Olieprijs: Bijna alle bedrijven hebben indirect met de olieprijs te maken. Daarnaast is het feit dat olie in $ wordt afgerekend van belang.

Transcriptie

1 ALGEMENE ECONOMIE Conjunctuur: verandering van het groeipercentage van de economie of productie op korte termijn. Deze groeipercentages volgen een golvend patroon, doordat de bestedingen toe- en afnemen in de tijd. Economische variabelen: - Conjunctuur (ontwikkeling van de vraag) - Wisselkoersen - Olieprijzen (=prijzen grondstoffen) - Lonen - Rente Wisselkoers: Alleen internationaal opererende bedrijven hebben direct last van wisselkoersveranderingen. Indirect, bijvoorbeeld via de olieprijs die in $ wordt afgerekend, hebben juist heel veel bedrijven met wisselkoersveranderingen te maken. Olieprijs: Bijna alle bedrijven hebben indirect met de olieprijs te maken. Daarnaast is het feit dat olie in $ wordt afgerekend van belang. Lonen: Voor individuele bedrijven zijn loonstijgingen ongewenst, want dat verhoogt de kostprijs van hun producten. Daarnaast kunnen bedrijven ertoe overgaan om te automatiseren en personeel te ontslaan. Voor de economie als geheel kan een loonstijging ook gunstig zijn als het tot meer bestedingen leidt. Rente: De rente wordt deels door de ECB gestuurd om de inflatie rond de 2% te houden. Bedrijven hebben last van een hogere rente, omdat ze dan meer moeten betalen voor leningen. Ze zullen dan wellicht bepaalde investeringen niet doen, wat weer slecht is voor de economie.

2 De Lorenz-curve geeft het verband weer tussen het cumulatief percentage van de bevolkingsomvang, en het cumulatief percentage van de inkomens van diezelfde bevolking. De overheid komt aan geld door belastingen!! - Directe belasting - Indirecte belasting Wat doet/moet de overheid doen? Twee visies Keynesiaanse visie: Zij stelt dat de overheid verantwoordelijk is voor het bereiken van de doelstellingen van de economische politiek en zich zeer met de economie, vooral de conjunctuur, moet bemoeien. Zij zorgt voor volledige werkgelegenheid en groei. Klassieke visie: De overheid dient een zo klein mogelijke rol te spelen. Zij moet zich beperken tot het garanderen van veiligheid van de burgers, het beschermen van bezit en zorgen dat burgers hun contract naleven. Bestedingen van bedrijven, investeringen: 1. Vervangingsinvesteringen 2. Uitbreidingsinvesteringen 3. Voorraadinvesteringen Productiefactoren: Natuur Arbeid Kapitaal Ondernemerschap

3 3 soorten investeringen: 1. Vervangingsinvesteringen 2. Uitbreidingsinvesteringen 3. Voorraadinvesteringen Productiecapaciteit = hoeveelheid goederen en diensten die een economie (in een jaar) maximaal kan produceren Bezettingsgraad = Mate waarin de bestaande productiecapaciteit ook werkelijk wordt gebruikt Productiefactor natuur: - De grond, het water, de lucht en alles daarop en daarin voor zover niet door mensen geproduceerd. - Natuur en arbeid zijn de oorspronkelijke productiefactoren - Kapitaal is een afgeleide factor. Deze moet met behulp van natuur en arbeid (en eventueel ander kapitaal) worden vervaardigd. Economische groei: Hoe kan economische groei ontstaan? 1. verbetering structuurzijde van de economie (LT) - aanbodzijde - productiecapaciteit 2. verbetering conjunctuurzijde van de economie (KT) - vraagzijde - bestedingen Kwantiteit: Meer hoeveelheden, meer machines. Kwaliteit: De kwaliteit is beter, betere machines. Meer bestedingen door: Gezinnen: lagere rente, lagere belastingen, lagere inflatie, groter consumentenvertrouwen Bedrijven: lagere rente, grotere winsten Overheid: stimuleren economie in crisistijd, hogere belastinginkomsten Buitenland: lagere euro

4 BEDRIJFSECONOMIE Uitgaven kosten: Definitie: Kosten zijn aan perioden, functies of producten toegerekende geldswaarden, die verband houden met de doelmatige opoffering van productiemiddelen. Ontvangsten opbrengsten: Definitie: Opbrengsten zijn aan perioden, producten, enzovoort toegerekende geldswaarden, die verband houden met de verkoop van producten of levering van diensten. Kostenindelingen: 5 manieren van indelen 1. variabele en constante kosten (P3 week 3 e.v.) 2. directe en indirecte kosten (H3) 3. verdeling naar functies (H3) 4. doelmatigheid 5. kostensoorten(p3 week 1 en 2) Kostensoorten: - Grond- en hulpstoffen - Arbeid - Duurzame productiemiddelen - Grond - Diensten van derden - Kostprijsverhogende belastingen - Vermogen Grond en hulpstoffen: Afval Uitval voorraadkosten Voorraadkosten: 1. Opslagkosten 2. Bestelkosten: niet: berekening formule Camp 3. Kosten t.g.v. diverse risico s

5 Economische voorraad (E.V.) Technische voorraad vermeerderd met de bestelde maar nog niet ontvangen goederen, en verminderd met de verkochte maar nog niet afgeleverde goederen Technische voorraad (T.V.) De werkelijk aanwezige voorraad E.V.= T.V. + V.I. V.V. Economische voorraad = Technische voorraad + voorinkopen - voorverkopen Kosten van arbeid: Verschillende beloningssystemen: 1. Stukloon 2. Tijdloon 3. Premieloonstelsel 4. Winstdelingsregeling 5. bonusregeling Variabele kosten: Het zijn kosten die veranderen door een toename of afname in de productieomvang, zoals grondstofkosten. Voorbeelden: Progressief Proportioneel Degressief kosten ivm overuren, overbelasting standaard arbeidsuren schaalvoordelen inkoop, energie dpm, routine mdw Vaste kosten: Kosten die niet veranderen ongeacht toename of afname in productieomvang. Hoe gaan de kosten in de kostprijs? - Variabele kosten: proportioneel - Vaste kosten: verwachte productie - normale productie Rationele capaciteit: Bij het bepalen van de capaciteit dienen we verstandig (rationeel) te werk te gaan. We moeten rekening houden met de volgende factoren: - de normale productie - de reservecapaciteit - de seizoenen - de technische deelbaarheid De capaciteit die wordt gekozen op grond van bovenstaande factoren noemen we de rationele capaciteit. Rationele overcapaciteit: Een onderneming kan niet voorkomen dat er een capaciteit is die boven de normale productie of afzet ligt. We spreken in dit opzicht dan van rationele (verklaarbare) overcapaciteit. De productie/afzet ligt dan wel boven de normale productie/afzet maar dit verschil is niet al te groot.

6 Irrationele overcapaciteit: Als een onderneming beschikt over meer machines dan noodzakelijk zijn voor de productie is dit niet verstandig oftewel irrationeel. Deze onnodige, overbodige machines brengen namelijk niet noodzakelijke kosten met zich mee. Als een onderneming 3 machines te veel heeft, vormen deze 3 machines de irrationele (niet-verstandige) overcapaciteit. De irrationele overcapaciteit is dus het verschil tussen de werkelijk aanwezige capaciteit en de rationele capaciteit. Een ondernemer mag de kosten die voorkomen door de irrationele overcapaciteit niet doorberekenen in de kostprijs. Ze vormen dus een ondernemerverlies en komen ten laste van het resultaat. Kostprijs= kosten per product = Variabele kosten per product + constante kosten per product. Variabele kosten per product = totale variabele kosten, gedeeld door de werkelijke productie. Constante kosten per product = totale constante kosten gedeeld door de normale productie. Normale productie = het aantal producten dat een bedrijf naar schatting gemiddeld per jaar denkt te kunnen produceren. Waarom worden de constante kosten gedeeld door de normale productie en niet door de werkelijke productie? De constante kosten zijn niet afhankelijk van de werkelijke productie maar van de omvang van het bedrij De omvang van het bedrijf is gekozen op basis van de normale productie die verwacht wordt. Kostprijsformule : Kostprijs = V + C W N V = totale variabele kosten C = totale constante kosten W = werkelijke productie N = normale productie V/W = variabele kosten per poduct C/N = constante kosten per product. Commerciële kostprijs = fabricagekostprijs + verkoopkosten per product. Fabricage kostprijs = kosten om het product te maken. Verkoopkosten per product = kosten om het product te verkopen. Fabricage kostprijs en verkoopkosten per product kunnen beide weer bestaan uit variabele kosten per product en constante kosten per product. Bezettingsresultaat: Een resultaat (positief of negatief) dat ontstaat door afwijkingen van werkelijke bezetting t.o.v. de normale bezetting voortkomend uit het meer of minder gedekt worden van de vaste (constante) kosten.

7 Belastingrecht: Belastingrecht samenvatting belangrijke begrippen & Artikelen: 1. Privaatrechtelijke dienstbetrekking (Art 7:610 BW) à niet in de belastingbundel! - Gezagsverhouding - Loon (gedurende zekere tijd) - Arbeid moet persoonlijk verricht worden Niet voldaan aan alledrie = geen privaatrechtelijke dienstbetrekking 2. Fictieve dienstbetrekking (Art 3 en 4 Wet LB en Hfdst. 2 Uitv.Besl.LB) Betekent doen alsof het er wel is. Moet aan de voorwaarden voldoen die hierboven gegeven zijn, dan is het een fictieve dienstbetrekking. Waarover moet je Loonbelasting betalen? Loon in geld, zoals - Maandloon - Vakantiegeld Loon in natura, zoals - Werkkleding (volgende week) Art Maaltijden Art Auto van de zaak (Art. 13bis LB) Fictief loon - Gebruikelijk loon voor groot aandeelhouder (Art. 12a Wet LB) zelf lezen in boek! Vrijwel nooit loonbelasting (wél inkomstenbelasting): - Fooien (Art. 12 Wet LB) Vrijgesteld loon: Artikel 11 Wet LB: Tot het loon behoren niet lid 1 sub k: uitkeringen ter schade/verlies van persoonlijke zaken tijdens de dienstbetrekking. Artikel 3.7 Uitvoeringsregeling LB: De waarde van de volgende voorzieningen, in redelijkheid, wordt gesteld op nihil Lid 1 sub c ten 2e werkkleding. Dus: moet worden meegenomen bij de totale vergoedingen, maar de waarde wordt gesteld op 0 (hierdoor

8 nooit meer dan 1,4%) Artikel 3.8 Uitvoeringsregeling LB: De waarde van de volgende voorzieningen die op de werkplek gebruikt of verbruikt worden, wordt gesteld op de daarbij vermelde bedragen: Sub a maaltijden: de waarde wordt gesteld op 3,05; Dus: moet worden meegenomen in de totale vergoedingen, maar de waarde is lager dan de economische waarde. Soorten pensioenopbouw: - Eindloonregeling (Art. 18a lid 1 Wet LB) - Middelloonregeling (Art. 18a lid 2 Wet LB) - Beschikbare premie regeling (Art. 18a lid 3 Wet LB) Boxen: Box 1: inkomen uit werk en woning (H3 IB). Tarief: progressief. Schijventarief (art 2.10 Wet IB) Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang betreffende het bezit van aandelen in een vennootschap door een natuurlijk persoon. (H4 IB). Aanmerkelijk belang: o.a. aandelenbezit van minstens 5% in een BV/NV. Tarief: 25% (art 2.12 Wet IB) Box 3: inkomen uit sparen en beleggen (H5 IB). Er wordt geacht 4% rendement te zijn behaald (zélfs bij verlies!) van het vermogen op 1 januari minus het heffingvrije vermogen. Tarief: 30% (art 2.13 Wet IB) Vormen van ondernemingen: - Eenmanszaak - Vennootschap onder firma (Vof) Vof is geen rechtspersoon Vennoten zijn ondernemers - Commanditaire vennootschap Eenmanszaak of vof PLUS één of meer geldschieters Ondernemer (art. 3.4 Wet IB) - Voor wiens rekening een onderneming wordt gedreven - Rechtstreeks verbonden voor verbintenissen = Aansprakelijk met privé-vermogen Commanditaire (of stille) vennoten, in principe geen ondernemer (want niet verbonden voor verbintenissen)! - Ontvangen een deel van de winst - Niet aansprakelijk met privé-vermogen (tenzij zij beheersdaden verrichten) Waarom wil iemand ondernemer zijn? - Aftrek van kosten - Ondernemersaftrek (Art Wet IB)

9 Grote nadeel van ondernemer in de IB: - Hoofdelijke aansprakelijkheid Goed koopmansgebruik: Drie beginselen (GKG staat genoemd in art Wet IB) - Realiteitsbeginsel - Voorzichtigheidsbeginsel - Eenvoudbeginsel Drie categorieën voor vermogen (=vermogensetikettering): Verplicht privévermogen: - Vermogen dat uitsluitend of nagenoeg uitsluitend (= 90% of meer) wordt voor privé. Verplicht ondernemingsvermogen: - Vermogen dat uitsluitend of nagenoeg uitsluitend (= 90% of meer) wordt gebruikt binnen de onderneming. Anders Keuzevermogen: - Vermogen dat zowel binnen de onderneming als privé gebruikt wordt Beperkt aftrekbare en aftrekbare kosten: Beperkt aftrekbare kosten - Algemene aftrekbeperking (Art Wet IB) - Specifieke aftrekbeperking (Art Wet IB) Niet aftrekbare kosten - Algemene aftrekbeperking (Art Wet IB - Specifieke aftrekbeperking (Art Wet IB) Urencriterium: Artikel 3.6 Wet IB - Minimaal 1225 uur werken in onderneming! - Ondersteunende taken: telt niet mee als je bijvoorbeeld partners bent! - Uitzondering als je starter bent! Vrijstellingen: Sommige resultaten buiten de belasting (vaak andere motieven). De belangrijkste vrijstellingen zijn - Bosbouwvrijstelling (art 3.11 Wet IB) - Landbouwvrijstelling (art Wet IB) - Kwijtscheldingsvrijstelling (Art lid 1 sub a Wet IB) - MKB/winstvrijstelling (Art. 3.79a Wet IB) Bosbouwvrijstelling: Gaat om: bedrijfsactiviteiten die gericht zijn op het behouden van een bos. Ondernemingsfaciliteiten brengen de winst waarover belasting betaald moet worden omlaag. Sommige faciliteiten zijn alleen voor ondernemers (let op in de wettenbundel: je hoeft niet altijd te voldoen aan het urencriterium) en sommige faciliteiten zijn voor ondernemers en niet-ondernemers die winst uit onderneming hebben (zoals een commanditaire vennoot!)

10 Ondernemersfasciliteiten: 1. Willekeurige afschrijving (art en 3.34 Wet IB) 2. Investeringsaftrek/desinvesteringsbijtelling (art. 3.40, 3.41, 3.42, 3.42a en 3.47 Wet IB) 3. Fiscale reserves, waaronder de herinvesteringsreserve en de oudedagsreserve (art. 3.53, 3.54 en 3.67 t/m 3.73 Wet IB) 4. Ondernemersaftrek (3.74 e.v. Wet IB) 5. MKB-winstvrijstelling (art 3.79a Wet IB) Investeringsaftrek: - kleinschaligheidsinvesteringsaftrek - energie-investeringsaftrek - milieu-investeringsaftrek Bijvoorbeeld à Artikel 3.41 Wet IB à kleinschaligheidsinvesteringsaftrek GEEN URENCRITERIUM! Fiscale reserves: - Kostenegalisatiereserve - Herinvesteringsreserve - Fiscale oudedagsreserve (OR) à deze behandelen we! Bijvoorbeeld à Artikel 3.67 e.v. Wet IB à Oudedagsreserve URENCRITERIUM! Oudedagsreserve: - Werknemers zijn vaak (extra) verzekerd à pensioen - Directeur-grootaandeelhouder (BV/NV) vaak eigen pensioen B.V. - Ondernemer in de IB: moeilijk om geld uit de onderneming te halen voor later. Mogelijke oplossing voor de IB-ondernemer: opbouwen van een oudedagsreserve (art t/m 3.73 Wet IB) Eindbalans beginbalans - Stortingen + onttrekkingen + beperkt en niet aftrekbare kosten (kijk naar artikel 3.14 tm 3.17 Wet IB) - Vrijstellingen - Ondernemingsfaciliteiten (kijk naar willekeurige afschrijving, investeringsaftrek, oudedagsreserve, ondernemersfaciliteiten) - MKB-winstvrijstelling = Belastbare winst uit onderneming voor Box 1 Dan nog door Box 1 halen! Als aandelen en/of spaargeld ook nog kijken naar Box 2 en 3 Tarieven toepassen Heffingskortingen eraf Eventuele voorheffingen eraf = te betalen IB! Box 2 aanmerkelijk belang: betreffende het bezit van aandelen in een vennootschap door een natuurlijk persoon.

11 HRM Arbeidsmarktcommunicatie: Arbeidsmarktcommunicatie is het planmatig proces waarbij wordt getracht een directe of indirecte wervingsboodschap over te brengen bij potentiële medewerkers en hun beïnvloeders, direct of via een bepaald medium. Doelstellingen van arbeidsmarktcommunicatie: 1. Employer Branding (les 1) 2. Directe werving (les 2 en 3) 3. Relatiemanagement Diverse deelmarkten: - Geografisch: (inter)nationaal, regionaal, lokaal - Branche - Functieniveau Krappe arbeidsmarkt: - Weinig aanbod Ruime arbeidsmarkt: - Veel aanbod Employer Branding/arbeidsmarktimago: het verkrijgen en behouden van een positieve en bij voorkeur unieke positie als werkgever in de mindset van huidige en potentiële medewerkers en hun beïnvloeders op basis van de identiteit van de werkgever

12 Doelstellingen van Employer Branding/arbeidsmarktimago: - Door werknemers gezien worden als gewilde werkgever - Werknemers blij en trots maken dat ze bij het bedrijf werken - Huidige goede werknemers behouden - Betrokkenheid bij de organisatie kweken - Positief imago binnen de branche creëren Arbeidscommunicatie valkuilen: 1. Ad-hoc; pas handelen als er een probleem is. 2. Alleen extern gericht 3. Onvoldoende kennis van de doelgroep en omgeving doelgroep 4. Korte termijn-visie; alleen richten op mensen die ik nu nodig heb. 5. Niet benutten van werkgeversmerk: employer branding! 6. Geen gebruik van juiste media; doelgroep!! 7. Vaak te breed opgestelde advertenties 8. Administratief proces niet aangepast aan hedendaags sollicitatiegedrag Arbeidscommunicatieplan DE ONDERWERPEN: 1. Probleemstelling: opdracht - centrale vraag, formuleer als uitdaging. 2. Doelstellingen (smart) 3. Doelgroep 4. Boodschap (wat willen we overbrengen?) 5. Strategie (hoe gaan we dat aanpakken?) 6. Werving- en selectiemiddelen/ Media 7. Organisatie en planning (draaiboek werving én selectie) 8. Budget 9. Evaluatie 1. Probleemstelling: Probleemstelling (opdracht /centrale vraag) Aanleiding: wat is het arbeidsmarktcommunicatie probleem? Formuleer als een uitdaging 2. Doelstellingen: Doelstelling(en): wat wil je bereiken? - Bijv. verwachte respons of imagoverandering (Employer Branding) - Gericht op veranderingen in: Kennis, Houding en Gedrag (weten - vinden - doen) - Bij wie, in welke mate en op welke termijn - SMART! Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden 3. Doelgroepanalyse, profielschets: Doelgroep(en): wie wil je bereiken? Je maakt een profielschets: een concrete, gedetailleerde (!) en levendige typering van de doelgroep > segmenteren: - Geografisch Woonplaats, regio, bereid te verhuizen

13 - Demografisch Leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, gezinssamenstelling/-fase - Socio-economisch Opleidingsniveau, salarisniveau/wensen - Lifestyle Interesses & hobby s, mediavoorkeur: online- en leesgedrag, politieke voorkeur, ideeën over geld en sparen 4. Boodschap: Boodschap: wat wil je de doelgroep inhoudelijk vertellen - In kernwoorden: relevant, eenvoudig en onderscheidend - Houd je doelgroep (de ontvanger) voor ogen en sluit de boodschap hierbij aan - Kijk naar de doelen die je bepaald hebt. Wat wil je bereiken en wat moet je dan communiceren? - Keuzes maken! - Denk aan push- en pullfactoren Boodschap: Meeteen goed verdienen, Werken in een wereldstad, Goede arbeidsvoorwaarden, Balans werk en privé, Verminderen werkdruk. 5. Strategie: Strategie: welke aanpak kies je? - DEFINITIEVE KEUZES: wie (doelgroep) - wat (boodschap) - wanneer (tijdsplanning) - hoe (communicatiemiddel) - UITWERKING van de keuzes die je hebt gemaakt: Waarom ga je wat en hoe communiceren met je doelgroep - Ook kun je hierbij aangeven of je gebruik maakt van intermediairen: zelf doen of uitbesteden 6. Media: Wervingsmiddelenmix: Wervingsmiddelenmix: welk(e) wervingsmiddel(en) zet je in? Wordt bepaald door: Te behalen doel: kennis, houding en/of gedrag Te bereiken doelgroep (o.a. situatie op arbeidsmarkt?) Boodschap Budget Middelen is ook selectiemiddelen 7. Organisatie en planning: Draaiboek/planning voor WERVING én SELECTIE: Wie - Wat - Wanneer (tijd)? Bijvoorbeeld: - Wat zijn de deadlines voor het aanleveren van materiaal? En wie doet dat? - Wanneer ga je welk wervingsmiddel inzetten? Volgen die middelen en boodschappen elkaar logisch op: samenhang, volgorde etc. - Welke selectiemiddelen zet je wanneer in? Volgen die middelen elkaar ook logisch op? Wie zijn er bij betrokken 8. Budget:

14 Budget: wat mag het kosten? Naast plaatsingskosten moet je ook rekening houden met: - Tekstschrijven - Vormgeving - Drukwerk - Personeelskosten - Eventuele kosten van de evaluatie 9. Evaluatie: - Effectevaluatie: hoe meet je of de vooraf opgestelde doelstellingen behaald zijn? - Tevens: proces-, product en tussenevaluaties Wat is directe werving? Het geheel van activiteiten dat erop is gericht gegadigden te doen solliciteren naar bepaalde functies in de organisatie > Intern en/of extern - Je werving dient aan te sluiten op je employer branding - Je werft op functie én competenties: TBV én kennis, vaardigheden en houding. - Een functie- en competentieprofiel is startpunt voor werving!! Job Branding: Het gericht vermarkten van een baan aan een specifieke doelgroep door de inzet van de juiste media en middelen en door in te spelen op de wensen en behoeften van deze doelgroep. Bij job branding ligt de nadruk op het aantrekkelijk positioneren van een baan en minder op het aantrekkelijk positioneren van de werkgever. Wervingskanalen: - Internet Vacaturesites Nieuwe media Eigen (wervings)site - Dag-, week- en vakbladen - Face to face Banenmarkten Congressen - Netwerk: zakelijk en privé Eigen medewerkers: referral recruitment - Radio en TV - Intermediairs (tussenpersonen) UWV (voorheen CWI) Uitzend-, W&S-bureaus, etc. Wervingsprocedure: 1. Beslissen tot interne of externe vacaturestelling 2. Analyseren van benodigde competenties, opstellen van een functie- en competentieprofiel

15 3. Keuze voor een wervingsmethode een (of meerdere) kanaal en middel 4. Samenstellen van de boodschap en/of informatie (advertentietekst, criteria etc.) Wervingscampagne: Een wervingscampagne is een serie communicatieve uitingen met eenzelfde thematische boodschap. Online werven: - Eigen (recruitment)site - Vacaturesites: vier categorieën - vaak mix - Online exposure: bereiken en bewegen van latente baanzoekers - Online sociale netwerken: LinkedIn, Facebook, Twitter, communities Belangrijk: Zichtbaar en vindbaar, Keuzes afhankelijk van de doelgroep Veel persoonlijkheidsonderzoek wordt gebaseerd op de theorie van de Big Five Extraversie open persoonlijkheid Vriendelijkheid behulpzaam Zorgvuldigheid aan regels houden Emotionele stabiliteit tegen kritiek en spanning kunnen Intellectuele autonomie nieuwe ervaringen op willen doen Selectieprocedure: 1. Brief- en CV selectie (waar let je eerst op? Harde eisen, kennis, opl) 2. Ongeschikte kandidaten afwijzen 3. Potentiële kandidaten uitnodigen voor interview 4. Vervolggesprek / tests / assesment / referenties 5. Selectie (+ eventueel vervolggesprek / arbeidsvoorwaarden) 6. Bevestig de aanname 7. Arbeidscontract + informeren medewerkers Selectiemiddelen: - Sollicitatiebrieven - CV s - Sollicitatieformulieren - Het sollicitatie-interview (STARR) - Referenties - Tests / assessmentcenter Beoordelingsfouten: - Selectieve perceptie/waarneming - Stereotypering (vrouwen horen niet aan de top) - Generalisatie (alle mannen zijn onbetrouwbaar) - De eerste indruk - Halo- en horn effect

16 MANAGEMENT Hoe start je nu een organisatie? Starten van een organisatie vier vormen: 1. Nieuw opzetten 2. Overnamen 3. Opvolging 4. Intrapreneurschap Groeistadia Keuning: Groei gaat in stappen: verschillende groeistadia Volgens Keuning zijn er zeven stadia: 1. Bestaansopbouw 2. Overleven 3. Succes 4. Expansie 5. Optimale verhoudingen 6. Verstarring (7. Nieuwe vormen van groei) Stadium 1 Bestaansopbouw: Aandachtspunten: - acquisitie - nakomen leveringsverplichtingen - verbreden van bestaansbasis - voldoende geld?

17 Organisatiestructuur - zeer eenvoudig - eigenaar is het bedrijf Strategie - overleven Deze fase overleven = levensvatbaar bedrijf Stadium 2 Overleven: Juiste balans inkomsten en uitgaven - voldoende liquiditeit voor geen verlies? - voldoende liquiditeit vervanging/reparatie kapitaalgoederen? - voldoende cashflow stabilisatie/uitbreiding met lonend rendement? Organisatiestructuur - simpele structuur - eigenaar is (nog steeds) het bedrijf Strategie - nog steeds gericht op overleven Stadium 3 Succes: Bedrijf stabiel - winstgevend houden of uitbreiden? - eigenaar leidinggevende blijven of terugtreden? Organisatiestructuur - functioneel - managers - invoering van specialisten en systemen Strategie - handhaving status quo - aannemen toekomstgerichte managers Stadium 4 Expansie: Bedrijf breidt uit - vinden en verkrijgen financiële middelen verdere groei - liquiditeit en cashflow randvoorwaardelijk Structuur - verdere decentralisatie - delegeren - gevaar: alwetenheidssyndroom Strategie - gericht op expansie of consolidatie - gevaar: almachtigheidsyndroom Alwetendheid: gevaar dat je als directie alles wil blijven weten en dus niet genoeg delegeert Almachtigheid: gevaar dat je in je expansiedrift alleen maar aan meer macht denkt en vergeet dat de organisatie mee moet kunnen. Stadium 5 Optimale verhoudingen:

18 Volgroeid bedrijf - consolideren en beheersen financiële winst - behouden flexibiliteit en ondernemersgeest Structuur - gedecentraliseerd Strategie - gedetailleerde bedrijfsplanning - strategische planning - gevaar: verstarring Stadium 6 Verstarring: Goede onderneming: focus op sterke concurrentiepositie - onderscheidende meerwaarde - survival of the fittest Gevaren - verstarring door gebrek innovatiekracht - risicovermijding Kernwoorden - gevaar bureaucratie - routinegedrag - inkakken Stadium 7 Nieuw groeivormen: - Fuseren, overnemen, samenwerken - Reorganisatie, verplatting - Opsplitsing, buy-out - Intrapreneurschap Groeifasen Keuning: - Groei gaat in stappen: 7 verschillende groeistadia - Groeifase van een organisatie: verschillende stadia samen Groeifasen (Fase 0: De geboorte ) Fase 1: Beginfase, pioniersbedrijf è stadium Fase 2: Afdelingsgewijze opbouw è stadium Fase 3: Volgroeide organisatie 1 è stadium 5 Fase 4: Volgroeide organisatie 2 è stadium 6 De 6 kenmerken van Keuning: 1. Wijze van strategische keuze maken 2. Organisatiestructuur 3. Research en Ontwikkeling/innovatie 4. Meten van prestaties van medewerkers 5. Beloningssysteem 6. Beheersingssysteem voor controle en bijsturing

19 1. Wijze van strategische keuze maken: Wat willen we bereiken en hoe gaan we dit doen? missie, visie, strategie, beleid Opstellen van doelen: - expliciet of impliciet - gericht op markt (extern, kansen/bedreigingen) - mogelijkheden organisatie (intern, sterkten/zwakten) - geven keuzen aan - houden rekening met de maatschappelijke context/destep - In hoeverre kiest ondernemer op gevoel? 2. Organisatiestructuur: - Juiste structuur tbv beheersbaarheid - Optimale bedrijfsgrootte Balans kosten product en noodzakelijke bedrijfsvoering - Opbouwwijze afdelingen aantal managementlagen (steil/plat) F/P/M/G - Omgangswijze in, -door- en uitstroom Kwantiteit (hoeveel van welke soort, fte s) Kwaliteit 3. Research & ontwikkeling / innovatie: Wat is de mate van - Vernieuwen - Vooruitkijken - Ontwikkelen - Creativiteit Hoe is het georganiseerd - wel of geen afdeling - welke organisatorische plek 4. Meten prestaties medewerkers: - Persoonlijk of via algemeen systeem - Subjectief of objectief - Op basis van gevoel of meer volgens regels - Mensgericht of resultaatgericht - Wat past bij de cultuur? 5. Beloningssysteem: - Beloningssystematiek schalen, functiegroepen, CAO etc. - Primair, secundair, tertiair arbeidsvoorwaarden onderlinge verhouding Vormgeving/inhoud

20 6. Beheersingssysteem controle en bijsturing: - Systemen informatie-, planning en controle systemen technische systemen logistiek faciliteiten - Aanpak manager kennis, kunde en attitude; wat kan de manager? kan en wil de manager delegeren? - Financiën hoe staat de organisatie er financieel voor? wat kan er wel en niet? Fase 1: Pioniersbedrijf (Stadium 1 + Stadium 2) 1. Strategie - Afhankelijk van de aspiraties van de eigenaar - Klant: concurrentie 2. Organisatiestructuur - Generalistische functies, weinig of geen specialisatie - Veel centralisatie, eenvoudige F-vorm - Primaire functies - Manager: direct, informeel 3. R&D - Door eigenaar zelf 4. Prestatiemeting - Cultuur is persoonlijk - Prestatiemeting: door persoonlijk contact, subjectief 5. Beloningssysteem - Beloning: niet gestructureerd, soms paternalistisch 6. Beheersingssysteem - Systemen: persoonlijke controle en bijsturing, voor alle processen - Verhouding tussen geleend geld bank, privé, eigen geld Fase 2: Afdelingsgewijze opbouw (Stadium 3 + Stadium 4) Twee soorten: A. Een bedrijf in de groei naar afdelingsgewijze opbouw B. Een bedrijf, dat volledig afdelingsgewijs is opgebouwd 1. Strategie

21 - veelal in/door de top - vergroten marktaandeel, uitbreiding 2. Organisatiestructuur - F-indeling onder de top, daarbinnen P, G of M - meer interne arbeidsdeling: specialisten - manager deels persoonlijk/deels delegeren/coördineren - meer zakelijkheid - rollen en taakcultuur - personeelsplan, deskundigheden (specialisten), opleiding 3. R&D - aparte afdeling - gericht op verbetering, ontwikkeling en innovatie 4. Prestatiemeting - via economische/technische kengetallen 5. Beloningssysteem - meer systematisch, meer objectiviteit 6. Beheersingssysteem - delegatie operationele beslissingsbevoegdheden, meer procedures, meer instructie, meer planning. - relateren vermogensbehoefte aan voorgenomen ontwikkelingsplannen - Verkrijgen financiële middelen (EV, VV) Fase 3: Volgroeide organisatie 1 (Stadium 5) Concernstructuur Bestuurlijke-, primaire-, secundaire- en ondersteunende processen 1. Strategie - breder kijken naar bedrijfskolom, bedrijfstak en concurrentie - toewijzen van middelen aan divisies, bepalen van groeitempo - benchmarken divisies onderling - Directie wordt RvB 2. Organisatiestructuur - Sturing over bepaalde productgroepen kan door RvB gedelegeerd worden (aan bijv. divisiedirecteuren) - secundaire- & ondersteunende diensten onder RvB: langzame trend naar (gedeeltelijke) verplaatsing naar divisies - veel interne specialisatie; leidt tot groepering van werkmaatschappijen en daarna tot divisievorming - veel decentralisatie: F-, P-, M-, G-vorm 3. R&D - zoeken naar nieuwe producten, markten e.d.

22 4. Prestatiemeting - meer afstand - veel taakgerichtheid - prestatiemeting: veelal markt- en/of financiële criteria 5. Beloningssysteem - beloning: systematisch en gekoppeld aan prestaties (zeker voor leidinggevenden) 6. Beheersingssysteem - systeem: delegatie van beslissingen over PMC s en control middels resultaten-analyse - centrale financieel-economische sturing - budgetten Fase 4: Volgroeide organisatie 2 (Stadium 6) Bij normale verdere doorgroei: - te steile organisatie - afstand tussen top en uitvoerende kern te groot Groeistrategie Greiner: Fase 1: Groei door creativiteit - Start- of pioniersfase - hart i.p.v. hoofd; informeel - Bij groei: Leiderschapscrisis: ander (of überhaupt) management nodig Fase 2: Groei door dirigeren - structureren en formaliseren - Door teveel sturing (dirigeren) ontstaat tegenwerking, medewerkers voelen zich beperkt - Bij het aanhouden daarvan: Autonomiecrisis: loslaten nodig

23 Fase 3: Groei door delegatie - Door delegeren worden taken en bevoegdheden overgedragen naar de medewerkers (motiveren) - Bij groei ontstaat: Beheerscrisis: management wil (meer) beheersen Fase 4: Groei door coördinatie - Meer informatie en communicatie, meer regels en procedures - Dit leidt bij verdere groei tot: Bureaucratiecrisis Fase 5: Groei door samenwerking - Verhogen van de effectiviteit is het doel, meer overleg en samenwerking ontstaat - Bij teveel hiervan krijg je: Overlegcrisis Fase 6: Groei door deregulering - Overbodige regels, procedures en overleggen verdwijnen Intern ondernemerschap krijgt kans. - Bij teveel focus op resultaten ontstaat verkilling: sociale identiteit- (intern) en legitimatiecrisis (extern) Fase 7: Groei door geïntegreerd beleid - Milieu, mvo, imago - Balans werk-privé - Balans productiviteit en betrokkenheid Veranderingsmodel Lewin: Unfreezing: Voorbereiden op de verandering - Consequenties duidelijk maken - Afstand nemen van normale manier van doen: ontdooien - Weerstand ontstaat, hoe minimaliseren? Betrekken Communiceren motiveren

24 Moving: Doorvoeren verandering - Twee stappen vooruit, één terug - Luisteren, ondersteunen, faciliteren - Begeleiding/hulp door opleiding, training, vorming - Beoordelings- en beloningssystemen aanpassen Freezing: Verankeren nieuw gedrag - Nagaan of verandering daadwerkelijk werkt - Vertonen juist gedrag? - Wanneer en hoe evalueren - Ondersteunen - Nieuw gedrag belonen: voorbeelden stellen - Successen vieren Ezerman: 1. Zelf laten ervaren maakt het krachtiger 2. Door info creëer je inzicht en daarmee langzaam gewenning 3. Opleiden, opvoeden, coachen (K/H/G) 4. Streven naar compromis 5. Inhoudelijke argumentatie 6. Opleggen via belonen en straffen 7. Voorwaarden creëren, bv thuiswerken. Deze maatregel moet je altijd in orde hebben. Het ondersteunen van elk element. P4 >>