Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Keuze en beheer van de planten Etienne DUQUENNE La Ferme Nos Pilifs vzw

2 Ontdek De bijzondere eigenschappen van de planten voor groendaken De technieken voor de beplanting van groendaken De technieken voor het onderhoud van groendaken 2

3 1. Aanpassing aan de omgeving Fysiologische behoeften van de planten Bijzondere eigenschappen van de planten voor groendaken 2. Welke plant voor welk dak? Extensieve daken 5/10 cm en 10/20 cm Halfintensieve daken 20/30 cm Intensieve daken 30 cm/+ 3. Aanplantingstechnieken Manier van aanplanting van de planten Hellende daken Daken in de schaduw Dakmoestuinen Biodiverse tuinen 4. Onderhoud van groendaken Intensief beheer Extensief beheer 3

4 1. Aanpassing aan de omgeving Fysiologische behoeften van de planten TRANSPIRATIE FOTOSYNTHESE RESPIRATIE Vermindering van het nitraat en synthese van de aminozuren Transfer van het nitraat en de aminozuren in de plantensappen ABSORPTIE RESPIRATIE Water Minerale zouten Vermindering van het nitraat en synthese van de aminozuren

5 1.Aanpassing aan de omgeving Bijzondere eigenschappen van de planten voor groendaken Lage behoefte aan water en voeding Bestand tegen warmte en droogte in de zomer Bestand tegen koude en vochtigheid in de winter Kruipende wortels

6 2.Welke plant voor welk dak? Structuur van een begroend dak Vegetatie Substraat Filter Draineerlaag Wortelwerende afdichting Opstaand bouwwerk Inerte materialen Scheidingsstrook Isolatielaag Dampscherm Draagelement

7 2.Welke plant voor welk dak? Extensieve daken met een substraatlaag van 5/10 cm Aangepast aan daken met een beperkt draagvermogen (minder dan 150 kg / m²) Dunne substraatlaag = beperkte waterretentie Beperkte plantenkeuze (planten van groep 1, van het type sedum, die lange periodes van droogte kunnen overleven) Meerderheid van pioniersplanten overleeft de zomer niet Beperkt onderhoud (1 onderhoudsbeurt/jaar) Ecosysteem met weinig biodiversiteit Mogelijkheid om enkele planten van groep 2 te zetten, indien in de zomer af en toe wordt gegoten

8

9 Planten van groep 1 sedum album Sedum lydium Sedum spathulifolium Sedum kamtschaticum

10 Planten van groep 1 sedum Harvest Sedum pachyclados Sedum acre Sedum anglicum

11 Planten van groep 1 Sedum spathulifolium Sedum aizoon Sedum forsterianum Sedum gracile

12 Planten van groep 1 Sedum hybridum Sedum makinoi Sedum Joyce Sedum hirsutum

13 Planten van groep 1 Sedum montanum Sedum ochroleucum Sedum oreganum Sedum pulchellum

14 Planten van groep 1 Sedum rupestre Sedum sexangulare Sedum spathulifolium Sedum spurium

15 Planten van groep 1 Sedum sexangulare Sempervivum

16 Planten van groep 1 Sempervivum

17 Planten van groep 1 Sempervivum arachnoideum

18 2.Welke plant voor welk dak? Extensieve daken 10/20 cm Aangepast aan daken met een gemiddeld draagvermogen (tussen 150 en 250 kg / m²) Geschikte substraatdikte voor vaste planten die minder goed bestand zijn tegen droogte (groep 2) Inzaaiing met gras wordt afgeraden (vereist regelmatige besproeiing en grondverbetering) Enkele pioniersplanten overleven de zomer niet Beperkt onderhoud (1 tot 2 onderhoudsbeurten per jaar) Biodivers ecosysteem (+/-50% sedum - 50% andere planten) Mogelijkheid om enkele planten van groep 3 aan te planten, indien regelmatig wordt gegoten in de zomer

19 Planten van groep 2

20 Planten van groep 2 Achillea millefolium (inheems)

21 Planten van groep 2 Campanula rotundifolia (inheems)

22 Planten van groep 2 Dianthus cartusianorum (inheems)

23 Planten van groep 2 Fragaria vesca (inheems)

24 Planten van groep 2 Geranium (inheems) Knautia arvensis (inheems) Hypericum perforatum (inheems)

25 Planten van groep 2 (tuinkruiden) Marjolein Bieslook Salie Rozemarijn

26 Planten van groep 2 (tuinkruiden) Thymus serpyllum Thymus praecox Thymus serpyllum Thymus pulegioides

27 Planten van groep 2 Aillum moly Alyssum alyssoides Anaphalis margaritacea Antenaria dioica

28 Planten van groep 2 Anthemis tinctoria Anthyllis vulnera Arabis caucasica Armeria maritima

29 Planten van groep 2 Aubrieta deltoides Centaurea scabiosa Aurinia saxatilis Campanula portenschlagiana

30 Planten van groep 2 Dianthus deltoides Cerastium arvense Erodium cicutarium Dianthus gratianopolitanus

31 Planten van groep 2 Galium verum Geranium sanguineum Geranium cinereum Geranium dalmanicum

32 Planten van groep 2 Geranium macrorhizum Geranium pyrenaicum Globularia punctata Geranium robertianum (inheems)

33 Planten van groep 2 Helichrysum arenaria Hypericum olympicum Hieracium pilosella Iberis sempervirens

34 Planten van groep 2 Saponaria ocymoides Silene vulgaris Salvia pratensis Veronica teucrium

35 Planten van groep 2 Oenothera macrocarpa Jasione montana Papaver argemone Iris pumila

36 Planten van groep 2 Geranium renardii

37 Planten van groep 2 Erophila verna Euphorbia cyparissias Euphorbia polychroma Festuca glauca

38 Planten van groep 2 Echium vulgare (inheems)

39 Planten van groep 2 Campanula rapunculus (inheems)

40 2.Welke plant voor welk dak? Halfintensieve daken 20/30 cm Aangepast aan daken die een aanzienlijke belasting torsen (tussen 250 en 400 kg / m²) Geschikte substraatdikte voor vaste planten en struiken (groep 3) Inzaaiing van gras is mogelijk (vereist regelmatige besproeiing) Weinig pioniersplanten die de zomer niet overleven Regelmatiger onderhoud (2 tot 5 onderhoudsbeurten per jaar) Biodivers ecosysteem (+/-25% sedum - 50% andere vaste planten - 25% struiken) Mogelijkheid om enkele planten van groep 4 aan te planten, indien regelmatige besproeiing in de zomer en versteviging van het wortelscherm

41 Planten van groep 3

42 Planten van groep 3 Rosa pimpinellifolia (inheems)

43 Planten van groep 3 Juniperus communis (inheems) Genista lydia

44 Planten van groep 3 Genista sagittalis

45 2.Welke plant voor welk dak? Intensieve daken 30 cm/+ Aangepast aan daken die een aanzienlijke belasting torsen (meer dan 400 kg / m²) Geschikte substraatdikte voor de meeste vaste planten en struiken voor de tuin (groep 4) Inzaaiing van gras is mogelijk (vereist regelmatige besproeiing) Pioniersplanten die de zomer doorgaans goed doorstaan Regelmatiger onderhoud (5 tot 15 onderhoudsbeurten per jaar) Biodivers ecosysteem (tal van soorten vaste planten en struiken) Ook verschillende boomsoorten kunnen aangeplant worden (groep 5)

46

47

48 Classificatie van groendaken - Plantenkeuze Extensief Extensief Intensief Intensief Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 Groep 5

49 3. Aanplantingstechnieken Manier van aanplanting van de planten Zaailingen en stekken Sedumtapijt Mini-kluiten Planten in potten of containers

50 3. Aanplantingstechnieken Hydraulisch inzaaien

51 3. Aanplantingstechnieken Sedum op rollen

52 3. Aanplantingstechnieken Voorgeteelde tegels

53 3. Aanplantingstechnieken

54 3. Aanplantingstechnieken Mini-kluiten

55 3. Aanplantingstechnieken Daken met variabele dikte Toegestane belasting verschilt naargelang van de plaats Verschillen in substraatdikte en plantenkeuze DOORSNEDE EXTENSIEF GROENDAK Substraat + gerold grind 4/28 Afvoer ø 80 (onderaan helling) Niet-geweven geotextiel Substraat (± 10 cm) Drainagemat Substraat (± 20 cm) Afdichting (helling 1 tot 2% min.)

56 3. Aanplantingstechnieken Hellende daken Stabiliserende structuur Dunne substraatlaag Variabel waterretentievermogen Vooral aanplanting van bodembedekkers

57 Hellende daken

58 3. Aanplantingstechnieken Daken in de schaduw Plaats van de schaduwzones (zonnepanelen, muren, constructies, ) Zeer beperkte plantenkeuze Een minimum aan licht is vereist

59 Planten voor daken met weinig bezonning Sedum aizoon Sedum Forsterianum Sedum Kamtschaticum Sedum Spurium Sedum Stoloniferum Sedum Makinoi Sedum Pulchellum Sedum Spatulifolium Sedum Hybridum Sedum Telephium Sedum Ternatum Sedum Reflexum Sedum Sexsangulare Vinca minor Fragaria vesca Geranium macrorrhizum Saxifraga stolonifera Potentielle sterilis Fragaria viridis Geranium robertianum Geranium himalayense Geranium nodosum Geranium versicolor Pachysandra terminalis Waldstenia ternatum Convallaria majalis

60 3. Aanplantingstechnieken Dakmoestuinen Substraatdikte en draagvermogen van het dak Bijzonderheden van het substraat Structuren om het substraat vast te houden Besproeiing en onderhoud

61 Dakmoestuinen

62

63 3. Aanplantingstechnieken Biodiverse tuinen Verdichting van het groene netwerk Substraat en micro-organismen Inheemse en/of goed acclimatiserende planten

64 Groendaken en biodiversiteit

65 4.Onderhoud van groendaken Extensief beheer Controle van de houtige pioniersplanten Controle van de goed acclimatiserende grasachtige planten Frequentie van de interventies Intensief beheer Controle van de adventieve planten Snoeien, maaien en grondverbetering Beheer van de besproeiing en het afval Frequentie van de interventies

66 Extensief groendak

67 Half-intensief groendak

68

69 lente zomer

70 Ik dank u voor uw aandacht

71 Referenties Gids Duurzame Gebouwen: Ontwikkeling van de natuur: Fiche G_NAT00 Opwaarderen, beschermen en ontwikkelen van de natuurlijke omgeving in een duurzaam gebouw en op het perceel Fiche G_NAT01 Biodiversiteit in de stad maximaliseren Fiche G_NAT02 Een groendak realiseren Fiche G_NAT03 Een groene gevel realiseren 71

72 Contact Etienne DUQUENNE Landschapsarchitect Ferme Nos Pilifs vzw Trassersweg Brussel Tel.: