AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES"

Transcriptie

1 Ecofys bv P.O. Box 8408 NL-3503 RK Utrecht Kanaalweg 16-G NL-3526 KL Utrecht The Netherlands tel +31 (0) fax +31 (0) AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES Notitie in het kader van de Marktmonitoring Duurzame Energie Suzanne Joosen en David de Jager Ecofys B.V. Augustus 2003 EEP02011 in opdracht van: de Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu B.V. Novem

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Opgesteld vermogen 1 3 Energieproductie 1 4 Werkwijze voor vaststelling data Vaststelling hernieuwbare fractie 4 6 CO 2 -emissies en zuurequivalenten 7 7 Dekkingsgraad en nauwkeurigheid 8 8 Analyse 8 9 Referenties 9 AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus-2003 II

3 AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus-2003 III

4 1 Inleiding De duurzame energie bijdrage van afvalverbrandingsinstallaties (AVI s) in 2002 is onderzocht in het kader van het project Monitoring Marktintroductie van Duurzame Energie. De resultaten staan hieronder gepresenteerd. De gevolgde methode, gebruikte referenties en mogelijke onzekerheden zijn aangegeven. 2 Opgesteld vermogen Eind 2002 staan in Nederland 12 afvalverbrandingsinstallaties (AVI s) opgesteld. Deze installaties zetten de in het aangeleverde afval aanwezige energie om in elektriciteit en/of warmte. De geproduceerde elektriciteit wordt deels gebruikt voor het bedrijven van de afvalverbrandingsinstallatie zelf en deels geleverd aan het openbare elektriciteitsnet. De door de afvalverbrandingsinstallatie geleverde warmte wordt grotendeels extern benut voor: inzet in elektriciteitscentrales, stadsverwarming, kassenverwarming in de glasstuinbouw, productie van gedestilleerd water of droging van slib. Het warmtegebruik van de afvalverbrandingsinstallatie zelf is gering en betreft voorverwarming van verbrandingslucht en voedingswater. In 2002 is er geen thermisch vermogen bijgeplaatst. In tabel 1 staat een overzicht van de opgestelde vermogens afvalverbranding in Energieproductie De monitoring van de energieproductie van AVI s geschiedt door diverse instanties voor specifieke doeleinden. Naast de interne monitoring per AVI ten behoeve van het milieujaarverslag, voert het CBS voor het totaal overzicht van alle AVI s tezamen een monitoring uit. Dit doet het CBS (per kwartaal) ter vaststelling van de Nederlandse energiebalans. In het verleden heeft VEREBA in kader van het door de overheid en de afvalverbranders afgesloten convenant de energieproductie gemonitord. De verschillen tussen deze rapportage en de waarneming van het CBS zijn uitvoerig in vorige notities aan de orde geweest [1]. AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

5 Tabel 1 Afvalverbrandingsinstallaties: opgesteld vermogen 2002 AFVALVERBRANDING Vermogen Elektrisch Thermisch In gebruikname Installatie: MW e MW th jaar ROTEB Rotterdam AVR Rozenburg GEVUDO Dordrecht ZAVIN Dordrecht AVIRA Duiven HVR Roosendaal ARN Weurt GDA Amsterdam HVC Alkmaar VAM Wijster AZN Moerdijk AVI Twente Hengelo Totaal Bron: VVAV, KEMA, AOO [2,3,4] Momenteel wordt in kader van de monitoring LAP door het AfvalOverlegOrgaan (AOO), in nauwe samenwerking met het platform secundaire brandstoffen, gewerkt aan het opzetten van de monitoring van energiewinning uit afval. Dit zal een belangrijke toekomstige informatiebron worden [5]. De energieproductie uit afvalverbranding, en de hernieuwbare fractie van het afval, waarmee de duurzame energiebijdrage is bepaald staan in tabel 2. Uitgangspunt van de energiemonitoring van AVI s is conform de methodiek van Protocol Monitoring Duurzame Energie, update 2002 [6]. Het CBS rapporteert voor de jaren 1997 t/m 2001 conform het Protocol (i.e. systeemgrens strak om de AVI heen), voor eerdere jaren is dit in verband met vertrouwelijkheidsafspraken niet mogelijk. AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

6 Tabel 2 Jaar Energieproductie uit afvalverbranding, de hernieuwbare afvalfractie, en duurzame energieproductie uit afvalverbranding Totale energieproductie (netto) Hernieuwbare fractie 1 Totale duurzame energieproductie (netto, conform Protocol) Elektriciteit Warmte Elektriciteit Warmte Vermeden % primaire energie GWh e /jr TJ th /jr GWh e /jr TJ th /jr TJ prim /jr % % % % % % % % % % % % % Bronnen: 1990 t/m 1996 voor elektriciteit CBS gegevens [7], voor warmte VVAV gegevens [8] 1997 t/m 2001 zowel voor elektriciteit als warmte CBS gegevens volgens methodiek Protocol Monitoring Duurzame Energie [6] De gerapporteerde getallen voor deze twee verschillende perioden zijn onderling niet geheel vergelijkbaar. 1 Methodiek conform de update van het Protocol [6], waarin nauwkeurige afstemming tussen AOO en Ecofys plaatsgevonden heeft, zie paragraaf 5. 2 Vermeden primaire energie volgens toetsing aan beleidsdoelstelling gerekend met rendementen voor referentietechnologieën in het jaar 2000 [6]. De keuze van systeemgrenzen blijft actueel. Zo is in 2001 een nieuwe installatie in gebruik genomen waardoor de afvalverbrandingsinstallatie van ARN in Weurt afvalwater van de naastgelegen rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) kan gebruiken. Dit afvalwater dient als koelwater voor de verbranding van afval en hierdoor neemt de capaciteit van de afvalverbranding toe. Het opgewarmde koelwater gaat weer terug naar de RWZI die daardoor sneller en beter kan zuiveren [9]. AVI s en RWZI s worden afzonderlijk in de Duurzame Energie monitoring meegenomen. Aangezien in bovenstaande situatie energiestromen tussen systemen onderling gebruikt worden, is hiermee door het CBS bij de bepaling van de duurzame energie bijdrage rekening gehouden (restwarmte ARN is verdisconteerd in warmte-aflevering van AVI s [10]). Tevens is uit overleg [11] gebleken dat de Protocol methodiek wellicht uitgebreid dient te worden met richtlijnen voor de vaststelling van de elektriciteitsproductie buiten de AVI uit door de AVI geleverde stoom. Mede omdat het in de lijn der verwachting ligt dat bij AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

7 meerdere AVI s de stoom extern in warmte/kracht eenheden ingezet gaat worden en een te krap gekozen systeemgrens de synergetische voordelen niet waardeerd. 4 Werkwijze voor vaststelling data 2002 De gegevens van de opgestelde vermogens gebaseerd op de gegevens van vorig jaar en het feit dat er geen vermogen is bijgeplaatst in 2002 is geverifieerd met KEMA en VVAV. Vorig jaar zijn deze gegevens gehaald uit de literatuur en vervolgens nauwgezet geverifieerd bij VEREBA, KEMA en VVAV (o.a. gecontroleerd op consistentie met gegevens die worden gebruikt in het kader van het afgesloten convenant). Ecofys stelt definitieve duurzame energieproductie van de AVI s vast met als basis de energiestatistieken van het CBS (met systeemgrenzen conform het Protocol en met kleine aanpassingen op basis van informatie van specialisten bij de AVI's). Dit jaar is met name veel aandacht besteed aan de bepaling van een consequente historische reeks van de hernieuwbare fractie (zie volgende paragraaf). 5 Vaststelling hernieuwbare fractie Uit de notitie van vorige jaar [1] blijkt dat de resultaten van de vaststelling van de hernieuwbare fractie conform het eerste Protocol (1999) en de update van het Protocol (2002) niet goed bij elkaar aansluiten. Naar aanleiding hiervan heeft Ecofys in nauwe samenwerking met het Afval Overleg Orgaan (AOO) de historische reeks van de hernieuwbare fractie vastgesteld. De berekeningsmethodiek staat beschreven in het Protocol, update 2002 [6] en is rechtstreeks gebaseerd op gerapporteerde afvalstromen([2], tabel D4). De update van het Protocol heeft toendertijd (2001) in nauw overleg met RIVM en het AOO plaatsgevonden. Voor 1991 tot en met 2002 zijn de afvalhoeveelheden gebaseerd op informatie uit de Werkgroep AfvalRegistratie (WAR). Voor 1990 waren deze gegevens niet direct beschikbaar en heeft AOO een inschatting gemaakt [12]. Ondertussen zijn de inzichten in de samenstelling van afvalstromen echter verbeterd (zie onder andere [13, 14]). In lijn met het Protocol, maar in afwijking met de in het Protocol gepubliceerde tabel B zijn deze verbeterde inzichten gebruikt en ze zijn in onderstaande tabel weergegeven. Hierbij dient in acht genomen te worden dat het onderzoek gericht was op de 4 belangrijkste afvalstromen (HHA:60%, BA 20%, RSS ca. 15%, GHA 2%), waarmee ruim 90% van de inzet van afval in AVI s gedekt is. AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

8 Tabel 3 Deelstroom Afvalsamenstelling, energie-inhoud en koolstofgehalte van in AVI s verbrande afvalstromen, periode Afvalcategorie Papier/ karton Afvalsamenstelling Brandbaar Hout Organisch Overig brandbaar Kunststoffen Niet brandbaar Overig Groente, fruit en tuinafval (GFT) HHA 100% 0% 0% 0% Grof huishoudelijk afval GHA 4% 28% 11% 16% 14% 27% Huishoudelijk afval HHA variabel per jaar Agrarisch/tuinbouw BA 75% 0% 0% 25% 0% Bedrijfsafval BA 25% 4% 34% 15% 12% 10% Houtafval BA 100% 0% 0% 0% Industrieel afval BA 1% 11% 30% 58% 1% 0% Ziekenhuis afval (niet specifiek) BA 100% 0% 0% Papier en karton BA 100% 0% 0% 0% Shredder BA 3% 3% 60% 27% 7% Ziekenhuis afval (specifiek) BA 100% 0% 0% Textiel BA 50% 0% 50% 0% Voedings- en genotmiddelen industrie BA 100% 0% 0% 0% Gemengd, inert HHA na scheiden RSS 0% 0% 100% RDF-HHA RSS 35% 10% 20% 7% 20% 8% RDF-BA RSS 35% 10% 20% 7% 20% 8% Reststoffen na scheiden HA/BA RSS 35% 10% 20% 7% 20% 8% NP-bedrijfsafval,droge fractie na RSS 35% 10% 20% 7% 20% 8% scheiden (RDF) Drinkwaterbereiding overig 100% 0% 0% Bouw- en sloopafval (BSA) overig 8% 55% 0% 14% 23% 0% Bouw- en sloopafval (BSA-RSS) overig 8% 55% 0% 14% 23% 0% Gemengd HHA-RDA overig 20% 2% 50% 2% 6% 20% Gevaarlijk afval overig 100% 0% 0% Reinigingsdiensten afval (RDA) overig 9% 2% 80% 9% 0% 0% Rest na composteren overig 60% 0% 0% 40% Zuiveringsslib overig 56% 0% 0% 44% overig 25% 4% 34% 15% 12% 10% Stookwaarde MJ/kg ) 33 0 w.v. biogeen, niet fossiel % 100% 100% 100% 50% 0% 0% Koolstofgehalte (d.s.) % 43% 50% 33% 45% 60% 1% w.v. biogeen, niet-fossiel (d.s.) % 100% 100% 100% 60% 0% 0% w.v. fossiel (d.s.) % 0% 0% 0% 40% 100% 100% Droge stof (d.s.) gehalte % 70% 90% 60% 70% 90% 98-99% Koolstofgehalte (nat) % 30% 45% 20% 32% 54% 1% Koolstofgehalte, biogeen, nietfossiel % 30% 45% 20% 19% 0% 0% (nat) Koolstofgehalte, fossiel (nat) % 0% 0% 0% 13% 54% 1% 1) Met uitzondering van specifiek ziekenhuis afval, hiervan is de stookwaarde bekend en bedraagt 12,5 MJ/kg AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

9 Circa de helft van de hoeveelheid afval die in AVI s verbrand wordt, bestaat uit huishoudelijk afval. De samenstelling van huishoudelijk afval varieert aanzienlijk per jaar en vergeleken met ander stromen zijn er relatief veel gegevens over bekend. Tot 2002 deed het RIVM hier onderzoek naar en sindsdien heeft AOO dit overgenomen [15]. De gegevens van de samenstelling van het huishoudelijk afval in de periode 1990 en 2002 zijn opgenomen in onderstaande tabel. Deze gegevens zijn gebruikt bij de vaststelling van de hernieuwbare fractie en veroorzaken met name door de vermindering in de organische fractie (tgv gescheiden inzameling) de afname in de hernieuwbare fractie van 1990 tot De andere afvalstromen worden verondersteld gelijk te blijven in samenstelling (er zijn hiervan geen detailgegevens beschikbaar). Tabel 4 Samenstelling huishoudelijk afval in de periode Jaar Papier/ karton Hout Organisch Overig brandbaar Kunststoffen Niet brandbaar Stookwaarde Hernieuwbare fractie % % % % % % MJ/kg % AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

10 Toepassing van deze verbeterde inzichten leiden tot de resultaten die zijn opgenomen in tabel 3. Tabel 5 Jaar Kentallen Energie en CO2 emissie tgv Afvalverbrandingsinstallaties Stookwaarde Hernieuwbare Kooldioxide emissies (totale fractie afvalstroom) totaal w.v. fossiel w.v. biogeen ton CO 2 / ton CO 2 / ton CO 2 / MJ/kg ton afval, nat ton afval, nat ton afval, nat % % % % % % % % % % % % % De samenstelling van het in AVI's verbrande afval zal ook de komende jaren continue aandacht vereisen. 6 CO 2 -emissies en zuurequivalenten Uitgaande van de nieuwe inzichten (zie vorige paragraaf) wordt per ton afvalverbranding 1,0 ton CO 2 per jaar uitgestoten. Ter vergelijking de gegevens van AOO zijn gebaseerd op een enquete van de WAR en komen uit op een gemiddelde AVI-emissie van 0,96 ton CO 2 per ton afval. Indien uitgegaan wordt van CBS-gegevens komt door verschil inzet van soort fossiele brandstof de gemiddelde AVI-emissie uit op 0,95 ton CO 2 per ton afval [16]. De (al dan niet) vermeden hoeveelheid CO 2 -emissies ten gevolge van AVI s is bepaald aan de hand van de methodiek conform de update van het Protocol ([6] zie factsheet achterin Protocol). Het betreft de netto vermeden hoeveelheid CO 2 emissie, d.w.z. de vermeden CO 2 emissies ten gevolge van de totale energieproductie van AVI s (zowel biogene als fossiele deel) minus de eigen CO 2 productie ten gevolge van de inzet van de niet hernieuwbare fractie. Voor 2002 is de netto vermeden hoeveelheid CO 2-40 kton. Dit houdt in geen reductie, maar 40 kton CO 2 uitstoot. Hierbij dient aangetekend te worden AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

11 dat de onzekerheid in de bepaling van CO 2 reductie groot is (zie volgende paragraaf) en dat diverse organisaties (VVAV, VEREBA en Novem/KEMA bij de evaluatie van het afvalconvenant) andere keuzes maken in de methodiek. In de monitoring van volgende jaar is het raadzaam om de methodiek en eventuele verschillen, die gehanteerd worden door diverse organisaties, nader af te stemmen dan wel eenduidig te verklaren. Voor de (al dan niet) vermeden hoeveelheid zuurequivalenten (z.e.) is dezelfde methodiek gebruikt als voor CO 2 emissies. Het betreft de netto vermeden hoeveelheid zuurequivalenten. De vemeden hoeveelheid zuurequivalenten door de totale energieproductie van AVI s bedraagt in M.z.e.. De eigen procesemissies van afvalverbranding zijn op basis van eerdere jaren ingeschat op 50 M z.e.. Voor 2002 komt dit neer op -7 M.z.e.. Dit betreft geen reductie, maar uitstoot. 7 Dekkingsgraad en nauwkeurigheid De dekkingsgraad van het opgesteld vermogen van AVI s is volledig (100%). Aan de hand van vergelijking van gegevens afkomstig uit diverse bronnen (bijvoorbeeld CBS en Vereba gegevens) blijkt dat de onzekerheid van de energieproductie laag is (< 5%). De berekening van de duurzame bijdrage is minder nauwkeurig doordat de bepaling van de hernieuwbare fractie een additionele onzekerheid met zich meebrengt (< 10%). Aangezien de AVI s een grote bijdrage hebben in de totale duurzame energieproductie, is het effect ten gevolge van deze onzekerheden groot. Een geschatte onnauwkeurigheid in de indeling van fossiel en niet fossiel van 2% leidt tot een onnauwkeurigheid van circa 100 kton. De emissie van 40 kton heeft dus een onzekerheid van 250%. Dit komt er op neer dat er geen signifikant verschil is tussen de fossiele emissies van de avi s en van de referentie. 8 Analyse De duurzame energieproductie neemt in 2002 ten opzichte van 2001 licht toe. De totale energieproductie over 2002 is vergelijkbaar met 1999 en AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

12 9 Referenties S. Joosen en D. de Jager: Projectnotitie AVI s ten behoeve van de verantwoording van de gegevens in het kader van de monitoring duurzame energie, Ecofys, Utrecht, oktober 2002 T. Gerlagh, H. Verhagen, O.P. Geurts, H.J. Miedema, A.J.M. van Seters, Afvalverwerking in Nederland. Gegevens 2001; Werkgroep Afvalregistratie, AOO/VVAV/RIVM/NVSCG/IPO, Utrecht september Persoonlijke informatie E. Pfeiffer, KEMA, september Persoonlijke informatie P. Wielers, VVAV, augustus en september 2002, augustus 2003 Persoonlijke informatie T. Gerlagh, AOO, oktober 2002 D. de Jager et al.:protocol monitoring Duurzame Energie. Methodiek voor het registeren en berekenen van de bijdrage van duurzame/hernieuwbare energiebronnen; Ecofys in opdracht van Novem, uitgave Novem, Utrecht 2DEN-02.53, juli 2002 Tabellen Energiedragerbalans. Vuilververbrandingsinstallaties, Jaarcijfers 1989 t/m 2001, Centraal Bureau voor de Statistiek Energie uit afvalverbranding. Statusrapport ; Vereniging van Afvalverwerkers, Utrecht, maart 1998 en persoonlijke informatie R. Slagter d.d. 22 maart 1999 Informatie van d.d. 22 februari 2001 Uniek systeem voor warmte-uitwisseling in Nederland CBS, in het kader van afstemming tussen data CBS en VEREBA, K. Zippro, CBS, 27 augustus 2002 Werkbesprekingsverslag 24 mei commentaar CBS AOO, gegevens afvalhoeveelheden en afvalsamenstelling huishoudens, T. Gerlagh 8 augustus 2003 AOO, kentallen afvalverbranding, memo van T. Gerlagh en M. Kraakman aan H. Verduin (CBS), 11 februari 2003 AOO, T.Gerlagh, M.Kraakman, diverse s en memo s mei en augustus 2003 AOO, Samenstelling van het huishoudelijk restafval, resultaten sorteeranalyses 2002, AOO AOO, gegevens monitoring duurzame energie uit AVI s , memo 6 augustus 2003 AFVALVERBRANDINGSINSTALLATIES augustus

Afvalconferentie 30 oktober 2014

Afvalconferentie 30 oktober 2014 Afvalconferentie 30 oktober 2014 Benchmark Beleidsprestaties Review België/Vlaanderen en Nederland Frank Hopstaken en Kees Wielenga 30 oktober 2014, Het Paleis, Antwerpen Inhoud 1 Afvalproductie en behandeling

Nadere informatie

Methodiekrapport werkveld 66, AVI s, lucht IPCC, update 2013

Methodiekrapport werkveld 66, AVI s, lucht IPCC, update 2013 Methodiekrapport werkveld 66, AVI s, lucht IPCC, update 2013 Versienummer 1.3 Datum november 2013 Colofon Projectnaam Methodiekrapport werkveld 66, AVI s, lucht, update 2013 Projectnummer Versienummer

Nadere informatie

sectorplan 1 Huishoudelijk restafval

sectorplan 1 Huishoudelijk restafval sectorplan Huishoudelijk restafval Achtergrondgegevens. Belangrijkste afvalfracties Grove en fijne materiaalstromen zoals organisch afval, papier/karton, kunststoffen, glas, metalen, keramiek, hout en

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 28 april 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het

Nadere informatie

CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe

CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe 1 CO2-uitstoot hoofdsectoren 1.1 Inleiding In deze rapportage wordt de CO2-uitstoot van uw gemeente weergegeven, voorzover de daarvoor benodigde gegevens beschikbaar zijn.

Nadere informatie

Gft-afval verwerkers,

Gft-afval verwerkers, Indicator 10 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid groente-, fruit-

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 21 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse

Nadere informatie

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden sectorplan Restafval van handel, diensten en overheden 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Organisch afval, papier/karton, kunststoffen 2. Belangrijkste bronnen HDO-sectoren. Aanbod in

Nadere informatie

Monitor energie en emissies Drenthe

Monitor energie en emissies Drenthe Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 - november 2017 www.ecn.nl Monitor energie en emissies Drenthe 2012-2015 Deze monitor sluit aan op de notitie Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030

Nadere informatie

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval,

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, 1989-2015 Indicator 1 juni 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Webartikel 2014 Rendementen en CO -emissie van 2 elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Reinoud Segers 31-03-2014 gepubliceerd op cbs.nl CBS Rendementen en CO2-emissie elektriciteitsproductie

Nadere informatie

Emissiereductie Afvalverbranding

Emissiereductie Afvalverbranding TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie Business Park E.T.V. Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7500 AH Apeldoorn TNO-rapport R 2001/131 Emissiereductie Afvalverbranding 1995-1999 Reductie van rookgasemissies

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 29 april 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken Het aandeel duurzaam in het binnenlands

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 4 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlands

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit

Nadere informatie

Methodiekrapport werkveld 66, AVI s Lucht IPCC, update 2011. Datum 9 november 2011

Methodiekrapport werkveld 66, AVI s Lucht IPCC, update 2011. Datum 9 november 2011 Methodiekrapport werkveld 66, AVI s Lucht IPCC, update 2011 Datum 9 november 2011 Agentschap NL. Alle rechten voorbehouden. Het overnemen van onderdelen uit deze publicatie is alleen toegestaan, mits duidelijk

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Rapportage 1 e half jaar 2017 en prognose CO 2 voetafdruk 2017 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl Projectleider Van

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie,

Verbruik van hernieuwbare energie, Indicator 20 december 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER

CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER RAPPORT SNL_CO2_2010 D.D. 10 FEBRUARI 2012 INHOUD INLEIDING...1 CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND BV...2 EMISSIES...2

Nadere informatie

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 22 januari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit

Nadere informatie

Eerste wijziging van het LAP Inspraaknotitie. 7 december 2009

Eerste wijziging van het LAP Inspraaknotitie. 7 december 2009 Eerste wijziging van het LAP 2009-2021 Inspraaknotitie 7 december 2009 Colofon Contactpersoon L.J.W.M. Bergman T 070 339 47 80 F 070 339 12 88 Portefeuille Milieu Directie Duurzaam Produceren Afval en

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

Afvalverwerking in Nederland, Gegevens 2011

Afvalverwerking in Nederland, Gegevens 2011 Afvalverwerking in Nederland, Gegevens 2011 Datum augustus 2012 Agentschap NL werkt voor deze opdracht samen met Afvalverwerking in Nederland, Gegevens 2011 augustsus 2012 Hoewel dit rapport met de grootst

Nadere informatie

Beter één AVI met een hoog rendement dan één dichtbij. Hoeveel transport van afval is nuttig voor een hoger energierendement?

Beter één AVI met een hoog rendement dan één dichtbij. Hoeveel transport van afval is nuttig voor een hoger energierendement? Beter één AVI met een hoog rendement dan één dichtbij Hoeveel transport van afval is nuttig voor een hoger energierendement? Rapport Delft, oktober 2010 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten G.C. (Geert)

Nadere informatie

CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS. Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes

CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS. Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Methode 4 2.1 Gebruikte begrippen 4 2.2 Beschrijving bestaande

Nadere informatie

Duurzame elektriciteit,

Duurzame elektriciteit, Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken De productie van duurzame elektriciteit

Nadere informatie

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER CO 2 VOETAFDRUK 2011 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER R A P P O R T S N L _ C O 2 _ 2 0 1 1 D. D. 2 0 A P R I L 2 0 1 2 INHOUD INLEIDING...1 CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND

Nadere informatie

Duurzame elektriciteit,

Duurzame elektriciteit, Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame

Nadere informatie

Verwerking van afval van huishoudens,

Verwerking van afval van huishoudens, Indicator 1 juni 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Na 2000 is het storten van afval

Nadere informatie

EcoScan. CO 2 -reductie: wat doet Roelofs eraan?

EcoScan. CO 2 -reductie: wat doet Roelofs eraan? Afvalmanagement gaat veel verder dan het inzamelen van afval. Het gaat juist ook om de vermindering van afval en verlaging van afvalkosten. Dat doen we door betere scheiding aan de bron, door optimalisatie

Nadere informatie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie Alles wat je zou moeten weten... feiten& weetjes zit het energiecentrale REC De REC maakt van uw afval duurzame energie Omrin is koploper in het scheiden van huishoudelijk afval. Ons doel? Zo veel mogelijk

Nadere informatie

Werkstuk Wiskunde Gwa Huisafval

Werkstuk Wiskunde Gwa Huisafval Werkstuk Wiskunde Gwa Huisafval Werkstuk door een scholier 1447 woorden 3 juni 2003 5,4 85 keer beoordeeld Vak Wiskunde De tekst gaat over dat bijna alle gemeenten in Nederland aan gescheiden afval inzameling

Nadere informatie

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 CO 2 VOETAFDRUK 2015 SHANKS NETHERLANDS HOLDING BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER R A P P O R T S N L _ C O 2 _ 2 0 1 5 D. D. 2 2 A P R I L 2 0 1 5 INHOUD INLEIDING... 2 CO 2 VOETAFDRUK 2015

Nadere informatie

Afvalverwerking in nederland, gegevens 2014. Datum november 2015

Afvalverwerking in nederland, gegevens 2014. Datum november 2015 Afvalverwerking in nederland, gegevens 2014 Datum november 2015 Colofon Projectnaam Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2014 Aantal bijlagen 6 Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: Hoewel

Nadere informatie

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot 2017 gemeente Doss. no. 18AA507 Tilburg, 19 februari 2018 De AfvalSpiegel Kraaivenstraat 21-15 Postbus 1011 5000 JH Tilburg Tel: 085-771995

Nadere informatie

Elektriciteit uit AVI s

Elektriciteit uit AVI s CE &( Oplossingen 2SORVVLQJHQÃYRRU voor milieu, PLOLHXÃHFRQRPLH economie en HQÃWHFKQRORJLH technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 tel: 015 2 150 150 fax:

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Samenstelling van huishoudelijk restafval,

Samenstelling van huishoudelijk restafval, Indicator 10 september 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Plastics hebben een steeds

Nadere informatie

Sectorplan 4 Afval van onderhoud van openbare ruimten

Sectorplan 4 Afval van onderhoud van openbare ruimten Sectorplan 4 Afval van onderhoud van openbare ruimten 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Veegafval, marktafval, drijfafval, zwerfafval en slib 2. Belangrijkste bronnen diversen 3. Aanbod

Nadere informatie

Samenstelling van huishoudelijk restafval,

Samenstelling van huishoudelijk restafval, Indicator 6 april 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Plastics hebben een steeds groter

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 14 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit

Nadere informatie

sectorplan 2 Procesafhankelijk industrieel afval

sectorplan 2 Procesafhankelijk industrieel afval sectorplan Procesafhankelijk industrieel afval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Resten van oliehoudende zaden, plantaardig afval, hoogovenslakken, grondtarra.. Belangrijkste bronnen

Nadere informatie

Aanbod en verbruik van elektriciteit,

Aanbod en verbruik van elektriciteit, Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

Emissies naar lucht door de industrie,

Emissies naar lucht door de industrie, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De industrie levert voor alle

Nadere informatie

Publicaties Uitvoering Afvalbeheer

Publicaties Uitvoering Afvalbeheer Publicaties Uitvoering Afvalbeheer Hieronder vindt u het overzicht van publicaties uitgebracht tot en met 2010 door Uitvoering Afvalbeheer (UA) en het voormalige Afval Overleg Orgaan (AOO) op onderwerp.

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 20 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van

Nadere informatie

Emissies naar lucht door de energievoorziening,

Emissies naar lucht door de energievoorziening, Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van vrijwel alle belangrijke

Nadere informatie

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2

VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 CO 2 VOETAFDRUK 2013 SHANKS NETHERLANDS HOLDING BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER R A P P O R T S N L _ C O 2 _ 2 0 1 3 D. D. 2 3-0 4-2 0 1 4 INHOUD INLEIDING... 2 CO 2 VOETAFDRUK 2013 SHANKS

Nadere informatie

Capaciteitsplan thermisch verwerken

Capaciteitsplan thermisch verwerken Capaciteitsplan thermisch verwerken 1 INLEIDING In deel 1 van het LAP (beleidskader) is het beleid beschreven voor het afvalbeheer in Nederland. Een belangrijk onderdeel van het afvalbeheer is het thermisch

Nadere informatie

Sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden

Sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden Sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Organisch afval, papier/karton, kunststoffen 2. Belangrijkste bronnen HDO-sectoren 3. Aanbod

Nadere informatie

Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek: Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2013 Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 22 augustus 2014 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 15 maart 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van hernieuwbare

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 27 april 2006

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 27 april 2006 laamse Reguleringsinstantie voor de lektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 mail: info@vreg.be Web: www.vreg.be Beslissing

Nadere informatie

Duurzame energie 2006

Duurzame energie 2006 Publicatiedatum CBS-website: 5 juli 2007 Duurzame energie 2006 Toelichting bij nader voorlopige cijfers Reinoud Segers en Marco Wilmer Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken

Nadere informatie

AFVALVERWERKING IN NEDERLAND

AFVALVERWERKING IN NEDERLAND Uitvoering Afvalbeheer AFVALVERWERKING IN NEDERLAND Gegevens 2005 Werkgroep Afvalregistratie September 2006 rapportnummer SenterNovem: 3UA0607 rapportnummer Vereniging Afvalbedrijven: VA06001IR.R Afvalverwerking

Nadere informatie

De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014

De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014 De rol van AVR in de circulaire economie Seminar Energie uit Afval 8 oktober 2014 0 De rol van AVR in de circulaire economie 1) Introductie AVR 2) Circulaire economie 3) Afval levert stoom, synergie met

Nadere informatie

Verlaging van afvalstoffenheffing door uitvoering van de Raamovereenkomst verpakkingen

Verlaging van afvalstoffenheffing door uitvoering van de Raamovereenkomst verpakkingen Bijlage Verlaging van afvalstoffenheffing door uitvoering van de Raamovereenkomst verpakkingen mei 2009 Pagina 1 van 7 Samenvatting In deze bijlage wordt inzicht gegeven in de mate waarin als gevolg van

Nadere informatie

Emissies naar lucht door de energievoorziening,

Emissies naar lucht door de energievoorziening, Indicator 29 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van een aantal belangrijke

Nadere informatie

sectorplan 14 Verpakkingsafval

sectorplan 14 Verpakkingsafval sectorplan Verpakkingsafval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Papier/karton, kunststoffen, glas, metalen en hout 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, industrie en HDO-sectoren 3. Aanbod

Nadere informatie

F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers

F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4.1 Inleiding Deze bijlage geeft een toelichting bij de productie en verwerking van het Nederlands afval sinds 1985 plus een inschatting hiervan tijdens de komende planperiode.

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 9 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 (voorlopige cijfers) bedroeg

Nadere informatie

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Inhoud presentatie 1.Afbakening 2.Inventarisatie energie 3.CO 2 -voetafdruk energieverbruik 4.CO

Nadere informatie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie INTRODUCTIE AVR TERUGWINNEN VAN ENERGIE EN RESTSTOFFEN 3 AVR VERWERKT DE REST AVR is the largest Energy-from-Waste (EfW) company in the Netherlands with

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5 5

Nadere informatie

Attero Holding N.V., bestaande uit: N.V. Afvalverbranding Zuid Nederland (A.Z.N.)

Attero Holding N.V., bestaande uit: N.V. Afvalverbranding Zuid Nederland (A.Z.N.) CERTIFICAAT, bestaande uit: Attero B.V. Attero Noord B.V. Attero Zuid B.V. AZN Holding B.V. Meander 861 6825 MH Arnhem Postbus 4114 6080 AC Haelen en de toepassing daarvan voldoen aan de voorwaarden gesteld

Nadere informatie

Systeemdenken: huishoudelijk afval. Massabalansen

Systeemdenken: huishoudelijk afval. Massabalansen Systeemdenken: huishoudelijk afval Massabalansen Afvalverwerking -systeem Hoe ziet het systeem voor eindverwijdering van huishoudelijk afval er uit in Nederland? Welk produkt/dienst, welke bewerkingen,

Nadere informatie

Systeemdenken: industrie en milieu. Massabalansen

Systeemdenken: industrie en milieu. Massabalansen Systeemdenken: industrie en milieu Massabalansen Afvalverwerking - systeem Hoe ziet het systeem voor huishoudelijk afvalverwijdering er uit in Nederland? Welk produkt, welke bewerkingen, kosten, milieubelasting?

Nadere informatie

CO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator

CO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator CO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator Goedgekeurd door R. Roffel Operationeel Directeur Datum opgesteld 31-01-2017 1 Inhoudsopgave Inleiding...

Nadere informatie

1. CO2-uitstoot Nederland

1. CO2-uitstoot Nederland 1. CO-uitstoot Nederland 1. CO-uitstoot globaal 1.1 Inleiding In het Handboek Monitoring broeikasgasemissies en hernieuwbare energie lokale overheden wordt beschreven hoe de broeikasgasemissies van gemeenten

Nadere informatie

Energiemonitor Zuid-Holland 2009. CO 2 en duurzame energie

Energiemonitor Zuid-Holland 2009. CO 2 en duurzame energie Energiemonitor Zuid-Holland 2009 CO 2 en duurzame energie Energiemonitor Zuid- Holland 2009 uitstoot CO 2 en duurzame energie Auteur :L.F. (Koldo) Verheij Documentnummer :21119863 Afdeling :Expertisecentrum

Nadere informatie

Disclaimer. De getoonde informatie in deze presentatie is gebaseerd op een concept template. Hier kunnen dan ook geen rechten aan ontleend worden.

Disclaimer. De getoonde informatie in deze presentatie is gebaseerd op een concept template. Hier kunnen dan ook geen rechten aan ontleend worden. 1 Disclaimer De getoonde informatie in deze presentatie is gebaseerd op een concept template. Hier kunnen dan ook geen rechten aan ontleend worden. Monitoringsmethodologieplan toewijzing 4 e fase Charlotte

Nadere informatie

Verbranding van huishoudelijk en soortgelijk afval

Verbranding van huishoudelijk en soortgelijk afval 096 1 Verbranding van huishoudelijk en soortgelijk afval door ir. M. Würdemann Koninklijk Ingenieurs- en Architektenbureau HASKONING Nijmegen 1. Inleiding 096 3 2. Historische ontwikkeling 096 3 3. Roosterverbranding

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 14 mei 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

Ontwerpregeling mep-subsidiebedragen voor afvalverbrandingsinstallaties

Ontwerpregeling mep-subsidiebedragen voor afvalverbrandingsinstallaties Regeling van de Minister van Economische Zaken van., nr..., houdende wijziging van de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit elektriciteitsproductie 2006 (periode 1 juli tot en met 31 december) en de

Nadere informatie

Gegevens stroometikettering 2004

Gegevens stroometikettering 2004 CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide, stikstofoxiden

Nadere informatie

SAVING MATERIALS. Een verkenning van de Potentiële Bijdrage van Duurzaam Afval en Recyclingbeleid aan Broeikasgasemissiereductie in Nederland

SAVING MATERIALS. Een verkenning van de Potentiële Bijdrage van Duurzaam Afval en Recyclingbeleid aan Broeikasgasemissiereductie in Nederland SAVING MATERIALS Een verkenning van de Potentiële Bijdrage van Duurzaam Afval en Recyclingbeleid aan Broeikasgasemissiereductie in Nederland MARIËLLE CORSTEN ERNST WORRELL ARMANDE VAN DUIN MAGDA ROUW 1

Nadere informatie

Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2013. Datum november 2014

Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2013. Datum november 2014 Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2013 Datum november 2014 Colofon Projectnaam Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2013 Versienummer 1.0 Aantal bijlagen 6 Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking

Nadere informatie

CO 2 Footprint 2015 ZAVIN C.V. Conform de CO 2 - Prestatieladder. Datum: januari 2016 Auteur: Nicole Deylius Rapport nr.: 2016/CO2 Footprint/Q1/1.

CO 2 Footprint 2015 ZAVIN C.V. Conform de CO 2 - Prestatieladder. Datum: januari 2016 Auteur: Nicole Deylius Rapport nr.: 2016/CO2 Footprint/Q1/1. CO 2 Footprint 2015 ZAVIN C.V. Conform de CO 2 - Prestatieladder Datum: januari 2016 Auteur: Nicole Deylius Rapport nr.: 2016/CO2 Footprint/Q1/1.0 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Emissies... 4 CO 2 -Footprint

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 17 juli 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het belang van hernieuwbare energie

Nadere informatie

Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2012. Datum 4 oktober 2013

Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2012. Datum 4 oktober 2013 Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2012 Datum 4 oktober 2013 Colofon Projectnaam Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2012 Versienummer 1.0 Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: Hoewel

Nadere informatie

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties voor de productie van nuttige groene warmte uit biomassa en uit aardwarmte

Nadere informatie

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

Verbruik van elektriciteit,

Verbruik van elektriciteit, Indicator 20 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016 Denktank Grondstoffen uit reststromen Startnotitie 9 december 2016 1 Inhoudsopgave 1 3 12 19 Denktank recapitulatie startbijeenkomst 8 sept 2016 Inhoud komende sessies Wat is circulair? Bronnen 2 Denktank

Nadere informatie

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës CO 2 Een waardevolle grondstof Peter Simoës 4 april 2018 AEB anno 2018 AEB lost al bijna 100 jaar afvalvraagstukken op voor Amsterdam. Sinds 2014 als verzelfstandigd bedrijf. Missie AEB: Voor een schone

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van

Nadere informatie

Twence, bron van grondstoffen en energie

Twence, bron van grondstoffen en energie het draait om Twence in 2018 Twence, bron van grondstoffen en energie Twence brengt nuttige materialen en grondstoffen terug in de kringloop en produceert energie uit niet-herbruikbaar afval, biomassa

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Sectorplan 2 Procesafhankelijk industrieel afval

Sectorplan 2 Procesafhankelijk industrieel afval Sectorplan 2 Procesafhankelijk industrieel afval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Resten van oliehoudende zaden, plantaardig afval, hoogovenslakken, grondtarra. 2. Belangrijkste bronnen

Nadere informatie

Verbruik van hernieuwbare energie

Verbruik van hernieuwbare energie Indicator 1 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie

Nadere informatie

RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEUHYGIËNE BILTHOVEN. De afvalverbranding in 1986

RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEUHYGIËNE BILTHOVEN. De afvalverbranding in 1986 RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEUHYGIËNE BILTHOVEN Rapportnr. 738605004 De afvalverbranding in 1986 J.A.E.M. Siemens mei 1988 Dit onderzoek werd verricht in opdracht en ten laste van het Ministerie

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide (CO

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 11 ketenanalyse afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht

Voortgangsrapportage 11 ketenanalyse afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht BESIX Nederland Branch 23 november 2016 DEFINITIEVE rapportage 1 - Documenttitel afvalverwijdering BESIX OVT Utrecht Verkorte documenttitel Voortgangsrapportage Status

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 12 ketenanalyse afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht

Voortgangsrapportage 12 ketenanalyse afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht afvalverwijdering BESIX - OVT Utrecht BESIX Nederland Branch 17 februari 2017 DEFINITIEVE rapportage 1 - Documenttitel afvalverwijdering BESIX OVT Utrecht Verkorte documenttitel Voortgangsrapportage Status

Nadere informatie