Gent 18. De Reep tot G.Duivelsteen

Transcriptie

1 De Reep tot G.Duivelsteen Laurantplein Bauwensplein Met het verdrag van Verdun in 843 werd deze rivier (de Schelde, Reep hier) de grens tussen het Franse Koninkrijk en het Duitse Keizerrijk Gent 18

2 De Stadswatermolen (3 X) op de Brabantdam deze werd afgebroken zie dia verder. Rond 1820 door onze Hollandse soldaat Wynantz

3 De watermolen aan de Braamgaten in 1830 In 1884 besloot de gemeenteraad de watermolen af te breken om verder gans de Reep te overwelven over een lengte van 142 meter. Vanaf de brug gaat later een muur opgetrokken worden om hem 100jaar later terug af te breken.

4 In 1908 werd op het Fr. Laurentplein een monument (staat er juist niet op op deze foto) ingehuldigd ter ere van deze illustere Gentenaar.

5 De overwelving is reeds gebeurd. Alleen een klein stukje aan het Gerard Duivelsteen bleef gaaf om het uitzicht van het beschermd monument te behouden. Zoals je weet werd de rest van de Reep begin de jaren zestig dicht gegooid om parking te kunnen verwezenlijken. Een goeie 100 jaar later heeft men het gebouwtje terug afgebroken en wat verder heeft men de Reep terug open gelegd.

6 Zie vgld dia Ook het kiosk is reeds lang verdwenen aan het Laurentplein De oostzijde van het Laurentplein rond 1900 en hoek met de Brabantdam. vlgd dia is eind de jaren zestig begin zeventig.

7 Aan de Reep Aan het Laurentplein zijn alle huizen die gebouwd werden na 1885 reeds vervangen door hoogbouw appartementen. Op de foto is het hoekhuis reeds gesloopt. Het huis links (zie vorige dia) werd zelfs reeds voorzien van een erker en balkon maar maar maar het heeft niet mogen baten.

8 De Reep en St Baafs gezien waar nu het Laurentplein is. Schilderij van 1819 van De Noter

9 De Reep ter hoogte van het Laurentplein in In werd de Nederschelde tussen de oude Brabantbrug en het Geraard de Duivelsteen overwelfd. Het overwelven van vervuilde waterlopen kaderde in de gezondmakende burgerlijke stedenbouwkunde van die tijd. 15 jaar voordien was de overwelving van de Zenne in Brussel het grote voorbeeld geweest. De Braammolen gebouwd rond 1250 gelegen aan de Brabantdam werd verpacht door de Stad. Alle activiteiten werden reeds stopgezet in 1874 en afgebroken in Het grote verval van de stroom word verder opgevangen door een sluis aan de Keizer Karelstraat.

10 Ook deze tekst gevonden op het internet. Ondertussen is de mythe rond Lieven Bauwens grotendeels verdwenen. Gedegen onderzoek, o.a. van Ann Suetens in haar licentiaatsthesis van 1972 en later herhaald in het Tijdschrift voor Geschiedenis en Techniek en Industriële Cultuur, jg. 4 (1986), nr. 3, p en jg 5 (1987), nr , p.7-34, toonde aan dat de rol van deze figuur toch wel wat overroepen is. Dit werd prachtig in de verf gezet door Wouter Brauns in zijn artikel De ultieme kapitalist, Lieven Bauwens: weldoener of klootzak? In de verleden jaar ter ziele gegane andere k(r)ant van Gent, TiensTiens, nr 19, herfst 2009, p Daaruit leren we dat Lieven kil, leugenachtig, egocentrisch, geldzuchtig, paranoïde, gierig en onbekwaam was, een kapitalist in hart en nieren die over lijken ging. Vraag is dus of dit niet op een of andere manier zou moeten toegevoegd worden aan dat monument zoals men dat ook voorstelde (ingevolge zijn Congopolitiek) voor het monument van koning Leopold II naast het Zuidpark?

11 Blijkbaar heeft Lieven Bauwens rondom hem nog veel zien afbreken, restaureren en opbouwen. Hij kreeg zijn plaats daar in Kort na zijn dood wilden zijn vrienden hem al een standbeeld geven aan het Zuid-station maar deze deal zou niet doorgaan. Zijn weduwe (een Engelse) had het niet breed en men besloot dan maar het opgehaalde geld aan haar te geven zodat ze terug kon gaan naar haar familie in Engeland. De tweede reden was, om de Engelsen niet tegen het hoofd te stoten. (als ik me niet vergis kreeg hij later aan het zuid-station ergens het Bauwensplein? Maar 100% niet meer zeker) dit tot 1885.

12 Hoelang staat Lieven Bauwens daar al? Meer dan 100 jaar. Hij is nog niks veranderd, alleen wat groener geworden, (door het kopergroen natuurlijk). Maar rondom hem zijn al vele huizen verdwenen. Afgebroken in 1960

13 In 1944 staken de wegtrekkende Duitsers het provinciehuis in brand. Het nieuwe provinciehuis kwam er in Het was dezelfde architect die de prijs had gewonnen om onze nieuwe belforttoren te ontwerpen in Ook voor de WT van 13ne had hij de leiding voor Oud Vlaendren.Hij was toen 29 jaar oud en overtrof met zijn ontwerp de stadsarchitect, toen Valentin Vaerwyck het nieuw provinciehuis tekende bezat hij al een gezegende leeftijd van 68 jaar De geitenmarkt op het Laurentplein. Zo stond er op de foto. Zijn dan de hekken van het oude gouvernementsgebouw?

14 Boven. Een gravure van 28 okt De gevangenneming van hoge edelen in 1576 was het begin van de staats-greep in Gent en tevens het begin van de Calvinistische republiek die tot 1584 zou duren. Na deze datum verlieten meer dan mensen Gent omdat ze zich niet wilden schikken om zich terug te bekeren tot het katholieke geloof. Deze mensen hadden 2 jaar de tijd gekregen van de Spaanse bezetter. 1 op 4 gentenaar was vertrokken. Deze kwamen vooral uit de elite en hoog geschoolden. De mensen die immigreerden naar Nederland hebben bijgedragen tot de Gouden Eeuw Kijk dat is 2 maal het Hof van St Baafs. (zij en voorgevel?) Onder. Het Hof van St-Baafs, aquarel uit 1585 van Lieven van der Schelden. Dit gebouw stond waar nu het Provinciehuis staat. Wanneer het verdwenen is weet ik ook niet Van het vroegere gebouwencomplex is de kern een adellijk steen dat in 1543 op bevel van Keizer Karel werd aangekocht om tot woning te dienen van de proost van het Sint-Baafs. Van 1589 tot 1794 dient de Proosdij als verblijf van de bisschoppen van Gent. Na de inbeslagname van het gebouw door het Frans bewind wordt er de centrale administratie van het Scheldedepartement gehuisvest. Onder het Hollands bewind (vanaf 1815) betrekken de Provinciale Staten en het college van Gedeputeerde Staten het gebouw. In 1818 wordt er de eerste provincieraadzaal opgericht. Vanaf 1836 huisvest het gebouw het provinciebestuur. In 1940 bezetten de Duitsers het gouvernementsgebouw en installeren er de Oberfeldkommandatur. Bij het oprukken van de geallieerde troepen in september 1944 verlaten zij Gent in allerijl en stichten brand in het complex, met aanzienlijke schade tot gevolg.

15 Foto van voor 1944, 1944 was de datum van het gebouw in lichte laaie te zetten In juni 1947 krijgen de architecten Valentin Vaerwyck ( ) en Jean Hebbelynck ( ) de opdracht een definitief ontwerp op te maken van een nieuw huis. In maart 1949 wordt besloten de resten van het vroeger gebouw te slopen en wordt tot nieuwbouw over te gaan. Op 14 oktober 1957 huldigt gouverneur Mariën de nieuwe raadszaal in. Het gebouw is nadien in fasen voltooid. Voor de provinciale administratie werd het ondertussen veel te klein. In 1992 begint men in het Gentse Zuidkwartier, met de bouw van een nieuw administratief complex dat ook onderdak biedt aan een winkelcentrum. Sindsdien zit het provinciebestuur verspreid over twee gebouwen: het Provinciehuis in de Gouvernementstraat en het Provinciaal Administratief Centrum (PAC)

16

17 Het Laurentplein na de overkoepeling van de Reep

18 De Reep 1830 Begin van de textielfabriek van Lousberg. Nu school St Bavo en het Geerard Duivelsteen 23 mei Het Rasphuis die toen was gevestigd in het G Duivelsteen werd ontruimd om een krijgsgasthuis te worden. Zo zie je maar dat het raspen van hout uit Brazilië reeds lang bestond Alle huizen van de wijk waar de familie De Geyter (componist van de Internationale) heeft gewoond zijn reeds afgebroken. Hier de opbouw van het seminarie aan de Reep. Alles was juist klaar voor Wereldoorlog één zodat de Duitse bezetter het een ideale woning vond voor hen. De opleiding van priesters was in dat gebouw voor 4 jaar uitgesteld. Links op de foto zie je nog een deel van de reusachtige fabriek van Lousberg waar de vader van Pierre De Geyter zal hebben gewerkt? Hier zie je duidelijk dat de Overschelde laag was gelegen. Dit was de tijd van Pierre De Geyter zijn kleutertijd. Men moest altijd voldoende water hebben in de Schelde (Reep) om de scheepvaart mogelijk te laten. Maar bij langdurige regenwas het veelal prijs. Bij de sanering 25 jaar later is gans de wijk meer dan 1 meter opgehoogd geweest.

19 Kleine huisjes is een grondoppervlakte hebben van 4X4meter en soms met een ladder onder de pannen gaan slapen De omgeving voor het G. Duivelsteen over de Reep

20 G.Duivelsteen voor de restauratie Links boven. Foto De brug op de eerste foto was nog niet aangelegd. Kaart van 1850

21 De overwelving van de Reep in 1884 Het G. Duivelsteen aan de Reep. Een gebouw om U tegen te zeggen Na de dood van Geraard de Duivel rond 1330 was het in het bezit van de Stad Gent. Het werd gebruikt als wapenarsenaal (vele steden hadden toen hun eigen leger), gijzelhuis (gevangenis voor mensen die hun schulden niet betaalden). Van 1435 tot 1569 school van Hieronymieten die les gaven in de volkstaal (geen latijn enz). In 1570 werd er een seminarie ondergebracht tot Tijdens de Calvinistische republiek (1578 tt 1584) werden er zwakzinnigen opgesloten. In 1625 kwam het opnieuw in handen van de stad Gent maar het werd in tweeën gedeeld. Eén als weeshuis tot 1873 en het andere deel als tuchthuis tot 1773 toen deze een andere locatie vond aan de Coupure waar nu de faculteit bio ingenieurs zijn gevestigd. In de plaats kwamen daar zoals vroeger terug geesteszieken die er bleven tot 1816/28.Dit initiatief werd genomen door pr. Guislain en kanunnik Triest. In de 19 de eeuw zat ook nog het muziekconservatorium en brandweerkazerne er tot 1891 in 1873 kocht de staat het andere deel terug op om er het rijksarchief onder te brengen. In 1891 kocht de staat ook het waar de brandweer was gevestigd, nu had de staat de mogelijkheid gans het gebouw in te richten tot rijksarchief. Omdat blijkbaar nog alles te klein werd, werd er in 1904 een Neogotisch gebouw aan toegevoegd aan de kant van het centrum. Op 8 januari 2015 is de verhuis van het staatsarchief begonnen naar de Bagattenstraat. Nu staat het gebouw leeg voor renovatie. Ge begrijp me nu wel dat ik het nodig vond van over dat zwart donker gebouw iets wilde mee delen want de tijd voor 1330 heb ik achterwege gelaten.

22 Op het zollikofer-de Vigne plan was een mooi groen voorzien voor het G.Duivelsteen. Langzamerhand werd dit ingenomen voor parking en het plaatsen van een monument ter ere van de schilders de Gebr. Van Eyck. Rond 1890/94 heeft men het gebouw gerestaureerd en verhuisde de brandweer naar de Academiestraat. Het Rijksarchief zal hier voor lange jaren worden gehuisvest. Het gebouw was te klein en men heeft er een nieuwbouw aan toegevoegd in de zelfde stijl. Op de foto is deze bouw nog in aanbouw Naar het STAM geweest naar de tentoonstelling over 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden en onze koning Willem 1 zou op de Reep zijn standbeeld krijgen. Je moet weten dat deze koning veel aanhang hier had. Pas in 1839 met het vredesverdrag gaf men hier ook de strijd op en besloot Gentse aanhang terug tot Nederland definitief op

23 Huizen vlgd dia Geraard Duivelsteen aan de Reep Het betonnen aanhangsel van de ex nationale bank werd aan toegevoegd begin de jaren 80

24 Aan de reep is alles in gereedheid gebracht om de huizen af te breken voor de bouw van het seminarie dat klaar moest zijn voor Maar de Duitsers vonden het interessanter om er een kazerne van te maken gedurende wereldoorlog 1. Omdat de Duitsers het goed ingericht hadden vonden ze na de oorlog dit als kazerne te behouden. De Albertkazerne. Later in de jaren 1926/ 30 is het dan seminarie geworden.. Maar er kwam leegstand door onvoldoende seminaristen en vond de Vlerickschool een mooi onderkomen.

25 Zie vlgd dia

26 Schoorsteen van de vorige dia In de 1 ste wereldoorlog werd dit gebouw aangeslagen en werd een kazerne voor Duitse soldaten. Na de oorlog vond de Belgische regering dat nog geen slecht idee en prompt werd de Albert Kazerne ingewijd Met de afbraak van de huisjes voor de bouw van het seminarie ziet men nog duidelijker de enorme Lousbergfabriek

27 Kaart van 1825 De Reep en straten rondom.

28

29 De Reep rond 1875 met grootse plannen

30 De Reep is hier verder te bekijken zie deel gent 18a