Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Goeree-Overflakkee Participerend veiligheidsbeleid

Transcriptie

1 Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Goeree-Overflakkee Participerend veiligheidsbeleid Steller : Beleidsadviseur Integrale veiligheid Datum : 1 maart 2013 Versie : 1.0

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 DNA Goeree-Overflakkee... 2 Bestuurlijke visie op veiligheid... 2 Regierol gemeente... 3 Partners in veiligheid van het lokale bestuur... 4 Strategische doelstellingen... 4 De gemeentelijke veiligheidsthema s... 5 Bestuurlijke uitgangspunten... 6 Methodiek... 7 Vormgeving Integraal Veiligheidsbeleid... 7 Ketenaanpak... 8 Planning... 9 Budget... 9 Samengevat... 9 Gevraagde beslissingen

3 Inleiding De inwoners, bezoekers, bedrijven en instellingen van de gemeente Goeree-Overflakkee dienen zich op ons eiland van rust, kust en ruimte veilig te voelen. De overheid in het algemeen en de gemeente in het bijzonder hebben hierin een eerste verantwoordelijkheid. Grote sociale veranderingen in de samenleving leiden momenteel tot meer behoefte aan bescherming en veiligheid. Deze veranderingen zijn door het Sociaal Planbureau nader geduid. Zij beginnen alle vijf met een i, te weten: internationalisering, individualisering, informalisering, informatisering en intensivering. Bewoners van de gemeente Goeree-Overflakkee, zo blijkt uit verschillende monitors, voelen zich in het algemeen redelijk veilig. Ook de objectieve gegevens over bijvoorbeeld overlast, misdrijven en verkeer bevestigen dit beeld. Maar wat goed is, kan toch altijd beter. Ons eiland kent zo ook zijn specifieke aandachtspunten. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan inbraken in woningen en bij bedrijven en kantoren, fietsendiefstal, veiligheid in en om de scholen, overlast door groepen jongeren, jeugdproblematiek in zijn algemeenheid, alcohol- en drugsgebruik en voorbereiding op het beheersen van crisissen. DNA Goeree-Overflakkee Goeree-Overflakkee, sterk gevormd door de kenmerken van een (voormalig) eiland, heeft een eigen identiteit ontwikkeld. Het geloof neemt op het eiland een belangrijke plaats in. De tradities en christelijke waarden dragen bij tot verantwoordelijkheid, samenhorigheid en de zorg voor elkaar. De mensen op GO zijn sterk betrokken bij elkaar en er is een grote mate van samenhorigheid. De zelfredzaamheid is groot op het eiland: We rooien het zelf wel. Daarbij is doe maar gewoon het devies. De sterke identiteit van het eiland kent echter ook zijn schaduwkanten. Zo is de aangiftebereidheid onder de bewoners niet bijzonder groot. Misschien wel de meest belangrijke verklaring hiervoor ligt besloten in de bijzondere identiteit van de Goereeërs en Flakkeenaars, sterk gevormd door de geïsoleerde positie die het eiland lang kende. De sociale cohesie en controle is groot. De vuile was wordt niet snel buiten gehangen. Als gevolg hiervan kunnen de objectieve gegevens van politiemonitors etc. vertekend zijn en vinden er mogelijk ongewenste zaken plaats die gemeld zouden moeten worden, zowel achter de deur, als in buurten en wijken. Bestuurlijke visie op veiligheid Veiligheid is een van de vier hoofdthema s van het coalitieakkoord Samen voor een sterk eiland van de Gemeente Goeree-Overflakkee. Een fijne en veilige woon- en leefomgeving wordt van groot belang geacht: Integrale veiligheid staat hoog in ons vaandel Ook in het huidige regeerakkoord Bruggen slaan neemt veiligheid een prominente plaats in. Hierin wordt onder meer gesteld dat een sociale samenleving een veilige samenleving is. In beide visies staat het begrip Samen centraal. De overheid kan en wil het niet alleen. Er wordt een actieve bijdrage gevraagd van burgers, bedrijven, etc.: Veiligheid doen we samen, en is voor ieder een verantwoordelijkheid. Hierbij wordt van de overheid een open participerende rol verwacht, zowel bij de beleidsvorming als bij de uitvoering. 2

4 Regierol gemeente De regie op het gebied van integrale veiligheid ligt bij de gemeente. Als lokale overheid is de gemeente bij uitstek in staat om integraal belangen af te wegen, prioriteiten te stellen, lokaal maatwerk te realiseren en te zorgen voor samenhang, om met de in- en externe partners te komen tot integrale veiligheid op de verschillende beleidsterreinen. Naast de ambitie van de gemeente Goeree-Overflakkee om integraal veiligheidsbeleid goed vorm te geven, wordt momenteel in de gemeentewet ook verankerd dat gemeenten hiertoe verplicht worden. Een wetsvoorstel met deze strekking ligt op momenteel ter goedkeuring bij de 1 e Kamer. In artikel 171a van het wetsvoorstel is bepaald dat de burgemeester toeziet op het lokaal veiligheidsbeleid en de voor de uitvoering van het integraal veiligheidsplan noodzakelijke samenwerking tussen alle betrokken partijen bevordert. Dit artikel bepaalt volgens de memorie van toelichting dat de burgemeester er in de toekomst op moet toezien dat het lokaal veiligheidsbeleid gestalte krijgt en dat het integraal veiligheidsplan wordt uitgevoerd. 3

5 Definitie Integrale Veiligheid: Samen met de veiligheidspartners, maatschappelijk middenveld en burgers, ieder vanuit zijn of haar specifieke deskundigheid én verantwoordelijkheid, op een systematische en samenhangende manier werken aan het behoud van de lokale veiligheid in al haar facetten, onder regie van de gemeente. Partners in veiligheid van het lokale bestuur Veiligheidsproblemen ontstaan door combinaties van oorzaken en moeten dus met een slimme en op maat gesneden combinatie van maatregelen worden bestreden. Dat is kort samengevat de gedachte achter integraal veiligheidsbeleid. Strategische doelstellingen Integrale veiligheid is geen doel op zich, maar een voertuig om met alle betrokken in- externe partners de beoogde doelstellingen te realiseren. Doelstellingen kennen we op verschillende niveaus. Bij het vormgeven van een integraal veiligheidsbeleid kunnen op strategisch niveau de volgende doelstellingen worden geformuleerd: Het creëren en onderhouden van de randvoorwaarden voor de vitaliteit en leefbaarheid in onze 14 kernen en 6 buurtschappen, waarin alle generaties bewoners zich veilig voelen; Op de gebieden van wonen, werken en recreëren door een effectieve samenwerking tussen alle verantwoordelijke (keten) partners, een duurzame sociale en fysieke veiligheid bevorderen. De betrokkenheid van bewoners en ondernemers bevorderen bij de ontwikkeling en uitvoering van het veiligheidsbeleid, met namen in hun woon- en werkomgeving (kern, wijk, school, winkelgebied, uitgaansleven, bedrijven). Publieke en private partijen én burgers staan elkaar bij in het bevorderen en op peil houden van de subjectieve en objectieve veiligheid; Het terugdringen en aanpakken van hoge impact delicten. Het gaat hierbij met name om geweldsdelicten, woninginbraken, zedendelicten en huiselijk geweld; Het voorkomen en bestrijden van (jeugd)overlast, alcohol- en drugsgebruik; Een adequate politie-, brandweer- en ambulancezorg en crisisbeheersing op Goeree- Overflakkee. Het nevendoel van het integrale veiligheidsbeleid is het versterken van de sociale samenhang in straat, buurt, wijk, buurtschap en kern; één van de cruciale factoren om de veiligheidsbeleving in onze gemeente te verbeteren. De gemeenteraad zal bij de vaststelling van de nota Integrale Veiligheid, op basis van prioriteitsstelling, definitieve keuzes maken in de strategische doelstellingen voor de gemeente Goeree-Overflakkee. 4

6 De gemeentelijke veiligheidsthema s De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft een methode ontwikkeld om het integraal veiligheidsbeleid vorm te geven, te weten Kernbeleid Veiligheid. Dit model brengt ordening in de spaghetti van veiligheidsonderwerpen, waardoor deze inzichtelijk en behapbaar worden én de onderlinge samenhang tussen de veiligheidsthema s eenvoudiger te ontdekken zijn. Het model kent vijf veiligheidsvelden. Binnen elk veiligheidsveld zijn meerdere thema s te onderscheiden. De vijf veiligheidsvelden vormen met elkaar het gemeentelijk integrale veiligheidsterrein. In het volgende figuur worden deze weergegeven: 5

7 Bestuurlijke uitgangspunten De kaders voor integraal veiligheidsbeleid worden door de gemeenteraad vastgesteld en gecontroleerd op de juiste uitvoering hiervan. Het college van burgemeester en wethouders is belast met de opstelling en uitvoering van het beleid. Zoals al eerder aangegeven, krijgt de burgemeester hierin een bijzondere wettelijke positie. Het Integrale Veiligheidsbeleid wordt bij de gemeente Goeree-Overflakkee ingebed in een cyclus van permanente kwaliteitsverbetering (de Deming-cyclus), met als uiteindelijke doel de kwaliteit van de organisatie en de samenwerking met de vele veiligheidspartners te verbeteren. Uiteraard vindt door de vakafdelingen en partners tussentijds monitoring plaats om te controleren of de uitvoering van het beleid op schema ligt en/of een veranderende situatie niet vraagt om bijsturing of nieuwe maatregelen. Concreet betekent dit het volgende: Na vaststelling van deze startnotitie zal er, op basis van de brede veiligheidsanalyse, prioriteiten met onze burgers, maatschappelijk middenveld en ketenpartners worden verkend. De prioriteiten worden vastgesteld door de gemeenteraad. Aan de hand van de gemaakte keuzen zal het Integraal Veiligheidsbeleid met de ketenpartners verder worden geconcretiseerd. Dit krijgt vorm in een nota Integraal Veiligheidsbeleid. Nadat de gemeenteraad het beleid heeft vastgesteld, zal het college, opnieuw met de partners in de veiligheidsketen, een uitvoeringsprogramma opstellen. Een uitvoeringsprogramma kent gemiddeld een houdbaarheidsdatum van twee jaar. Jaarlijks wordt het uitvoeringsprogramma door het college tegen het licht gehouden en waar nodig bijgestuurd. Na 4 jaar wordt het integrale veiligheidsbeleid geëvalueerd, bijgesteld c.q. geheel vernieuwd en door de gemeenteraad vastgesteld. De nieuwe nota Integrale Veiligheid dient vervolgens weer als vertrekpunt in de hernieuwde afspraken met betrokken partners. Voelt zich wel eens onveilig regionale trends, Bron: Veiligheidsmonitor 2011 Landelijke rapportage 6

8 Methodiek Om tot een integraal veiligheidsbeleid te komen zijn zes te onderscheiden stappen nodig. Deze worden in het volgende schema weergegeven, inclusief tijdsindicatie en deelstappen. 7

9 Vormgeving Integraal Veiligheidsbeleid Zoals de subtitel van deze startnotitie weergeeft, participerend veiligheidsbeleid, zal het beleid interactief met belanghebbende partners worden opgesteld. Dit doet recht aan de uitgangspunten van het collegeprogramma en werkt in positieve zin door in de kwaliteit van de nota en bij de uitvoering van het beleid. Zo is er bijvoorbeeld het voornemen dat de portefeuillehouder in de analysefase een aantal bijeenkomsten belegt -verdeeld over het eiland- om van de inwoners te horen waar zij in het veiligheidsbeleid de prioriteiten zouden willen leggen. Deze zullen samen met de aandachtspunten uit de brede veiligheidsanalyse aan de gemeenteraad worden voorgelegd, op basis waarvan een shortlist aan prioriteiten wordt vastgesteld. Deze dienen als uitgangspunt voor de nota Integrale Veiligheid en het uitvoeringsprogramma. Het Integrale veiligheidsbeleid van de gemeente Goeree-Overflakkee staat niet op zichzelf. Het is de uitdaging de uitkomsten hiervan in de beleidscyclus van andere partners op het juiste moment in te brengen. Hiernaast een voorbeeld hoe dit werkt in bijvoorbeeld het nieuwe politiebestel. Deze volgt het tijdpad van de gemeenteraadsverkiezingen om een stabiele vierjarencyclus na te streven. Om Integraal Veiligheidsbeleid daadwerkelijk van de grond, op niveau te krijgen en te behouden, is een goede verankering op managementniveau noodzakelijk. Hiertoe zal de burgemeester en de beleidsadviseur integrale veiligheid periodiek het managementteamoverleg bezoeken. Afhankelijk van de veiligheidsanalyse en de speerpunten van beleid zoals verwoord in de Nota Integrale Veiligheid, zullen de coördinatievormen met de meest geëigende organisaties én personen worden bepaald. Hierbij staat een praktische op maat gesneden werkwijze voorop. Ketenaanpak Een belangrijk uitgangspunt bij integrale veiligheid is het samen met de partners werken volgens het model van de veiligheidsketen. De veiligheidsketen bestaat, zoals de afbeelding aangeeft, uit vijf samenhangende fasen of schakels, met taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij heel veel verschillende partners. In de nota Integrale Veiligheid zal dit verder worden uitgewerkt. De gedachte achter dit model is, populair gezegd, dat je verder kijkt dan je neus lang is, dat voorkomen beter is dan genezen en dat je samen meer bereikt dan alleen. 8

10 Planning Onderstaande planning loopt in de pas met de gemeentelijke begrotingscyclus, de vierjarencyclus van de Nationale politie en biedt de mogelijkheid andere veiligheidspartners beleidsmatige aspecten en activiteiten op het gebied van integrale veiligheid in hun beleidsdocumenten op te nemen. In deze planning is tevens rekening gehouden met de ontwikkelingsfase van de gemeente Goeree-Overflakkee Actie: J F M A M J J A S O N D Stap 1 Opstarten Stap 2 Veiligheidsanalyse Stap 3 Prioritering Stap 4 Opstellen veiligheidsplan Stap 5 Opstellen uitvoeringsplan (1) 2014 Actie: J F M A M J J A S O N D Stap 5 Opstellen uitvoeringsplan (2) Stap 6 Van beleid naar uitvoering Stap 7 Evaluatie en bijstellen Doorlopend Tijdens de activiteiten zoals in deze planning zijn aangegeven, is vanzelfsprekend de winkel gewoon open en wordt zoveel mogelijk werk met werk gemaakt. Een systematische aanpak van integrale veiligheid vereist samenhang met andere beleidsterreinen en samenwerking met vele partijen, veelal op basis van een horizontale aansturing. Integrale veiligheid impliceert een veranderingsproces in de werkwijze en organisatie van de gemeente. Versterking van de regierol van de gemeente op het gebied van integrale veiligheid is dan ook vooral een leer- en veranderingsproces. Budget Uitgangspunt is dat veiligheid integraal onderdeel uitmaakt van de reguliere bedrijfsvoeringprocessen going concern - en dat dus bekostiging van de activiteiten etc. zoveel mogelijk plaatsvindt via reguliere budgetten. Bij de vaststelling van het Integraal Veiligheidsplan zal eveneens moeten worden bezien of de reguliere budgetten en de beschikbare formatie toereikend zijn om de bestuurlijke ambities op het terrein van sociale en fysieke veiligheid waar te kunnen maken. Daarnaast is het gewenst gemeentebreed een bedrag beschikbaar te stellen, welke dient als smeerolie voor het treffen van maatregelen ter uitvoering het integrale veiligheidsbeleid in de meest brede zin. Voor de activiteiten die nodig zijn om tot de nota Integrale Veiligheid te komen, is een voorbereidingsbudget nodig van ± 5.000,-. Dit betreft met name de organisatorische aspecten voor het raadplegen van inwoners, instellingen, bedrijven én ketenpartners over de gewenste prioriteiten. Samengevat De regierol voor integrale veiligheid ligt bij de gemeente Goeree-Overflakkee; Integrale aanpak op het gehele gebied van veiligheid. Hierbij wordt in gezet op de eerder genoemde vijf veiligheidsthema s; Inbedding van het integraal veiligheidsbeleid in de beleid/programmabegroting van de gemeente Goeree-Overflakkee én van netwerkpartners. 9

11 Gevraagde beslissingen - De gemeenteraad de startnotitie en hiermee de kaders en werkwijze laten vaststellen om te komen tot een nota integrale veiligheid gemeente Goeree-Overflakkee; - Een voorbereidingsbudget ter grootte van 5.000,- beschikbaar stellen. 10