Addertjes onder het gras Voor iedereen die op zoek is naar een geschikte uitgever van zijn of haar boek

Transcriptie

1 Addertjes onder het gras Voor iedereen die op zoek is naar een geschikte uitgever van zijn of haar boek 1

2 Addertjes onder het gras Copyright 2015 S2uitgevers Auteur: Stella de Jager Redactie: Femke Okx, Redactiebureau Chapeau, Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2

3 Inhoud Inleiding...4 Wat doet een uitgever?...5 Meerwaarde van de uitgever...8 De traditionele uitgever...9 De faciliterende uitgever...11 Self-publishingplatforms...12 Wat zijn de kosten en opbrengsten per uitgeefsoort?...13 De voor- en nadelen op een rij...15 Hoe maak je een goed uitgeefvoorstel?

4 1 Inleiding Meer dan zestien jaar heb ik als uitgever voor grote uitgeefconcerns gewerkt. Drie jaar geleden startte ik mijn eigen uitgeverij. In beide gevallen heb ik ervaren dat je als uitgever veel manuscripten ontvangt. Soms passen die manuscripten bij wat de uitgeverij wil uitgeven. Meestal niet. Als uitgever ben je veel tijd kwijt met het lezen, beoordelen en afwijzen van manuscripten. Dat is niet leuk voor de uitgever, maar zeker niet voor de auteur die een afwijzing ontvangt. De afgelopen jaren is er veel veranderd in het uitgeeflandschap. Veel gerenommeerde uitgevers (en boekhandels) zijn opgeheven of failliet gegaan. Daarnaast zijn er veel nieuwe uitgeefsoorten bijgekomen. Ik vind dat laatste een positieve ontwikkeling omdat er op die manier steeds vaker een uitgeefvorm is die bij de auteur past. Aan de andere kant wordt het voor een auteur wel steeds lastiger om te overzien welke uitgeefvorm passend is en welke voor- en nadelen er aan een uitgeefvorm kleven. Het doel van dit E-book is dat iedereen die een boek wil uitgeven een helder overzicht krijgt van wat er mogelijk is. Ik zet eerst uiteen uit wat een uitgever doet en hoe het uitgeefproces er globaal uitziet. Daarna beschrijf ik drie verschillende uitgeeftypes, hun voor- en nadelen en de addertjes onder het gras. Vervolgens vertel ik hoeveel een boek kan opbrengen en wat de opbrengsten zijn. Hoofdstuk 8 is een samenvatting: de voor- en nadelen van ieder uitgeeftype zijn hier met elkaar vergeleken. Ongeduldige lezers kunnen er ook voor kiezen alleen dit hoofdstuk te lezen. In het laatste hoofdstuk geef ik aan wat de elementen van een goed uitgeefvoorstel zijn. In dit E-book staan alle voor- en nadelen zo transparant mogelijk weergegeven zodat auteurs juist bij die uitgeefvorm terechtkomen die bij hem of haar past. Dit is niet alleen in het voordeel van de auteur maar ook in het voordeel van de uitgever die dan minder tijd en energie kwijt is aan de selectie van manuscripten. Ik hoop u met dit boek meer inzicht te geven in de wondere wereld van het uitgeven. Mocht u vragen hebben of opmerkingen, stuur mij dan een mailtje via stella@s2uitgevers.nl. Tot slot wens ik je veel succes en plezier bij het vinden van de juiste uitgever! Hartelijke groet, Stella de Jager 4

5 2 Wat doet een uitgever? De uitgever schrijft niet, dat laat hij over aan de auteur. De uitgever drukt niet, dat laat hij de drukker doen. De uitgever verkoopt het boek niet, dat laat hij de boekhandel doen. Zo op het eerste gezicht doet hij dus niet zoveel, die uitgever. Tijd om antwoord te geven op de vraag: wat doet hij dan wel? Wat een uitgever precies doet verschilt per sector en per uitgeefsoort. Ruwweg zijn uitgevers te verdelen in krantenuitgevers, tijdschriftuitgevers, boekenuitgevers, educatieve uitgevers en wetenschappelijke uitgevers. Omdat ik ervan uitga dat u dit e-book leest omdat u op zoek bent naar een uitgever voor een boek voor de algemene markt, gaat dit E-boek alleen over de rol van boekenuitgevers. Er zijn verschillende soorten boekenuitgevers. Voor het gemak kun je die ruwweg indelen in drie soorten: traditionele uitgevers, faciliterende uitgevers en self-publishingplatforms. In de volgende hoofdstukken bespreek ik wat ze precies doen, hoe ze van elkaar verschillen en wat de addertjes onder het gras zijn per uitgeefsoort. Om het verschil tussen de verschillende uitgeefsoorten helder te maken, is het handig als u eerst een goed overzicht heeft van de activiteiten die nodig zijn voor het op de markt brengen van een boek. Activiteiten voor het op de markt brengen van een boek Het verschilt per uitgeefsoort met welke activiteiten de uitgever zich bezighoudt of juist niet. En natuurlijk zijn er ook verschillen per uitgever. Het is daarom belangrijk om van tevoren te weten wat een uitgever wel en niet voor u gaat doen: zo voorkomt u dat u wacht op rijen interviews terwijl de uitgever ervan uitgaat dat u uw publiciteit zelf wel regelt, bijvoorbeeld. Hieronder staat een overzicht van activiteiten die nodig zijn om een boek om de markt te brengen. U kunt dit bijvoorbeeld gebruiken als checklist bij een gesprek met een uitgever zodat duidelijk is wat de uitgever wel of niet voor uw boek gaat doen. Format/concepting In deze fase wordt gekeken naar de doelgroep en haar behoeften. Wie gaat het boek straks kopen? Hoeveel mensen zijn dat? Wat zijn de kenmerken van de doelgroep? Zijn het vooral mannen of vrouwen? Is er iets te zeggen over opleiding, beroep, opleidingsniveau of leesvoorkeur? Hoe komt de doelgroep te weten dat het boek er is? Welke kranten of tijdschriften lezen ze? Welke argumenten zijn voor de doelgroep belangrijk bij de keuze voor een boek? Waar gaan ze het boek kopen? Ook wordt bepaald in welke vorm het boek wordt uitgebracht, of er een digitale component bij komt en op welke manier het boek past bij de overige activiteiten van de auteur of de overige activiteiten van de uitgever (bijvoorbeeld: past het binnen een reeks). In deze fase worden ook de eerste ruwe begrotingen gemaakt: wat gaat het boek opleveren en wat mag het kosten? Redactie De redactie is één van de belangrijkste fases in het uitgeefproces en wordt door auteurs vaak ondergewaardeerd. Geen enkel goed boek ook niet succesvolle romans wordt uitgebracht zonder dat een redacteur kritisch heeft gekeken naar de opbouw van het verhaal, indeling, zinsopbouw en woordkeus. Dit is noodzakelijk, omdat de auteur (omdat hij zo vaak naar een tekst heeft gekeken) een blindheid voor zijn eigen tekst heeft ontwikkeld of vasthoudt aan stokpaardjes. Een goede redacteur daagt een auteur uit om het beste uit zijn boek te halen, ook als hij daarvoor een aantal van zijn darlings moet opofferen. De redacteur zorgt voor de aansluiting met de lezer en hij of zij bewaakt het onderscheidend vermogen ten opzichte van concurrerende titels. De kwaliteit van de redactie van een boek maakt het verschil tussen een professioneel uitgegeven boek en een hobbyproject. Correctie 5

6 In deze fase worden taalfouten uit het manuscript gehaald. Niet te verwarren met de redactie, al wordt deze slag soms door dezelfde redacteur uitgevoerd. Soms wordt dit door iemand anders gedaan, in dat geval spreken we over een corrector. Opmaak omslag Het omslag wordt ontworpen door een vormgever. Dit betreft de voor- en de achterkant van een boek. Een vormgever zorgt ook voor de vermelding van het ISBN en een unieke barcode. In deze fase wordt ook de achterflap geschreven, meestal door de redacteur. In deze tekst komt naar voren waarom de lezer het boek moet kopen. Opmaak binnenwerk In deze fase wordt het binnenwerk opgemaakt, zodat het manuscript de leesbaarheid van een boek krijgt. Bij tekstboeken maakt de vormgever vaak een stramien, waarin hij de tekst laat inlopen. Bij boeken waarvan de vorm heel belangrijk is, zal de vormgever aan iedere pagina of aan meer pagina s aandacht besteden. Soms is de vormgever van het binnenwerk dezelfde vormgever als van het omslag, maar dit is niet noodzakelijk. Illustraties, foto s en afbeeldingen Bepaald wordt of er illustraties bij het boek komen, of de auteur deze aanlevert of dat er speciaal illustraties worden gemaakt of aangekocht. Dit kan ook gelden voor de illustraties op het omslag. Eerste, tweede en volgende proeven Zodra de vormgever de opmaak af heeft, stuurt hij een eerste proef van het opgemaakte boek. In de meeste gevallen kijken de auteur en de corrector hier kritisch naar. Zij zullen controleren of er geen vreemde afbrekingen zijn, of er nergens losse regels zwerven en of de afbeeldingen op de juiste plek staan. Meestal kijkt alleen de corrector nog of op de volgende proeven de correcties van de eerste proef goed zijn doorgevoerd. Over het algemeen zijn twee correctierondes voldoende voor een boek. Is het boek heel complex qua opmaak denk aan een bijzondere vormgeving, veel tabellen of afbeeldingen dan kunnen meer proeven nodig zijn. Drukken Nadat er een goedgekeurde laatste proef ligt, kan het boek worden gedrukt. De specificaties en dus ook de kosten verschillen per boek. Zo kan een boek in zwart-wit gedrukt worden of in kleur, gebonden of in paperback. Belangrijk voor de kostprijs is de oplage: hoe hoger de oplage, hoe lager de productiekosten per stuk. Printing on Demand (POD) Printing on Demand (POD) is een alternatief voor het laten drukken van een boek. De laatste jaren zijn de mogelijkheden van POD enorm toegenomen. Bij POD wordt het boek niet gedrukt, maar pas geprint als er vraag naar is. Het voordeel van POD is dat er geen voorraad is en er dus ook niet vooraf geïnvesteerd hoeft te worden. Het nadeel is dat de kosten per exemplaar hoger zijn en de winst dus lager. ISBN Een ISBN is een uniek nummer waarmee iedereen (met name de boekhandel) een titel kan traceren en bestellen. Voor een nieuwe titel kunt u een ISBN aanvragen bij Bureau ISBN. De kosten hiervan bedragen iets meer dan 9. Commissariaat voor de Media In Nederland geldt de Wet op de vaste boekenprijs. Dit betekent dat degene die het boek uitgeeft de prijs van het boek bepaalt en dat alle verkopers het boek voor die prijs moeten verkopen. Een boekhandel mag dus niet zomaar een eigen prijs bepalen of een korting aanbieden. Om dit te waarborgen, moeten boek en verkoopprijs worden aangemeld bij het Commissariaat voor de Media. Free publicity 6

7 Voor de verkoop van een boek kan het belangrijk zijn dat relevante tijdschriften, kranten en andere media er aandacht aan schenken. Omdat veel media een lange productietijd hebben, is het handig om dit proces ruim voor aanvang van de publicatiedatum van het boek in gang te zetten. Bij voorkeur gebeurt dit door iemand die veel journalisten kent en daarop invloed kan uitoefenen. Marketing Naast free publicity zijn ook andere marketingacties mogelijk. Denk aan social media, acties in de boekhandel, verkoop via andere winkels dan boekhandels, verkoop via internet, bulkverkoop aan grote bedrijven. Distributie Om gekocht te kunnen worden, moet een boek beschikbaar zijn. In Centraal Boekhuis worden boeken opgeslagen en uitgeleverd aan alle boekhandels in Nederland. Ook de boeken die verkocht worden via en worden hier ingepakt, van het juiste adres en factuur voorzien en in de vrachtwagen gezet die het gaat bezorgen. Boekhandel De boekhandel bestelt een boek bij het Centraal Boekhuis. De boekhandel vraagt een marge van tussen de 40 en 50 procent van de verkoopprijs van een boek. Dit geldt ook voor en Investeringen en vergoedingen Zonder investering kan een boek niet worden geproduceerd. De verkoop van een boek levert omzet op en na aftrek van alle kosten blijft er winst (of verlies) over. Per uitgeefsoort zijn er verschillende modellen: in het ene model investeert de uitgever en in het andere model de auteur. In het ene model krijgt de uitgever de omzet, in het andere model krijgt de auteur de opbrengsten. In de volgende hoofdstukken zet ik dit per uitgeefsoort uiteen. Auteursrecht Wettelijk gezien liggen alle rechten bij de maker van het werk. Om het boek te mogen uitgeven, moeten hier afspraken over worden gemaakt. De manier waarop dat gebeurt, verschilt per uitgeeftype en ook per uitgever. 7

8 3 Meerwaarde van de uitgever Natuurlijk kunt u als auteur besluiten om het hele proces zelf te regelen: een drukker is zo gevonden en u kunt ook prima zelf een boekhandel binnen stappen en vragen of zij uw boek willen verkopen. Wat is dan de meerwaarde van een uitgever? 1) Het boek brengen naar zijn maximale bereik Is het boek een bestseller of komt het beter tot zijn recht in een specifieke niche? Dit inschatten is het werk van een uitgever. Ook bepaalt de uitgever op welke manier het boek het maximale aantal mensen bereikt. Is adverteren noodzakelijk? Of recensies? Of is een andere marketingstrategie meer geschikt? Ook kan een uitgever inschatten hoeveel redactie een manuscript nodig heeft en welk omslag de doelgroep het meeste aan zal spreken. Een uitgever beschikt ook over een netwerk van redacteuren en vormgevers die dit kunnen realiseren. Overigens hoeft een boek niet altijd een bestseller te zijn, een boek dat voldoende mensen bereikt onder een kleine, maar relevante doelgroep is immers ook een succes. Voor een individuele auteur is het bereik van een boek lastiger in te schatten. Hij zal ook minder zicht hebben op alle mogelijkheden op het gebied van marketing en niet over een uitgebreid netwerk van redacteuren, vormgevers en drukkers. 2) Kostenefficiëntie Het produceren van een boek is een proces met vele stappen. Een stap die niet correct wordt uitgevoerd leidt onherroepelijk tot meer werk en dus hogere kosten in een volgende stap. Een veel gemaakte fout is bijvoorbeeld een tekst die niet persklaar wordt aangeleverd bij de vormgever. Tijdens de eerste proef blijkt dat er toch nog tekst uit moet of bijkomt. Dit leidt tot veel hogere kosten, omdat de vormgever dan handmatig aanpassingen moet doen die vaak tijdsintensief zijn. Een uitgever zal het proces zo bewaken, dat hij onnodige kosten door procesfouten minimaliseert. Een individuele auteur zal door gebrek aan ervaring deze kosten eerder maken. 3) Distributie naar de (lezers)markt Uitgevers hebben een aansluiting bij het Centraal Boekhuis en een netwerk onder boekhandelaren, waaronder Bol.com en Managementboek. Op die manier kunnen zij het boek daar krijgen waar de lezers het boek zoeken. Voor een individuele auteur is deze distributie ook te regelen, maar met meer moeite en tegen hogere kosten. 8

9 4 De traditionele uitgever Het kenmerk van een traditionele uitgever is, dat hij of zij zelf investeert in een uitgave. De traditionele uitgever besluit of hij een manuscript wil uitgeven en betaalt daarna de drukker, opmaak, redactie en marketing. Voor de promotie van een boek maakt hij twee keer per jaar een aanbiedingsfolder, die hij naar alle boekhandels stuurt. Vaak gaat er ook een vertegenwoordiger naar de boekhandel of spreekt hij boekhandelaars tijdens een inkoopbeurs. Het fonds Een traditionele uitgever bouwt zijn eigen fonds op. Een fonds is de opstelsom van alle uitgaven van een uitgeverij. In de meeste gevallen vormt die optelsom een logisch geheel: de uitgeverij specialiseert zich in een bepaald type of in een bepaalde smaak. Als u uw manuscript toestuurt aan een traditionele uitgeverij, zal deze in de eerste plaats kijken of het manuscript past binnen het fonds. Een afwijzing hoeft dus niets te zeggen over de kwaliteit van uw manuscript. Meer waarschijnlijk zegt het iets over de mate waarin het manuscript past binnen de smaak of specialisatie van de uitgever, het fonds dus. Om het aantal afwijzingen niet onnodig te laten oplopen, is het daarom raadzaam om van tevoren een goede inschatting te maken van de mate waarin uw manuscript past binnen het fonds van een uitgeverij. Een tip hiervoor is: ga naar een grote bibliotheek en kijk op welke plank uw boek zou komen te staan. Analyseer welke uitgeverijen de boeken op deze plank hebben uitgegeven. Over het algemeen zijn dit er vier of vijf. Als u deze uitgeverijen benadert met uw manuscript, heeft u meer kans dat uw manuscript in het fonds past. Voor tips over het insturen van een manuscript verwijs ik u naar hoofdstuk 9. Royalties Bij een traditionele uitgever gaan alle opbrengsten van het boek gaan naar de uitgever. De auteur krijgt in ruil voor het schrijven van het manuscript een royaltie. Dit is een percentage per verkocht boek. Meestal ligt dit percentage tussen de 10 en 15 procent per verkocht boek. Stel uw boek kost in de boekhandel 20- euro. De verkoopprijs onder BTW bedraagt dan 18,87. U ontvangt over deze omzet tussen de 10 en 15 procent, dus 1,88 en 2,83 per verkocht boek. De royalties worden bij een traditionele uitgever eenmaal per jaar uitgekeerd, nadat het boekjaar is gesloten. Als uw boek in 2016 is verkocht, krijgt u de royalties over deze verkopen in het voorjaar van 2016 uitgekeerd. In sommige gevallen geeft de uitgever een oninbaar voorschot. Dit betekent dat de uitgever u bij het tekenen van het contract een bedrag geeft. Dit bedrag wordt later van de royalties afgetrokken, maar als de verkopen tegenvallen, mag dit bedrag houden. De uitgever zal dit met name doen als er meerdere uitgevers het boek graag willen uitgeven of als het om een bekende al gevestigde auteur gaat. Voordelen van een traditionele uitgeverij U hoeft niet te investeren, dat doet de uitgever voor u. U hoeft zelf geen energie te besteden aan de productie of de marketing, dat doet de uitgever voor u. Uitgegeven worden bij een traditionele uitgever zorgt voor meer status. Nadelen van een traditionele uitgeverij U heeft geen of weinig zeggenschap over het omslag, het binnenwerk, het format of de marketing. U ontvangt slechts een royalty over de verkopen, de opbrengsten zijn daardoor minder dan bij andere uitgeefsoorten. U zit vast aan de redacteur die in dienst is van de uitgeverij, ook als er geen klik is. Hetzelfde geldt voor de free publicity medewerker. 9

10 De uitgever sluit een overeenkomst af met de auteur. De inhoud van de overeenkomst verschilt per uitgever, maar vaak wordt er ook gevraagd om digitale rechten, vertaalrechten, filmrechten en additionele rechten af te staan, terwijl niet duidelijk is wat de uitgever gaat doen om het boek daadwerkelijk vertaald of verfilmd te krijgen. Steeds vaker verwacht een uitgever dat een auteur de promotie van het boek zelf ter hand neemt. De uitgever bepaalt hoeveel tijd een free publicitymedewerker aan uw titel mag besteden. Bent u een nog onbekende auteur of is het een titel voor een kleine doelgroep, dan is die tijd soms maar zeer beperkt. Ook is er bij een traditionele uitgeverij vaak beperkte kennis van social media en internetmarketing. Een traditionele uitgever krijgt veel manuscripten aangeboden. U zult dus vaak een afwijzing ontvangen en moeten beschikken over incasserings- en doorzettingsvermogen. Addertjes onder het gras bij een traditionele uitgeverij Auteurs verkopen boeken vaak aan hun eigen netwerk. Veel uitgeverijen geven de auteur gelegenheid om het boek tegen boekhandelskorting in te kopen. Heeft de auteur een groot netwerk, dan verdient de uitgever dus hetzelfde aan de verkopen via de auteur als de verkopen via de boekhandel. Voor sommige uitgevers is verkoop aan het netwerk van de auteur een belangrijke bron van inkomsten, maar zijn hierover niet altijd transparant tegen de auteur. Wees daarom niet bang om vooraf kritische vragen te stellen over de korting die u krijgt en de marketinginspanningen die de uitgever voor u gaat verrichten. En wees op uw hoede als de uitgever al in het kennismakingsgesprek vragen stelt over de grootte van uw netwerk. 10

11 5 De faciliterende uitgever Het kenmerk van een faciliterende uitgever is, dat u als auteur aan het roer staat van uw eigen uitgave. De faciliterende uitgever helpt u bij het bepalen (of aanscherpen) van de doelgroep, coördineert het productieproces, de marketing en de distributie. Ook zet de uitgever zijn netwerk van redacteuren, vormgevers, Centraal Boekhuis, boekhandels en marketingexperts in om zoveel mogelijk exemplaren van het boek te verkopen. U bepaalt zelf hoe uw boek eruit komt te zien en hoe de marketing verloopt, de uitgever heeft hierin vanuit zijn ervaring een adviserende en begeleidende rol. De omzet die het boek genereert zijn voor de auteur. Daar staat tegenover dat de auteur ook zelf investeert in redactie, drukkosten, vormgeving en marketing. De faciliterende uitgever krijgt in ruil voor zijn diensten een vergoeding in de vorm van een bedrag per activiteit of een commissie over de omzet. Het proces Startpunt is de doelstelling (of droom) van de auteur. Daarna gaan de auteur en de uitgever samen op zoek naar de manier waarop die doelstelling het beste kan worden bereikt. Voor een schrijver van een roman betekent dit dat hij onder de aandacht wil komen van de lezers, pers en de boekhandel. Voor een ondernemer betekent dit, dat hij met zijn boek meer klanten wil aantrekken. Voor marketing, productie en logistiek van het boek maken auteurs gebruik van de kennis en het netwerk van de uitgever, maar houden zelf de touwtjes in handen. De auteur bepaalt zelf wat er gebeurt, maar hoeft zich niet bezig te houden met de uitvoering, dit kan worden uitbesteed aan de uitgever of het netwerk van de uitgever. Voordelen van een faciliterende uitgeverij U als auteur staat centraal, de uitgever helpt u bij het behalen van uw doelen of realiseren van uw dromen. U heeft volledige zeggenschap over hoe uw uitgave eruit komt te zien en wat de marketing is. U ontvangt de volledige omzet van de uitgave. U hoeft minder moeite te doen om uw boek uitgegeven te krijgen. Nadelen van een faciliterende uitgeverij U betaalt zelf de rekening van de redacteur, drukker en vormgever en betaalt een omzetdeel (of een tarief) aan de uitgever. U investeert dus zelf in uw uitgave. Gemiddeld moet u rekenen op een investering van ongeveer a U staat aan het roer van uw uitgave. Dat betekent dat dit model vooral geschikt is voor ondernemende auteurs of schrijvende ondernemers. Voor auteurs die zich alleen willen bezighouden met schrijven en niet willen nadenken over marketing of promotie is dit model minder geschikt. Addertjes onder het gras bij een faciliterende uitgeverij De auteur krijgt alle omzet, maar doet ook zelf de investeringen, dit betekent dat de auteur een groter risico loopt dan bij andere uitgeefmodellen. Sommige faciliterende uitgevers werken op basis van commissie, anderen vragen een tarief per activiteit. Zorg ervoor dat u vooraf weet waar u aan toe bent, zodat er later geen misverstanden ontstaan. 11

12 6 Self-publishingplatforms Zoals de naam al zegt, zijn self-publishingplatforms met name geschikt voor auteurs die zelf hun boek willen uitgeven. Bij het zelf uitgeven van een boek regelt u als auteur zelf de inhoud, de opmaak, het drukken en de promotie van uw boek. Er is een aantal self-publishingplatforms dat u hierbij technisch kan ondersteunen. Wat doen self-publishingplatforms? Er zijn grote verschillen tussen het ene self-publishingplatform en het andere. De overeenkomst is, dat u bij alle platforms uw manuscript uploadt en dat het boek nadat er een bestelling is wordt geprint. Dit kan meestal al bij een oplage van één exemplaar. De meeste self-publishingplatforms zijn drukkers die een extra dienst leveren. De winst voor het self-publishingplatform zit daarom versleuteld in de drukprijs van het boek. Voordelen van een self-publishingplatform Het uitgeven van een boek is al mogelijk vanaf één exemplaar. Dit is bijvoorbeeld interessant bij een boek voor eigen kring, proefschrift, zakelijk rapport of een handleiding. U hoeft niet vooraf zelf te investeren. Uw boek wordt altijd uitgegeven en u bent niet afhankelijk van het oordeel van een uitgever. Nadelen van een self-publishingplatform De kostenstructuur is vaak ondoorzichtig. Waar verdient het platform aan en wat zijn de inkomsten voor u? Het is raadzaam om ook een offerte op te vragen bij een drukker, zodat u de prijs kunt vergelijken. Vaak kunt u uw boek verkopen via een website van het self-publishingplatform. Dat klinkt mooi, maar er zijn maar weinig lezers die een boek kopen via een dergelijke website. Zorg er dus voor dat uw boek ook verkrijgbaar is via en/of of de reguliere boekhandel. De auteur moet zelf veel beslissingen nemen, maar beschikt meestal niet over voldoende vakkennis om de consequenties hiervan te overzien. Bij een self publishing platform moet u zelf zorgen voor de redactie en vormgeving. Als dit niet door professionals wordt gedaan ziet het er vaak minder professioneel uit. Boekhandels zullen het boek dan minder snel verkopen. Addertjes onder het gras bij een self-publishingplatform Vaak wordt aangegeven dat de auteur het boek tegen kostprijs kan kopen. Meestal is dit geen kostprijs, maar een prijs die lager ligt dan de verkoopprijs. Het self-publishingplatform verdient dan (het meeste) geld aan auteurs die hun eigen boek inkopen. Wees daarom kritisch over de kostprijs. Daarnaast is het goed om bij de algemene voorwaarden te kijken naar het auteursrecht: moet u dat overdragen aan het platform of blijft dit bij de auteur? 12

13 7 Wat zijn de kosten en opbrengsten per uitgeefsoort? Hieronder is een overzicht gegeven van de opbrengsten en kosten per uitgeefsoort. Bij een traditionele uitgever hoeft u zelf niet te investeren en loopt u dus zelf geen financieel risico. De royaltie die u ontvangt bedraagt in dit rekenvoorbeeld tussen de 1.890,00 en 3.780,00. Koopt u het boek in om het aan uw eigen netwerk te verkopen, dan bent u bij een traditionele uitgever het slechtste af: u betaalt 10,83 per exemplaar. Bij een faciliterende uitgever is de winst voor de auteur het hoogste: tussen de 5.800,00 en ,00. Maar let op: u investeert zelf en loopt dus ook risico. In dit rekenvoorbeeld is dit risico tussen de 2.300,00 en 3.000,00. Verkoopt u ook zelf aan uw klanten? Dan is het uitgeven via een faciliterende uitgever erg interessant. U betaalt dan slecht 2,30 per exemplaar. Bij een self-publishing platform kunt u ervoor kiezen om zelf het omslag op te maken de redactie en de opmaak te doen. Maar dit heeft effect op de kwaliteit en dus op de verkoopbaarheid, vooral via de boekhandel. Omdat we ervan uitgaan dat u een professioneel boek wilt uitgeven, zijn bij self-publishing kosten meegenomen voor redactie en opmaak. Deze investering en ook het risico- bedraagt in dit rekenvoorbeeld 1.000, -, maar kan dus desgewenst nul zijn. De opbrengsten via een self-publishing platform bedragen in dit rekenvoorbeeld tussen de 2.080,00 en Traditionele uitgever Faciliterende uitgever Selfpublishing boeken Investeringen van de auteur bij verkochte boeken , ,00 Omzet voor de auteur bij verkochte boeken ,00 - Winst/royaltie voor de auteur bij verkochte boeken 1.890, , ,00 U koopt uw eigen boek in voor 10,83 2,30 10, boeken Investeringen voor de auteur bij verkochte boeken , Omzet voor de auteur bij verkochte boeken ,00 - Winst/royaltie voor de auteur bij verkochte boeken 3.780, , U koopt uw eigen boek in voor 10,83 1,5 10,71 Toelichting bij de kosten Natuurlijk zijn de productiekosten van het ene boek hoger dan van het andere. Een boek in full colour of een boek met een hard omslag kost nu eenmaal meer dan een boek in zwart-wit of een paperback. Om toch een gevoel te krijgen van de verschillende kosten en opbrengsten per uitgeeftype, hebben we bij dit rekenvoorbeeld de kosten en opbrengsten voor een auteur van een gemiddeld boek weer. Dit betreft de totale productiekosten, dus drukkosten plus vormgeving plus redactie. Er is uitgegaan van een boek van 215 mm bij 135 mm, 176 pagina s, zwart-wit gedrukt en uitgevoerd in paperback, waarbij de verkoop verloopt via de boekhandel. De boekhandel ontvangt een marge van 13

14 gemiddeld 42% van de netto omzet van een boek. Bij de berekening van de royalties van een traditionele uitgever zijn we uitgegaan van 10 procent, omdat dit een gemiddelde betreft. Er is uitgegaan van een verkoopprijs in de boekhandel van 20, -. 14

15 8 De voor- en nadelen op een rij In dit hoofdstuk zetten we de voor- en nadelen van elk uitgeefsoort op een rij, zodat het eenvoudiger wordt om te bepalen welk soort uitgever bij u past. Traditionele uitgever Een traditionele uitgever is vooral interessant als u zelf niet wilt investeren of als de status van een uitgeverij belangrijk voor u is. Bij een traditionele uitgever wordt al het uitgeefwerk uit handen genomen, u hoeft u dus niet druk te maken over de productie of marketing. Daar staat tegenover dat u ook weinig zeggenschap heeft over hoe uw boek eruit komt te zien of de marketing, en u krijgt ook een relatief klein deel van de opbrengsten. Faciliterende uitgever Een faciliterende uitgever is interessant als u zelf de opbrengsten van uw boek wilt houden, u zeggenschap wilt hebben over hoe de uitgave eruit komt te zien, of uw boek wilt inzetten voor de promotie van uw bedrijf. Nadeel van een faciliterende uitgever is, dat u zelf moet investeren en ook zelf moet blijven nadenken over de promotie van uw boek. Self-publishing Het voordeel van self-publishing is, dat u zelf direct aan de slag kunt en dat uitgeven ook interessant is als de oplages heel klein zijn. Nadeel is, dat u veel zelf moet doen en ook veel beslissingen zelfstandig moet nemen. Ook is de opbrengst bij een self- publishingplatform niet maximaal. Voor welke uitgeefvorm u ook kiest, het is altijd raadzaam om een uitgeefvoorstel te maken. Tips hiervoor leest u in het volgende hoofdstuk. 15

16 9 Hoe maak je een goed uitgeefvoorstel? Veel (traditionele en ook faciliterende) uitgevers ontvangen liever een uitgeefvoorstel dan een heel manuscript. Maar wat zijn nu de onderdelen van een goed uitgeefvoorstel? Onderdelen uitgeefvoorstel Een goed uitgeefvoorstel bevat de volgende onderdelen: Uw naam en contactgegevens Uw achtergrond en specialisme of ervaring Uw motivatie voor het schrijven van het boek De doelgroep De titel van het boek Het probleem dat het boek oplost De opzet of inhoudsopgave van het boek, eventueel met een kleine toelichting per hoofdstuk Uw ideeën over illustraties of fotomateriaal Uw ideeën over de promotie en verkoopbaarheid van het boek Een synopsis van het boek en/of een of meerdere hoofdstukken Stuurt u uw voorstel naar een traditionele uitgever, kijk dan altijd goed of uw boek past bij de uitgeverij waar u uw voorstel naartoe stuurt. Check ook altijd op de website van de betreffende uitgeverij de voorwaarden waaraan het moet voldoen. Sommige traditionele uitgeverijen ontvangen uw voorstel liever per post, anderen per mail en soms zijn er ook voorwaarden voor wat betreft lettertype of regelafstand. Stuur in ieder geval geen diskettes of cd-roms of handgeschreven manuscripten. Meestal vraagt men om een extra envelop (voldoende gefrankeerd) mee te sturen, indien u het manuscript retour wilt ontvangen. Bij traditionele uitgevers duurt het gemiddeld twee tot drie maanden voordat u een reactie krijgt. Daarbij ontvangt u meestal geen inhoudelijke beoordeling van het manuscript. Vaak ontvangt u een standaard afwijzingsbrief, maar er zijn ook uitgevers die niets van zich laten horen en alleen contact opnemen als zij wel in het boek geïnteresseerd zijn. In principe bevat het voorstel naar een faciliterende uitgever dezelfde elementen als naar een traditionele uitgever. Eventueel kunt u nog toevoegen wat de doelstelling is die u met het boek wilt behalen en of er nog andere activiteiten zijn die u met het boek onder de aandacht wilt brengen en wat u maximaal wilt investeren. Bij faciliterende uitgevers ontvangt u sneller antwoord en is de kans dat uw boek uitgegeven wordt ook groter. Ook als u uw boek zelf uitgeeft via een self-publishingplatform, is het raadzaam om een uitgeefvoorstel te maken. Dit is dan niet bedoeld voor de uitgever, maar voor u zelf. Zo dwingt u uzelf goed na te denken over uw doelgroep, de opzet en insteek van het manuscript. Voor een self Bij een self publishing platform is uw boek altijd welkom. Een traditionele, faciliterende uitgever of een self publishing platform, iedere uitgeefsoort heeft voor- en nadelen. U herkent een traditionele uitgever doordat de uitgever alle investeringen doet en u een royaltie aanbiedt. De faciliterende uitgever herkent u doordat u alle opbrengsten zelf houdt en zelf het financiële risico loopt. Op kunt u testen welke uitgeverij bij u past. 16