Stichting Dak- en ThuislozenZorg. (DTZ) Menorah. Visiedocument / Beleidsplan

Transcriptie

1 Stichting Dak- en ThuislozenZorg (DTZ) Menorah Visiedocument / Beleidsplan 1 van 16

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doelstellingen Richtlijnen bij onze taak...6 Zorg en respect...6 Sociale omgang met de doelgroep / gevaren in deze omgang...6 Uitzonderingssituaties Beschrijving van het werk op dit moment Visie voor de komende 2-3 jaar Onze visie voor de eerstkomende 5-10 jaar...14 Bijlage 1: Intentieverklaring medewerkers dak- en thuislozenzorg Bijlage 2: Informatie voor (aspirant) medewerkers bij de dak- en thuislozenzorg Bijlage 3: Gedragscode voor het aannemen en/of geven van geld en/of goederen 2 van 16

3 1. Inleiding Dit document beschrijft de visie en het daaruit voortvloeiende beleid van de Interkerkelijke Stichting Dak- en ThuislozenZorg Menorah in Apeldoorn. De doelgroep Onze doelgroep bestaat uit mensen zoals u en ik, maar zonder vaste woon- of verblijfsplaats. Vaak met een problematisch verleden. Uiteenlopende gebeurtenissen die uiteindelijk zijn geëscaleerd en uitgelopen op de huidige situatie. Geen of weinig sociaal contact met anderen en veelal verslaafd aan alcohol of drugs. Vaak geteisterd door een ondraaglijk gevoel van onmacht. Onmacht omdat ze zonder hulp niet uit deze situatie kunnen komen. Onmacht omdat ze het gevoel hebben alles zelf op te moeten lossen, het gevoel hebben dat niemand meer om hen geeft. Onmacht omdat ze niets met hun leven kunnen. Omdat ze hun doel kwijt zijn. Omdat ze volledig stuk gelopen zijn op hulpverlening, kerk en andere instanties. Onder de 'dak- en thuislozen' willen we ook de uitgeprocedeerde en onuitzebare (en daardoor dakloze) asielzoekers scharen. Ze zijn een niet opvallende groep in onze stad, maar zeker aanwezig. Waarom deze doelgroep? De bijbeltekst Matt. 25: waar we lezen over de rechtvaardigen die Jezus vragen "Here, wanneer hebben wij u hongerig gezien etc. Voorwaar, Ik zeg u, in zoverre gij dit aan een van deze mijn minste broeders hebt gedaan, hebt gij het Mij gedaan" spreekt boekdelen. Veel van deze mensen vallen tussen wal en schip. Ze worden hooguit tijdelijk opgevangen om te slapen, douchen en eten en daarna weer de straat op. Onze maatschappij is niet in staat werkelijke en blijvende verandering en genezing aan deze mensen te geven. Apeldoorn (en heel de westerse maatschappij) loopt achter de feiten aan. Hier ligt een duidelijke taak voor ons. We moeten ons bekommeren om onze medemens. Er voor hen zijn. Met hen praten, hun vriend willen zijn. Dak- en thuislozen snakken naar een stukje menselijkheid, naar christelijke naastenliefde en hulp. Wij kunnen ze de liefde van Christus tonen door er gewoon te zijn. Door hen te helpen in de problemen waar ze mee te kampen hebben. Door hen op te zoeken 3 van 16

4 op de plek waar ze zijn. Hij wil niet dat iemand vergeten wordt. Jezus zelf richtte zich op de onderkant van de maatschappij. De mensen die het minder hadden. De mensen waar anderen met een boog omheen liepen. Wat we doen: Wat kunnen we doen onder onze doelgroep? Heel algemeen: zonder te letten op de oorzaak ervan hun noden lenigen: kijken waar we kunnen helpen en dat ook daadwerkelijk doen. Opmerkingen als "eigen schuld" en "laat ze maar gaan werken" moeten we achterwege laten. Mensen die in nood zijn moeten geholpen worden, ongeacht oorzaak of geschiedenis. Christelijke naastenliefde betonen. Doen wat de Heere Jezus zou doen. Hij is een voorbeeld voor ons. Hij wil dat we Hem volgen. Vanuit een particulier initiatief in de winter van is in oktober 2003 het werk ter hand genomen door een taakgroep vanuit de Evangelische Zendingsgemeente Menorah aan de Paslaan 11. In november 2009 is een zelfstandige, interkerkelijke stichting opgericht, met als doel: Het aanbieden van hulp aan mensen, met name dak- en thuistozen, zodat zij (weer)een volwaardig bestaan krijgen met een aanvaardbare kwaliteit van leven, ongeacht hun geloofsovertuiging. Vanuit de hierna volgende bijbelteksten verlangen wij er naar het Licht te laten schijnen in de duistere hoeken van onze maatschappij. Mattheus 5:16 waar staat: "Laat zo uw licht schijnen voor de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader, die in de hemelen is, verheerlijken". Als team geloven we dat God ons deze taak gegeven heeft. Door de taken uit te voeren die in dit document zijn beschreven willen wij de liefde van Jezus Christus laten zien aan mensen die leven aan de zelfkant van de maatschappij. As wij een licht voor deze mensen willen we 'aanstekelijke' christenen zijn. Door de warmte en de liefde en de echtheid van Jezus Christus over te dragen op de medemens. God werkt door ons heen en levens kunnen radicaal worden veranderd. Wij doen dit alles om niet. Onze vrijwilligers krijgen hier geen vergoeding voor, wel is het mogelijk om gemaakte onkosten te declareren (zie ook bijlage 2). Uiteraard ontvangen bestuursleden ook geen vergoeding. Wel hebben wij een betaalde medewerker in dienst, dit wordt mogelijk gemaakt middels een subsidie van de Gemeente Apeldoorn. 4 van 16

5 2. Doelstellingen De doelstellingen van onze dak- en thuislozenzorg zijn als volgt: Diaconaat: naar het voorbeeld van de Here Jezus ons bekommeren om mensen die er niet meer bij horen en die zonder hulp moeilijk uit hun vaak mensonterende situatie kunnen komen. Evangelisatie: met deze mensen vriendschap sluiten door ze te eten te geven en naar vermogen te helpen (door verstrekking van dekens en kleding, bezoek en hulp bij het vinden van onderdak) en waar mogelijk hun daarbij het evangelie, de Blijde Boodschap vertellen. De nadruk ligt op vriendschapsevangelisatie. We gaan niet staan preken op straat, maar door vriendschap te sluiten, door er voor onze doelgroep te zijn, door hulp te bieden, door te 'zorgen', laten we iets zien van de liefde van Jezus Christus. Een prediking op zich. Wanneer gewenst vertellen we het evangelie. Deze doelstellingen zijn als zodanig vastgelegd in onze intentieverklaring. Deze intentieverklaring is als bijlage toegevoegd aan het einde van dit document. Met nieuwe medewerkers van ons team wordt deze intentieverklaring doorgesproken. Zij moeten zich kunnen vinden in het gestelde in deze verklaring. 5 van 16

6 3. Richtlijnen bij onze taak Bij onze getuigenis hanteren we de volgende richtlijnen: Zorg en respect 1. We hebben respect voor ieder lid van onze doelgroep als beelddrager van God, onafhankelijk van etnische afkomst, leefwijze of levensovertuiging. 2. We onthouden ons van drang, dwang of manipulatie om iemand tot verandering van leefwijze of (geloofs)overtuiging te brengen. Vooral onze getuigenis is daarbij van groot belang. Grenzen aan drang zijn moeilijk aan te geven. Met onze verschillende gaven gaan we op een verschillende manier om met ons getuigenis en/of prediking. Het belangrijkste is dat mensen zelf tot een keuze komen. 3. We hebben aandacht voor signalen van materiele, lichamelijke, psychosociale en/of geestelijke noden. Opgevangen noodsignalen maken we bespreekbaar voor onszelf en de ander (eigen problemen of noden bespreken we met iemand van het kernteam). 4. Op noodsignalen vanuit onze doelgroep reageren we met de bewogenheid en liefde van Jezus Christus. We proberen het Licht van het evangelie van Jezus Christus te laten schijnen op zo'n manier dat het wordt ervaren als blijde boodschap. Sociale omgang met de doelgroep / gevaren in deze omgang 1. Een medewerker, die een vertrouwensrelatie met iemand heeft opgebouwd, meldt dat aan de taakgroepleider. Deze kan dan bevorderen, dat die medewerker door anderen wordt geïnformeerd over hun contacten met die persoon. 2. We zijn bedacht op het gevaar van manipulatie door mensen uit de doelgroep. Daarom geldt de afspraak dat we geen waardevolle zaken aannemen van mensen uit de doelgroep. (bijvoorbeeld sieraden) (Een document met richtlijnen is bijgevoegd) 6 van 16

7 3. We zijn bedacht op de fysieke gevaren die we tegenkomen tijdens het werken op straat, vooral in de avond- en nachtelijke uren. Uitvloeisel hiervan is dat we in principe niet alleen de straat opgaan, en niet met personen onder de 18 jaar. Degene die dit wel doet, doet dit nadrukkelijk geheel voor eigen verantwoording en ontslaat de stichting nadrukkelijk van elke verantwoordelijkheid. 4. We zijn bedacht op de fysieke gevaren die ons omringen en geven daarom geen telefoonnummers en adressen van andere medewerkers en zijn ook uiterst voorzichtig met het verstrekken van eigen gegevens. 5. Een medewerker gaat niet alleen bij iemand van de doelgroep op bezoek. Bezoek alleen bij iemand die in het ziekenhuis, in de gevangenis of vergelijkbaar is opgenomen is wel toegestaan. 6. Medewerkers bieden mensen uit de doelgroep geen onderdak aan in eigen huis, voorzover de medewerkers zelf ook in dit huis wonen. Degene die dit wel doet, doet dit nadrukkelijk geheel voor eigen verantwoording en ontslaat de taakgroep en Menorah nadrukkelijk van elke verantwoordelijkheid. Uitzonderingssituaties 1. Als zich situaties voordoen waarin deze richtlijnen niet voorzien, en die wel aanleiding geven tot problemen, discussie of onenigheid, dan heeft het coördinatieteam beslissingsbevoegdheid, mits unaniem. (zie ook punt 19) 2. Zaken waar het coördinatieteam niet uitkomt kunnen worden voorgelegd aan een verantwoordelijk kernteamlid die in voorkomende gevallen het probleem kan voorleggen aan het bestuur, dit ter beoordeling van de verantwoordelijk kernteamlid i.o.m. het coördinatieteam. 3. In alle gevallen werken we en blijven we werken onder verantwoordelijkheid van het bestuur. Logisch gevolg hiervan is dat zaken waar het bestuur bezwaar tegen maakt niet uitgevoerd kunnen worden. 7 van 16

8 4. Beschrijving van het werk op dit moment Op dit moment bestaat ons werk uit de volgende componenten: Maaltijd op de markt Elke zondagmiddag wordt bij iemand thuis een maaltijd klaargemaakt voor personen. Elke zondagmiddag om uur komen we bij elkaar in Menorah om de avond op te dragen aan de Heer. We bespreken samen zaken die aandacht nodig hebben. Om uur gaan we met medewerkers naar de markt waar we de maaltijd opdienen aan gemiddeld zo'n personen. Naast de warme maaltijd wordt ook brood, koffie en diverse soorten ander drinken, fruit en een toetje verstrekt. In Menorah blijven een aantal (1 à 4) mensen achter voor gebed en geestelijke strijd. Ook bij één van de medewerkers thuis wordt in een groep gebeden. Tijdens en na de maaltijd ontstaan gesprekken over allerlei onderwerpen, met vaak een toespitsing op de nood van de persoon in kwestie. Waar mogelijk en waar openheid is praten we over het evangelie. Soms wordt er samen met iemand gebeden. Maaltijd/inloopavond op woensdagavond Elke woensdagavond is er de mogelijkheid om in de voorhal van Menorah een kopje koffie te drinken en een warme maaltijd te krijgen. Met enkele mensen van onze doelgroep vinden gesprekken plaats naar aanleiding van hun vragen. Maaltijd op doordeweekse avonden Elke avond in de week vinden er ook maaltijduitdelingen plaats op verschillende locaties in het centrum van Apeldoorn. Variërend van een slaapplek in een portiek of in de struiken tot op een kamer ergens in Apeldoorn. Mensen kunnen ook regelmatig op doordeweekse dagen terecht bij Menorah om wat eten uit onze voorraad te krijgen. 8 van 16

9 Net zoals bij de zondagse maaltijduitdeling: ook hier ontstaan tijdens en na de maaltijd gesprekken over allerlei onderwerpen, met vaak een toespitsing op de nood van de persoon in kwestie. Waar mogelijk en waar openheid is praten we over het evangelie. Soms wordt er samen met iemand gebeden. Maaltijd / bijeenkomst in Menorah zaal Een paar keer in het jaar organiseren we een uitgebreide maaltijd in de zaal van Menorah, of bijvoorbeeld een barbecue op de parkeerplaats van Menorah. Thuisbegeleiding Mensen uit de doelgroep die met of zonder hulp op een kamer of in een appartement zijn gaan wonen hebben gedurende enige tijd zorg en begeleiding nodig. We blijven contact houden met deze mensen en helpen waar nodig. Ook als blijkt dat ze (nog) niet zijn geïnteresseerd in het evangelie. Soms wonen mensen uit de doelgroep nog op kamers en is het risico groot dat ze dakloos worden. De problemen bestaan meestal uit verslaving, vaak in combinatie met psychische en financiële problemen. We helpen deze mensen zoveel mogelijk om ervoor te zorgen dat ze niet dakloos worden. Financiële begeleiding Soms zijn huurschulden en andere schulden zo hoog opgelopen dat huisuitzetting dreigt. In deze gevallen proberen we waar mogelijk te bemiddelen (door contacten met deurwaarder(s) en/of verhuurder) of door te sturen naar bijvoorbeeld de stadsbank of organisaties als Schuldhulpmaatje. Ex-verslaafden blijven vaak zitten met hoge schulden. Ook hier proberen we te bemiddelen tussen de partijen en sturen we door naar professionele hulpverlening. Bezoek afleggen thuis, in ziekenhuis en gevangenis etc. Door verschillende omstandigheden kunnen mensen uit onze doelgroep in het ziekenhuis terecht komen. Denk hierbij aan normale ziekten, maar ook aan gevolgen van criminaliteit, drugsgebruik, overdosis, psychische problemen. Deze mensen proberen we te bezoeken. 9 van 16

10 Als we weten dat iemand vast zit in een Huis van Bewaring proberen we die persoon te bezoeken. Door hen juist in deze situatie op te zoeken laten we merken dat we echt om hen geven. Sommige personen uit onze doelgroep wonen nog in een huis of flat of op een kamer. Zij krijgen voor zover mogelijk regelmatig bezoek. We proberen hen te begeleiden waardoor de kans dat ze (opnieuw) op straat terechtkomen kleiner wordt. Contacten onderhouden met c.q. doorverwijzen naar diverse instanties en diverse vormen van hulpverlening Denk hierbij aan het doorverwijzen naar alle mogelijk vormen van hulpverlening - financiële hulpverlening / stadsbank / Schuldhupmaatje - opvang m.b.t. verslavingsproblematiek De Spetsehoeve De Wending Tactus e.a. - sector Samenleving van gemeente Apeldoorn (m.b.t. uitkeringen etc.) - psychiatrische hulpverlening / maatschappelijk werk / Spatie - OGGZ (hulpvragen bespreken en doorspreken) - Slaaphuis / OAC (dagopvang en nachtopvang) - De Herberg (koffie / soep) - Politie (contacten m.b.t. ons werk en onze acties) - GGD (contact met outreach medewerker) - Dienst Samenleving / beleidsambtenaar gemeente (overleg over ontwikkelingen / beleid) 10 van 16

11 5. Visie voor de komende 2-3 jaar Voor wat betreft de komende jaren denken we o.a. aan uitbreiding van de huidige taken zoals omschreven in paragraaf 5. Heel belangrijk is dat we ons in deze zaken laten leiden door de Heer. Hij zal voor ons de weg uitstippelen die we als taakgroep en als gemeente moeten gaan. In de volgende paragraaf (7) worden nieuwe activiteiten beschreven. persoonlijke verzorging buitenslapers Dagelijks zijn we in contact met de zgn. buitenslapers die zich vaak weken, en soms maanden of jaren lang lichamelijk niet kunnen verzorgen. Voor deze mensen kunnen we heel veel betekenen door een douche ter beschikking te stellen zodat ze zichzelf (op afspraak) kunnen verzorgen. Hiervoor zijn op dit moment slechts beperkte mogelijkheden. maaltijd op de markt De maaltijd op de zondagmiddag / avond wordt gewoon ongewijzigd voortgezet. Het aantal medewerkers op de markt is op dit moment voldoende. Per keer gaan maximaal 12 medewerkers mee naar de markt. Gebed vóór en tijdens de maaltijd mag meer nadruk krijgen. maaltijd op doordeweekse avonden De doordeweekse avonden moeten worden uitgebreid, sommige mensen uit de doelgroep willen we graag elke avond bezoeken. Het aantal beschikbare medewerkers willen we graag uitbreiden naar 8. Op jaarbasis tellen wij al snel zoń buitenslapers, in de winter tussen de 5 en 15 mensen, bijna altijd mannen. Deze willen we graag opzoeken en warme bieden in de vorm van begeleiding naar winteropvang, extra dekens of iets te eten of te drinken van 16

12 maaltijd / bijeenkomst in Menorah zaal Het aantal avonden met uitgebreide maaltijd in Menorah kunnen we uitbreiden naar bijvoorbeeld één avond iedere drie maanden. Afhankelijk van de reactie van onze doelgroep zouden we op de duur misschien kunnen overgaan tot een wekelijkse maaltijd in de bovenzaal van Menorah in plaats van op de markt of de parkeerplaats. Op dit moment lijkt de drempel naar Menorah voor een aantal mensen nog te hoog. We overwegen een andere locatie, hoewel we het belang inzien van het feit dat de mensen komen naar Menorah. De maaltijden kunnen drempelverlagend werken om de mensen in onze diensten te vragen. thuisbegeleiding Mensen uit de doelgroep die met of zonder hulp op een kamer of in een appartement zijn gaan wonen hebben gedurende enige tijd zorg en begeleiding nodig. We blijven contact houden met deze mensen en helpen waar nodig. Soms wonen mensen uit de doelgroep nog op kamers en is het risico groot dat ze dakloos worden. De problemen bestaan meestal uit verslaving, vaak in combinatie met psychische en financiële problemen. We helpen deze mensen zoveel mogelijk om ervoor te zorgen dat ze niet dakloos worden. Hierbij moeten we proberen de samenwerking met andere hulpverleners uit te breiden. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan Arcuris (vervangende woonruimte, begeleid wonen), het Evangelisch Centrum voor Begeleid Wonen, Spatie en OGGZ. financiële begeleiding Soms zijn huurschulden en andere schulden zo hoog opgelopen dat huisuitzetting dreigt. In deze gevallen proberen we waar mogelijk te bemiddelen of door te sturen / c.q. te begeleiden naar bijvoorbeeld de stadsbank, vrijwillige bewindvoering en/of organisaties als Schuldhulpmaatje. Ex-verslaafden blijven vaak zitten met hoge schulden. Ook hier proberen we te bemiddelen tussen de partijen en sturen we door naar professionele hulpverlening. (bijv. Bos Schuldsanering Eindhoven e.a.) 12 van 16

13 Belangrijk is de mogelijkheden en onmogelijkheden te onderzoeken zodat we wat deze problemen betreft een soort van kennisbank(je) opbouwen. bezoek afleggen thuis, in ziekenhuis en gevangenis etc. Uitbreiding van dit werk is nodig. Door meer mensen in te zetten kunnen we vooral mensen in de gevangenis vaker bezoeken. (gemiddeld aantal personen vanuit onze doelgroep in de gevangenis: 5-10) contacten onderhouden met c.q. doorverwijzen naar diverse instanties en diverse vormen van hulpverlening Samenwerking met andere instanties uitbreiden en intensiveren. In gesprek met politie, samenwerking met vooral wijkagenten in het centrum is noodzakelijk 13 van 16

14 6. Onze visie voor de eerstkomende 5-10 jaar. De gemeente Apeldoorn heeft samen met een aantal andere steden en met de provinciale overheid de doelstelling om voor het jaar 2007 niemand meer onvrijwillig op straat te laten verblijven. Gezien de ontwikkelingen in ons land en in de wereld gaan wij er echter van uit dat het aantal daklozen in de komende jaren verder zal toenemen. Er zijn verschillende oorzaken denkbaar waardoor mensen in de gevarenzone terecht komen. Inmiddels heeft ook de overheid aangegeven dat deze doelstelling niet gehaald zal worden. Door steeds verder doorgevoerde bezuinigingen en door het veranderende beleid rond asielzoekers verwachten we dat steeds meer mensen in de problemen komen. Daarom gaan we ervan uit dat het werk van onze taakgroep de komende jaren (sterk) zal uitbreiden. Onderstaande punten zijn richtingen waarin we denken op de langere termijn. Heel belangrijk is dat we ons in deze zaken laten leiden door de Heer. Hij zal voor ons de weg uitstippelen die we als taakgroep en als gemeente moeten gaan. 1. We denken dat het nodig is dat mensen niet alleen op zondag, maar iedere dag in de week in onze gemeente ontvangen kunnen worden. Voor een kopje koffie met wat erbij, voor een kop soep, maar vooral ook voor een pastoraal gesprek. Dit niet alleen voor dak- en thuislozen maar ook voor anderen. Menorah moet door 'de wereld' gezien worden als een huis van God en een huis van Liefde. Het koninkrijk van God moet gezien worden in onze stad doordat we de liefde van onze Heer uitdragen. Door er te zijn voor iedereen en op elk moment van de dag met de liefde van onze Heer. Een variatie op het openstellen van het Menorah gebouw zou kunnen zijn het huren of kopen van een locatie in de stad waar we overdag mensen kunnen opvangen en begeleiden van 16

15 2. Meer samenwerking met opvangcentra (Wending, Horeb, Spetsehoeve) is een belangrijk onderwerp waar we voor de lange termijn aan denken. Hierbij denken we aan mogelijke dag- en nachtopvang voor hen die zich bij één van deze centra hebben ingeschreven en nog drie maanden of langer moeten wachten. Wij zouden eventueel kunnen zorgen voor een menswaardige overbrugging van deze periode, met een bepaalde vorm van begeleiding. 3. Naast overbrugging van de periode tussen 'de straat' en opvangcentra, denken we ook aan opvang en begeleiding van hen die wel dakloos zijn, maar niet verslaafd. Voor hen is op dit moment geen geschikte opvang in Apeldoorn aanwezig. Zij lopen het risico dat ze juist door de opvangmogelijkheden met verslaving in aanraking komen. Denk hierbij aan huisuitzettingen door financiële en relatieproblemen. 4. De vorige aandachtspunten hebben tot gevolg dat we de beschikking moeten hebben over een locatie waar we mensen kunnen opvangen. Een ruimte waar we, als het alleen om overbrugging gaat, een stuk of 4-5 personen kunnen opvangen. Als we ook de tweede groep erbij willen betrekken moeten we het aantal verdubbelen. Deze locatie zou kunnen uitgroeien tot een sociaal pension waar meer mensen opgevangen kunnen worden. Eventueel kunnen we hier denken aan samenwerking met derden. Belangrijke voorwaarde als we gaan samenwerken moet wel zijn en blijven dat één van de twee peilers van het werk 'evangelisatie' is. Immers, een mens zal bij brood alleen niet leven van 16

16 Bijlage 1, 2, en 3 separaat bijgevoegd van 16