PROGRAMMA VOOR JAAR III: PASTORAAL JAAR (JAAR III P)

Transcriptie

1 PROGRAMMA VOOR JAAR III: PASTORAAL JAAR (JAAR III P) 01 Pastoraalsociologie 02 Omgaan met media 03 Spiritualiteit 04 Groepsdynamica/Groepsdynamica en vergadertechnieken 05 Kerkelijk Recht 06 Groepssupervisie 07 Pastoraaltheologie 08 Geloofscommunicatie 09 Media in catechese en pastoraal 10 Personen: heiligen en christelijke gestalten als bron voor spiritualiteit en pastoraat 11 Ethiek en pastoraal 12 Spiritualiteit en persoonlijke begeleiding 13 Muzische vorming 14 Dag ter afsluiting van het cursusjaar Openingsavond/Afsluitingsdag 1. De openingsavond vindt plaats op vrijdag 23 oktober 2009 (diocesane avond) vooralsnog in Roermond (Refter Kantoren Bisdom, Swalmerstraat 100). Mgr. G. De Korte van Bisdom Groningen-Leeuwarden zal spreken over Een Kerk met toekomst?". Wij vragen Mgr. de Korte zijn visie te geven op de kerk in Nederland en hoe ze eruit zal zien, wie haar zal dragen... met bijzondere aandacht voor vormen van medewerking in het pastoraat door mensen als onze catechisten. 2. Zaterdag 3 juli 2010: Deze dag sluit het cursusjaar op een bezinnende en vierende wijze af en blikt vooruit op het volgende cursusjaar. Er wordt tevens een gezamenlijke excursie gehouden.

2 Opleiding tot parochieassistent Na het eerste gemeenschappelijke jaar kan men opteren voor de opleiding tot parochieassistent. Deze opleiding voert naar één of meerdere specialisatie(s) van de pastoraal of de catechese. De mogelijke opties zijn: - Parochieassistent liturgie - Parochieassistent ziekenbezoek en stervensbegeleiding Per optie dient men een specifiek vakkenpakket uit het aan van het derde jaar te volgen.

3 De vakkenpakketten per optie Parochieassistent liturgie Te volgen cursussen: Zie verder: Uit de algemene vakken Pastoraalsociologie Cursusnummer 1 Liturgie Komt in studiejaar weer aan Spiritualiteit Cursusnummer 3 Kerkelijk recht Cursusnummer 5 Pastoraaltheologie Cursusnummer 7 Uit de pastorale vakken Groepsdynamica Cursusnummer 4 Uit de ateliers Liturgie Groepssupervisie Cursusnummer 6 Komt in studiejaar weer aan Parochieassistent ziekenbezoek/stervensbegeleiding Te volgen cursussen Zie verder: Uit de algemene vakken: Pastoraaltheologie Cursusnummer 7 Psychologie Komt in studiejaar weer aan Uit de pastorale vakken Groepsdynamica Cursusnummer 4 Klinische pastoraal Komt in studiejaar weer aan Pastoraat lijdende en hulpbehoevende Komt in studiejaar weer aan mens Uit de ateliers Groepsdynamica en vergadertechnieken Cursusnummer 4 Liturgie Komt in studiejaar weer aan

4 Groepssupervisie Cursusnummer 6 Pastorale gespreksvoering Komt in studiejaar weer aan Centrum voor Huwelijk en Gezin Alle cursisten die zich interesseren voor het specifieke aspect van de gezinspastoraal kunnen contact opnemen met mevr. Myriam Rademaker van het Centrum voor Huwelijk en Gezin van het Bisdom Roermond. Adres en overige gegevens: Centrum voor Huwelijk en Gezin (CHG) Swalmerstraat CZ Roermond Telefoon: chg@bisdom-roermond.nl Te bereiken op: maandag, dinsdag en woensdag

5 TOELICHTING BIJ HET PROGRAMMA VOOR JAAR III, PASTORALE VARIANT 1. Pastoraalsociologie Docent: Drs. H. Vossen Doel van de cursus: Inzicht geven in en aandacht vragen voor het gegeven, dat de sociale situatie van mensen van invloed is bij de pastorale benadering. Kijken door de pastorale bril, maar wel naar de juiste persoonlijke en sociale situatie van mensen. Inhoud: Kort inzicht geven in wat sociologie is en wat die wetenschap beoogt. We gaan kijken hoe we de realiteiten waarin mensen leven, (gezin, leefeenheid, arbeid, vrije tijd etc.) kunnen plaatsen en beoordelen. We kijken vanuit een pastoraalsociologisch standpunt naar deze werkelijkheden. In dit kijken komt uiteraard de functionalisering en fragmentarisering van onze samenleving komt aan de orde. Zo hopen we te ontdekken dat in die verschillende leefsectoren en functies zich een eigen waarden- en normenpatroon ontwikkelt. Een veelvormige samenleving met "veelvormigheid" in de mens zelf. Ook de kerk kan gezien worden als een functie, als een sector... met haar waarden- en normenpatroon. Het pastorale werk zal steeds in dialoog staan met die veelvormige werkelijkheid. We zullen m.n. leren hoe we een sociale kaart kunnen samenstellen, maar ook hoe we deze kunnen gebruiken en beoordelen. Methode: Korte inleidingen aan de hand van uitgereikte stencils. Daarna groepsgesprek. Cursisten krijgen een model aangereikt voor het beschrijven en waarnemen van hun eigen woon- en leefomgeving. Evaluatie: In logboek: Kijk- en werkopdracht maken. Beschrijving maken van eigen parochie. In deze opdracht geeft de cursist aan of de gegeven stof en de gevoerde discussie de kijk op de maatschappelijke en sociale werkelijkheid verbreedt, verheldert en verdiept is. Literatuur: Een reader met enkele artikelen over (pastoraal)sociologie, en hoe je een sociale kaart kunt maken en beoordelen. De cursus wordt gegeven op: Zaterdag 12 december 2009 (hele dag)

6 2. Omgaan met media Docent: Dhr. S. Hoen Doel en inhoud van de cursus: De sociale communicatiemiddelen zijn een belangrijk onderdeel van onze moderne maatschappij. De cursus wil onder andere in het kort schetsen hoe de Kerk tegen deze communicatiemiddelen aankijkt. De media hebben hun eigen wetmatigheid. Deze kennen is belangrijk om goed met de media om te kunnen gaan. Herhaaldelijk wordt er in kerkelijk documenten op gewezen dat ook de geloofsgemeenschap de moderne communicatiemiddelen optimaal moet leren gebruiken. In deze cursus worden een aantal suggesties gedaan waar men aan kan denken wanneer men als parochie of dekenaat gebruik wil maken van de verschillende communicatiemiddelen. Evaluatie Persoonlijke verwerking in logboek: wat leer ik hierin? Aanbevolen literatuur ter verdere persoonlijke verdieping: Een boodschap aan mensen. Handboek voor kerkelijke communicatie. Narratio, 1998 Bemboom, Willem, Omgaan met de media; een praktische handleiding: Naarden; Strengholt Cursus wordt gegeven op: Zaterdag 3 oktober 2009 (ochtend) 3. Spiritualiteit Docent: Zuster Marie Anne Voermans Doelstelling: In groepjes wordt samen gesproken en gedeeld rond de beleving van het catechist zijn ten dienst van de kerkgemeenschap. Methode: Groepjes op Zaterdag, 2 x 3 uur en 1 x 1 uur. Thema: Alternerend: de catechist aan het werk in dienst van de kerkgemeenschap en de sacramenten: beleving als catechist van het sacramentele leven van de kerk. De spiritualiteit vindt plaats op: Zaterdag 19 september 2009 (middag) : Zaterdag 7 november 2009 (middag) Zaterdag 10 april 2010 (middag)

7 4. Groepsdynamica/groepsdynamica en vergadertechnieken (atelier) Docent: Prof.Dr.MSc. J. Van der Vloet, diaken Doel en inhoud van de cursus: Het leren omgaan en onderscheiden van leiderschap, leiderschapsfuncties en leiderschapsstijl. Besluitvorming, cyclische planning. Planmatig werken en methodische aanpak. Evaluatie: Persoonlijke verwerking in logboek aan de hand van richtvragen. Literatuur: Er wordt een cursustekst verstrekt (na de colleges). De cursus wordt gegeven op: Zaterdag 20 maart 2010 (hele dag) (groepsdynamica) Zaterdag 27 maart 2010 (middag) (groepsdynamica en vergadertechnieken) 5. Kerkelijk Recht Docent: Lic. L.M.R. Houben, pr. Doel en inhoud van de cursus: De cursus omvat een inleiding op het kerkelijk recht en de Codex luris Canonici en concentreert zich op het recht voor zover dit van belang is in de parochiële praktijk. De cursisten ontvangen een geheel nieuwe cursustekst waarin ook een beknopte literatuurlijst en praktische website-informatie is opgenomen. Literatuur: Er wordt gebruikt gemaakt van een cursustekst. Daarin is een beknopte literatuurlijst opgenomen. De cursus wordt gegeven op: Zaterdag 10 oktober 2009 (hele dag)

8 6. Groepssupervisie Door: Groepssupervisoren, voor Jaar III: N. Doel van de groepssupervisie: De cursisten krijgen behoorlijk wat leerstof en ervaringen te verwerken. Daarom is het goed dat zij deze leerstof verwerken en erover kunnen praten in een kleine groep. In groepjes van 4 of 5 wordt gewerkt rond een vooraf besproken thema dat naar aanleiding van de lessen door de cursisten wordt aangereikt en voorbereid. De supervisor gaat dan met hen aan de slag om deze kwestie te bespreken, uit te diepen en verbanden te leggen met andere gebieden en het eigen pastorale handelen. De groepssupervisie wordt gegeven op: Zaterdag 7 november 2009 (ochtend) Zaterdag 23 januari 2010 (ochtend) 7. Pastoraaltheologie Docent: Lic. M. Hooyschuur, pr. Doel en inhoud van de cursus. De cursus wil een korte inleiding zijn in de pastoraaltheologie. In deze tak van de theologie worden antwoorden gezocht op de vraag naar de mogelijkheden om christen (c.q. kerk) te zijn in een gedifferentieerde samenleving (langs verkondiging, getuigenis, liturgie, gemeenschapsopbouw en diaconie). Na een beknopt historisch overzicht willen wij vanuit het voorbeeld van de vakken kerkopbouw en homiletiek duidelijk maken waar het de pastoraaltheologie om gaat. Literatuur: Wordt zo mogelijk in de colleges zelf aangegeven. Evaluatie: Persoonlijk leerrapport in logboek. De cursus wordt gegeven op: Zaterdag 24 oktober 2009 (ochtend) Zaterdag 14 november 2009 (middag) Zaterdag 27 februari 2010 (ochtend) Zaterdag 27 maart 2010 (ochtend)

9 8. Geloofscommunicatie Docent: J. Marx Doel van de cursus: Aan de hand van een kort theoretisch kader de grote principes van geloofscommunicatie inzien Door oefeningen vaardigheden verwerven en een zicht leren krijgen op de eigen manier van communiceren Middelen: Syllabus en transparanten Oefeningen Per cursist verplicht aan te schaffen literatuur door Kairos: Reader Evaluatie: Binnen de sessie zelf en door het maken van een leerrapport in het logboek. De cursus wordt gegeven op: Zaterdag 24 oktober 2009 (middag) Zaterdag 14 november 2009 (ochtend) 9. Media in catechese en pastoraal Docent: Prof. Dr. S. de Bleeckere Doel van de workshop: De studenten verweven een constructieve kijk op de eigen dynamiek van de hedendaagse media van het bewegende beeld. Zij kunnen vanuit een zowel kritische als positieve attitude het hedendaagse medium van het bewegende beeld didactisch aanwenden. Zij kunnen een bepaald filmfragment kiezen en integreren in een leerproces op basis van een inzicht in de religiositeit van het beeld, geënt op de scheppingstheologie, het trinitaire denken en de spiritualiteit van het licht. Zij kunnen een mediagesprek leiden in het kader van een catechetische en/of pastorale context. Inhoud en methode: De geschreven documenten bij de workshop zijn: het eerste hoofdstuk uit het boek Het Licht van de Schepping (S. de Bleeckere) en een exemplaar van de laatste editie van Leren Leven Met Beelden (S. de Bleeckere). De workshop verloopt aan de hand van mediagesprekken rond een PWP-presentatie en vier filmfragmenten:

10 - Titanic (1997) van James Cameron. - Shadowlands (1994) van R. Attenborough. - Damien (1999) van Paul Cox. - Father en Daughter (2000) van Michael Dudok de Wit. Evaluatie: De cursisten verwerken de workshop in een beperkte, maar esthetisch verzorgde opgave: - één A4 bladzijde is tekst; één A4 bladzijde is beeld; - de tekstbladzijde bevat drie elementen: a) de persoonlijke keuze van één sleutelbegrip uit de workshop en een korte omschrijving van dat begrip in een vijftal regels; b) een schriftelijke verantwoording van de beeldkeuze met verwijzing naar de inhoud van de workshop in tien regels; c) een verklarende toelichting bij het beeld in de resterende regels. - De beeldbladzijde bevat een kopie van een persoonlijk gekozen hedendaags kunstbeeld (beeld uit een film, tentoonstelling, kunstboek) met een religieuze of spirituele uitstraling: de kopie van het beeld dienst esthetisch vormelijk verzorgd en duidelijk te zijn, liefst in kleurenkopie of kleurenscan. Literatuur voor verdere vorming: De cursisten krijgen een lijst met nuttige literatuur voor verdere studie en voor verdieping van de eigen ervaringen. De workshop wordt gegeven op: Zaterdag 5 juni 2010 (hele dag) Verder volgt jaar III pastorale variant in dit jaar ook alvast de volgende cursussen samen met jaar IV: 10. Atelier: Personen: heiligen en christelijke gestalten als bron voor spiritualiteit en pastoraat door Drs. J. Schröder Docent: Mgr. Drs. J. Schröder Doel en inhoud van het atelier: Hulpverlening veronderstelt een eigen spiritualiteit. Hoe kom je je eigen houdingen ter zake op het spoor en hoe kunnen we een spiritualiteit opbouwen? Het atelier wordt gegeven op: Zaterdag 15 mei 2010 (ochtend)

11 11. Het atelier ethiek en pastoraal Docent: Prof.Dr. R. Burggraeve SDB Doel van het atelier: Inzicht geven in het eigene van de pastorale arbeid, waarin geloof en ethische kerkleer enerzijds en het geweten en de concrete situatie van mensen anderzijds met elkaar in verbinding gebracht worden. Inhoud: Situering van de ethische overtuigingen en visies van de kerk, benaderd vanuit het geloof en aandacht voor de rol van het geweten in het leven van christenen. Hierbij wordt uitdrukkelijk aandacht gegeven aan de situatie van de christenen en de hedendaagse wereld en besproken hoe in de pastorale omgang om te gaan met complexe situaties, vanuit de spanning tussen het wenselijke en het haalbare. Evaluatie: Geschiedt in het onderling gesprek dat op de uiteenzetting volgt en waarin de cursisten hun eigen inzichten en ervaringen inbrengen. Door Kairos aan te schaffen literatuur: Roger Burggraeve, Al de vragen van ons leven. Een ethiek voor het dagelijkse leven, Tielt, Lannoo, 2005, 158 p. Aanbevolen literatuur ter verdere persoonlijke verdieping: Tekst van de inleiding wordt aan de cursisten verstrekt. Zinvol leven onderweg. Een ethisch groeimodel in pastoraal perspectief (35 blz.). Het atelier wordt gegeven op: Zaterdag 13 maart 2010 (hele dag) 12. Atelier: Spiritualiteit en persoonlijke begeleiding Docenten: Mgr. Drs. J. Schröder/Drs. B. Teunissen Doel en inhoud van het atelier: Over spiritualiteit en psychologie, over kenmerken van geestelijke begeleiding (steeds meer gevraagd in pastoraat, ook aan vrijwilligers), over spiritualiteit en hulpverlening (Wilfried Stinissen, Zorg om de ziel over spirituele begeleiding, Meinema/Carmelitana, 2002) Het atelier wordt gegeven op: Zaterdag 10 april 2010 (ochtend)

12 13. Muzische vorming Docent: Dr. G. Sars, diaken Doel en inhoud van de cursus: Muziek - en overige muzische vormen - staan de catechist ten dienst bij zijn/haar werk in de parochie. Van aard zijn alle kunstvormen gemeenschapsstichtend en geven de mogelijkheid uitdrukking te geven aan een innerlijk gevoel dat moeilijk een andere expressie kent. Ter staving hier enkele citaten: Nog voordat God zich zelfs aan de mens openbaart in woorden van waarheid, openbaart God zich aan hem door de universele taal van de schepping, het werk van zijn Woord en wijsheid. Katechismus van de Katholieke Kerk, art Kunst is een vrij geschonken overmaat van de innerlijke rijkdom van de mens, die het zoeken naar de levensnoodzakelijke dingen overtreft, dat bij alle levende wezens aanwezig is... Zo bezit de kunst een zekere gelijkenis met Gods scheppende activiteit. (KKK art. 2501). De kunst verdedigt de sacramenten. De kunst verdedigt de goede werken en de daadwerkelijke liefde. Want onbewust deelt de kunstenaar in een gedachte, die eindeloos verder reikt dan de zijne. (Emile Mâle, De religieuze kunst van de XIIe tot de XVIIe eeuw, Spectrum, 1949). Vgl. Gaudium et Spes 53,57 en 62. Muzische vorming wordt gegeven op: Zaterdag 15 mei 2010 (middag) 14. Dag ter afsluiting van het cursusjaar Op zaterdag 3 juli 2010 sluiten we het cursusjaar op een bezinnende en vierende wijze af en blikken we tevens vooruit op het volgend cursusjaar. Cursisten ontvangen t.z.t. nadere informatie en een uitnodiging.