Workshops STEM. Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs. aanbodvoorscholen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Workshops STEM. Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs. aanbodvoorscholen"

Transcriptie

1 FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN Workshops STEM Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs Ontdek onze technologie - campussen in Oostende, Gent, Aalst, Leuven, Sint-Katelijne-Waver, Geel en Diepenbeek aanbodvoorscholen

2 Een creatieve kennismaking met het hoger onderwijs In deze brochure vind je een overzicht aan workshops die de opleidingen tot industrieel ingenieur aanbieden aan leerlingen en leerkrachten uit de derde graad secundair onderwijs. Leerlingen kunnen op een creatieve manier kennismaken met leerstof rond wetenschap en technologie uit het hoger onderwijs. De onder werpen zijn zo gekozen dat ze aansluiten bij de leerplannen en deels vakoverschrijdend zijn. Enkele activiteiten richten zich uitsluitend tot leerkrachten. Deze vorming biedt de kans om verder te professionaliseren als lesgever en studiekeuze begeleider. De faculteit is actief op KU Leuven-campussen verspreid over heel Vlaanderen. je school zich ook bevindt, je kan op een campus in de buurt met je klas een workshop volgen. Zo proberen we de inspanning tot verplaatsing tot een minimum te beperken. Een activiteit verder van huis biedt misschien de mogelijkheid om een koppeling te maken met een eventuele schooluitstap in een andere regio. Voor wie verplaatsing moeilijk ligt, of graag een introductie wenst op een klasproject, bieden we enkele gastlessen aan. In onderling overleg bekijken we graag wat bijkomend mogelijk is. We laten je de keuze en hopen je te ontmoeten op een van onze activiteiten.

3 Campus Groep T Leuven 4 Technologiecampus Aalst 12 Technologiecampus Diepenbeek 20 Technologiecampus Geel 36 Technologiecampus Gent 48 Technologiecampus De Nayer Sint-Katelijne-Waver 76 Technologiecampus Oostende 86 Gastlessen Technologiecampus Aalst 19 Technologiecampus Diepenbeek 33 Technologiecampus Gent 72 Workshops voor leerkrachten Technologiecampus Gent 73 Technologiecampus Oostende 105 En verder 108 Studentenproject in de klas 109 Campusrondleiding 110 Aanbod op maat 112 Nascholing: de ijkingstoets 113 Je vindt de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen op 7 campussen in Vlaanderen. OOSTENDE BRUGGE GEEL GENT SINT-KATELIJNE-WAVER AALST BRUSSEL LEUVEN DIEPENBEEK * KU Leuven in samenwerking met UHasselt ** Technologiecampus Oostende verhuist in naar de gloednieuwe Campus Brugge. 3

4 4 CAMPUS GROEP T LEUVEN

5 Ontwerp je eigen laptopverlichting 6 Ontwikkel je eigen geluidsdetector 7 De Stirlingmotor 8 De chemieproef 9 Biotechnologie in actie 10 KU Leuven Campus Groep T Leuven Andreas Vesaliusstraat Leuven tel

6 6 CAMPUS GROEP T Ontwerp je eigen laptopverlichting Als het donker wordt, kun je de letters en tekens op het toetsenbord soms moeilijk onderscheiden. Verlichting op je laptop zou dan heel handig zijn. Wat niet is, maken we zelf! We ontwerpen samen een laptopverlichting. Eerst zoeken we uit welke onderdelen je nodig hebt. Vervolgens leer je een elektronisch schema lezen en een printed circuit board ontwerpen. Daarna solderen leerlingen een eigen laptopverlichting in elkaar. Die krijgen ze mee naar huis. Duur Elektronica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Campus Groep T Leuven A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Gert Van Loock

7 CAMPUS GROEP T Ontwikkel je eigen geluidsdetector De geluidsdetector is een miniproject waarbij leerlingen de stappen doorlopen die bij het ontwerpen van een elektronisch project gevolgd worden. In deze workshop zoeken we samen uit welke onderdelen je nodig hebt om een detector te ontwerpen die het geluidsniveau kan bepalen. Leerlingen leren een elektronisch schema lezen en ontwerpen een printed circuit board. Vervolgens solderen ze een eigen detector in elkaar. Het eindproduct nemen ze mee naar huis. Duur Elektronica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Campus Groep T Leuven A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Gert Van Loock 7

8 8 CAMPUS GROEP T De Stirlingmotor In een hoorcollege geeft de docent eerst uitleg over hoe een Stirlingmotor werkt en maakt er enkele fundamentele berekeningen over. Daarna lossen de leerlingen in een oefenzitting een aantal inzichtelijke vragen en vraagstukken op, vanzelfsprekend met de nodige begeleiding. Duur Elektromechanica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Campus Groep T Leuven A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Jos Loeckx

9 CAMPUS GROEP T De chemieproef Een vuurdoop in het labo chemie tussen en met studenten uit de eerste bachelor! Leerlingen voeren een proef chemie uit samen met studenten uit de eerste bachelorfase. Na een korte inleiding waarin het experiment gesitueerd wordt en uitleg over de praktische kant van de proef gegeven wordt, gaat elke leerling aan de slag met twee studenten. Duur Chemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Campus Groep T Leuven A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Stijn De Jonge 9

10 10 CAMPUS GROEP T Biotechnologie in actie Interesse in biotechnologie? Of gewoon bio-nieuwsgierig? Dan kunnen leerlingen samen met studenten een biochemisch of biotechnologisch experiment uitvoeren. Hoe werken antibiotica? Wat doen gistcellen tijdens de productie van bier? Kijken naar DNA? Een van deze topics komt zeker aan bod. Een gepaste begeleiding en de kans om met onze studenten samen te werken, maken hiervan een unieke ervaring. Duur Biochemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Campus Groep T Leuven A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Inge Holsbeeks

11 CAMPUS GROEP T 11

12 12 TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST

13 Trillingen en golven 14 Kunststoffen rondom ons 15 Batterijen en brandstofcellen 16 Het rendement van lichtbronnen uitgelicht 17 Maak je eigen microscoop 18 Gastlessen Gastles fysica of mechanica 19 KU Leuven Technologiecampus Aalst Kwalestraat Aalst-Nieuwerkerken tel

14 14 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Trillingen en golven In een viertal proeven maken leerlingen kennis met een aantal aspecten rond interferentie van golven. Tijdens een inleidende sessie worden eerst de belangrijkste aangebracht. Hierbij is er ruime aandacht voor hedendaagse toepassingen. Duur Fysica trillingen geluid Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Aalst Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Johan Van den Bossche en Annemie Vermeyen

15 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Kunststoffen rondom ons In een aantal proeven synthetiseren de leerlingen enkele veel gebruikte polymeren en leren ze hoe de verschillende polymeren te onderscheiden. Er wordt uitgelegd waar die polymeren in het dagelijkse leven worden ingezet. Duur Fysica wetenschappen chemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 24 leerlingen Januari en mei Een halve dag Technologiecampus Aalst Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Veerle Adriaensens en Edward Matthijs 15

16 16 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Batterijen en brandstofcellen In deze sessie worden enkele moderne methoden voor opwekking en opslag van energie behandeld. De klemtoon ligt op elektrochemische toepassingen zoals brandstofcellen en batterijen. Hierbij gaan de leerlingen zelf aan de slag. Duur Chemie wetenschappen - energie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en mei Een halve dag Technologiecampus Aalst Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Edward Matthijs

17 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Het rendement van lichtbronnen uitgelicht De LED (Light Emitting Diode) heeft zijn weg naar de huiskamer gevonden. En dat is niet toevallig. De LED heeft een aantal interessante voordelen ten opzichte van de gloei-, halogeen- en spaarlamp zoals een hoger rendement en een langere levensduur. Maar waarom is dit zo? In deze sessie worden eerst de belangrijkste concepten rond generatie van licht, lichtspectra en lichtgrootheden aangebracht. Nadien meten de studenten het rendement van een reeks lichtbronnen. Laat de leerlingen een eigen lamp naar keuze meebrengen en we bepalen samen de lichtopbrengst en het rendement (vereiste: E14 lampvoet)! Duur Fysica licht Leerlingen ASO en TSO uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 9 leerlingen Januari en mei Een halve dag Technologiecampus Aalst Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Johan Van den Bossche 17

18 18 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Maak je eigen microscoop De wereld is een fascinerende plek, dichtbij verbaast ze soms nog meer! Met het lensje van een laserpointer, een aangepast statief maken en enkele basisregels van de optica schakelen we de camera van een smartphone in als microscoop. Na afloop krijgt iedere leerling zijn microscoop mee naar huis. Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken, bij voorkeur in januari Duur 2 u. Technologiecampus Aalst Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Dimitri Coppens

19 TECHNOLOGIECAMPUS AALST Gastlessen GASTLES in de klas op je school Gastles fysica of mechanica Een ervaren KU Leuven-docent neemt een lesuur over van bijvoorbeeld fysica of mechanica. Na deze lestijd leggen de leerlingen een verband tussen de wetten van Newton en op de E17 in Waasmunster is een vrachtwagen gekanteld. Of ze weten wat een piëzo - kristal doet in hun tablet. In elk geval worden een aantal wetten uit de fysica met mekaar in verband gebracht om een actueel onderwerp uit het dagelijks leven te verduidelijken. Hierbij wordt ook duidelijk dat een ingenieur wetenschap gebruikt als een hulpmiddel om het leven aangenamer te maken. Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Duur 1 lestijd (50 min) In de klas 19

20 20 TECHNO LOGIE - CAMPUS DIEPENBEEK

21 Maak zelf je hologram 22 Proeven van fysica in het labo 23 Proeven van thermodynamica in het labo 24 Computers kleuren met licht: Java & Android-workshop 25 Van geheimschrift tot high tech cryptografie 26 Bioplastics in verpakkingen 27 Allemaal beestjes 28 Pijn of koorts? Ontdek de werking en synthese van aspirine! 29 Electronics, back to the basics 30 Arduino Bouwwedstrijd spaghettibruggen 32 Gastlessen Engineeren van functionele materialen: Printing the future 33 Hoe gadgets het de dokter gemakkelijker kunnen maken 34 Modified Atmosphere Packaging als techniek voor voedselconservering 35 KU Leuven Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B 3590 Diepenbeek tel In samenwerking met 21

22 22 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Maak zelf je hologram Een hologram is het resultaat van de interferentie van vlakke en sferische lichtgolven op een lichtgevoelig glazen plaatje. De vlakke lichtgolven komen rechtstreeks van een lichtbron, hier een laser, en de sferische lichtgolven komen van het voorwerp. Een hologram bestaat uit ontelbare grote en kleine ringen. Als je met een lamp op deze ringen schijnt, krijg je een diffractiepatroon te zien of een holografisch beeld. Kantel je de hologram, dan krijg je een ander diffractiepatroon te zien. De leerlingen krijgen de 3D-foto van hun object achteraf mee naar huis. Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Vereiste voorkennis: voorkennis van trillingen en golven Maximale groepsgrootte: 8 leerlingen Datum af te spreken Duur Halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Stan Wouters In samen werking met

23 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Proeven van fysica in het labo In het labo fysica kunnen de leerlingen zelf proeven uitvoeren over de leerstof waarvan ze de theorie in de klas hebben gezien. Voorbeelden hiervan zijn: lineaire of cirkelvormige beweging, centripetale kracht, gravitatieversnelling, behoud van energie, warmtegeleiding, viscositeit, ideale gassen, harmonische trillingen, staande golven en optica. Duur Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Stan Wouters In samen werking met 23

24 24 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Proeven van thermodynamica in het labo In het labo thermodynamica kunnen de leerlingen zelf proeven uitvoeren over de leerstof waarvan ze de theorie in de klas gedeeltelijk hebben gezien. de isotherme, de isobare en de isochore processen behandeld werden, is het een kleine stap naar de reële processen. Via sensoren meten de leerlingen de toestandsgrootheden: druk, volume en temperatuur. Met behulp van een rekenprogramma berekenen de leerlingen de arbeid, de verandering van inwendige energie en indien gewenst de verandering van entropie. Bij de warmtepomp leren ze onder begeleiding het proces uitzetten op een log p(h) diagram. Voorbeelden hiervan zijn: de adiabatische compressie (van lucht, argon en CO 2 ), de stirlingmotor, de zuigercompressor en de warmtepomp. Duur Fysica thermodynamica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Stan Wouters In samen werking met Info en inschrijving

25 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Computers kleuren met licht: Java & Android-workshop INTERESSANT OM WETEN Deze workshop kan gevolgd worden door leerlingen uit de tweede graad. Veel kunstschilders geven nog de voorkeur aan verf en mengen kwistig met hun penseel om nieuwe kleuren te creëren. Computers gebruiken daarvoor licht. Met 24 nullen of eentjes maak je meer dan 16 miljoen kleuren. Hoe je dat doet, leer je in deze workshop. Natuurlijk doen we dit in een programmeertaal, en wel in het populaire Java 3 billion devices run Java. Wij leveren een groot deel code aan, maar de essentiële delen moeten leerlingen zelf invullen. Dat je hierbij op een wetenschappelijk verantwoorde manier moet omgaan met logica, een tikkeltje wiskunde en vooral creatief denken, spreekt voor zich. We programmeren allerlei coole en onverwachte effecten met kleur. En als dat goed gaat, maken we zelfs een versie in Java voor Android zodat leerlingen naar huis kunnen met een eigen app met een eigen foto. Laat je leerlingen een Android smartphone, een data-kabel en hun digitale lievelingsfoto meebrengen. Duur Informatica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Kris Aerts In samen werking met 25

26 26 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Van geheimschrift tot high tech cryptografie Berichten versturen die de vijand niet kan ontcijferen, is iets wat men al eeuwen wil, van het oude Egypte over de Romeinen tot de Russen en de James Bonds van deze wereld. In deze workshop maken leerlingen een korte reis door de geschiedenis van het geheimschrift tot de hedendaagse cryptografie. Ze leren om berichten te versleutelen en ook om ze te kraken. Niet om stoute dingen te doen, maar wel om te leren wat er mis kan gaan en om op die manier het geheimschrift beter te maken. De eerste pogingen van Julius Caesar kan je nog perfect met de hand uitrekenen, maar achter moderne cryptografie gaat hogere wiskunde schuil en zelfs de beste computers hebben jaren nodig om dit te kraken. Cryptografie is een boeiende wereld vol high tech elektronica waar de valkuilen om elke hoek liggen. Elektronica Informatica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Vereiste voorkennis: minimum 4 uur wiskunde Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Datum af te spreken Duur 3 u. Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Kris Aerts In samen werking met

27 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Bioplastics in verpakkingen Leerlingen worden ondergedompeld in de wereld van de verpakkingen. Verpakkingen zijn erg belangrijk en het is dan zeer logisch dat hier hoge eisen aan worden gesteld. Na een interactieve denkoefening (Welke functies hebben verpakkingen? Welke cyclus onder gaat een verpakking vanaf de grondstoffen, productie, inpakken, gebruik als primaire, secundaire of tertiaire verpakking, recyclage...?) wordt het verschil tussen bio materialen en kunststoffen duidelijk gemaakt (Hoe worden ze gemaakt, waar komen ze voor, welke voor- en nadelen hebben ze, hoe kunnen de materiaal eigenschappen verbeterd worden...) Na deze inleiding komt het échte werk. Leerlingen leren hoe ze 'zelf' een bioplastic kunnen synthetiseren in het chemielabo en maken kennis met de testtoestellen en meetapparatuur in het VerpakkingsCentrum. UHasselt - Liesbeth Driessen Verpakkingstechnologie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Oktober 2016 tot maart 2017, datum af te spreken Duur Hele dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Mieke Buntinx In samen werking met 27

28 28 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Allemaal beestjes Micro-organismen zijn zo klein dat ze niet met het blote oog te zien zijn. Ze zijn zeer talrijk en komen overal voor: in de lucht, op de handen, op tafel, in oppervlakte water. De meeste microorganismen zijn onschadelijk en spelen zelfs een onmisbare rol in onze maatschappij. Zo maakt de voedingsindustrie gebruik van allerlei nuttige microorganismen voor het bereiden van voedingsmiddelen zoals yoghurt, brood, kaas, azijn, citroenzuur Hoewel deze organismen vaak niet visueel te detecteren zijn, bestaan er verschillende technieken om ze terug te vinden. In de workshop mag je met behulp van enkele technieken onderzoeken waar deze wonderbaarlijke beestjes allemaal uithangen. Duur Biochemie microbiologie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Februari, datum af te spreken Hele of halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Kristel Sniegowski In samen werking met

29 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Pijn of koorts? Ontdek de werking en synthese van aspirine! De meeste geneesmiddelen zijn complexe organische moleculen die door farmaceutische bedrijven in grote batchreactoren geproduceerd worden. Tijdens deze workshop maak je kennis met hedendaags onderzoek naar nieuwe medicijnen en de weg die er moet afgelegd worden alvorens een medicijn op de markt kan komen. Je leert ook hoe medicijnen werken in het lichaam. Vervolgens wordt de structuur en de werking van aspirine onder de loep genomen. In het labo maken jullie zelf aspirine en bepalen jullie de zuiverheid van het gesynthetiseerde product via dunne laag chromatografie. Optioneel kan het product verder gezuiverd worden via kolom chromatografie en het rendement van de reactie bepaald worden via HPLC. Duur Biochemie chemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Minimale groepsgrootte: 8 leerlingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Januari of begin februari, datum af te spreken Hele of halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Leen Thomassen In samen werking met 29

30 30 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Electronics, back to the basics We gaan terug naar de basics van de elektronica. Deze workshop is een échte doe-activiteit waarin je basisschakelingen uit de elektronica in elkaar knutselt. Je maakt kennis met diverse technieken die aan de basis liggen van onze hedendaagse informatiemaatschappij. Uiteraard staan we ook open voor andere voorstellen (na overleg) zoals: Wat is er fascinerender dan te merken dat er toch muziek komt uit een batterijloze radio? Wat is groene elektronica? Hoe kun je schakelingen simuleren op pc? Hoe werkt energiezuinige ledverlichting? Hoe richt je een satellietschotel? Het antwoord op al deze vragen krijg je tijdens de workshop en tijdens het maken van je eigen knutselding als aandenken. Duur Elektronica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 16 leerlingen Van oktober tot en met april, datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Voorbereiding Neem alvast een kijkje op Frank Appaerts In samen werking met

31 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Arduino 101 Arduino is een open-source elektronica prototyping platform, gebaseerd op flexibele en gemakkelijk te gebruiken hard- en software. Door middel van speciale ingangen en enkele sensoren kan de Arduino zeer eenvoudig zijn omgeving waarnemen en met behulp van zijn uitgangen kan hij hierop regeren (aansturen van een alarm, verlichting, motor, twitterposts...). Het programma passen we aan, we houden hierbij rekening met de voorkennis van de leerlingen (in samenspraak met de leerkracht). Duur Elektronica informatica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Vereiste voorkennis: In samenspraak met de leerkracht wordt het programma aangepast aan de voorkennis van de leerlingen. Maximale groepsgrootte: 14 leerlingen Datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Steven Nagels In samen werking met 31

32 32 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Bouwwedstrijd spaghettibruggen In deze workshop leren leerlingen de sterkste vakwerkbrug te ontwerpen met (ongekookte) spaghetti! Met computersoftware bepalen ze de krachtswerking in hun ontwerp en optimaliseren ze de structuur. Vervolgens maken ze in team een gelijmd schaalmodel van hun brug in spaghetti. Tenslotte wordt de brug belast tot ze breekt. Het team dat de brug met de meest optimale sterkte/ massa-verhouding bouwt, wint de wedstrijd! UHasselt Duur Bouwkunde Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Diepenbeek Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Bram Vandoren In samen werking met

33 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Gastlessen Engineeren van functionele materialen: Printing the future GASTLES in de klas op je school Het printen van een fotoboek, het afdrukken van een tekst met kleurenfoto's... allemaal bekend voor ieder van ons. Maar als we nu eens in staat zijn om de inkt die we printen naast kleur ook een andere functionaliteit te geven. Stel dat de inkt geleidend wordt en we er een RF-ID tag (Radio Frequentie Identificatie) van kunnen maken? Wat als de inkt lichtgevend wordt en we onze eigen lampen kunnen printen? Het printen van functionele inkten opent een hele nieuwe wereld, een wereld die JIJ zelf kan printen! Elektromechanica elektronica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Duur 1 u. In de klas Wim Deferme In samen werking met Vraag je gastles tijdig aan via: 33

34 34 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Gastlessen Hoe gadgets het de dokter gemakkelijker kunnen maken GASTLES in de klas op je school De wereld van de elektronica staat niet stil. Dankzij de miniaturisering en rekencapaciteit vinden we kleine krachtige computers overal terug. Door deze toestellen te combineren met slimme sensoren kunnen we ze inzetten om patiënten sneller en beter op te volgen. Verder zijn ze in staat om bepaalde ziektes veel vroeger op te sporen. Door draadloze communicatie toe te voegen kan de dokter in de toekomst zelfs elke patiënt real-time opvolgen vanuit zijn dokterspraktijk. Elektronica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Duur 1 u. In de klas Ronald Thoelen In samen werking met Vraag je gastles tijdig aan via:

35 TECHNO LOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Gastlessen Modified Atmosphere Packaging als techniek voor voedselconservering GASTLES in de klas op je school Weet jij wat 'verpakt onder beschermende atmosfeer' betekent op het etiket van een voedings product? Door een slimme keuze van verpakkingsgassen en het juiste verpakkings - materiaal kan men de shelf life van bepaalde levensmiddelen aanzienlijk verlengen. Welke factoren allemaal een rol spelen bij MAP (Modified Atmosphere Packaging) verpakken kom je te weten in dit gastcollege! Verpakkingstechnologie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Duur 2 u. De gastles duur 1.30 u. met een kleine pauze. UHasselt - Liesbeth Driessen In de klas Mieke Buntinx In samen werking met Vraag je gastles tijdig aan via: 35

36 36 TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL

37 De bal-balancerende robot 38 Laat je computer proberen om geluiden te herkennen 39 Hoe maak je je eigen afstandsbediening 40 Maak je eigen computerspel met Game Maker 41 Bouw zelf een domoticasysteem met Arduino 42 Sturen van motoren. Alles onder controle? 43 Fermentatietechnologie: beestjes maken het verschil 44 Boter onder druk 45 Eten varkens bananen? 46 Schimmels in een artistiek jasje 47 KU Leuven Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat Geel tel

38 38 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL De bal-balancerende robot Hoe bouw je een robot die een bal kan balanceren? Door het samenspel van een aantal disciplines kan een robot relatief complexe taken uitvoeren. Leerlingen leren aan de hand van dit voorbeeld enkele typische systeemonderdelen kennen: de sensor (camera) die de positie van de bal opmeet, een verwerkingseenheid (computer) die op basis van wetten uit de fysica het gedrag van de bal kent en hierdoor weet hoe te anticiperen op ongewilde positiewijzigingen van de bal en actuatoren (motoren) die de positie van de bal kunnen veranderen. Na een interactieve bespreking over elk onderdeel krijgen studenten de kans om hun eigen robot te programmeren voor een bal balanceringstaak. Duur Fysica elektronica-ict automatisering Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Jeffrey Prinzie en Peter Karsmakers

39 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Laat je computer leren om geluiden te herkennen Als eerste stap leren leerlingen op een interactieve manier geluiden te analyseren met als doel kenmerken te vinden die geluiden karakteriseren. Voorbeelden van zulke kenmerken zijn geluidsenergie, timbre (frequentieinhoud), temporele variatie. Als tweede stap laten de leerlingen de computer een eenvoudig model (gebaseerd op vorige kenmerken) leren op basis van geluidsvoorbeelden. Dit model laat toe om de leerlingen enkele eenvoudige geluiden automatisch te laten herkennen door de computer. Duur Wiskunde fysica elektronica-ict Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Peter Karsmakers 39

40 40 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Hoe maak je je eigen afstandsbediening? Deze leermodule heeft als doel een compacte TV-afstandsbediening te ontwerpen waarbij met één druk op de knop elk merk van TV-toestel uitgeschakeld kan worden. In een eerste stap leren de leerlingen de opbouw en werking van de uiteindelijke elektronica schakeling (microcontroller, transistor, LED). In een tweede stap zullen de leerlingen een microcontroller programmeren beginnend van een C-code template. In een laatste stap zullen de leerlingen zelf de nodige componenten op een gegeven PCB solderen zodat een werkend geheel bekomen wordt, dat ze ook mee naar huis kunnen nemen. Duur Fysica Elektronica-ICT Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Bram Faes

41 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Maak je eigen computerspel met Game Maker Zelf je games maken! Wie wil dat nou niet? Maar hoe pak je dat aan? En is dat niet moeilijk? Met Game Maker niet. Game Maker is een programma waarmee je games kunt maken, zonder dat je daarvoor een programmeertaal hoeft te leren. Op een eenvoudige manier kun je toch goede games maken terwijl je kennis maakt met standaard programmeer technieken. De dag start met een inleiding tot het werken met Game Maker. Daarna zullen de leerlingen zelf aan de slag gaan en hun eigen spel ontwikkelen. Duur Wetenschappen elektronica-ict Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Voorkennis: De moeilijkheidsgraad van de introductie en het te ontwikkelen spel zal aangepast worden aan de voorkennis van de leerlingen. Datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Greet Baldewijns 41

42 42 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Bouw zelf een domoticasysteem met Arduino We leven in een wereld die sterk ondersteund of gestuurd wordt door allerhande computer systemen. Er zijn drie grote groepen van computersystemen: PC s en aan - verwanten voor algemeen gebruik, PLC s voor industriële toepassingen en de zeer grote groep van de micro-controller systemen, toegepast in tal van elektronische apparaten. Heel wat micro-controllers zijn gemakkelijk inzetbaar door iedereen die wat creatief en inventief is. Een van die systemen is de, ondertussen zeer bekende, Arduino-familie. In deze workshop maken leerlingen kennis met deze populaire micro-controller en ontdekken hoe deze kunnen geprogrammeerd worden. Na een korte inleiding kunnen leerlingen aan de slag en leren jullie hoe je sensoren (beweging, temperatuur, licht ) kan inlezen en zaken kan sturen (licht, verwarming, deurslot ). Uiteindelijk realiseren leerlingen in groepjes een klein meetsysteem, een temperatuurregeling, een alarmsysteem of zelfs een domoticasysteem. Na afloop krijgt elke klas een meetsysteempje mee. Duur Wetenschappen automatisering energie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Hugo Belmans Info en inschrijving

43 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Sturen van motoren. Alles onder controle? Aandrijvingen zijn niet weg te denken uit onze moderne hedendaagse leefwereld. De kleine motortjes die onze spelconsoles, cd- en dvd-spelers aansturen, aandrijfmotoren voor elektrische fietsen en auto s tot de zware motoren in de industrie. Kortom teveel om op te noemen. In deze sessie worden enkele moderne methoden van aansturen van dergelijke motoren toegelicht en kunnen leerlingen zelf deze nieuwe mogelijkheden op een experimentele manier ontdekken. Duur Wetenschappen elektrotechniek energie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Werner Segers Info en inschrijving 43

44 44 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Fermentatietechnologie: de beestjes maken het verschil! Weet jij hoe bacteriën van melk yoghurt maken? En weet je hoe de bakkersgist, waar je thuis misschien zelf je brood mee bakt, gemaakt wordt? Heb je ooit al eens een echte bio - reactor waarin die gistcellen groeien van dichtbij gezien? En heb je al eens aan de knoppen van die bioreactor mogen draaien zodat de gistcellen zich zo veel mogelijk vermenigvuldigen? Heb je zelf al eens appelsap gemaakt door middel van een enzym? Deze en vele andere vragen krijg je beantwoord bij het volgen van een dag fermentatie technologie, waarbij we je de wondere werking van bacteriën, gisten en schimmels uitleggen. Duur Biowetenschappen Voeding Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari, datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Leen Van Campenhout Info en inschrijving

45 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Boter onder druk In deze workshop gaan de leerlingen na een korte inleiding, zelf aan de slag met boter en margarine. Met een eenvoudige test bootsen we het productieproces van boter na en illustreren tegelijk de emulsievorming. De hardheid van boter en margarine onderzoeken we met de texturometer. om is boter minder goed smeerbaar dan margarine? En heeft het vetgehalte hier een invloed op? Duur Biowetenschappen voeding Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari, datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Johan Claes Info en inschrijving 45

46 46 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Eten varkens bananen? Stier en koe geeft kalf, beer en zeug geeft big. Weten we allemaal. Iedereen kan ook het idyllische plaatje van de runderen in de wei of varkens wroetend in de modder voor de geest halen. Er komt echter veel meer bij kijken. In de hedendaagse dierproductie worden biotechnologische technieken zoals kunstmatige inseminatie dagdagelijks toegepast. En dit is nog maar het begin, dit kleine biggetje wordt dan zo snel en efficiënt mogelijk opgekweekt tot een slachtbaar varken. Leerlingen krijgen een antwoord op volgende vragen: is een zeug dan bronstig? Hoe gebeurt die bevruchting nu precies? om worden deze biggetjes na 4 weken gespeend? En met hoeveel mogen ze samen op 1 vierkante meter leven? Hoe lang duurt het voor een varken een lichaamsgewicht van 100 kg bereikt? Wordt stress tijdens transport deze varkens niet teveel? Eten varkens bananen? Daarna gaan ze via de interactieve sessie beer loves zeug zelf aan de slag. Onder de microscoop bepalen ze onder andere zelf de kwaliteit van de spermatozoïden. Duur Biologie wetenschappen biotechniek Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Januari, datum af te spreken Halve dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Bert Driessen en Jos Van Thielen Info en inschrijving

47 TECHNO LOGIE CAMPUS GEEL Schimmels in een artistiek jasje Plantenziekten vormen vaak een bedreiging voor een goede kwaliteitsvolle planten - productie en bijkomend ook voor een goede houdbaarheid van geoogste producten. De onderzoeksgroep Duurzame Gewasbescherming aan KU Leuven ontwikkelt duurzame methoden om deze plantenziekten voldoende te beheersen, voornamelijk via biocontrole van deze plantenziekten. De biocontrole houdt dan vooral in dat we nuttige schimmels in contact brengen met schimmels die plantenziekten veroorzaken. Leerlingen worden op een speelse manier ondergedompeld in dit thema. Met behulp van sporensuspensies maken ze een eigen levende creatie met schimmels. Leerlingen maken eerst een eigen (eenvoudige) tekening en kleuren deze vervolgens in met diverse schimmels door een druppel met sporen aan te brengen op een voedingsbodem en uit te smeren volgens de gemaakte tekening. Het resultaat is niet ogenblikkelijk te zien, maar neemt enige tijd in beslag. Omdat deze schimmels blijven groeien, zullen ze ook nog lange tijd blijven verder groeien en zo een steeds nieuw uitzicht geven. Uiteraard wordt dit uitgevoerd met compleet onschadelijke schimmels Duur Biowetenschappen biotechniek plantkunde Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari, datum af te spreken Hele dag Technologiecampus Geel Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Rudi Aerts Info en inschrijving 47

48 48 TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT

49 Trillingen van bouwkundige constructies: alles onder controle? 51 Kunststoffen rondom ons 52 Batterijen en brandstofcellen 53 Analyse van geluid 54 Wie niet sterk is, moet slim zijn! 55 Elektrisch aangedreven wagen 56 Wetten van Newton in de praktijk 57 Spelen met intelligente kaarten 58 Buigen (of barsten?) 59 Programmeer je eigen piano met Arduino 60 De communicatie via radiogolven: horen en zien 61 Maak je eigen microscoop 62 Maak je eigen smartphone app 63 Thuis elektrisch opladen: hoe je wagen verschilt van je smartphone 64 Besturingen in de industrie: over klassieke en geprogrammeerde schakelingen 65 Energie-efficiënte gebouwen: lekken, kieren en spleten dicht 66 Vloeibare rook in de voedingsindustrie: aroma-onderzoek 67 Het rendement van lichtbronnen uitgelicht 68 Routes en ritten 69 LED's go! 70 Sporen van ons industrieel verleden 71 KU Leuven Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat Gent tel

50 50 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Gastles Gastles fysica of mechanica 72 Workshop voor leerkrachten Samen maken we STEM 73 De Optica Box: Pandora ziet het licht 74

51 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Trillingen van bouwkundige constructies: alles onder controle? Als het ritme maar goed zit, gaat zelfs de zwaarste constructie aan het trillen! Dynamische metingen op een proefopstelling geven inzicht in het trillingsgedrag: waarom en hoe trilt een constructie? Duur Fysica wetenschappen bouwkunde Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Peter Van den Broeck 51

52 52 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Kunststoffen rondom ons In een aantal proeven synthetiseren de leerlingen enkele veel gebruikte polymeren en leren ze hoe de verschillende polymeren te onderscheiden. Er wordt uitgelegd waar die polymeren in het dagelijkse leven worden ingezet. Duur Fysica wetenschappen chemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 24 leerlingen Januari en mei Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Veerle Adriaensens, Edward Matthijs en Peter De Vreese

53 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Batterijen en brandstofcellen In deze sessie worden enkele moderne methoden voor opwekking en opslag van energie behandeld. De klemtoon ligt op elektrochemische toepassingen zoals brandstofcellen en batterijen. Hierbij gaan de leerlingen zelf aan de slag. Duur Chemie wetenschappen energie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en mei Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Edward Matthijs 53

54 54 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Analyse van geluid De leerlingen onderzoeken het geluid dat verschillende muziekinstrumenten produceren: van eenvoudige stemvork tot klarinet. De sessie bestaat uit een hoorcollege waarbij leerlingen actief betrokken worden. Begrippen die aan bod komen: toonhoogte, klankkleur, frequentiespectrum, staande golven. Duur Fysica wetenschappen Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag 2 uur Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Toon Van den Abeele

55 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Wie niet sterk is, moet slim zijn! Wie niet sterk is, moet slim zijn! Of hoe we met behulp van wetten uit de fysica zeer moeilijke, of zelf onmogelijke, klussen kunnen klaren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van thermische uitzetting, evenredigheid van kracht en versnelling, druk in een vloeistof In deze sessie geeft een ervaren docent, met assistentie van enkele leerlingen, demo s met industriële installaties. Telkens leggen de leerlingen het verband met de gekende wetten uit de fysica en maken een korte berekening waar nodig. Duur Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Claudia Ramboer 55

56 56 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Elektrisch aangedreven wagen De leerlingen bouwen zelf in kleine groepjes een eenvoudig wagentje met industriële componenten. Het wagentje wordt aangedreven met een elektrische motor voorzien van een sturing. De leerlingen kunnen een bepaald traject programmeren en effectief testen of het wagentje beweegt zoals ze verwachten. De leerlingen leren vooral dat fysica, wiskunde en informatica geen afzonderlijke werelden zijn. Door integratie van gekende begrippen uit die verschillende vakken slagen ze erin om op een drietal uur een industrieel praktisch bruikbaar wagentje te bouwen en te testen. Duur Wetenschappen fysica wiskunde informatica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Claudia Ramboer

57 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Wetten van Newton in de praktijk Hoe komt het dat de boodschappen niet op hun plaats blijven liggen in de koffer van een auto? Of dat een vrachtwagen zijn lading verliest? In deze workshop worden de wetten van Newton praktisch toegepast op een bewegend wagentje. Hiervoor krijgen leerlingen zelf een opstelling ter beschikking, waarop ze zelf het effect van snelheid, versnelling, gewicht, wrijving, stabiliteit, kunnen nagaan. Duur Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Claudia Ramboer 57

58 58 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Spelen met intelligente kaarten Geografische Informatiesystemen (GIS) gedragen zich als intelligente kaarten. Je kunt zo n kaart ondervragen: toon me de kortste route, hoe veilig of gevaarlijk is het om ergens te wonen in de buurt van Al spelend ontdekken de leerlingen de mogelijkheden van GIS. Wetenschappen aardrijkskunde GIS Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Duur 2 u. Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Guido Kips

59 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Buigen (of barsten?) Een industriehal van 25 meter, een brug van 50 meter, een woning met hele grote ramen Welke parameters hebben invloed op de doorbuiging? Hoe parameters isoleren? Hoe omgaan met meet(on)nauwkeurigheden? Wie weet kunnen de leerlingen na deze sessie hun eerste brug ontwerpen! Duur Fysica wetenschappen (meetfouten, model, parameters) Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Stef Pillaert 59

60 60 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Programmeer je eigen piano met Arduino Na een korte theoretische uiteenzetting van de verschillen tussen een computer en een microcontroller, gaan de leerlingen over tot het echte werk: het zelfstandig programmeren van een microcontroller (Arduino). De leerlingen zullen stap per stap en spelenderwijs de knepen van het programmeren leren kennen, met als kers op de taart het programmeren van een piano. Elektronica wetenschappen (meetfouten, model, parameters) Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag Duur 2.30 u. Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Kenneth Labiau, Guus Leenders en Stijn Crul

61 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT De communicatie via radiogolven: horen en zien De begrippen golf, radiogolf en AM- en FM-modulatie kent iedereen, maar wat betekent dit juist? Na de introductie krijgen de leerlingen een inleiding in het genereren van golfvormen die ze kunnen observeren met de oscilloscoop. Hun eigen stem kunnen ze via een microfoon moduleren op de radiogolf en waarnemen via een luidspreker en oscilloscoop. Duur Elektronica wetenschappen Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Kenneth Labiau, Guus Leenders en Stijn Crul 61

62 62 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Maak zelf je eigen microscoop De wereld is een fascinerende plek, dichtbij verbaast ze soms nog meer! Met het lensje van een laserpointer, een aangepast statief maken en enkele basisregels van de optica schakelen we de camera van een smartphone in als microscoop. Na afloop krijgt iedere leerling zijn microscoop mee naar huis. Wetenschappen fysica Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Januari en op aanvraag Duur 2 u. Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Dimitri Coppens

63 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Maak je eigen smartphone app! Je maakt één of meerdere android apps op de pc met behulp van een web-tool. Bij elke stap tijdens de ontwikkeling, test je de app in real time op jouw eigen smartphone. Voor wie geen smartphone heeft, stellen wij er één ter beschikking. Dit alles op speelse en intuïtieve wijze. Duur ICT wetenschappen Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Philippe Aelvoet 63

64 64 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Thuis elektrisch opladen: hoe je wagen verschilt van je smartphone Elektrische voertuigen kunnen bijdragen om onze verplaatsingen energiezuiniger te maken. De voertuigen kunnen thuis of op het werk getankt worden met netstroom of lokaal opgewekte groene stroom. De laatste jaren werken verschillende actoren aan de uitrol van een netwerk van openbare laadpunten. Ondanks dit groeiend aantal openbare laadpunten blijven de eerder beperkte openbare oplaadmogelijkheden een twijfel of struikelblok voor het aanschaffen van een elektrische wagen. Nochtans kunnen elektrische voertuigen voor dagdagelijkse verplaatsingen meestal eenvoudig en goedkoop thuis of op het werk opgeladen worden, mits het implementeren van de juiste laadinfrastructuur. In deze work - shop leer je hoe elektrische voertuigen werken en hoe ze veilig kunnen opgeladen worden. Duur Wetenschappen energie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Bram Rotthier en Jan Cappelle

65 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Besturingen in de industrie: over klassieke en geprogrammeerde schakelingen In tijden waar zowat alles een processor bevat met logica, zouden we vergeten dat in de industrie al zeer lang automatisch wordt gestuurd en bestuurd. In deze sessie bekijken we de klassieke relaisschakelingen en het gebruik van een PLC in de industrie. We doen dit door het automatiseren van een transportbandje. Duur Wetenschappen automatisering Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen September en januari Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Bart Huyck 65

66 66 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Energie-efficiënte gebouwen: lekken, kieren en spleten dicht Een energie-efficiënt gebouw is goed geïsoleerd en luchtdicht. De leerlingen meten de luchtdichtheid van een testgebouw en sporen de kieren en spleten op. Vervolgens gaan ze met een thermografische camera op zoek naar warmteverliezen in het gebouw. Duur Wetenschappen fysica bouwkunde Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Alexis Versele, Ralf Klein en Hilde Breesch

67 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Vloeibare rook in de voedings - industrie: aroma-onderzoek Roken van vlees en vis wordt al eeuwenlang toegepast. Vandaag is er weliswaar een nieuwe technologie beschikbaar om voeding te roken met vloeibare rook. In deze workshop worden de toepassingsmogelijkheden van rookcondensaten voorgesteld. Leerlingen maken kennis met de manier van roken van voedingsproducten en ontdekken het belang van toegepast aroma-onderzoek. De leerlingen zullen hun reukorgaan kunnen uittesten door mee te doen aan enkele geur- en smaaktestjes van gerookte voedingsproducten. Duur Wetenschappen chemie Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Jim Van Durme en Gertjan Delanghe 67

68 68 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Het rendement van lichtbronnen uitgelicht De LED (Light Emitting Diode) heeft zijn weg naar de huiskamer gevonden. En dat is niet toevallig. Overal wordt gemeld dat de LED een aantal interessante voordelen heeft ten opzichte van de gloei-, halogeen- of spaarlampen zoals een hoger rendement en een langere levensduur. Maar is dit wel zo? In deze sessie krijgen leerlingen, na een theoretische inleiding over lichtgrootheden en werking integrerende sfeer, de mogelijkheid om via een praktische meetopstelling de lichtopbrengst en het rendement van een reeks lichtbronnen te bepalen. Laat de leerlingen een eigen lamp naar keuze meebrengen, en we bepalen samen de lichtopbrengst en het rendement (vereiste: E14 lampvoet)! Duur Fysica verlichting Leerlingen ASO en TSO uit wetenschappelijke richtingen Kleine groep (10 tot 15 leerlingen) Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Frédéric Leloup

69 TECHNO LOGIE CAMPUS GENT Routes en ritten Routeplanning bepaalt de kortste of de snelste weg tussen twee plaatsen. Rittenplanning bepaalt de kortste of de snelste weg doorheen een aantal plaatsen. Routes en ritten zijn schijnbaar sterk gerelateerd en toch vormt rittenplanning is een veel grotere uitdaging dan routeplanning. Tijdens deze sessie kunnen leerlingen experimenteren met algoritmen voor rittenplanning, en leren ze hoe de ritten te visualiseren op een digitale wegenkaart. Duur Wetenschappen computerwetenschappen Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Datum af te spreken Een halve dag Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent Eline Esprit en Greet Vanden Berghe 69

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL De bal-balancerende robot 38 Laat je computer proberen om geluiden te herkennen 39 Hoe maak je je eigen afstandsbediening 40 Maak je eigen computerspel met Game Maker 41 Bouw

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST

TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST Trillingen en golven 14 Kunststoffen rondom ons 15 Batterijen en brandstofcellen 16 Het rendement van lichtbronnen uitgelicht 17 Maak je eigen microscoop 18 Gastlessen Gastles

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT

TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT TECHNOLOGIECAMPUS GENT Workshops voor leerlingen Trillingen van bouwkundige constructies: alles onder controle? Maak zelf je nightvision camera Kunststoffen rondom ons Batterijen

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST

TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST 5 TECHNO LOGIE - CAMPUS AALST Workshops voor leerlingen Trillingen en golven 6 Kunststoffen rondom ons 7 Batterijen en brandstofcellen 8 Het rendement van lichtbronnen uitgelicht 9 Gastles Gastles fysica

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL TECHNOLOGIECAMPUS GEEL Workshops voor leerlingen Zelf een elektrische motor bouwen Intelligente robots Je voeten opgelicht De bal-balancerende robot Laat je computer proberen

Nadere informatie

CAMPUS GROEP T LEUVEN

CAMPUS GROEP T LEUVEN CAMPUS GROEP T LEUVEN Ontwerp je eigen laptopverlichting 6 Ontwikkel je eigen geluidsdetector 7 De Stirlingmotor 8 De chemieproef 9 Biotechnologie in actie 10 KU Leuven Andreas Vesaliusstraat 13 3000 Leuven

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT

TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT TECHNO LOGIE - CAMPUS GENT Trillingen van bouwkundige constructies: alles onder controle? 51 Kunststoffen rondom ons 52 Batterijen en brandstofcellen 53 Analyse van geluid 54 Wie niet sterk is, moet slim

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL

TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL 65 TECHNO LOGIE - CAMPUS GEEL Workshops voor leerlingen De bal-balancerende robot 66 Laat je computer proberen om geluiden te herkennen 67 Hoe maak je je eigen afstandsbediening 68 Maak je eigen computerspel

Nadere informatie

TECHNO LOGIECAMPUS GENT

TECHNO LOGIECAMPUS GENT 81 TECHNO LOGIECAMPUS GENT Workshops voor leerlingen Trillingen van bouwkundige constructies: alles onder controle? 82 Kunststoffen rondom ons 83 Batterijen en brandstofcellen 84 Analyse van geluid 85

Nadere informatie

CAMPUS GROEP T LEUVEN

CAMPUS GROEP T LEUVEN 95 CAMPUS GROEP T LEUVEN Workshops voor leerlingen Ontwerp je eigen laptopverlichting 98 Ontwikkel je eigen geluidsdetector 99 De Stirlingmotor 100 De Metaaldetector (NIEUW) 101 Kleur de wereld: synthese

Nadere informatie

CAMPUS DIEPENBEEK. Workshops voor leerlingen. TAST-INGS - Ingenieur voor 1 dag (goiiw)

CAMPUS DIEPENBEEK. Workshops voor leerlingen. TAST-INGS - Ingenieur voor 1 dag (goiiw) 39 Workshops voor leerlingen Proeven van thermodynamica in het labo 40 Computers kleuren met licht: Java & Android-workshop 41 Van geheimschrift tot high tech cryptografie 42 Allemaal beestjes 43 Pijn

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF 01/2017. Eerst en vooral wensen we iedereen veel inspiratie en creativiteit voor 2017! LIDKAART 2017

NIEUWSBRIEF 01/2017. Eerst en vooral wensen we iedereen veel inspiratie en creativiteit voor 2017! LIDKAART 2017 NIEUWSBRIEF 01/2017 Eerst en vooral wensen we iedereen veel inspiratie en creativiteit voor 2017! We hebben heel wat nieuws in petto, hieronder vinden jullie al een eerste overzicht. Bovendien zijn we

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER

CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER Locatie: Jan De laan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver Opleidingen: Autotechnologie Elektromechanica Elektronica-ICT Ontwerp- en Productietechnologie Met de bus door de

Nadere informatie

Positionering technologische profielen. Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

Positionering technologische profielen. Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Positionering technologische profielen Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Situering v/d industrieel ingenieur Doen Theorie Academische opleiding

Nadere informatie

WORKSHOPS EN ANDERE INITIATIEVEN VOOR LEERLINGEN SECUNDAIR ONDERWIJS

WORKSHOPS EN ANDERE INITIATIEVEN VOOR LEERLINGEN SECUNDAIR ONDERWIJS WORKSHOPS EN ANDERE INITIATIEVEN VOOR LEERLINGEN SECUNDAIR ONDERWIJS UGENT CAMPUS KORTRIJK 2015 2016 CAMPUS KORTRIJK INLEIDING Universiteit Gent Campus Kortrijk (UGent Campus Kortrijk) is de nieuwe naam

Nadere informatie

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux)

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux) STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM Techniekacademie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie:

Nadere informatie

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM STEM-academie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops

Nadere informatie

STEM omvat alle vakken, opleidingen en projecten waarin wetenschappen, wiskunde en technologie sterk aanwezig zijn.

STEM omvat alle vakken, opleidingen en projecten waarin wetenschappen, wiskunde en technologie sterk aanwezig zijn. Waarom STEM? STEM omvat alle vakken, opleidingen en projecten waarin wetenschappen, wiskunde en technologie sterk aanwezig zijn. Alle technologie die vandaag de maatschappij beheerst is bedacht, ontworpen

Nadere informatie

Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Infodag: zaterdag 6 mei 2017 TECHNOLOGIECAMPUS GEEL Informatie voor alle opleidingen Bachelor in de biowetenschappen (industrieel ingenieur) Bachelor in de

Nadere informatie

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur van professionele bachelor naar industrieel ingenieur Greet Langie, Verderstudeerbeurs 24 februari 2017 2 Ervaringen van (ex) schakelstudenten Film: interviews met schakelstudenten 3 Wat wil je te weten

Nadere informatie

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad...

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad... Studiegebied (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad... Techniek-wetenschappen STUDIEGEBIED CHEMIE Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting...

Nadere informatie

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG!

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG! proefritten Terwijl de meeloopdagen aan leerlingen de mogelijkheid geven om mee te lopen met onze studenten tijdens hun normale lessen en practica, worden de proefritten op maat ingericht voor leerlingen

Nadere informatie

Zomercursussen Wiskunde en Chemie 2016

Zomercursussen Wiskunde en Chemie 2016 FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN Campus Geel Zomercursussen Wiskunde en Chemie 2016 Voor de opleidingen Industrieel Ingenieur: Bachelor en Master in de biowetenschappen Bachelor en Master

Nadere informatie

EDUGO campus De Brug

EDUGO campus De Brug LAGER ONDERWIJS 3 de graad STEM in de lessen Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Labo s & workshops Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus

Nadere informatie

Nood aan... De wereldproblemen worden groter en complexer. De oplossingen moeten uit de wetenschap komen. 06 april 2014

Nood aan... De wereldproblemen worden groter en complexer. De oplossingen moeten uit de wetenschap komen. 06 april 2014 Nood aan... De wereldproblemen worden groter en complexer. De oplossingen moeten uit de wetenschap komen. 06 april 2014 We zijn niet meer de techniekaandragers van vroeger. We moeten probleemeigenaren

Nadere informatie

TSO. Chemie (istem) Derde graad

TSO. Chemie (istem) Derde graad TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische

Nadere informatie

WORKSHOPS STEM. Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs

WORKSHOPS STEM. Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN WORKSHOPS STEM Educatief aanbod wetenschap en technologie voor derde graad secundair onderwijs Ontdek onze campussen in Brugge, Gent, Aalst, Leuven, Sint-Katelijne-Waver,

Nadere informatie

Bouw Contact:

Bouw Contact: Bouw Contact: lieve.gios@thomasmore.be Bachelor in de Bouw in de praktijk Je ontdekt de praktijkwereld van een werfleide. Je stelt de ideale betonsamenstelling samen, bouwt een correcte funderingsaanzet

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

CAMPUS GEEL. Agro- en Biotechnologie Contact: De teelt van oesterzwammen

CAMPUS GEEL. Agro- en Biotechnologie Contact: De teelt van oesterzwammen CAMPUS GEEL Locatie: Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Opleidingen: Agro- en Biotechnologie Bedrijfsmanagement Biomedische Laboratoriumtechnologie Bouw Chemie Elektromechanica Elektronica-ICT Energietechnologie

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Informaticabeheer (3de graad TSO) Leerlingprofiel Je vindt nieuwe softwareontwikkelingen boeiend. Tegelijk wil je een brede algemene vorming. Je hebt interesse in

Nadere informatie

Van 2 naar 3 een belangrijke stap

Van 2 naar 3 een belangrijke stap Van 2 naar 3 een belangrijke stap spel groei hoop geloof vreugde vertrouwen verbondenheid DIT SPEL SPELEN WE SAMEN 2017-2018 JIJ kiest! HOE KIES JE? MOTIVATIE TALENT INFORMATIE TOEKOMSTGERICHT OPDELING

Nadere informatie

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces. Eindtermen Techniek Inzicht ontwikkelen in technische systemen en processen en hun relatie tot verschillende technologische domeinen en tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde ). 6.35 De leerlingen

Nadere informatie

Van 2 naar 3 een belangrijke stap

Van 2 naar 3 een belangrijke stap Van 2 naar 3 een belangrijke stap spel groei hoop geloof vreugde vertrouwen verbondenheid JIJ kiest! HOE KIES JE? MOTIVATIE TALENT INFORMATIE TOEKOMSTGERICHT OPDELING UREN PER RICHTING BASISVORMING RICHTINGSVAKKEN

Nadere informatie

TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE 3D SCANNEN EN PRINTEN APPS AUDIO EN VIDEO BESTURINGSSYSTEMEN

TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE 3D SCANNEN EN PRINTEN APPS AUDIO EN VIDEO BESTURINGSSYSTEMEN 3D SCANNEN EN PRINTEN Voorwerpen kunnen gescand en/of ontworpen worden en daarna 3D geprint met een 3D printer. APPS Apps voor smartphone, tablet of computer toepassen, ontwerpen en maken AUDIO EN VIDEO

Nadere informatie

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk

Nadere informatie

schakel TW ELO curriculum master industriële wetenschappen.xls

schakel TW ELO curriculum master industriële wetenschappen.xls schakel TW ELO sem 1 sem 2 Schakel ELO Algemene vakken Fysica (schakelprogramma) 1,5 0,5 0 5 Fysica 1,5 2 2 Fysica oef. 0,5 Wiskunde (schakelprogramma) 1 2 0 6 Wiskunde 1 1 1 Wiskunde oef. 2 2 2 Wiskunde

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Product Creation (Jet-Net&PInS) 24 november 2015

Product Creation (Jet-Net&PInS) 24 november 2015 Product Creation (Jet-Net&PInS) 24 november 2015 Evenement Op 24 november 2015 brachten 34 leerlingen van 3 scholen een bezoek aan Philips Innovation Services op de High Tech Campus, zij kregen de mogelijkheid

Nadere informatie

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden.

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden. ACTIVITEITEN NAAM activiteit Leeftijdsgroep Markeer de optie. Tijdsduur: Vaardigheden computationeel denken Markeer de opties. Programmeren met Scratch 1 graad secundair onderwijs (12 14 jaar) > project

Nadere informatie

CAMPUS DE NAYER. Workshops voor leerlingen. Workshop voor leerkrachten

CAMPUS DE NAYER. Workshops voor leerlingen. Workshop voor leerkrachten 29 CAMPUS DE NAYER Workshops voor leerlingen Bouwmaterialen onder druk 30 Het onzichtbare leven op mijn bord 31 Knutselen met DNA 32 Crime Scene Investigation en chemoluminescentie 33 Polarisatie van licht

Nadere informatie

Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen

Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen Voor verdieping, studiekeuze of inspiratie voor je profielwerkstuk Wedstrijd met je zelfgebouwde robot Deze masterclass is voor leerlingen uit 4/5 havo met

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die: sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt! DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij

Nadere informatie

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering

Nadere informatie

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 introductiedagen start academiejaar septembercursussen nuttige links INTRODUCTIEDAGEN www.uhasselt.be/introductiedagen In september, vóór de start van het

Nadere informatie

Een smartwatch om patiënten sneller van plaats A naar B te brengen

Een smartwatch om patiënten sneller van plaats A naar B te brengen Editie februari 2017 imec.icon Een smartwatch om patiënten sneller van plaats A naar B te brengen Onderzoekers van imec ontwikkelden, samen met enkele bedrijven en ziekenhuizen, zelflerende planningsalgoritmes

Nadere informatie

Bijlage bij POC PB NR

Bijlage bij POC PB NR Bijlage bij POC PB NR 20161020 Artikel 23 van het OER stelt dat Studenten die zich voor het eerst in een welbepaalde bacheloropleiding inschrijven bij de start van het academiejaar, moeten ofwel het volledige

Nadere informatie

Bijlage bij POC PB NR

Bijlage bij POC PB NR Bijlage bij POC PB NR 20170518 Artikel 23 van het OER stelt dat Studenten die zich voor het eerst in een welbepaalde bacheloropleiding inschrijven bij de start van het academiejaar, moeten ofwel het volledige

Nadere informatie

Aansluitles Les 1 Overzicht van de Componenten. Basis

Aansluitles Les 1 Overzicht van de Componenten. Basis Overzicht van de Componenten Lichtsensor Lichtsensoren worden gebruikt om licht te meten. Straatverlichting, sommige fietslampjes of tuinlampjes gebruiken een lichtsensor. Zo gaan ze pas aan als het donker

Nadere informatie

TECHNO LOGIE - CAMPUS DE NAYER

TECHNO LOGIE - CAMPUS DE NAYER TECHNO LOGIE - CAMPUS DE NAYER Bouwmaterialen onder druk 78 Het onzichtbare leven op mijn bord 79 Knutselen met DNA 80 "Crime Scene Investigation" en chemoluminescentie 81 Polarisatie van licht 82 Print

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Programma 2015 / 2016

Programma 2015 / 2016 Pagina 1 Programma 2015 / 2016 Algemene informatie Elke workshop duurt 2 uur en kost 17,- per deelnemer. De workshops zijn gericht op kinderen van 10 t/m 12 jaar oud (groepen 6, 7 en 8) en elke workshop

Nadere informatie

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België 2018-1/9 Programma voor scholen Ons programma richt zich tot leerlingen van 9 tot 18 jaar. Er zijn twee formules : een geleid bezoek van een tot anderhalf uur aangepast aan het leeftijdsniveau hierop aansluitend

Nadere informatie

Educatief pakket Solly

Educatief pakket Solly Educatief pakket Solly Natuur, techniek en duurzaamheid Gastles Workshop Januari 2016 1 Met het educatief pakket Solly worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld van duurzame energie.

Nadere informatie

Product Creation (Jet-Net&PInS) 5 november 2014 3e klas

Product Creation (Jet-Net&PInS) 5 november 2014 3e klas Product Creation (Jet-Net&PInS) 5 november 2014 3e klas Evenement Op 5 november jl. brachten 35 leerlingen van Pius X-College uit de Bladel een bezoek aan Philips Innovation Services op de High Tech Campus,

Nadere informatie

onthaalbrochure

onthaalbrochure morgen begint vandaag onthaalbrochure 2017-2018 Hoe werkt onze school? iedereen telt mee EERSTE GRAAD In de eerste graad neem je een gemeenschappelijke start. Hier ontdek je waarvoor je aanleg en interesse

Nadere informatie

Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar Bijlage goedgekeurd op POC PB NR

Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar Bijlage goedgekeurd op POC PB NR Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar 2015-2016 Bijlage goedgekeurd op POC PB NR 20150527 Deze bijlage beschrijft de minimale inschrijvingspakketten voor startende studenten, zoals aangegeven

Nadere informatie

Inleiding elektronica Presentatie 1

Inleiding elektronica Presentatie 1 Inleiding elektronica Presentatie 1 2 Versie: 18 augustus 2014 Inleiding Elektronica Presentatie 1 16-9-2013 Praktische Elektronica, talk of the day! 2 1 Doel van deze module Herkennen van de algemene

Nadere informatie

Workshops 3 de graad TSO/ASO

Workshops 3 de graad TSO/ASO Industriële Wetenschappen 2011-2012 & Technologie Workshops 3 de graad TSO/ASO www.erasmushogeschool.be partner in de Universitaire Associatie Brussel Beste lezer In deze brochure vindt u het educatief

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Industrieel ingenieur Sta je graag

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

+ + Leaseprijs robotkist 599,- p/m incl. leerplannen Aanschafwaarde robots euro

+ + Leaseprijs robotkist 599,- p/m incl. leerplannen Aanschafwaarde robots euro ECHT ROBOTKIST i.s.m. Expertise Centrum Het Talentenhuis + + Leaseprijs robotkist 599,- p/m incl. leerplannen Aanschafwaarde robots 14.000 euro ECHT ROBOTKIST de nieuwste robots in 1 leskist Over de Robotkist

Nadere informatie

Studierichtingen eerste graad

Studierichtingen eerste graad Studierichtingen eerste graad 08 WELKOM Beste ouders Beste leerling Wie aan het secundair onderwijs begint, zet, na de kleuter- en lagere school, een derde stap in de onderwijswereld. Een stap die je

Nadere informatie

actuele visie op sturingen

actuele visie op sturingen actuele visie op sturingen TOP-dag 19 november 2014 Patrick Vantorre - Johan De Winter of Leerplanonderdeel: Sturingen - Informatietechnologie STURINGEN ALS LEERPLANONDERDEEL: VVKSO Sturingen uitvoeren

Nadere informatie

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN (INDUSTRIEEL INGENIEUR) SCHAKELEN

Nadere informatie

F A B S C H O L K I D S

F A B S C H O L K I D S F A B S C O H O L K I D S Over FabSchool Kids In Fabschool Kids staat zelf dingen maken, creativiteit en samenwerken centraal. In hands-on workshops in het Fablab Amsterdam leren kinderen alles over digitale

Nadere informatie

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS GEEL

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS GEEL INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN BACHELOR IN DE BIOWETENSCHAPPEN (INDUSTRIEEL INGENIEUR) BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN

Nadere informatie

STARTS EDUCATIE? GLUON.BE platform for art, science and technology

STARTS EDUCATIE? GLUON.BE platform for art, science and technology 1 STARTS EDUCATIE? GLUON.BE platform for art, science and technology 2 3 INHOUD 4 1. Inleiding: Gluon en STARTS 2. Pop-up demonstratie 3. Gluon STARTS Labs a. Lente Lab #biolab b. Zomer Lab #fablab 4.

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences

Nadere informatie

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen Patricia De Grande AHOVOKS Resultaten per studierichting aso ET reële functies exponentiële functies goniometrische functies afgeleiden

Nadere informatie

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico. STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD 0-0 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel van het

Nadere informatie

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS GROEP T

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS GROEP T INFODAG: ZATERDAG APRIL 08 FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN (INDUSTRIEEL INGENIEUR) SCHAKELPROGRAMMA EN MASTER IN

Nadere informatie

Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder

Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder 1. Onderzoeksvraag We nemen vingerafdrukken van 3 verdachten van de moord om deze uiteindelijk te vergelijken met de gevonden vingerafdruk

Nadere informatie

Industrieel ingenieur worden op Technologiecampus Geel

Industrieel ingenieur worden op Technologiecampus Geel Industrieel ingenieur worden op Technologiecampus Geel Studie-aanbod en studiebegeleiding Geert Van Ham Onderwijsvoorzitter Technologiecampus Geel Inhoud Opleidingen industrieel ingenieur Opbouw opleidingen

Nadere informatie

PROEFRITTEN. Revalidatiewetenschappen & kinesitherapie Data: woensdagen 18 februari, 25 maart en 22 april 2015 telkens van 13.45 tot 16.

PROEFRITTEN. Revalidatiewetenschappen & kinesitherapie Data: woensdagen 18 februari, 25 maart en 22 april 2015 telkens van 13.45 tot 16. PROEFRITTEN Terwijl de meeloopdagen aan leerlingen de mogelijkheid geven om mee te lopen met onze studenten tijdens hun normale lessen en practica, richten we de proefritten op maat in voor leerlingen

Nadere informatie

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk STEM@school STEM@school 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk ROSE studie (2010) Aanleiding STEM@school ROSE studie (2010) Aanleiding

Nadere informatie

Informatie voor de leerkracht Introductie nieuw concept (pagina 1) Programmeren met Bomberbot (pagina 1)

Informatie voor de leerkracht Introductie nieuw concept (pagina 1) Programmeren met Bomberbot (pagina 1) Leerlingen herkennen dat de moderne technologie om ons heen geprogrammeerd is door mensen. Leerlingen begrijpen dat een computer-programma bestaat uit een set instructies die een computer uitvoert en dat

Nadere informatie

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs Ik leer het secundair onderwijs kennen 2 Inhoud van deze avond 1. Keuzebegeleiding + werking CLB 2. Structuur Secundair onderwijs 3. Onderwijskiezer 4. Goed

Nadere informatie

MINDSTORM LEGO ROBOTS

MINDSTORM LEGO ROBOTS MINDSTORM LEGO ROBOTS Les 1: Robot basis, en programma aanpassen Les 2: Eigen robot maken & programmeren Les 3: Eigen robot maken & geschiedenis robot opzoeken Les 4: Eigen robot maken & start film maken

Nadere informatie

Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen

Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen Masterclasses voor bovenbouw havo-leerlingen Voor verdieping, studiekeuze of inspiratie voor je profielwerkstuk Wedstrijd met je zelfgebouwde robot Deze masterclass is voor leerlingen uit 4/5 havo met

Nadere informatie

Product Creation (Jet-Net&PInS) 3e klas 29 november 2016

Product Creation (Jet-Net&PInS) 3e klas 29 november 2016 Product Creation (Jet-Net&PInS) 3e klas 29 november 2016 Evenement Op 29 november 2016 brachten 37 leerlingen van 3 scholen een bezoek aan Philips Innovation Services op de High Tech Campus, zij kregen

Nadere informatie

Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde @ KORTRIJK Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) ENTHALPIE Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be Voorwoord Dit zelfstudiepakket

Nadere informatie

Klaar voor het middelbaar?

Klaar voor het middelbaar? Klaar voor het middelbaar? Op zoek naar een kleine, geborgen leeromgeving? Een groene campus met oog voor leerbegeleiding! Welkom op GO! middenschool Ter Beuke Middenschool Ter Beuke is fijn omdat we in

Nadere informatie

Ontdek jezelf Verover de wereld. Infobrochure eerste jaar

Ontdek jezelf Verover de wereld. Infobrochure eerste jaar Ontdek jezelf Verover de wereld Infobrochure eerste jaar Wico schol folder 0205.indd 10 2019-02-06 10:24:30 Ontdek jezelf Verover de wereld Je bent twaalf. Je leerde al veel van je ouders, je oma en opa,

Nadere informatie

Professionele bachelor elektromechanica

Professionele bachelor elektromechanica 1ste jaar (semester 1 en 2) 1ste jaar - gemeenschappelijk traject "Een stevige basis" 2de jaar (semester 3 en 4) 2de jaar - gemeenschappelijk traject "Een technologiebad" 3de jaar (semester 5 en 6) Afstudeerrichting

Nadere informatie

Aanvulling opleidingsbrochure. Master en Schakel in de industriële wetenschappen

Aanvulling opleidingsbrochure. Master en Schakel in de industriële wetenschappen Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Campus Geel Aanvulling opleidingsbrochure Master en Schakel in de industriële wetenschappen 1-1 WAAROM EEN MASTEROPLEIDING NA EEN PROFESSIONELE BACHELOR? Tijdens

Nadere informatie

TA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO?

TA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO? TA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO? Agenda Kennismaking Acties buiten de klas STEM Inspiratie Bart Huyskens barthuyskens@telenet.be Leraar Elektronica & ICT (St. Jozef Schoten) STEM

Nadere informatie

Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Faculteit Industriële Ingenieursschappen Infodag: zaterdag maart 06 Informatie voor alle opleidingen Bachelor in de industriële schappen (industrieel ingenieur) Schakelprogramma en master in de industriële

Nadere informatie

Bezoek leerlingen van het Sondervick College, Veldhoven: dd. 24 april 2008

Bezoek leerlingen van het Sondervick College, Veldhoven: dd. 24 april 2008 Bezoek leerlingen van het Sondervick College, Veldhoven: dd. 24 april 2008 Plan: In het kader van de bedrijvendag brachten op 24 april leerlingen van het Sondervick College uit Veldhoven een bezoek aan

Nadere informatie

STEM INFO-AVOND 02.12.2015

STEM INFO-AVOND 02.12.2015 STEM INFO-AVOND 02.12.2015 Wat is STEM in KOGEKA? Geen geregistreerd handelsmerk Pas onlangs: STEM-kader voor het Vlaamse Onderwijs 2 Innovation distinguishes between a leader and a follower. Steve Jobs,

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem Schooljaar 2004-2005 Inleiding De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen

Nadere informatie

Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen binnen de TSO-richtingen

Nadere informatie

Talen en wetenschappen

Talen en wetenschappen Talen en Grieks- Industriële Latijn-moderne talen Latijn- Moderne talen-wiskunde Wetenschappen-wiskunde Techniek- Studieaanbod derde graad 1 Grieks Aardrijkskunde 1 2 Esthetica 1 0 Grieks 4 4 Biologie 2 1

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem?

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Schooljaar 2008 2009 Overgangen van ASO naar TSO binnen onze SG Opmerkingen : -Veel leerlingen die de overstap maken naar TSO denken

Nadere informatie