Beter bij de Les. Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Beter bij de Les. Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink"

Veerle Aalderink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Beter bij de Les Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink

2 Drie onderwerpen die aan bod komen 1. Wat zijn executieve functies? 2. Wat is een cognitieve training en wanneer zet je deze in? 3. Waarom wetenschap in de wijk?

3 Het lukt me toch niet Ik ben dom Daniel Hij lijkt niet te luisteren Hij vergeet instructies vaak Hij wordt zo snel boos of uit z n doen Hij is vaak helemaal kapot

4 Wat is er aan de hand met Daniel? Problemen die te maken hebben met Executieve Functies

5 Wat zijn Executieve functies (EF)? de dirigent van een orkest

6 EF: Gedrag in goede banen leiden

7 Executieve functies: een verzamelterm Responsinhibitie Flexibiliteit Taakinitiatie Time management Werkgeheugen Planning/organisatie - doelgericht gedrag Emotieregulatie Zelfmonitoring - metacognitie Executieve functies vaak bij veel kinderpyschiatrische beelden afwijkend Specifiek werkgeheugen heeft een grote relatie met leren (Gathercole et al., 2012)

Zelfmonitoring - metacognitie Executieve functies vaak bij veel kinderpyschiatrische

8 Wat is het werkgeheugen? Is het geheugen waar je vaak 2 dingen tegelijk moet kunnen doen: Vasthouden en bewerken van informatie Luisteren en doen Voorbeelden schoolsituatie: Onthouden en uitvoeren instructie van leerkracht Tussenstappen onthouden van rekensom Goed zijn in begrijpend lezen Meedoen in de kring Plan vasthouden en uitvoeren Kortom, het werkgeheugen is heel belangrijk bij het leren!

informatie Luisteren en doen Voorbeelden schoolsituatie: Onthouden en uitvoeren instructie van

9 Test werkgeheugen Luister-geheugen taak: Opdracht: 1. geef aan of de zin waar/ niet waar is 2. noem het eerste woord van alle zinnen die je gehoord hebt.

11 Test uw Exectieve Functie

12 arbetsminne Ontwikkeling van het werkgeheugen Aantal digits leeftijd ålder

13 Werkgeheugen

14 Het werkgeheugen is te trainen! Uit recent onderzoek blijkt dat het werkgeheugen getraind kan worden: Kinderen met ADHD hebben 5 weken lang geheugen oefeningen op de computer gemaakt en na 5 weken. Verbetering in het werkgeheugen Verbetering in het redeneren en controleren van impulsen Minder aandachtsproblemen Minder hyperactief Dit effect bleef bestaan, ook 3 en 6 maanden later!

5 weken lang geheugen oefeningen op de computer gemaakt en na 5 weken.

15 Ons onderzoek Het is een hele positieve ontwikkeling dat je het werkgeheugen kunt trainen, maar. Ga je hierdoor ook beter presteren op school? Kun je beter opletten? Lukken de rekensommen nu wel? Kun je de instructie van de leerkracht beter onthouden? Beter Bij de Les wil graag de effecten IN DE KLASSENSITUATIE van het trainen van werkgeheugen weten bij kinderen met ADHD

Lukken de rekensommen nu wel? Kun je de instructie van de leerkracht beter onthouden?

16 Waarom een nieuwe behandelmethode? De nieuwe methode richt zich op alle vaardigheden die belangrijk zijn voor uitvoeren van een taak (executieve functies) Dus niet alleen het werkgeheugen wordt getraind. Er wordt actief een verband gelegd met de klassensituatie, onder andere door de leerkracht uitgebreid te informeren

uitvoeren van een taak (executieve functies) Dus niet alleen het werkgeheugen

17 Beter bij de Les 25 Individuele sessies van min 5 Executieve functies nodig voor leren Drie ingrediënten: 1) Psycho educatie 2) Adaptief werkgeheugen 3) Transfer naar klas Metacognitie Doel gericht gedrag Werkgeheugen Planning and initiatie Selectieve aandacht

Adaptief werkgeheugen 3) Transfer naar klas Metacognitie Doel

Opbouw van Beter bij de Les Iedere sessie heeft een vaste structuur met volgende elementen: Psycho educatie (uitleg voor het kind) Het oefenen van de neuropsychologische

18 Opbouw van Beter bij de Les Iedere sessie heeft een vaste structuur met volgende elementen: Psycho educatie (uitleg voor het kind) Het oefenen van de neuropsychologische vaardigheid Het toepassen van deze vaardigheid op een schoolse taak Het trainen van het werkgeheugen Feedback over prestaties en over inzet Aandachtskaart per week Observatiepunten leerkracht

vaardigheid Het toepassen van deze vaardigheid op een schoolse taak Het trainen van het

19 Psycho educatie: Word meester van je Breinkasteel Luisterfragment

20 Beter bij de Les - Psycho educatie Brein bandieten Brein bewakers Afleiding Herhalen Emotie Te snel Routine Tijd nemen Vergeten Plaatjes maken

21 Beter bij de Les - Werkgeheugen training Listening recall span task Visual spatial span My table Instruction task

22 Beter bij de Les - Transfer naar klas School taken Registratie kaart Actief betrekken leerkracht Neuro picto hoe heb ik het gedaan? Ik houd me aan het plan Ik ben bezig met mijn taak Ik weet wat ik moet doen en ik begin Ik hoor en zie en ik herhaal Ik zit klaar

23 Winst voor kind en leerkracht Het kind: Krijgt inzicht in executieve voorwaarden om te kunnen leren Traint het werkgeheugen adaptief leert gerichte strategieën toe te passen ten aanzien van schoolse vaardigheden en (leer-) gedrag leert taken en opdrachten te herkennen waar het fout kan gaan en hoe dit te voorkomen De leerkracht: Krijgt meer kennis over cognitieve vaardigheden belangrijk voor het leren Leert over de effecten van het werkgeheugen op schoolse vaardigheden en (leer-) gedrag Leert werkgeheugenfouten te herkennen en gerichte interventies toe te passen

24 Resultaten tot zover 250 kinderen gezien in de regio Groot Amsterdam: laatste follow up data eind september. Metingen gedaan obv gedrag, cognitieve- en schoolprestaties (na 1 en 6 mnd) Reacties van leerkrachten en kinderen ontvangen Voorlopige resultaten voor Beter bij de Les zijn: 1. Kinderen gaan vooruit op het gebied van het werkgeheugen (getrainde taak) na 1 en 6 mnd 2. Kinderen gaan vooruit op andere cognitieve vaardigheden, nl planning en inhibitie (niet getrainde taak) na 1 en 6 mnd 3. Zowel ouders als leerkrachten geven aan deze vooruitgang te herkennen 4. We zien nog geen effecten hiervan in de schoolprestaties terug. 5. Reacties van leerkrachten en kinderen

25 Planning voor de toekomst Aanpassingen worden gedaan obv feedback: o.a. behoefte aan aparte trainingsessies voor ouders en leerkrachten om continuiteit te vergroten Toepasbaarheid op school optimaliseren Beter bij de Les te bestellen bij Uitgeverij Lannoo (vanaf eind september) 2015/ 2016: Opleidingsdagen Training Beter bij de Les: IB-ers/ RT-ers/ Zorg om Beter bij de Les op school toe te passen Begin 2016: Congres Uitgeverij Lannoo 2016: promotie Marthe van der Donk Meer informatie? Mail: Informatie: Folder:

26 Toekomst

27 Terugkomend op. 1. Wat zijn executieve functies? 2. Wat is een cognitieve training en wanneer zet je deze in? 3. Waarom wetenschap in de wijk?

Vergelijkbare documenten

De Kleine Prins Expertisecentrum

De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF