Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen

Transcriptie

1 Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen

2 Definitie slaap Terugkerende toestand Van verminderd bewustzijn En tot rust komen van het lichaam Waaruit men vlot gewekt kan worden

3 Representation of consciousness from the 17th century Definitie slaap Bewustzijn

4 Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen Slaap is noodzakelijk Slaap is voor de hersenen - een actief proces Voor een goede slaap heb je een goed stel hersenen nodig? Bij mensen met neurologische aandoeningen komen slaapproblemen vaak voor!

5 Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen Te weinig slaap Slechte kwaliteit slaap

6 Slaap en epilepsie Epilepsie = aandoening van de hersenen die samengaat met een langdurige voorbeschiktheid tot het ontwikkelen van epileptische aanvallen Epileptische aanval = een episode van veranderd gedrag, veroorzaakt door een abnormale activiteit van de hersenencellen

7 Slaap en epilepsie Slaap Epilepsie

8 Slaap en epilepsie Er bestaat een bijzondere relatie tussen slaap en epilepsie: Slaap epilepsie: Epileptische storingen nemen vaak toe tijdens slaap Epileptische storingen nemen vaak toe bij slaapdeprivatie Epileptische aanvallen kunnen gelinkt zijn aan een bepaald moment in de slaap-waak-cyclus Epilepsie slaap Epileptische storingen en aanvallen kunnen de slaap ernstig verstoren.

9 Slaap en epileptische storingen op het EEG Epileptische storingen tijdens waak

10 Slaap en epileptische storingen op het EEG Toename van epileptische storingen tijdens slaap

11 Slaap en epileptische storingen op het EET Extreme toename van epileptische storingen bij inslapen: ESES

12 Slaap en epileptische storingen op het EEG Extreme toename van epileptische storingen bij inslapen: ESES

13 Slaap en epileptische storingen ESES: de gevolgen

14 Slaap en epileptische storingen VIQ TIQ PI 0 5;04j 6;04j 6;10j ESES: de gevolgen

15 Slaap en epileptische storingen ESES in Landau-Kleffner syndroom: verworven afasie

16 Slaap en epileptische aanvallen Elk soort epileptische aanval kan tijdens slaap voorkomen De meeste soorten aanvallen kan je op het zicht herkennen Soms is het onderscheid met normale slaapfenomenen moeilijk Epileptische myoclonie Inslaapmyoclonieën

17 Slaap en epileptische aanvallen Elk soort epileptische aanval kan tijdens slaap voorkomen Sommige soorten aanvallen komen typisch voor tijdens slaap: frontaalkwab-aanvallen

18 Slaap en epileptische aanvallen Frontaalkwab-aanvallen: hypermotore aanvallen

19 Slaap en epileptische aanvallen Frontaalkwab-aanvallen: hypermotor + affect + bewustzijn

20 Slaap en epileptische aanvallen Bewustzijnsveranderingen Hevige emoties Bewegingsdrang Kunnen ook voorkomen als uiting van niet-epileptische slaapfenomenen parasomnieën Parasomnie

21 Slaap en epileptische aanvallen Parasomnie Parasomnie

22 Slaap en epileptische aanvallen Nachtelijke frontaalkwabaanvallen kunnen heel subtiel verlopen Subtiele nachtelijke E aanval

23 Slaap en epileptische aanvallen Het onderscheid met gewone momenten van ontwaken kan heel moeilijk zijn Confusional arousal

24 Slaap en epileptische aanvallen Het onderscheid tussen nachtelijke frontaalkwab-aanvallen en parasomnieën is dus niet altijd eenvoudig Onderscheid is vaak mogelijk o.b.v. het verhaal In sommige gevallen is aanvullend onderzoek echt noodzakelijk

25 Slaap en epileptische aanvallen

26 Slaap en verstandelijke beperking Prevalentie van slaapproblemen (zuigelingenlft tot volwassenheid): Gezonde kinderen: 30% Kinderen met verstandelijke beperking: tot 80%

27 Slaap en verstandelijke beperking Mechanismen van slaapproblemen bij verstandelijke beperking: Veranderde perceptie van common zeitgeber Hormonale veranderingen met invloed op dag-nachtritme Andere - omgevings - factoren

28 Slaap en verstandelijke beperking Vaak geassocieerde problemen: Verhoogde spierspanning Minder wisselhouding Respiratoire problemen Obstructieve slaapapnees Cerebrale parese

29 Slaap en verstandelijke beperking Vaak geassocieerde problemen: Lage spiertonus Obstructieve slaapapnees Anatomische afwijkingen thv hoofd / hals: Obstructieve slaapapnees Down syndroom

30 Slaap en verstandelijke beperking Andere neurologische syndromen die zeer vaak gepaard gaan met slaapproblemen: Rett syndroom Angelman syndroom Tubereuze sclerose Prader-Willi syndroom Sanfilippo syndroom Hunters en Hurlers syndroom

31 Slaap en autisme Slaapproblemen zijn extreem frequent bij autisme: tot 80% Inslaap- en doorslaapproblemen Eigen aan autisme: probleem met het toekennen van betekenis aan sociale routines (bv bedtijd routines)

32 Slaap en autisme Complexe interactie van verschillende factoren:

33 Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen Te veel slaap?

34 Slaap en narcolepsie Typische kenmerken: Bovenmatige slaperigheid overdag slaapaanvallen Cataplexie Hypnagoge / hypnopompe hallucinaties Verstoorde nachtslaap Slaapparalyse Oorzaak: genetische + omgevingsfactoren Diagnose: polysomnografie, lumbaal vocht en genetisch bloedonderzoek Behandeling: medicatie

35 Slaap en narcolepsie Cataplexie

36 Slaap en narcolepsie Polysomnografisch onderzoek: MSLT REM sleep latency time

37 Slaap en narcolepsie Te veel slaap Slechte kwaliteit slaap

38 Slaap en leren Slaap Leren / ontwikkelen

39 Slaap en leren REM slaap Slow wave sleep Aandacht en concentratie Hersenontwikkeling Slaap Leren / ontwikkelen Slaap kwantiteit Slaap kwaliteit Geheugen Plasticiteit

40 Conclusies Slaapproblemen frequent Alle soorten slaapproblemen Oorzaak / mechanisme vaak multifactorieel Niet altijd gemakkelijk te herkennen Epilepsie en slaap: bijzondere interactie Slaap speelt cruciale rol in leren