Zondagmorgen 10 Februari 2008 Protestantse Gemeente i.w. Zuidland

Transcriptie

1 Lezing: Exodus 3: 1 15; 4: 1-17 Matteüs 4: 1-11 Thema: "Ik laat je niet alleen" Intro "Ik laat je niet alleen". Eigenlijk is dát de naam van de Here God. Als Mozes vraagt: God, hoe heet u eigenlijk, dan krijgt hij te horen: Ik heet: Ik ben, die er zal zijn, anders vertaald: Ik zal er zijn voor jou! zoals we zongen. HEER, met een woord uit de Bijbel JAHWEH mag je het trouwens wel uitspreken? Het betekent: IK BEN ER VOOR JOU altijd! En dát mogen ook wij leren op deze eerste zondag van de 40-dagentijd, of van de lijdenstijd, zoals sommigen liever zeggen. Ook Mozes, die grote Mozes, moest het nog leren... zijn leven lang. En de ENIGE, die het altijd geweten heeft, de Here Jezus... zelfs Die moest ervoor vechten om die Naam van zijn Vader vast te houden: Vader, U bent er toch ook wel voor Mij?! Het gedeelte, dat dáár over gaat, hebben wij net uit het Matteüsevangelie gelezen; een gedeelte, dat regelmatig gelezen op deze eerste zondag van de veertigdagen-tijd, omdat het gezien wordt als het eerste lijden van Jezus en wij leggen het vandaag ook nog eens naast de roeping van Mozes. Jezus wordt naar de woestijn geleid door de Geest - zo horen we - naar de woestijn van Judea, tussen Jeruzalem en de Jordaan (of was het misschien zuidelijker, door de Negev richting Sinaï), waar de duivel ahw. al op Hem wacht. En dat is vreemd, want het is nog maar even geleden dat Johannes de Doper Jezus gedoopt had - de hemel opende en een stem klonk van de hemel met de woorden: "Deze is mijn geliefde Zoon, in Hem vind Ik mijn vreugde..." en de Geest was als een Duif op Hem gekomen... Een moment om nooit te vergeten... En nu brengt die zélfde Geest Hem naar de woestijn??? Moest dat dan van God??? Vond God dat nu nodig? De vertaling "om door de duivel op de proef gesteld te worden" lijkt daar op te wijzen, maar de evangelist Lukas zegt simpeler: "Dáár werd hij door de duivel verzocht". De apostel Jakobus schrijft in zijn brief: "God brengt niemand in verzoeking" - dus zeker zijn eigen Zoon niet - zou ik denken. Nee, de gedachte van een soort test voor Jezus lijkt me niet zo gelukkig. Zeker is, dat de doop in de Jordaan én het ontvangen van de Geest voor Jezus niet direct de weg tot succes opent, maar dat er eerst nog een "woestijn-ervaring" voor Hem volgt. En er zijn hier parallellen aan te wijzen met het boek Exodus, dat dit seizoen in de GGG s, de Gemeente-Groei-Groepen centraal staat - Exodus, waar het volk Israël na de bevrijding uit Egypte en de doortocht door de Schelfzee (hun doop) eerst nog door de woestijn heen moet, voordat het beloofde land voor hen opengaat. 1 / 6

2 De woestijn, een plaats, die in de geschiedenis van Israël een symbolische waarde heeft gekregen. In de woestijn is er de voorbereiding op het beloofde land, is er de voorbereiding op je taak is er de ontmoeting met God - denk maar aan Mozes en Elia: Mozes, die veertig dagen op de berg Horeb was, om de stenen tafelen mee te krijgen en ook van hem wordt verteld dat hij niet at en dronk (Ex. 34) Elia, die eeuwen later in 40 dagen naar die zelfde plek, naar de Horeb, trok voor een ontmoeting met de Eeuwige. We zullen hen volgende week nog op een andere berg tegenkomen. De woestijn, dáár heeft Jezus de ontmoeting met zijn Vader gezocht, de woorden van Vader, de woorden uit de Schriften met zich meedragend... Zeker toen die veertig dagen en nachten vasten bijna voorbij waren en de honger zich deed gelden. Is het op dát moment, dat die woorden uit Deuteronomium 8 bij Hem boven komen: "40 jaar heeft de Here jullie in de woestijn geleid om jullie zijn macht te tonen en jullie op de proef te stellen (...), en Hij gaf jullie het manna te eten..." Had ik dat manna maar, denkt Hij misschien wel. En op datzelfde moment verschijnt de Verzoeker: de bijnaam van de duivel, diabolos, spelbreker... "Ik heb het wel gehoord, die woorden: "Jij bent mijn geliefde Zoon..." Nou, dat lijkt er niet erg op in deze eenzaamheid en met die honger... Laat het maar eens zien: Stenen tot brood... simpel toch! Maar dan citeert Jezus de verdere woorden uit Deuteronomium 8:... er staat geschreven: "de mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord, dat klinkt uit de mond van God." (8:3) Dáárom was er Mánna in de woestijn... om het volk te leren leven in vertrouwen op God... en zó zal de Vader nu ook wel voor Mij zorgen... er zijn voor Mij, dát is de achterliggende gedachte bij Jezus. "Als je Gods Zoon bent..." Jezus wordt uitgedaagd misbruik te maken van de gave die Hem geschonken was: - om een wonder te doen, wat God helemaal niet wilde. - om te roepen: er zij brood! - om alleen ik-gericht bezig te zijn; alhoewel: zijn honger was wel echt! Maar Hij is niet zomaar een wonderdoener en er klinken geen machtswoorden. De gaven van de Geest zijn er alleen voor de dienst in het Koninkrijk en een wonderbare spijziging zal later nog wel komen. "Er staat geschreven..." Dát knoopt de duivel in zijn oren Bijna vriendschappelijk neemt hij Jezus mee naar de tempel. Hier in de Heilige Stad, bij de tempel, in het huis van Vader, zal er toch niets kunnen mis gaan. Het dak van de tempel / 6

3 "Spring maar, toon je Godsvertrouwen en de engelen zullen komen..." Als je Gods Zoon bent... Zegt Psalm 91 niet: Zijn engelen zal Hij opdracht geven... en zij zullen je op handen dragen en zorgen dat je je voet niet aan een steen stoot. Een half citaat maar, want er staat in de psalm tussen:...en zij zullen je behoeden op al je wegen - en Jezus had nog een hele weg te gaan Eén citaat, en dan nog wel half, is niet genoeg... Het lijkt wel op ons gezegde: je moet Schrift met Schrift vergelijken, of misschien komt dat juist hier wel vandaan. Want Jezus antwoordt: er staat óók geschreven: "Stel de Heer, uw God, niet op de proef, probeer Hem niet uit... Opnieuw woorden uit Deuteronomium, nu hoofdstuk 6. Het is een verwijzing naar die keer, bij Massa en Meriba, dat het volk riep: God als u er bent, waarom zitten we hier dan... Bent u er wel voor ons??? (Exodus 17:1-7) Als er een God is, waarom dan...? En dat klinkt ook ons bekend in de oren... Van mensen, die moeite hebben te geloven, maar ook van ons zelf.. Vaak zo begrijpelijk, die opmerking, als er dingen in het leven gebeuren, die je niet plaatsen kunt - maar het is niet de weg waarop God tot ons komt - zich even bewijzen. Daag God niet uit...! Ik kom daar straks nog even op terug n.a.v. al die protesten van Mozes. Tot vijf maal toe heeft hij iets te protesteren, maar dat is net één keer te veel... Daag God niet uit... Die engelen zíjn er wel voor Jezus, maar pas aan het einde van de verzoekingen zullen zij hun taak verrichten. En dan die derde verzoeking - op een zeer hoge berg: een appèl aan het roepingsbesef van Jezus als Messias: om je taak uit te voeren heb je toch macht nodig... ik kan je die geven - één knieval slechts... en ik geef je macht over alle koninkrijken op aarde... En in de hemel dan??? Hoort die er niet meer bij? En dan moeten we denken aan die woorden uit het einde van het Matteüsevangelie: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde... ( Matteüs 28) Maar dán is Jezus ondertussen wel de weg van het kruis gegaan. Dán is Hij wel in het diepe van de Godverlatenheid gesprongen Dan zijn er óók psalmen geciteerd: Mijn God, Mijn God... Maar dan zijn de engelen inderdaad gekomen - op de Paasmorgen. En Degene die dán de macht geeft, is... Zijn Vader! Op dit moment klinkt het eerst hard: "Ga weg Satan", woorden die later opnieuw klinken als Petrus Hem van de weg van het kruis wil afhouden. 3 / 6

4 En dan heel eenvoudig: er staat geschreven - opnieuw Deuteronomium; Mozes, als gever van de wet, wordt in ere gehouden: er staat... "Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen Hem". Hij knielt niet - en daarom zal het moment komen, dat elke knie zich voor Hem zal buigen. (Filippenzen 2) De duivel gaat weg - en de engelen komen en dienen Jezus, zorgen voor brood en wijn, zoals het woordje "dienen", diakoneoo, suggereert. Het is genoeg! De duivel weet genoeg: dít, deze Zoon is zijn grootste vijand! God weet genoeg: Jezus mijn Zoon - Hij is mijn beste Vriend. En Jezus wist het: Vader, JAHWEH, Hij zal er zijn voor Mij! De trouw aan het Woord en daarin de trouw aan zijn Vader hebben duidelijk gemaakt, wáár het in zijn verdere leven op aarde om zal gaan. De weg van de navolging is hierin getekend... Nu kun je ons leven niet zomaar náást dat van Jezus leggen, maar tóch gebeurt hier in Matteüs 4 opnieuw iets wat al op de eerste bladzijden van de Bijbel (in Genesis 3) wordt geschetst. De trouw, het verbond tussen God en zijn kinderen wordt op de proef gesteld.... Als je Gods Zoon bent, dan kun je toch Als je mens van God bent, Adam, Eva, dan mag je toch wel Als je christen bent, dan heb je toch wel de vrijheid en dan mag je toch ook wel aan jezelf denken... Zó staat ook óns leven onder spanning. Wordt ons christen-zijn op de proef gesteld. En er wordt ons ingefluisterd: "... Als je dan gedoopt bent, als je door het water bent gegaan, of het water over jou..., als je de Geest gekregen hebt, dan hoef je toch zeker niet in de woestijn te zijn... Ik weet wel een andere weg..." En ons wordt door Gods tegenstander, door de Verzoeker een andere weg voorgeschoteld, zónder navolging waar "brood" is in overvloed... en dan heb je toch geen "Manna" nodig... heb je de Gever ook niet nodig waar spektakel bij het leven en soms het geloven hoort en dat mag toch wel volgens de Bijbel en waar een knieval voor een beetje (of veel) macht het geloof toch geen kwaad doet... De duivel brengt eigenlijk twee gevaren met zich mee... óf teveel aandacht: men ziet over al de duvel achter, - strijd van geestelijke machten - ontlopen daardoor mensen hun eigen verantwoordelijkheid, en zo krijgt hij teveel eer, en heeft hij het direct gewonnen. óf het andere gevaar: te weinig aandacht - zeker in deze tijd, waar de theologie hem in het rariteitenkabinet heeft gezet / 6

5 " de duivel, ach dat was vroeger..." en waar in de praktijk alleen nog maar gesproken wordt over het kwaad in de mens, in de wereld, in de strukturen, enz. en dat moeten we zelf zien te klaren... Voor Jezus Christus was hij reëel... de duivel... even listig als de oude slang uit het paradijs... degene, die Hem bij zijn Vader vandaan wilde trekken... mensenmoordenaar vanaf het begin. En ook wij ervaren onze verzoekingen...: nee, niet állemaal duivels, - soms, ja, als je je begeeft op wegen, die je brengen in het rijk van zijn duisternis, waar hij vrijspel krijgt in mensenlevens... (soms door paranormale zaken, soms door dingen die net op het randje zijn en waardoor je dus over de rand tuimelt, soms door die dingen die in de stilte van je eigen denkwereld een eigen leven gaan leiden) maar de mééste verzoekingen zijn gewoon met ons dagelijks leven gegeven; De verzoeking de weg van de minste weerstand te gaan: van zórgen voor jezelf en niet voor de ander van het gericht zijn op eer en daarbij de ander als opstapje gebruiken van het gaan van een weg, waarop God een hulpje mag worden voor noodgevallen, ipv. van De Enige, die onze aanbidding waard is. En de duivel, ja die lacht dan. Zonder moeite is een mens voor zijn weg gewonnen. Maar God is anders: Hij wil mensen in zijn dienst nemen, zonder hen te kleineren. Hij wil zijn weg met mensen gaan, zelfs al is het soms door de woestijn. Maar Hij laat hen niet alleen, laat hen niet vallen inderdaad - maar belooft Zijn trouw door alles heen: Ik zal bij je zijn. Zoals het gold voor Israël - "Ik heb hun hulpgeroep gehoord" - zó geldt het voor ieder van ons persoonlijk. God gaat mee op weg... Onderweg naar... Het kan op allerlei manieren in gevuld worden: Israël in de woestijn Jezus Christus op weg naar Jeruzalem. Wij op weg naar Pasen... en de weg is soms lang. Maar er is de belofte van Gods nabijheid er is de belofte van engelen, die ons willen bewaren op al onze wegen Wij zijn niet voor niets gedoopt met daarbij de belofte van Gods Geest... Gods genade draagt ons. Hij tilt ons weer op, ook als wij struikelen. 5 / 6

6 Vragen mogen wij hebben, bezwaren zelfs uiten... Wie ben ik? Hoe heet U? Wat voor teken? Geen man of vrouw van het woord... Maar als wij zeggen: God, neem maar iemand anders... die vijfde keer, dán is het: Ga! Ga op weg! Op weg naar Pasen. Op weg naar die nieuwe toekomst. Soms door lijden heen. En IK zal met jou zijn! Amen. 6 / 6