Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013

Transcriptie

1 Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013 Augustus 2012

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 ZZP-ers dragen bij aan goede AWBZ-zorg 4 Contracteren ZZP-ers binnen afzonderlijk kader 5 Voorwaarden voor borging kwaliteit en doelmatigheid van zorg 8 2

3 Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013 Inleiding Vanaf 1 januari 2013 kunnen Zelfstandigen Zonder Personeel (ZZP-ers) voor het eerst individuele overeenkomsten sluiten met zorgkantoren voor het leveren van thuiszorg in natura, zij het in 2013 op kleine schaal. Zorgkantoren zien mogelijkheden in het rechtstreeks contracteren van verpleegkundigen en verzorgenden. Het heeft echter vergaande gevolgen voor zowel zorgverleners als zorgkantoren. Ook voor andere betrokken organisaties, zoals de Belastingdienst, het Centraal Administratie Kantoor (CAK), het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), VECOZO, Vektis en het ministerie van VWS, heeft dit consequenties. Om zorgkantoren te ondersteunen bij het contracteren van ZZP-ers heeft ZN deze handreiking opgesteld. Ter voorbereiding op het landelijk contracteren van ZZP-ers heeft Zorgkantoren Coöperatie VGZ een pilot uitgevoerd waarin ruim 20 ZZP-ers zijn gecontracteerd. In deze pilot heeft VGZ belangrijke beleidsmatige- en uitvoeringstechnische ervaringen opgedaan die zijn meegenomen in het opstellen van deze handreiking. De handreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ heeft betrekking op een afzonderlijk inkooptraject, met een geoormerkt budget en aparte voorwaarden; het maakt geen onderdeel uit van het reguliere inkoopproces zoals beschreven in de zorginkoopgids AWBZ Deze handreiking geeft richting, maar is geen voorschrift. Aan het document kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. In de handreiking wordt achtereenvolgens ingegaan op de bijdrage van ZZP-ers aan goede AWBZ-zorg, het kader waarbinnen ZZP-ers worden gecontracteerd en de voorwaarden waaraan zij dienen te voldoen. 3

4 ZZP-ers dragen bij aan goede AWBZ-zorg De contractering van ZZP-ers voor zorg in natura is volgens zorgkantoren een verrijking van de AWBZ-zorg vanwege de flexibilisering van het zorgaanbod. De reguliere zorginkoopgids AWBZ 2013 beschrijft de volgende zeven uitgangspunten voor goede AWBZ-zorg: 1. Eigen regie en vraaggericht werken 2. Integrale benadering 3. Zelf- en samenredzaamheid 4. Preventie 5. Zorg in de eigen omgeving 6. Beter resultaat per bestede euro 7. Innovatie die de zorg voor de cliënt verbetert Het organiseren van een flexibel zorgaanbod, middels contractering van ZZP-ers, sluit hierbij goed aan: zelfstandige zorgverleners kunnen maatwerk leveren en zijn in staat om in te spelen op de behoeften van de cliënt, in de eigen omgeving, waarbij de cliënt zelf aan het roer staat. Mede als gevolg van de stijgende zorgvraag en de dreigende arbeidsmarktproblematiek, is het van groot belang professionals voor de zorg te behouden. Zorgprofessionals wensen echter steeds meer vrijheid om arbeid naar eigen inzicht in te delen en aan te passen aan hun persoonlijke omstandigheden. Het contracteren van ZZP-ers gaat hierop in en biedt daarom een belangrijk nieuw perspectief op de arbeidsmarkt. 4

5 Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013 Contracteren ZZP-ers binnen afzonderlijk kader Deze paragraaf geeft het kader voor het contracteren van ZZP-ers. De contractering van ZZP-ers wordt in 2013 uitgevoerd in de vorm van een landelijke pilot en vormt daarmee een apart traject met een afzonderlijk budget en aparte voorwaarden. Het maakt geen onderdeel uit van het reguliere inkoopproces zoals beschreven in de zorginkoopgids AWBZ Deze paragraaf beschrijft de processtappen op hoofdlijnen die zorgkantoren in hun inkoopprocedure voor het contracteren van ZZP-ers doorlopen, de afhankelijkheden met derden en de processtappen die een ZZP-er moet doorlopen. Tevens wordt de inkoopsystematiek van zorgkantoren op hoofdlijnen toegelicht. Zoals uit het tijdpad in Tabel 1 blijkt, start de inkoopprocedure voor ZZP-ers later dan de reguliere AWBZ-inkoopprocedure. Dit komt doordat zorgkantoren en andere betrokken partijen voldoende voorbereidingstijd nodig hebben waarin zij beleidsmatige en systeemtechnische wijzigingen doorvoeren om het contracteren van ZZP-ers mogelijk maken. Voor de processtappen van de reguliere inkoopprocedure wordt verwezen naar de zorginkoopgids AWBZ Processtappen zorgkantoren Zorgkantoren hanteren voor de zorginkoop van ZZP-ers een aantal processtappen en tijdlijnen die in onderstaande tabel worden weergegeven. In dit proces worden twee momenten onderscheiden voor indiening van de productieafspraken bij de NZa, waaruit de zorgkantoren zelf een keuze kunnen maken, namelijk: Zorgkantoren die erin slagen voor 1 december 2012 productieafspraken met ZZP-ers te maken, kunnen deze voor 1 december 2012 indienen bij de NZa die deze op 1 december 2012 in de budgetronde verwerkt. ZZP-ers kunnen vervolgens vanaf 1 januari 2013 starten. Zorgkantoren die meer voorbereidingstijd nodig hebben, kunnen enkele maanden later productieafspraken maken en moeten deze voor 1 maart 2013 bij de NZa indienen, opdat de NZa deze in de budgetronde van 1 maart 2013 kan verwerken. De betreffende ZZP-ers kunnen vervolgens pas vanaf 1 maart 2013 starten, omdat zij in het bezit moeten zijn van een tariefbeschikking die dan pas wordt afgegeven. Zorgkantoren kunnen ook besluiten om van beide budgetrondes gebruik te maken. Tabel 1. Gezamenlijke processtappen contracteren ZZP-ers. Processtap Tijdpad Bekendmaken inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ Bekendmaken individuele inkoopdocumentatie per zorgkantoor Uiterlijk Ontvangen aanmeldingen van ZZP-ers tot

6 Processtap Tijdpad Maken productieafspraken met ZZP-ers 1 Vanaf tot Versturen afgesloten overeenkomst naar ZZP-ers en VECOZ Uiterlijk Indienen gemaakte productieafspraken bij NZa Uiterlijk Ontvangen aanvullende aanmeldingen van ZZP-ers Vanaf tot (Eventueel) maken (aanvullende) productieafspraken met ZZP-ers Vanaf tot Versturen afgesloten (aanvullende) overeenkomst naar ZZP-ers en VECOZO (alleen voor nieuwe ZZP-ers) Uiterlijk Indienen (aanvullende) productieafspraken bij NZa Uiterlijk Afhankelijkheden in zorginkoopproces ZZP-ers VWS en NZa moeten een aantal acties uitvoeren en randvoorwaarden invullen, die samenhangen met het contracteren van ZZP-ers, en noodzakelijk zijn voor het slagen hiervan. Zorgkantoren moeten tijdig beschikken over de informatie die in onderstaande tabel wordt genoemd. Tabel 2. Afhankelijkheden in zorginkoopproces ZZP-ers. Benodigde informatie (verantwoordelijke partij) Deadline 1 Publiceren kaderbrief (VWS) 31 mei Bekendmaken contracteerruimte per zorgkantoorregio (NZa) 15 augustus Vaststellen beleidsregels AWBZ (NZa) 1 juli 2012 Daarnaast zijn ZZP-ers en zorgkantoren afhankelijk van onder meer: Vektis, voor het afgeven van een AGB-code; VECOZO, voor het afgeven van een VECOZO-overeenkomst; Kiwa Prismant, voor het afgeven van het Keurmerk ZZP-ers Thuiszorg; Dinz, voor het beschikbaar stellen van de ICT-ondersteuningsfaciliteit; CIZ, voor het doorgeven van de indicatie. Deze afhankelijkheden staan, met bijbehorend tijdspad, beschreven in het afzonderlijke stappenplan Stappenplan 2012 voor Zelfstandig Ondernemend Zorgverleners. Processtappen ZZP-ers Om voor een individuele overeenkomst in aanmerking te komen, moeten ZZP-ers een aantal administratieve- en zorginhoudelijke zaken regelen, opdat het proces van contracteren tot en met het uiteindelijk leveren en betalen van zorg kan worden uitgevoerd. Voor een uitgebreid overzicht van deze te doorlopen processtappen wordt verwezen naar het afzonderlijk document Stappenplan 2012/2013 voor Zelfstandig Ondernemend Zorgverleners. 1 Voor het contracteren van ZZP-ers hanteren zorgkantoren een uniforme raamovereenkomst die aan de fiscaal-juridische voorwaarden van de Belastingdienst voldoet. 6

7 Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013 Inkoopsystematiek op regionaal niveau Budget, zorgfuncties en tarief Voor 2013 stelt de overheid een budget van 20 miljoen Euro beschikbaar voor het contracteren van ZZP-ers, waaraan zorgkantoren zijn gehouden bij het maken van productieafspraken. Volgens de beleidsregel Prestatiebeschrijvingen en tarieven extramurale zorg 2013 (CA-540) van de NZa mogen ZZP-ers de extramurale functies persoonlijke verzorging (PV), verpleging (VP) en begeleiding (BG) leveren en geldt hiervoor een maximumtarief (de zorgkantoren stellen de exacte hoogte van het tarief vast). Echter, zorgkantoren zullen ZZP-ers voor de basisfunctie begeleiding in principe alleen contracteren, indien basis-pv of basis-vp de dominante functie betreft. Het contracteren van ZZP-ers in 2013 achten zorgkantoren voor enkel de functie begeleiding niet logisch en vanuit cliëntperspectief onwenselijk. Deze functie zal, naar verwachting, in 2014 naar gemeenten worden overgeheveld. Zorgkantoren zien een reëel risico voor de continuïteit van zorg bij decentralisatie naar gemeenten, als deze zorg geleverd wordt door ZZP-ers. Daarnaast is het controleren van de geschiktheid van ZZP-ers voor het leveren van begeleiding complex, omdat hiervoor geen diplomeringsvereisten zijn vastgesteld. Om deze redenen is ervoor gekozen om begeleiding in beginsel enkel te contracteren indien PV of VP de dominante functie betreft. Op deze wijze kan in situaties waarin sprake is van bijvoorbeeld palliatieve zorg of dementiezorg begeleiding worden geleverd door ZZP-ers. Zorgkantoren zullen ZZP-ers niet contracteren voor het leveren van jeugdzorg, omdat jeugdzorg niet is aangesloten op de AWBZ-brede Zorgregistratie (AWBZ). Op deze wijze worden uitvoeringstechnische problemen voorkomen. In 2013 is nog geen afzonderlijk tarief voor ZZP-ers beschikbaar. VWS heeft de NZa verzocht hiernaar in 2013 een tariefonderzoek te doen, opdat in 2014 een tarief voor ZZP-ers kan worden vastgesteld. Productieafspraak Voor het maken van productieafspraken hanteren zorgkantoren de volgende uitgangspunten: zorgkantoren willen de beschikbare geoormerkte ruimte zo effectief mogelijk in zetten; zorgkantoren hebben de intentie om de zorg, geleverd binnen het indicatiebesluit, te betalen; zorgkantoren willen geen risico lopen dat betaalde declaraties achteraf niet worden vergoed uit de Algemene Kas door overschrijding van de geoormerkte ruimte; zorgkantoren willen de administratieve lasten voor ZZP-er en zorgkantoren zelf zo veel mogelijk beperken; zorgkantoren contracteren ZZP-ers op regionaal niveau; zorgkantoren zien erop toe dat zij via hun totale zorginkoop voldoende zorgaanbod (ZZP-ers en zorginstellingen) in een regio contracteren, opdat zij de continuïteit van zorg borgen. Uitgaande van deze punten maakt het zorgkantoor, op regionaal niveau, initieel alleen een tariefafspraak met de ZZP-er. Bij de definitieve productieafspraak 2013 wordt vervolgens (op jaarbasis) het volume vastgesteld. Ieder zorgkantoor is zelf verantwoordelijk voor het monitoren en beheersen van het beschikbare budget binnen de toegekende geoormerkte contracteerruimte. Voor de contractuele overeenkomst tussen ZZP-er en zorgkantoor wordt verwezen naar de Raamovereenkomst AWBZ ZZP-ers. 7

8 Voorwaarden voor borging kwaliteit en doelmatigheid van zorg In de AWBZ-zorginkoop door zorgkantoren is tot op heden uitgegaan van zorg gecontracteerd bij en geleverd door zorginstellingen. Daardoor zijn veel administratieve en zorginhoudelijke zaken op instellingsniveau geregeld, zoals het bieden van continuïteit van zorg en het hebben van een gezonde bedrijfsvoering, gekwalificeerd personeel en klachtenregelingen. De hiervoor opgestelde criteria zijn echter niet één op één toe te passen op individuele beroepsbeoefenaren (ZZP-ers). Het contracteren van ZZP-ers onder dezelfde voorwaarden als zorginstellingen is daarom onhaalbaar: ZZP-ers hebben bijvoorbeeld geen bestuurlijke-/organisatiestructuur en bedrijfsvoering, zoals zorginstellingen deze kennen. Tegelijkertijd zijn zorgkantoren verantwoordelijk voor het borgen van goede kwaliteit en continuïteit van zorg voor hun verzekerden. Hiervoor zijn duidelijke voorwaarden essentieel. Daarom hanteren zorgkantoren gezamenlijk onderstaande geschiktheidseisen waaraan ZZP-ers moeten voldoen. Geschiktheidseisen De ZZP-er is een gediplomeerd verpleegkundige of verzorgende. De ZZP-er beschikt over een registratie voor het Keurmerk ZZP-ers Thuiszorg (fase 1 van het keurmerk) (zie www. mijnkeurmerk.nl). De ZZP-er garandeert continuïteit van zorg voor zijn of haar cliënten, door achterwachtafspraken te maken met andere gecontracteerde ZZP-ers binnen dezelfde regio en deze afspraken op schrift vast te leggen. De ZZP-er beschikt over de ICT-ondersteuningsfaciliteit Dinz opdat de ZZP-er een juiste administratie voert: de ZZP-er kan deelnemen aan het AZR-berichtenverkeer, de ZZP-er kan de geleverde zorg declareren en verantwoorden, en kan het CAK informeren over de geleverde zorg in verband met inning van de eigen bijdrage. De ZZP-er voldoet aan de eisen zoals gesteld in de raamovereenkomst ZZP-er zorgkantoor. Selectiecriteria VWS en de NZa verstrekken voor 2013 een geoormerkt regionaal budget voor het contracteren van ZZP-ers. Zorgkantoren bepalen vervolgens met hoeveel ZZP-ers en in welke regio( s) zij in 2013 een overeenkomst sluiten. Wanneer meer ZZP-ers offreren voor een overeenkomst dan het beschikbare budget toelaat, zullen zorgkantoren transparant aangegeven hoe de selectie plaatsvindt. De volgende aspecten kunnen zij hierbij laten meewegen: hoogte van het opleidingsniveau; afstand van woonplaats tot verzorgingsgebied; ervaring met het leveren van zorg thuis voor de specifieke cliëntgroep; samenwerkingsverbanden met regionale ketenpartners; witte vlekken in regio s omdat het zorgaanbod niet (volledig) aansluit op de zorgvraag. 8

9 Inkoophandreiking Contracteren ZZP-ers AWBZ 2013 Doelmatigheidseis Het aantal uren zorg dat de ZZP-er verleent mag niet meer bedragen dan gemiddeld 65% van de indicatiebandbreedte van de cliënt 2. Cliëntervaringsonderzoek Keurmerk ZZP-ers Thuiszorg Indien een ZZP-er zich meldt en voldoet aan de gestelde eisen voor het Keurmerk ZZP-ers Thuiszorg, wordt hij geregistreerd. Daarna volgt automatisch de certificatiefase waarin een cliëntervarings-onderzoek wordt uitgevoerd waarvan Kiwa Prismant de resultaten verzameld, analyseerd en vergelijkbaar maakt. Zodra de ZZP-er aan de gestelde eisen voldoet, wordt hij opgenomen in het Keurmerkregister ( Administratie- en declaratievoorschriften Zie hiervoor het Declaratieprotocol AWBZ. 2 Cliënten die geïndiceerd zijn voor extramurale zorg worden geïndiceerd voor zorg in een bepaalde klasse. Deze klassen kennen een bandbreedte die zorgaanbieders speelruimte geeft binnen het kader van de geïndiceerde zorg (bijvoorbeeld klasse 8 heeft een bandbreedte van 20 uren (0%) tot 24,9 uren (100%) per week). Door deze bandbreedte kan de zorgaanbieder wisselingen in de zorgbehoefte van zijn cliënt opvangen. Door een bepaald gemiddeld percentage van de bandbreedte als grens te hanteren voor het volume van de declaraties, kunnen zorgkantoren sturen op het volume van de zorgverlening, conform hun rol. 9

10 Zorgverzekeraars Nederland Postbus AM Zeist T E info@zn.nl W Zeist, augustus