekening houden met de ontwikkelingen in de verzekeringsmarkt, met nieuwe internationale standaarden en met veranderingen in het risicomanagement. Solvency II bestaat uit drie pijlers die samen de ruggengraat van de nieuwe regelgeving vormen. Het kredietrisico dat verbonden is aan beleggingsactiviteiten, herverzekeraars, tussenpersonen en polishouders, wordt bewaakt op basis van algemene en specifieke risicolimieten. Informatiebeveiliging Beveiliging van geautomatiseerde systemen en diensten vraagt bijzondere aandacht, zeker vanwege het toenemende externe elektronische berichtenverkeer, bijvoorbeeld via Mijn TVM en internet. Zo worden periodiek testen uitgevoerd om de beveiligings- en continuïteitsmaat regelen te toetsen. TVM heeft op een uitwijklocatie alle, voor de continuïteit noodzakelijke, ICT-componenten nogmaals uitgevoerd. I. Kwantitatieve criteria De eerste pijler bestaat uit een tweeledige kapitaalvereiste waaraan een verzekeraar moet voldoen. Ten eerste de Solvency Capital Requirement (SCR), een maatstaf die is gebaseerd op de kwantificeerbare risico s van de verzekeraar. Ten tweede de Minimum Capital Requirement, een absoluut minimaal kapitaalniveau waaronder drastisch ingrijpen van de toezichthouder gerechtvaardigd is. TVM heeft voor het berekenen van voornoemde requirements gekozen voor het standaardmodel zoals dat door de toezichthouder is opgesteld. Door deel te nemen aan de QIS5- studie van De Nederlandsche Bank, heeft TVM haar Solvency II-kapitaal berekend en zit ruimschoots boven de Solvency Capital Requirement. Business Continuïteit TVM beschikt over een Business Continuïteit Plan waarin alle voor komende bedrijfsrisico s zijn benoemd, alsmede de daarbij behorende continuïteitsmaatregelen. Dit betreft zowel de maatregelen op het gebied van de huisvesting alsook die op het gebied van ICT. Periodiek vinden er testen plaats om te toetsen of de betreffende continuïteitsmaatregelen werken. Solvency II De Europese Commissie werkt aan een hervormingsplan dat een grote impact heeft op de verzekeringsmarkt. Dit plan, Solvency II, moet leiden tot een betere bescherming voor polishouders. Verzekeraars worden II. Corporate Governance De tweede pijler is gericht op de Corporate Governance en organisatiestructuren van verzekeraars. Solvency II beoogt een bedrijfsbrede gedragsverandering te bewerkstelligen door aan te sturen op verbeteringen van het interne risicomanagement. Net als andere verzekeraars wordt ook TVM geconfronteerd met verschillende risicotypes zoals: operationeel-, markt-, krediet-, liquiditeits- en verzekeringstechnische risico s. Waar verzekeraars in het verleden voornamelijk de focus legden op het managen van verzekerings technische risico s, dwingt Solvency II ertoe het volledige risicoprofiel in ogenschouw te nemen en te kwan tificeren. Jaarverslag TVM verzekeringen 13

14 Naast de mogelijke verbetering van het risicomanagement behelst de tweede pijler het doorlopen van het zogenoemde Own Risk and Solvency Assessment (ORSA)-proces. Dit houdt in dat het TVM-management niet alleen moet aantonen dat de gebruikte (interne) modellen deugdelijk zijn voor de bedrijfsvoering, maar dat deze modellen ook daadwerkelijk worden meegenomen in het vaststellen van prijzen en kapitaalallocatie. Verder dient het TVM-management in het ORSA-proces een eigen oordeel te geven over het risicoprofiel van TVM en deze te vergelijken met de vooraf vastgestelde risicobereidheid. III. Transparantie De derde pijler van Solvency II is gericht op het vergroten van de transparantie naar publiek en toezichthouders. Deze openheid omvat onder andere de aard en prestatie van de verzekeraar, corporate governanceaspecten, kapitaalmanagement en risicobeheersing. Het uiteindelijke doel van de zwaardere eisen met betrekking tot de rapportage is het creëren van meer marktdiscipline en harmonisatie van de informatieverstrekking van verzekeraars binnen de EU. In 2010 heeft TVM een impactanalyse uitgevoerd van de nieuwe vereisten. In 2011 is volop aan de slag gegaan met de implementatie van deze nieuwe vereisten, hetgeen in 2012 zal worden voortgezet. Ultimo 2013 dient aan alle vereisten van de drie pijlers voldaan te zijn. TVM ligt hiermee op schema. De riskmanagementfunctie TVM heeft de riskmanagementfunctie vormgegeven door middel van een riskmanager en een Risk Committee. Het Risk Commitee bestaat uit de riskmanager (voorzitter), directeuren uit elke Business Unit, de compliance officer en controller. Het Risk Committee is verantwoordelijk voor het ORSA-proces en -rapportage en voor risico-inventarisaties. Om te oordelen over het actuele risicoprofiel wordt gesteund op het risicobereidheidsframework van TVM, bestaand uit de vastgestelde risicovoorkeuren, risicotoleranties en risicolimieten. Voorts wordt een risicodashboard ontwikkeld, gevuld met KRI s (key risk indicators). Met dit dashboard kan de riskmanagementfunctie vrijwel continu (afhankelijk van de KRI op weekbasis) de kritieke risico s volgen. Het dashboard wordt zo veel mogelijk geautomatiseerd opgezet. Het doel is mede in staat te zijn tussentijds de solvabiliteitseis SCR te schatten. Ook kunnen afwij kingen gesignaleerd worden in het risicoprofiel, wat een trigger is voor het gedetailleerd berekenen van de SCR. Afwijkingen van het gewenste profiel worden door de riskmanager bij het Bestuur onder de aandacht gebracht. Voor analyses wordt gebruik gemaakt van de door De Nederlandsche Bank gehanteerde FIRM-methode. Corporate Governance Algemeen Corporate Governance gaat over besturen en beheersen, over verantwoordelijkheid en zeggenschap en over verantwoording en toezicht. Integriteit en transparantie spelen hierbij een belangrijke rol. TVM past de Nederlandse Corporate Governance Code sinds 2006 vrijwillig toe. In september 2010 is de Code, vertaald naar de regeling die TVM toepast, herzien. De Code bevat zowel principes als concrete bepalingen die het Bestuur en de Directie en de Raad van Commissarissen tegenover elkaar en de Raad van Afgevaardigden in acht moeten nemen. De principes kunnen worden opgevat als de moderne, en inmiddels breed gedragen, algemene opvattingen over goede Corporate Governance. In 2011 is de herziene invulling die TVM heeft gegeven aan deze Code bekend gemaakt aan de Raad van Afgevaardigden. Afwijkingen van de best practice bepalingen TVM wijkt af van sommige best practice-bepalingen uit deze Code, indien dat voor de onderlinge waarborgmaatschappij als verzekeringsmaatschappij bijdraagt aan bijvoorbeeld de continuïteit of de concurrentiepositie. Zo is er in afwijking van de best practice-bepalingen over onafhankelijkheid bewust voor gekozen dat de Raad van Commissarissen voor tweederde deel uit de ledenverzekerden mag worden benoemd en is de mogelijkheid voor herbenoeming van een Commissaris niet in duur beperkt. Dat komt het adviseren, goedkeuren en controleren door de Raad van Commissarissen ten goede. Naast deze reeds ingevoerde Nederlandse Corporate Governance Code heeft TVM in 2011 de Governance Principes van het Verbond van Verzekeraars ingevoerd. Governance Principes Met ingang van 1 januari 2011 is de door het Verbond van Verzekeraars opgestelde Code Verzekeraars (de Code) van toepassing. Deze Code sluit aan bij de uitgangspunten van de door de Nederlandse Vereniging van Banken opgestelde Code Banken. Op de Code is het pas-toe-of-leg-uit-beginsel van toepassing. Een verzekeraar past de principes van de Code in beginsel toe. Het toepassen van de principes is mede afhankelijk van de activiteiten en overige specifieke kenmerken van de verzekeraar en de groep waarvan hij eventueel deel uitmaakt. De verzekeraars waarop de Code van toepassing is, verschillen op veel gebieden. Zo verschillen zij in aard en omvang, opereren zij in verschillende (deel)markten, kunnen zij nationaal of internationaal georiënteerd zijn en kennen zij verschillende corporate governance-structuren. Waar deze verschillen dat rechtvaardigen, zal sprake kunnen zijn van een 14 Jaarverslag TVM verzekeringen