Minimabeleid 2015 Vastgesteld in de raadsvergadering van 15 april 2015

Transcriptie

1 Vastgesteld in de raadsvergadering van 15 april /21

2 2/21

3 Inhoudsopgave Inleiding Kaders Vorig minimabeleid Ontwikkelingen Organisaties en netwerken die zich met ondersteuning van minima bezig houden Aantallen Visie en speerpunten gemeente Texel Acties Algemeen Inkomensondersteuning Bijzondere Bijstand (voor bijzondere noodzakelijke kosten) Collectieve ziektekostenverzekering Participatiebevordering Maatschappelijke participatie Kindpakketten Preventie (inclusief signalering) Vroegtijdige signalering en preventie Schuldhulpverlening Evaluatie Budget Algemeen Acties: Bijlage 1 De belangrijkste ontwikkelingen rond het minimabeleid Bijlage 2 Enkele relevante aantallen /21

4 4/21

5 Inleiding Bij armoede gaat het om een laag inkomen of weinig bestedingsruimte, maar ook om de relatieve positie ten opzichte van anderen in de omgeving. Hierdoor is armoede in Nederland iets anders dan armoede in bijvoorbeeld West-Afrika. Een algemene definitie van armoede van de Europese Unie luidt als volgt: "Armoede is een situatie waarin sprake is van onvoldoende materiële, culturele en sociale middelen, waardoor mensen zijn uitgesloten van een levensstandaard die in de samenleving waarin men woont als minimaal wordt gezien." Texel heeft zich altijd bekommerd om de minima en heeft een uitgebreid minimabeleid met diverse regelingen. De gemeente is niet de enige die zich inzet voor de Texelaars die in armoede leven. Er zijn ook verschillende particuliere initiatieven zoals Stichting Kerken en Minima Texel, Texelfonds en Stichting Broodnodig. Het vorige minimabeleid van de gemeente Texel dateert uit Sinds 2008 is er veel veranderd. Niet alleen kwam Nederland in een recessie terecht, ook zijn er vanuit het rijk een aantal regelingen veranderd of geschrapt die invloed hebben op mensen met een laag inkomen. Daarom ligt hier een nieuw minimabeleid voor. Het rijk heeft extra middelen vrijgemaakt voor de bestrijding van armoede en schulden. Dit is met name bedoeld voor kinderen die opgroeien in armoede, mensen met een chronische ziekte of beperking en daarnaast voor het vroegtijdig signaleren van financiële problemen bij inwoners en het voorkomen van schulden. Tegelijkertijd zijn de mogelijkheden voor categoriale bijstand bijna geheel teniet gedaan, waardoor de gemeente altijd maatwerk moet leveren. Het Texelse minimabeleid is geëvalueerd met input van het maatschappelijk middenveld en de consulenten WWB. Diverse partijen 2 hebben zich in een conferentie over het nieuwe minimabeleid gebogen over een aantal vragen met betrekking tot de minima. De belangrijkste uitkomst van deze conferentie is dat er op Texel ten aanzien van de minima meer aandacht moet zijn voor preventie, ondersteuning en signalering ten aanzien van schulden. In dit nieuwe beleid worden hier activiteiten en budgetten aan gekoppeld. 2 Stichting Texels Welzijn, Wmo-adviesraad, diverse CJG partners, Brijderstichting, leerplichtambtenaar gemeente Texel, Wwbconsulent gemeente Texel, Dorpscommissie Den Burg, OSG de Hogeberg, Stichting Broodnodig, Stichting Kerk en Minima, jeugd & gezinscoach Texel, Bewindvoering Texel en Stichting De Waerden. 5/21

6 6/21

7 1. Kaders 1.1. Vorig minimabeleid Het vorige minimabeleid van de gemeente Texel dateert uit De gemeente Texel kende de volgende regelingen voor inwoners die tot de minima behoren. 1. Collectieve (aanvullende) ziektekostenverzekering 2. Kwijtschelden gemeentelijke belastingen 3. Computerregeling 4. Bijzondere Bijstand 5. Schuldhulpverlening 6. Maatschappelijke participatie 7. Langdurigheidtoeslag 8. Toelage chronisch zieken, gehandicapten en ouderen De gemeente houdt deze regelingen zoveel mogelijk in stand. En blijft op deze manier inwoners met een laag inkomen ondersteunen, op basis van werkelijke individuele behoefte Ontwikkelingen Sinds 2008 is er veel veranderd. Inmiddels heeft in heel Nederland, en dus ook op Texel, de recessie toegeslagen en heeft het rijk een aantal regelingen gewijzigd of zelfs geschrapt. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de oude situatie zijn: 1. Afschaffing categoriale bijzondere bijstand: een toelage voor bepaalde groepen zoals chronisch zieken, gehandicapten, en mensen die langere tijd van een laag inkomen moeten rondkomen. Hierdoor is het niet meer mogelijk om op basis van algemene kenmerken categoriale bijstand te verlenen aan mensen die langdurig afhankelijk zijn van een uitkering, ouderen en chronisch zieken. Wel worden de mogelijkheden om maatwerk te verlenen verruimd. Hiervoor wordt per individueel geval bekeken welke behoefte er is en wat de omstandigheden zijn. Zo worden alleen de kosten vergoed waarvan vaststaat dat die daadwerkelijk zijn gemaakt. 2. Afschaffing van de regelingen voor chronisch zieken en mensen met een beperking. 3. Voorheen mocht het minimabeleid van de gemeente alleen gericht zijn op mensen die een inkomen hadden tot 110% van het geldende bijstandsinkomen. Deze grens is losgelaten. De gemeente is nu vrij in het bepalen van de inkomensgrens. 4. Gemeenten worden verantwoordelijk voor nieuwe taken in het sociale domein. Hierbij is meer aandacht voor maatwerk, preventie en een zogenaamde integrale benadering van alle zorgvragen. In de bijlage worden deze en andere ontwikkelingen verder toegelicht Organisaties en netwerken die zich met ondersteuning van minima bezig houden Naast de gemeente zijn er diverse organisaties en instellingen die zich (al dan niet in opdracht van de gemeente) ook bezig houden met het ondersteunen van minima. Voorbeelden hiervan zijn Stichting Kerk en Minima, stichting Broodnodig, Texelfonds, Stichting Texels Welzijn en de Kredietbank Nederland. Ieder ondersteunt de minima op zijn eigen manier. Stichting Kerken en Minima Texel Kerken en Minima Texel biedt steun aan Texelaars die in financiële nood verkeren. De hulp is bedoeld voor die gevallen waarin hulp uit andere bronnen niet mogelijk of ontoereikend is. De stichting kan geld uitlenen of schenken. Stichting Broodnodig Deze voedselbank biedt mensen in nood een tijdelijke handreiking in de vorm van levensmiddelen. Texelfonds Het Texelfonds ondersteunt kinderen van ouders met een laag inkomen die niet in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering. Stichting Texels Welzijn De dorpswerkers en maatschappelijk werkers hebben een signalerende functie. Kredietbank Nederland 7/21

8 Kredietbank Nederland stelt orde op zaken. Door leningen te verstrekken, door schulden te voorkomen of weg te werken, maar vooral door bij te dragen aan een gezonde financiële toekomst Aantallen Over de minima op Texel zijn cijfers bekend voor een aantal subgroepen. Deze gegevens zijn afkomstig van de minimascan van Stimulansz 3. Tabel 1. Omvang en samenstelling doelgroep armoedebeleid (raming) 2014 Aantal huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% Inkomen uit arbeid Inkomen uit eigen onderneming Uitkering werkloosheid Uitkering ziekte/arbeidsongeschikt Uitkering ouderdom/nabestaanden Uitkering sociale voorzieningen Overig overdrachtsinkomen Totaal Uit deze prognose blijkt dat we bij gezinnen in armoede niet alleen moeten denken aan gezinnen met een bijstandsuitkering. Als we kijken naar het percentage huishoudens met een laag inkomen op Texel, zien we dat 7,3% een inkomen heeft op bijstandsniveau en 14,8% een inkomen heeft van 120% van het bijstandsniveau. Op basis van de cijfers uit de minimascan is er een prognose van het aantal kinderen dat in armoede leeft. Tabel 2. Percentage huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum op Texel (raming 2014) % sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% % huishoudens 7,3% 9,1% 11,0% 12,8% 14,8% Tabel 3. Aantal kinderen < 18 jr. in huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum (raming 2014) % sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% Aantal kinderen Het aantal huishoudens in armoede is de laatste jaren iets toegenomen. Figuur 1. Percentage huishoudens met een inkomen tot 120% sociaal minimum (percentage van totaal huishoudens) 15,0% 14,8% 14,6% 14,8% 14,4% 14,2% 14,0% 13,8% 14,1% 14,2% 13,6% In bijlage 2 zijn meer relevante aantallen opgenomen. 3 Versie: mei De rekenmethode voor het maken van de prognose van het aantal huishoudens op het sociaal minimum (of een percentage daarvan) is in 1994 in opdracht van de VNG ontwikkeld en in de loop der jaren zeer betrouwbaar gebleken. Stimulansz ontvangt van het Centraal Bureau voor Statistiek jaarlijks cijfers over de omvang en samenstelling van de huishoudens met een inkomen tot x% van het sociaal minimum. Op basis van de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden, inwoners, 65-plussers, WW-ers en arbeidsongeschikten in de gemeente, maakt de minimascan een prognose voor de huidige situatie. 8/21

9 2. Visie en speerpunten gemeente Texel Iedereen kan meedoen in de samenleving! Om iedereen te laten meedoen in de samenleving stimuleert de gemeente Texel minima om hun huidige situatie te verbeteren. Daar waar nodig biedt de gemeente Texel een vangnet voor de kwetsbare Texelaars. De eerste behoefte van mensen in armoede is inkomensondersteuning. Hiermee kan worden voorzien in de belangrijkste levensbehoeften. Doordat sociale armoede en financiële armoede vaak samengaan, is het vanzelfsprekend dat in het minimabeleid niet alleen regelingen zijn opgenomen die financiële ondersteuning geven, maar ook het sociale leven van burgers kan stimuleren. Zo wordt voorkomen dat armoede veroorzaakt dat mensen aan de kant blijven staan. Naast deze manieren om mensen met een laag inkomen te ondersteunen is het belangrijk om daar waar mogelijk problematische situaties te voorkomen. Daarom is preventie een belangrijk onderdeel binnen het minimabeleid. Speciale aandacht is er voor kinderen die tot de minima behoren. De gemeente Texel wil zoveel mogelijk voorkomen dat kinderen in armoede een achterstand oplopen ten opzichte van de andere Texelse kinderen. Een andere groep die moeilijker op eigen kracht zijn situatie kan verbeteren zijn chronisch zieken. Voor deze laatste groep geldt bovendien dat zij vaak te maken hebben met hoge zorgkosten. Samenvattend heeft de gemeente Texel de volgende speerpunten geformuleerd. 1. Inkomensondersteuning 2. Participatiebevordering 3. Preventie (inclusief signalering) 4. Speciale aandacht voor: a. Kinderen b. Chronisch zieken en mensen met een beperking Om handen en voeten te geven aan deze speerpunten worden een aantal acties ingezet (zie hoofdstuk 3) en wordt per speerpunt een budget beschikbaar gesteld (zie hoofdstuk 4). 9/21

10 10/21

11 3. Acties 3.1 Algemeen We ambiëren dat de Texelaars die het nodig hebben, de minimaregelingen weten te vinden en gebruiken. Daar waar dat kan zullen we de regelingen daarom in stand houden. Daarnaast zullen we enkele extra acties ondernemen. Zo worden er kindpakketten ontwikkeld en wordt er meer aandacht besteed aan preventie. Als gemeente willen we ervoor zorgen dat de regelingen (nog) meer bekendheid krijgen onder de Texelse bevolking. De reeds bestaande minimaregelingen en de nieuwe voorzieningen en acties zullen dan ook worden gecommuniceerd aan alle Texelaars, de reeds bestaande en bekende doelgroep en de professionals uit het maatschappelijke veld. Verder zal het sociaal team voorlichting kunnen geven over het beleid en de voorzieningen voor minima. Individueel maatwerk en de mogelijkheden van inwoners staan bij de uitvoering van dit minimabeleid centraal 4. Hiervoor zal in een persoonlijk gesprek tussen een lid van het sociaal team en de inwoner worden bekeken wat zijn behoeften zijn en naar wat hij zelf kan doen. Vervolgens wordt gekeken waar mensen uit het persoonlijk netwerk bij kunnen helpen en welke algemene voorzieningen gebruikt kunnen worden. Als dat niet afdoende helpt, wordt gekeken waar de gemeente op basis van maatwerk ondersteuning kan bieden. Maatwerk betekent ook dat de beschreven richtlijnen ook werkelijk als richtlijnen moeten worden gezien. In bijzondere gevallen is dus ook in positieve zin maatwerk mogelijk. Nog altijd is werk de beste methode om armoede te voorkomen. In een gesprek met de inwoner zal hier dan ook altijd aandacht aan worden besteed. Om de Texelse minima te ondersteunen worden daarnaast op individuele basis (maatwerk) de volgende voorzieningen en acties ingezet. Inwoners van Texel kunnen een beroep doen op de minimaregelingen als het inkomen niet meer bedraagt dan 120% van de voor hen geldende bijstandsnorm. Tegelijkertijd is het mogelijk dat er zwaarwegende argumenten zijn om mensen die boven deze inkomensnorm uitkomen gebruik te laten maken van de minimaregelingen. In dat geval zal de (financiële) draagkracht van de aanvrager worden onderzocht Inkomensondersteuning Bijzondere Bijstand (voor bijzondere noodzakelijke kosten) Ook bijzondere bijstand is een maatwerkvoorziening. Hierbij wordt dus goed gekeken naar wat iemand echt nodig heeft. Bijzondere bijstand is bedoeld voor bijzondere kosten in bijzondere omstandigheden. Bijzondere Bijstand is bedoeld om bijzondere kosten op te vangen die noodzakelijk zijn, maar niet betaald kunnen worden vanwege een minimaal inkomen. Hierbij kan worden gedacht aan reiskosten naar het ziekenhuis of de eigen bijdrage voor de thuiszorg Collectieve ziektekostenverzekering Naast de bijstand en de (individuele) bijzondere bijstand is er ook een collectieve ziektekostenverzekering en aanvullende zorgverzekering. Deze aanvullende zorgverzekering vergoedt meer dan de normale zorgverkering, waardoor deze tegemoet komt aan de extra vraag naar zorg en ondersteuning voor bijvoorbeeld chronisch zieken en andere mensen met een hoge zorgbehoefte. Omdat de gemeente de aanvullende verzekering subsidieert, kunnen minima zich voor een relatief laag bedrag goed verzekeren en worden hoge zorgkosten voorkomen. 4 Zie voor meer informatie over de uitgangspunten ook paragraaf 2.1 en 2.2 van het 3D beleidsplan Op weg naar een zorgzame samenleving 5 In dat geval wordt er op basis van alle inkomsten en uitgaven berekend hoeveel geld de aanvrager overhoudt voor het levensonderhoud. Als dit een minimaal bedrag is kan de aanvrager alsnog in aanmerking komen voor de minimaregelingen. 11/21

12 3.3 Participatiebevordering Maatschappelijke participatie Maatschappelijke participatie gaat om meedoen. Meedoen in de maatschappij, aan de samenleving, in de sportclub, of op een andere manier. Voor minima is meedoen echter niet altijd mogelijk. Een laag inkomen vormt vaak een belemmering om mee te doen aan maatschappelijke en culturele activiteiten. Terwijl het meedoen belangrijk is voor het sociaal netwerk en geluk van mensen. Daarom is per persoon 150 per jaar beschikbaar voor sport, educatie en welzijn. Hierbij staan de werkelijk gemaakte kosten centraal. Per persoon wordt 150 beschikbaar gesteld voor bijvoorbeeld studieboeken, museum- of bioscoopbezoek, lidmaatschap van een vereniging of bibliotheek. Minima kunnen de werkelijk gemaakte kosten terug krijgen van de gemeente Kindpakketten Voor alle kinderen is het belangrijk dat ze deel kunnen nemen aan sociale en educatieve activiteiten waar ook hun leeftijdsgenoten aan deelnemen. Een laag gezinsinkomen mag geen reden zijn dat kinderen een achterstand oplopen. Speciaal voor kinderen zijn er zogenaamde kindpakketten waar kinderen in armoede in natura ondersteund worden. Bovenop de 150 voor gezinsleden is voor kinderen nog 150 extra per jaar beschikbaar voor ondersteuning in natura voor de maatschappelijke participatie van kinderen. Voor kinderen is dus 300 beschikbaar. Dit budget is in te zetten voor onder andere schoolboeken, schoolreisjes of museumbezoek. Daarnaast is er extra budget beschikbaar voor zwemlessen en computers binnen de kindpakketten. Deze vergoedingen komen dus nog bovenop de 300. Kinderen die in armoede opgroeien moeten de mogelijkheid hebben om te leren zwemmen. Speciaal voor deze kinderen wordt er een zwempakket aangeboden. Dit zwempakket voorziet in zwemlessen waarmee kinderen hun diploma A en B kunnen halen. Daarnaast is de ontwikkeling dat kinderen op het voortgezet onderwijs steeds vaker een laptop nodig hebben. Deze ontwikkeling wordt nauw gevolgd. Indien nodig wordt samen met het onderwijs gezocht naar een manier om kinderen uit de doelgroep hierbij te ondersteunen. Er wordt ingezet op een laagdrempelige manier van aanvragen van deze kindpakketten. Hiervoor wordt een website ontwikkeld. Mogelijk aanbod binnen het kindpakket a. Schoolactiviteiten zoals schoolreisjes b. Schoolbenodigdheden c. Zwemlessen en diplomazwemmen (A en B) d. Sportactiviteiten zoals lidmaatschap sportvereniging of -school e. Sportkleding, sportschoenen f. Culturele activiteiten zoals theater- en zangles of hobbycursussen g. Bioscoop en theaterbezoek (in de regio) h. Scouting i. Kleding j. Fiets (en onderhoud ervan) k. Computerregeling 3.4 Preventie (inclusief signalering) Preventie kan zich richten op een grotere doelgroep dan alleen de minima met een inkomen tot 120% van de geldende bijstandsnorm. De beste manier om armoede te voorkomen is nog altijd door te werken. Het sociaal team kan ondersteunen in het vinden van een baan. 12/21

13 3.4.1 Vroegtijdige signalering en preventie Er zal extra worden ingezet op vroegtijdige signalering en preventie. Hierbij is een goede voorlichting een eerste stap. Via de gebruikelijke kanalen zal worden gecommuniceerd over budgetbeheer, schulden en de mogelijke voorzieningen. Daarnaast zullen de leden van het sociaal team van de gemeente hierover worden voorgelicht, getraind en wordt het belang van een goed budgetbeheer en preventie van schulden bij andere partners onder de aandacht gebracht. Texelaars kunnen door het sociaal team van de gemeente ondersteund worden bij het treffen van een betalingsregeling en bij het op een rij zetten van de inkomsten, uitgaven en besparingsmogelijkheden. Wanneer nodig kunnen Texelaars begeleid worden bij het aanvragen van beschermingsbewind en bewindvoering 6. Er zal meer worden ingezet op preventie door het opzetten van nieuwe vormen van laagdrempelige ondersteuning door middel van bijvoorbeeld vrijwilligers die helpen bij de financiën 7, een algemeen toegankelijke cursus budgetbeheer en voorlichting op scholen. Deze voorzieningen zullen waar mogelijk met of door de partijen uit het Texelse middenveld worden ontwikkeld. Onderdeel van preventie is het voorkomen van verergering of terugval bij schulden. Voor mensen die uit een schuldhulptraject komen zal de gemeente daarom een nazorgprogramma ontwikkelen. Om de bekendheid van de regelingen te vergroten en te voorkomen dat mensen die het nodig hebben geen gebruik maken van de mogelijke ondersteuning, zal er nadrukkelijk aandacht zijn voor communicatie. Er zal periodiek en doelgroepgericht worden gecommuniceerd over het minimabeleid en de minimaregelingen. Het budget voor preventie is op basis van de ervaringen en signalen van het sociaal team in te zetten voor andere preventieve activiteiten. Hierbij zal waar mogelijk de samenwerking worden gezocht met het Texelse maatschappelijk middenveld Schuldhulpverlening Schuldhulpverlening is bedoeld voor personen of gezinnen die zelf hun schulden niet meer kunnen betalen. Een professionele hulpverlener kijkt naar de oorzaak van de financiële problemen. Er worden afspraken gemaakt met belanghebbenden en de schuldeisers over het terugbetalen van de schulden. Deze ondersteuning wordt geboden door het sociaal team, organisaties voor bewindvoering of de Kredietbank Nederland. Samen met de inwoner wordt gekeken welk traject het best aansluit bij de problematiek van de inwoner. Deze vorm van ondersteuning is niet inkomensafhankelijk. In het beleidsplan schuldhulpverlening wordt richting gegeven aan de doelen en uitvoering van integrale schuldhulpverlening. Het minimabeleid en dit beleidsplan schuldhulpverlening moet in samenhang bezien worden. 3.5 Evaluatie De werking en het bereik van dit beleid wordt tussentijds gemonitord en 4 jaren na inwerkingtreding geëvalueerd. Hierbij is extra aandacht voor de volgende vragen: a. Zijn de minimaregelingen bekend b. Wie maken gebruik van de minimaregelingen c. Zijn er groepen die ondervertegenwoordigd zijn als gebruiker van het minimabeleid d. Welke signalen krijgen de ketenpartners en het maatschappelijk middenveld 6 Zie voor schuldhulpverlening het beleidsplan schuldhulpverlening van de gemeente Texel. 7 Een vrijwilliger die bijvoorbeeld ondersteuning biedt bij het inzichtelijk maken van de financiën, hulp biedt bij het opstellen van een kasboek en ondersteuning biedt bij het aanvragen van toeslagen en minimaregelingen. 13/21

14 14/21

15 4. Budget 4.1 Algemeen Met ingang van 2015 is structureel beschikbaar voor het Texelse minimabeleid. Binnen dit budget is beschikbaar voor schuldhulpverlening, zoals dat in het beleidsplan schuldhulpverlening is opgenomen. Het overige budget: is verdeeld op basis van de speerpunten. Let wel, deze verdeling is een indicatie. De budgetten voor het minimabeleid zijn op basis van werkelijke uitgaven onderling uitwisselbaar (ontschotting van budgetten). Tabel 4. Indicatie van de verdeling van het budget voor minimabeleid Speerpunt Budget Inkomensondersteuning inclusief a. Bijzondere bijstand b. Collectieve ziektekostenverzekering voor minima Maatschappelijke participatie inclusief a. Sociale, Culturele, maatschappelijke participatie gezinnen b. Kindpakketten (waarbij voor zwemlessen nodig is) Preventie (exclusief het budget en de kosten voor schuldhulpverlening) Totaal De verdeling van deze budgetten binnen het minimabeleid is een indicatie. Indien dat nodig of wenselijk blijkt, is een andere verdeling van het totaalbudget mogelijk. 4.2 Acties: Het budget voor deze 3 speerpunten wordt ingezet voor de volgende acties. 1. Inkomensondersteuning a. Bijzondere bijstand b. Collectieve ziektekostenverzekering 2. Participatiebevordering a. Algemeen maatschappelijke participatiebudget b. Kindpakket 3. Preventie (inclusief signalering) a. Periodiek en doelgroepgerichte communicatie b. Inzet Sociaal Team voor preventie en ondersteuning c. Preventieve ondersteuning budgetbeheer d. Maatjesproject / vrijwilligers e. Cursus budgetbeheer Vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 15 april 2015, De griffier, De voorzitter, 15/21

16 16/21

17 Bijlage 1 De belangrijkste ontwikkelingen rond het minimabeleid Sinds 2008 is er veel veranderd. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de oude situatie zijn: 1. Afschaffing categoriale bijzondere bijstand: een toelage voor bepaalde groepen. Hierdoor is het niet meer mogelijk om op basis van algemene kenmerken categoriale bijstand te verlenen aan bijvoorbeeld mensen die langdurig afhankelijk zijn van een uitkering, ouderen, chronisch zieken en ouders met minderjarige kinderen. Wel worden de mogelijkheden om individueel maatwerk te verlenen verruimd. Hiervoor wordt per individueel geval bekeken welke behoefte er is en wat de omstandigheden zijn. Zo worden alleen de kosten vergoed waarvan vaststaat dat die daadwerkelijk zijn gemaakt. 2. Afschaffing van de regelingen voor chronisch zieken en mensen met een beperking. Het gaat hierbij om de Compensatie eigen risico (Cer) en de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Deze regelingen waren bedoeld voor mensen die jaarlijks hoge zorgkosten hadden. Het rijk kwam deze mensen financieel tegemoet met een jaarlijkse uitkering van 99 vanuit de Cer en maximaal 484 vanuit de Wtcg. 3. Wijziging in de regeling belastingaftrek voor specifieke zorgkosten. Hoofdregel bij de nieuwe aftrek specifieke ziektekosten 2015 is dat zorgkosten niet fiscaal aftrekbaar zijn als de zorg onder de WMO 2015 valt. Mede hierdoor vallen er een aantal belasting-aftrekposten. 4. Beperking van het aantal (en de hoogte) kindregelingen. Vanaf 2015 zijn er 4 regelingen die ouders financieel ondersteunen. Dit zijn de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de combinatiekorting en de kinderopvangtoeslag. De overige regelingen verdwijnen. Zie voor meer informatie. 5. Verlaging bijstand voor alleenstaande ouders. Vanaf 1 januari 2015 vervalt de hogere bijstandsuitkering voor alleenstaande ouders (70% van het minimumloon). Alleenstaande ouders krijgen daardoor voortaan een lagere bijstandsuitkering, maar ze hebben wel recht op extra kindgebonden budget. 6. De centrale inkomensnorm van 110% van het sociaal minimum (gelijk aan de geldende bijstandsnorm) wordt losgelaten voor maatwerkvoorzieningen vanuit het minimabeleid. Dit betekent dat de gemeente nu vrij is om te bepalen welke doelgroep gebruik mag maken van de minimaregelingen. 7. Gemeenten worden verantwoordelijk voor nieuwe taken in het sociale domein. Het gaat om nieuwe taken op het gebied van jeugdzorg, begeleiding en beschut wonen en werk en inkomen (Jeugdwet, Wmo 2015 en de Participatiewet). Hierbij is meer aandacht voor de eigen verantwoordelijkheid, maatwerk, preventie en een zogenaamde integrale benadering van alle levensgebieden. 17/21

18 18/21

19 Bijlage 2 Enkele relevante aantallen Het gemiddelde (huishoud) inkomen ligt op Texel lager dan in Hollands Kroon en Schagen, maar hoger dan in Den Helder. Er is een uitgebreid overzicht beschikbaar van het aantal huishoudens dat op Texel moeten rondkomen van een minimuminkomen en de regelingen die gebruikt worden. In deze bijlage vindt u dit overzicht. Tabel 1. Gemiddeld besteedbaar jaarinkomen per huishouden in Den Helder, Hollands Kroon, Schagen en Texel In 2012 Den Helder Texel Hollands Kroon Schagen Bron: CBS Statline. Gemiddeld besteedbaar inkomen Om een beeld te geven van de Texelaars met een laag inkomen staan in deze eerste tabel de bedragen waarmee in de meest basale levensbehoeften kan worden voorzien, versus de bedragen die horen bij een inkomen van 100%, 110% en 120% van de geldende bijstandsnorm. Tabel 2. Grensbedragen voor enkele typen huishoudens, 2012 (afgerond netto maandbedrag in euro s) Alleenstaande Paar <65 >65 <65 >65 Basisbehoeftencriterium (Nibud) Niet-veel-maar toereikend criterium (incl. min. Vereisten sociale participatie, Nibud) Sociaal minimum 2012* % bijstandsnorm (inclusief vakantiegeld, Texel)** % bijstandsnorm (Texel)** % bijstandsnorm (Texel)** Bron: Armoedesignalement 2013, SCP en CBS. * Het sociaal minimum is gelijk aan het normbedrag van bijstand of AOW, plus (voor zover van toepassing) kinderbijslag, kindgebonden budget en zorgtoeslag, maar exclusief huurtoeslag en kinderopvangtoeslag. ** De bijstandsbedragen 2014 van de gemeente Texel, inclusief vakantiegeld, maar exclusief eventuele toeslagen. Aantal Huishoudens met een inkomen van 110% van sociaal minimum In 2014 kende onze gemeente huishoudens. Hiervan hebben zo n 680 huishoudens een inkomen tot 110% en 910 huishoudens een inkomen tot 120% van het bijstandsniveau. Dit betekent dat deze huishoudens in aanmerking zouden kunnen komen voor 1 of meer minimaregelingen. Over de minima op Texel zijn op basis van ramingen door Stimulansz 8 cijfers bekend voor een aantal subgroepen. 8 Versie: mei De rekenmethode voor het maken van de prognose van het aantal huishoudens op het sociaal minimum (of een percentage daarvan) is in 1994 in opdracht van de VNG ontwikkeld en in de loop der jaren zeer betrouwbaar gebleken. Stimulansz (kennis en adviesorganisatie voor het sociale domein) ontvangt van het Centraal Bureau voor Statistiek jaarlijks cijfers over de omvang en samenstelling van de huishoudens met een inkomen tot x% van het sociaal minimum. Op basis van de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden, inwoners, 65-plussers, WW-ers en arbeidsongeschikten in de gemeente, maakt Stimulansz een prognose voor de huidige situatie. 19/21

20 Tabel 3. Omvang en samenstelling doelgroep armoedebeleid (raming) Aantal huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% Inkomen uit arbeid Inkomen uit eigen onderneming Uitkering werkloosheid Uitkering ziekte/arbeidsongeschikt Uitkering ouderdom/nabestaanden Uitkering sociale voorzieningen Overig overdrachtsinkomen Totaal Bron: Minimascan 2014, Stimulansz. Uit deze prognose blijkt dat we bij gezinnen in armoede niet alleen moeten denken aan gezinnen met een bijstandsuitkering. Als we kijken naar het percentage huishoudens met een laag inkomen op Texel, zien we dat 7,3% een inkomen heeft op bijstandsniveau en 14,8% een inkomen heeft van 120% van het bijstandsniveau. Tabel 4. Percentage huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum op Texel, in Noord- Holland en heel Nederland (raming 2014) % sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% % huishoudens op Texel 7,29% 9,1% 11,0% 12,8% 14,8% % huishoudens Noord-Holland 8,16% 10,1% 12,1% 13,8% 15,4% % huishoudens in Nederland 7,19% 9,1% 11,2% 13,1% 14,9% Bron: Minimascan 2014, Stimulansz Op basis van de cijfers uit de minimascan is er een prognose van het aantal kinderen dat in armoede leeft. Tabel 5. Aantal kinderen < 18 jr. in huishoudens met een inkomen tot % van het sociaal minimum op Texel (raming 2014) % sociaal minimum 101% 105% 110% 115% 120% Aantal kinderen Bron: Minimascan 2014, Stimulansz Hierna volgt een indicatie van het aantal huishoudens/personen die momenteel gebruik maken van de diverse regelingen die er binnen de gemeente Texel geboden worden. Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Via de gemeente kunnen mensen met een minimum inkomen in aanmerking komen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Hieronder een overzicht van het aantal mensen dat een aanvraag heeft ingediend en het aantal mensen waarbij daadwerkelijk de gemeentelijke belasting is kwijtgescholden. Tabel 6. Aantal kwijtscheldingen van de gemeentelijke belastingen. Jaar Ingekomen Toegekend Bedrag , , , , , ,53 20/21

21 Bron: Team Belastingen gemeente Texel Gebruik voedselbank stichting Broodnodig Op Texel verzorgt stichting Broodnodig de voedselpakketten. Er wordt in principe 1 pakket per huishouden verstrekt. Huishoudens die in aanmerking komen voor een voedselpakket hebben per maand minder te besteden dan 180 voor de eerste volwassene, voor iedere volgende volwassene 60 en elk kind 50. Dit komt er op neer dat een gezin met 2 kinderen minder te besteden moet hebben dan 340 per maand voor voedsel en kleding. Deze regels worden door de Voedselbank zelf vastgesteld. De gemeente draagt middels een subsidie fors bij. Tabel 7. Gemiddeld aantal verstrekte voedselpakketten Jaar Aantal personen Aantal pakketten Bron: kwartaalcijfers van stichting Broodnodig Uit de cijfers in bovenstaande tabel is op te maken dat het aantal mensen dat een beroep doet op de voedselbank de afgelopen jaren redelijk gelijk is gebleven. Echter uit de cijfers van 2013 blijkt dat de recessie toch daadwerkelijk zijn uitwerking heeft op de Texelse burgers. Aantal personen met een WWB uitkering De Wwb uitkering is bedoeld voor mensen die niet in hun dagelijks onderhoud kunnen voorzien doordat ze geen werk hebben of niet voldoende verdienen. Doordat Texel een toeristisch eiland is, worden de cijfers beïnvloed door seizoensinvloeden. Elk jaar is er een aantal mensen dat tijdelijk een uitkering ontvangen om bijvoorbeeld de wintermaanden te overbruggen na het bereiken van de maximale duur van de WW uitkering. In onderstaande tabel staan het aantal verstrekte Wwb-uitkeringen per jaar vermeld. Tabel 8. WWB uitkeringen per jaar Jaar Aantal WWB uitkeringen Bron: gemeente Texel, peildatum op 31 december Aantal personen met langdurigheidtoeslag Burgers die langere tijd van een laag inkomen moeten rondkomen en geen zicht hebben op een baan konden in aanmerking komen voor langdurigheidtoeslag. Onder bepaalde omstandigheden kunnen ook mensen met een baan hiervoor in aanmerking komen. Tabel 9: aantal personen met langdurigheidstoeslag Jaar Aantal personen met langdurigheidstoeslag Bron: Eigen bestanden Sociaal Team gemeente Texel Met ingang van 2015 is het niet meer mogelijk om op basis van algemene kenmerken een toeslag te geven. Daarom is de langdurigheidstoeslag met ingang van 2015 vervallen, daarvoor in de plaats kan een individuele inkomenstoeslag verstrekt worden. 21/21

22 1Raadsbesluit Nummer 024 Behandelschema Minimabeleid 2015 B&W Raadscommissie Gemeenteraad Het minimabeleid geeft richting aan de ondersteuning van Texelaars met een laag inkomen. In dit beleid is aandacht voor inkomensondersteuning, maatschappelijke participatie en preventie. De minimaregelingen voorzien in extra ondersteuning voor kinderen en compensatie van ziektekosten. Portefeuillehouder H. Huisman Doelenboom Programma 6 Sociale voorzieningen & maatschappelijke dienstverlening Maatschappelijk doel 6.1 Deelname aan de samenleving stimuleren Maatschappelijk doel 6.2 Iedereen op Texel een financieel bestaansminimum bieden Beleidsdoel Incidentele inkomensondersteuning bieden De raad van de gemeente Texel: gelezen het advies van burgemeester en wethouders; gehoord de raadscommissie; Besluit 1. Het minimabeleid 2015 vast te stellen en de kosten (jaarlijks naar schatting ) te dekken uit het budget Minimabeleid. 2. Incidenteel ter beschikking te stellen (dekking Algemene Reserve) en dat te besteden aan communicatie naar de doelgroep (waaronder ook ZZP-ers die het moeilijk hebben) en het vereenvoudigen van de uitvoering van het Minimabeleid. 3. De effecten van de communicatie-inzet na 1 jaar te evalueren en op basis daarvan te beslissen of wordt doorgegaan met (extra) communicatie. 4. Eerdere besluiten over Minimabeleid, zoals de Nota Minimabeleid 2008, in te trekken. Ondertekening Vastgesteld in de openbare vergadering van , de griffier, de voorzitter, Bijlagen 1. Minimabeleid 2. Zwemarrangement diploma A en B

23 Amendement Toelichting Minimabeleid: bereik de doelgroep en maak het eenvoudig Raad Mensen die het echt nodig hebben kunnen een financieel ruggensteuntje krijgen via 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Portefeuillehouder H. Huisman het minimabeleid. Er ligt nu een ruimhartig voorstel, en daar zijn wij het van harte mee eens. Maar minimabeleid vaststellen, dat is één. Die mensen bereiken en zorgen dat er zonder rompslomp van die ruggensteun gebruikt kan worden gemaakt, dat is twee. Woorden en daden dus. Er zijn mensen die wat financiële ondersteuning echt kunnen gebruiken. Om het hoofd boven water te houden, kinderen te laten sporten, om de zorgkosten wat te beperken, kortom: om mee te kunnen doen met de samenleving op Texel. De gemeente heeft daar geld voor over, juist ook omdat als iedereen de kans krijgt om mee te doen, dat beter is voor het hele eiland. Die financiële ondersteuning noemen we het minimabeleid. In 2013 is een PvdA-voorstel aangenomen om het minimabeleid te herijken. Ook in het samenwerkingsakkoord van VVD, Texel 2010 en PvdA pro Texel staat dat we mensen die het echt nodig hebben moeten ondersteunen. Het voorstel dat nu ligt is ruimhartig voor bijna 1000 huishoudens op Texel, en ook en vooral voor huishoudens met kinderen. Belangrijk is ook dat we de doelgroep, waaronder bijvoorbeeld ook ZZP-ers, bereiken en een eenvoudige methode ontwikkelen om gebruik te maken van de regelingen. Want hoewel precieze cijfers ontbreken is bekend dat er mensen zijn die in aanmerking komen, maar (nog) niet bij de gemeente in beeld zijn. Dat komt dan doordat mensen niet weten dat ze in aanmerking komt, of denken dat ze niet in aanmerking komen, een te hoge drempel ervaren of zich schamen. Dat willen wij graag doorbreken. Dat is niet alleen goed voor de mensen die het nodig hebben, maar kan ook schelen in ambtelijke inzet. In diverse gemeenten zijn er voor communicatie en uitvoering van het beleid goede methoden ontwikkeld en beproefd. De intentie om dat te doen staat al in het voorstel, maar de werkelijkheid is weerbarstig: het schiet er vaak bij in. Daarom willen wij een 2 e beslispunt invoegen (en tevens het concept-raadsbesluit iets beter laten aansluiten op hetgeen wordt geadviseerd via kleine toevoegingen aan beslispunt 1 en 3). Spreekt uit Dat het belangrijk is dat we met ons Minimabeleid de mensen die het nodig hebben bereiken, zonder dat we daarvoor het wiel opnieuw gaan uitvinden. We moeten ons laten inspireren door de beste methoden bij andere gemeenten en ideeën op te doen bij Texelse organisaties zoals de voedselbank en stichting kerk en minima Besluit 1. Het minimabeleid 2015 vast te stellen en de kosten (jaarlijks naar schatting ) te dekken uit het budget Minimabeleid. 2. Incidenteel ter beschikking te stellen (dekking Algemene Reserve) en dat te besteden aan communicatie naar de doelgroep (waaronder ook ZZP-ers die het moeilijk hebben) en het vereenvoudigen van de uitvoering van het Minimabeleid. 3. De effecten van de communicatie-inzet na 1 jaar te evalueren en op basis daarvan te beslissen of wordt doorgegaan met (extra) communicatie. 4. Eerdere besluiten over Minimabeleid, zoals de Nota Minimabeleid 2008, in te trekken.