EXCURSIEGIDS DEVENTER A-kwartier gaat naar het B(erg)-kwartier in Deventer

Transcriptie

1 EXCURSIEGIDS DEVENTER A-kwartier gaat naar het B(erg)-kwartier in Deventer 18 september 2015

2 Programma Voorwoord Programma vrijdagmiddag 18 september :45 Verzamelen bij Academie Minerva Praediniussingel 59, Groningen 13:00 Vertrek bus 14:15 Aankomst in Deventer (Schouwburg aan de Keizerstraat) Samen lopen naar Café Floors, Brink 37, Deventer voor thee/koffie Tip: u kunt hier nog even naar het toilet! 14:30 Inleidende presentatie Aanpak binnenstad Deventer Het belang van cultuur en economie in de binnenstad van Deventer 15:00 Excursies door Deventer Wandelend en discussiërend in één van de vier groepen 18:00 Weerzien en eenvoudige maaltijd bij Grand Café Hans en Grietje Brink 76, Deventer 19:30 Vertrek bus (hoek Zandpoort - Bokkingshang) naar Groningen 21:00 Aankomst bij Academie Minerva Praediniussingel 59, Groningen entree markering Walstraat vanaf de Brink, Deventer Een kijkje in de keuken van een andere stad kan heel verhelderend zijn. Daarom organiseert de Gemeente Groningen in het kader van de Toekomstvisie A-kwartier voor de bewoners, eigenaren en ondernemers en andere direct belanghebbenden van het A-kwartier een excursie naar het B(erg)-kwartier in Deventer. De binnenstad van Deventer heeft een ware metamorfose ondergaan. Er zijn ingrepen uitgevoerd welke vergelijkbaar zijn met de ideeën uit het A-kwartier. Maar ook concepten waar misschien nog niet aan was gedacht. Om deze voorbeelden en nieuwe ideeën te laten zien en met elkaar te bespreken, hebben we vier korte wandelroutes door de historische binnenstad uitgezet. We beginnen bij het oudste café van Deventer, nu Café Floors, voorheen Het Wapen van Overijssel, met thee/koffie en een korte introductie over de aanpak van de binnenstad in Deventer. Om drie uur gaan we wandelen. Er zijn vier routes. Het is belangrijk met elkaar, in je groep, het te hebben over wat je wel en niet goed vindt of wat je mooi vindt. Om uiterlijk zes uur verzamelen we weer in Grand Café Hans en Grietje. Hier krijgen we een eenvoudige maaltijd met een drankje voor/tijdens en een kop koffie of thee na de maaltijd. Uiterlijk half acht lopen we naar de bus en gaan we terug naar waar we om één uur begonnen zijn: Groningen. kaart Deventer in 1649 (J. Blaeu) Algemene informatie Deventer Deventer is een van de oudste steden van Nederland. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat het oudste stenen woonhuis in Deventer staat (in de Sandrasteeg). Deventer is een prominente Hanzestad. Tijdens de Middeleeuwen kwamen er kooplieden uit heel Europa om deel te nemen aan de jaarmarkten. In deze periode is de oude binnenstad ontstaan. Er zijn dan ook nog tal van monumenten die herinneren aan de Hanze (bijvoorbeeld het prachtige pand De Drie Haringen aan de Brink). De laatste 35 jaar heeft Deventer veel gedaan aan het herstel en behoud van de historische binnenstad. Het oude stratenpatroon is nagenoeg nog geheel intact. Honderden monumenten zijn gerestaureerd en veelal voorzien van nieuwe snijramen of gevelstenen. De wijk het Bergkwartier is één groot monument, maar er is zeker ook nieuwbouw, soms in aansluiting op de historische omgeving, soms ook geheel vernieuwend. (Bron: VVV Deventer, 2010) 2 3

3 A-Kwartier Toekomstvisie Vishoek, Groningen binnentuin RUG Harmonie, Groningen Hoekstraat, Groningen zicht op Hoge der A, Groningen (foto Bert Kaufmann) Café Land van Beloften, Groningen De toekomstvisie A-plus kwartier gaat over wat we de komende tien tot vijftien jaar willen met het noordwestelijke deel van de Groningse binnenstad. De directe aanleiding is het vertrek van de prostitutie per 1 januari 2016 uit dit deel van Groningen. Het is niet de bedoeling het hele A-kwartier op zijn kop te zetten. Wie in 2025 dit deel van Groningen bezoekt zal veel herkennen van de huidige buurt. Toch zal, wanneer gerealiseerd wordt wat bewoners, eigenaren, ondernemers, universiteit en gemeente beogen de buurt attractiever zijn en meer levendigheid uitstralen. Om hiertoe te komen zijn, in gesprekken met bewoners, eigenaren, ondernemers en de gemeente hiervoor veel ideeën aangedragen. Anders dan in het verleden zullen deze niet in een blauwdrukplan vastgelegd worden maar als een perspectiefrijk raamwerk houvast geven voor nog te bepalen/te nemen maatregelen. Dit willen we doen door in de visie de nadruk te leggen op meer ruimtelijke kwaliteit met meer samenhang. Door ruimte te bieden aan ambachten 2.0 en andere kleinschalige bedrijvigheid met relatie naar het A-kwartier én door het stimuleren van het wonen voor groepen die er nu niet wonen. Het gaat daarbij: - over de mensen die er wonen, werken, leven maar ook die uitgenodigd worden er te komen, - over, naast ruimtelijke, economische en culturele mogelijkheden én het benutten van kansen, - over de rollen van de bewoners, eigenaren en ondernemers door zowel hun inbreng als hun belangen, - over de Rijksuniversiteit als partner belanghebbende door, naast hun relatief grote vastgoedbezit, hun rol naar zowel de studenten als de stad, - over de initiatiefnemers van actuele ontwikkelingen vanuit hun belangen, waaronder dat investeringen duurzaam en verantwoord zijn, - over de rol van de gemeente vanuit haar verantwoordelijkheden (zoals het toetsen aan de regels) alsook uit haar mogelijkheden (denk hierbij aan het inrichten van de openbare ruimte). Kortom: over wat er mogelijk is, over door en voor wie, over het wanneer én over het hoe, maar ook over wat niet of over hoe niet. Dit omdat de diversiteit aan bewoners toegenomen is, de straten meer aangekleed zijn en er vele kleine bedrijfjes zijn. Bedrijfjes waar de deur van open staat, waar je jonge gedreven mensen druk ziet van niets iets maken, waar de enthousiaste ambachtman/ vrouw bruikbare dingen maakt, waar ruimte is voor het onverwachte, waar elkaar ontmoeten leidt tot inspiratie en ontwikkeling, kortom waar je graag wilt zijn en waar anderen graag komen. 4 5

4 Ideeën van bewoners Bijeenkomsten belanghebbenden groene leefstraat lichte bedrijvigheid uitbreiding openbare ruimte meer fietsenstallingen mix van bewoners mix van functies autoluw bezonning hoog bouwen invulling eengezinshuishoudens fietsenstallingen inpandig terras horeca openingstijden venstertijden harmoniecomplex shared spaces verblijfstraat handhaving gemeente geen museum leefbaar werkbaar woonbaar fraaie woonboten dure appartementen samenwerken rijksuniversiteit groningen universitair medisch centrum groningen parkeereffecten stegen openen of sluiten leegstand krakers jongeren starters betaalbare woningen trekpleister toerisme kinderdagverblijven sfeer minder stenig rozenstraat niet te algemeen kleine initiatieven blauwe regen voorzieningen voor gezinnen sociale diversiteit kleine plekjes bestrijden drugsoverlast wandelroute minder studentenpanden profiel diepenring aanpassen wandelen langs gracht goede fietsenstallingen bankjes toegankelijkheid kinderwagen rollator meer kleur groen weerslag van de op 8 april, 30 april en 25 augustus 2015 door de bewoners, eigenaren en ondernemers van het A-kwartier geuite ideeën en wensen, om gezamenlijk te komen tot een toekomstversie voor het A-kwartier. bijeenkomst van bewoners, eigenaren en ondernemers van het A-kwartier en de gemeente op 25 augustus bijeenkomst van bewoners, eigenaren en ondernemers van het A-kwartier en de gemeente op 8 april bijeenkomst van ondernemers van het A-kwartier op 25 augustus bewoners, eigenaren en ondernemers van het A-kwartier met elkaar aan de slag op 30 april 6 7

5 Aantrekkelijke verblijfstraat Plezierige levende straten Het verschil tussen gezellig en ongezellig is vaak snel duidelijk. Welke elementen geven de straat nu juist een gezellige of aantrekkelijke uitstraling? In de foto s hiernaast zien we een paar voorbeelden die bijdragen aan de sfeer in het straatbeeld. Vaak valt dit niet eens op wanneer we door een straat lopen. De planten groeien of vanuit potten of zo uit de stoep, bij de gevels omhoog. Ze worden onderhouden, maar kunnen wel vrij groeien. De afwisseling versterkt het beeld. Bepalend hierbij zijn soort, omvang, positie, wel of niet in pot. klimplant, Juffrouw Idastraat, Den Haag uithangborden, luiken, luifels en krijtborden, Walstraat, Deventer drieluik aantrekkelijke verblijfstraten, Deventer Bankjes en terrassen dragen bij aan de bruikbaarheid van de straat. De straat als leefstraat, om er te zijn, er te spelen en te verblijven. Door de straat in te richten als een erf en/of als een ruimte (dus zonder stoepen) wordt de straat een plek voor iedere gebruiker, waar een ieder op gelijk niveau staat. Met paaltjes en plantenbakken kunnen we voorkomen dat auto s dicht langs de panden rijden. Ook kleinere details in de gevel kunnen van invloed zijn. Lantaarns, markiezen, uithangborden en luiken dragen bij aan de uitstraling. Iedere ondernemer of bewoner draagt zijn eigen beeld uit en draagt bij aan de uitstraling van de hele straat. Aan een gezellige aantrekkelijke verblijfstraat. 8 9

6 Sterke verblijfstraat Veel uitstraling en unieke elementen dragen bij aan de aantrekkelijke verblijfstraat. Samenhang tussen en herhaling van elementen versterkt dit. Doordat de schilderingen (zoals hiernaast) herkenbaar zijn, een verhaal vertellen en ook nog een saaie garagedeur verbergen wordt er niet alleen iets bijzonders toegevoegd, maar ook iets wat afdoet aan de sfeer verborgen. De onderwerpen die verwijzen naar de, in dit geval rijke, historie van de straat dragen aan de sfeer bij. beschilderde garagedeur, Walstraat, Deventer beschilderde garagedeur, Walstraat, Deventer Door de historie ook te laten doorschemeren in uithangborden, gevels, bestrating en verlichting ontstaat er een samenhang, wat een bijzonder verschil maakt in de straat. Het gevoel dat je krijgt van het zien van deze verwijzingen is alsof je even terug bent in die tijd. Alsof je er zelf een deel van bent. steeg, Potstraat, Deventer levendige gevels, Walstraat, Deventer bestrating met historische uitstraling, Nieuwe Markt, Deventer groene gevel met bank, Walstraat, Deventer 10 11

7 Wandelroute Excursie routes (totaal ca. 180 min) Kapjeswelle Graaf van Burenstraat Lindenstraat Molenstraat Muggeplein Binnensingel g. Gibsonstraat Korte Noordenbergstr. Lindenplein Achter de muren Vispoort n.bergschild Papenstraat Barmhartigesteeg Ankersteeg Noordenbergstraat Bruynssteeg kranensteeg Vispoort IJsselstraat Klooster Leusensteeg Nieuwstraat Tibbensteeg Papenstraat Graven graven Nieuwe Markt Bagijnenstraat Waterstraat Smedenstraat Kuiperstraat Hagensteeg Hofstraat Nieuwstraat Kleine poot Engestraat Sandrasteeg Polstraat Grote Kerkhof Binnensingel Spinhuissteeg lamme van diesenplein Proosdijpassage Grote poot achter de broerderen Duivengang Burse Burseplein De Doelen broederenstraat Sijzenbaan Smedenstraat Plantsoenstraat Sijzebaanplein Lange Bisschopstraat Assenstraat Korte Bisschopstraat Spijkerboorsteeg Grote Overstraat Kleine Overstraat Singelstraat Op De Keizer Brinkpoortstraat Brink Waag Singel Keizersstraat Gedempte Gracht Geert Grootestraat Prinsen Golstraat Maansteeg Menstraat Leeuwenbrug Bergstraat Walstraat Prinsenplaats Rijkman Pikeursbaan Roggestraat Kerksteeg Bergschild damstraat Verzetslaan Bergkerkplein Emmastraat Houtmarkt De Prinsen route (groen) Brink - Bergstraat - Bergkerkplein - Walstraat (met stegen naar Golstraat en Geert Grootestraat) - Brink De Rijkmans route (rood) Brink - Zandpoort - Achter de Muren Zandpoort - Rijkmanstraat - Kerksteeg - Bergstraat - Maansteeg - Brink De Burse route (blauw) Brink - Polstraat - Bursestraat - Polstraat - Manhuissteeg - Achter de Muren Duimpoort - Grote Kerkhof - Grote Poot - Assenstraat - Brink De Graven route (oranje) Brink - Kleine Overstraat - Lange Bisschopsstraat - Grote Kerkhof - Waterstraat - Vispoort - Welle - Achter de Muren Vispoort - IJsselstraat - Noordenbergstraat - Het Klooster - Tibbensteeg - Nieuwstraat - Engestraat - Pontsteeg - Grote Overstraat - Brink Centrum Deventer Duimpoort Welle Bursestraat Polstraat Brink Zandpoort Rijkmanstraat Ad Muren Zandpoort Bokkingshang Melksterstraat Bokkingshang Vertrek/aankomst bus Grand Cafe Hans en Grietje Cafe Floors 12 13

8 Kleinschalige bedrijvigheid Kleinschalige bedrijvigheid laat de straat bruisen. Hier een winkeltje, daar een thee schenkerij, een goudsmid en een eigenaresse die haar eigen stoep en de straat schoonveegt. Er heerst bedrijvigheid. De ondernemers zorgen ervoor dat het straatbeeld blijft leven op momenten van de dag dat de bewoners zelf niet thuis zijn. De straat valt hierdoor niet stil. De bezoekers van de bedrijven zijn natuurlijk ook belangrijk hier voor. even vegen, Walstraat, Deventer mobiele uitstalling, Walstraat, Deventer steeg, Walstraat, Deventer toegang tot theetuin, goudsmid en woondecorateur, Walstraat, Deventer De aantrekkelijkheid van de straat is belangrijk voor de eigenaren van de bedrijven, daar profiteert de winkel of horeca van, want mensen komen graag in een aantrekkelijke straat. Ze zullen zorgen dat de gevels en straten schoon en onderhouden zijn. Dit heeft effect op hoe de bewoners de straat ervaren en hoe ze zelf kunnen bijdragen

9 Ambachten 2.0 Kleine bijzondere bedrijfjes zorgen voor een wisselend straatbeeld. Zoals een startup van jongeren in de technologie sector. Of een koffiebrander. Deze ambachten 2.0 groeien soms uit tot grote bedrijven en maken dan plaats voor een nieuw klein bedrijf, of vestigen zich voor lange tijd in het gebied. De bedrijven zijn vaak goed zichtbaar en open. De gevel is een belangrijk deel van hun uitstraling. Kleur, glas en bijzondere ontwerpen zijn immers opvallend en interessant voor voorbijgangers. Door bedrijven zoals deze zich te laten vestigen in een straat ontstaan dynamiek en unieke locaties. Startup, Nieuwe Markt, Deventer Een muurschildering kan ook een ambacht 2.0 zijn, als het ware een expositie van de artiest, permanent vastgelegd in het straatbeeld. Plekken die gevoelig zijn voor graffiti kunnen op deze manier ook aangepakt worden. koffiebranderij, Walstraat, Deventer kleurrijke gevels, Walstraat, Deventer muurschildering in de maak,polstraat, Deventer 16 17

10 Diverse doelgroepen drieluik wonen voor diverse doelgroepen, Deventer 18 verscheidenheid maakt de stad Door veel verschillende doelgroepen aan te trekken in de straat, ontstaat een gemengde gemeenschap. Jong en oud, met of zonder kinderen, met veel of weinig te besteden. Veel verschillende mensen betekent ook veel verschillende wensen. Meer verscheidenheid wil zeggen moderne, historische, kleine en grote woningen. Door veel verschillende doelgroepen aan te spreken is ruimte voor iedereen die graag in een binnenstad wil wonen. Een plek voor een oude alleenstaande man of vrouw, als ook een plek voor een oud minister, als de net gescheiden vader of moeder met de wisselende zorg voor zijn of haar twee kinderen. Voor de saamhorigheid en leefbaarheid is het van groot belang dat bewoners en ondernemers zich hechten aan de buurt. Van belang is dat je in je eigen buurt een wooncarriere kan doorlopen wat een een positief effect heeft op de leefbaarheid. 19

11 Diverse doelgroepen Open vensters, Gent stoepterras Oude Molstraat, Den Haag 20 voor iedereeen een plek in de leefstraat 21

12 Planning en Colofon Handig om te weten inventarisatie ideeën : april - augustus 2015 Wat er gebeurt met de resultaten excursie A-Kwartier excursie Deventer concept visie op hoofdlijnen nota van uitgangspunten : medio juni 2015 : medio september 2015 : eind september 2015 : eind september 2015 Van de meningen, opvattingen, reacties en bevindingen tijdens de wandelingen zal een verslag gemaakt worden wat als leidraad zal dienen voor het maken van de voorbeeldbladen. Deze voorbeeldbladen cq de uitkomsten van de excursie naar Deventer zullen meegenomen worden in de toekomstvisie van het A-kwartier. maken bestemmingsplan : oktober - december 2015 Voor wie is dit boekwerk Colofon Deze gids is gemaakt in opdracht van de Gemeente Groningen. De informatie is verzameld en gebundeld door Urban Opportunities. De gids is mede tot stand gekomen met informatie van VVV Deventer. Auteurs: Anna van Bon ir Remko Veenstra bnsp Urban Opportunities, Den Haag, NL bestemmingsplan ter visie uitvoering toekomstvisie : januari 2016 Deze planning is op hoofdlijnen en onder voorbehoud : januari eind Gebruik van kaartmateriaal en/of gegevens uit deze publicatie is alleen toegestaan met bronvermelding. Urban Opportunities Guust Baartmans Consult Gemeente Groningen 22 Dit boekwerk wordt ter beschikking gesteld aan alle deelnemers van de excursie op 18 september naar Deventer en wordt u aangeboden door de gemeente Groningen. Auteurs en kopierechten Alle foto s R. Veenstra - Den Haag met uitzondering van foto s op pagina 4, 19 en 21 Bronnen van de uitzonderingen: Hoge der A pagina 4: Bert Kaufmann Foto s pag.19: De Leeuw en Schipper Bosch Foto pag.21: Stad Gent, klimaat.stad.gent.be A-kwartier of kwartier De toekomstvisie A-kwartier omvat een groter gebied dan wat normaal onder het A-kwartier verstaan wordt. Het betreft hier het gebied tussen de Oude Kijk in t Jatstraat de Oude Ebbingestraat. Dit is de reden geweest om voor het gebied van de toekomstvisie een kwartier logo te maken. afbeelding achterblad: De Waag, Brink, Deventer Verbeeldingslogo Toekomstvisie Aplus-kwartier 23

13 Dit boekwerk is u aangeboden door: Gedempte Zuiderdiep 98 Postbus JB Groningen i: gemeente.groningen.nl