Het actuele EVV profiel centraal tijdens EVV conferentie van 29 oktober 2008

Transcriptie

1 Het actuele EVV profiel centraal tijdens EVV conferentie van 29 oktober 2008 Op 29 oktober 2008 organiseerde de Stichting Fonds Arbeidsmarktbeleid Verpleeg- en Verzorgingshuizen( SAB- V&V) alweer de derde conferentie voor de branche erkende Eerst Verantwoordelijk Verzorgenden. De conferentie 'Het actuele profiel van de EVV' vond dit keer plaats in het Regardz WTC te Arnhem. Het programma stond in het teken van de veranderingen die zich in de branche verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg hebben voorgedaan de afgelopen jaren en wat dit betekent voor de EVV, haar profiel, haar rol in de organisaties en haar competenties. De conferentie trok veel aandacht. De 150 beschikbare plaatsen waren snel volgeboekt en het secretariaat van SAB-V&V (het CAOP in Den Haag) moest vele aanmelders teleurstellen. Voor deze geïnteresseerden volgt hierna een uitgebreid verslag van de conferentie. Het programma van de conferentie 'Het actuele profiel van de EVV' in vogelvlucht Het conferentieprogramma bestond uit meerdere onderdelen: De eerste resultaten van het onderzoek, dat wordt uitgevoerd om het profiel van de EVV te actualiseren, werden gepresenteerd; Er was een workshop naar aanleiding van deze onderzoeksresultaten, waarin de finetuning van het geactualiseerde EVV profiel centraal stond; Er waren twee workshops waarin de onderlinge informatie uitwisseling werd gefaciliteerd over de vragen ' Hoe doe ik het als EVV-er' en 'Wat is je plaats als EVV-er'. En er was een 'djembé' workshop, die vooral erg leuk en ontspannend was, maar die ook weer eens op een heel andere manier liet ervaren hoe je in korte tijd in een grote groep door goede sturing en gedisciplineerd, enthousiast en betrokken samenwerken een fantastische prestatie kunt neerzetten. Alle deelnemers konden aan alle workshops deelnemen omdat ze allemaal drie keer werden verzorgd tijdens de conferentie. Alleen de presentatie en de djembé workshop waren plenair. Het programma stond onder de bezielende leiding van dagvoorzitter drs. Henk Kanters van Actiz, De programma onderdelen rond de actualisering van het EVV profiel werden verzorgd door medewerkers van MOVISIE (die ook het onderzoek naar het geactualiseerde profiel uitvoeren). De uitwisselingsworkshops werden verzorgd door medewerkers van Calibris Contract en de djembé sessie door African Lembo. Van de deelnemers aan de conferentie was het merendeel branche erkend EVV (52 %). Een kleiner deel was EVV, maar dan zonder het branche erkende diploma EVV, EVV's in opleiding of verzorgenden, geïnteresseerd in de EVV opleiding/functie (samen ongeveer 8 % van de deelnemers). De overige deelnemers (ongeveer 40 %) waren manager of opleidingsfunctionaris in een instelling of opleider, werkzaam in de één van de instituten die de branche erkende opleiding verzorgen. Actualisatie van het EVV profiel: de belangrijkste veranderingen Sinds 2003, het jaar waarin het eerste EVV profiel is ontwikkeld, hebben zich in de zorg ontwikkelingen voorgedaan, die ook invloed hebben op het profiel van de EVV. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: Een veranderende visie op zorg: van zorg verlenen naar bijdragen aan de kwaliteit van leven van cliënten op de vier levensdomeinen (woon-/leefomstandigheden, participatie, mentaal welbevinden/autonomie en lichamelijk welbevinden/gezondheid); Het meer vraaggericht gaan werken en werken met een zorgleefplan zijn ontwikkelingen in het verlengde van deze visieverandering; Het in toenemende mate bieden van zorg aan huis en in vormen van kleinschalig wonen; De toenemende keuzevrijheid en regie van de cliënt; 1

2 De ontwikkeling van zorg op afstand gecombineerd met de ontwikkelingen rond domotica (elektronica in huis voor personen met een functiebeperking zodat zij bijvoorbeeld vanuit een rolstoel de belangrijkste huiselijke taken kunnen uitvoeren); Meer aandacht voor kwaliteitsdenken: continue werken aan verbetering. Daarnaast zijn er ontwikkelingen, die niet specifiek zijn voor de zorg, maar die wel de zorgverlening en hierdoor ook het EVV schap beïnvloeden. De belangrijkste zijn: Demografische ontwikkelingen. Het gaat hier met name om de toename van het aantal allochtone cliënten en de dubbele vergrijzing; Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het steeds mondiger worden van cliënten, maar ook de andere betrokkenheid van mantelzorgers en vrijwilligers bij de zorg; De financieringssystematiek van de zorg verandert en ook de wijze waarop wordt toegezien op de kwaliteit van de zorg; Transparant werken, verantwoording afleggen over bijvoorbeeld bestede tijd worden steeds normaler. Dit geldt ook voor hoe wordt samengewerkt: reflectie en coaching vindt vaker plaats. In het profiel van de EVV zijn deze ontwikkelingen als volgt terug te vinden: De veranderende relatie met de cliënt heeft een vertaalslag gekregen in het profiel: niet meer 'draagt zorg', maar ondersteunt de cliënt bij het realiseren van zijn (eigen) kwaliteit van leven; In het profiel uit 2003 was de coördinatie van zorg de eerste kerntaak en in overleg met de cliënt zorg dragen voor het welzijn in zijn woon-/leefklimaat de tweede. In het nieuwe profiel wordt de verantwoordelijkheid voor het optimaal ondersteunen van de cliënt bij het realiseren van zijn kwaliteit van leven de eerste kerntaak. Coördinatie van zorg wordt de tweede kerntaak; De visieverandering, meer specifiek het denken in termen van de vier levensdomeinen; het centraal stellen van het gewone leven van de cliënt en de kwaliteit hiervan en de te leveren zorg als ondersteuning hieraan te zien is in het herijkte profiel terug te vinden; Het meer in dialoog opstellen van het zorgleefplan. Speciale aandacht daarbij voor het betrekken van mantelzorgers daarbij; Een belangrijker plaats voor wettelijke en organisatorische bepalingen in het profiel; Meer aandacht voor het extramuraal verlenen van zorg en de rol van de EVV daarin. Wanneer er bijvoorbeeld geen MDO is, heeft de EVV de taak om knelpunten in de afstemming in de zorgketen signaleren; Meer aandacht voor rapporteren en registreren; Meer aandacht voor intercultureel werken; Een groter accent op persoonlijke ontwikkeling (de eigen loopbaanontwikkeling) en beroepsontwikkeling (begeleiden van collega's daarbij). Finetuning van het EVV profiel: verslag van de workshop onder leiding van MOVISIE Tijdens de conferentie vond een workshop plaats waarin bepaalde aspecten van het herijkte EVV profiel ''verdiepend' werden verkend: hoe ziet het EVV schap er op deze punten anno 2008 uit? Hierna is weergegeven welke vragen tijdens de workshop vooral zijn beantwoord. Per vraag wordt kort en bondig weergegeven wat de deelnemers hierover in grote lijnen hebben gezegd. Wie stelt nu precies het zorgleefplan vast? In ieder geval de EVV en de cliënt moet er mee instemmen; Wie verder betrokken is bij de opstelling ervan hangt af van de zorgzwaarte en de duur van de opname; Mede betrokken kunnen zijn: de arts, andere disciplines, de maatschappelijk werker en de leidinggevende van de EVV. 2

3 Werkt de EVV aan de hand van de 4 levensdomeinen en gebeurt dit door middel van een zorgleefplan? Een aantal organisaties werkt met het zorgleefplan, een groot aantal ook (nog) niet; Het merendeel van de EVV's geeft aan dat zij alle vier domeinen aandacht geven bij het opstellen van een zorg(leef)plan. Een kleiner deel van de EVV's zegt dat vooral lichamelijk welbevinden/gezondheid aandacht krijgt; Managers en ook opleiders herkennen wel de verschuiving van de aandacht van het lichamelijk welbevinden alleen naar de 4 levensdomeinen maar vinden dat dit op dit moment nog niet voldoende uit de verf komt. Zij verwachten wel dat zo werken over een paar jaar overal het geval zal zijn. EVV's die al het zorgleefplan werken, merken op dat de focus meer op 'wensen en mogelijkheden' komt te liggen en minder op 'beperkingen en problemen'. Ze geven ook aan dat ze meer weten over de cliënt dan vroeger. Welke rol vervult de EVV precies bij zorgvernieuwingen in de organisatie? De EVV's hebben een signalerende rol en leveren hierdoor wel input voor gewenste zorgvernieuwing; Rond ontwikkeling en invoering van zorgvernieuwing organisatiebreed spelen EVV's geen rol van betekenis; Op teamniveau draagt de EVV bij aan zorgvernieuwing door hier toch een voortrekkersrol te vervullen (daar waar het een vernieuwing van de directe cliëntenzorg betreft). Wat is de bemoeienis van de EVV met vrijwilligers? De activiteitenbegeleider of coördinator vrijwilligerswerk coördineert de activiteiten van vrijwilligers; De EVV is wel het aanspreekpunt voor de vrijwilliger als hij/zij activiteiten verricht voor of met één van 'haar' cliënten. Geven EVV's ook leiding? EVV's, managers én opleiders signaleren dat leidinggevende taken er soms wel insluipen. Vooral de organisatievorm, het soort afdeling waar men werkzaam is en de specifieke setting nodigen min of meer uit tot het overnemen van leidinggevende taken door EVV's; EVV's nemen inhoudelijk vaak wel een voortrekkersrol in. Dat is ook een vorm van leiding nemen, maar dan niet in hiërarchische zin; Het overgrote deel van de aanwezige EVV's, managers en opleiders vinden het overnemen van leidinggevende taken door de EVV eigenlijk geen wenselijke ontwikkeling. De EVV-functie is opgezet als horizontale en niet als verticale functie. Hoeveel cliënten hebben EVV's? Het huidige profiel spreekt van maximaal 10 cliënten; Conferentiedeelnemers geven aan dat in de praktijk het aantal cliënten ook wel hoger is dan 10. Soms hebben EVV's 30 cliënten. De meeste deelnemers blijven van mening dat het EVV schap goed uit de verf komt als het maximale aantal op 10 blijft. Is een EVV een coach (voor collega's, andere disciplines, vrijwilligers e.a.)? De meeste aanwezigen vinden 'coach'' een te zwaar begrip. De EVV stimuleert, ondersteunt, maar coacht niet. De rol van de EVV naar eigen collega's is een andere dan die naar de vrijwilligers en andere disciplines. Welke EVV competenties vinden de EVV's en andere aanwezigen het meest belangrijk? EVV's vinden de volgende vijf competenties (in volgorde van belangrijkheid) de meest belangrijke: Signaleren van problemen en problemen oplossen; Werken vanuit een cliëntgerichte zorgvisie; Rapportage & Evaluatie van het zorgproces; 3

4 Bewaken van de uitvoering van het zorgleefplan; Zorg coördineren; Managers en opleiders samen vinden de volgende vijf EVV competenties (in volgorde van belangrijkheid) het meest belangrijk: Communicatie & Onderhandelen; Bewaken uitvoering van het zorgleefplan; Zorg coördineren; Werken vanuit een cliëntgerichte zorgvisie; Professionalisering De workshop 'De plaats van de EVV' onder leiding van Calibris Contract In de workshop hebben EVV's op een speelse manier met elkaar informatie uitgewisseld over twee centrale vragen: een vraag over de plaats van de EVV in de organisatie en de vraag naar hoe de EVV haar tijd verdeelt. Hierna een korte impressie van hoe met deze twee vragen is gewerkt en wat de resultaten waren. Wat is precies de plaats van de EVV in de organisatie ten opzichte van cliënten, het team, andere disciplines en familie? De subgroep van ongeveer 50 deelnemers is verdeeld in subgroepjes van 3 tot 4 personen. De verschillende subgroepjes is gevraagd zich over de vraag te buigen hoe 'nabij' of 'veraf' de EVV staat ten opzichte van cliënten, het team, andere disciplines en familie. Met behulp van een sticker op een groot bord 'plaatsten' de verschillende subgroepen de EVV ook ten opzichte van deze partijen. Door de gekozen werkwijze werd heel inzichtelijk hoe verschillend de subgroepen aankijken tegen de positionering van de EVV: het dichtst bij de cliënt, het dichtst bij het team, het dichtst bij andere disciplines. Veel subgroepen kiezen voor een plaats tussen cliënt en team. Een enkele groep kiest voor een positie tussen cliënt en familie, of een positie tussen team en andere disciplines. Wat opviel was dat geen enkele subgroep de EVV het dichtst bij de familie positioneerde. Hoe verdeelt de EVV haar tijd? De subgroepen wordt gevraagd in % aan te geven hoeveel tijd zij besteden aan cliënt, team, andere disciplines en familie, hoe intensief zij met deze partijen in contact treden, welke waardering zij hiervoor krijgen van deze partijen en hoe zij dit zelf waarderen. De resultaten zijn gebundeld. Ze worden hierna 'per partij' weergegeven. Cliënt Gemiddeld besteedt de EVV 48,3 % van haar tijd aan de cliënt. Ongeveer tweederde van de EVV's geeft aan zeer intensief met de cliënt om te gaan. Eénderde zegt dat dit met een gemiddelde intensiteit gebeurt. De EVV's geven aan dat de waardering van de cliënt voor de gegeven tijd gemiddeld tot hoog is. Zelf zijn ze er minder tevreden over: hoewel tweederde van de EVV's zelf ook de gegeven tijd als hoog waardeert, zegt éénderde van de EVV's toch dat zij de gegeven tijd te weinig vinden. Team De EVV besteedt gemiddeld 23,7 % van haar tijd aan het team. Meer dan 80% van de EVV's zegt dat dit intensief contact is. 17 % noemt het zeer intensief. EVV's zeggen dat de waardering voor deze tijdsbesteding vooral 'gemiddeld'' is. Zo waarderen de EVV's hun eigen tijdsbesteding ook. 4

5 Andere disciplines De EVV besteedt gemiddeld 13,9 % van haar tijd aan andere disciplines. Bijna 60 % van de EVV's zegt dat het contact met andere disciplines intensief is. Meer dan 40 % zegt dat de EVV meer 'op afstand' omgaat met andere disciplines. De meningen van de EVV's over de waardering van deze tijdsbesteding door andere disciplines variëren. Het merendeel (56,5%) denkt dat de waardering voor deze tijdsbesteding gemiddeld is. Deze waardering geven EVV's er zelf ook aan. Familie Zo'n 14 % van de tijd besteedt de EVV aan de familie van de cliënten. De intensiteit van dit contact noemt bijna tweederde van de EVV's 'gemiddeld', terwijl zo'n 30 % zegt dat het toch meer contact 'op afstand' is. Ook hier variëren EVV's als het gaat om de waardering die ze voor deze tijdsbesteding krijgen, maar het merendeel noemt de waardering van familie 'gemiddeld'. De meningen van EVV's als het gaat om de bestede tijd aan familie lopen in vergelijking hiermee meer uiteen: 25 % waardeert deze tijdsbesteding 'laag', bijna 40 % waardeert dit 'gemiddeld' en bijna 35 % waardeert dit 'hoog'. De workshop 'Hoe doe ik het als EVV?' In deze workshop werden de deelnemers getrakteerd op twee zelfreflectie-oefeningen en oefenden de deelnemers met een intervisiemethode. Wat ben ik: de verzorgende aan het bed van de cliënt, meer de professor of meer het engeltje op een roze wolk? De door Calibris Contract gepresenteerde stereotypen riepen direct veel reacties op. In één groep werd een vierde stereotype geïntroduceerd: je bent als EVV vooral 'een duiveltje' waarmee bedoeld werd dat je heel strikt je tijd moet bewaken en daar schrikken mensen wel eens van. De tweede zelfreflectie-oefening draaide om de vragen: waar ben ik goed in als EVV, wat kunnen andere EVV's van mij leren en wat zou je van andere EVV's willen leren? Dit was een individuele oefening. Het tweede deel van de workshop opende met een korte introductie van het waarom en hoe van intervisie. Verschillende intervisiemethoden, zoals de vijfstappenmethode, de roddelmethode, de clinicmethode en de turbo-adviesronde, werden kort geïntroduceerd (deelnemers kregen ook een hand-out rond deze methoden mee. Deze is ook te downloaden). Daarna oefenden de deelnemers in groepen de vijfstappenmethode en kregen feedback van de workshopleiders. Wat vonden de deelnemers van de conferentie? In de plenaire terugblik werden eerste reacties gegeven door de deelnemers. Daarnaast is de conferentie schriftelijk geëvalueerd. De deelnemers waardeerden de conferentie met gemiddeld een 7. De belangrijkste argumenten voor de positieve waardering waren: de mate waarin de conferentie informatie heeft gegeven over de veranderende taken van de EVV, de informatie over intervisie en de mogelijkheid om met andere EVV's uit te wisselen en inzicht te krijgen in hoe het elders wordt gedaan. Dit is nuttig om in te brengen in de eigen praktijk. Daar waar deelnemers minder positief oordeelden over de conferentie waren de belangrijkste redenen: de tijdsdruk in het programma, de grote groepen in relatief kleine ruimtes en de inhoud van het programma (twee van de drie workshops waren helemaal bedoeld voor de EVV's. Opleiders/opleidingsfunctionarissen en managers vonden er minder van hun gading, maar waren wel goed vertegenwoordigd. Daarnaast was de belangrijkste klacht van EVV's dat ze meer inhoud, gerelateerd aan de wijzigingen in het profiel hadden verwacht). De belangrijkste (thema)suggesties voor een volgende conferentie waren: het zorgleefplan, omgaan met werkdruk, randvoorwaarden EVV schap en toevoegen van thema's specifiek voor opleiders/managers. 5

6 6