Programma SIO Leergang

Transcriptie

1 Programma SIO Leergang Voorjaar 2016 Stichting SIO Postbus AR Gorinchem T +31 (0) E info@stichtingsio.nl

2 Programma SIO Leergang Voorjaar De Leergang & docenten De Leergang Stimuleringskader Integere Organisatie (SIO) is een 5-daags opleidingsprogramma dat professionals de mogelijkheid biedt om de kennis en vaardigheden te verwerven voor het implementeren van een integraal en auditeerbaar integriteitsmanagement- systeem in de eigen organisatie of in organisaties van derden. Het stimuleren, bewaken en meten van integriteit in organisaties vormen de kern van SIO. Alle kernthema s van SIO komen in de Leergang aan bod en worden aan de hand van eigen casuïstiek van de deelnemers behandeld De Leergang richt zich op het verdiepen van het vermogen tot waarnemen, kennis en stimuleren van integer gedrag en een integere organisatiecultuur Naast stevig inzicht in de achtergrond, doelstellingen en inhoud van het stimuleringskader, wordt ruim aandacht besteed aan de ontwikkeling van de competenties en vaardigheden die horen bij de rol van SIO-professional. Het docententeam bestaat uit de ontwikkelaars van SIO en gastdocenten uit de wetenschap en bedrijfsleven. De Stichting SIO werkt nauw samen met De Baak, instituut voor leiderschap, ondernemerschap en persoonlijke ontwikkeling. De Baak zal een onderdeel van de Leergang verzorgen dat zich richt op de ontwikkeling van moreel leiderschap, leiding geven aan integriteit in samenwerkingsprocessen en de rol van leiderschap bij het bevorderen van een integriteitbewuste cultuur. Kern docenten: Prof. Dr. R. Jeurissen: Hoogleraar bedrijfsethiek Nyenrode Business Universiteit, medeauteur van SIO Drs. M.L.J. de Jong: Directeur stichting Stimuleringskader Integere Organisatie (ssio), ex-directeur Institutional Integrity World Bank, Washington D.C., USA en medeauteur SIO. 2. Voor wie De Leergang is geschikt voor: senior professionals die in hun eigen organisatie aan de slag willen gaan met SIO, zoals integrity officers, senior risk managers, compliance officers, HR professionals, accountants en interne auditors. senior professionals en interim managers die andere organisaties gaan begeleiden en toetsen bij de implementatie van SIO, zoals consultants en externe auditors. 3. Meer dan een instrument SIO beoogt implementatie van een doorlopend proces van meting van de integriteitbeleving in organisaties en de daarop gebaseerde en gerichte stimulering van ethisch gedrag, alsmede van controle op de naleving van wet- en regelgeving. De focus ligt vooral op de preventie: het bevorderen van waardegestuurd ethisch gedrag van zowel de individuele werknemer als de organisatie en op die gezamenlijke interactie - inclusief het lerend vermogen van de organisatie - teneinde integriteitschendingen te kunnen voorkomen. Het biedt concrete handvatten voor sturing aan de hand van casuïstiek en dilemma s in de praktijk. 4. Opbouw in 5 modules 5 interactieve modules van een dag, bestaande uit een combinatie van denken en doen, van kennisopbouw en van toepassing in de praktijk. Tijdens de modules staat de inhoud van de kernthema s van het stimuleringskader centraal en wordt in aansluiting daarop, aan de hand van casuïstiek van de deelnemers, geoefend met het voeren van moedige en/of lastige gesprekken, het creëren van draagvlak, het uitoefenen van invloed in verschillende krachtenvelden en het ontwikkelen van morele competentie bij medewerkers en leidinggevenden.

3 5. Data & kosten Data: Module 1 13 mei 2016 Module 2 3 juni Module 3 17 juni 2016 Module 4 24 juni 2016 Module 5 1 juli 2016 Tijdstippen: 09:15 18:00 uur; Alleen module 5: 09:00 18:00 uur Kosten: 4500,- Locatie: De Baak, Landgoed de Horst, Driebergen (en/of De Baak Seaside, Noordwijk) 6. Community of Practice De Leergang biedt toegang tot een Community of Practice met de mogelijkheid om: Ook na de Leergang continuous learning samen et de andere SIO-alumni voort te zetten. Op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen van integraal integriteitsmanagement en SIO. Ervaring en kennis over praktijktoepassingen uit te wisselen. De gevormde coachings-koppels van deelnemers die elkaar scherp en kritisch-waarderend volgen, na de leergang in de praktijk in stand te houden. 7. Toets en certificaat De laatste module staat in het teken van een eigen interactieve presentatie als Proeve van Bekwaamheid op basis van een persoonlijk plan van aanpak voor implementatie van SIO in de eigen- of derdenorganisatie(s). Deelnemers zullen een panel van docenten, op uitnodiging eigen management en medecursisten moeten overtuigen van hun vermogen om SIO in de praktijk te kunnen introduceren en toepassen. Bij goed resultaat zal aan het eind van de 5 e module het SIO Leergang Certificaat worden uitgereikt aan de deelnemers. De Leergang is erkend door NBA en biedt 30 PEpunten. 8. Programma per module Module 1 (13 mei 2016) Kennismakingsronde, de SIO business case, opzet en werking van SIO en SIO als auditeerbaar management systeem Gastdocent: Bastiaan Odijk, medeauteur SIO: het SIOkader als auditeerbaar management systeem Moderator: Patrick Bout In deze module beginnen we na het kennismaken op een interactieve manier met de bespreking van de drie elementen aan het basis liggen van het Stimuleringskader, te weten visie, doelen en draagvlak. Wat is het belang van een heldere visie; waar wil de organisatie naar toe, en hoe kom je er? Hoe staat de organisatie er nu voor en hoe meet je dat? En hoe creëer je draagvlak? We willen je in staat stellen deze analyses voor je eigen-of derdenorganisatie te maken. Daarna maken we samen de business case : SIO waarom moet je dat willen? Daarna duiken we in de logica en systematiek van het SIO-kader, dat kan worden geauditeerd door (externe) gelicentieerde behavioral auditors. We zullen de inhoudelijke kennis combineren met het uitwisselen van ervaringen uit de dagelijkse praktijk om zo complexiteit en krachtenveld te kunnen doorgronden en de deelnemers van de Leergang in staat te stellen hun eigen keuzes te maken. Gedurende iedere module verwachten we dat je de kennis en vaardigheden van de Leergang stukje bij beetje vertaalt naar een integriteitsplan voor je eigen- of een derdenorganisatie. Ochtend: Kennismaking: leerdoelen en eigen plan van aanpak en de SIO business case waarbij de vraag naar het belang van integriteitsmanagement centraal staat Middag: De opzet en werking van SIO in vogelvlucht en SIO als integraal en auditeerbaar ontwikkelmodel voor organisatie-integriteit Inzicht in het belang van integraal integriteitsmanagement de business case. Kennis en begrip op hoofdlijnen van de opzet en werking van het SIO. Kennis en vaardigheid om visie en doelen te formuleren en een integriteitsprofiel op te stellen. Basiskennis en vaardigheid om de integriteitsbeleving vast te stellen en om draagvlak te creëren. Kennis en begrip van de basiselementen van SIO als integriteitsmanagementsysteem van

4 communicatieplan tot personeelsbeleid en sturen op gedrag. Module 2 (3 juni 2016) Stakeholderbetrokkenheid, integere ketensamenwerking, de 3 ontwikkelingsfasen van SIO en morele leiderschapsontwikkeling Gastdocent: Koos Bakker, CEO Estafette Odin: Waardesturing en integere ketensamenwerking Moderator: Martine Brands Gastdocent: Godfried IJsseling, psycholoog De Baak: Morele leiderschapsontwikkeling en integriteitbewuste organisatiecultuur In deze module gaan we eerst aan de slag met de betekenis van stakeholderbetrokkenheid en het laten doorklinken van hun visie in het integriteitbeleid. We discussiëren over een prachtig voorbeeld in de markt van integere ketensamenwerking. Vervolgens komen de drie ontwikkelingsfasen van SIO aan de beurt en de holistische werking van deze fasen bij het toepassen van het kader. Daarna komt het thema moreel leiderschap ter sprake. Wat houdt het in en hoe ontwikkel je dat bij jezelf? Het gaat om de ontwikkeling van jouw capaciteit als leidinggevende om de morele competentie van de medewerkers en de integriteit van de organisatie te bevorderen. We bespreken de elementen van een integriteitbewuste organisatiecultuur, maar ook hoe we een lerende organisatie op dit vlak kunnen zijn. We bespreken de betekenis van integriteitmanagement in de context van een integriteitbewuste organisatiecultuur. Bovendien komt leiding geven aan integriteit in de samenwerking aan de orde: daarbij is nodig dat je als persoon de bereidheid ontwikkelt om veelal lastige gesprekken over integriteit aan te gaan. Dit gaat over persoonlijk leiderschap, ofwel de ontwikkeling van durf en moed (een krachtige persoonlijke basis) om het moedige gesprek aan te gaan. Ochtend: Stakeholderbetrokkenheid en het managen van stakeholderbelangen in de praktijk. Middag: Het diep doorgronden van het SIO-kader, de holistische werking van de 3 ontwikkelingsfasen, morele leiderschapsontwikkeling en het leiding geven aan integriteit in samenwerkingsprocessen. Bewustzijn van het belang van stakeholder- betrokkenheid. Kennis van toepassing van stakeholdervisies in de praktijk. Grondig begrip van de opbouw van de SIOsystematiek. Kennis van de drie holistische ontwikkelingsniveaus van SIO. Inzicht in moreel leiderschap en de eigen ontwikkelthema s hierbij. Het bevorderen en onderhouden van een integriteitbewuste organisatiecultuur. Kennis van het belang van integriteit in de samenwerking en het geven van leiding aan deze processen. Module 3 (17 juni 2016) Morele dilemma s, incidentenmanagement en de menselijke factor van integriteit: sturen op competentie en/of intentie Kerndocent: Maarten de Jong Gastdocent: Drs. Anjo Middel, psycholoog: De menselijke factor van integriteit Moderator: Patrick Bout Allereerst wordt de inhoud, werking en betekenis van het vastleggen van een normatief kader uiteengezet. Een gedragscode helpt je bij het identificeren van integriteitsthema s in de organisatie, en om het gesprek daaromtrent aan te gaan. We gaan hier vervolgens praktisch mee aan de slag, door de gedragscode in de praktijk te testen, én door je eigen persoonlijk leiderschap via echte gesprekken over morele dilemma s te oefenen. Geen rollenspel, maar echte casuïstiek, die je zelf inbrengt. Daarin focussen we zowel op het gebruik van een gedragscode, alsook op de persoonlijke componenten als eigen moraliteit bij het voeren van een lastig gesprek hierover. Zonnekoninggedrag komt uitgebreid aan de orde met daarbij de mogelijkheden om dit soort uitwassen te voorkomen. Daarna komt het onderwerp effectief en rechtvaardig incidenten- management aan de orde: een belangrijk onderwerp voor de geloofwaardigheid van het integriteitbeleid. Hoe om te

5 gaan met integriteitsincidenten die de reputatie van een onderneming en stakeholderbelangen kunnen schaden? Daarna komt integriteit vanuit de Persoonlijkheidsleer bezien aan de orde. Ook pre-employment screening (het in kaart brengen van integriteitsaspecten van de persoonlijkheid voorafgaand aan indiensttreding) wordt besproken. Tenslotte komt het belang van monitoring van integriteit gedurende het functioneren aan de orde dit gaat over grensbewaking zg. early warnings voor integriteitsrisico s op individueel niveau. Ochtend: De relatie tussen het normatieve kader en het in de praktijk leren omgaan met morele dilemma s die uit de toepassing van de gedragscode kunnen voortvloeien en een uitgebreide bespreking van het fenomeen Zonnekoninggedrag. Middag: Geloofwaardig incidentenmanagement en de menselijke factor van integriteit: sturen op competentie en/of intentie. Weten door het te hebben gedaan hoe je morele dilemma s herkent, hoe je die met moreel beraad goed kan oplossen, wat zonnekoninggedrag is en waar je alert op moet zijn om het te voorkomen. Kennis van het inrichten van effectief en rechtvaardig incidentenmanagement. Begrip van de menselijke factor van integriteit en kennis hoe hiermee om te gaan in de uitvoering van integriteitbeleid. Module 4 (24 juni 2016) Voorbeeld van toepassing van het SIO-kader in de praktijk, rollenspelen integriteitmanagement, naleven en stimuleren, de cultuur- en integriteitscan en voorbereiding eindtoetsen Gastdocent: Natascha Rol, Achmea: Toepassing van het SIO-kader in de praktijk Moderator: Martine Brands Hoe krijgen we tijdig inzicht in de integriteitrisico s van een organisatie? Hoe kunnen we op tijd ingrijpen en schade aan integriteit, stakeholderbelangen en reputatie beperken of voorkomen? In deze module bespreken we de toepassingsmogelijkheden van SIO in een grote organisatie in de financiële sector en de wijze waarop je met het kader systematisch de integriteitrisico s kunt mitigeren. In rollenspelen oefenen we het goede maar soms lastige gesprek in de eigen- of derdenorganisatie dat er toe moet leiden dat het SIO-kader kan worden toegepast. We bespreken in tweetallen ook de te volgen toepassingsmethodiek (plan van aanpak) en de knelpunten die daarbij opgelost moeten worden. Het verschil tussen naleven en stimuleren van regels en waarden in een waardegestuurde organisatie komt hierbij aan de orde, evenals de uitleg en de terugkoppeling van de door de cursisten ingevulde cultuurscan integriteit. Ook in deze module zullen we uitgebreid aandacht besteden aan de vertaling van het instrumentarium en vaardigheden naar je persoonlijk plan van aanpak en je eindpresentatie op 1 juli. Ochtend: Toepassingsmogelijkheden van SIO in een grote organisatie in de financiële sector en rollenspelen over het maken van een (interne) SIO pitch. Middag: Cultuurscan integriteit, het verschil tussen naleven en stimuleren van regels en waarden en ruime voorbereiding op de eindpresentaties op 1 juli. Kennis over en vaardigheden inzake de aanpak van effectief en systematisch integriteitrisicomanagement. Ervaring met het voeren van (interne) gesprekken over de planmatige toepassing van integraal integriteit-management. Het verkrijgen van inzicht in de integriteitbeleving van de eigen- of derdenorganisatie door het toepassen van een compacte cultuurscan integriteit. Kennis over het planmatig invoeren van integraal integriteitmanagement. Module 5 (1 juli 2016) Beginselen in de ethiek; proeven van bekwaamheid Gastdocent: Jonathan Soeharno, hoogleraar UvA: Beginselen in de ethiek Moderator: Martine Brands en/of Patrick Bout

6 De beginselen van de ethiek spelen een belangrijke rol in het gehele SIO-kader, en zeker bij de educatie en preventie. Deze beginselen zullen worden geïntroduceerd en besproken in de context van hedendaagse integriteitschandalen. Tijdens deze module zullen alle elementen van het SIO en het geleerde tijdens de leergang samenkomen. De bedoeling is de kennis en vaardigheden opgedaan in de eerdere modules te verwerken in eigen casuïstiek en deze te presenteren aan het docententeam, eventuele genodigden en medecursisten. De persoonlijke roadmap voor je eigen organisatie zal hiervoor de basis vormen. Je zult de gelegenheid krijgen om je persoonlijke implementatieplan van SIO voor je eigen organisatie te toetsen en aan te scherpen door middel van feedback van het docentenpanel, van vertegenwoordigers van je eigen organisatie als je die hebt uitgenodigd en medecursisten. Bij het goed afleggen van je Proeve van Bekwaamheid zal het SIO Leergang Certificaat worden uitgereikt en wordt je toegelaten tot de SIO Community of Practice om continuous learning ook na de Leergang samen met andere SIO-alumni voort te zetten en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen van integriteitsmanagement en het SIO-kader. Ochtend/Middag: Beginselen in de ethiek, proeven van bekwaamheid, uitreiking Certificaten & afsluiting. Kennis van de functie van toegepaste ethiek bij integraal integriteitmanagement. Kennis van de wijze waarop alle behandelde kernthema s en normelementen passen in een integraal en auditeerbaar integriteitsmanagement systeem SIO. Kennis en vaardigheid om de kernelementen van SIO te vertalen in een plan van aanpak voor je eigen organisatie. Kennis en vaardigheden om te sturen op vertrouwen door SIO te gebruiken als handvat om integriteit in een organisatie te stimuleren, te controleren en te meten. Kennis van het ontwikkelen van een persoonlijk plan van aanpak voor je eigen organisatie.