Film CKV 4havo/vwo. Naam: klas:

Transcriptie

1 Film CKV 4havo/vwo Naam: klas: 1

2 Groepjes vormen en kennismaking met cameravoering 1- Groepjes van vier leerlingen maken. Iedereen moet met elkaar overleggen, het is niet vanzelfsprekend dat je met je vrienden of vriendinnen gaat werken, houd rekening met de taakverdeling!!! ` Een goed team creëren is misschien wel het belangrijkste onderdeel van het project! Jullie zijn met zijn vieren verantwoordelijk voor het eindcijfer, er wordt geen onderscheid gemaakt. Welke talenten heb je nodig voor een goede taakverdeling binnen je groep? Een regisseur: creatieve eindverantwoordelijke voor het product. Kan goed communiceren en bewaakt het proces. Naam:.. Een cameraman/vrouw: is verantwoordelijk voor cameravoering en kadrering, helpt mee bij het maken van het storyboard en kan goede visuele keuzes maken. Kent de gouden cameravoering regels en past ze toe. Naam: Een editor: is verantwoordelijk voor de montage, denkt in beelden en scènes. Maakt gebruik van filmtaal en decoupage. Is handig met computers en weet heel goed hoe de film eruit moet gaan zien, werkt nauw samen met de regisseur. Naam: Een acteur: wil een hoofdrol spelen in de film, wil in beeld komen en kan (een beetje) acteren. Naam: 2

3 1 e filmoefening Jullie moeten twee of drie interviews maken met vijf open vragen. Het interview wordt in één shot gefilmd. Uiteindelijk moeten jullie het beste filmpje uitkiezen. Je moet je houden aan de volgende gouden basisregels van cameravoering: Gulden snede rekening houden met de sterke lijnen en punten. Al het andere is FOUT! Eén van de moeilijkste onderwerpen is het begrip 'compositie'. Compositie omschrijven is al een probleem. Compositie wordt wel eens omschreven als het creëren van orde in de chaos. Ook wordt het omschreven als het aanbrengen van een boeiende vlakverdeling. Als we de formule van de Gulden Snede toepassen op een videobeeld dan ontstaat er een rechthoek wat in 9 gelijke vlakken is verdeeld. De klassieke kunstenaars maakten al gebruik van deze formule in hun schilderijen. De zogenaamde aandachtspunten in het schilderij liggen op de kruisingen van de twee horizontale en verticale lijnen. Zie de rode stippen op de tekening hierboven. Deze tekening geeft de verhouding weer van het standaard TV scherm. Voor breedbeeld geld hetzelfde. Geluid minder dan een meter van de persoon die spreekt filmen, met de camera op totaal. NOOIT inzoomen!!!! Je mag wel een rijder gebruiken (rolstoel of karretje) of erheen lopen. 3

4 Perspectief alleen op ooghoogte filmen bij een interview. In het dieptevlak vind je de perspectieven in het verticale vlak. De meest extreme variaties zijn: Vogelperspectief Neutraal Kikkerperspectief Onderaanzichten en kikkerperspectieven laten de kijker opkijken naar degene die afgebeeld wordt waardoor die meer status zou krijgen. Het omgekeerde geldt voor bovenaanzichten en vogelperspectief. In een scène kunnen zo machtsverhoudingen tussen personen benadrukt worden. Je kunt ook subtielere variaties in het perspectief gebruiken zoals: Bovenaanzicht Neutraal Onderaanzicht Belichting houd de lichtbron altijd achter de camera, zorg dat de expressie van het gezicht goed zichtbaar is. Tegenlicht is FOUT! Regie er moet regie te horen en te zien zijn. Het kiezen van een mooie locatie voor het interview en een goede beeldcompositie. Regieaanwijzingen moeten ook te horen zijn in het filmpje: Stilte op de set camera loopt en actie! Aan het einde van shot moet de regisseur het filmpje stoppen door Cut te roepen. Youtube filmpjes bekijken over cameravoering van NCRV videoacademie. Zoektermen youtube: Cameravoering 1; cameravoering 2; licht Alle regels die eerder zijn genoemd moeten terug te zien/horen zijn in jullie filmpje. Kom voor het einde van de les terug en laad de door jullie gekozen interview op de S schijf. Volgende week gaan we het materiaal bekijken en klassikaal analyseren. 4

5 Analyse eigen beeldmateriaal / 2 e filmoefening 1- Filmpjes bekijken en analyseren. Wat is allemaal goed gelukt? Wat zijn de technische verbeterpunten: bewogen beeld, compositie, geen gebruik maken van de gulden snede, licht etc. etc. 2-2 e filmopdracht: Opnieuw een interview filmpje maken, maar nu goed! De gouden regels voor cameravoering weer goed doornemen. Per onderdeel krijgt je groepje een aantal punten. In totaal zijn er tien punten te halen: Gulden Snede/compositie 2p Geluid 2p Belichting 2p Regie 1p Perspectiefkeuze 1p Strakke beeldvoering 1p Vraagstelling 1p Jullie mogen zo veel filmpjes maken als jullie willen, uiteindelijk moeten jullie er één kiezen en op de S schijf uploaden. De bedoeling is dat ze jullie een 10 scoren door alle regels toe te passen. 3- De interviews bespreken en becijferen. Film groep 1 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? Film groep 2 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? 5

6 Film groep 3 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? Film groep 4 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? Film groep 5 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? Film groep 6 Cijfer van 1 tot 10: Wat was goed? Wat was minder goed? 6

7 Films analyseren / Hoe spreekt je film? 1-1 e reclamefilmpje bekijken met veel cameravoering en shots zonder tekst Zoekterm youtube: gore Tex kangoeroe Goed opletten! Geef antwoord op de volgende vragen: a) Hoe lang duurt het filmpje? b) Hoeveel shots (achter elkaar gefilmd stuk) heeft het filmpje? c) Welke kaders heb je gezien? Bekijk het reclamefilmpje opnieuw en controleer of je het goed hebt gedaan, je mag je antwoord aanpassen. e) Waarom hoeft het ene shot maar een kwart seconde in beeld te komen om begrepen te worden en het andere veel langer? f) Waarom is de laatste close up van het sleutelgat maar een kwart seconde en het eerste shot van het filmpje zeker drie seconden? g) Waarom denk je dat ze als eerste shot hebben gekozen voor een totaalshot? 7

8 2-2 e reclamefilmpje bekijken met veel cameravoering en shots zonder tekst Zoekterm youtube: Picknick (2010) centraal beheer achmea a) Hoe verloopt de shotafwisseling in het reclamefilmpje en wat is het effect daarvan? b) Wat verstaan wij onder decoupage en waarvoor wordt het gebruikt? c) Waar wordt een panorama shot voor gebruikt en hoe moet je het gebruiken? d) Waarom mag je geen gebruik maken van het zoommechanisme van de camera? Hoe moet je dan wel inzoomen? e) Wat is het verschil tussen een tilt en een lift? f) Welke camerastandpunten ken je en wat voor effect hebben ze op de filmtaal? 8

9 Bekijk het reclamefilmpje opnieuw en probeer de cameravoering en shotafwisseling bewust te volgen. Het zijn allemaal bewuste keuzes geweest van de regisseur en cameraman! Let ook op het geluid! 3- Geluidseffecten de kracht van het geluidseffect a) Hoeveel lagen geluid heb je gehoord? Geef bij iedere laag aan wat erbij hoort.... b) Zijn geluidseffecten belangrijk in de filmtaal? Beargumenteer je antwoord aan de hand van drie verschillende argumenten Huiswerkopdracht YouTube filmpje analyseren Zoek thuis op Youtube naar een goed reclamefilmpjes en tel de geluidsfragmenten en de shots. Schrijf ook op welke cameravoering technieken zijn toegepast. Volgende week inleveren met de vermelding van de Youtube link. Maak gebruik van de begrippen cameravoering/filmtaal op de volgende pagina. 9

10 Uitleg begrippen cameravoering/filmtaal: Actielijn nooit over de as filmen. Denk aan de opname van een voetbalwedstrijd. Onderstaande tekeningen maken duidelijk wat het effect van het over- de-as gaan heeft voor de plaatsing van de personen in het kader en daarmee voor de continuïteit. De vrouw staat bij camerapositie 1 links en de man rechts en dat blijft zo ook als men de cameraposities 1 en 2 kiest. De cameralijn-actielijn-verhouding wijzigt als men vanuit het mastershot (positie 1) overgaat naar de getrokken shots 2 en 3. Maar zowel in shot 2 als het tegenshot, of reverse shot vanuit positie 3 blijft de camera aan dezelfde kant van de actielijn. Springt men met de camerapositie over de actielijn heen (positie x) dan staat opeens de man links en de vrouw rechts in het kader. Dit zorgt voor discontinuïteit. Decoupage De tekening maakt bovendien duidelijk wat de meest standaard decoupage (onderverdeling van de scene in camera-instellingen) is van een scene. Men maakt eerst een overzichtsshot (mastershot) recht op de actielijn (camerapositie 1), en vervolgens hanteert men het shot-tegenshot principe. Dit zijn de getrokken shots vanuit camerapositie 2 en 3. Volgens de eerder besproken regels van cameravormgeving kan de regisseur op de gewenste momenten nu accenten leggen door de camera op een specifiek moment meer of minder op de actielijn te plaatsen, het kader te verkleinen, perspectiefvariaties door te voeren enzovoorts. Men noemt dit klassieke decoupage. Decoupage is het onderverdelen van een scène in verschillende shots. Met het afwisselen van beelden kun je tijd winnen, bijvoorbeeld sprongen maken in de tijd. Alleen laten zien wat belangrijk is voor het vertellen van het verhaal. Panorama shot Laat de breedte van ons gezichtsveld zien. Moet altijd van iets naar iets gaan, anders is het FOUT! De camera gaat dus van links naar rechts en blijft op dezelfde hoogte. 10

11 Tilt up en tilt down De camera van onder naar boven draaien of andersom. De camera blijft op één hoogte maar draait over zijn as. Lift De camera gaat van onder naar boven zonder te draaien over zijn as. De camera wordt fysiek omhooggetild, het is een verticale beweging. Het beeldvlak/kadrering In het beeldvlak vind je de kadrering (uitsnede) variërend van: Panoramashot (Extreem Long shot) Extreem Totaal (long shot) Totaal (medium-long shot) Halftotaal (medium shot/ Amerikaans) Half close up (mediumclose shot) Close shot (close up) Detail shot (extreme close Als algemene regel veronderstelt men dat naarmate uitsnede kleiner wordt (meer close), er sprake is van meer accentuering: het benadrukken van het moment, de persoon, het drama. De filmmaker anticipeert op de interpretatie van de kijker door gebruikt te maken van dit type regels. Kadrering is overigens een relatief begrip. In een scène is het meestal vooral de verandering van kader die ons attent probeert te maken op iets belangrijks. Naast de specifieke benamingen voor uitsneden worden er ook nog termen gebruikt die refereren naar de inhoud. Zo is een "two-shot" een shot waarbij twee mensen in beeld zijn. Wat een "one-shot" is, spreekt dan vanzelf. Verder worden in het beeldvlak ook vaak termen gebruikt die de functie van een shot aangeven. Het meest bekend zijn de termen establishing shot. Dit is een shot dat de situatie duidelijk maakt: waar we zijn of met wie we te maken hebben. Vaak is dit een totaal shot maar noodzakelijk is dat niet. In tv-series zien we dan vaak een gebouw van buiten om vervolgens naar binnen te snijden. Daarmee suggereer je dat "binnen" in dat gebouw is. In werkelijkheid is dat natuurlijk een studio maar de suggestie werkt. We komen erop terug bij montage. Een mastershot is een shot waarin je in principe de hele scène zou kunnen zien. Het geeft het overzicht van de situatie die zich gaat ontwikkelen. De scène opent meestal met het mastershot om vervolgens gedecoupeerd, te worden. 11

12 Storyboard maken met gebruik van de geleerde filmtaal (pag. 2-3 en 10-11). a) Je gaat weer werken in je eerder gevormde filmgroepje. b) De docent gaat een simpele handeling uitvoeren voor de klas. c) De handeling moet omgezet worden in een storyboard van vijf shots. d) Jullie moeten nadenken over de filmtaal die je gaat gebruiken. Denk na over kadrering, compositie, camerastandpunten en cameravoering (maak gebruik van de informatie op pag. 2-3 en 10-11) e) Al deze filmische middelen moeten ook in het storyboard terug te zien/lezen zijn. f) Alle keuzes moeten iets toevoegen aan het verhaal, overleg goed met elkaar. Als het storyboard af is gaan jullie de scene in groepsverband filmen. Tijdens het filmen moeten jullie rekening houden met de eerder geleerde gouden regels van cameravoering/filmtaal. Aan het einde moeten jullie het materiaal uploaden op de computer. De volgende les gaan we het gefilmde materiaal monteren met Adobe Première Elements. Maak gebruik van de vakjes voor je storyboard, schrijf de correcte cameravoeringtermen naast de tekeningen. 12

13 extra 13

14 Het storyboard filmen en monteren Het storyboard eventueel nog verbeteren en omzetten in filmbeelden. Het filmmateriaal uploaden op een externe harde schijf, die krijg je van je docent. Het filmmateriaal monteren met Adobe Première Elements. Geluidseffecten toevoegen. De gemonteerde scene opslaan als avi bestand op de S schijf. De scene moet aan het einde van het blokuur af zijn. De volgende les gaan we de gemaakte scenes in klassenverband bekijken en beoordelen. SUCCES!!! Gefilmde scenes bekijken en beoordelen Vertellen alle scenes hetzelfde verhaal? Beargumenteer je antwoord.... Welke versie van de scene vond je het meest geslaagd? Beargumenteer je antwoord aan de hand van het gebruik van de filmische middelen

15 SYNOPSIS EN ARISTOTELISCH MODEL Stap 1: De protagonist, zijn doel en zijn eigenschap Beschrijf de hoofdrolspeler van de film. Deze noemen we in film de protagonist. Twee hele belangrijke zaken bij het beschrijven van de protagonist zijn de volgende: 1. beschrijf zijn doel. Wat wil hij uiteindelijk in de film? 2. beschrijf zijn belangrijkste eigenschap. Is hij dapper, eigenwijs, koppig, nieuwsgierig, sterk, enz. De protagonist kan meer eigenschappen hebben, maar niet teveel belangrijke, dan krijgen de eigenschappen niet genoeg aandacht in een korte film. Stap 2: De antagonist Als de protagonist zonder probleem zijn doel zou halen, hebben we geen spanning. Er is dus een conflict nodig. Dit wordt veroorzaakt door een tegenspeler op te voeren in het verhaal. In filmtaal heet dit een antagonist. Bij de beschrijving van de antagonist zijn twee dingen belangrijk: 1. de antagonist moet een karaktertrek hebben die tegenover de karaktertrek van de protagonist staat 2. de antagonist moet een tegen de protagonist opgewassen zijn. Zo wordt het een spannende strijd. Stap 3: Het motorisch moment Het moment waarop er spanning in het verhaal komt: er is iets aan de hand. We noemen dit het eerste turning point: het verhaal krijgt een draai. Zonder dit moment komt het verhaal nooit tot ontwikkeling. Stap 4: Het hoogtepunt: de climax, de ontknoping. Het klinkt raar, maar we slaan het middenstuk even over en springen gelijk eerst naar wat bijna het einde van het verhaal is. Dit is het turning point waarop de spanning het grootst is. Bij het motorisch moment werd een probleem aangekaart. Dit probleem heeft uiteindelijk geresulteerd tot een onvermijdelijke keuze die de protagonist moet maken. Je moet dus nu al bedenken welke keuze je de protagonist wil laten maken. Om met de protagonist mee te kunnen leven (en daardoor spanning of drama te creëren!) moet de belangrijkste eigenschap van de protagonist een belangrijke rol spelen bij deze laatste beslissing. Stap 5: Het middenstuk Nu gaan we terugrekenen. Welke gebeurtenissen vinden er in het middenstuk plaats waardoor de protagonist in deze ellende is gekomen? Vaak kon de protagonist deze ellende al veel eerder voorkomen, maar heeft hij een keuze gemaakt waardoor hij alleen maar verder van zijn doel af kwam te staan. (Let op: niets doen wordt ook gezien als een keuze!) We noemen deze gebeurtenissen waarin de protagonist een keuze moet maken het tweede, derde en mogelijk vierde turning point, al naar gelang de hoeveelheid. In een film van 10 minuten zijn het er meestal maximaal drie. In deze turning points zorgt de antagonist ervoor dat hij niet zomaar zijn doel haalt. een antagonist hoeft niet bij elk turning point duidelijk aanwezig te zijn, en kan zelfs als personage afwezig zijn. De protagonist kan ook denken aan de antagonist. Het belangrijkst is dat de kijker snapt of voelt dat de protagonist niet zomaar deze keuze maakt en de antagonist daar iets mee te maken heeft. Stap 6: Wat is de beginsituatie. Opnieuw raar, maar we eindigen bij de beginsituatie. Een klassiek voorbeeld is de rustig ogende familie. Er lijkt niets aan de hand, huisje boompje beestje, en dan.. in deze fase van de film worden de personages van de film geïntroduceerd, met name de protagonist. In een korte film kan je er ook voor kiezen de beginsituatie weg te laten of zo kort mogelijk te houden. Het is sowieso goed om hem kort te houden: een minuut is al erg lang. Je kan je laten helpen door de 5 W s, dus bijvoorbeeld: wanneer speelt het zich af, waar speelt het zich af, wat zijn de personages aan het doen, welke personages voor je op, welke eigenschappen laat je zien, enz. 15

16 Gastdocent - Zelf een verhaal bedenken en omzetten in een storyboard JOUW IDEE VOOR EEN FILM a) Over welk thema of onderwerp wil je dat je film gaat?.. b) Welk probleem zou je over dit onderwerp willen aansnijden? c) Wat voor doel wil je dat de protagonist (hoofdpersoon) daarbij heeft? d) Wat is er moeilijk aan om dat doel te bereiken? e) Wil je dat hij zijn doel haalt, of wil je dat juist niet? Beargumenteer je antwoord f) Welke belangrijke eigenschap of karaktertrek wil je dat de protagonist (hoofdpersoon) heeft? Deze eigenschap speelt een belangrijke rol bij het wel of niet behalen van zijn doel

17 Analyse van je filmverhaal op synopsisniveau Stap 1 a) Wie is de Protagonist? b) Wat wil de Protagonist? Stap 2 a) Wat voor eigenschap heeft de protagonist? b) Op welke wijze zorgt die eigenschap ervoor dat protagonist zijn doel uiteindelijk wel of niet bereikt? Beargumenteer je antwoord uitvoerig. Stap 3 a) Wie is de Antagonist (de tegenspeler)? b) Wat voor eigenschappen heeft deze? Stap 4 a) Staan de Protagonist en de Antagonist in karakter tegenover elkaar? Stap 5: Het middenstuk a) Welke gebeurtenissen heeft het middenstuk waarin de Protagonist zijn doel probeert te bereiken? En waarin de Antagonist hem steeds tegenwerkt? 17

18 Stap 6: De ontknoping a) Heeft de Protagonist zijn doel bereikt of niet? b) Is het spannend of de Protagonist zijn doel gaat bereiken? Beargumenteer. c) Speelde zijn belangrijkste eigenschap hierin een belangrijke rol? Beargumenteer je antwoord uitvoerig. Op vraag 6 a) mag met nee beantwoord worden. Alle andere vragen moeten met een ja (en bijpassende argumenten) beantwoord zijn, zo niet moet je je verhaal herzien. Als je klaar bent lever je je verhaal in bij je docent. 18

19 Maak een treatment van je verhaal. Titel: In een treatment beschrijf je het hele verhaal, behalve de dialogen. Bovendien beschrijf je het verhaal in scènes. Er is sprake van een nieuwe scene als het verhaal zich verplaatst naar een andere locatie. Dat luistert heel nauw: als je van de woonkamer naar de keuken gaat is dat ook een andere locatie. Ook is het een nieuwe scène als je een sprong maakt in de tijd. Je begint met de titel. Daarna zet je boven elke scène een aantal kenmerken: Vindt de scène zich binnen af: Intern, afgekort Int. Of buiten: extern, afgekort Ext. Waar speelt de scène zich af? Wat is de locatie? Is het Donker of licht? Oftewel: dag of avond? Je bouwt je scenario op volgens het Aristotelisch model. Dat wil zeggen: het begint met de Expositie, dan het Motorisch moment, dan de Ontwikkeling van het verhaal, vervolgens het Hoogtepunt, en tenslotte de Afwikkeling. Hieronder zie je een voorbeeld. Expositie Scene 1 Int / ext Locatie Dag/Avond Scene 2 Int / ext Locatie Dag/Avond Enz. Motorisch moment Scene.. Int / ext Locatie Dag/Avond Enz. Ontwikkeling van het verhaal Scene.. Int / ext Locatie Dag/Avond Enz. Hoogtepunt Scene.. Int / ext Locatie Dag/Avond Enz. Afwikkeling Scene.. Int / ext Locatie Dag/Avond 19

20 Dialoog schrijven Jullie gaan in groepjes van twee een dialoog schrijven. Een van jullie verplaats zich in de protagonist, de ander in de antagonist. Doel van Protagonist in deze dialoog: Doel van de Antogonist: Valt er in deze dialoog de stilte? (en is de spanning het grootst?) P: A: P: A: P: A: P: A: P: A: P: A: P: A: P: A: Hoogtepunt: wie gaat de dialoog winnen? P: A: 20