Samenvattende bevindingen en overwegingen De NVAO steunt haar inhoudelijke besluitvorming op de onderstaande elementen uit het visitatierapport.

Transcriptie

1 Ontwerp accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Bachelor in de communicatiewetenschappen (academisch gerichte bachelor) van de Universiteit Antwerpen datum 29 februari 2016 onderwerp Ontwerp accreditatiebesluit (004409) bijlagen 4 Samenvattende bevindingen en overwegingen De NVAO steunt haar inhoudelijke besluitvorming op de onderstaande elementen uit het visitatierapport. Generieke kwaliteitswaarborg 1 Beoogd eindniveau De visitatiecommissie (commissie) beoordeelt het beoogd eindniveau als goed De opleiding maakt deel uit van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen. In telde de academische bacheloropleiding 337 studenten. De opleiding wil individuen vormen die communicatiegerelateerde fenomenen kritisch kunnen onderzoeken, beschrijven, toepassen en sturen vanuit een brede, sociaalwetenschappelijke benadering en in een internationale context. De opleiding opteert voor een sterk sociaalwetenschappelijke invalshoek bij de studie van communicatie als maatschappelijk fenomeen en als vorm van wetenschapsbeoefening. De opleiding kiest daarbij eerder voor een brede communicatie-invalshoek dan voor een beperktere focus op media. De opleiding heeft een duidelijke visie op de manier waarop een academische opleiding communicatiewetenschappen relevant kan zijn voor de beroepspraktijk. De opleiding kiest ervoor om studenten binnen de bestaande opleidingsonderdelen academische vaardigheden aan te leren die ook nuttig zijn in de beroepspraktijk, eerder dan aparte opleidingsonderdelen te creëren om vaardigheden te verwerven. Generieke kwaliteitswaarborg 2 Onderwijsproces De commissie beoordeelt het onderwijsproces als voldoende. De bacheloropleiding telt 180 studiepunten. De opleiding combineert een sociaalwetenschappelijke basis met een gradueel opgebouwde communicatiewetenschappelijke specialisatie. In het eerste bachelorjaar worden vooral inleidende en verbredende opleidingsonderdelen geprogrammeerd, zoals Politicologie, Sociologie, Filosofie, Economie, Sociale en politieke geschiedenis en Recht. Daarnaast volgen studenten Inleiding tot de communicatiewetenschappen en Media: structuur en werking. In het tweede bachelorjaar ligt de klemtoon op domeinen en aspecten van media en communicatie die voor alle Parkstraat JK Postbus CD Den Haag P.O. Box CD The Hague The Netherlands T +31 (0) info@nvao.net

2 Pagina 2 van 8 communicatiewetenschappers van belang zijn. Zo richten een aantal opleidingsonderdelen zich op soorten communicatie: visuele, interpersoonlijke en interculturele communicatie. Twee andere opleidingsonderdelen richten zich op specifieke aspecten van de media: hun publiek en effecten, en hun juridische kader. Ten slotte krijgen de studenten twee op de communicatiewetenschappen toegespitste taalvakken, Frans en Engels. Het derde bachelorjaar diept een aantal specifieke domeinen en aspecten van media en communicatie uit, maar nu wordt verwezen naar en voorbereid op specifieke specialisaties en masteropleidingen die aangeboden worden (Strategische communicatie, Mediastudies, Filmstudies en visuele cultuur en Politieke communicatie). De twee resterende richtingsspecifieke opleidingsonderdelen in het derde bachelorjaar richten zich op reflectie en scherpen de kritische zin van studenten verder aan (Media-ethiek en Cultuur- en mediatheorie). Doorheen het bachelortraject loopt ook een methodologische lijn. Het eerste bachelorjaar bevat een algemene inleiding in wetenschappelijk onderzoek, een inleiding in kwantitatief onderzoek en een basisvak statistiek. Het tweede bachelorjaar biedt een inleiding in kwalitatief onderzoek, een gevorderd en meer toegepast vak statistiek, en een beschouwend vak rond logica en wetenschapskritiek. Tijdens het derde bachelorjaar doorlopen studenten in een grote groep en onder begeleiding voor het eerst een volledige onderzoekcyclus in het kader van het Leeronderzoek Communicatiewetenschappen. De plichtvakken worden aangevuld met een keuzeruimte van 18 studiepunten, te kiezen uit opleidingsonderdelen uit aanpalende studiedomeinen. Deze zijn onderverdeeld in zes clusters: sociologie, politieke wetenschappen, bedrijfskunde, taal- en letterkunde, geschiedenis, en wijsbegeerte. Deze keuzeruimte zou kunnen aangevuld worden met meer communicatiewetenschappelijke opleidingsonderdelen voor studenten die een voorkeur hebben voor verdieping, eerder dan verbreding. Hoewel studentgecentreerd en competentiegericht onderwijs centraal staan in de onderwijsvisie van de Universiteit Antwerpen, is het hoorcollege in grote groepen de meest gebruikte werkvorm. De hoge studentenaantallen en de beperkte personeelsploeg maken het immers moeilijk om onderwijs in kleine groep aan te bieden. Er worden wel activerende elementen geïntegreerd in het onderwijs om de betrokkenheid van de studenten te verhogen. Naast hoorcolleges wordt een variatie aan andere, meer activerende werkvormen gehanteerd. Zo zijn er oefensessies in kleinere groepen, individuele of groepsopdrachten en projecten en scripties. Om werkstudenten te faciliteren worden er bijkomende inspanningen geleverd. Zo worden er video-opnames gemaakt van een aantal hoorcolleges, wordt begeleide zelfstudie voorzien en worden er soms lessen en contactmomenten na de werkuren georganiseerd. De Universiteit Antwerpen moedigt internationale mobiliteit van studenten en docenten aan. De opleiding telde de voorbije jaren gemiddeld een 11- tal uitgaande studenten per jaar (op 80 afstuderenden). De opleiding doet inspanningen om dit aandeel te verhogen. Om de opleiding aantrekkelijker te maken voor buitenlandse studenten wordt ook het gebruik van het Engels in de eigen opleiding aangemoedigd. Naast de studentenmobiliteit stimuleert de opleiding ook de docentenmobiliteit. Naast internationale mobiliteit investeert de opleiding ook in Internationalisation@home om zo veel mogelijk studenten tijdens de opleiding in aanraking te laten komen met internationale invloeden. 9% van de vaste opleidingsonderdelen in de bacheloropleiding wordt in het Engels gedoceerd. Er is daarenboven een pilootproject opgestart om studenten actief te laten samenwerken met

3 Pagina 3 van 8 buitenlandse medestudenten. Wel kan een meer systematische benchmarking met buitenlandse opleidingen, zowel inhoudelijk als qua onderwijsmethoden en organisatie kan mogelijk bijdragen tot innovatie en verdere kwaliteitsverbetering binnen de opleiding. In tegenstelling tot sommige andere academische opleidingen communicatiewetenschappen in Vlaanderen, voorziet de opleiding geen aparte kerncompetenties in verband met nieuwe media of ICT en journalistieke praktijken of genres. De opleiding streeft er naar om deze elementen als een integraal onderdeel van de media te beschouwen en dus geïntegreerd aan te bieden. De commissie vindt dit een gerechtvaardigde keuze, op voorwaarde dat deze elementen inderdaad voldoende aandacht krijgen in het programma en het voor (toekomstige) studenten wel helder is dat deze elementen aanwezig zijn. De beschikbare materiële voorzieningen voldoen. De studenten communicatiewetenschappen krijgen les op de Stadscampus van de Universiteit Antwerpen. Voor inhoudelijke studiebegeleiding kunnen de studenten terecht bij hun lesgevers. De opleiding biedt daarnaast heel wat begeleidingsmogelijkheden. Instromende studenten worden zo goed mogelijk geïnformeerd over het academische karakter van de opleiding en krijgen onder andere feedback over hun slaagkansen aan de hand van een instroomtoets. Tijdens het eerste jaar krijgt elke student een mentor toegewezen en kunnen studenten deelnemen aan studiegroepjes. Voor vragen over de opleiding, studietrajecten en studievoortgang kunnen studenten terecht bij de facultaire studietrajectbegeleider. Ook de studievoortgangbewaking behoort tot de taken van de studietrajectbegeleider. Studenten worden opgevolgd en kunnen voorwaarden opgelegd krijgen bij een te lage studieefficiëntie. Indien nodig verwijst de studietrajectbegeleider door naar gespecialiseerde diensten van de universiteit. Generieke kwaliteitswaarborg 3 Gerealiseerd eindniveau De commissie beoordeelt het gerealiseerde eindniveau als voldoende De opleiding wordt aangeboden binnen het semestersysteem, met examens in januari en juni. De toetsing sluit aan bij de beoogde leerresultaten. Via een goed uitgebouwd toetsbeleid wordt de kwaliteit van de toetsing bewaakt. Docenten worden ook goed ondersteund om kwaliteitsvol te toetsen. De diversiteit van evaluatievormen neemt toe doorheen de opleiding. In het eerste jaar wordt voornamelijk gebruik gemaakt van schriftelijke examens. Dit blijft doorheen de opleiding een veel gebruikte evaluatievorm, maar wordt naarmate de opleiding vordert vaker aangevuld met permanente evaluatie, opdrachten en presentaties. Studenten zijn tevreden over de transparantie van de beoordeling en over de mogelijkheden om feedback te vragen. Wel wordt het initiatief voor het vragen van feedback vaak bij de student zelf gelegd. Het studierendement in de bachelor is laag en de uitval hoog. De opleiding neemt initiatieven om het studierendement te bewaken en te verhogen. Studenten worden voldoende voorbereid op de masteropleiding. Uitstroom naar de arbeidsmarkt na de bacheloropleiding wordt niet gestimuleerd. Eindoordeel commissie De commissie heeft vastgesteld dat de opleiding Bachelor in de communicatiewetenschappen (academisch gerichte bachelor) voldoet aan alle generieke kwaliteitswaarborgen. Ze beoordeelt de kwaliteit van de opleiding als voldoende.

4 Pagina 4 van 8 Aanbevelingen commissie De NVAO onderschrijft de aanbevelingen van de commissie. Bevindingen NVAO Het visitatierapport is opgesteld en onderbouwd overeenkomstig het toepasselijke Kader voor de opleidingsaccreditatie 2de ronde (8 februari 2013); De commissie heeft voor de externe beoordeling het visitatieprotocol gevolgd zoals vastgesteld door de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad (augustus 2013); Het visitatierapport geeft inzicht in de samenstelling van de commissie; Het visitatierapport bevat een onderzoek ten gronde naar de aanwezigheid van voldoende generieke kwaliteitswaarborgen. Besluit betreffende de accreditatie van de Bachelor in de communicatiewetenschappen (academisch gerichte bachelor) van de Universiteit Antwerpen. De NVAO, Na beraadslaging, Besluit: Met toepassing van de Codex Hoger Onderwijs, in het bijzonder de artikelen II.133-II.149, besluit de NVAO accreditatie te verlenen aan de opleiding Bachelor in de communicatiewetenschappen (academisch gerichte bachelor) georganiseerd door de Universiteit Antwerpen. De opleiding wordt aangeboden te Antwerpen zonder afstudeerrichtingen. De kwaliteit van de opleiding is voldoende. De accreditatie geldt vanaf 1 oktober 2016 tot en met 30 september Den Haag, 29 februari 2016 De NVAO Voor deze: Lic. A. Verreth (vicevoorzitter)

5 Pagina 5 van 8 Bijlage 1: Globale oordelen NVAO De onderstaande tabel geeft per generieke kwaliteitswaarborg het globaal oordeel van de NVAO weer, alsook het eindoordeel. Generieke kwaliteitswaarborg Oordeel 1. Beoogd eindniveau Goed 2. Onderwijsproces Voldoende 3. Gerealiseerd eindniveau Voldoende Eindoordeel opleiding Voldoende

6 Pagina 6 van 8 Bijlage 2: Basisgegevens over de instelling en de opleiding Naam instelling Adres instelling Aard instelling Naam associatie Naam opleiding (Graad, kwalificatie, specificatie) Niveau en oriëntatie Universiteit Antwerpen Prinsstraat 13 B-2000 ANTWERPEN ambtshalve geregistreerd Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen (AUHA) Bachelor in de communicatiewetenschappen Academisch gerichte bachelor Bijkomende titel Opleidingsvarianten: Afstudeerrichtingen Studietraject voor werkstudenten Onderwijstaal geen Geen Geen Nederlands Vestiging(en) opleiding Antwerpen Studieomvang (in studiepunten) 180 Vervaldatum accreditatie, tijdelijke erkenning of erkenning nieuwe opleiding Academieja(a)r(en) waarin opleiding wordt aangeboden 1 (Delen van) studiegebied(en) ISCED benaming van het studiegebied 30 september (en verder) Politieke en sociale wetenschappen 03 Social sciences, journalism and information/0319 Social and behavioural sciences 1 Betreft het lopende academiejaar, op het ogenblik van de accreditatieaanvraag

7 Pagina 7 van 8 Bijlage 3: Domeinspecifieke leerresultaten 1. Een grondige wetenschappelijke kennis hebben van niveaus, types en componenten van (technologisch gemedieerde en niet-gemedieerde) communicatie. 2. De verschillende media kritisch en genuanceerd onderscheiden op basis van kenmerken, publiek, gebruikers, gevolgen en toepassingsmogelijkheden. 3. Beschrijven en vergelijken van theorieën, concepten, auteurs en paradigma s van de deeldomeinen binnen de communicatiewetenschap. 4. Kennen en toepassen van de meest gebruikelijke kwalitatieve en kwantitatieve methoden van onderzoek in de communicatiewetenschap. 5. Meewerken aan het initiëren, plannen en uitvoeren van fundamenteel en toegepast onderzoek rond communicatoren, kanalen, boodschappen of ontvangers, vertrekkend van een afgebakende opdracht en hierover rapporteren aan vakgenoten en leken. 6. Detecteren en analyseren van organisatorische en maatschappelijke communicatieprocessen ter ondersteuning van probleemoplossing. 7. De structuur, organisatie, werking en ontwikkeling van het medialandschap kennen en duiden én de implicaties ervan inschatten, ook in een communicatiestrategische en beleidsmatige context. 8. Kritisch reflecteren over de rol van media en communicatie in sociale, culturele, Pagina 2 van 2 economische, psychologische, technologische, politieke, juridische en andere contexten. 9. Inschatten van de impact van sociale, culturele, economische, psychologische, technologische, politieke, juridische en andere factoren op communicatieprocessen. 10. Toepassen en transfereren van modellen, methoden en theorieën uit hulpwetenschappen. 11. De ethische dimensie van een communicatieprobleem onderkennen en verschillende standpunten herkennen.

8 Pagina 8 van 8 Bijlage 4: Samenstelling van de commissie Voorzitter: prof. dr. Peter Neijens, (onderwijsdeskundige) Hoogleraar Communicatiewetenschap (in het bijzonder Persuasieve Communicatie), Universiteit van Amsterdam. Leden: prof. dr. Susanne Janssen, Hoogleraar Media en Cultuur, Voorzitter Afdeling Media en Communicatie, Erasmus Universiteit Rotterdam; dr. Martin Tanis, Onderwijsmanager afdeling Communicatie Wetenschap, Vrije Universiteit Amsterdam; Hannah Carlier, studente Communicatiewetenschappen, KU Leuven. De commissie werd ondersteund door Pieter-Jan Van de Velde, stafmedewerker kwaliteitszorg verbonden aan de Cel Kwaliteitszorg van de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad, secretaris.