Illustratie: M. Ticheler
|
|
- Fanny Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Illustratie: M. Ticheler
2 THERAPIE VAAK ONOPGEMERKTE OORZAAK VAN KLACHTEN Het lekkende darm syndroom Door: ir. L. Henseler Het lekkende darm syndroom of Leaky Gut Syndrome (LGS) is een aandoening waarbij de darmwand zijn integriteit verliest en meer doorlaat dan de bedoeling is. In feite vallen er gaten in de darmwand, waar gemakkelijk onverteerde voedselelementen, schadelijke stoffen en allerlei bacteriën, parasieten, schimmels en virussen doorheen kunnen en in het bloed terechtkomen. De binnenbekleding van de darmwand is een slijmvlies dat de grens vormt tussen de buitenwereld en de binnenkant van het lichaam. Alles wat binnenkomt via de mond, komt in de darm terecht en wordt in de darm geselecteerd op bruikbaarheid, waarna het restmateriaal wordt uitgescheiden. Het grootste deel van het menselijk immuunsysteem zetelt dan ook in de darm, waar ongewenste indringers in feite buiten het lichaam worden gehouden en onschadelijk worden gemaakt. 35 Een gezond darmslijmvlies scheidt antistoffen af, waaronder SIgA (Secretory Immunoglobuline A). Deze stof maakt vijandelijke indringers, zoals schimmels, bacteriën en parasieten onschadelijk en zorgt ervoor dat ze zich niet aan de darmwand kunnen hechten. Ook onvolledig verteerde eiwitten en voedselresten worden tegengehouden. Een goed functionerend darmslijmvlies werkt dus als een barrière tussen binnen en buiten.
3 Een gezonde darm heeft echter een bepaalde mate van doorlaatbaarheid nodig, waardoor het mogelijk is om voor het lichaam nuttige stoffen op te nemen. Aan de binnenkant van de darm zitten een heleboel kleine uitsteeksels, de zogenaamde darmvilli. Deze darmvilli maken het oppervlak van de darm groter en zorgen voor de opname van voedingsstoffen. Wanneer de darmwand beschadigd of ontstoken is, kunnen deze villi hun werk niet meer goed doen. Ze produceren niet genoeg voor de spijsvertering benodigde enzymen, waardoor de vertering minder goed verloopt en er minder voedingsstoffen worden opgenomen. Een darm waarin gaten zijn gevallen heeft in feite een minder groot oppervlak dat voedingsstoffen opneemt. Het is niet zo dat een doorlaatbare darm ook voedingsstoffen makkelijker doorlaat. Integendeel. Voedingstoffen, zoals mineralen, hebben vaak een dragerproteïne nodig die ze door de darmwand heen draagt. Als de darmwand beschadigd raakt, dan verliezen deze dragers hun werking. Een lekkende darm laat dus te veel van het slechte door en te weinig van het goede. Hoe ontstaat het lekkende darm syndroom? Het lekkende darm syndroom ontstaat meestal door irritatie en ontsteking van het darmslijmvlies. Dit kan een aantal oorzaken hebben: een dieet dat rijk is aan suiker en witmeel; een dieet dat te weinig vezels bevat; een gebrekkige spijsvertering, tekort aan maagzuur en/of spijsverteringsenzymen; een gebrekkige leverfunctie, waardoor een overmaat aan gifstoffen in de darm ontstaat; candida, overmatige groei van schimmels en gistingsprocessen in de darm; een gebrek aan goede darmbacteriën; parasitaire infecties, bacteriële infecties; voedselallergieën; overmatig gebruik van alcohol, cafeïne, nicotine en andere genotsmiddelen of drugs; medicijngebruik, waaronder aspirine, ibuprofen, ontstekingsremmers (NSAID s), prednison, antibiotica, de anticonceptiepil, zuurremmers, H 2 -antagonisten etc.); resten van pesticiden, chemicaliën en andere gifstoffen; tekort aan voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen (zink!), aminozuren, essentiële vetzuren. Veel van deze oorzaken houden met elkaar verband. Een dieet dat rijk is aan suiker en witmeel zal de overgroei van schimmels en een candida-infectie tot gevolg hebben. Het gebruik van antibiotica leidt tot een gebrek aan gezonde darmbacteriën, wat ook weer een overgroei van candida tot gevolg heeft. Een tekort aan voedingsstoffen, waaronder een zinktekort, leiden tot een gebrekkige spijsvertering en een tekort aan maagzuur en enzymen, maar een slechte vertering leidt ook weer tot een verminderde opname van voedingsstoffen. Een slechte vertering op zijn beurt kan voedselallergieën tot gevolg hebben, die weer tot een ontstoken darmslijmvlies leiden. Het ontstoken darmslijmvlies kan op zichzelf weer de aanleiding zijn tot voedselallergieën. De vraag is wat er eerder was: de kip of het ei. Vaak is er sprake van een vicieuze cirkel, waarbij gevolgen oorzaken worden, die weer tot gevolgen leiden. Wat zijn de gevolgen? Zoals eerder gezegd laat een lekkende darm allerlei elementen door die niet in het bloed thuishoren. Het gaat niet alleen om bacteriën, parasieten en schimmels, maar ook om onvolledig verteerde eiwitten en andere abnormaal grote voedselmoleculen. Het lichaam antwoordt op al deze vijandelijke indringers en andere onbekende elementen met allergische reacties, ontstekingsreacties en verhoogde reacties van het immuunsysteem. Deze ontstekings- en immuunreacties kunnen overal in het lichaam plaatsvinden. Bijvoorbeeld in de darm zelf, waardoor colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn ontstaat en het darm- TvOG
4 THERAPIE slijmvlies verder wordt aangetast, of in de gewrichten, waardoor artritis ontstaat. Er kunnen huidreacties plaatsvinden in de vorm van eczeem of netelroos, de longen reageren met astma en overal in het lichaam is sprake van een verhoogde ontstekingsgevoeligheid. Het lichaam slaat alarm en het immuunsysteem kan overdreven reacties gaan vertonen in de vorm van auto-immuunreacties. Bij een auto-immuunreactie maakt het afweersysteem antistoffen aan tegen lichaamseigen weefsels. Dit leidt tot een hele lijst aandoeningen, waarvan chronische vermoeidheid een van de meest algemeen voorkomende is, aangezien het lichaam in een voortdurende strijd tegen zichzelf is verwikkeld. Bovendien creëert elke maaltijd die in een lekkende darm terechtkomt nieuwe stress voor het lichaam. Een ander gevolg van een leaky gut is, zoals eerder genoemd, de verminderde opname van voedingstoffen in de darm. Het gaat hier vooral om de vetoplosbare vitamines, zoals A, D, E en K, en vitamine B 12, die in de darm worden opgenomen. Ook mineralen worden verminderd geabsorbeerd. Bij een gebrek aan gezonde darmbacteriën worden bovendien minder B-vitaminen en minder vitamine K aangemaakt in de darm. Dit alles leidt tot een minder goede nutritionele status in het lichaam, waardoor het lichaam verzwakt en gevoeliger wordt voor ontstekingen en infecties. De immuunfunctie van de darm is verminderd omdat er minder IgA wordt geproduceerd door het darmslijmvlies en ook de enzymproductie, die in het darmslijmvlies plaatsvindt, neemt af, waardoor de spijsvertering minder efficiënt verloopt. De lever krijgt te maken met een overmaat aan gifstoffen in het bloed die allemaal onschadelijk gemaakt moeten worden. Wanneer de lever het niet meer aankan, hopen deze gifstoffen zich op verschillende plaatsen in het lichaam op en kunnen daar klachten veroorzaken. Ook kunnen ze weer Gezonde binnenbekleding darm Onverteerde voedselelementen Gisten/schimmels Ontsteking Gap junction Schematische weergave van het onstaansproces van LGS. Bron: leakygutcure.com in de darm terechtkomen, waar ze de darmpermeabiliteit verder aantasten. Ziehier opnieuw de vicieuze cirkel. Wat zijn de symptomen? Binnenbekleding darm Bloedbaan Veel van de symptomen van een lekkende darm hebben te maken met de overmaat aan gifstoffen die in het bloed terechtkomen en overal in het lichaam klachten veroorzaken. Ook de ongewenste darmbacteriën produceren bijproducten, zoals ammonia, die bij een falende lever giftig kunnen zijn voor de hersenen en geheugen- en concentratieproblemen kunnen veroorzaken. De volgende symptomen komen voor bij een lekkende darm: tekorten aan essentiële nutriënten (vitamines, mineralen, aminozuren, vetzuren etc.); candidasyndroom met alle bijbehorende klachten; (voedsel)allergieën; huiduitslag, netelroos, eczeem; slecht geheugen, verwarring, concentratieproblemen; depressie, stemmingswisselingen; angstklachten; verminderde immuunfunctie; indigestie, flatulentie en andere buikklachten; constipatie, diarree; vermoeidheid, uitputting, algehele malaise; Beschadigde binnenbekleding darm Toxinen Lekkende darm Parasieten en schadelijke bacteriën 37
5 Overmatig gebruik van alcohol, nicotine en andere genotsmiddelen kan leiden tot irritatie en ontsteking van het darmslijmvlies en uiteindelijk tot LGS. Foto: GEWA Fotodesign verminderd uithoudingsvermogen, ademtekort; astma, bronchitis; verhoogde lichaamstemperatuur; spier- en gewrichtspijnen; verstopping van neus- en voorhoofdsholten; verminderde tolerantie voor alcohol; hoofdpijn. De auto-immuunreacties die in het lichaam plaatsvinden als gevolg van een lekkende darm kunnen chronische aandoeningen tot gevolg hebben. Chronische aandoeningen die in de categorie auto-immuun ziekten vallen en worden geassocieerd met een lekkende darm zijn onder andere alopecia areata, chronisch vermoeidheidssyndroom, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn, diabetes, fibromyalgie, ziekte van Graves, ziekte van Hashimoto, lupus, multiple sclerose, polymyalgie, psoriasis, ziekte van Raynaud, reumatoïde artritis, syndroom van Sjögren, vasculitis, vitiligo etc. Hoe wordt de diagnose gesteld? De oude Chinezen hadden al een spreekwoord dat zei: De dood huist in de darmen. Toch wordt de diagnose lekkende darm vaak over het hoofd gezien, omdat de symptomen en aandoeningen die ermee in verband staan zo divers zijn. In de reguliere geneeskunde is het lekkende darm syndroom geen geaccepteerde diagnose. Eerder wordt er gefocust op de verschillende aandoeningen die het gevolg zijn van verhoogde darmpermeabiliteit. Deze aandoeningen worden vaak met medicijnen of operatief ingrijpen behandeld. De website van de Natuurdiëtisten Nederland meldt het volgende over de diagnose van een lekkende darm: De diagnose komt zowel voor binnen de reguliere als de complementaire geneeskunde. Beide bedoelen daar wat anders mee. Een natuurdiëtist verstaat onder een lekkende darm een darm die naar het bloed lekt. Terwijl reguliere artsen bedoelen dat de darmcellen, bijvoorbeeld eiwitten of lymfevocht, de verkeerde kant uit lekken, namelijk naar de lumen (darmholte). Daardoor verdwijnt meer eiwit via de ontlasting en kunnen tekorten ontstaan in de bloedeiwitten' [ref. 1]. De darmpermeabiliteit kan echter wel degelijk door middel van een test worden vastgesteld, namelijk de zgn. lactulose/ mannitol test. Mannitol en lactulose zijn twee suikers die niet door het lichaam worden gemetaboliseerd. Lactulose bestaat uit grotere moleculen die alleen in het systeem kunnen doordringen als de darmintegriteit is beschadigd. Mannitol kan wel door een gezond darmslijmvlies worden geabsorbeerd. De patiënt drinkt op nuchtere maag een oplossing met een van tevoren vastgestelde hoeveelheid mannitol en lactulose. Gedurende zes uur wordt de urine verzameld en op basis van het niveau van de twee suikers in deze urinemonsters wordt de graad van darmpermeabiliteit vastgesteld. Er zijn ook andere tests die eventueel op de waarschijnlijkheid van een lekkende darm kunnen wijzen. Zo kan een haaranalyse wijzen op malabsorptie van mineralen. Een IgA-test kan de werking van het immuunsysteem in de darm vaststellen. Allergietesten kunnen TvOG
6 THERAPIE uitwijzen of er sprake is van voedselallergieën. Ontlastingsonderzoek kan uitwijzen of er sprake is van darmparasieten en/of overgroei van gisten en schimmels. Als laatste kan er onderzoek worden gedaan naar een eventueel tekort aan spijsverteringsenzymen. De behandeling De behandeling van een lekkende darm is gericht op drie punten: het wegnemen van de oorzaak; het verbeteren van de spijsvertering; het genezen van het darmslijmvlies. Deze punten worden hieronder besproken. Wanneer het darmslijmvlies eenmaal in een betere conditie verkeert, is het ook van belang om de darmflora weer op te bouwen en zo de normale functie van de darm te herstellen. De opbouw van de darmflora wordt bevorderd door het gebruik van een goed probioticum en door het nuttigen van melkzure voedingsmiddelen, zoals yoghurt en zuurkool. Daarnaast is ontgifting van de lever belangrijk. Hiervoor zijn bepaalde kruiden, zoals mariadistel, zeer geschikt. Een goede multivitamine zorgt voor alle micronutriënten die de lever nodig heeft om te kunnen ontgiften, zoals de B-vitamines, vitamine C, magnesium, zink etc. Oorzaken wegnemen Het spreekt voor zich dat het wegnemen van de oorzaak van de kwaal de grootste kans biedt op een blijvende verbetering. Hierboven zijn de mogelijke omstandigheden die een lekkende darm veroorzaken besproken. De ergste daarvan zijn wel het gebruik van medicijnen, zoals NSAID s, die de darm ernstig beschadigen, en het gebruik van zuurremmers en antibiotica, die een tekort aan respectievelijk maagzuur en gunstige darmbacteriën veroorzaken en daarmee een candida-infectie in de hand werken. Ook andere zaken die candida bevorderen, zoals een suikerrijk voedingspatroon en het gebruik van geraffineerde graanproducten en alcohol, dienen te worden vermeden. Waar mogelijk moet worden gekeken naar alternatieven voor ernstig irriterende medicijnen. Genotsmiddelen die schadelijk zijn voor het darmslijmvlies, zoals alcohol, cafeïne en nicotine, zouden ten minste tijdelijk vermeden of drastisch verminderd moeten worden, totdat het darmslijmvlies is geheeld en de darm in een betere conditie verkeert. Voedingstekorten, met name het tekort aan zink en essentiële vetzuren, dienen zoveel mogelijk te worden aangevuld, hetzij door middel van de voeding hetzij door het gebruik van supplementen. In het geval van parasitaire, bacteriële of schimmelinfecties kan een antiparasitair middel worden gebruikt of een anticandidaregime worden gevolgd. Spijsvertering verbeteren Een verbeterde spijsvertering leidt via vele wegen tot minder irritatie van de darm. Er zullen minder gistingsprocessen plaatsvinden in de darm, voedingsstoffen die nodig zijn om het darmslijmvlies in goede conditie te houden worden beter opgenomen, en schadelijke bacteriën, schimmels en parasieten worden al in de maag door het maagzuur onschadelijk gemaakt. Het verbeteren van de spijsvertering kan worden gerealiseerd door het aanvullen van micronutriënten die noodzakelijk zijn voor de spijsvertering, zoals de B-vitamines, zink, magnesium etc. Eventueel kan er tijdelijk worden gebruikgemaakt van enzympreparaten om een goede vertering op gang te helpen. Probiotica kunnen helpen om de vertering in de darm beter te laten verlopen. Verder is goed kauwen enorm belangrijk om het voedsel goed te vermengen met de spijsverteringsenzymen. Darmwand genezen Voor het genezen van de darmwand is het van belang om tijdelijk zoveel mogelijk irriterende stoffen en voedingsmiddelen te 39
7 vermijden. Daaronder vallen naast bovengenoemde genotmiddelen, zoals alcohol en cafeïne, ook sterk irriterende kruiden en specerijen, zoals rode peper, en zuren, zoals azijn e.d. Ook hard of schurend voedsel met scherpe randjes, zoals harde crackers, kan beter tijdelijk worden vermeden. Zacht voedsel, zoals soepen, sappen en puree, is meer geschikt voor het genezen van het darmslijmvlies. Indien er bekende voedselallergieën bestaan, zoals een glutenallergie of een koemelkallergie, dan moeten ook deze voedselgroepen geheel worden vermeden. Wanneer het darmslijmvlies voldoende is geheeld kan dit voedsel weer langzaam worden geïntroduceerd. Verder zijn er bepaalde micronutriënten en/of voedingssupplementen die therapeutisch kunnen worden ingezet om het darmslijmvlies sneller te doen genezen. Glutamine L-glutamine is het meest voorkomende aminozuur in het menselijk lichaam en de voornaamste energiebron voor snelgroeiend weefsel, zoals het darmslijmvlies. Dat maakt glutamine de belangrijkste voedingsstof voor het genezen van de darmwand. Ook bij mensen die chemotherapie krijgen of mensen die erg ziek zijn of net geopereerd is glutamine een goed middel om de darmwand intact te houden en daarmee verdere nadelige gevolgen te voorkomen [ref. 2 5]. Kokosolie bevat laurinezuur en caprylzuur, stoffen met een sterke fungicidale, antibacteriële en antiparasitaire werking die met name bij ontstekingsziekten van de darm een gunstig effect hebben. Foto: D. Khveshchenik Zink Het mineraal zink speelt een rol in de wondgenezing en de regeneratie van weefsel. Uit onderzoek blijkt dat het suppleren van zink de doorlaatbaarheid van de darm vermindert [ref. 6]. Bovendien is zink nodig om vitamine A vrij te maken uit de lever. Vitamine A is nodig voor de bescherming van alle in het lichaam aanwezige slijmvliezen, ook het slijmvlies dat de binnenkant van het maagdarmkanaal bekleedt. Ook vitamine A blijkt in onderzoeken al dan niet in combinatie met zink een gunstige invloed te hebben op de conditie van het darmslijmvlies [ref. 7, 8]. Vitamine D Onlangs is een nieuwe functie van vitamine D ontdekt. Het blijkt dat deze vitamine noodzakelijk voor een goede barrièrefunctie van het darmslijmvlies. In een onderzoek uit 2008 werd het verband tussen IBD (Inflammatory Bowel Disease) en vitamine D onderzocht. Bij muizen met en zonder vitamine D-deficiëntie werd een darmontsteking opgewekt. De normale muizen hadden geen noemenswaardige klachten, maar de vitamine D-deficiënte muizen ontwikkelden ernstige ontstekingsverschijnselen in de darm. De onderzoekers concludeerden dat een vitamine D-tekort een verhoogde gevoeligheid voor schade aan het darmslijmvlies tot gevolg heeft en daarmee een verhoogde kans op chronische darmontstekingen [ref. 9]. N-acetyl glucosamine (NAG) NAG speelt een rol bij de biosynthese van het darmslijmvlies en helpt om het extracellulaire weefsel dat de darmslijmvliescellen omgeeft gezond te houden. Een gezond slijmvlies heeft minder last van de aanhechting van schadelijke bacteriën, schimmels en parasieten. Daarnaast kan het de aanhechting van sommige lectines complexe eiwitverbindingen die ontstekingen veroorzaken aan de darmwand verminderen. Methylsulfonylmethaan (MSM) MSM is een vorm van organisch gebonden TvOG
8 THERAPIE zwavel die in alle cellen en weefsels van het lichaam voorkomt. Het speelt met name een rol bij de vorming van alle bindweefsel, ook dat van de darm. MSM vormt als het ware een laagje op het darmslijmvlies, dat het minder doordringbaar maakt voor allerlei bacteriën en parasieten. MSM in combinatie met vitamine C is nog effectiever dan MSM alleen, aangezien vitamine C samenwerkt met zwavel bij de wondgenezing en de vorming van bindweefsel. Vetzuren De omega-3 vetzuren EPA en DHA hebben een gunstige invloed op tal van ontstekingsreacties, onder andere in de huid en de slijmvliezen. Bij ontstekingen van het darmkanaal, zoals bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, hebben deze vetzuren een bewezen heilzaam effect [ref. 10]. Uit onderzoek blijkt ook dat meervoudig onverzadigde vetzuren een positief effect hebben op de barrièrefunctie van de darm, de weerstand van het darmslijmvlies verbeteren en de doorlaatbaarheid van de darm verminderen [ref. 11]. De omega-6 vetzuren gamma-linoleenzuur (GLA) en linolzuur worden in het lichaam omgezet in prostaglandine E1. Deze prostaglandine heeft onder meer een ontstekingsremmende en immuunversterkende werking. Daarnaast hebben GLA en DHA een gunstige invloed op de intestinale doorlaatbaarheid. In een Japans onderzoek bleken deze twee vetzuren de doorlaatbaarheid van de tight junctions van Caco2- darmcellen aanzienlijk te verminderen [ref. 12]. Zoethout Deglycyrrhizinated licorice (DGL) is een extract uit de zoethoutwortel waaruit het glycyrrhizine voor een groot deel is verwijderd. Daardoor heeft DGL wel de positieve effecten van zoethoutwortel, maar niet de ongunstige effecten, zoals verhoogde bloeddruk, kaliumverlies en oedeem, die worden toegeschreven aan glycyrrhizine. DGL stimuleert de proliferatie van het maagepitheel en verhoogt het aantal slijmproducerende cellen en daarmee de slijmproductie [ref. 13]. Het heeft een beschermende werking en verbetert de bloedtoevoer van voedingsstoffen. DGL heeft daardoor een genezend effect op het maagslijmvlies. Het werkt zeer goed bij maagzweren en beschermt de maag bij aspirinegebruik [ref. 14]. Ook op het darmslijmvlies heeft DGL een beschermende en verzachtende werking. Olmenbast Olmenbast (Slippery elm, ulmus fulva) kalmeert ontstoken slijmvliezen van maag en darm en heeft een heilzaam en beschermend effect. Bovendien stimuleert het de slijmafscheiding. Chlorella Chlorofyl, de groene bladkleurstof van planten, heeft een genezende werking op het darmslijmvlies. De zoetwateralg chlorella is rijk aan chlorofyl en bovendien aan hoogwaardige eiwitten die meehelpen om de gaten in het darmslijmvlies te dichten. Dit maakt ook chlorella geschikt om therapeutisch te worden ingezet bij een lekkende darm. Voeding Verder heeft ook een aantal voedingsmiddelen een gunstige werking bij een lekkende darm. Haver en havermout hebben een bewezen werking bij een lekkende darm, veroorzaakt door alcoholmisbruik [ref. 15, 16]. Kokosolie kan een gunstige invloed hebben omdat het laurinezuur en caprylzuur bevat. Deze stoffen hebben een sterke schimmeldodende werking en beschermen ook tegen allerlei parasieten en bacteriën. Met name bij ontstekingsziekten van de darm, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, heeft het een gunstige werking. Ook kippensoep en bottenbouillon hebben een kalmerende en herstellende werking op het darmslijmvlies omdat ze rijk zijn aan gelatine en bestanddelen van collageen, zoals glucosamine en chondroïtine, en aan het mineraal silicium. Al deze bestanddelen stimuleren de aanmaak van bindweefsel. 41
9 Conclusie Het lekkende darm syndroom is eigenlijk vrij eenvoudig te behandelen, bijvoorbeeld met een hoge dosering glutamine. Ook is het belangrijk een eventueel zinktekort op te heffen en voldoende visolie te suppleren. Het grote struikelblok is dat de diagnose leaky gut vaak niet wordt gesteld, omdat het verband houdt met zo veel verschillende aandoeningen. Het heeft met name autoimmuunaandoeningen en chronische vermoeidheid tot gevolg, maar ook allerlei niet begrepen klachten of onverklaarbare aandoeningen, zoals huidproblemen, spijsverteringsklachten, allergieën en fibromyalgie. Bij veel van deze klachten is het daarom van belang om te beginnen bij de conditie van de darm en het darmslijmvlies. Indien er sprake is van een lekkende darm, dan is het behandelen van allerlei klachten met agressieve medicijnen niets meer dan symptoombestrijding. Referenties Li N, Neu J: Glutamine deprivation alters intestinal tight junctions via a PI3-K/Akt mediated pathway in Caco-2 cells ; J. Nutr. 139(4): , Jiang HP, Liu CA: Protective effect of glutamine on intestinal barrier function in patients receiving chemotherapy ; Zhonghua Wei Chang Wai Ke Za Zhi 9(1):59 61, De-Souza DA, Greene LJ: Intestinal permeability and systemic infections in critically ill patients: effect of glutamine ; Crit. Care Med. 33(5): , Quan ZF et al: Effect of glutamine on change in early postoperative intestinal permeability and its relation to systemic inflammatory response ; World J. Gastroenterol. 10(13): , Sturniolo GC et al: Zinc supplementation tightens "leaky gut" in Crohn's disease ; Inflamm. Bowel. Dis. 7(2):94 98, Chen P, Soares AM et al: Association of vitamin A and zinc status with altered intestinal permeability: analyses of cohort data from northeastern Brazil ; J. Health Popul. Nutr. 21(4): , Gmoshinskiĭ IV et al: Effect of vitamin A deficiency on the macromolecular permeability of small intestine mucosa in the adult rat ; Biull. Eksp. Biol. Med. 103(2): , Kong J et al: Novel role of the vitamin D receptor in maintaining the integrity of the intestinal mucosal Barrier ; Am. J. Physiol. Gastrointest. Liver Physiol. 294(1):G , Romano C et al: Usefulness of omega-3 fatty acid supplementation in addition to mesalazine in maintaining remission in pediatric Crohn's disease: a double-blind, randomized, placebo-controlled study ; World J. Gastroenterol. 11(45): , Willemsen LE et al: Polyunsaturated fatty acids support epithelial barrier integrity and reduce IL-4 mediated permeability in vitro ; Eur. J. Nutr. 47(4): , Usami M et al: Effect of gamma-linolenic acid or docosahexaenoic acid on tight junction permeability in intestinal monolayer cells and their mechanism by protein kinase C activation and/or eicosanoid formation ; Nutrition 19(2): , Van Marle J et al: Deglycyrrhizinised liquorice (DGL) and the renewal of rat stomach epithelium ; Eur. J. Pharmacol. 72(2-3): , Russell RI, Morgan RJ, Nelson LM: Studies on the protective effect of deglycyrrhinised liquorice against aspirin (ASA) and ASA plus bile acid-induced gastric mucosal damage, and ASA absorption in rats ; Scand. J. Gastroenterol. Suppl. 92:97 100, Tang Y et al: Oats supplementation prevents alcohol-induced gut leakiness in rats by preventing alcohol-induced oxidative tissue damage ; J. Pharmacol. Exp. Ther. 329(3): , Keshavarzian A: Preventing gut leakiness by oats supplementation ameliorates alcohol-induced liver damage in rats ; J. Pharmacol. Exp. Ther. 299(2): , Overige geraadpleegde literatuur - Andre C et al: Measurement of intestinal permeability to mannitol and lactulose as a means of diagnosing food allergy and evaluating therapeutic effectiveness of disodium chromoglycate ; Ann. of Allergy 59: , Barbara G: Mucosal barrier defects in irritable bowel syndrome. Who left the door open? ; Am. J. Gastroenterol. 101(6): , Bienstock J: Mucosal barrier functions ; Nutr. reviews 42(3): , Bjarnson I, Peters TJ, Wise RJ: The leaky gut of alcoholism: possible route of entry for toxic compounds ; Lancet 28;1(8370): , Bjarnason I, Williams P, So A et al: Intestinal Permeability and inflammation in patients with Rheumatoid Arthritis; effects of non-steroidal anti-inflammatory drugs ; Lancet 24;2(8413): , Bjarnason I, Peters TJ, Veall N: A persistent defect in intestinal permeability in coeliac disease demonstrated by a 51Cr-labelled EDTA absorption test ; Lancet 12;1(8320): , Draper LR et al: Effect of alcohol on the integrity of the intestinal epithelium ; Gut 24(5): , Gardner ML: Gastrintestinal Absorption of Intact Proteins ; Ann. Rev. Nutrition 8: 329, Gittleman AL: Guess What came to Dinner - Parasites and your health ; Avery, New York, Gottschall E: Breaking The Vicious Cycle. Intestinal Health Through Diet ; The Kirkton Press, Hollander D: Crohn s disease, TNF-alpha, and the leaky gut. The chicken or the egg? ; Am. J. Gastroenterol. 97(8): , Hollander D: Intestinal permeability, leaky gut, and intestinal disorders ; Curr. Gastroenterol. Rep. 1(5): , Kerckhoffs AP et al: Intestinal Permeability in Irritable Bowel Syndrome Patients: Effects of NSAIDs ; Dig. Dis. Sci. Mar 3, Keshavarzian A, Holmes EW, Patel M, Iber F, Fields JZ, Pethkar S: Leaky gut in alcoholic cirrhosis: a possible mechanism for alcohol-induced liver damage; Am J Gastroenterol. 94(1):200-7, Maes M, Leunis JC: Normalization of leaky gut in chronic fatigue syndrome (CFS) is accompanied by a clinical improvement: effects of age, duration of illness and the translocation of LPS from gram-negative bacteria ; Neuro Endocrinol. Lett. 29(6): , Maes M, Coucke F, Leunis JC: Normalization of the increased translocation of endotoxin from gram negative enterobacteria (leaky gut) is accompanied by a remission of chronic fatigue syndrome ; Neuro Endocrinol. Lett. 28(6): , Reinhardt MC: Macromolecular Absorption of Food Antigens in Health and Disease ; Ann. Allergy (53): , Toohey L: The Nutritional Connection to Leaky Gut ; The American Chiropractor 24(4), Zhou Q et al: Intestinal membrane permeability and hypersensitivity in the irritable bowel syndrome ; Pain Jul. 10, TvOG
Nieuws van TerraLife. Beste TerraLife klanten. Welkom bij de nieuwsbrief van maart.
Nieuws van TerraLife In dit nummer: Interview met Hedy van der Wiel, biologische en energetische geneeswijzen. Het Leaky gut syndroom Aanbiedingen deze maand! Beste TerraLife klanten Welkom bij de nieuwsbrief
Nadere informatieLABORATORIUMTESTEN. Aan de hand van de testuitslagen kunnen er specifieke behandelingen worden ingezet zoals: Bijnierstress profiel 129,43
LABORATORIUMTESTEN New Balanced is aangesloten bij een tweetal laboratoria. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om diverse feces- en speekseltesten te laten uitvoeren. Alle testen zijn thuis testen. Je krijgt
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld
Nadere informatieOntzuren en ontgiften
BODY & MIND M A S S A G E P R A K T I J K Ontzuren en ontgiften Verzuring Verzuring betekent letterlijk het zuurder worden van iets. Ons lichaam is verzuurd als het zuurgehalte, ph-waarde, van ons lichaam
Nadere informatieSPIJSVERTERINGS- STELSEL
P A T H O L O G I E SPIJSVERTERINGS- STELSEL De darmen / het buikgebied..... ongetwijfeld het meest onbegrepen en ondergewaardeerde (lymfatisch) orgaan in ons lichaam... De darmen / het buikgebied.....
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Gezonde darmen in 8 eenvoudige stappen Gezonde darmen zijn belangrijk voor eigenlijk je hele lichaam en gezondheid, in je darmen wordt je eten verteerd en vervolgens omgezet in energie, voedingstoffen
Nadere informatieVoedingsadvies bij short bowel
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek De dunne darm is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Na een maaltijd komt het voedsel via mond, slokdarm en maag in de dunne darm terecht. In de dunne darm wordt
Nadere informatieSpijsverterings- problemen ALL AGES
Spijsverterings- problemen ALL AGES Alvleesklier Colon (dikke darm) Alvleesklier Colon (dikke darm) Slokdarm Maag Dunne darm Endeldarm Slokdarm Maag Dunne darm Endeldarm Bek Bek Galblaas Galblaas Uw dierenarts
Nadere informatieSPIJSVERTERINGSKLACHTEN
DE VOEDINGSSUPPLEMENTEN VAN ALFA AAN JE GEZONDHEID BOUW JE ELKE DAG SPIJSVERTERINGSKLACHTEN ONDERSTEUNING VAN EEN VLOTTE MAAGWERKING DE SPIJSVERTERING, EEN INGEWIKKELD PROCES De spijsvertering bestaat
Nadere informatieKruizemunt/ Spearmint
De Dentozyme chips zijn gemaakt van hoogwaardig onderhuids bindweefsel van runderhuid. Ze zijn verrijkt met Kruizemunt (Spearmint), Wei-eiwit (Whey-protein) of Spirulina. Tijdens het kauwen door de hond
Nadere informatieDUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold
DUURSPORTER Niveau 1 N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold Klachten/ doel: klachten zijn afwezig, doel is basis ondersteuning. Daarom wordt de basis suppletie Multi Health
Nadere informatieInformatie voor patiënten Waarom een ontlastingonderzoek?
Informatie voor patiënten Waarom een ontlastingonderzoek? RP Vitamino Analytic Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland Copyright 2008 RP Vitamino Analytic BV, NL 4493 ZG Kamperland Item-Nr. 374840-08/08 Waarom
Nadere informatieBLESSURE PROTOCOLLEN
BLESSURE PROTOCOLLEN VOEDING EN SUPPLETIE BIJ DE MEEST VOORKOMENDE BLESSURES BLESSURE PROTOCOLLEN VOEDING EN SUPPLETIE BIJ DE MEEST VOORKOMENDE BLESSURES UITGANGSPUNT BIJ IEDER PROTOCOL IS HET GEBRUIK
Nadere informatieBehandeling met Entyvio (vedolizumab)
Praat met uw arts als u graag meer informatie wilt over de behandeling met. Behandeling met (vedolizumab) Meer informatie Deze brochure is een aanvulling op de bijsluiter. We hopen dat de meeste vragen
Nadere informatieDarmklachten? Patiëntenfolder
Darmklachten? Patiëntenfolder Alle micro-organismen (bacteriën, gisten en schimmels) die zich in het spijsverteringskanaal bevinden, worden samen de darmflora genoemd. De darmflora bestaat voor het grootste
Nadere informatieAdvies voor het gebruik van voedingssupplementen
Advies voor het gebruik van voedingssupplementen Aandoening: Beschrijving aandoening: Fibromyalgie Onder Fibromyalgie wordt een reumatische aandoening verstaan, waarbij er sprake is van pijn in spieren
Nadere informatieGluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt
Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Hilde Maris 4 TherapieWijzer Een woordje uitleg... 9 1. De geschiedenis van granen... 13 1.1. Tarwe is genetisch
Nadere informatieTEAMSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold
TEAMSPORTER Niveau 1 N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold Daarom wordt de basis suppletie Multi Health Support Gold, Krill Gold, D3 Gold als aanvulling op de voeding Er wordt
Nadere informatieInformatie voor patiënten. Ontlastingonderzoek ter beoordeling van de darmflora. RP-Vitamino BV Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland
374840.indd, Spread 1 of 6 - Pages (12, 1) 10/04/02 08:58 AM angeboden door: Informatie voor patiënten Ontlastingonderzoek ter beoordeling van de darmflora RP-Vitamino BV Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland
Nadere informatiezwanger worden, zwanger zijn new care supplements omdat je meer dan ooit met je lichaam bezig bent
zwanger worden, zwanger zijn new care supplements omdat je meer dan ooit met je lichaam bezig bent 2 Zowel voor, tijdens als na je zwangerschap ben je meer dan ooit bezig met je lichaam. Je investeert
Nadere informatieHET FOODWISE PROGRAMMA
Chronische klachten te lijf met HET FOODWISE PROGRAMMA INHOUDSOPGAVE Waarom FoodWise? pagina 3 Wat is een lekkende darm? pagina 4-6 Opbouw programma pagina 7 Inhoud programma.. pagina 8 Voorbereiden op
Nadere informatieDIEET PRO WEEKMENU + ADVIEZEN EN TIPS VOOR EEN NÒG SNELLER EN EFFECTIEVER RESULTAAT
WEEKMENU + ADVIEZEN EN TIPS VOOR EEN NÒG SNELLER EN EFFECTIEVER RESULTAAT WAAROM EIWITTEN OM AF TE SLANKEN? Koolhydraten en de oorzaak van obesitas Koolhydraten zijn een energiebron voor het lichaam. Als
Nadere informatieMijn hond of kat heeft darmproblemen
TROVET Intestinal Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van darmproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft darmproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding De dierenarts
Nadere informatieDe gezondheidsvoordelen van Juice Plus+ Omega:
De gezondheidsvoordelen van Juice Plus+ Omega: John Verhiel (CPG/Vetzuurstofwisseling) www.duurzaamgezond.info De gezondheidsvoordelen van Algen-zaad olie: Algenzaad-olie Ώ3 (EPA/DHA) Bevorderd een gezonde
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Druk Candida Albicans de kop in met de juiste voeding Candida Albicans is een eencellige schimmel (gist) welke in de maag en het darmstelsel leeft, in mindere mate ook op de huid, de vagina, de huidplooien,
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen
Nadere informatieInleiding. Wat is infliximab
Infliximab-infuus Inleiding In overleg met uw maag-, darm-, leverarts (MDL-arts) gaat u starten met de behandeling infliximab. In deze folder vindt u informatie over infliximab, over de werking en de behandeling,
Nadere informatieTEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband. Complexformules van VitOrtho en NOW voor uw gemak
TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband Complexformules van VitOrtho en NOW voor uw gemak TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband Voordelen Slikgemak: alle zinvolle stoffen
Nadere informatie1) Rijk aan vitaminen & mineralen. 2) Rijk aan essentiële onverzadigde vetzuren & aminozuren. 3) Bevat krachtige adoptogene eigenschappen voor de huid
1) Rijk aan vitaminen & mineralen 2) Rijk aan essentiële onverzadigde vetzuren & aminozuren 3) Bevat krachtige adoptogene eigenschappen voor de huid 4) Draagt bij tot het behoud van de gezondheid van de
Nadere informatiePrednison of Prednisolon
Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Uw maag, darm- en leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met Prednison. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte van
Nadere informatieWebinar 3. Immuunsysteem - Barrières WEBINAR Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts
WEBINAR 3 21-05- 2015 Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts Webinar 3 Het Immuunsysteem De Spijsvertering Het Lichaam Vertelt De Darmflora Laaggradige ontsteking Conclusie Wat kun jij doen?
Nadere informatiePROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid!
PROBIOTIC phlora Voor jouw gezondheid! Wat zijn probiotica? Probiotica zijn micro-organismen zoals bacteriën of gisten. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat deze je gezondheid kunnen ondersteunen. Door
Nadere informatieBijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten.
Elk kind wegen bij opname, groeicurve invullen Anamnese : allergie, nierinsufficiëntie, gluten intolerantie, Hoe is zijn eetlust? Is hij vegetariër? Heeft hij pijn? Koolhydraten zijn een belangrijke energieleverancier.
Nadere informatieWat kun je zelf doen voor ondersteuning. Ontgiften
Wat kun je zelf doen voor ondersteuning. Ontgiften Een gezond lichaam heeft een herstellend vermogen. Door belasting van het lichaam met o.a giftige en schadelijke stoffen ( die o.a. in onze voeding zit,
Nadere informatieIntestinale permeabiliteit
MEDISCHE INFORMATIE 10 /2018 bio vis DIAGNOSTIK Leaky gut Een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm - oorzaken en gevolgen Gezond of ziek? Dat wordt vaak door je darmen bepaald www.biovis.nl Intestinale
Nadere informatieCosmetica en huidverzorgingsproducten: deze bevatten vaak allerlei chemische bestanddelen zoals geur- en kleurstoffen waar je huid niet tegen kan
1 Huidproblemen ontstaan vaak als reactie op een tekort aan vitamines en mineralen, vergiftigingen, oxidatieve stress of ontstekingsprocessen in je lichaam. De belangrijkste oorzaken zijn: Voeding: gluten,
Nadere informatiePrednison (corticosteroïden)
Prednison (corticosteroïden) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven
Nadere informatiePrednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa
Patiënteninformatie Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa rkz.nl Uw MDL-arts (maag-,darm-,leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte
Nadere informatiePrednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de
Nadere informatieNieuws van TerraLife. TerraLife nieuwsbrief. Geachte klant,
Nieuws van TerraLife Geachte klant, Wij zijn erg verheugd u hierbij onze eerste nieuwsbrief te mogen toesturen. In de nieuwsbrief van TerraLife willen we u graag informeren over actuele gezondheidsklachten,
Nadere informatieM. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling
M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling Dr. D. Leemreis, MDL-arts 8 mei 2019 IBD Inflammatory Bowel Disease (IBD)= Inflammatoire darmziekten= Chronische ontsteking
Nadere informatieZorg bij maagklachten en misselijkheid
Zorg bij maagklachten en misselijkheid Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 5 Voorkomen van maagklachten 6 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen
Nadere informatieJe moet er niet teveel van hebben!
Vrije radicalen, Je moet er niet teveel van hebben! Inleiding In deze brochure wordt in het kort uitgelegd wat vrije radicalen zijn, hoe ze ontstaan en wat ze kunnen doen. Ook wordt ingegaan op manieren
Nadere informatieMCTD (mixed connective tissue disease)
MCTD (mixed connective tissue disease) Wat is MCTD? MCTD is een zeldzame systemische auto-immuunziekte. Ons afweersysteem (= immuunsysteem) beschermt ons tegen lichaamsvreemde indringers, zoals o.a. bacteriën
Nadere informatieMaagklachten en misselijkheid. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Maagklachten en misselijkheid Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer arts raadplegen 5 Voorkomen
Nadere informatieSporten met Forever. aloe-inspired
NL Sporten met Forever aloe-inspired Sporten met de natuurlijke boost van ARGI+ ARGI+ is een uniek supplement voor actieve sporters die hun lichaam dat beetje extra willen geven voor optimale prestaties.
Nadere informatieDe kracht van AOV Natuurlijk zonder toevoegingen
Natuurlijk van De kracht van AOV De natuur geeft ons de ingrediënten voor een gezonde geest en een gezond lichaam. Dat is de kracht van de natuur. En van AOV. Want AOV gebruikt in de producten alleen vitaminen,
Nadere informatieOntdek wat magnesium voor jou kan doen
Ontdek wat magnesium voor jou kan doen Welk profiel past bij jou? Zwanger Vermoeid of stress Sporter Actief blijven Maag- en darmproblemen Informatiewijzer magnesium Magnesium; een veelzijdig mineraal
Nadere informatieMedicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden)
Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden) Maag-, Darm- en Leverziekten IJsselland Ziekenhuis Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven
Nadere informatieMeer Fit! Verbeter je microcirculatie!
Meer Fit! Verbeter je microcirculatie! E-book over verbeteren van vitaliteit, prestatievermogen en gezondheid. 1 Inleiding Sinds enige tijd ben ik bezig om door het stimuleren van de microcirculatie meer
Nadere informatieGezond eten goed voor je darmen 10
voedingsvezels Darmen en vezels 3 De werking van de darmen/spijsvertering 4 Vezels zijn de brandstof voor je darmen 5 Disbalans in je darmen 7 Het prikkelbare darmsyndroom 7 Candida albicans infectie 8
Nadere informatieNieuws van TerraLife. In dit nummer: Allergie en hooikoorts. Eczeem en andere huidklachten. Thema koopzondag mei. Workshop bomenopstelling
Nieuws van TerraLife In dit nummer: Allergie en hooikoorts Eczeem en andere huidklachten Thema koopzondag mei Workshop bomenopstelling Beste TerraLife klanten, Afgelopen maand hebben we met TerraLife op
Nadere informatieTOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE
TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE Hoewel u gefermenteerde levensmiddelen in de supermarkt kunt kopen, zijn deze meestal gepasteuriseerd op hoge temperatuur waardoor de nodige vriendelijke bacteriën
Nadere informatieVitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas
Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Donderdag 21 juni 2018 Waarom supplementen? Waarom supplementen? Vitamines en mineralen vormen de bouwstenen van ons lichaam.
Nadere informatieVoedselallergie en voedselintolerantie
DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie
Nadere informatieHieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek.
Beste klant, Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Voor vragen kan u ons gerust contacteren op het telefoonnummer 052/30.94.14
Nadere informatieMethotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn
Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Uw behandelend arts en/of verpleegkundige specialist heeft met u gesproken over het gebruik van Methotrexaat (MTX). In deze folder krijgt u informatie over de
Nadere informatieOrthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015
Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Dag 1 (Margo) Inleiding in de nutritionele geneeskunde. Wat mensen eten betekent nog niet dat het menseneten is Materiaal : Powerpoint 1. De cursist zal
Nadere informatieColofon. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatieMaagzweer. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Maagzweer U heeft een maagonderzoek (gastroscopie) gehad, waarbij de arts een maagzweer (ulcus) heeft vastgesteld. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een maagzweer. Neem altijd
Nadere informatiePatiëntenbrochure. basisscreening darm. En gezonde darm is de basis van het algehele welbevinden
Patiëntenbrochure basisscreening darm En gezonde darm is de basis van het algehele welbevinden Samen met uw therapeut of arts heeft u besloten de analyse Basisscreening darm uit te laten voeren. Deze folder
Nadere informatieMedicinale dranken - Chlorophyl
Medicinale dranken - Chlorophyl Chlorophyl (water) Een wonder van de natuur. Chlorophyl en de balans zuren en base Giffen, schadelijke stoffen en andere milieubelastende stoffen, zoals een onevenwichtige
Nadere informatieMijn kat heeft darmproblemen wat nu?
TROVET Intestinal, volledig, licht verteerbaar, hypoallergeen dieetvoeder voor katten ter ondersteuning van het maagdarmstelsel Mijn kat heeft darmproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies
Nadere informatieZiekte van Crohn & Colitis Ulcerosa
Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa Informatie Patiënteninformatie 1175798PR/1-2011 - Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa 1 Inleiding Bij u is kort geleden geconstateerd dat u mogelijk een chronische darmontsteking
Nadere informatieVoeding bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Ginette van Lienen, diëtist
Voeding bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Ginette van Lienen, diëtist De diagnose en dan? Nog niet wetenschappelijk aangetoond dat voeding een rol speelt bij ontstaan IBD Er is géén specifiek
Nadere informatieMoeten mensen er echt mee leren leven of... zou het ook aan onze voeding kunnen liggen?
Darmklachten zijn een steeds vaker voorkomend probleem. Ondanks de toename van het aantal klachten is er nog steeds geen passende oplossing gevonden voor het probleem. In mijn praktijk Detoxenzo kloppen
Nadere informatieSuperfoods of doe maar gewoon? Coby Wijnen diëtist Spierziekten Nederland
Superfoods of doe maar gewoon? Coby Wijnen diëtist Spierziekten Nederland Chiazaad Goji bessen Zeewier Hennepzaad Tarwegras Macapoeder Superfoods zijn voedingsmiddelen waarvan gezegd wordt dat ze een hoog
Nadere informatieGezondheid & Voeding
7 tips voor een gezonde darmflora Een gezonde darmflora ligt aan de basis van een goede gezondheid dit is zowel op fysiek als op mentaal vlak. Om onze darmflora gezond te houden is gezonde, evenwichtige
Nadere informatieDieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatie"Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen."
Dagelijkse voeding Als je wat meer op je voeding wilt gaan letten, dan sta je vast stil bij wat je allemaal op een dag eet. En je vraagt je vast af wat heb je nu direct nodig en wat niet? Wat voor effect
Nadere informatieFoodsupplements for the performance Horse
Foodsupplements for the performance Horse Soul-Mate Nutrition Foodsupplements for the performance horse. Soul-Mate Nutrition zet zich reeds 8 jaar in om zorgvuldige en uitgebalanceerde voedingssupplementen
Nadere informatieHuidklachten en de rol van voeding. Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie
Huidklachten en de rol van voeding Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie Wie ben ik? Yvonne van Stigt Master klinische Psycho Neuro Immunologie Bijna 20 jaar praktijkervaring Gestart
Nadere informatiezuiver presteren en het beste uit jezelf halen extra ondersteuning met voedingssupplementen
zuiver presteren en het beste uit jezelf halen extra ondersteuning met voedingssupplementen 2 New Care Supplements levert voedingssupplementen die jou kunnen helpen om gezond en fit te blijven Als topsporter
Nadere informatie2 Hoe vaak eet u gefrituurd, gebakken, gegrild of gebarbecued voedsel? Vaak 4
Sublijst A - Chronologische leeftijd wat is thans uw leeftijd (in jaren) Totale score (sublijst A) Sublijst B - Eetgewoonten Hoe vaak eet u gefrituurd, gebakken, gegrild of gebarbecued voedsel? Vaak keer
Nadere informatieGezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
Nadere informatieADVIESBRIEVEN VAN UW DIERENARTS
ADVIESBRIEVEN VAN UW DIERENARTS ADVIESBRIEF 44 CHRONISCHE DARMPROBLEMEN BIJ DE HOND Chronische darmklachten bij honden uiten zich meestal onder de vorm van diarree, pasteuze ontlasting, slijmerige ontlasting,
Nadere informatieChronische darmproblemen bij de hond
Chronische darmproblemen bij de hond Chronische damklachten bij honden kunnen gepaard gaan met diarree, pasteuze ontlasting, slijmerige ontlasting, winderigheid, buikpijnlijkheid, braken en/of vermageren.
Nadere informatieCoeliakie bij kinderen
Coeliakie bij kinderen Bij uw kind is coeliakie geconstateerd, of wordt er onderzoek gedaan naar coeliakie. Coeliakie (spreek uit seuliakie, met de klemtoon op de laatste lettergreep) is een levenslange
Nadere informatieWELLNESS CATFOOD DOG & CAT WELLNESS DOGFOOD HI-TEC BALANCED NUTRITION
WELLNESS CATFOOD DOG & CAT WELLNESS DOGFOOD HI-TEC BALANCED NUTRITION NL 2 WELLNESS CATFOOD Wellness WELLNESS KITTEN WELLNESS ADULT WELLNESS SENSITIVE King Qualifood is een divisie van de firma Natural
Nadere informatieNieuwsbrief Juni 2014
Beste Lezer, Nieuwsbrief Juni 2014 De vakantie zit er voor veel mensen en dus ook voor de dieren weer aan te komen! Denkt u aan de volgende punten! Indien u naar het buitenland gaat uw hond of kat ruim
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk
PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk Wat is hoge bloeddruk? Bloeddruk is de druk in uw bloedvaten. Als uw hart samentrekt en zo uw bloed het lichaam in stuwt, is de druk in uw bloedvaten
Nadere informatieNederlandse Samenva ing
Nederlandse Samenva ing Nederlandse Samenva ing De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn de meest voorkomende vormen van chronische ontstekingen van het maag-darm-kanaal. In het engels wordt deze groep
Nadere informatieEnergie op je bord, voedsel tegen vermoeidheid In de herfst worden we sneller moe dan in het warme seizoen. Welke producten verlossen ons van de
Energie op je bord, voedsel tegen vermoeidheid In de herfst worden we sneller moe dan in het warme seizoen. Welke producten verlossen ons van de vermoeidheid? Gezond eten, wil niet enkel zeggen voedsel
Nadere informatieBEWEGING EN VOEDING VOOR OUDEREN
BEWEGING EN VOEDING VOOR OUDEREN BELANG VAN BEWEGEN Lichamelijk inactief, gevolgen? Actieve geest Wat gebeurt er als je beweegt? HERSENEN INDELING HERSENEN GEHEUGEN EN EMOTIONELE LADING HERSENCELLEN WAT
Nadere informatieARGI+ Sporten met Forever
ARGI+ Sporten met Forever Sporten met de natuurlijke boost van ARGI+ ARGI+ is een uniek supplement voor actieve sporters die hun lichaam dat beetje extra willen geven voor optimale prestaties. ARGI+ heeft
Nadere informatieLezing Rijpaardenfokvereniging Limburg
Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg Bijzonderheden spijsvertering paard Het paard: Produceert voortdurend maagzuur Is een lange duureter Heeft een zeer kleine maag Heeft relatief weinig zetmeelsplitsende
Nadere informatieLeeftijd: 0-14 jaar 14-30 jaar 30-50 jaar 50-70 jaar > 70 jaar
Verzuring: hoe werkt het? Dagelijks groeit ons bewustzijn over de werking van ons lichaam. Maar bij veel mensen is nog niet bekend hoe ons voedingspatroon en onze levensstijl de gezondheid op de langere
Nadere informatieDivertikels. Afdeling Diëtetiek
Divertikels Afdeling Diëtetiek Voedingsadvies bij divertikels Deze informatie is bedoeld als ondersteuning van het consult door een diëtist. De informatie in deze folder kan een persoonlijk dieetadvies
Nadere informatieBehandeling met infliximab Ter behandeling van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Behandeling met infliximab Ter behandeling van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Afdeling maag-darm-leverziekten Inleiding Uw arts heeft een behandeling met infliximab voorgesteld. Infliximab is
Nadere informatieonze lever genoeg vitaminen en mineralen nodig om zijn werk goed te kunnen doen. Dit ontbreekt in bewerkte voedingsmiddelen die we tot ons nemen.
Voorwoord Al een aantal keren heb ik zelf een detox week gedaan specifiek om mijn lever te reinigen. Deze detox was behoorlijk zwaar en ik was in het weekend wel uitgeblust. Ondanks de zware detox voelde
Nadere informatieWil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen:
Wil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen:. Een OPS patiënt. Wat is OPS en klachtenlijst? Oorzaken van OPS. Waar komt dat gif terecht? Natuurlijke ontgifting. Bioresonantie
Nadere informatieSchimmelinfectie Weg Stappenplan. In 3 Stappen Schimmelinfectie Stoppen
2011 Schimmelinfectie Weg Stappenplan In 3 Stappen Schimmelinfectie Stoppen O p t i m a l e G e z o n d h e i d. c o m Schimmelinfectie Weg Stappenplan Door: Jack Boekhorst - Initiatiefnemer / Coach Susanne
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Duphalac, stroop 667 mg /ml
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Duphalac, stroop 667 mg /ml Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. - Bewaar deze bijsluiter, het kan
Nadere informatieGezondheid & Voeding
kokosolie voor minder vet in de taille Kokosolie staat bekend als een van de gezondste vetten in de wereld. Ondanks dat vele, waar onder het Voedingscentrum, roepen dat verzadigd vet ongezond is, maar
Nadere informatieSystemische Lupus Erythematodes (SLE)
Systemische Lupus Erythematodes (SLE) Systemische lupus erythematodes (SLE) is een ontstekingsziekte. Deze ontstekingen kunnen in het gehele lichaam (systemisch) voorkomen. SLE is een auto-immuunziekte.
Nadere informatieEen geval van zelfzorg
Dieren en aloë vera Aloë vera Eén van de oudste, meest bekende heilzame planten Rijk aan meer dan 200 voedingsstoffen: vitaminen, mineralen, aminozuren en enzymen Uniek gepatenteerd stabilisatieproces
Nadere informatieColofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatieQ-Plus. Vlug vermoeid, minder vitaal, snel ziek? Het lichaam vraagt Q-Plus 40 / 240
Q-Plus Vlug vermoeid, minder vitaal, snel ziek? Het lichaam vraagt Q-Plus Q-Plus 240 mg: Co-enzym Q10 (240 mg), magnesiumoxide (110 mg) Q-Plus 40 mg: Maltodextrine (200 mg), magnesiumoxide (110 mg), Co-enzym
Nadere informatie