EBP Summercourse Een bootcamp door het proces van Evidence Based Practice! 27 AUGUSTUS 2015 CONGRESCENTRUM DE REEHORTS, EDE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EBP Summercourse Een bootcamp door het proces van Evidence Based Practice! 27 AUGUSTUS 2015 CONGRESCENTRUM DE REEHORTS, EDE"

Transcriptie

1 EBP Summercourse Een bootcamp door het proces van Evidence Based Practice! 27 AUGUSTUS 2015 CONGRESCENTRUM DE REEHORTS, EDE

2 Inhoudsopgave Bedankt!... 3 Van Probleem naar Beantwoordbare Vraag... 4 Workshop 1 t/m 3: Stellen van Beantwoordbare Vraag Casus 1: gewond in de Ardennen Casus 2: Katheteriseren in de nacht... 5 Casus 3: Van A naar B Van Vraag naar Bewijsmateriaal... 7 Workshop 4: Tabel van Terminologie... 7 Workshop 5 & Workshop 7: Beoordelen van Methodologie (SR)... 9 Van Bewijs naar Conclusie & Aanbeveling Workshop 8 &

3 Bedankt! Beste deelnemer, Ontzettend bedankt voor je aanwezigheid en inzet tijdens de EBP Summercourse! We hopen dat je een leuke en leerzame dag hebt gehad en hopen je graag nog een keertje terug te zien. In dit document vind je de antwoordmodellen van de workshops, zodat je alles nog een keer rustig na kunt lezen. Op vind je ook de belangrijkste slides uit de presentaties en de uitleg omtrent MeSH-termen, Boolean Search, et cetera. Succes met EBP in de praktijk en hopelijk tot de volgende keer! Met vriendelijke groet, Peter Vink 3

4 Van Probleem naar Beantwoordbare Vraag Workshop 1 t/m 3: Stellen van Beantwoordbare Vraag. Casus 1: gewond in de Ardennen. Jeroen is 17 jaar en voor het eerst met een paar vrienden op vakantie. Het is een jongerenvakantie in de Ardennen met de nodige ruige activiteiten waar Jeroen zo van houdt. Kanoën, abseilen, raften, noem maar op. Vanmorgen stond een hindernisparcours door de modder op het programma. Over boomstammen, onder netten, het ging er wild aan toe. Jeroen ging als een speer en door alle adrenaline merkte hij niet dat hij zich ergens onderweg heeft gesneden aan een scherpe tak. De grote snijwond in zijn schouder merkt hij pas een paar uur later als hij zich voor het douchen wilt uitkleden. Er is flink wat modder in gekomen en ziet er vies uit. De EHBO-er van de organisatie onderzoekt de wond en besluit dat ze naar het ziekenhuis moeten om het eventueel te laten hechten. Maar eerst moet die modder eruit, dus hij laat Jeroen de wond goed uitspoelen onder de douche. In het ziekenhuis wordt de wond nogmaals schoongemaakt met een steriele isotone zoutoplossing en wordt besloten om de wond te nieten. Met een flink verband en pleisters mag Jeroen terug naar het kamp. Opdracht 1: Vat in een paar zinnen het klinisch probleem samen. Als de EHBO-er zelf de wond had verbonden was deze alleen uitgespoeld met kraanwater. Nu ze toch naar het ziekenhuis zijn gegaan is de wond ook uitgespoeld met een steriele isotone zoutoplossing. Hierin ligt een klinisch probleem dat opgelost kan worden volgens het principe van EBP. Opdracht 2: Vul de PICO in. (gezonde) jongen / jongvolwassene / volwassene met een P: snijwond I: wondreiniging met kraanwater C: wondreiniging met steriele isotone zoutoplossing O: infectie Opdracht 3: Formuleer de beantwoordbare vraag. Wat is het infectierisico bij wondreiniging met kraanwater vergeleken met wondreiniging met een steriele isotone zoutoplossing? 4

5 Casus 2: Katheteriseren in de nacht. Het is nachtdienst en één van de patiënten van het verpleeghuis wordt onrustig. Het betreft een vrouw van 73 jaar met Alzheimer die frequent nachtelijke mictieproblemen heeft. Bij enig doorvragen blijkt dat de patiënt heel nodig moet plassen. Onder begeleiding van de verpleegkundige probeert mevrouw te plassen op het toilet, maar het wil niet lukken. Een paar straaltjes en dan niets meer. De verpleegkundige meet met de bladderscan een blaasinhoud van 600cc en na overleg met de arts wordt besloten dat er mevrouw tijdelijk een verblijfskatheter moet krijgen. De verpleegkundige verzamelt de nodige spulletjes en twijfelt enige tijd tussen de twee katheters die op de afdeling beschikbaar zijn: de groene van 14Ch en de oranje van 16Ch. Ze vraagt nog even aan haar collega welke ze ook alweer moet hebben voor een vrouw, waarop haar collega antwoord: Oh dat weet ik ook nooit, ik neem geloof ik altijd de groene. In een enkel geval gebruik ik de oranje maar ik weet het niet nooit helemaal zeker. Opdracht 1: Vat in een paar zinnen het klinisch probleem samen. Er kunnen uit de casus twee problemen worden gesignaleerd. Het eerste probleem is de maat van de verblijfskatheter die nodig is voor een vrouw. Het tweede probleem dat eventueel gevonden kan worden betreft het inbrengen van een verblijfskatheter bij een blaasinhoud van 600cc en het uitblijven van spontane mictie. Opdracht 2: Vul de PICO in. P: Vrouw / oudere vrouw / volwassen vrouw I: 14Ch katheter / 16Ch katheter C: 14Ch katheter / 16Ch katheter O: Comfort / Lekkage / Meest geschikt Opdracht 3: Formuleer de beantwoordbare vraag. Welke maat verblijfskatheter (14Ch of 16Ch) is geschikt/comfortabel voor een (oudere) vrouw? 5

6 Casus 3: Van A naar B. Meneer Brouwer staat op de wachtlijst voor een totale knieprothese. Hij is bekend bij de orthopedie van ziekenhuis A en heeft daar gesproken met dokter Stevens. Meneer Brouwer wordt opgeroepen voor de operatie en op dinsdag opgenomen op de afdeling Orthopedie. Hij wordt voorbereid op de operatie door zich te wassen met chloorhexidine zeep en een antibacteriële neuszalf genaamd Bactroban. De verpleegkundige legt uit dat hiermee veelvoorkomende ziekenhuisinfecties post-ok worden voorkomen. Meneer Brouwer staat om 14:30 uur op het programma, maar om 15:00 uur is hij nog steeds niet aan de beurt. Er blijkt een spoedgeval tussen te zijn gekomen en het ziet er naar uit dat hij van het programma af valt. Enorm teleurgesteld mag meneer Brouwer naar huis, want de dag erop worden geen orthopedische operaties uitgevoerd in ziekenhuis A. De volgende dag wordt hij opgebeld door dokter Stevens. De dokter blijkt ook werkzaam te zijn in ziekenhuis B en heeft daar toevallig nog een gaatje op het programma staan. Meneer Brouwer wordt dan ook opnieuw opgenomen, maar nu op de afdeling Orthopedie van ziekenhuis B. Hier blijkt de voorbereiding op de operatie een stuk simpeler: de ochtend voor de OK mag hij douchen met zijn eigen zeep en van de Bactroban neuszalf hebben ze nog nooit gehoord. Opdracht 1: Vat in een paar zinnen het klinisch probleem samen. Er is hier sprake van praktijkvariatie tussen twee ziekenhuizen. Het ene ziekenhuis gebruikt twee middelen ter preventie van postoperatieve infecties, het andere ziekenhuis niet. Opdracht 2: Vul de PICO in. P: volwassen patiënt die een totale knieprothese krijgt I: C: peroperatief wassen met chloorhexidine zeep (en Bactroban neuszalf) preoperatief wassen met eigen zeep / mag ook leeg worden gelaten O: postoperatieve infectie Opdracht 3: Formuleer de beantwoordbare vraag. Wat is het effect van preoperatief wassen met chloorhexidine (en Bactroban neuszalf) op postoperatieve infecties (bij een totale knieprothese)? 6

7 Van Vraag naar Bewijsmateriaal Workshop 4: Tabel van Terminologie PICO Synoniemen Engelse Termen MeSH* P (open) snijwond Wond Wound Injury Ja: Wounds and Injuries I wondreiniging met kraanwater Reiniging Schoonmaken Water Drinkwater Cleaning Cleansing Water Tap water Ja: Drinking Water NaCl. 0,9% Saline Nee C wondreiniging met steriele isotone zoutoplossing Ontsteking Infection Ja: Infection O infectie * MeSH termen zijn handig om op voorhand op te zoeken in Pubmed. Weet jij hoe dit moet? Of een groepsgenoot? Zo niet, bekijk dan de toelichting bij Workshop 6. 7

8 Workshop 5 & 6. Tijdens deze workshop heeft u gezocht in Cochrane Library en Pubmed. U bent gevraagd om een flowchart van uw resultaten bij te houden zodat u de search makkelijk kunt herhalen. Bij deze een voorbeeld van de flowchart uit Pubmed: 'Wounds and Injuries' [MeSH] hits AND 'water' hits AND '(cleaning OR cleansing)' 100 hits filter: systematic reviews 14 hits

9 Workshop 7: Beoordelen van Methodologie (SR) onderstaand formulier is ook te downloaden op 1. Is de Systematic Review recent gepubliceerd of ge-update? 1.a. Publicatiedatum: 14 december 2011 onderaan pagina 1.b. Update datum: 2013 laatste versie pagina 3 2. Is de vraagstelling adequaat geformuleerd? pagina 3 types of participants 2.a. Patiëntenpopulatie duidelijk omschreven? 2.b. Interventie duidelijk omschreven? 2.c. Uitkomst duidelijk omschreven? 3. Is de zoekactie adequaat uitgevoerd en voldoende omschreven om herhaald te kunnen worden? pagina 3 3.a. Zoektermen passen bij de vraagstelling: 3.b. Zoekactie uitgevoerd in relevante databasen: v.b. Medline/Embase/Cochrane/PsychINFO/CINAHL 3.c. Gebruikte zoektermen zijn weergegeven: 3.d. Volledige zoekstrategie is weergegeven of te downloaden: 4. Is er rekening gehouden met mogelijke publicatiebias? p. 4 niets over beschreven search of other resources Er is sprake van risico op publicatiebias als het waarschijnlijk is dat bepaalde resultaten eerder gepubliceerd worden dan andere. Een goede SR probeert hier rekening mee te houden of hier in ieder geval een uitspraak over te doen. Dit maakt een SR sterker, maar het is geen vereiste. 5. Is de selectieprocedure van de artikelen adequaat uitgevoerd? N.O. 5.a. Zijn er inclusiecriteria opgesteld? pagina 3 5.b. Is het niveau van bewijsmateriaal (studiedesign) onderdeel van de inclusiecriteria? pagina 4 5.c. Worden de inclusiecriteria toegelicht/beargumenteert? omschrijving op p. 3, maar niet echt beargumenteert. 5.d. Vond de selectie plaats door minimaal twee personen, onafhankelijk van elkaar? p. 4 selection of studies : selectie apart gedaan, beslissing gezamenlijk 5.e. Is omschreven hoe meningsverschillen werden opgelost? NEE N.O. 9

10 6. Zijn de artikelen op systematische wijze beoordeeld op methodologische kwaliteit? 6.a. Is de kwaliteitsbeoordeling door twee reviewers uitgevoerd, onafhankelijk van elkaar? p. 4 assessment of risk of bias 6.b. Is gebruik gemaakt van een expliciete lijst van criteria of gevalideerd instrument? p. 4 ja, Jadad Scale + extra criteria. 6.c. Komt in de lijst met criteria in ieder geval de termen allocation concealment en blindering van beoordelaars voor? p. 4 ass. of risk of bias 6.d. Is omschreven hoe meningsverschillen werden opgelost? p. 4 we resolved 7. Is adequaat omschreven hoe de data uit primaire artikelen zijn gehaald? 7.a. Is de dataextractie door twee reviewers uitgevoerd, onafhankelijk van elkaar? p 4 two reviewers independently extracted 7.b. Is gebruik gemaakt van een formulier of gevalideerd instrument? p 4 using a data extraction sheet 8. Zijn de belangrijkste kenmerken van de oorspronkelijke onderzoeken voldoende beschreven? 8.a. Zijn de onderzoeken gestructureerd weergegeven in een tabel? p 21 8.b. Zijn de onderzoeken op andere wijze omschreven? ja, tabel per onderzoek 8.c. Is per onderzoek in ieder geval beschreven: studiedesign, populatie en kenmerken, interventie en controlebehandeling, primaire uitkomsten, duur van follow-up? N.O., want geen follow-up omschreven N.O. 9. Is omschreven of de studies voldoende overeenkomen om de data te poolen? 9.a. Is uitgezocht of de oorspronkelijke onderzoeken sterk van elkaar verschillen in methodiek, populatie of uitkomst? p. 6 9.b. Is omschreven of door deze verschillen van poolen wel/niet is afgezien? p. 6 en verder 9.c. Is omschreven hoe met statistische verschillen is omgegaan? Verschil in statistische methodes en/of uitkomsten (RR vs OR, etc) 10. Is er een meta-analyse uitgevoerd? Zijn resultaten van oorspronkelijke RCT s samengevoegd tot één overall schatting van het effect? N.O. = niet (voldoende) omschreven. CONCLUSIE: Is de methodologie van de SR van voldoende kwaliteit? Als de methodologie het laat afweten is het niet raadzaam om de resultaten te bekijken. U bepaalt hier of u verder gaat het met artikel, of het vanwege methodologische tekortkomingen weglegt. 10

11 Van Bewijs naar Conclusie & Aanbeveling Workshop 8 & Zijn de resultaten uit de bron bruikbaar voor uw vraagstelling? Voor onze vraagstelling zijn we geïnteresseerd in Comparison 2: Tap water vs normal saline. P. Omschrijf de patiënten uit de bron: 3 studies uit comparison 2 zijn gericht op volwassenen, 2 op kinderen. Ik zou gezien de casus de vraagstelling op volwassenen richten of alle patiënten. Angeras: 705 patients with soft tissue wounds less than 6 hours old, requiring sutures. (p 13) Godinez: 94 participants with minor extremity lacerations. (p 14) Moscati: 715 subjects with uncomplicated skin lacerations requiring staple or suture repair. (p 16) 11.a. Generaliseerbaarheid: komen de patiënten uit de studie overeen met die uit uw eigen NEE vraagstelling? 11.b Extrapoleerbaarheid: zou u, ondanks verschillen tussen de patiënten uit de bron en uw vraagstelling, de resultaten over kunnen nemen? Er kan beargumenteerd worden dat je niet voldoende weet over de betreffende patiënten. Daarentegen komen mogelijk beïnvloedende factoren (verminderde weerstand, huidaandoeningen, etc) niet voor in de omschrijvingen. Het lijkt daarom dat het hier om normale mensen gaat en geen specifieke doelgroep waarvan niet geëxtrapoleerd kan worden. Angeras: wounds irrigated with tap water (p 13) Godinez: irrigation with tap water (p 14) Moscati: irrigation with tap water (p 16) I. Omschrijf de (best passende) interventie: 11.c. Komt de interventie voldoende overeen met de interventie uit uw vraagstelling? 11.d. Toepasbaarheid: zou u de interventie in uw huidige praktijk (of de praktijk uit uw vraagstelling) kunnen herhalen? C. Omschrijf de (best passende) vergelijkende interventie: Angeras: vs wounds irrigated with sterile normal saline (p 13) Godinez: vs irrigation with saline (p 14) Moscati: vs irrigation with min. 200ml sterile saline (p 16) 11.e. Komt de interventie voldoende overeen met de interventie uit uw vraagstelling? 11.f. Toepasbaarheid: zou u de interventie in uw huidige praktijk (of de praktijk uit uw vraagstelling) kunnen herhalen? Zo niet, bedenk waarom dat is: andere middelen, andere omgeving, geld, etc. Er kan beargumenteerd worden dat het water in de studies mogelijk minder schoon is dan in NL. Juist om deze reden zou het gebruik van water in NL mogelijk voor (nog) betere resultaten zorgen. O. Omschrijf de uitkomst waarop de vergelijking is beoordeeld: Angeras: Wound infection (defined as pus visible in wound and prolonged healing (p 13) Godinez: wound infection (p 14) Moscati: wound infection (when significant change in course of treatment is needed) (p 16) 11.g. Komt de uitkomst overeen met de uitkomst uit uw vraagstelling? 11.h. Zo niet: is de gebruikte uitkomst vergelijkbaar of intermediair voor de uitkomst uit uw vraagstelling? N.V.T. 11

12 12. Wat is het resultaat uit de bron? 12.a. Wat voor soort effectmaat wordt weergegeven? RELATIEF RISICO Het betreft hier een Risk Ratio. Data is weergegeven in Tabel 2.1 (pagina 23). 12.b. Wat is de puntschatting? Het RR is 0.66 (pooled effect), tabel c. Spreekt de puntschatting voor of tegen de interventie uit uw vraagstelling? 12.e. Wat is de spreiding van de puntschatting? 95% betrouwbaarheidsinterval is VOOR Richting van de puntschatter, wordt tevens toegelicht onder de tabel! 12.f. Omvat het de spreiding de neutrale waarde van de puntschatting? Neutrale waarde RR = 1 Het lijkt me leuk om, als de groep hier genoeg kennis voor heeft, even stil te staan bij die RR, de spreiding en de neutrale waarde. Wat vinden jullie, moeten we ook ingaan op de test van heterogeniteit en overall effect p-waarde? 12.d. Probeer het resultaat uit te schrijven in één volgende zin. Gebruik indien van toepassing het sjabloon. [Kraanwater] geeft, in vergelijking met [steriel isotoon water], [evenveel kans] op [infecties] bij [volwassenen met een open wond]. Sjabloon: [INTERVENTIE] geeft, in vergelijking met [COMPARISON], [RESULTAAT & EFFECT] op [UITKOMST] (bij [PATIËNT]) Voorbeelden: [Metoclopramide] geeft, in vergelijking met [ondansetron], [minder risico] op [misselijkheid] bij [buikoperaties]. [Chloorhexidine zeep] geeft, in vergelijking met [douchen], [minder odds] op [post-operatieve infecties]. 12

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om

Nadere informatie

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Toelichting bij de criteria voor het beoordelen van de kwaliteit van een

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review

Nadere informatie

Zoeken naar evidence

Zoeken naar evidence Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best

Nadere informatie

Methodologie & onderzoek

Methodologie & onderzoek JAAR 2 Methodologie & onderzoek Klinische les en Critical Appraised Topic deeltaak 11.3a en KET 11 in de leerlijn wetenschap. Wat is Een klinische les Een CAT Wat is een klinische les In een klinische

Nadere informatie

WELKOM! Definitie EBP. Belangrijke vraag bij EBP. 3 Perspectieven EBP Wat is nu Evidence-Based Practice?

WELKOM! Definitie EBP. Belangrijke vraag bij EBP. 3 Perspectieven EBP Wat is nu Evidence-Based Practice? WELKOM! Wat is nu Evidence-Based Practice? Cursus ICO-groep Goes 03 juni 2016 Definitie EBP Belangrijke vraag bij EBP Het nemen van een beslissing op basis van het beschikbare bewijs in combinatie met

Nadere informatie

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van een CAT

Handleiding voor het maken van een CAT Pagina 1 van 9 Handleiding voor het maken van een CAT Wat is een CAT? Een CAT (Critically Appraised Topic) is een systematische samenvatting van de resultaten van een klein aantal studies over een onderwerp

Nadere informatie

EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts

EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele

Nadere informatie

HANDLEIDING CAT. Handleiding voor het maken van een CAT

HANDLEIDING CAT. Handleiding voor het maken van een CAT Pagina 1 van 9 Handleiding voor het maken van een CAT Wat is een CAT? Een CAT (Critically Appraised Topic) is een systematische samenvatting van de resultaten van een klein aantal studies over een onderwerp

Nadere informatie

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan

Nadere informatie

WELKOM! Belangrijke vraag bij EBP. Definitie EBP Wat is nu Evidence-Based Practice? Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a.

WELKOM! Belangrijke vraag bij EBP. Definitie EBP Wat is nu Evidence-Based Practice? Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a. WELKOM! Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a. Veel informatie mondzorg/verzorging in media en internet Nieuwe ontwikkelingen in behandelingen, producten en materialen Bijhouden vakkennis & Levenlang

Nadere informatie

Handleiding Critically Appraised Topic (CAT) OLVG

Handleiding Critically Appraised Topic (CAT) OLVG Handleiding Critically Appraised Topic (CAT) OLVG Wat is een Critically Appraised Topic Een Critically Appraised Topic (CAT) is een korte systematische samenvatting en kritische beoordeling van de resultaten

Nadere informatie

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010 Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!

Nadere informatie

Kritisch lezen Hoe lees ik een artikel?

Kritisch lezen Hoe lees ik een artikel? Kritisch lezen Hoe lees ik een artikel? Prof. Dr. Lieve Peremans 2/5/15 Herhaling titel van presentatie 1 Evalueer kritisch de kwaliteit Heb ik nu een goed artikel? 1.Soorten onderzoeksdesigns 2.Regels

Nadere informatie

De beantwoordbare vraag (PICO)

De beantwoordbare vraag (PICO) 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I

Nadere informatie

Evidence zoeken @ WWW

Evidence zoeken @ WWW Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties

Nadere informatie

FORMULIER IV voor het beoordelen van een PATIËNT-CONTROLEONDERZOEK Versie oktober 2002, geldig t/m december 2005 Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier IV: beoordeling patiënt-controleonderzoek

Nadere informatie

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN OBSERVATIONEEL ONDERZOEK

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN OBSERVATIONEEL ONDERZOEK FORMULIER Vc voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN OBSERVATIONEEL ONDERZOEK Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Vc: beoordeling systematische review van observationeel onderzoek

Nadere informatie

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN RANDOMISED CONTROLLED TRIALS

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN RANDOMISED CONTROLLED TRIALS FORMULIER Va voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN RANDOMISED CONTROLLED TRIALS Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Va: beoordeling systematische review van RCT s Dit formulier

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Tot studiejaar 2009-2010 Evidence Based Practice (EBP): eigen programma

Tot studiejaar 2009-2010 Evidence Based Practice (EBP): eigen programma Tot studiejaar 2009-2010 Evidence Based Practice (EBP): eigen programma! liep over 4 jaar! één uur les was 60 minuten! onderwijsgroepen 15 studenten! onderzoekjes in de periode van stage! afstudeerprogramma

Nadere informatie

Evidence Based Practice. Marije de Lange. MANP, MSc verpleegkundig specialist CTC - klinisch epidemioloog

Evidence Based Practice. Marije de Lange. MANP, MSc verpleegkundig specialist CTC - klinisch epidemioloog Evidence Based Practice Marije de Lange. MANP, MSc verpleegkundig specialist CTC - klinisch epidemioloog Inhoud presentatie - Inleiding - Ervaringen EBP - Herhaling theorie en de 5 EBP-stappen met praktijkvoorbeeld

Nadere informatie

Voorwoord 1 0. Inleiding 1 1

Voorwoord 1 0. Inleiding 1 1 Inhoud Voorwoord 1 0 Inleiding 1 1 1 Evidence-based diëtetiek: principes en werkwijze 1 3 Inleiding 1 3 1.1 Evidence-based diëtetiek 1 3 1.2 Het ontstaan van evidence-based handelen 1 5 1.3 Evidence-based

Nadere informatie

Opleiding Verpleegkunde Stage-opdrachten jaar 3

Opleiding Verpleegkunde Stage-opdrachten jaar 3 Opleiding Verpleegkunde Stage-opdrachten jaar 3 Handleiding Voltijd Jaar 3 Studiejaar 2015-2016 Stage-opdrachten Tijdens stage 3 worden 4 stage-opdrachten gemaakt (waarvan opdracht 1 als toets voor de

Nadere informatie

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT I N F O R M AT I E M E D E W E R K E R K C G G V E R O N I Q U E. D E S P O D T @ U G E N T. B E BLITS INFORMATIESESSIE - 21/04/2017 Blits?

Nadere informatie

Bij gebrek aan bewijs

Bij gebrek aan bewijs Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van een CAT

Handleiding voor het maken van een CAT Pagina 1 van 8 Handleiding voor het maken van een CAT Wat is een CAT? Een CAT (Critically Appraised Topic) is een systematische samenvatting van de resultaten van een klein aantal studies over een onderwerp

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken dr. Evelien I.T. de Schepper huisarts-epidemioloog, post-doc onderzoeker (Erasmus MC) Alex N. Bastick huisarts-epidemioloog, promovendus (Oosterhout

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Verpleegkundige dossierbesprekingen. Evidence-based practice voor de dagelijkse praktijk

Verpleegkundige dossierbesprekingen. Evidence-based practice voor de dagelijkse praktijk Verpleegkundige dossierbesprekingen Evidence-based practice voor de dagelijkse praktijk Agenda EBP in het AMC Verpleegkundige dossierbesprekingen Praktijkvoorbeeld EBP in de psychiatrie EBP is ook belangrijk

Nadere informatie

Literatuur. Dit is het tweede uit een serie van zeven artikelen over het beoordelen van diverse vormen van medisch-wetenschappelijke

Literatuur. Dit is het tweede uit een serie van zeven artikelen over het beoordelen van diverse vormen van medisch-wetenschappelijke 4 TOOLBO Systematisch literatuuronderzoek van gerandomiseerde Literatuur onderzoeken (deel 2) Dit is het tweede uit een serie van zeven artikelen over het beoordelen van diverse vormen van medisch-wetenschappelijke

Nadere informatie

Evidence Based Practice

Evidence Based Practice Evidence Based Practice V&VN VAR Netwerkdag 25 november 2016 'Leiderschap met lef' Dr. Getty Huisman de Waal, RN Basis voor alledaagse beslissingen Traditie Ervaring Intuïtie Anekdote Eén artikel Financieel

Nadere informatie

Zoeken in PubMed. Bert Berenschot Medische Bibliotheek OLVG locatie Oost Amsterdam

Zoeken in PubMed. Bert Berenschot Medische Bibliotheek OLVG locatie Oost Amsterdam Zoeken in PubMed Bert Berenschot Medische Bibliotheek OLVG locatie Oost Amsterdam a.berenschot@olvg.nl 020-5992975 Wat gebeurt er met je zoekterm Zet CVA in de zoekregel en klik Search Het zoekwoord wordt

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015 Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van

Nadere informatie

EBP- Hoe pak jij het aan. Dr. Irene Jongerden

EBP- Hoe pak jij het aan. Dr. Irene Jongerden EBP- Hoe pak jij het aan Dr. Irene Jongerden i.jongerden@vumc.nl Inhoud Goede zorg en EBP Organiseren EBP in eigen instelling Wat heb je nodig? Hoe pak je het aan Hoe wordt het in VUmc aangepakt Ervaringen

Nadere informatie

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor. Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10. Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12

Inhoud. Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10. Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12 Inhoud Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10 Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12 1 Inleiding 14 1.1 Wat is evidence-based handelen? 14 1.2 Evidentie in de logopedie

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN DIAGNOSTISCH ONDERZOEK

SYSTEMATISCHE REVIEW VAN DIAGNOSTISCH ONDERZOEK FORMULIER Vb voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN DIAGNOSTISCH ONDERZOEK Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Vb: beoordeling systematische review van onderzoek naar de waarde

Nadere informatie

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT I N F O R M AT I E M E D E W E R K E R K C G G V E R O N I Q U E. D E S P O D T @ U G E N T. B E BLITS INFORMATIESESSIE - 16/10/2017 Blits?

Nadere informatie

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende

Nadere informatie

ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW

ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW 25739 Inleiding De arts heeft met u besproken om u 'intermitterend zelfkatheterisatie' aan te leren. Dit betekent dat de blaas op gezette tijden met behulp van een katheter

Nadere informatie

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT)

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 4 1 Toelichting bij de criteria voor

Nadere informatie

PROGRAMMA OVERZICHT Evidence Based Midwifery (EBM) Oktober December 2015, i.s.m. VLOV, CEBAM, KCE en. expertisecel Moeder & Kind

PROGRAMMA OVERZICHT Evidence Based Midwifery (EBM) Oktober December 2015, i.s.m. VLOV, CEBAM, KCE en. expertisecel Moeder & Kind PROGRAMMA OVERZICHT Evidence Based Midwifery (EBM) Oktober December 2015, i.s.m. VLOV, CEBAM, KCE en expertisecel Moeder & Kind DAG 1: Vrijdag 23 oktober 2015 LOCATIE : Begeleiding: Afvaardiging VLOV,

Nadere informatie

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Auteur: Veronique Verhoeven Augustus 2009 Conclusie van deze opvolging

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

AIOS handleiding Versie mei 2017 Individuele Opdracht Wetenschappelijke Vorming Fase 2

AIOS handleiding Versie mei 2017 Individuele Opdracht Wetenschappelijke Vorming Fase 2 AIOS handleiding Versie mei 2017 Individuele Opdracht Wetenschappelijke Vorming Fase 2 Antonette Smelt (a.f.h.smelt@lumc.nl ) en Sjoerd Bruggink (s.c.bruggink@lumc.nl) Inleiding en doel In Fase 1 van de

Nadere informatie

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:

Nadere informatie

De 7 stappen van een CAT

De 7 stappen van een CAT De 7 stappen van een CAT Patiënt (praktijk) Vertaalslag (expert) Wetenschap (literatuur) 1 klinisch scenario trefwoorden 2 klinische vraag 3 literatuur search 4 kritisch beoordelen artikel 7 bottom line

Nadere informatie

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van

Nadere informatie

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk

Nadere informatie

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief Prof. Marja Boermeester chirurg AMC, Amsterdam m.a.boermeester@amc.nl Schone schijn in Nederland?1 De POWI bundel (VMS) 2009

Nadere informatie

Belangenverklaring. L. Ottevanger. In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ)

Belangenverklaring. L. Ottevanger. In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Naam: Organisatie: L. Ottevanger Erasmus MC Ik heb geen 'potentiële' belangenverstrengeling Cryotherapie

Nadere informatie

Journal club. Wetenschap toegankelijk maken voor hbo-docenten. HGZO congres 2011 Margriet van Iersel, Corine Latour, Marjolein Snaterse

Journal club. Wetenschap toegankelijk maken voor hbo-docenten. HGZO congres 2011 Margriet van Iersel, Corine Latour, Marjolein Snaterse Journal club Wetenschap toegankelijk maken voor hbo-docenten HGZO congres 2011 Margriet van Iersel, Corine Latour, Marjolein Snaterse Aanleiding starten van een Journal Club EBP en klinisch redeneren (KLRE)

Nadere informatie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief

Nadere informatie

Workshop de oudere huid. Henri Post MA-ANP Wond Expertisecentrum Evean Willem Masker Sales/productspecialist BiologiQ

Workshop de oudere huid. Henri Post MA-ANP Wond Expertisecentrum Evean Willem Masker Sales/productspecialist BiologiQ Workshop de oudere huid Henri Post MA-ANP Wond Expertisecentrum Evean Willem Masker Sales/productspecialist BiologiQ Skin tears Skin tears is een scheurwond bij ouderen die ontstaat door frictie en/of

Nadere informatie

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur?

Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? Op zoek naar wetenschappelijke literatuur? VERONIQUE DESPODT INFORMATIEMEDEWERKER KCGG VERONIQUE.DESPODT@UGENT.BE BLITS INFORMATIESESSIE VOOR STUDENTEN 29/11/2016 Blits? Initiatief: Kenniscentrum voor

Nadere informatie

Hoe zet je gevonden evidence voor wondbehandeling om naar de praktijk? Pilot evidence based wondbehandeling bij geïnfecteerde donor site.

Hoe zet je gevonden evidence voor wondbehandeling om naar de praktijk? Pilot evidence based wondbehandeling bij geïnfecteerde donor site. Hoe zet je gevonden evidence voor wondbehandeling om naar de praktijk? Pilot evidence based wondbehandeling bij geïnfecteerde donor site. Karina Halff: oncologie wond stoma continentie verpleegkundige

Nadere informatie

De verzorging van de wonddrain na een borstoperatie. De exu-drain

De verzorging van de wonddrain na een borstoperatie. De exu-drain De verzorging van de wonddrain na een borstoperatie De exu-drain Uw chirurg heeft tijdens de operatie een exu-drain in het oksel- of borstgebied achtergelaten om wondvocht af te voeren. Meestal is de drain

Nadere informatie

Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43,

Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43, SESSING SCALE Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43, 37-40. Meetinstrument Sessing scale Afkorting - Auteur

Nadere informatie

(On)mogelijk? Anne Eskes, RN PhD

(On)mogelijk? Anne Eskes, RN PhD (On)mogelijk? Anne Eskes, RN PhD anneeskes@gmail.com Voorstellen Verpleegkundige Epidemioloog Master in Evidence Based Practice Promotie: Evidence Based Wound Care Programma Deel 1: Wat is EBP Belang EBP

Nadere informatie

Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies

Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies Marloes Vooijs Monique Leensen Jan Hoving Haije Wind Monique Frings-Dresen Organisatie voor Arbeid en Gezondheid (AMC) Preventie

Nadere informatie

Geschiedenis. Omstandigheden ingrepen. Operatie-afdeling klasse

Geschiedenis. Omstandigheden ingrepen. Operatie-afdeling klasse Geschiedenis WIP-richtlijn Luchtbehandeling in operatiekamer en opdekruimte in operatieafdeling klasse 1 Peterhans van den Broek 2005 Beheersplan luchtbehandeling voor de operatiekamer Initiatief VHIG

Nadere informatie

Richtlijn Mammacarcinoom

Richtlijn Mammacarcinoom Richtlijn Mammacarcinoom Truus Smit-Hoeksma Waterlandziekenhuis, Purmerend Fase in de richtlijnontwikkeling - uitwerken conclusie literatuursearch - schrijven aanbevelingen Aanleiding voor aanvullingen

Nadere informatie

Datum: 11 maart Onderstaand de volledige uitspraak. Compressiekousen bij ulcus cruris venosum (dubbellaags koussysteem) Samenvatting

Datum: 11 maart Onderstaand de volledige uitspraak. Compressiekousen bij ulcus cruris venosum (dubbellaags koussysteem) Samenvatting Onderwerp: Samenvatting: Soort uitspraak: Datum: 11 maart 2010 Uitgebracht aan: Zorgvorm: Compressiekousen bij ulcus cruris venosum (dubbellaags koussysteem) vallen onder het basispakket Zvw De behandeling

Nadere informatie

Aanleiding Belgian National Nosocomial Infection Surveillance Studie (BNISS) uitgevoerd door het Kenniscentrum (KCE)

Aanleiding Belgian National Nosocomial Infection Surveillance Studie (BNISS) uitgevoerd door het Kenniscentrum (KCE) Care bundel Kathetergerelateerde UWI Silvy Vandebeurie Aanleiding Belgian National Nosocomial Infection Surveillance Studie (BNISS) uitgevoerd door het Kenniscentrum (KCE) 12,5 13,6 15,3 14,6 23,9 20,1

Nadere informatie

De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering?

De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering? De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering? Jan Wille, coördinator infectiepreventie Titia Hopmans, senior adviseur PREZIES RIVM, Centrum voor Infectieziektebestrijding 1 Patiëntveiligheid

Nadere informatie

UROLOGIE. Buikkatheter. Suprapubische katheter ADVIES

UROLOGIE. Buikkatheter. Suprapubische katheter ADVIES UROLOGIE Buikkatheter Suprapubische katheter ADVIES Buikkatheter Na overleg met uw arts hebt u een buikkatheter ( suprapubische katheter ) gekregen. De verpleegkundige zal u uitleggen hoe u de katheter

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Margriet Moret - Hartman, methodoloog Inhoud 1. Evidence Based Richtlijnontwikkeling 2. Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

BMI en het risico op een Postoperatieve Wondinfecties (POWI)

BMI en het risico op een Postoperatieve Wondinfecties (POWI) BMI en het risico op een Postoperatieve Wondinfecties (POWI) Anouk Meijs Epidemioloog 1 Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Formulier Beoordeling Critical Appraisal of a Topic (CAT)

Formulier Beoordeling Critical Appraisal of a Topic (CAT) Formulier Beoordeling Critical Appraisal of a Topic (CAT) Datum: Co-schap Beschouwend Co-schap Snijdend Co-schap Moeder & Kind Co-schap Neurowetenschappen Co-schap HAG & Sociale Geneeskunde GEZP Keuzeonderwijs.

Nadere informatie

Incidentie. Adjuvante endocriene therapie; het zorgenkind van de mammae. Transitie van voorlichting onder de maat, naar voorlichting op maat.

Incidentie. Adjuvante endocriene therapie; het zorgenkind van de mammae. Transitie van voorlichting onder de maat, naar voorlichting op maat. Adjuvante endocriene therapie; het zorgenkind van de mammae. Transitie van voorlichting onder de maat, naar voorlichting op maat. Incidentie Jaarlijks 13.000 vrouwen diagnose borstkanker Bij elke vrouw

Nadere informatie

Hear from the start BAHA. two years with BAHA. Nazorg en advies in gebruik. sound sense for a better life

Hear from the start BAHA. two years with BAHA. Nazorg en advies in gebruik. sound sense for a better life Hear from the start BAHA two years with BAHA Nazorg en advies in gebruik sound sense for a better life BAHA Nazorg en advies in gebruik Deze brochure heeft als doel uitleg te geven over de verzorging na

Nadere informatie

Evidence Based Practice

Evidence Based Practice Hoe lees je als verpleegkundige een artikel? Anne-Margreet van Dishoeck en Marjolein Snaterse Namens de Werkgroep Wetenschappelijk onderzoek; Mattie Lenzen Ingrid Schiks Henri van de Wetering Ellen van

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11 Inhoud Voorwoord 9 Samenstelling van de werkgroep 11 Samenvatting 13 Samenvatting van de aanbevelingen 13 Symptomen van het PD 13 Criteria voor PD 14 Risicofactoren 14 Meetinstrumenten 14 Patiëntenperspectief

Nadere informatie

Wetenschap die werkt voor de bedrijfsarts De onderzoeksvraag

Wetenschap die werkt voor de bedrijfsarts De onderzoeksvraag Wetenschap die werkt voor de bedrijfsarts De onderzoeksvraag Disclosure slide Presentator: Judith T. Bos, dr. Onderzoeksbegeleider SGBO; instituutsopleider SGBO; coach voor studenten GNK Financial Disclosures:

Nadere informatie

Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis. Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care

Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis. Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care 20-05-2019 Post-sternotomie mediastinitis (PSM) Ernstige complicatie hartchirurgie Incidentie: 1-3% Verhoogde mortaliteit

Nadere informatie

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Casus M: motorrijder versus ander voertuig, van motor gevlogen, helm losgeraakt I: verdenking hematothorax, hoofdwond

Nadere informatie

De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk. Rinco Koorevaar. Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis

De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk. Rinco Koorevaar. Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk Rinco Koorevaar Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis Fellowship shoulder and elbow Nottingham, Engeland Schouderfysiotherapeuten

Nadere informatie

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie. Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan

Nadere informatie

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Peter-Paul Boermans Jeroen Briare Janette van Dijhuizen Johan Frijns Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten Leids Universitair Medisch

Nadere informatie

Voorbereiding interactieve deel

Voorbereiding interactieve deel Voorbereiding interactieve deel YK 1 20 maart 2018 Gezondheid, sport en welzijn Op het spoor van onderzoek en onderzoekende houding in het HBO-MBO Laurence Alpay laurence.alpay@inholland.nl Lectoraat Medische

Nadere informatie

CRITICALLY APPRAISED TOPIC

CRITICALLY APPRAISED TOPIC CRITICALLY APPRAISED TOPIC Onderwijs 4 januari 2011, Claire Franke Achtergrond Toename complexiteit geneeskunde Toename aantal wetenschappelijke publicaties Groei Evidence Based Medicine EBM is het zorgvuldig,

Nadere informatie

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine Peer review EBM Inleiding Doelstellingen? Attitude: bereid zijn om evidence based te handelen, om expertise te delen, om evidentie te bespreken Kennis: wat is EBM, wat is evidentie, wat is een richtlijn,

Nadere informatie

Empirical methods for systematic reviews and evidence-based medicine

Empirical methods for systematic reviews and evidence-based medicine UvA-DARE (Digital Academic Repository) Empirical methods for systematic reviews and evidence-based medicine van Enst, W.A. Link to publication Citation for published version (APA): van Enst, W. A. (2014).

Nadere informatie

UROLOGIE. Nefrostomiekatheter BEHANDELING

UROLOGIE. Nefrostomiekatheter BEHANDELING UROLOGIE Nefrostomiekatheter BEHANDELING Nefrostomiekatheter Na overleg met uw uroloog hebt u tijdelijk of blijvend een nefrostomiekatheter gekregen. De verpleegkundige zal u uitleggen hoe u de katheter

Nadere informatie

Lumbale spondylodese. Orthopedie. Operatief vastzetten van ruggenwervels. Voorbereiding op de ingreep

Lumbale spondylodese. Orthopedie. Operatief vastzetten van ruggenwervels. Voorbereiding op de ingreep Orthopedie Lumbale spondylodese Operatief vastzetten van ruggenwervels Inleiding De behandelend specialist heeft met u afgesproken dat u in het ziekenhuis opgenomen wordt voor een ingreep aan uw rug, ook

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

Behandeling Staphylococcus aureus

Behandeling Staphylococcus aureus Orthopedie Behandeling Staphylococcus aureus www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ORT026 / Behandeling Staphylococcus aureus / 18-07-2014 2 Behandeling

Nadere informatie