Vrijwilligerswerk met school. Plan van aanpak voor organisaties

Transcriptie

1 Vrijwilligerswerk met school Plan van aanpak voor organisaties

2 Voorwoord Dat vrijwilligerswerk noodzakelijk is voor talloze organisaties moet ik u zeker niet vertellen. Ook nu is het vrijwilligerswerk de spilfiguur in het zogenaamde "middenveld". In deze tijden van vergrijzing en vragen over de toekomstige zorgverzekering wordt de jeugd maar al te vaak naar de achtergrond geschoven. Nochtans is "de jeugd van tegenwoordig" de toekomst voor morgen, ook in het vrijwilligerswerk. Daarom is het Punt vzw al van in 2001 bezig met een project om leerlingen via de school te laten kennismaken met het vrijwilligerswerk. In het kader van mijn stage op het Punt vzw heb ik het Plan van Aanpak voor scholen grondig veranderd en een nieuw Plan van Aanpak voor organisaties opgesteld. Hiervoor heb ik informatie kunnen ontlenen van andere scholen die al een tijd met een gelijkaardig project bezig zijn. Daarom wil ik graag Marie-Claire Fouquet en Nikolaas Sintobin bedanken voor hun gewillige steun. Ook de andere Provinciale steunpunten en vooral Eva Hambach van het Vlaams Steunpunt wil ik bedanken voor hun bijsturingen en aanmerkingen. Ten slotte bedank ik nog iedereen op het Punt vzw, Afsaneh, Elke, Inge en vooral Veerle Leroy voor alles. Nog veel leesplezier!! Gert Thielemans 1ste lic. Sociale Agogiek VUB 1.

3 Inhoudstafel Voorwoord 1 Inhoud 2 Inleiding 3 Voorbereiding 1. De introductieles 5 2. De vrijwilligersvacaturebank 5 Werkwijze 1. Tijdsduur 7 2. Een organisatie zoeken 7 3. De coach 8 4. Vormingen 9 Enkele aandachtspunten 10 Nawoord 11 Bijlagen 1. Gegevenslijst Evaluatiefiche organisaties Publicatielijst het Punt vzw 15

4 Inleiding Vrijwilligerswerk op school In 2001 startte Het Punt vzw met de actie "vrijwilligerswerk op school". Deze actie werd georganiseerd naar aanleiding van het "Internationaal Jaar van de Vrijwilliger". Het was de bedoeling om scholieren op een boeiende manier te laten kennismaken met de verschillende aspecten van vrijwilligerswerk. Enkele scholen gingen op het aanbod in. Zij stuurden hun leerlingen op pad naar organisaties uit diverse sectoren zoals welzijn, jeugd of cultuur. Een handje toesteken in een rusthuis, de elektrische installatie van een cultureel centrum in orde brengen, ontspannende activiteiten organiseren voor jongeren, het zat er allemaal bij. De reacties, zowel van de scholen als van de organisaties, waren positief en daarom besloot Het Punt vzw verder te gaan met deze actie. Met wat geluk wordt jouw organisatie geselecteerd door één of meerdere scholieren. Een goede zaak, want jongeren zijn gegeerd in vele organisaties. De jeugd is trouwens de toekomst, dus ook de toekomst van jouw organisatie. Het is dus belangrijk dat je de jongere goed opvangt en begeleidt en hem kan motiveren om de stap te zetten naar duurzaam engagement. Om dit project in goede banen te leiden heeft Het Punt vzw, het Brusselse steunpunt voor vrijwilligerswerk dit Plan van Aanpak opgesteld. Hierin vindt je veel nuttige informatie om het project te doen slagen. Ook voor de scholen is er een gelijkaardig PVA, maar dan aangepast aan de noden en vragen van de scholen. Als je nog vragen hebt kan je deze gerust stellen aan iemand van het team van Het Punt vzw. Onze contactgegevens staan achteraan in ons Plan van Aanpak. Alvast veel plezier met het lezen van dit PVA en veel succes met het verdere verloop van het project! Het team van Het Punt vzw 3.

5

6 Voorbereiding Goed begonnen is al half gewonnen. Een goede voorbereiding is dus noodzakelijk om dit project tot een goed einde te brengen. Hier overlopen we even welke werkwijze wij in het PVA voor scholen voorstellen hoe zij de leerlingen het best voorbereiden op het project. Introductieles Uit voorgaande projecten is gebleken dat veel leerlingen een vertekend beeld hebben van vrijwilligerswerk. Uitspraken zoals "vrijwilligerswerk is voor oude(re) mensen" of "voor vrijwilligerswerk word je betaald" komen wel meer voor bij jongeren in het Brusselse. Daarom is het belangrijk dat in deze introductieles de jongeren een duidelijk beeld krijgen wat vrijwilligerswerk is. In deze introductieles van één uur worden via klasgesprekken jongeren bevraagd over hun visie over vrijwilligerswerk, wat hun ervaringen zijn als vrijwilliger, Deze gesprekken worden begeleid door de leerkracht, en evt. iemand met ervaring in het vrijwilligerswerk (vb. iemand van het steunpunt vrijwilligerswerk). Na deze klasgesprekken wordt het project uitgelegd. De leerlingen komen te weten hoe ze een organisatie kunnen vinden, hoe zij hun tijd het best verdelen, De leerlingen moeten zelf een organisatie naar keuze zoeken, en dit om hun verantwoordelijkheid en zelfstandigheid op te leggen en ze iets te laten zoeken wat ze zelf willen (het kan echter ook zijn dat de leerkracht de leerlingen een keuzelijst voorlegt). Na deze les gaan de leerlingen op zoek. De vrijwilligersvacaturebank Zoals hierboven vermeld moeten de leerlingen zelf op zoek gaan naar een organisatie. Sommige leerlingen zullen al weten waar ze willen werken of wat voor werk ze willen doen, anderen dan weer niet. Om het zoeken te vergemakkelijken kunnen ze eens een kijkje nemen op de vrijwilligersvacaturebank op de website Op deze vacaturebank kunnen jullie als organisatie openstaande vacatures plaatsen. De vrijwilliger kan zoeken op regio en/of de sector en/of een bepaalde taak 5.

7 en/of een bepaalde organisatie. Hoewel deze vacaturebank niet bedoeld is voor dit project, kunnen leerlingen wel via deze weg kennismaken met het aanbod van vrijwilligerswerk in zijn/haar regio.

8 Werkwijze Dit PVA is een leidraad voor zowel scholen als organisaties om het project in goede banen te leiden. Hierin staan dus enkel richtlijnen en dus geen concrete afspraken. De invulling van zowel de school als de organisatie kan grondig afwijken van onze richtlijnen. In dit hoofdstukje geven we enkele voorbeelden hoe men te werk kan gaan. Tijdsduur De tijdsinvulling van het project kan variëren naargelang de werkwijze van de scholen en de organisaties. Er zijn scholen die met vaste jaarlijkse projectdagen werken, en anderen die het project liever spreiden. Project op jaarbasis: Iedere maand gaan de leerlingen naar hun organisatie om daar één of meerdere uren hun taak te doen. (vb. iedere week één uur, of iedere 2 weken 2 uur, of iedere maand een halve dag) Projectdagen: vb. 3 volledige dagen na elkaar als vrijwilliger actief zijn in een organisatie (vb. actiedagen, vormingsdagen, ) Ook een combinatie van beiden is mogelijk. Het kan belangrijk zijn dat je hiermee rekening houdt, zodat je niet voor onaangename verrassingen staat. Ook is de medewerking van de scholieren maar beperkt aangezien wij voorstellen om de leerlingen niet langer dan 1 à 2 uur per week te laten werken, om ze zo niet te overladen. Een organisatie zoeken Een leerling van het 6de middelbaar is al zelfstandig genoeg om keuzes te kunnen maken. Daarom stellen we de school voor aan hun leerlingen de vrije keuze te laten om zelf vrijwilligerswerk te kiezen. Zo kan hij vanuit zijn of haar eigen regio en leefwereld een plekje vinden in een organisatie. Deze werkwijze is niet alleen tijdsbesparend, maar werkt ook meer motiverend, want er wordt de leerling niets van bovenuit opgelegd. Zo kan het zijn dat hij in het rusthuis waar zijn grootmoeder zit een dagje of langer komt helpen, maar kan iemand ook voor langere tijd bij het rode kruis als vrijwilliger actief zijn. Goede informatie is zeer belangrijk. Wanneer een leerling uw organisatie contacteert, is het belangrijk dat je hem met raad en daad bijstaat en hem 7.

9 vooral de juiste informatie meegeeft. Ze moeten goed weten wat hun precieze taak is en wanneer ze kunnen komen werken. Er is niets zo demotiverend als de hele tijd een taak doen waar je niet voor hebt gekozen of wanneer je op onmogelijke uren moet komen werken. De coach De leerling wordt in de meeste gevallen aangespoord om zelf vrijwilligerswerk te zoeken. Omdat de leerkracht niet in staat is om alle leerlingen op te volgen, wordt er aan de scholieren gevraagd om een coach of begeleider te kiezen. Een coach is iemand van de organisatie die de leerling kan begeleiden. Bij het aanstellen van de coach mag men zeker niet vergeten dat de coach altijd aanwezig is wanneer de leerling er is. Ideaal is een coach in een coördinerende functie van een organisatie. Wie? De coach is iemand van de "stageplaats" met liefst een leidinggevende functie. Hij/zij kent de organisatie goed en is communicatief genoeg om de leerling wegwijs te maken. De coach is ook verantwoordelijk voor de leerling en zorgt ervoor dat hij regelmatig rapporteert aan de betrokken leerkracht. Waarom? De leerling heeft nood aan begeleiding. De coach kijkt niet alleen toe op de goede werking, maar zorgt er voor dat de leerling snel zijn weg vindt. De coach is dus een stagebegeleider van de leerling. Scholen willen vermijden dat de leerlingen spijbelen tijdens hun moment van vrijwilligerswerk. Daarom controleert de coach op de aanwezigheid van de leerling. Iedere leerling die vrijwilligerswerk heeft gevonden, geeft de naam en contactgegevens van een begeleider of coach door. Deze coach is er altijd wanneer de leerling op de stageplaats is en kijkt toe of de leerling zijn of haar taak goed volbrengt. Hoe? Iedere leerling krijgt een kaart mee die de coach parafeert wanneer de leerling aanwezig is. Wat? De coach moet ook de leerkracht contacteren wanneer er problemen zijn, of wanneer de leerling niet komt opdagen. Ook de leerkracht neemt op regelmatige basis contact op met de coach om te horen of alles naar wens loopt. TIP: Stel een blad op waar alle contactgegevens van de coach, leerling en

10 leerkracht staan, zodat men in geval van problemen snel kan ingrijpen. Een voorbeeld van dit "gegevensblad" zie bijlage 1. Vormingen De leerlingen worden ook aangespoord vormingen te volgen. Deze vorming moet te maken hebben met vrijwilligerswerk, of een thema waarmee hij als vrijwilliger werkt. De bedoeling is dat hij zelf zoekt, maar indien u als organisatie denkt een interessante vorming te hebben voor hem mag u deze natuurlijk ook aanbieden. Op en in de brochures "leren bij de buren" te downloaden op de site van het Punt vzw ( vind je nog een ruim vormingsaanbod. Deze vormingen worden niet verplicht, maar kunnen een meerwaarde vormen voor de leerlingen. Omdat de vorming het best in het teken van de stageplaats of vrijwilligerswerk staat, is het aangewezen de scholier een vorming aan te bieden nog voor het aflopen van zijn stageperiode. Evaluatiefiche We vragen u vriendelijk om na het aflopen van het project de evaluatiefiche in te vullen. Dit om de nodige feedback te krijgen van ons project. Je stuurt deze fiche (zie bijlage 2) terug naar het Punt vzw. 9.

11 Aandachtspunt Enkele aandachtspunten Zorg ervoor dat je de leerling een interessante taak geeft en rekening houdt met zijn mogelijkheden (tijd, kennis, ) Contacteer bij problemen de betrokken leerkracht (vraag contactgegevens aan de leerling) In sommige scholen nemen de laatstejaars voor één dag een leerling mee uit het 5de jaar. Dit om ze al warm te maken om volgend jaar ook deel te nemen aan het project. Controleer goed of alles in orde is qua verzekeringen. Normaal gezien zijn de leerling van de school uit verzekerd, maar neem toch steeds contact op met de betrokken leerkracht. Maak gebruik van de publicaties van Het Punt vzw om u te ondersteunen bij het begeleiden van vrijwilligers (zie bijlage 3).

12 Nawoord Dit Plan van Aanpak dient niet strikt op de letter nageleefd worden, maar is wel een nuttige leidraad voor je organisatie om dit project tot een goed einde te brengen. Dit PVA dient gewoon om organisaties wat op weg te helpen en te overtuigen om deel te nemen aan dit project. Vergeet niet dat goede communicatie tussen je organisatie/coach en leerkracht essentieel is om te weten op welke manier zij te werk willen gaan. Moest je nog vragen hebben? Aarzel dan niet een neem contact op met ons. Het Punt vzw steunpunt vrijwilligerswerk Brussel Treurenberg Brussel Tel.: Fax: Website: Openingsuren: maandag tot vrijdag van 9u tot 13u Gesloten op woensdag en tijdens het weekend Wij zullen jullie met raad en daad bijstaan. Veel succes! Het team van Het Punt vzw 11.

13 Bijlagen Bijlage Gegevenslijst 1 Leerling: Naam:... Adres: Tel.:... GSM: Organisatie Naam organisatie:... Adres organisatie: Tel. organisatie:... organisatie:... Openingsuren/dagen organisatie: Naam Coach:... Tel. Coach organisatie:... GSM Coach organisatie:... Coach organisatie:... School Naam school:... Adres school: Naam Directeur/Directrice:... Tel. school:... school:... Naam leerkracht:... Tel. leerkracht school:... leerkracht school:... Bereikbare uren leerkracht:

14 Bijlage 2 Evaluatiefiche organisaties Deze vragenlijst dient als evaluatie van het project. Gelieve deze in te vullen, zodat wij ons project kunnen bijsturen naar de wensen van uw organisatie en stuur deze terug naar Het Punt vzw. 1. Wat is de naam van uw organisatie? 2. Welke taak hebt u de leerling(en) laten doen? 3. Paste/draaide de leerling goed mee in uw organisatie, of ondervond u hinder in de dagelijkse werking van de organisatie? 4. Geef een cijfer van 1 (= zeer ontevreden) tot 10 (=uitermate tevreden) over het geleverde werk van uw leerling 5. Geef uw algemene bevinding over dit project 6. Wat zijn de positieve punten? 7. Wat zijn de negatieve punten? 13.

15 8. Hoe verliep de samenwerking met Het Punt vzw? O Zeer goed O Goed O Matig O Slecht O Zeer slecht O Ik heb niet samengewerkt met Het Punt vzw O Ik weet het niet 9. Wat vond u van de verkregen informatie van het steunpunt voor vrijwilligerswerk? (Plan van Aanpak, ) O Zeer slecht O Slecht O Matig O Goed O Zeer goed 10.Hoe verliep de samenwerking met de scholen? O Zeer goed O Goed O Matig O Slecht O Zeer slecht O Ik weet het niet 11. Wat waren hier de knelpunten en de positieve punten? 12. Bent u van plan dit project volgend jaar nog eens te herhalen? O Ja O Neen O Misschien O Ik weet het niet O Misschien, maar dan moet er eerst wat veranderen nl. 13. Zou u het project aanraden aan anderen? O Ja O Neen O Misschien O Ik weet het niet 14. Hebt u nog opmerkingen, aanbevelingen, kritiek over dit project? Alvast enorm bedankt voor het deelnemen en het invullen van deze vragenlijst!

16 Bijlage 3 Publicatielijst Het Punt vzw Leerlingen en Vrijwilligerswerk: Plan van aanpak voor de middelbare school Gratis voor scholen OMSCHRIJVING: Hoe organiseer je met je leerlingen derde graad secundair vrijwilligerswerk? (Vernieuwde versie 2005!) Leerlingen en Vrijwilligerswerk: Plan van aanpak voor organisaties Gratis voor organisaties OMSCHRIJVING: afgestemd op het PVA voor middelbare scholen. Hoe als organisatie leerlingen begeleiden in het vrijwilligerswerk. Graag gedaan Gezelschapsspel /10 euro of gratis voor scholen en jeugdverenigingen OMSCHRIJVING: een aangename manier om in groepsverband kennis te maken met vrijwilligerswerk. Een samenwerking het Centrum Informatieve Spelen en van de Vlaamse steunpunten voor vrijwilligerswerk. Spelduur:2 uur, gemiddeld 24 spelers, doelgroep: jongeren van +15 jaar en volwassenen Ik doe het vrijwillig Video / 5 euro of gratis voor leden en scholen OMSCHRIJVING: een promotievideo voor scholen, bedrijven en verenigingen. Vrijwilligerswerk: Plan van aanpak voor uw bedrijf Gratis voor bedrijven OMSCHRIJVING: Zo doe je met je werknemers vrijwilligerswerk! Vrijwilligerswerk goed gekend: Rechten en plichten van vrijwilligers Formaat: A5 / gratis OMSCHRIJVING: Handige samenvatting voor vrijwilligers en de organisaties over de regelgeving in het vrijwilligerswerk Vrijwilligers aantrekken is een kunst Formaat: A5 / 2 euro (leden), 5 euro (niet-leden) OMSCHRIJVING: handleiding in de vorm van een leuk kookboek om op een originele manier vrijwilligers aan te trekken in jouw organisatie. De handleiding biedt een aantal handige tips en kant-en-klare aantrekkingstechnieken. 15.

17 Vrijwilligers prikkelen is een kunst Formaat: A5 / 2 euro (leden), 5 euro (niet-leden) OMSCHRIJVING: een makkelijke handleiding met verschillende testjes om op een originele manier de motivatie van je vrijwilligers te meten, de prikkelende elementen van de vrijwilligersbegeleider te analyseren en je eigen organisatie vragen te stellen. De handleiding biedt een aantal handige tips. Met vrijwilligers sporen is een kunst Formaat: A5 / 2 euro (leden), 5 euro (niet-leden) OMSCHRIJVING: handleiding die je op spoor zet aangaande het selecteren en evalueren van vrijwilligers Goed verzekerd? Vrijwilligerswerk en verzekeringen Formaat: A5 / 2 euro (leden), 5 euro (niet-leden) OMSCHRIJVING: leuke handleiding die je wegwijs maakt in de wereld van verzekeringen Vrijwilligerswerk Goed Gelinkt aan lokale besturen Formaat: A5 / Gratis voor lokale besturen OMSCHRIJVING: een informatiefolder over vrijwilligerswerk speciaal voor lokale besturen Vrijwilligerswerk Goed Gelinkt aan organisaties Formaat: A5 / Gratis voor organisaties OMSCHRIJVING: een informatiefolder over het gebruik van de vacaturebank Muismat " " Gratis voor leden Wie zoekt die vindt... Formaat: A6 / gratis voor vrijwilligers OMSCHRIJVING: een informatiefolder voor kandidaat-vrijwilligers en organisaties over de werking van de steunpunten. Formaat: affiche / gratis OMSCHRIJVING: een aantrekkelijke affiche om vrijwilligerswerk te promoten. Katoenen draagtas "Het Punt vzw" 1,50 Winkeljeton met vermelding "Tax Free" en 1,00 Postkaartjes: Bloem of hartje met "Dankjewel vrijwilliger" 0,50