Waarom is Nederland succesvol in topsport en Vlaanderen niet?

Transcriptie

1 Waarom is Nederland succesvol in topsport en Vlaanderen niet? Paul De Knop, Veerle De Bosscher, Sylvie Leblicq, Vrije Universiteit Brussel, dept. SBMA Maarten van Bottenburg, Bas Rijnen Mulier Insituut Herhaling titel van presentatie 1

2 Is Nederland succesvol? (en Vlaanderen/België niet?) Medailles tijdens Olympische Zomerspelen voor vergelijkbare landen met België Aus tralië Nederland Canada Griekenland Zweden Noorwegen Zwitserland Denemarken België Finland Oostenrijk Israël

3 Is Nederland succesvol? (en Vlaanderen/België niet?) Topsportindex: eerste acht plaatsen ,5 Nederland: Positieve evolutie sinds , ,5 68, België Stabilisatie sinds Belgium The Netherlands

4 Is Nederland succesvol? (en Vlaanderen/België niet?) Marktaandeel van Nederland en Vlaanderen 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 1,14% 0,39% 0,43% 2,16% 0,49% 1,55% 1,83% 2,12% Nederland is vijf keer meer succesvol dan België 2,66% 0,60% 0,65% 0,53% 0,00% België Nederland

5 Conclusie prestaties Nederland is vijf keer meer succesvol dan België Nederland presteert beter in meer sporten (14 t.o.v.7) Nederland presteert beter in ploegsporten (België: geen teamsport op OS sinds 1976)

6 Waarom is Nederland succesvoller? Hebben ze meer inwoners? Hebben ze meer geld? Hebben ze meer talent? Hebben ze een beter topsportbeleid? Heerst er een beter topsportklimaat? BELGIË NEDERLAND 10 miljoen inwoners 2de 16 miljoen grootste inwoners BBP/hfd: $ ter BBP/hfd: wereld24.400$

7 Eerste vaststelling: output Aantal topatleten Niveau 1: deelname EK Vlaanderen Nederland 162 atleten* (27 per ml. inw.) 1250 atleten (78 per ml. inw.) Niveau 2: Finale of eerste 8 op WK (2002) Vlaanderen 17 atleten* (2,8 per ml. inw.) Nederland 461 atleten (28,8 per ml. inw.) Nederland heeft 10 keer meer atleten per inwoner dan Vlaanderen *cijfers 2002; Bloso resultatenlijst BOIC erkende atleten

8 Theoretisch model Wat zijn de prestatiebepalende beleidsfactoren?

9 Internationale sport organisaties Fase 4: Einde van de sportieve carrière start nieuwe carière Internationaal niveau INPUT OUTPUT Nationaal niveau Topsportfederaties INPUT THROUGHPUT Fase 1 Fase 3 Topsportatleet Pijler 4 Pijler 4 De topsportcarrière van de atleet Pijler 8: Internationale competitie Fase 2 Talentontwikkeling Nationale selectie (federatie) of private club Pijler 7: Wetenschappelijke flankering Pijler 6: Kadervorming kwaliteit coaches Talentdetectie Eerste selectie (regionaal) federatie, club of school Pijler 5: Trainingsfaciliteiten Omgeving van topsport Media & Sponsoring Georganiseerde sport Pijler 3 Pijler 3 Sportparticipatie Lichamelijke opvoeding en ongeorganiseerde sport Pijler 2 Financiële inputs Pijler 1 Beleidsstructuren De Bosscher, De Knop & Van Bottenburg 2004

10 ONDERZOEK methode resultaten conclusie

11 1. TOPSPORTKLIMAAT Vlaanderen Nederland - atleten 140 (43%) 421 (34%) - trainers/coaches 119 (51%) 62 (28%) - federaties 26 (100%) 28 (52%) Vergelijking : Chi² significantie: 0,01 2. BELEIDANALYSE

12 Resultaten Er zijn weinig significante verschillen terug te vinden op het vlak van: sportparticipatie middelen voor sport sportfaciliteiten - sportaccommodaties

13 Beleid (pijler 1) Historisch: Nederland is een koploper LOOT-scholen (1992) 12 Olympische steunpunten (1992) carrière planning van atleten carrière planning voor trainers Holland Heineken House (1992); Performance 2004 Vlaanderen: Versnippering van het (top)sportbeleid

14 Professionalisering van het beleid Het Nederlands beleid is gekenmerkt door: planning op lange termijn innovatief denken keuzes maken en prioriteiten stellen accent op professionalisering van de sportsector Sinds heeft Nederland 21 beleidsplannen gepubliceerd voor topsport Vlaanderen heeft er (tot dan) één.

15 Professionalisering van het beleid in de federaties Krijgt de federatie voldoende begeleiding met betrekking tot volgende onderwerpen? doorstroming wetenschappelijke info juridische aspecten administratieve aspecten professionalisering federatie beleidsvoering voor topsport structurele organisatie federatie trainingsplanning en periodisering mentale begeleiding goed voldoende redelijk onvoldoende slecht (para)medische aspecten sporttechnische aspecten 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

16 Professionalisering van het beleid in de federaties Nederland 7 topsportaccountmanagers en vijf sporttechnische begeleiders zijn bij NOC*NSF aangesteld om de federaties te begeleiden het accent van het beleid van de Nederlandse federaties dient te liggen op serviceverlening aan de clubs en een verhoogd professioneel management (NOC*NSF, 2002)

17 Professionalisering federaties Talentidentificatie in Vlaanderen Meer dan de helft van de federaties start te laat 27% van de talenten worden toevallig ontdekt een kwart van de jongeren wordt niet bereikt met het huidige talentdetectiesysteem

18 Financiële middelen (PIJLER 2) Evolutie van het totale sportbudget sinds 1976 Nederland: 103 mj. Euro (2002) x Euro Vlaanderen: 70 mj Euro (Bloso) * the Netherlands (VWS/WVC + SNS) Flanders (Bloso) * 85 mj Euro indien we ± 6 ml. van BOIC en ± 4 ml. van departement Sport van ministerie erbij nemen

19 Financiële middelen (PIJLER 2) Evolutie van het totale sportbudget per inwoner sinds the Netherlands (VWS/WVC + SNS) Flanders (Bloso) x Euro

20 Financiële middelen (PIJLER 2) Topsportbudget Nederland 29% (30 mj Euro) van het sportbudget (NOC*NSF) gaat naar topsport; 35% indien inclusief Performance 2004 en fondsen voor topsport = 39 mj Euro Vlaanderen: 2002: 5,3 % Bloso ( 3,7 mj) 9,6% (inclusief BOIC, dpt Sport) 7,4 mj 2003: 7,1 % Bloso ( 5,3 mj) 10,4% (inclusief BOIC, dpt Sport) 8,4 mj Nederland besteedt meer aan topsport in verhouding tot sport voor allen

21 Sportparticipatie (PIJLER 3) Algemene sportparticipatie Evolutie Vlaanderen hoger Geen markante verschillen X Nederland hoger Sportintensiteit X Sportfrequentie X Sportdiversiteit X Sportvoorkeur X (zwemmen) Duosporten Maar: Teamsporten Sportorganisatie X X Evolutie Bronnen: Vlaanderen: Scheerder en Van Reusel (2002); Nederland: Haan en Breedveld (2000); Van den Heuvel en Van der Werff (1998)

22 TOPtrainers (Pijler 6) Wordt het beroep van toptrainer voldoende erkend? Nederland voldoende onvoldoende Vlaanderen 0% 20% 40% 60% 80% 100%

23 Kwaliteit: Vlaamse toptrainers hebben significant vaker een diploma van de federatie dan Nederland 100% 90% 11,1% 5,9% 14,4% 80% 33,9% 70% 60% 50% 40% 88,9% 100,0% 94,1% 100,0% 85,6% 30% 66,1% 20% 10% 0% Vlaanderen (N=117) Nederland (N=62) VK (N=16) Wallonië (N=16) Italië (N=31) Totaal (N=243) ja (of volgt er momenteel één) nee

24 Ervaring: Nederlandse & Britse trainers hebben significant meer ervaring als topatleet op internationaal niveau. 100% 90% 2,6% 1,2% 5,2% 6,5% 6,3% 3,2% 6,2% 23,5% 80% 33,9% 70% 60% 56,0% 51,6% 45,9% 50% 93,8% 47,1% 40% 30% 59,7% 20% 10% 36,2% 29,4% 45,2% 46,7% 0% Vlaanderen (N=116) Nederland (N=62) VK (N=16) Wallonië (N=17) Italië (N=31) Totaal (N=242) Internationaal niveau Nationaal niveau Recreatief niveau Ander niveau

25 Loopbaanontwikkeling van topcoaches Er is geen echte toptrainersopleiding in Vlaanderen Nederland: Master coach in sports De mogelijkheden voor coaches in Vlaanderen om zich te ontwikkelen tot (top)coach en op internationaal niveau zijn te beperkt Nederland Nationaal coach platform; Olympisch coach platform; Tecnet: informatieverspreiding via internet 4-5 expert meetings/symposia per jaar Federatiecoaches begeleid door NOC*NSF

26 TOPtrainers (PIJLER 2) Andere bevindingen Een gebrek aan sociale zekerheid is voor veel coaches een voorname reden waarom ze niet professioneel met hun sport kunnen bezig zijn Coaches in Nederland verdienen significant meer met hun sport, maar geven ook meer uit Slechts 38% heeft een arbeidscontract in Vlaanderen; zonder trainers uit de topsportscholen is dit slechts 21%; in Nederland is dit 75% (veel meer coaches zijn aangesteld bij de federatie)

27 Wetenschappelijk onderzoek (pijler 8) Significant meer atleten, coaches en federaties in Vlaanderen vinden dat er een betere doorstroming van wetenschappelijke informatie moet zijn Doorstroming van wetenschappelijke informatie in Nederland: Topsportexpertise centrum TECnet (informatieverspreiding via internet) Nationaal coach platform Regionale centra

28 Conclusie Waarom is Nederland meer succesvol? hoger budget voor topsport langetermijnplanning al verscheidene decennia meer professionele werking van NOC*NSF en federaties meer atleten krijgen carrièrebegeleiding carrièreontwikkeling voor coaches verder: betere samenwerking met de commerciële sector Leidt tot tien keer meer atleten per inwoner

29 Actieplan topsport toename van het topsportbudget met 8mj -professionalisering van de federaties -verbetering van talentidentificatie en talentontwikkelingsprogramma s (via topsportscholen en begeleiding federaties) -pool van topcoaches en topjeugdcoaches -ontwikkelingsplan voor teamsporten - carrièrebegeleiding van atleten

30 Improviseren Vlaanderen Minder langetermijngericht Overwegend katholiek Grote onzekerheidsvermijding Grote machtsafstand hiërarchie is belangrijk willen verteld worden wat ze moeten doen Cultuurverschillen? Nederland Plannen Systematisch en methodisch Meer langetermijngericht Betere topsportcultuur in Nederland? Overwegend protestants Kleine onzekerheidsvermijding; Superieur gevoel, zelfvertrouwen Verder onderzoek Kleinere machtsafstand Willen betrokken worden in het beleid

31 Waarom is Nederland succesvol in topsport en Vlaanderen niet? Paul De Knop, Veerle De Bosscher, Sylvie Leblicq, Vrije Universiteit Brussel, dept. SBMA Maarten van Bottenburg, Bas Rijnen Mulier Insituut Herhaling titel van presentatie 31

32 WIE IS DE UITZONDERING? Vlaanderen of Nederland? Concurrentieanalyse van pijler 4: de volledige topsportcarrière van een atleet Vl Nl VK NOR CAN IT WALL talentidentificatie NA NA NA NA talentontwikkeling - extra aandacht voor atleet en tevredenheid (volgens atl., coach, fed.) talentontwikkeling - steun aan federaties gecoordineerd systeem topsport en studie secundair onderwijs gecoordineerd systeem topsport en studie hoger onderwijs talentontwikkeling aantal atleten van niveau NA NA individuele leefsituatie van de atleet NA NA de na-carrière van de atleet+a28 topsport carrière