Hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs Susan Bögels

Transcriptie

1 Hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs Susan Bögels 21 oktober 2010 Amsterdam

2 Wat is hoogbegaafdheid? Een IQ hoger dan 135 Creativiteit Motivatie Energie Of.. Playful masters of the learning game Kanevsky, 1992

3 Cognitieve ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen Verschuiving in de wetenschap van wie hoogbegaafd is tot hoe hoogbegaafden denken 1. Verwerkingssnelheid 2. Kennis 3. Metacognitie 4. Strategieen voor probleemoplossen

4 Verwerkingssnelheid Verwerkingssnelheid van complexe informatie hoger Snellere habituatie ( snelle kijkers ) en voorkeur voor nieuwe stimuli Lossen complexe patroonherkenningstaken sneller op, maar nemen meer tijd voor tijdens de probleemexploratie en planning fases Net als experts vertragen ze meer op uitzonderingen

5 Kennis Hoeveelheid, soort en wijze waarop kennis georganiseerd is beinvloeden prestatie Hb kinderen hebben, net als oudere kinderen, een meer gedetailleerd kennisbestand dat makkelijker toegankelijk is, waardoor ze, i.v.t. leeftijdsgenoten, mentale ruimte over hebben voor andere cognitieve taken

6 Metacognitie Hb kinderen gebruiken metacognitieve strategieen zoals ontwikkelen van probleemoplossingsplannen en organiseren hun kennis hierarchisch, net als volwassenen

7 Strategieen voor probleemoplossing Hb efficienter in kiezen van strategieen, consistenter, passen strategieen beter aan, en vinden sneller oplossing Deze strategieen komen niet van instructie, ze hebben ze zelf ontwikkeld Ze denken flexibeler in het oplossen van problemen Zijn beter in het detecteren van relevante info, het negeren van irrelevante (inhibitie), en vergelijken met eerdere problemen Beter in toepassen van strategieen op far transfer tasks, maar niet op near transfer tasks: out of the box denken Ze hebben dezelfde problemen als normaal begaafden met leren van nieuwe strategieen

8 Sterke kanten en problemen Webbs, 1994 Snelle infoverwerking Ongeduldig Intrinsieke motivatie Duldt geen instructie Plezier probleemoplossen Hekel routine Zoekt causale relaties Houdt niet van onlogica Houdt van organiseren Maakt complexe regels, bazig Hoge verwachtingen Intolerant, perfectionistisch Intense concentratie negeert anderen, verplichtingen Hoge energie Frustratie met inactiviteit Onafhankelijk Verwerpt input anderen Vele interesses Lijkt ongeorganiseerd

9 Hoogbegaafdheid als leerprobleem in het basisonderwijs Hb kinderen leren niet alleen sneller, maar ook anders, en hebben andere leerbehoeften Klassen overslaan is daarom niet de oplossing Aansluiten bij interesses hb, maar hoe, wanneer Hb hebben steun nodig om moeilijke opgaven te maken, school heeft hier geen tijd voor Hb voelen zich vaak gevangen in een slow motion omgeving op school, brengen kwart tot helft van schooltijd door met wachten op anderen

10 Hoogbegaafdheid als leerprobleem Vanwege verhoogde perceptie van wat kan onmogelijke verwachtingen, en is falen onvermijdelijk daarom geven hoogbegaafde kinderen snel op Ze hebben veel steun nodig maar zijn tegelijk niet geneigd steun te zoeken Steeds moeten leren op niet stimulerend niveau leidt tot verveling, apathie, en onderprestatie

11 Hoogbegaafdheid als sociaal probleem voor het basisonderwijs Onderwijs is ingedeeld op leeftijd, in vergelijking met leeftijdsgenoten zijn hb kinderen dus anders..dillema aanpassen of niet Wie is een leeftijdsgenoot voor een hoogbegaafd kind, ouder vaak de beste vriend Hoogbegaafde meisjes bang dat hun slimheid niet als vrouwelijk wordt gezien, ze spelen graag met jongens vanwege gelijke interesses Hoogbegaafden komen vaak bazig en eigenwijs over

12 Hoogbegaafdheid als probleem in het gezin en de opvoeding Ouders moeten zoeken naar goede test, goede schoolomgeving, omgaan met gebrek aan begrip van de maatschappij, financiele consequenties Omgaan met verhoogde sensitiviteit, intensiteit, perfectionisme, mindere slaapbehoefte, argumenteerneiging..vermoeiend en stressvol Balanceren van eigen aspiraties en ontwikkeling van hb kind ondersteunen Balanceren van behoeften van alle kinderen Vergelijking van en tussen kinderen Als hb kind ongelukkig is op school, beinvloedt dit het hele gezin

13 Misdiagnoses van hb kinderen ADHD ongeduld met zichzelf en anderen, verhoogde motorisch activiteit, rusteloosheid Oppositionele gedragsstoornis kritiek, verveling Autisme spectrum stoornis meer object dan persoon gericht

14 Emotionele en gedragsproblemen van hb kinderen Geen aanwijzingen dat hb kinderen meer emotionele en gedragsproblemen hebben dan andere kinderen Maar hb kan soms aanleiding geven tot depressie, angsten, obsessief/compulsief gedrag, gedragsproblemen, slaapstoornissen

15 Wat helpt Ouderlijke steun en aanmoediging Lof, steun, aandacht van leerkracht en mentor Ervaren dat er meer gelijken zijn Oudersteungroepen Stimulerende leeromgevingen buiten en tijdens school Day/a/week