COLOFON OVER DE VOORPLAAT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "COLOFON OVER DE VOORPLAAT"

Transcriptie

1 COLOFON Redactieadres: M.B.V. Mebiose-Tight Junction Hamburgerstraat NP Utrecht Tel: (030) / Hoofdredacteur: Frank Heuts Eindredacteur: Wytse Bruinsma Layout en vormgeving: Frank Heuts Wytse Bruinsma Redactie: Bastiaan Bijl Maeva Bonjour Jorg Calis Nolan Hartkamp Marieke Verweij Jaargang 18 nummer 1 Oktober 2003 Oplage: 900 stuks Druk: FEBODRUK BV Enschede Tight Junction is het verenigingsblad van de M.B.V. Mebiose en verschijnt vijf maal per jaar. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren of, in overleg met de auteur, in te korten. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits de bron vermeld wordt. Voor vragen of klachten over de bezorging, bel Mebiose. Adressen mogen niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het bestuur van de M.B.V. Mebiose. REDACTIONEEL Beste eerstejaars, dit is het eerste exemplaar van de Tight Junction wat jullie in handen gedrukt krijgen. Deze TJ bevat informatie over hoe je professor wordt, hoeveel je voor je kamer moet betalen, waarom Y-chromosomen cool zijn en wie met wie heeft gezoend. Lees en geniet. INHOUDSOPGAVE Column Van het bestuur 2 Een onderzoeker met een missie 8 Sex & the Study 20 Hoe word je Professor 22 Fotogeniek 24 Villa Virorum 35 Tentamen R.O.R! 36 Informatief Onderwijs 4 De Visitatie 14 Communicatie en Educatie 16 Studieadviseurs 26 Huuregelingen 28 Bestuursmededelingen 47 Activiteitenagenda 47 Adreswijzigingen 48 Wetenschap Het Y-chromosoom 18 Sciencefield 34 Verslag Formule 1 6 Introweek 30 Een literaire verkenning 41 Onthullend Björn op vakantie 12 Test: Ontdek je ware ik! 42 Riool 45 Het Goede doel Maximá is zwanger 38 OVER DE VOORPLAAT Een desolaat landschap, de koperen ploert zakt vanuit de rode hemel achter de horizon. De weg lijkt zich eindeloos uit te strekken. Maar wat zie je nu? Zijn dat nou pipetten langs de weg? Je wrijf eens in je ogen. Is je studie je naar het hoofd gestegen? Gelukkig is er ook meer dan studeren alleen. Deze TJ bijvoorbeeld. Die kan je wel wat verstrooiing bieden M.B.V. Mebiose 1

2 Column VAN HET BESTUUR Bier, zweet en tranen In de eerste TJ van het nieuwe jaar schrijf ik nu ineens geen stukje meer vanuit de TJ-redactie. Mijn hoofdredacteursschap heb ik aan de wilgen gehangen en mijn schrijverskunsten mag ik dit jaar gaan uitbuiten als ab Actis der M.B.V. Mebiose. Gelukkig is daar altijd nog de rubriek 'van het bestuur' zodat ik middels deze column nog even kan afkicken. In de drie jaar dat ik in de TJ-redactie zat, hebben we vaak gelachen om de stukjes van de verschillende bestuursleden. Altijd stond er weer dat ze zo druk-druk-druk waren met van alles en nog wat, maar nooit werd ons echt duidelijk waarmee dan wel niet. Ja, dan zit je plotseling zelf in het bestuur en mag je in deze overigens kneitergeile periodiek uit gaan leggen wat je de hele dag zoal doet. Ik ben bang dat ook dit een mission impossible gaat worden. Er zijn genoeg mensen die ik hartstochtelijk heb geprobeerd uit te leggen welk een bier, zweet en tranen er wel niet vloeien tijdens zo'n bestuursjaar. Ik geloof echter niet dat er iemand was die het echt begreep. Nou ja, dat van dat bier dan weer wel. Alle borrels feesten en gala's zijn de leden wel bekend, maar daar zijn ze dan ook geregeld zelf bij. Maar zweten doe je ook echt niet alleen tijdens de ZUL, want je begint ook wel even te transpireren wanneer je hoort dat er maar liefst 219 eerstejaars op de stoep staan! Of als je pak nog op de HBS ligt terwijl je op het Stratenum moet zijn! Over traantjes kunnen wij als achttiende bestuur gelukkig nog niet echt meepraten. Alles loopt wel lekker tot nu toe en de 'emotionele' wissel ligt nog ver voor ons. Maar ik zal jullie niet verder lastig vallen met de sores van het bestuursjaar. Wie het echt graag wil weten zal ik het nogmaals proberen uit te leggen (succes niet gegarandeerd) en de rest laten we mooi in de waan. Want uiteindelijk kennen volgens mij alleen de h.t. en e.t. bestuursleden het geheim van de smid, en dat mag ook best zo blijven toch? Laura 2 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

3 STAGEPLAATSEN PATHOLOGIE Het onderzoek van de disciplinegroep PATHOLOGIE is geconcentreerd rond centrale thema's resorterend onder de hoofdlijnen: IMMUNOLOGIE & INFECTIE ONCOLOGIE Harttransplantatie: Oorzaken en mechanismen van rejectie p53 tumorsuppressorgen HLA onderzoek: Genorganisatie / Diversiteit / Functionaliteit van polymorfismen HLA associatie met tumoren Nephropathieën: Herstel reacties in de nier/rol van Connective Tissue Growth Factor HLA expressie op tumorcellen TECHNIEKEN DNA /RNA isolatie, PCR, Gelelectroforese, Sequencen, Gene-scanning, Blotting, Immuunhistochemie, In Situ Hybridisatie, Confocale Laserscan Microscopie, Lasermicrodissectie, Beeldanalyse, Weefselkweek etc.etc.. Voor Informatie / Aanmelding Dr. H.F.J. Dullens, Pathologie, UMC-U, tel: , h.f.j.dullens@azu.nl Aanmelding minstens 3 maanden voor aanvang van de stage! M.B.V. Mebiose 3

4 Informatief ONDERWIJS 219?!? De introductie is weer voorbij, de kop is er af: het nieuwe jaar is weer van start gegaan! Het belooft een spannend jaar te worden met een aantal ontwikkelingen in onderwijsland. Als eerste natuurlijk de grote toestroom van eerstejaars, maar ook de ontwikkeling in het Bachelor-Master systeem, de bouw van het nieuwe gebouw en de visitatie die voor de deur staat. Natuurlijk zijn er dit jaar ook weer de jaarvertegenwoordigingen en de mastervertegenwoordiging om met al deze ontwikkelingen de kwaliteit van het onderwijs in de gaten te houden. Waar iedereen bang voor was, maar eigenlijk niemand echt durfde te geloven gebeurde: na de afschaffing van de numerus fixus wordt onze opleiding overspoeld met eerstejaars. Terwijl de meeste mensen nog rustig op vakantie waren, werd in het Onderwijsinstituut van BMW de teller goed in de gaten gehouden. Al snel bleek dat het aantal aanmeldingen heel groot zou worden en dat er goede 'rampscenario's' bedacht moesten worden voor als het aantal over de limiet van 192 studenten zou komen. Er werd overlegd met de vijf faculteiten waaronder de opleiding BMW valt, en al snel bood de faculteit Biologie aan om een deel van de studenten op te vangen. Uiteindelijk kwamen er 219 aanmeldingen binnen en dit betekent dat er 2 mentorgroepjes het eerste blok 'Cellen' bij de opleiding biologie moeten volgen. Misschien voor deze groep eerstejaars minder leuk, maar er was geen andere oplossing mogelijk en samen met Biologie zijn goede afspraken gemaakt waardoor er voor deze groep zo min mogelijk problemen zullen zijn. Zo hebben deze groepen een tutor bij biologie gekregen, Anje de Graaff, die alles extra in de gaten houdt. Ook is er een regeling getroffen waardoor de studenten de boeken die ze voor Biologie hebben moeten aanschaffen weer terug kunnen verkopen aan de faculteit. Na het eerste blok is het de bedoeling dat deze studenten weer gewoon het blok Organismen bij BMW gaan volgen. Met de uitreiking van de laatste echte doctoraalbul door de 4 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

5 Informatief Doctoraal Examen Commissie (DEC) is de doorvoering van het bachelormastersysteem echt een feit. De heer Bär heeft zijn hamer overgedragen aan de heer Rotier die de nieuwe voorzitter is van de Master Examen Commissie. Voor alle informatie over de masters kan je kijken op de mastersite: Voor alle verdere informatie over BMW is een startpagina in het leven geroepen met daarop alle belangrijke links: rechtsboven aan de pagina kan je door naar de BMW-startpagina. Hiljanne JVT en MVT Natuurlijk is er ook dit jaar weer voor elk jaar een jaarvertegenwoordiging en voor de masterstudenten een mastervertegenwoordiging. De JVT en MVT letten op wat er niet of juist wel goed gaat in het blok of de master. Is het blokboek niet goed, het rooster belachelijk, de college's te saai en het tentamen te moeilijk? De JVT zorgt ervoor dat de klachten en tips bij de docenten en blokcoordinatoren terecht komen zodat het onderwijs nog beter gemaakt kan worden. Je kan de JVT altijd aanspreken met vragen of klachten. De JVT s en MVT zijn op het moment van schrijven nog niet helemaal compleet, maar in elk geval zitten er in: JVT1 - jvt1.mebiose@med.uu.nl: Lisa de Vries, Sebastiaan Lommelaars, Flore Kruiswijk, Astrid Eijkelenboom en Bernard Houweling JVT2 - jvt2.mebiose@med.uu.nl: Fiona Wegman, Femke Zeldenthuis JVT3 - jvt3.mebiose@med.uu.nl: Maaike van den Berg, Maike van der Waal MVT - Nog niet bekend. Hiljanne M.B.V. Mebiose 5

6 Verslag FORMULE 1 De liftwedstrijd van Proton en Mebiose Daar stonden we dan, om 7.30 op het Neude. De kartonnetjes met tussenstops al in de aanslag, want dankzij onze geniaalheid hadden na een paar avondjes puzzelen via de criptische hints de lokatie al gevonden. Nou bleek die geniaalheid ook wel weer mee te vallen, want er waren wel meer koppels die de lokatie gevonden hadden. Helaas was bij mij en Tom de creativiteit weggezakt en waren we niet verkleed, in tegenstelling tot anderen die als oranjezwarte superlifters, Einsteins met witte jassen of zelfs, geheel in thema, als Fomule-1-monteur en Pitpoes verkleed waren. Echt toppie hoor, want één blik op die lollige verkleedpartij deed al de ochtendhumeuren verdwijnen! Na het startschot verdween iedereen naar de volgens zijn inzicht meest tactische liftplek. Volgens ons was dat het pompstation bij de Galgenwaard. Wel een eindje lopen, dat klopt, maar we hadden eenmaal aangekomen ook niet eens rustig de tijd om koffie te halen, want toen ik met een dampend kopje naar buiten kwam, had Tom de eerste lift al te pakken. Deze bracht ons naar een station ergens op de A2. Al snel stopte Wie zou deze liftende schatjes nou niet willen meenemen? daar een aardige man die naar een klant moest, ergens voor Maastricht. Maar na een gezellig praatje met Tom over onder andere het liften tegenwoordig, kwam hij spontaan met: 'Maastricht is een moeilijk punt om doorheen te komen als lifter natuurlijk... Och weet je wat: ik breng jullie wel tot Eijsden!'. In Eijsden zat helaas al een trio vaag-uitziende alto's te liften dus achtten wij onze kans klein 6 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

7 Verslag om hier snel weer weg te komen. Maar op het moment dat we wanhopig werden, kreeg ik een knikje van een chauffeur, en konden na een korte pitstop van zijn kant met hem mee. Nou wilde het geluk dat ie ergens 40 km van onze eindbestemming, Ettelbrück, moest zijn. En weer wist de vlotte babbel van Tom (en natuurlijk mijn on-schuldige glimlach) de goedheid in deze man los te weken: hij bracht ons tot voor de herberg op de stoep. Tijd van aankomst uur. Ongeveer vijf minuten voor het tweede koppel, wat ons dus de eersten maakte! Na de aankomst bestaat de liftactiviteit eigenlijk uit een gemiddeld weekendje weg met vrienden: gezellig bier en wijn drinken, in de zon hangen, tienen met kontje-kick, spelletjes doen en tot diep in de nacht het dorp en de herberg onveilig maken och, je kent het wel. Al met al dus een fantastisch relaxed weekend, en voor de Mebioten die allerlei smoezen wisten te bedenken om niet te gaan: Your loss! Mis de herkansing volgend jaar niet weer!! Maeva Informeer eens naar een stage bij Het Laboratorium Experimentele Neurologie Kom eens langs. (koffie van 10.00u tot 10.30u) M.B.V. Mebiose 7

8 Column EEN ONDERZOEKER MET EEN MISSIE Mijn vader was de een-na-jongste van een gezin van 9 kinderen. Ze groeiden op op een plantage op Java. De leeftijdsverschillen tussen de kinderen waren zo, dat mijn vader en zijn broertje les hadden van hun oudere zusters, terwijl hun oudste broer hoofd van de school was. De vader van mijn vader kwam uit een geslacht van Zwitsers-Nederlandse zendelingen, uit een dorpje onder Zürich, Affoltern-am-Albis. Zendelingen brengen het protestantse geloof, missionarisssen het katholieke, even voor de duidelijkheid. Ik stam dus langs de mannelijke lijn uit een geslacht van mensen die een boodschap (onderwijs of geloof) overbrachten. Ik ben na mijn afstuderen (1976) en militaire dienst met promotieonderzoek begonnen in 1977, en daarna als onderzoeker verder gegaan, tot nu toe 26 jaar, als je de promotietijd meerekent. Nu, eindelijk, kan ik me kennelijk niet langer aan de genetische druk ontworstelen, en ga ik me grotendeels met onderwijs bezighouden. Natuurlijk heb ik al onderwijs gegeven, maar omdat ik geen klinicus ben, was dat in de opleiding Geneeskunde beperkt. Mijn voornaamste onderwijs binnen de Medische Biologie was de praktijk van onderzoek, aan de labtafel. Pas later ben ik ook meer voor-de-klasonderwijs gaan geven. Veel van mijn tijd en aandacht wijdde ik aan onderzoek. Gelukkig zijn bij onderzoek altijd studenten betrokken, studenten die een wetenschappelijke stage doen, en natuurlijk promovendi, AIO's, die nu PhD students heten. Als ik vroeger me bedacht dat een onderwijzer of leraar jaar-in jaar-uit het zelfde moest vertellen (het ergste leek me geschiedenis, omdat die dingen ook niet meer veranderen: terwijl een vulkaan nog wel eens kan uitbarsten, of een rivier overstromen, zal Willem de zoveelste niet meer opstaan en iets verrassends meedelen), als ik me die voortdurende herhaling van stof probeerde voor te stellen, kreeg ik het benauwd. Ik wist toen ook nog niet dat de lol van onderwijs niet direct zit in de stof (ook al kun je daar heel enthousiast over zijn), maar in de stofzuiger, de leerling dus. En zo heb ik al ongeveer 18 jaar om de week een uur met studenten GNK waarin ik hetzelfde verhaal over liquordiagnostiek vertel: maar, ik doe het niet alleen, ik laat hen zoveel mogelijk meedoen. Dat is het mooie van de nieuwe onderwijsvormen: de leraar en de leerling werken samen. Ik herinner me nog colleges die ik gaf (aan geneeskunde studenten) in de 8 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

9 Column 80 er jaren, waar de voorste rij studenten zat te breien (meisjes, vaak), en de achterste rijen koffie en krant gebruikten (jongens, meestal). Door de decaan, prof. Stoof, ben ik vlak voor Kerst 2002 gevraagd opleidings-directeur te worden. Nogal eervol, maar ook nogal wat anders dan ik tot dan toe gedaan had. Gelukkig hebben we een prachtige oplossing gevonden: Fried Keesen en ik delen het directeurschap voorlopig, hij voor de bachelors, en ik voor de masters. Hij met een enorme bestuurlijke ervaring, en ik met 10 jaar Examen Commissie ervaring. Allebei hebben we onze handen vol. De bachelor opleiding, een fraai 5x8 blokweken schema, moet voor 2005 overschakelen op een 4x10 systeem. Ook al is de uitkomst, 40 weken, dezelfde, het vereist nogal wat aanpassingen. Bovendien gaan we nauwer samenwerken met andere ABC faculteiten, en komt er een nieuw onderwijs gebouw in En toen kwamen er 219 eerstejaars. Wat de master betreft: ook hier is een hoop werk te doen. Tien nieuwe programma's, weliswaar voortgekomen uit de 'oude' medische biologie/biomedische wetenschappen, en dus ogenschijnlijk een simpele overgang, maar toch: nieuwe instroom, uit het buitenland en vanuit het HLO, een aantal nieuwe onderdelen in de opleiding, nieuwe vormen. En vooral nieuwe mogelijkheden. De brede bachelor - de major-minor, ik moest er aan wennen, maar ben er nu van overtuigd dat het een prachtige manier is om niet vanaf moment nul je vast te leggen op één vak - gevolgd door de beroepsgerichte master, waarbij je kunt kiezen uit een aantal prachtige programma's, in combinatie met diverse profielen. Mogelijkheden voor iedereen. Ik weet ook wel dat een en ander nog niet af is: de nieuwe cursussen zijn nog niet helemaal ontwikkeld, sommige zijn in het eerste masterjaar niet eens gegeven. Hadden we een jaar moeten wachten en alles eerst helemaal voorbereiden? Misschien, maar er is geen betere stimulans dan een deadline, en als die een jaar voor je uit ligt, dan begin je toch vaak pas vlak voor de deadline. Ik heb bewondering voor de masterprogrammacommissies die, naast hun 'gewone' werk, onderwijs en onderzoek, toch maar die programma's hebben afgeleverd. Samen met de anderen op het Onderwijs Instituut BMW, en vanaf oktober aangevuld met iemand die nu nog voor de master Experimental & Clinical Neurosciences werkt, wordt een aantal projecten en projectjes onder handen genomen. Eerst en vooral moet de informatie over de programma's, de cursussen, de seminars beschikbaar komen voor studenten. Op dit moment is het er wel, maar het kost je een muispols om alles na te M.B.V. Mebiose 9

10 Column lopen. Dat kan anders, en dat wordt anders. Diverse commissies, zoals de Opleidingscommissie, het Opleidingsbestuur, en de Examencommissie moesten opnieuw ingesteld worden, van elk één voor de bachelor, en één voor de master. Gelukkig kunnen we 'putten' uit een groot arsenaal aan zeer toegewijde en kundige docenten van de vijf participerende faculteiten. Regels moeten worden ontwikkeld en beproefd, nieuwe problemen vragen voortdurend om improvisatie en inventiviteit. Gelukkig is de jonge opleiding BMW veerkrachtig en wendbaar, en tevens wijs genoeg om met goede oplossingen te komen. Ik ben er buitengewoon trots op dat ik per 1 september tot hoogleraar 'Biomedische Wetenschappen' ben benoemd. De Medische Biologie, en later de Biomedische Wetenschappen, is altijd gekenmerkt geweest door een hechte band van studenten onderling, van docenten, en tussen docenten en studenten. Ook al nemen de aantallen toe, ik ben er van overtuigd dat we dat zo kunnen houden. Het is niet alleen een kwestie van getallen, maar vooral een kwestie van instelling. De basis wordt gelegd in de bachelor, de vruchten pluk je al in de latere bachelorjaren, in de master fase, en daarna. De rol van Mebiose, altijd al belangrijk, zal nu nog groter zijn. Ik wens ons allen een mooie toekomst. P.R. Bär Op vrijdag 25 juli jl. is van ons heen gegaan Fish, MSc. Na 7 heerlijke maanden te hebben geleefd op de Stratenumkamer van onze geliefde vereniging M.B.V. Mebiose is hij na een noodlottig ongeval (naar alle waarschijnlijkheid hypoxia) om het leven gekomen. Fish MSc. was een geliefd huisdier en een toegewijde metgezel voor Atlantvis, wijlen Knäckebröd en alle leden van Mebiose en in het bijzonder voor ons, de leden van Fish, MSc. Een mogelijkheid om afscheid te nemen is er helaas niet meer aangezien wij de zware taak op ons hebben genomen om onze geliefde Fish door het toilet te spoelen, zodat hij zijn lange reis naar de vissenhemel kon beginnen. Fish, we zullen je missen! 10 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

11 IRAS Instituut for Risk Assesment Sciences Het instituut waar tal van wetenschap diciplines elkaar kruisen om gedrag en effecten van stoffen te begrijpen en te voorspellen. Kennis en deskundigheid op het gebied van toxicologie en milieukunde is meer geboden dan ooit te voren. Op een verantwoordelijke manier omgaan met de risico s van stoffen voor mens en milieu vormt een randvoorwaarde voor een duurzame ontwikkeling. Laat je inspireren voor een betere en duurzame toekomst. Kom naar het IRAS om te werken op het grensvlak van chemie, biologie en geneeskunde. Bel voor een onderwerp , of neem contact op met Prof. dr. W. Seinen ( ), of een van de andere medewerkers. M.B.V. Mebiose 11

12 Onthullend BJÖRN OP VAKANTIE Onderschepte post Beste vakantieman, Enkele maanden geleden heb ik meegedaan aan een prijsvraag in de TJ waarbij ik de slagzin "Huub, huub, huub..." op zeer originele manier heb afgemaakt met "...Dullens". Omdat dit de meest originele en tevens enige inzending was won ik een geheel verzorgde vakantie naar een pittoreske bestemming in Europa. Ik verwachtte natuurlijk een fantastische vakantie op hagelwitte stranden op Cuba met overal waar ik zou kijken dames in nietsverhullende kledij. Niets bleek minder waar, vakantieman. Allereerst bleek er een groot misverstand te bestaan tussen wat de TJ en ikzelf verstaan onder het begrip "geheel verzorgd". Zo verwachtte ik dat de reis bij de vakantie was inbegrepen, echter de NS-conductrice bleek niet echt geïmponeerd van het afgescheurde met de hand bekladde papiertje wat ik haar toonde. Nou is een NS-conductrice nog te overmeesteren, beste vakantieman, maar de ferme douaniers bewapend met gummiknuppels en schietijzers, die tussen mij en het vliegtuig naar Cuba in stonden waren daarentegen een onneembare hindernis. Het laatste telefoontje wat ik mocht plegen alvorens mijn "geheel verzorgde" reis eindigde in een enkele reis Mesdagkliniek, was naar het nummer dat de TJ-redactie op mijn ticket had gezet in geval van nood. Helaas kreeg ik de plaatselijke seksshop aan de lijn. Mijn ticket bleek te zijn geschreven op een kassabon. Aan het artikel waarvoor de bon was uitgegeven was op te maken dat seks met dieren nog steeds niet uitgebannen is in Nederland. Nou vraag ik u, beste vakantieman, dat kan toch niet zomaar. Ik geef toe, mijn verwachtingen waren misschien ietwat te hoog gespannen, en Cuba ligt bij nader inzien ook niet in Europa, maar toch ben ik zeer ontevreden over de manier van zaken en de reisorganisatie en wil ik bij deze iedereen afraden ooit mee te doen aan een prijsvraag uitgeschreven door de redactie van de Tight Junction. Met vriendelijke groet, Björn 12 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

13 laboratorium voor en etabole ndocrine iekten Het onderzoek van de afdeling Metabole en Endocriene Ziekten richt zich op stofwisselingsziekten van onder andere lever, pancreas en schildklier. We proberen door middel van een celbiologische benadering processen in lever (bijv. kopermetabolisme / uitscheiding van galzouten / veranderingen door aminozuur afbraak stoornissen / het ontstaan van insulineresistentie) beter te begrijpen. We onderzoeken eiwit - eiwit interacties, intracellulaire localisatie van eiwitten, en regulatie van genexpressie. Voor een aantal leverziekten ontwikkelen we nieuwe vormen van therapie, waarbij onze interesse vooral uitgaat naar het gebruik van leverstamcellen om ziekten te genezen. Voor ons onderzoek betreffende ouderdomsdiabetes en erfelijke endocriene tumoren hebben we transgene muismodellen ontwikkeld. Deze worden gebruikt om pathogene mechanismen te bestuderen, alsmede voor ontwikkeling van nieuwe therapie, deels in samenwerking met biotechnologische en pharmaceutische bedrijven. We maken gebruik van moderne technieken op het gebied van de moleculaire biologie, celbiologie en biochemie. Voor verdere informatie kun je contact opnemen met: Dr. I.E.T. van den Berg Afdeling metabole ziekten tel: / I.vandenBerg@wkz.azu.nl M.B.V. Mebiose 13

14 Informatief DE VISITATIE Hoe goed zijn wij nou eigenlijk? 'De visitatie staat voor de deur!' Hoe vaak heb je dat al wel niet gehoord. Maar wat houdt dat nou precies in? Om jullie zo goed mogelijk uit te kunnen leggen wat een visitatie is, heb ik een gesprek gehad met Frank Wamelink, de secretaris van de commissie die ons zal visiteren. Om de kwaliteit van opleidingen te garanderen worden opleidingen van dezelfde studierichting elke vijf jaar gecontroleerd door een externe commissie. Deze kwaliteitscontrole wordt een visitatie genoemd. De vereniging van Nederlandse Universiteiten, de VSNU, is de coördinator van deze externe kwaliteitszorg in hoger onderwijs. Dit wil zeggen dat zij de visitatiecommissies samenstellen en de protocollen en referentiekaders voor de visitaties opstellen. Een referentiekader beschrijft de eisen waaraan de opleiding moet voldoen, en binnen dit kader zullen alle opleidingen getoetst worden tijdens de visitatie. Om het referentiekader te vormen worden de eindtermen van de verschillende opleidingen en soortgelijke opleidingen in het buitenland met elkaar vergeleken. De commissie voor onze visitatie bestaat uit vier (oud)hoogleraren op biomedisch vakgebied, een opleidingsdirecteur van BMW uit Antwerpen en een student BMW uit Nijmegen (voor de namen en precieze functies zie &langid=246). De taak van de visitatiecommissie is om de laatste vijf jaar van de opleidingen aan dit referentiekader te toetsen. Dit doen ze naar aanleiding van een zelfstudie, die elke opleiding van zichzelf heeft gemaakt, en een bezoek aan de opleiding. Tijdens dit bezoek heeft de visitatie gerichte gesprekken met allerlei personen, zoals OC en OB leden, studenten, docenten, medewerkers van het onderwijsinstituut, afgestudeerden en de studievereniging, om zo het zelf-studierapport te controleren en bij bepaalde punten extra toelichting te krijgen. De opleidingen die door deze commissie gevisiteerd worden zijn BMW aan de UU, de KUN, de VU en de LU en medische informatiekunde aan de VU. De commissie zal van september tot 14 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

15 Informatief februari bezig zijn met de visitaties van deze opleidingen. Ze zullen ons 5 t/m 7 november bezoeken. De rapporten zullen in juli klaar zijn. Accreditatie Sinds de nieuwe wetgeving zijn alle opleidingen verplicht zich te laten accrediteren. Dit houdt in dat ze zich moeten laten beoordelen door een onafhankelijke Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI). Een VBI toetst de huidige opleiding en haar toekomstplannen aan de hand van een door hen opgesteld referentiekader. Het rapport van deze toetsing wordt doorgegeven aan de Nederlandse Accreditatie Organisatie (NAO). Deze zal dit rapport gebruiken om de opleiding een keurmerk te geven, ook wel accreditatie genoemd. Voor het toekennen van dit keurmerk zal de NAO het door de VBI gehanteerde referentiekader en de uitkomsten van de visitatie toetsen aan de criteria uit het, door het NAO opgestelde, accreditatiekader. Een opleiding heeft een accreditatie nodig voor de bekostiging van de opleiding door de overheid, voor het recht om erkende diploma's af te geven en voor de toekenning van studiefinanciering aan studenten. Aangezien pas per 1 januari de officiële VBI zullen worden vastgesteld, is er voor de opleidingen die voor die tijd gevisiteerd worden een overgangsregeling getroffen. Deze opleidingen hebben namelijk alle voorbereidingen al getroffen voor op een visitatie 'oude stijl'. Het zou zonde zijn om in januari, na de visitatie, weer een hele nieuwe procedure te beginnen voor de accreditatie. Daarom heeft het NAO toegezegd het rapport van de visitatie te zullen gebruiken voor de accreditatie. De eis van het NAO was wel dat de visitatiecommissie, behalve de 'oude' visitatie, volgens het protocol van de VSNU, (welke dus alleen naar de afgelopen 5 jaar kijkt), ook een toetsing van de toekomstplannen voor de Ba-Ma uitvoert. Onze visitatiecommissie zal dus zowel terug als vooruitkijken. Ik hoop dat jullie door dit stukje een beetje een beeld hebben gekregen van wat de visitatie allemaal inhoudt. Voor meer informatie kijk op: en Of mail Frank Wamelink op : wamelink@vsnu.nl. Maeva M.B.V. Mebiose 15

16 Informatief COMMUNICATIE EN EDUCATIE In het tweede jaar heb ik de oriëntatiecursus op het profiel Communicatie en Educatie (C&E) gevolgd. Dit is een achtweekse cursus waarvan je vier weken college volgt en vier weken stage loopt. De stages zijn onderverdeeld in educatie en communicatie, waarbij je voor een van de twee kiest. In de colleges krijg je vooral veel over gedrag en communicatie in het algemeen. Daarnaast moet je ook zelf opdrachten doen, zoals simulatiegesprekjes en artikelen schrijven. In de tweede week loop je voor het eerst stage. Dit is een soort snuffelweek, waarin je het bedrijf of de school leert kennen en je te weten komt wat voor functies de personeelsleden hebben. Je maakt hier een overzicht van en dat presenteer je aan de rest van de studenten. In de collegeweken die nu volgen gaat iedereen een simulatie houden. Dit kan een les zijn, een discussie, een voorlichting of iets dergelijks. De klas speelt de doelgroep die jij voor ogen hebt, bijvoorbeeld een groep allochtone moeders of groep acht van de basisschool, en leeft zich zo goed mogelijk in. Na afloop geeft iedereen commentaar over wat goed is of beter kan. Naast deze simulaties komen er een aantal gastsprekers, die iets in het profiel C&E doen. Zo krijg je een beeld van wat de mogelijkheden zijn na dit profiel. Hierna volgen drie weken stage op dezelfde instelling, waarin je met je stagepartner een verdiepingsopdracht uitvoert. Bij de E-stage ga je zelf lesgeven, en doe je daarnaast een onderzoekje naar bijvoorbeeld de manier waarop je het effectiefst les kunt geven. Ik had gekozen voor een C- stage en liep stage bij Platform Biologica, een bedrijf dat veel doet voor de biologische landbouw. Ik moest een draaiboek maken voor de open dagen die ze jaarlijks houden. Deze opdracht presenteer je na de stage. De laatste collegeweken worden dus besteed aan deze presentaties en daarnaast maak je nog excursies naar het Universiteitsmuseum in Utrecht en Naturalis in Leiden. Ik vond vooral de stage in deze cursus heel nuttig, omdat je dan echt even meedraait in een bedrijf en merkt hoe het er aan toe gaat. Ik heb hierdoor een beter beeld gekregen van de mogelijkheden na het C&E profiel. Ook de simulaties waren heel zinvol, omdat je er echt wat aan hebt voor presentaties die je in de toekomst nog moet gaan houden. Dus als je twijfelt zou ik het zeker doen! Mieke van Kollenburg 16 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

17 The Eijkman Graduate School for Immunology & Infectious consists of research groups from the faculty of Veterinary Medicine, the faculty of Pharmacy, the National Institute of Public Health and the Environment (RIVM). The Institute for Animal Science and Health (ID-Lelystad) and the UMC Institute "Infection and Immunity". for more information: or M.B.V. Mebiose 17

18 Wetenschap HET Y-CHROMOSOOM Palindromen helpen het mannelijk geslacht in stand te houden Vrouwen hebben twee X-chromosomen en mannen één X- en één Y-chromosoom (zie het plaatje), deze chromosomen zijn seksebepalend en dus interessant. Skaletsky et al. vonden dit waarschijnlijk ook en hebben het Y-chromosoom gesequenced, daarbij zijn ze op interessante bevindingen gestuit. Bij de sequencing van het Y-chromosoom werden niet meer moeilijkheden verwacht dan bij de sequencing van andere chromosomen. Helaas, door de vele palindromen en herhalende stukken DNA in het Y-chromosoom werd het juist een zware opgave. Nieuwe analysemethoden zijn daarop bedacht door Skaletsky et al. Dat het Y-chromosoom veel palindromen bevat bleek wel, 6Mb van de 50Mb zijn palindromisch en de grootste is zelfs 3 Mb lang, met meer dan 99.9% homologie tussen beide armen(!). Om te begrijpen waar dit goed voor is moet gekeken worden naar het verschil tussen het Y-chromosoom en andere chromosomen. De andere chromosomen komen altijd gepaard voor, als er een mutatie in een van de chromosomen voorkomt kan de juiste nucleotidevolgorde uit het andere chromosoom gehaald worden door middel van een proces dat gene swapping heet. Het Y-chromosoom komt niet gepaard voor, sommige onderzoekers gingen er daarom van uit dat het Y- chromosoom een soort vuilnisbelt voor genen zou zijn, elk gen zou daar uiteindelijk wegmuteren. Sommige pessimisten verwacht(t)en zelfs dat het Y-chromosoom binnen 10 miljoen jaar helemaal uit junk-dna zou bestaan. De palindromen zouden hier een bescherming tegen kunnen bieden, als het DNA deelt zouden gemuteerde genen in de ene palindroomarm kunnen worden uitgewisseld met een goed deel uit de andere palindroomarm. Je zou dus kunnen zeggen dat het Y-chromosoom seks met zichzelf heeft. Op deze manier vinden ongeveer 600 mutaties plaats in het vaderlijke Y-chromosoom alvorens het aan de zoon wordt door- 18 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

19 Wetenschap Het X-chromosoom (links) en het Y-chromosoom (rechts) gegeven. Toch is er nog veel kritiek op deze theorie, de critici zien gene swapping juist als een foutje bij de genreplicatie, zij zeggen dat je evenveel kans hebt om een fout gen in een goed gen te veranderen als andersom. Door deze foute gene swapping zouden veel mannen ook onvruchtbaar worden. Er is dus nog genoeg discussie mogelijk over dit onderwerp, wil je meer weten over dit onderwerp en de discussie volgen ga dan naar onderstaande website, tevens bron van dit artikel. Jorg ONDERZOEKSSTAGES DIVISIE MEDISCHE GENETICA Universitair Medisch Centrum Utrecht Binnen de Divisie Medische Genetica (DMG) vindt zowel fundamenteel als toegepast onderzoek plaats op het vakgebied van de medische genetica. Tot de researchactiviteiten van het DMG behoort o.a. de identificatie en karakterisatie van genen, betrokken bij (complexe) erfelijke aandoeningen. In het kader van de patiëntenzorg (DNA-diagnostiek en cytogenetica) wordt diagnostisch onderzoek gedaan bij een groot aantal aangeboren en erfelijke aandoeningen. Het DMG biedt stagemogelijkheden voor studenten Medische Biologie binnen de volgende aandachtsgebieden: - Genetica van complexe aandoeningen (o.a. coeliakie, diabetes, metabole stoornissen) - Neurogenetica (o.a. ADHD, cerebellaire ataxie) - Oncogenetica (o.a. erfelijke borstkanker, genetica van hersentumoren) Voor nadere informatie kan contact opgenomen worden met: Mw. J.L. Senior (secretariaat ). j.l.senior@med.uu.nl tel: (b.g.g of ); Fax: Tevens kan de webpagina geraadpleegd worden: M.B.V. Mebiose 19

20 Column SEX & THE STUDY Part V: Tentje bouwen Het verkrijgen van een erectie wordt in de volksmond geregeld 'tentje bouwen' genoemd. Echter, het daadwerkelijke bouwen en afbreken van zo'n tent ín een tent is verre van comfortabel en brengt geregeld genante momenten met zich mee Het gebrek aan comfort kan enigszins worden opgelost door de aanschaf van een 'tell-sell aero-bed' (vaak ook bij de Aldi verkrijgbaar). De toegenomen veerkracht heeft echter ook een nadeel: de trillingen worden door de grootte van het aero-bed doorgegeven aan het tentzeil, waardoor tent en matras synchroon gaan bouncen. Vorig jaar Lowlands, eerste nacht: de chronische vermoeidheid en het alcohol-percentage bevonden zich nog op een redelijk peil, er kon in principe nog geneukt worden! Totdat: "Héé, daar liggen der twee te neuk'n!" "Wáááár!!!" Gevolgd door vier frieze hoofden die zich voor de luchtgaatjes probeerden te drukken. Daar ging ons innige love&peace moment! Behalve het beperken van circuscapriolen, moet er ook nog rekening gehouden worden met de decibellen die je produceert. Een tent dempt geluid natuurlijk voor geen meter, en dan mag je al blij zijn als er een meter tussen jou en je buren zit. Dus seks in een tentje komt neer op met-krampachtig- ingehouden-gekreun-zo-hard-moge- lijk-proberen-niet-te-hard-te-boun- cen. Dat kan heel romantisch zijn, maar in een groot, zacht en warm bed in een ommuurde kamer heb je meer kans op ongecompliceerde romances. Tent inruilen voor sleurhut is zeker geen oplossing heb ik deze zomer ervaren. Vriendje en ik hebben een nachtje een caravan gehuurd, omdat het te hard regende om een tent op te zetten. Die toko stond al te schudden en te piepen toen we in bed stapten, geen circuscapriolen voor Sjonnie en Anita die nacht! Vakantie op de camping is duidelijk niet geschikt om je seksleven te verbeteren, maar het heeft ook weer zijn charmes. De ontbe- ringen van routekaarten lezen, tent opzetten en koken op één pitje brengen je toch dichter bij elkaar (ondanks de irritaties, maar dat resulteert vaak in goed-maak-seks). Volgend jaar gewoon weer kamperen en dat seksen... dat doen we de rest van het jaar wel! Marieke 20 Tight Junction jaargang 18 nummer 1

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

Thema Informatie vragen bij een instelling

Thema Informatie vragen bij een instelling http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 30. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden uit les 27, 28 en 29. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van:

Nadere informatie

Informatie over Exoom sequencing

Informatie over Exoom sequencing Informatie over Exoom sequencing Exoom sequencing is een nieuwe techniek voor erfelijkheidsonderzoek. In deze folder vindt u informatie over dit onderzoek. De volgende onderwerpen komen aan bod: Om de

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

UvA Avondvoorlichting

UvA Avondvoorlichting UvA Avondvoorlichting (BMW) aan de UvA Prof. Dr. Stanley Brul BSc directeur & Master track coördinator Hgl. Moleculaire Biologie & Microbiële Voedselveiligheid Wat laten we vandaag zien Informatie over

Nadere informatie

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz.

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz. Almelo, 8 juli 2015 Onderwerp: Moeilijk verhuizen! Beste heer/mevrouw Ik ben (...) Ik ben 14 jaar oud. Ik woon met mijn ouders en mijn 2 kleine broertjes in azc Almelo. In deze vakantie moeten er ongeveer

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Dossier opdracht 5. Kijk op leerlingen en leren

Dossier opdracht 5. Kijk op leerlingen en leren Dossier opdracht 5 Kijk op leerlingen en leren Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 19 januari, 2008 Samenvatting Als voorbereiding op onze baan in

Nadere informatie

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

Hillegom, De Hoeksteen 7 september 2014 Maurits de Ridder. Jesaja 56 : 1-7 Mattheus 15 : 21-28. Gemeente van Christus Jezus, onze Heer,

Hillegom, De Hoeksteen 7 september 2014 Maurits de Ridder. Jesaja 56 : 1-7 Mattheus 15 : 21-28. Gemeente van Christus Jezus, onze Heer, Hillegom, De Hoeksteen 7 september 2014 Maurits de Ridder Jesaja 56 : 1-7 Mattheus 15 : 21-28 Gemeente van Christus Jezus, onze Heer, "Nu even niet", was ooit de reclameslogan van een landelijk bekend

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Verpleegkundige in opleiding

Verpleegkundige in opleiding Volg je hart, gebruik je hoofd Verpleegkundige in opleiding Opleiding verpleegkunde Zoek je zinvol werk en wil je graag voor mensen zorgen? Word dan verpleegkundige! Kom naar VUmc. Wij zijn je ideale partner

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst.

De nieuwsbrief zal ook op onze website www.casparuscollege.nl worden geplaatst. Nieuwsbrief Schooljaar 2015-2016, nr. 1 september 2015 Geachte ouder(s) en/of verzorger(s), Voor u ligt de Nieuwsbrief van september 2015. In deze nieuwsbrief: Van de directeur Nieuws van de Ouderraad

Nadere informatie

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Nieuwsbrief Amigos maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Voorwoord Beste Amigos, Terwijl wij hier in Nederland al weer helemaal het gevoel krijgen in het voorjaar te zijn beland, hebben de bursalen in Guatemala

Nadere informatie

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden.

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. 1 Lezen 1.1 Lezen wat er staat Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. Leren kun je op allerlei manieren doen. Je kunt een opleiding of cursus volgen, maar je

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor.

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor. NIEUWSBRIEF December Mentorschap Midden-en Noordoost Brabant 2015 Editie 2 Jaargang 1 Hierbij ontvangt u de nieuwe nieuwsbrief van het Mentorschap Midden -en Noordoost brabant. Hiermee houden wij u op

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum)

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Na een aantal jaren met zaadeters te hebben gekweekt heb ik toch weer besloten om spreeuwen te gaan houden. Een aantal jaren geleden heb ik ook verschillende koppels gehad

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband? Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in

Nadere informatie

Inleiding. (leerlingbegeleider op een vmbo-school)

Inleiding. (leerlingbegeleider op een vmbo-school) 9 1 Inleiding Er was eens een meisje Zij klopte op mijn deur. Ik deed open en zij zei: Ik heb een eetprobleem. Kom binnen, zei ik, wat moedig dat je hier komt om hulp te vragen. Dat is de eerste stap.

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee

Nadere informatie

Jouw toekomst start op Eijkhagen.

Jouw toekomst start op Eijkhagen. Jouw toekomst start op Eijkhagen. Charlemagne College Eijkhagen is een school voor voortgezet onderwijs in Landgraaf. Je kunt bij ons naar het vwo, het tweetalig vwo, de havo of het vmbo-tl. Ons motto

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Beste leden, Onder andere in nieuwsbrief nummer zes: - Examenorganisatie World Travel Academy zoekt surveillanten / assessoren - Zomerstop 2013 - Stageproject Drieuit Creatief

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie