Hamstring tendon plastiek versus Ligamys methode: De verschillen in resultaten qua R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hamstring tendon plastiek versus Ligamys methode: De verschillen in resultaten qua R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en"

Transcriptie

1 Hamstring tendon plastiek versus Ligamys methode: De verschillen in resultaten qua R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' Hogeschool van Amsterdam Amsterdam School of Health Professions Fysiotherapie Rosanna Roosblad Mariëtte Vergeer Januari 2016

2 Inhoud Abstract... 3 Inleiding... 3 Methode... 4 Resultaten... 5 Discussie Conclusie Bibliografie Bijlage 1: Samenvatting artikelen Bijlage 2: Artikelen beoordeeld middels de Cochrane Checklist RCT en PEDro Bijlage 3: Uitleg klinimetrie artikelen... 60

3 Abstract Onderzoeksvraag: In deze literatuurstudie staat de volgende hoofdvraag centraal: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de jaar met alleen voorste kruisband letsel? Methode: Om deze vraagstelling te beantwoorden, is er in de online databases PubMed, Cochrane Library en PEDro gezocht aan de hand van de volgende zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. De geselecteerde artikelen zijn beoordeeld door middel van de Cochrane Checklist Randomized Controlled Trial. Resultaten: Middels in- en exclusiecriteria zijn zeven artikelen geselecteerd. In de maximaal 5 jaar oude Engelse, of naar het Engels vertaalde, full text artikelen werden patiënten tussen de 15 en 40 jaar met een ruptuur van de voorste kruisband geïncludeerd. Zij moesten gebruik maken van de interventie hamstring tendon plastiek of de Ligamys. In de artikelen moesten er resultaten van de interventie op, minimaal één of meer van, de volgende behandelbare grootheden beschreven worden: R.O.M., stabiliteit, VAS, patiënttevredenheid, functioneren en return to sports. Conclusie: Geconcludeerd kan worden dat patiënten die een voorste kruisbandreconstructie door middel van Ligamys hebben ondergaan na 12 en 24 maanden beter scoren op de aspecten stabiliteit, pijn en patiënttevredenheid. Dit in vergelijking tot patiënten die geopereerd werden middels de hamstring tendon plastiek. Zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. Inleiding De incidentie van voorste kruisbandletsel in de algemene populatie varieert van 0,01% tot 0,05% per jaar (Engelen-van Melick et al., 2014). Deze neemt toe tot 3,7% bij mensen tussen de 15 en 40 jaar die een contactsport beoefenen (Verhagen & Alessie, 2014). Vrouwen hebben een 2-8 keer grotere kans op een VKB ruptuur in vergelijking tot mannen. In Nederland worden per jaar ongeveer 8000 tot 9000 VKB reconstructies uitgevoerd. Er zijn verschillende technieken om de reconstructie te realiseren, dit onderzoek beperkt zich tot de hamstring graft en de Ligamys (Engelen-van Melick et al., 2014). De voorste kruisband zorgt voor passieve stabiliteit van de knie. Letsel kan ontstaan bij een geforceerde hyperextensie, maximale flexie van de knie of wanneer er een interne rotatie van de knie plaatsvindt waarbij het onderbeen gefixeerd is. Een knie kan in principe goed functioneren zonder voorste kruisband, de knie zal echter altijd instabieler en gevoeliger zijn dan voorheen. Wanneer de patiënt jong is, veel sport of een gevoel van instabiliteit in de knie heeft zal er vaak gekozen worden voor een operatie (Janssen, 2015). Jarenlang wordt er al gediscussieerd over het implementeren van nieuwe technieken ter reductie van de revalidatieduur, maar is de Ligamys hier het antwoord op (Janssen, 2015)? Ligamys is een nieuwe methode welke de kruisband hecht in plaats van vervangt. Dit resulteert in een korte revalidatieduur, mogelijkheid tot herstel van proprioceptie en een hogere patiënttevredenheid. Aan de hand van bovenstaande vraagstelling en informatie is de volgende hoofdvraag geformuleerd: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de jaar met alleen voorste kruisband letsel? Het doel van deze literatuurstudie is een vergelijking te maken tussen bovenstaande operatietechnieken, om op deze manier uiteindelijk een uitspraak te kunnen doen over de effectiviteit en resultaten van

4 beide technieken. De hypothese is dat de Ligamys in ieder geval op de elementen R.O.M, stabiliteit, functioneren en return to sports beter scoort dan de hamstring tendon plastiek. Van de R.O.M wordt verwacht dat de Ligamys beter scoort omdat de hamstring nog intact is, dit betekent dat zowel extensie en flexie minder geremd wordt waardoor er eerder kan worden begonnen met trainen. Daarnaast wordt aangenomen dat de stabiliteit beter is doordat het implantaat de stabiliteit in het gewricht ondersteund, natuurlijke genezing stimuleert en het herstel van proprioceptie mogelijk maakt (Ligamys, 2015). De twee bovenstaande elementen hangen direct samen met het functioneren. Tot slot de return to sports; doordat eerder kan worden begonnen met het opbouwen van spierkracht, coördinatie en uithoudingsvermogen wordt het revalidatietraject verkort. Hierdoor kan de patiënt eerder terugkeren op het oude sportniveau. Omschrijving van de interventie Op dit moment is de hamstring tendon techniek de meest gebruikte operatiemethode bij de voorste kruisbandreconstructie. Hierbij wordt een nieuwe kruisband gemaakt van pezen van de m. semitendinosus en de m. gracilis (van der Hart, 2015). De orthopedie is constant in beweging, zo ook op het gebied van voorste kruisband reconstructies. Ligamys is een methode die (her)ontwikkeld is, niet om de kruisband te vervangen, maar deze te repareren. De kruisband wordt gehecht zodat beide uiteinden weer op natuurlijke wijze aan elkaar groeien. Tijdens de operatie wordt het implantaat vastgemaakt aan het femur waarna deze langs de ruptuur in de voorste kruisband aan de tibia wordt vastgezet. Op deze manier wordt de dynamiek tussen het femur en tibia hersteld waardoor de knie gestabiliseerd wordt (Ligamys kruisbandletsel, 2015). Wat is het belang van deze review? Het doel van deze literatuurstudie is het maken van een vergelijking tussen twee operatietechnieken. Deze technieken zullen op basis van de volgende onderdelen tegen elkaar uitgezet worden: R.O.M, stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en return to sports. Op deze manier worden de voor- en nadelen van beide technieken duidelijk. Ook biedt dit houvast voor de praktijk. Op het moment is er nog een gebrek aan kennis en informatie over het fysiotherapeutisch handelen na een voorste kruisbandreconstructie middels de Ligamys. Door middel van deze wetenschappelijke onderbouwing raakt de fysiotherapeut bekend met deze nieuwe operatiemethode en kan er aan de hand van de uitkomsten van deze literatuurstudie zo evidence based mogelijk gehandeld worden in de fysiotherapeutische revalidatie. Methode In de online databases PubMed, Cochrane Library en PEDro is gezocht naar artikelen voor bovenstaande vraagstelling aan de hand van de volgende zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. Om de uitkomst van deze zoektermen te reduceren, zijn er in- en exclusiecriteria toegevoegd aan het selectieproces. In de maximaal 5 jaar oude Engelse, of naar het Engelse vertaalde, full-text artikelen werden patiënten tussen de 15 en 40 jaar met een ruptuur van de voorste kruisband geincludeerd. Zij moesten gebruik maken van de interventie hamstring tendon plastiek of de Ligamys. In de artikelen moesten er resultaten van de interventies op de volgende behandelbare grootheden te vinden zijn: R.O.M., stabiliteit, VAS, patiënttevredenheid, functioneren en return te sports. Vanuit de eerste zoekresultaten zijn vervolgens op basis van het lezen van de titel en de abstract artikelen geselecteerd die binnen de in- en exclusiecriteria pasten. De geselecteerde artikelen zijn vervolgens individueel door beide groepsleden gelezen en individueel geanalyseerd en beoordeeld door middel van de Cochrane Checklist RCT. De individuele geanalyseerde artikelen zijn vervolgens gezamenlijk besproken. Wanneer er discussie ontstond over een toegekende beoordeling werd er hulp ingeschakeld van eem onafhankelijke derde beoordelaar, en tevens expert op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, om tot een gezamenlijk besluit te komen.

5 Naast de artikelen is er ook gebruik gemaakt van de kennis van experts, acht fysiotherapeuten en drie orthopeden. Deze experts hebben een door de onderzoeksgroep samengestelde vragenlijst ingevuld. Hier is voor gekozen om met name de informatie rondom de Ligamys uit te kunnen breiden en ervaringen vanuit de praktijk in kaart te brengen. Resultaten Hamstring graft De zoekactie voor artikelen waarin de hamstring graft werd onderzocht leverde in totaal 36 hits op. Op basis van de in- en exclusiecriteria zijn er acht artikelen geselecteerd. Uiteindelijk vielen vijf van deze artikelen binnen de gestelde in- en exclusiecriteria. Na het beoordelen van deze artikelen door middel van de Cochrane Checklist RCT zijn er vijf artikelen, allen van voldoende methodologische kwaliteit, verwerkt in deze review. 83 hits Na zoekactie in PubMed, Cochrane Library en PEDro 8 artikelen 9 hits Na zoekactie in PubMed, Cochrane Library en PEDro 2 artikelen Geselecteerd op basis in- en exclusiecriteria en lezen van titel en abstract 2 artikelen Beoordeeld door middel van Cochrane Checklist RCT na lezen full-text Figuur 2: Flowchart zoekactie artikelen Ligamys. In totaal worden er in deze review zeven artikelen, en de kennis van acht fysiotherapeuten en drie orthopeden verwerkt. In tabel 1 is alle informatie uit de gebruikte artikelen terug te vinden. Voor de uitgebreide samenvattingen wordt verwezen naar bijlage 1. Uitleg van de gebruikte meetinstrumenten is te vinden in bijlage 3 en tabel 11. In tabel 2 is de expertise van de fysiotherapeuten en orthopeden, voortgekomen uit de opgestelde enquête, weergegeven. In tabel 3 is de beoordeling van de artikelen middels de Cochrane checklist RCT van beide beoordelaars te vinden. Voor de toelichting op deze beoordelingen wordt verwezen naar bijlage 2. Geselecteerd op basis in- en exclusiecriteria en lezen van titel en abstract 7 artikelen Beoordeeld door middel van Cochrane Checklist RCT na lezen full-text Figuur 1: Flowchart zoekactie artikelen hamstring graft. Ligamys De zoekactie voor artikelen waarin de Ligamys werd onderzocht leverde in totaal negen hits op. Op basis van de in- en exclusiecriteria zijn er uiteindelijk twee artikelen geselecteerd. Deze twee artikelen vielen binnen de criteria en zijn beoordeeld en verwerkt in deze review.

6 (Sajovic et al., 2011) (Wipfler et al., 2011) (Zaffagini et al., 2010) (Gifstad et al., 2013) (Mohammad i et al., 2013) (Eggli et al., 2015) (Henle et al., 2015) Hoeveel patiënten geïncludeerd? Hoeveel patiënten per interventie? N=64 N=62 N=90 N=114 N=42 N=10 N=278 -Hamstring graft (n=32) -Patella graft (n=32) -Hamstring graft (n=31) -Patella graft (n=31) -Hamstring graft (n=45) -Patella graft (n=45) -Hamstring graft (n=56) -Patella graft (n=58) -Hamstring graft (n=21) -Patella graft (n=21) -Controlegroep (n=21) -Ligamys (n=10) -Ligamys (n=278) Inclusie criteria - VKB ruptuur -Acute VKB ruptuur -Recreatieve of competitieve atleten -VKB ruptuur -Lachman + -Schuiflade + -Pivot-shift + -Laesie mediale of laterale meniscus -MCL laesies graad 1 of 2 -Kraakbeenschade graad 1 of 2. -VKB ruptuur -Leeftijd tussen jaar -VKB ruptuur -VKB ruptuur niet ouder dan 14 dagen -<45 jaar -Geen nevenpathologie knie, -Regelmatige participatie sport -VKB ruptuur niet ouder dan 21 dagen -Dichte groeischijven -Niet meer dan 3mm verschil AP translatie t.o.v. contralaterale zijde -Geen meniscus laesie Exclusie criteria -Andere knie letsels - VKB ruptuur contralateraal -Revisie gedurende follow-up -Andere knie letsels -Kraakbeenschade hoger dan graad 2 aan contralaterale zijde -Partieel PCL laesie -Graad 3 of 4 kraakbeenschade -Graad 3 MCL laesie. -Andere knie letsels -Contralateraal letsel -Andere orthopedische klachten aan rug of onderste extremiteit (meniscusletsel uitgezonderd) -Niet beschreven -Niet beschreven Loss to follow-up Na 11 jaar: 52 pt (zwanger, contralateraal vkb-ruptuur, niet beschikbaar, revisie vkbruptuur) waarvan 27 in de hamstring groep en 25 in de patella tendon groep. Na 8.8 jaar: 54 pt (verscheidende redenen) waarvan 25 in HT groep en 29 in BTP groep. Na 8 jaar: 79 pt waarvan 40 in nadbh groep en 39 in LBPTB groep. Na 7 jaar waren: 93 pt. 16 zijn telefonische benaderd. Na 8 maanden: 42 pt. Na 24 maanden: 9 pt. 1 pt geëxcludeerd i.v.m. een ruptuur in de vijfde maand. 3 maanden: maanden: maanden: maanden: 62 Revalidatieprotocol Ontslag ziekenhuis Na behalen van 90 graden flexie. R.O.M. extensie werd benadrukt. Belasting 100% belasten direct na ok. Brace Tot drie weken postoperatief (niet tijdens nacht en training). Therapie - Direct na ok gesloten keten. - Leg extension was eerste zes weken verboden. Hardlopen Vanaf acht weken. Return to sports Vanaf zes maanden. Voorwaarden: geen zwelling, Belasting 100% belasten direct na ok. Brace Tot zes weken postoperatief werd een brace gebruikt die volledige hyperextensie toestond. Therapie - Aircast Cryo Cuff vanaf eerste dag na ok ter vermindering van zwelling en verkoeling. - Krachttraining voor de m. quadriceps werd de eerste drie maanden uitgevoerd in gesloten keten. - Proprioceptieve training, hometrainer en aquajogging na drie weken tot drie maanden. Hardlopen Vanaf drie maanden na ok. Belasting Drie weken na ok volledig belasten. Brace Geen brace. Therapie - Direct starten met verbeteren R.O.M. drie dagen na ok volledige passieve extensie/flexie. - Krachttraining quadriceps - Isometrische krachtoefeningen werden uitgebreid naar oefeningen in de gesloten keten. - Functionele stimulatie eerste vier weken 3 keer er dag 2 uur. - Na vier weken fietsen, extensie met gewicht, squats en proprioceptieve training. Belasting 100% belasten direct na ok. Brace Geen brace. Therapie - Er werd geen gebruik gemaakt van een brace en direct na de operatie werd begonnen met het verbeteren van de range of motion door middel van passief bewegen. - Sport gerelateerde activiteiten werden geleidelijk opgebouwd. Therapie - Proprioceptie, kracht, balans, stabiliteit, snelheid en sport specifieke trainingen. Return to sports Binnen acht maanden.

7 Resultaten volledige range of motion, stabiele knie, spierkracht van minimaal 90% in het geopereerde been vergeleken met de contralaterale zijde. IKDC Postoperatief: 59% (16): A (normal) 41% (11): B (nearly normal) 0% (0): C (abnormal) 0% (0): D (severly abnormal) Kraakbeenschade A: 10 patiënten B: 14 patiënten C: 2 patiënten D: 1 patiënt KT-1000/2000 Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Lysholm score Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Short-form 36 Postoperatief: Ph.functioning: 54 Role physical: 53 Bodily pain: 47 General health: 51 Vitality: 60 Soc.functioning: 52 Role emotional: 53 Mental health: 47 Return to sports Minimaal zes maanden. IKDC Score van (1-4) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 1.55 Tegner score Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 6.14 Isokinetische kracht extensie Preoperatief: 73.49% 1 jaar p.o.: 91.90% 9 jaar p.o.: 96.41% Isokinetische kracht flexie Preoperatief: 80.66% 1 jaar p.o.: 90.34% 9 jaar p.o.: 95.06% KT-1000/2000 Preoperatief: 6.81 mm 1 jaar p.o.: 1.06 mm 9 jaar p.o.: 0.64 mm Hardlopen Vanaf twee maanden na ok. Return to sports Toegestaan wanneer er minder dan 10% krachtsverschil was tussen beiden benen, minder dan één cm verschil in omvang en de hop test meer dan 90% was ten opzichte van het niet geopereerde been. IKDC Score van (A-D) 8 jaar p.o.: 85%: A 10%: B 5%: C 0%: D Tegner score Pre-injury: 6 Pre-operation: 3 8 jaar p.o.: 6 Return to sports 3.8 maanden Re-interventie 10% (4) Anterior knee pain 8 jaar p.o.: 80% (32): Nee 20% (8): Ja Pivot shift test 8 jaar p.o.: 90% (36): Negative 7% (3): Glide + 3% (1): Moderately positive ++ 0% (0): Severly positive Tegner score Preoperatief: 4 1 jaar p.o.: 9 2 jaar p.o.: 7 7 jaar p.o.: 7 Isokinetische kracht flexie 7 jaar post operatief Gezonde zijde: 500 N/m Aangedane zijde: 450 N/m Isokinetische kracht extensie 7 jaar post operatief: Gezonde zijde: 700 N/m Aangedane zijde 650 N/m Re-interventie 37% (19) Kraakbeenschade 1 patiënt KT-1000/ jaar post operatief: 1.4 mm Lysholm score Preoperatief: 65 1 jaar p.o.: 95 2 jaar p.o.: 91 7 jaar p.o.: 91 Lachman 33% graad 1 VAS (tevredenheid) 71% Tegner score Alle spelers (inclusief controle groep) score 9 Isokinetische kracht flexie Controle: 86 N/m STG: 83 N/m Contralaterale zijde: Controle: 85 STG: 84 Isokinetische kracht extensie Controle: 138 N/m STG: 133 N/m Contralaterale zijde: Controle: 137 STG: 136 Return to sports +/- 8 maanden Single leg hop test (cm) Aangedane zijde: Controle: STG: Contralaterale zijde: Controle: STG: Triple leg hop test (cm) Aangedane zijde: Control: STG: Contralaterale zijde: Control: STG: Crossover hop test (cm) Aangedane zijde: Control: STG: Contralaterale zijde: Control: IKDC Pre operatief: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 98 Tegner score Pre operatief: 6 3 maanden p.o.: 5 6 maanden p.o.: 5 12 maanden p.o.: 6 24 maanden p.o.: 6 Lysholm score Pre operatief: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 100 VAS (tevredenheid) 3 maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 9.8 MRI 6 weken p.o.: score 5 (optimal) bij 9 patiënten, 1 patiënt score 4 (very good) Lachman 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.2 mm 24 maanden p.o.: 1.4 mm IKDC Pre operatief: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 94.8 Tegner score Pre operatief: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 5.1 Lysholm score Pre operatief: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 97 VAS (tevredenheid) 3 maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: maanden p.o.: 9.0 Lachman Pre operatief: 4.4 mm 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.4 mm 24 maanden p.o.: 2.0 mm

8 Pivot shift 11 jaar p.o.: 93% (25): Negative 7% (2): Glide: 1+ 0% (0): Clunk: 2+ Lachman 11 jaar p.o.: 85% (28): Negative 15% (4): Postive with firm end point 1+ 0% (0): soft end point 2+ Tabel 1: Samenvatting gebruikte artikelen. Lysholm score Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: Single leg hop test Preoperatief: 78.83% 1 jaar p.o.: 95.75% 9 jaar p.o.: 99.06% Pivot shift test Preoperatief: jaar p.o.: < jaar p.o.: 0.18 Lachman Score van (0-3) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 0.45 Anterior drawer test Score van (0-3) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 0.05 VAS (tevredenheid) 9 jaar p.o.: 9.10 STG: m hop test (s) Aangedane zijde: Control: 2.10 STG: 2.28 Contralaterale zijde: Control: 2.08 STG: 2.12

9 Naam Werk Specialisatie Orthopeden: Hoeveel operaties d.m.v. Ligamys/Hamstring Fysiotherapeuten: Hoeveel patiënten Ligamys/Hamstring Fysiotherapeut, Manueel therapeut Ligamys: 6 Orthopedisch fysiotherapeut Hamstring: 80+ Sportfysiotherapeut Ligamys: 6 Hamstring: 50+ Fysiotherapeut, Sportfysiotherapeut i.o. Ligamys: 3 Hamstring: 50+ Fysiotherapeut en manueel therapeut i.o. Ligamys: 2 Hamstring: > 200 Fysiotherapeut en sportfysiotherapeut i.o. Ligamys: 1 Fysiotherapeut, manueel therapeut i.o. Orofaciaal i.o. Ligamys: 1 Hamstring: 15 Fysiotherapeut, Sportfysiotherapeut, Manueel therapeut Echografie Ligamys: 3 Hamstring: 20+ Voordelen Ligamys Nadelen Ligamys Voorkeur Als het lukt betere propriocepsis door originele aanhechtingsplaats vkb. Ja, opereren in een gewricht met haemarthros geeft extra complicatie risico. Hamstring in het algemeen. Literatuur geeft aan dat vkb plastiek in slechts uitzonderlijke gevallen geïndiceerd is. Sneller belastbaar na ok; snellere belasting na ok, eerder klaar met revalidatie: geen problemen als gevolg van hamstring verwijdering. Resultaten over langere tijd niet bekend; grote schroef in tibia; wat vaker extensie beperking na ok Ik zou op dit moment als ik op tijd ben voor de ligamys kiezen. ik heb er een goed gevoel bij kan sneller meer ivm hamsring en revalidatie traject is echt korter. Een snellere start met belasten en training in KUHV. bij de ligamys mag er de eerste 2 weken niet voorbij de 0 graden extensie gemaakt worden. wat ik niet begrijp want de druk op de VKB zou de ligamys moeten opvangen. Hoe langer je wacht met extensie hoe meer vertraging je krijgt. Ook blijft er vaker langer hydrops in de knie. Ligamys. Verkorte tijdspad en behouden eigen kruisband. Onduidelijke lange termijn resultaten en resultaten op hoog sportniveau. Patella pees: meeste evidentie en sterkste pees. Uitkomsten bekend. 1. Snellere revalidatie. 2. Minder atrofie. 3. Meer spierkracht van hamstrings en quadriceps. 1. Te weinig bekendheid van de lange termijn effecten van de Ligamys methode. 2. Geen follow up bekend > 2 jaar. 3. Te weinig onderbouwing vanuit de literatuur. 4. Orthopeden opereren liever niet in een reactieve knie (binnen 3 weken na ontstaansmoment). Ligamys, omdat er duidelijk betere resultaten zijn qua spierkracht, minder atrofie en minder verstoring van de anatomie. 1. Geen hamstringletsel. 2. Snellere belastbaarheid. 3. Origineel weefsel. 4. Return To Play tijd korter. 1. Weinig tot geen evidentie over de langetermijneffecten. Ligamys, mede door het behouden van de voorste kruisband. 1. De originele VKB blijft behouden. Dit is voor de propriocepsis een voordeel. 1. Lage belastbaarheid direct na OK. Ik ken te weinig resultaten van Ligamys om hier een goede uitspraak over te doen, maar het lijkt mij wel de methode van de toekomst. 1. Achterzijde knie (hamstrings) blijft intact, behoud eigen kruisband, dus minder schade na operatie. 2. Revalidatietijd lijkt korter bij Ligamys. 1. Lange termijn effect is nog niet bekend. Net als vroeger de kunststof kruisband (dr Vierhout, Enschede, heeft er vele geplaatst, welke na verloop van tijd veelal zijn geknapt). Ligamys, mocht die niet lukken, zou je nog altijd voor de hamstrings- of voor de patellatendon techniek kunnen gaan. Dus een kans extra!

10 Ervaringen Ligamys t.o.v. Hamstring: a. R.O.M. b. Stabiliteit c. Pijn d. Functioneren e. Patiënttevredenheid f. Return to sport Als ok ongecompliceerd is verlopen, dan scoort de Ligamys beter op alle aspecten. a. ROM: vaker extensie beperking bij Ligamys. b: Stabiliteit geen verschil. c: Minder pijn bij Ligamys. d: Ligamys kan eerder en sneller belasten en dus sneller beter functioneren. e: Geen verschil. f: Bij Ligamys eerder RTP. a. ROM normaal. b. Stabiliteit normaal. c. Pijn normaal. d. Functioneren normaal. e. Pt tevredenheid beter ze kunnen eerder zonder krukken lopen. f. RTP, sneller (tussen 6 en 8 maanden. Opmerkingen Wat gebeurd er met / Waarom wordt er in de vascularisatie van het de vkb. Het hechten onderzoeksprotocol van de vkb was al van de Ligamys geen jarenlang verlaten MRI aan het einde omdat de gemaakt om te kijken vascularisatie zich niet of de vkb ook echt is herstelde en daarom vast gegroeid? de gehechte vkb niet overleefde. Tabel 2 (deel 1): Uitkomst enquête, expertise fysiotherapeuten. a. ROM: beperkt in flexie/ extensie eerste 6 weken. b. Stabiliteit: idem. c. Pijn: idem. d. Functioneren: korte termijn geeft Ligamys meer problemen in ADL. e. Patiënttevredenheid: nog onduidelijk. Ligt aan uitkomsten. f. Return to sport: nog onduidelijk. a. Bij Ligamys blijft gedurende de eerste 6 weken de extensie achter, flexie gb. b. Stabiliteit is bij Ligamys beter dan bij hamstringgraft. c. Bij beide ingrepen is er post operatief nauwelijks pijn aanwezig. d. Het functioneren is na 6-8 weken bij de Ligamys beduidend beter, ook de spierkracht neemt toe waardoor de revalidatie sneller gaat, eerder naar loop- en sprongvormen. e. Geen bijzonderheden.. f. Return to sport is bij beide technieken goed mogelijk, echter lijkt de kans op een reruptuur of een vkb ruptuur aan de andere knie kleiner bij de Ligamys methode, hier is echter geen sterk bewijs voor. / Te kleine sample size (Henle). Geen langdurige follow-up. Bij de Ligamys is er een sneller herstel. Echter is er kans op onderschatting van de eigen belastbaarheid van de patiënt door weinig pijnklachten. a. R.O.M. vergelijkbaar. b. Stabiliteit lijkt beter bij Ligamys. c. Is zeer afhankelijk van de persoon. d. Wat ik gezien heb is functioneren vergelijkbaar mogelijk. e. Meer tevredenheid bij de Ligamys methode (kleine populatie). f. In beide gevallen goed mogelijk, kans op recidiverende klachten blijven. / Om echt een uitspraak te mogen doen over de kwaliteit van de Ligamys methode is mijn populatie van 1 persoon te gering. a. R.O.M. na 1 week is slechter bij Ligamys techniek door 5 dagen extensiespalk; na verloop van tijd lijkt de Ligamys bijna volledige R.O.M. te hebben. b. Stabiliteit Ligamys beter; c. Technieken gelijk aan elkaar voor wat betreft pijn. d. Ligamys over het algemeen sneller functioneel. e. Ligamys beter dan hamstring. f. Ligamys vlotter (slechts 1 na 5 maand weer voetbaltraining hervat; andere 2 zijn net 6-8 weken geleden geopereerd). Bekijk ook de performance testen (hoptest, kracht, snelheid).

11 Naam Werk Specialisatie Orthopedie: Knie/schouder Orthopedie: Knie Orthopedie Orthopeden: Hoeveel operaties d.m.v. Ligamys/Hamstring Ligamys: 10 Ligamys: 110 Ligamys: 3 Hamstring: >100 Hamstring: 1250, Hamstring: >500 Fysiotherapeuten: Hoeveel patiënten Ligamys/Hamstring Voordelen Ligamys Nadelen Ligamys 1. Snellere revalidatie en behoudt propriocepsis eigen vkb. 1. Soms een grote spaghetti en moeilijk een goede fixatie te krijgen. 1. Start reva vóór quadriceps atrofie. 2. Hogere kans op terugkeer oude niveau. 3. Meer kans op genezing van evt meniscopexie door snel opereren. 1. Veersysteem relatief bulky. 2. Lange termijnresultaten nog onbekend. BPBT: > Nee. 1. Er is geen wetenschappelijke onderbouwing voor deze techniek. Voorkeur Dit is geen keus, hangt af van timing en mate van ruptuur. Daarnaast patiënt profiel, jonge actieve sporters binnen 3 weken Ligamys en overige hamstrings. Ligamys. "Ouderwetse" reconstructie kan altijd nog, hamstring is niet "ontworpen" om in een vochtig gewricht te werken, sneller begin revalidatie, veel minder atrofie die niet eenvoudig is in te halen. Hamstrings (all inside techniek) bewezen als goed functionerende plastiek, biologisch maar ook mechanisch en kinematisch, weinig complicaties. Ervaringen Ligamys t.o.v. Hamstring: a. R.O.M. b. Stabiliteit c. Pijn d. Functioneren e. Patiënttevredenheid f. Return to sport Goede R.O.M., veel minder hematoom vorming, weinig tot geen pijnklachten bij Ligamys. a. Idem. b. Idem. c. Idem. d. Ligamys sneller en beter door betere toestand quadriceps. Ligamys beter want sneller en normaler op de been, direct start v/d altijd lange revalidatie periode. e. Beter bij Ligamys. f. Beter bij Ligamys. Opmerkingen / Wordt steeds duidelijker dat deze methode een plaats verdient in het behandel palet van een dedicated orthopeed. / Tabel 2 (deel 2): Uitkomst enquête, expertise orthopeden.

12 Toewijzing patiënten gerandomiseerd? Patiënten geblindeerd voor behandeling? Behandelaar geblindeerd voor behandeling? Effectbeoordelaars geblindeerd voor behandeling? Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? Follow-up beschikbaar? Zijn de groepen gelijk behandeld? Score Cochrane Checklist RCT Beoordelaar Sajovic et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Wipfler et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Zaffagini et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Gifstad et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Mohammadi et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Eggli et al Redelijk Beoordelaar Redelijk Beoordelaar 2 Henle et al Voldoende Beoordelaar Voldoende Beoordelaar 2 Tabel 3: Resultaten Cochrane Checklist RCT.

13 Discussie Alvorens de start van deze literatuurstudie is de volgende hoofdvraag opgesteld: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de jaar met alleen voorste kruisband letsel? Uit de zoekresultaten naar artikelen omtrent de Ligamys methode zijn er slechts twee bruikbare artikelen geselecteerd. Om toch een uitspraak te kunnen doen wat betreft de resultaten van deze nieuwe methode, is er contact opgenomen met fysiotherapeuten en orthopeden die ervaring hebben op het gebied van Ligamys. Deze ingewonnen informatie geeft extra inzichten in de hedendaagse kennis omtrent de Ligamys. Keerpunt hieraan is dat de informatie gebaseerd is op acht verschillende therapeuten waarvan niet bekend is welk revalidatieprotocol er gevolgd is. Dit bemoeilijkt een vergelijk op de gestelde parameters en zal in een vervolgonderzoek vooraf vastgesteld moeten worden. In de artikelen van Eggli et al (2014) en Henle et al (2015) wordt onderzoek gedaan naar de Ligamys waarbij een follow-up van 24 maanden beschikbaar is. Dit komt doordat de Ligamys een al bestaande operatiemethode is die in 2009 is herzien. Gevolg hiervan is dat de Ligamys hierdoor een theoretische en praktische onderbouwing mist en er geen uitspraak gedaan kan worden over de resultaten op lange termijn. De onderzoeken die wel gedaan zijn, zijn veelbelovend. Zo blijkt uit een studie van Eggli et al (2014) dat reconstructie van de voorste kruisband door middel van Ligamys leidt tot een klinisch stabiel gewricht en een hoge patiënt tevredenheid. Doordat de kruisband behouden wordt, is het herstel van proprioceptie mogelijk. Dit speelt een grote rol in het revalidatieproces omdat de driedimensionale stabiliteit hierdoor de kans krijgt sneller te herstellen. Alle patiënten hebben na 12 maanden een Lysholm score van gemiddeld 100 en een IKDC score van 98. Wel wordt de beperking van de Lysholm bij zeer gemotiveerde en actieve patiënten besproken. Er is behoefte aan een beter en meer onderscheidend meetinstrument. Daarnaast beperkt de onderzoeksgroep in de studie van Eggli et al (2014) zich tot tien zeer gemotiveerde en actieve proefpersonen. Hierdoor kan er in tegenstelling tot het artikel van Henle et al (2015) en de artikelen betreffende de hamstring graft methodiek niet gesproken worden van een reële afspiegeling van de samenleving. In het artikel van Henle et al (2015) werden 278 patiënten geïncludeerd. Ondanks het verschil tussen de onderzoeksgroepen kwamen de resultaten uit deze studie overeen met de resultaten beschreven in het artikel van Eggli et al (2014). De positieve resultaten vanuit de pilotstudie zijn hierdoor beter te generaliseren. Wel is een follow-up van slechts 24 maanden beschikbaar. Zeker bij voorste kruisband letsel is dit veel te kort om de resultaten op lange termijn te beoordelen. Ook kan er gediscussieerd worden over de objectiviteit van de auteurs van de artikelen ten behoeve van de Ligamys. De onderzoeksgroep bestaat veelal uit dezelfde onderzoekers die allemaal baat hebben bij positieve uitkomsten van Ligamys. Hiernaast werd in geen van de artikelen gebruik gemaakt van een controle groep waardoor resultaten niet interindividueel vergeleken konden worden. Verder onderzoek naar de lange termijn resultaten van de Ligamys is nodig. In de geïncludeerde artikelen met betrekking tot de hamstring graft wordt, in tegenstelling tot de Ligamys, niet hetzelfde revalidatieprotocol gehandhaafd. Zo is er verschil in de belastbaarheid direct postoperatief, het dragen van een brace, het starten met rennen en het moment van terugkeer naar de sport. De onderzoeken van Wipfler et al (2011), Gifstad et al (2013) en Sajovic et al (2011) zijn eenduidig over het gebruik van een brace. Echter varieert de periode van dragen van drie tot zes weken. De onderzoekers zijn wel eensgezind over de volledige belasting direct postoperatief met uitzondering van Zaffigini et al (2011). In zijn onderzoek wordt geen gebruik gemaakt van een brace en is direct belasten na de operatie

14 niet toegestaan. Deze verschillen in de revalidatieprotocollen kunnen invloed hebben op de resultaten van de onderzoeken en dus op de conclusie van deze literatuurstudie. In een vervolgstudie zal een gestandaardiseerd revalidatieprotocol geïntroduceerd moeten worden wat vergelijking tussen studies beter mogelijk maakt. In het onderzoek van Wipfler et al (2011) wordt een afwijkend implantaat gebruikt om de voorste kruisband te reconstrueren. Dit kan invloed hebben op de stabiliteit en trekkracht van de nieuwe voorste kruisband en de grootte van de boorgaten voor de plaatsing van de graft. Tegelijkertijd heeft dit invloed op de resultaten van het onderzoek en daardoor zal er in een vervolg onderzoek in de in- en exclusiecriteria vast gelegd moeten worden welk implantaat er gebruikt wordt. In het artikel van Gifstad et al (2013) wordt de BPTB (bone-patellar-tendon-bone) vergeleken met de DLSG (double-loupedsemitendinosus-gracilis) methode. Hieruit blijken verschillen na twee jaar grotendeels verdwenen zijn. Zeven jaar postoperatief waren er slechts vier patiënten die pijn rapporteerden. Wel heeft deze studie een aantal beperkingen. Zo werd er geen MRI gedaan waardoor de radiologische onderbouwing mist terwijl deze cruciaal is voor het beoordelen van de mate van artrose in de knie. Daarnaast waren er weinig patiënten beschikbaar gedurende de follow-up voor een klinisch onderzoek. Ook werden de patiënten allemaal door verschillende orthopeden geopereerd. In het artikel van Mohammadi et al (2013) werden enkel topatleten geïncludeerd. Zij volgden een versneld revalidatietraject waardoor zij acht maanden post-operatief in staat waren terug te keren naar hun oorspronkelijke sportniveau. Over het algemeen is een revalidatietraject als deze duur en kost het veel inspanning en motivatie vanuit de patiënt. Veel patiënten zullen dit traject dan ook niet ondergaan, wat het lastig maakt de resultaten te generaliseren en toe te passen op de gemiddelde patiëntenpopulatie met voorste kruisbandletsel. In de geïncludeerde artikelen wordt gebruik gemaakt van veel verschillende klinimetrie. Dit maakt het beoordelen en vergelijken van de artikelen lastig. Ook dit kan in een vervolgstudie worden opgenomen in de in- en exclusiecriteria zodat vooraf de gebruikte klinimetrie wordt vastgesteld. Doel van het onderzoek was het maken van een vergelijking tussen twee operatietechnieken bij voorste kruisbandletsel, te weten de hamstring graft techniek en de Ligamys om zodoende een uitspraak te doen over de effectiviteit van de Ligamys. Al snel werd het tekort aan literatuur en theoretische informatie duidelijk. De literatuur die gebruikt is, is beperkt maar voldoende om een indruk te geven. Door middel van contact met orthopeden en fysiotherapeuten is de beperkte literatuur getracht te compenseren. Drie orthopeden zijn bereid gevonden om de enquête in te vullen die antwoord geeft op de hoofdvraag. Hiernaast is contact gezocht met fysiotherapeuten om zodoende een beeld te vormen van ervaringen uit de praktijk. Zowel de orthopeden als fysiotherapeuten zijn gematigd positief over de Ligamys methode. Resultaten en ervaringen komen overeen met die uit de literatuur. Er is echter ook consensus over het feit dat er op dit moment nog te weinig evidentie beschikbaar is wat betreft de Ligamys. Voor de hamstring graft geldt het tegenovergestelde waardoor de voorkeur van voornamelijk de genoemde orthopeden naar de hamstring tendon graft gaat. Momenteel maken vijf ziekenhuizen in studieverband gebruik van deze nieuwe operatietechniek (Ligamys, 2015). Dit houdt in dat het aantal orthopeden dat opereert volgens deze methode nog relatief beperkt is en dit had ook invloed op het zoeken naar respondenten. Terugkijkend op het proces hadden een aantal aspecten anders aangepakt kunnen worden. Om bovenstaande discussiepunten voor te zijn is het raadzaam om in de toekomst met name vooraf de in- en exclusiecriteria concreter en uitgebreider vast te leggen. Hierdoor kunnen de resultaten beter vergeleken kunnen worden en kan er een meer solide en eenduidige conclusie getrokken kan worden. Conclusie Uit bovenstaande resultaten kan geconcludeerd worden dat reconstructie door

15 middel van de Ligamys een aantal voordelen heeft. Zo kan sneller gestart worden met trainen, is herstel van de proprioceptie mogelijk en scoren patiënten hoog op de tevredenheidschaal. Vertalend naar de hoofdvraag kan worden gesteld dat patiënten die een voorste kruisbandreconstructie door middel van Ligamys hebben ondergaan na 12 en 24 maanden beter scoren op de aspecten stabiliteit, pijn en patiënttevredenheid. Dit in vergelijking tot patiënten die geopereerd werden middels de hamstring tendon plastiek. Dit komt deels overeen met de vooraf opgestelde hypothese. Echter werd er vooraf verwacht dat de Ligamys naast stabiliteit en functioneren, ook beter zou scoren op het gebied van return to sports en R.O.M.. Over deze twee pijlers kan geen uitspraak gedaan worden omdat resultaten hierover niet bekend zijn. Ligamys is een methode met een groot potentieel voor in de toekomst. Meer en vooral uitgebreider onderzoek is noodzakelijk om deze operatiemethode verder te ontwikkelen, perfectioneren, beloftes van de producent te bewijzen en bevestigen en de resultaten op lange termijn in kaart te brengen.

16 Bibliografie Eggli et al. Dynamic intraligamentary stabilization: novel technique for preserving the ruptured ACL. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy Engelen-van Melick et al. KNGF Evidence Statement Revalidatie na voorste kruisband reconstructie Gifstad et al. Long-term follow-up of patellar tendon grafts or hamstring tendon grafts in endoscopic ACL reconstructions. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc Henle et al. Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS) for treatment of acute anterior cruciate ligament ruptures: case series experience of the first three years. BMC Musculoskeletal Disorders Janssen, R. RPA Janssen. 2015: 42/voorste-kruisband.html (Opgeroepen op september 24, 2015) Ligamys kruisbandletsel. 2015: (Opgeroepen op december 12, 2015) Meetinstrumentenzorg. Meetinstrumentenzorg. 2015: (Opgeroepen op december 5, 2015) Reconstruction in Competitive Soccer Players. The Journal of Bone and Joint Surgery Sajovic et al. Quality of Life and Clinical Outcome Comparison of Semitendinosus and Gracilis Tendon Versus Patellar Tendon Autografts for Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: An 11-Year Follow-up of a Randomized Controlled Trial. Am J Sports Med van der Hart, C. Kniechirurgie - De hamstring techniek. 2015: g-techniek (Opgeroepen op december 12, 2015) Verhagen, A., & Alessie, J. Evidence based diagnostiek van het bewegingsapparaat. Bohn Stafleu van Loghum Wipfler et al. Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Using Patellar Tendon Versus Hamstring Tendon: A Prospective Comparative Study With 9-Year Follow-Up. The Journal of Arthroscopic and Related Surgery Zaffagini et al. Single-bundle patellar tendon versus non-anatomical double-bundle hamstrings ACL reconstruction: a prospective randomized study at 8- year minimum follow-up. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc Mohammadi et al. Comparison of Functional Outcome Measures After ACL

17 Bijlage 1: Samenvatting artikelen Quality of Life and Clinical Outcome Comparison of Semitendinosus and Gracilis Tendon Versus Patellar Tendon Autografts for Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: An 11-Year Follow-up of a Randomized Controlled Trial Dit artikel, geschreven door Sajovic et al, is gepubliceerd in 2011 in Am J Sports Med. In deze RCT met een 11-jarige follow up wordt getracht antwoord te geven op de volgende hypothese: 11 jaar na een voorste kruisband reconstructie is er geen verschil in functionele uitkomsten en kwaliteit van leven tussen patiënten met patella tendon of hamstring tendon grafts. Echter zal er wel een hogere prevalentie van osteoartritis zijn in de patella tendon groep. Het onderzoek bevat twee onderzoeksgroepen. De ene onderzoeksgroep onderging een reconstructie door middel van de hamstring tendon graft (n=32) en de andere groep onderging een reconstructie door middel van een patella tendon graft (n=32). Beiden onderzoeksgroepen werden hetzelfde behandeld. Zo werd er drie weken postoperatief gebruik gemaakt van een brace. De brace werd daarentegen niet gebruikt tijdens de training en gedurende de nacht. Direct na de reconstructie mocht het geopereerde been volledig worden belast. Vanaf het begin werd duidelijk gemaakt hoe belangrijk het bereiken van volledige extensie was. Voordat patiënten het ziekenhuis mochten verlaten moesten zij een flexie behalen van 0 tot 90 graden. Oefeningen in gesloten keten mochten direct na de operatie gestart worden. De leg extension was in de eerste zes weken na de operatie verboden. Vanaf acht weken mocht er gestart worden met rennen en contactsporten mochten worden hervat vanaf zes maanden. Voor het hervatten van contactsporten moest er ten minste worden voldaan aan vier voorwaarden: geen zwelling, volledige range of motion, stabiele knie, spierkracht van minimaal 90% in het geopereerde been vergeleken met de contralaterale zijde. De onderzoeksgroepen werden geëvalueerd met behulp van de volgende klinimetrie: Lysholm score, Short Form-36, KT-1000 arthrometing, anterior knie pijn, single-legged hop test, International Knee Documentation Committee (IKDC) en de pivot-shift test. Bij de follow-up 11 jaar post operatief werd 82% van de deelnemende patiënten onderzocht. Hieruit blijkt dat in het merendeel van de reconstructies door middel van een hamstring tendon graft of een patella tendon graft er excellente resultaten worden geboekt. Wel wordt er in de patella tendon graft groep significant vaker dan in de hamstring tendon graft groep een positieve pivot-shift getest. Daarentegen worden er geen significante verschillen gevonden in het falen van de graft of een voorste kruisband ruptuur aan de contralaterale zijde. De vooraf opgestelde hypothese wordt bevestigd voor wat betreft het ontstaan van osteoartritis, de patella tendon graft groep heeft namelijk een grotere prevalentie op osteoartritis 11 jaar na operatie. Het artikel is met behulp van de Cochrane Checklist RCT met een voldoende beoordeeld. IKDC Kraakbeenschade KT-1000/2000 Lysholm score Postoperatief: 59% (16): A (normal) 41% (11): B (nearly normal) 0% (0): C (abnormal) 0% (0): D (severly abnormal) A: 10 patiënten B: 14 patiënten C: 2 patiënten D: 1 patiënt Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good

18 0% (0): Fair 0% (0): Poor Short-form 36 Postoperatief: Physical functioning: 54 Role physical: 53 Bodily pain: 47 General health: 51 Vitality: 60 Social functioning: 52 Role emotional: 53 Mental health: 47 Pivot shift 11 jaar p.o.: 93% (25): Negative 7% (2): Glide: 1+ 0% (0): Clunk: 2+ Lachman 11 jaar p.o.: 85% (28): Negative 15% (4): Postive with firm end point 1+ 0% (0): soft end point 2+ Tabel 4: Resultaten klinimetrie Sajovic et al. Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Using Patellar Tendon Versus Hamstring Tendon: A Prospective Comparative Study With 9-Year Follow-Up Het artikel van Wipfler et al is gepubliceerd in 2011 in The Journal of Arthroscopic and Related Surgery. Het doel van deze studie is om de functionele en klinische uitkomsten van een voorste kruisband reconstructie middels een hamstring tendon graft uit te zetten tegen een reconstructie met behulp van een patella tendon graft. In deze studie wordt er gebruik gemaakt van de zogenoemde implantfree press-fit technique voor het bevestigen van de graft. 62 patiënten werden geïncludeerd in deze prospectieve Randomized Controlled Trial. 31 patiënten werden geplaatst in de patella tendon graft groep (BPT) en 31 patiënten werden geselecteerd voor de hamstring tendon graft groep (HT). Bij de follow-up na gemiddeld 8.8 jaar werden er 53 patiënten (28 BPT en 25 HT) getest op verschillende klinische en functionele testen. Ook in deze studie werd er gebruik gemaakt van hetzelfde revalidatie protocol voor beide operatietechnieken, waarin volledige extensie en m. quadriceps functie zo snel als mogelijk getracht werd te herstellen. Direct na de operatie werd er gestart met een versneld revalidatieprogramma. Volledige belasting was direct toegestaan. Er werd vanaf de eerste dag gebruik gemaakt van een Aircast Cryo Cuff machine voor verkoeling en compressie tot de zwelling was gereduceerd. Een brace die volledige hyperextensie toestond werd de eerste zes weken gebruikt. Krachttraining voor de m. quadriceps werd de eerste drie maanden uitgevoerd in gesloten keten. Proprioceptieve training, training op de hometrainer en aquajogging waren geïnitieerd na drie weken en werden tot drie maanden na operatie gecontinueerd. Joggen werd op z n vroegst drie maanden na operatie toegestaan. Een minimale periode van zes maanden werd aangeraden voor terugkeer naar sportieve activiteit inclusief pivoterende sporten zoals voetbal en skiën. De onderzoeksgroepen werden bij de follow-up geëvalueerd op de volgende onderdelen: IKDC, range of motion, KT-1000 test, pivot shift, isokinetische kracht test voor quadriceps en hamstrings, knielen, wandelen op de knieën, single-leg hop test, MRI voor kraakbeenschade en meniscus letsel aan zowel geopereerde been als contralaterale been. De gebruikte implant-free press-fit techniek voor voorste kruisband letsel is een innovatieve techniek om kraakbeen- en meniscus schade te beperken voor op de lange termijn zonder significante verschillen tussen de geopereerde en niet geopereerde knie. De IKDC score was significant beter in de HT groep dan de BPT groep. De KT-1000 test en pivot-shift test gaven geen significante verschillen weer. De m. quadriceps kracht was in beide groepen vergelijkbaar met het niet geopereerde been. Daarentegen bleek de kracht van de hamstrings minder in de HT groep. Echter scoorde de HT groep wel beter op het knielen, wandelen op de knieën en de single-leg hop test in vergelijking tot de BTP groep. Gebruikmakend van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een voldoende.

19 IKDC Score van (1-4) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 1.55 Tegner score Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 6.14 Isokinetische kracht flexie Isokinetische kracht extensie KT-1000/2000 Lysholm score Single leg hop test Pivot shift test Preoperatief: 80.66% 1 jaar p.o.: 90.34% 9 jaar p.o.: 95.06% Preoperatief: 73.49% 1 jaar p.o.: 91.90% 9 jaar p.o.: 96.41% Preoperatief: 6.81 mm 1 jaar p.o.: 1.06 mm 9 jaar p.o.: 0.64 mm Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: Preoperatief: 78.83% 1 jaar p.o.: 95.75% 9 jaar p.o.: 99.06% Preoperatief: jaar p.o.: < jaar p.o.: 0.18 Lachman Score van (0-3) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 0.45 Anterior drawer test VAS (tevredenheid) Knee-walking Score van (0-3) Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: jaar p.o.: 9.10 Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 1.14

20 Kneeling-test Crepitus patellofemoraal Preoperatief: jaar p.o.: jaar p.o.: 1.09 Score van jaar p.o.: 0.29 Tabel 5: Resultaten klinimetrie Wipfler et al. Single-bundle patellar tendon versus non-anatomical double-bundle hamstrings ACL reconstruction: a prospective randomized study at 8-year minimum follow-up Deze prospectieve Randomized Controlled Trial met een minimale follow up van 8 jaar is in 2010 gepubliceerd door Zaffagini et al in Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. Het doel van deze studie was om subjectieve, objectieve en radiografische uitkomstmaten na een voorste kruisband reconstructie gebruikmakend van een hamstring tendon graft of een patella tendon graft te vergelijken. De totale onderzoeksgroep bestond uit 100 patiënten. Echter werden er bij de follow-up 79 patiënten geëvalueerd. Deze patiënten waren onderverdeeld in twee groepen; de patella tendon graft groep (n=39) (LBPTB) en de hamstring tendon graft groep (n=40) (nadbh). Alle patiënten ondergingen hetzelfde postoperatieve revalidatie protocol ongeacht de aanwezigheid van andere letsels. Er werd in tegenstelling tot de twee studies die hiervoor werden geanalyseerd geen brace gebruikt. Op de eerste dag na de operatie werd er gestart met het verbeteren van de range of motion en krachttraining waarbij de focus voornamelijk lag op de quadriceps en de straight leg raise. Isometrische krachtoefeningen werden uitgebreid naar oefeningen in de gesloten keten. Functionele stimulatie van de spieren werd in de eerste vier weken na de operatie drie keer twee uur per dag gebruikt. Patiënten mochten na de operatie nog niet hun volledige gewicht dragen op het geopereerde been, dit was pas na drie weken toegestaan. Drie dagen na de operatie werd er gestart volledige passieve extensie en actieve flexie over een range van graden. Na vier weken werd het stationair fietsen, actieve knie extensie met gewichten, squats en proprioceptieve oefeningen geïntroduceerd. Alle oefeningen werden gedaan onder toeziend oog van een fysiotherapeut om de uitvoering te controleren. Rennen werd pas aangeraden na twee maanden. Volledige sporthervatting werd toegestaan wanneer er minder dan 10% krachtsverschil was tussen beiden benen, minder dan één cm verschil in omvang en de hop test meer dan 90% was ten opzichte van het niet geopereerde been. De overweging om weer te starten met sporten werd altijd gemaakt in samenspraak met de orthopeed, fysiotherapeut en patiënt. Patiënten werden subjectief en objectief geëvalueerd op de volgende klinimetrie: IKDC, Tegner score, KT-2000 arthrometer en radiografische evaluatie. De IKDC was gelijk in beide groepen. De nadbh groep liet een significant hoger level zien op de Tegner score (P=0,0007), gaf een betere passieve range of motion (P=0,0014), zorgde voor een snellere terugkeer naar sport (P=0,0052), resulteerde in een verminderde pivot-shift (P=0,0302) en er was minder re-interventie nodig dan bij de LBPTB groep. Radiografische evaluatie liet significant minder degeneratieve veranderingen zien in de nadbh groep bij de laatste follow-up (P=0,0056). De in de studie opgestelde hypothese wordt door middel van het onderzoek bevestigd. Alhoewel beide technieken bevredigende resultaten laten zien geeft de nadbh groep de betere resultaten op functionele uitkomsten met een snellere terugkeer naar de sport en een verminderde kans op een heroperatie en degeneratie van het kraakbeen. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een voldoende. IKDC Tegner score Score van (A-D) 8 jaar p.o.: 85%: A 10%: B 5%: C 0%: D Pre-injury:

Achterste Kruisband Revalidatie Protocol (conservatief) FASE 1 (0-6 weken na het letsel)

Achterste Kruisband Revalidatie Protocol (conservatief) FASE 1 (0-6 weken na het letsel) Achterste Kruisband Revalidatie Protocol (conservatief) RPA Janssen, orthopedisch chirurg-traumatoloog (www.rpajanssen.nl) FAM Brooymans, PT, MSc, fysio-manueeltherapeut Inleiding Geïsoleerde achterste

Nadere informatie

Protocol Voorste kruisband reconstructie

Protocol Voorste kruisband reconstructie Protocol Voorste kruisband reconstructie (hamstrings plastiek, patellapees plastiek, quadricepspees plastiek) Binnenkort krijgt u een voorste kruisband reconstructie bij OCON Sportmedische kliniek. In

Nadere informatie

Achterste Kruisband Reconstructie Revalidatie Protocol. FASE 1 (0-6 weken na het letsel)

Achterste Kruisband Reconstructie Revalidatie Protocol. FASE 1 (0-6 weken na het letsel) Achterste Kruisband Reconstructie Revalidatie Protocol RPA Janssen, orthopedisch chirurg-traumatoloog (www.rpajanssen.nl) FAM Brooymans, PT, MSc, fysio-manueeltherapeut Inleiding Geïsoleerde achterste

Nadere informatie

Sport Trauma Voorste Kruisband Knie. Rob Janssen Orthopedisch Centrum Máxima

Sport Trauma Voorste Kruisband Knie. Rob Janssen Orthopedisch Centrum Máxima Sport Trauma Voorste Kruisband Knie Rob Janssen Orthopedisch Centrum Máxima Disclosure: Geen belangenverstrengeling Rob Janssen Orthopedisch Centrum Máxima Overzicht I. Kennisquiz 2016 Voorste Kruisband

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND Versie 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND (middels hamstringgraft of bone patellartendon bone) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering

Nadere informatie

Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht

Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema is een richtlijn die

Nadere informatie

Sport Specifieke Blessure Begeleiding

Sport Specifieke Blessure Begeleiding Sport Specifieke Blessure Begeleiding Week 8. Knierevalidatie Acute knie 300.000 knie letsels per jaar Aandoeningen contusie / distorsie hydrops heamartros meniscus kruisbanden / collaterale banden Acute

Nadere informatie

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Afdeling fysiotherapie/orthopedie Molengracht 076-5953027 Pasteurlaan 0162-327705 Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Publicatiedatum: februari 2009 Omschrijving operatie Medische definitie:

Nadere informatie

Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht

Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema

Nadere informatie

Revalidatieschema na een collagene meniscus implantatie (CMI)

Revalidatieschema na een collagene meniscus implantatie (CMI) 1 Revalidatieschema na een collagene meniscus implantatie (CMI) Locatie: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een meniscushechting. Let te allen tijde

Nadere informatie

Revalidatieschema na een meniscushechting

Revalidatieschema na een meniscushechting 1 Revalidatieschema na een meniscushechting Locatie: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een meniscushechting. Let te allen tijde op de reactiviteit

Nadere informatie

Ontwikkelingen voorste kruisband chirurgie van dubbel-bundel tot mid-mid

Ontwikkelingen voorste kruisband chirurgie van dubbel-bundel tot mid-mid Ontwikkelingen voorste kruisband chirurgie van dubbel-bundel tot mid-mid Joris Jansen, orthopaedisch chirurg Rijnland Ziekenhuis. Huisartsen & Bedrijfsartsen Symposium Leiderdorp, 26 april 2012. 28-04-12

Nadere informatie

Fysiotherapie na een voorste kruisband hechting

Fysiotherapie na een voorste kruisband hechting Afdeling fysiotherapie/orthopedie Molengracht / Pasteurlaan 076-5953075 / 0162-327701 Fysiotherapie na een voorste kruisband hechting Publicatiedatum: mei 2015 Omschrijving operatie Medische definitie:

Nadere informatie

Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB)

Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB) 1 Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB) Grafttype: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een voorste kruisband reconstructie.

Nadere informatie

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie. Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan

Nadere informatie

Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl

Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema is een richtlijn

Nadere informatie

Posterolaterale hoek letsels

Posterolaterale hoek letsels Posterolaterale hoek letsels Dr. Peter Van Eygen 04-11-2014 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding Vaak niet herkend J. Hughston: You may not have seen posterolateral corner injuries, I can assure you that they

Nadere informatie

Revalidatieschema na reconstructie van het mediale patellofemorale ligament (MPFL).

Revalidatieschema na reconstructie van het mediale patellofemorale ligament (MPFL). Revalidatieschema na reconstructie van het mediale patellofemorale ligament (MPFL). Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een MPFL reconstructie. Let

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting

Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal

Nadere informatie

Nabehandeling voorste kruisband reconstructie

Nabehandeling voorste kruisband reconstructie Nabehandeling voorste kruisband reconstructie Fysiotherapie Locatie Hoorn/Enkhuizen Fase 1 (6-8 weken) Week 1-2 extensie links = rechts actieve isometrische oefentherapie starten fiets (hometrainer) en

Nadere informatie

Voorste kruisband hechten

Voorste kruisband hechten Voorste kruisband hechten Orthopedie Inleiding De orthopedisch chirurg heeft bij u een "voorste kruisband letsel" vastgesteld. Dit letsel heeft u korter dan 3 weken geleden opgelopen. De orthopeed heeft

Nadere informatie

Revalidatieschema na tuberositas transpositie.

Revalidatieschema na tuberositas transpositie. 1 Revalidatieschema na tuberositas transpositie. Richting/afstand: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een tuberositas transpositie. Let te allen

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie m.b.v. de Semitendinosis Gracilis plastiek

Voorste kruisband reconstructie m.b.v. de Semitendinosis Gracilis plastiek Voorste kruisband reconstructie m.b.v. de Semitendinosis Gracilis plastiek 2 Deze informatiebrochure is geschreven voor patiënten die een voorste kruisband operatie moeten ondergaan, waarbij gebruik wordt

Nadere informatie

Fase 1: 0-4 weken (na operatie) Revalidatie schema Knie Anatomic Medial Reconstruction. Auteurs: F.A.M. Brooymans, Msc. R.P.A. Janssen M.D.

Fase 1: 0-4 weken (na operatie) Revalidatie schema Knie Anatomic Medial Reconstruction. Auteurs: F.A.M. Brooymans, Msc. R.P.A. Janssen M.D. Revalidatie schema Knie Anatomic Medial Reconstruction Auteurs: F.A.M. Brooymans, Msc. R.P.A. Janssen M.D. Voorafgaand aan iedere behandelsessie vindt een korte tussentijdse evaluatie plaats van de afgelopen

Nadere informatie

Inhoudsopgave Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 Doel... 2 Toepassingsgebied... 2 Werkwijze/ Uitvoering... 2

Inhoudsopgave Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 Doel... 2 Toepassingsgebied... 2 Werkwijze/ Uitvoering... 2 Inhoudsopgave 1. Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 2. Doel... 2 3. Toepassingsgebied... 2 4. Werkwijze/ Uitvoering... 2 4.1. Behandeling... 2 4.2. Controle/ Nazorg... 5 1. Titel Schouder,

Nadere informatie

Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol

Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen

Nadere informatie

Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB) en de posterolateral corner (PLC)

Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB) en de posterolateral corner (PLC) 1 Revalidatieschema na reconstructie van de voorste kruisband (VKB) en de posterolateral corner (PLC) Grafttype: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren

Nadere informatie

Reconstructie van de voorste kruisband

Reconstructie van de voorste kruisband Reconstructie van de voorste kruisband RECONSTRUCTIE VAN DE VOORSTE KRUISBAND INLEIDING Uw knie is niet stabiel. De orthopedisch chirurg heeft geadviseerd om de voorste kruisband van de knie te vervangen

Nadere informatie

Behandeling Voorste KruisBand letsel door GSR. www.groningensportrevalidatie.nl

Behandeling Voorste KruisBand letsel door GSR. www.groningensportrevalidatie.nl Behandeling Voorste KruisBand letsel door GSR Groningen Sport Revalidatie (sport) fysiotherapie praktijk locatie Alfa - Kardingerweg 48 9735 AH Groningen locatie Hanze - Eyssoniusplein 18 9714 CE Groningen

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan de knie. Hierbij zal de afgescheurde/beschadigde voorste kruisband worden vervangen. Hiervoor wordt een pees gebruikt die op

Nadere informatie

Diagnose gescheurde voorste kruisband. Wat staat u te wachten?

Diagnose gescheurde voorste kruisband. Wat staat u te wachten? Diagnose gescheurde voorste kruisband Wat staat u te wachten? Gescheurde kruisband Het letsel Oorzaken Een gescheurde kruisband is het meest voorkomende letsel aan banden van het kniegewricht. Bijna driekwart

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl

Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl Locatie: Grootte: cm 2 Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie Orthopedie Inleiding De orthopedisch chirurg heeft bij u een "voorste kruisband letsel" vastgesteld. Hij heeft geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen

Nadere informatie

De Knie Sport- en peesletsels Aad Dhollander

De Knie Sport- en peesletsels Aad Dhollander De Knie Sport- en peesletsels 02.06.2018 Aad Dhollander Inhoud presentatie Wat is er nieuw? - Kraakbeen - Meniscus - Voorste kruisband Conclusie 2 Kraakbeen 3 De plaats van kraakbeenchirurgie Current treatments

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie Het plaatsen van een nieuwe kruisband (donorpees)

Voorste kruisband reconstructie Het plaatsen van een nieuwe kruisband (donorpees) ORTHOPEDIE Voorste kruisband reconstructie Het plaatsen van een nieuwe kruisband (donorpees) Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen en daarmee de stabiliteit

Nadere informatie

Revalidatieschema na reconstructie van de achterste kruisband (AKB) en de posterolateral corner (PLC)

Revalidatieschema na reconstructie van de achterste kruisband (AKB) en de posterolateral corner (PLC) 1 Revalidatieschema na reconstructie van de achterste kruisband (AKB) en de posterolateral corner (PLC) Grafttype: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren

Nadere informatie

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Afdeling fysiotherapie/orthopedie Molengracht/Pasteurlaan 076-5953075 Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Publicatiedatum: februari 2016 Omschrijving operatie Medische definitie: Omschrijving

Nadere informatie

Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie

Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie via de hamstringmethode 1 Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie U heeft een

Nadere informatie

Medicijnen Eventueel gebruik van bloedverdunnende middelen moet u in overleg met de anesthesist stoppen.

Medicijnen Eventueel gebruik van bloedverdunnende middelen moet u in overleg met de anesthesist stoppen. Uw voorste kruisband is gescheurd, en nu? In overleg met uw orthopeed heeft u besloten om u te laten opereren aan uw knie. Deze operatie zal samen met u worden ingepland. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

Samenvattingen scripties:

Samenvattingen scripties: Samenvattingen scripties: The Session Rating Scale: A reliable and valid measurement of Working Alliance in a Physiotherapy setting? Jacobien Boiten Achtergrond Werkalliantie is een beschrijving van de

Nadere informatie

Resultaten van de KNALL (KNee osteoarthritis anterior cruciate Ligament Lesion) studie

Resultaten van de KNALL (KNee osteoarthritis anterior cruciate Ligament Lesion) studie KNALL studie Inleidin KNALL studie Inleidin Resultaten van de KNALL (KNee osteoarthritis anterior cruciate Liament Lesion) studie Belle van Meer Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Rotterdam, Afdelin

Nadere informatie

KNIE OKTOBER Kliniek Zestienhoven

KNIE OKTOBER Kliniek Zestienhoven BASISCURSUS ARBOARTSEN KNIE OKTOBER 2013 Anatomie functie stabiliteit kraakbeen meniscus slijmvlies kniebanden Hoffa musculatuur quadriceps hamstrings popliteus gastrocnemius Knie anatomie Quadriceps:

Nadere informatie

De voorste kruisbandreconstructie

De voorste kruisbandreconstructie Afdeling: Onderwerp: Fysiotherapie De voorste kruisbandreconstructie 1 De voorste kruisbandreconstructie 2 De Voorste Kruisbandreconstructie De knie: De meeste mensen zien een knie als een simpel scharniergewricht

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE KRUISBAND GESCHEURD EN NU? U wordt binnenkort geopereerd aan uw voorste kruisband. Tijdens een arthroscopie, zo noemen artsen de kijkoperatie,

Nadere informatie

Controverses rond knie-pathologiën. Pascal Wernaers Orthopedie rztienen

Controverses rond knie-pathologiën. Pascal Wernaers Orthopedie rztienen Controverses rond knie-pathologiën Pascal Wernaers Orthopedie rztienen Controverses rond knie-pathologiën Misleidende beeldvorming Kraakbeenletsels Meniscus: Overdiagnose en Overbehandeling Evidence based

Nadere informatie

4. Wat zijn de effecten van de ehealth interventie met betrekking tot het postoperatieve herstel, gebruik en kosten?

4. Wat zijn de effecten van de ehealth interventie met betrekking tot het postoperatieve herstel, gebruik en kosten? SAMENVATTING De opnameduur in het ziekenhuis na abdominale chirurgie is de afgelopen jaren sterk afgenomen als gevolg van het toenemende gebruik van minimaal invasieve chirurgie. Dit betekent dat het grootste

Nadere informatie

Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen

Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica

Nadere informatie

Enkelinstabiliteit. Wat is de oorzaak van enkelinstabiliteit? Wat zijn de klachten? Hoe stelt de arts de diagnose?

Enkelinstabiliteit. Wat is de oorzaak van enkelinstabiliteit? Wat zijn de klachten? Hoe stelt de arts de diagnose? Enkelinstabiliteit Het enkelgewricht bestaat uit 3 botdelen: het scheenbeen (tibia), het kuitbeen (fibula) en het sprongbeen (talus). De stabiliteit van de enkel wordt, behalve door de vorm van de botten,

Nadere informatie

Orthopedie VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE

Orthopedie VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE Orthopedie VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE Uw orthopedisch chirurg heeft geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen en daarmee de stabiliteit van de knie te verbeteren. In deze folder

Nadere informatie

vragenlijsten. Er werd geen verschil gevonden tussen de twee groepen wat betreft het verloop in de tijd van de interveniërende variabelen

vragenlijsten. Er werd geen verschil gevonden tussen de twee groepen wat betreft het verloop in de tijd van de interveniërende variabelen Samenvatting Samenvatting De toenemende vraag naar totale heuparthroplastieken (THA) en totale kniearthroplastieken (TKA) leidt tot groeiende wachtlijsten. Om dit probleem het hoofd te bieden hebben veel

Nadere informatie

Proximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D.

Proximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D. Proximal tendon avulsion Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D. Orthopaedic Surgery www.acesamsterdam.nl www.manualfysion.nl Epidemiology Relatively rare Koulouris & Connell 16 of 179 (9%) hamstring

Nadere informatie

CHAPTER 8. Samenvatting

CHAPTER 8. Samenvatting CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien

Nadere informatie

De Knie. diagnostische testen. Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut. presentatie knie 20-09-07 medisch centrum aarveld

De Knie. diagnostische testen. Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut. presentatie knie 20-09-07 medisch centrum aarveld De Knie diagnostische testen Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut Het blijkt, dat met de anamnese, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto de diagnose van knieklachten in 83% van de gevallen correct

Nadere informatie

Vervangen buiten- of binnenband of achterste kruisband van de knie. Laterale/ mediale bandreconstructie of achterste kruisbandreconstructie

Vervangen buiten- of binnenband of achterste kruisband van de knie. Laterale/ mediale bandreconstructie of achterste kruisbandreconstructie Vervangen buiten- of binnenband of achterste kruisband van de knie Laterale/ mediale bandreconstructie of achterste kruisbandreconstructie Inhoud Inleiding 3 Mediale/laterale band 3 De operatie 3 Na de

Nadere informatie

Vervangen buiten- of binnenband van de knie. Laterale of mediale bandreconstructie

Vervangen buiten- of binnenband van de knie. Laterale of mediale bandreconstructie Vervangen buiten- of binnenband van de knie Laterale of mediale bandreconstructie Inhoud Inleiding 3 Mediale/laterale band 3 De operatie 3 Na de operatie 4 Brace 4 Pijn 4 Fysiotherapie 4 De wond 5 Ontslag

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De chirurgische reconstructie van een gescheurde voorste kruisband resulteert in een aanzienlijk betere klinische uitkomst dan de conservatieve behandeling van patiënten. Er blijft echter

Nadere informatie

De knie van diagnostiek naar behandeling

De knie van diagnostiek naar behandeling De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar

Nadere informatie

Return to play na VKB-reconstructie: optie of illusie?

Return to play na VKB-reconstructie: optie of illusie? Return to play na VKB-reconstructie: optie of illusie? Nicky van Melick, PT, PhD Sportfysiotherapeute, Knie Expertise Centrum Eindhoven Bewegingswetenschapper www.nickyvanmelick.nl @KneeSearch Br J Sports

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie Orthopedie alle aandacht Voorste kruisband reconstructie Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan de knie. Hierbij zal de afgescheurde/beschadigde voorste kruisband worden

Nadere informatie

Sciatica MED Trial resultaten na 1 jaar

Sciatica MED Trial resultaten na 1 jaar Sciatica MED Trial resultaten na 1 jaar Micro endoscopische operatie (buisjesmethode) voor lage rughernia minder effectief U doet mee aan de Sciatica MED Trial, het doelmatigheidsonderzoek naar de behandeling

Nadere informatie

VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE

VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE F Y S I O T H E R A P I E VOORSTE KRUISBAND RECONSTRUCTIE De Orthopedisch Chirurg heeft bij u een voorste kruisband geplaatst door middel van uw eigen hamstring- of patella- pees. Hierdoor verbetert de

Nadere informatie

MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie. www.groningensportrevalidatie.nl

MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie. www.groningensportrevalidatie.nl MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie Groningen Sport Revalidatie (sport) fysiotherapie praktijk locatie Alfa - Kardingerweg 48 9735 AH Groningen locatie Hanze - Eyssoniusplein 18 9714 CE Groningen Tel:

Nadere informatie

ELANN. Voorste kruisbandreconstructie: state of the art. Vrijdag 9 december 2011. Euroborg, ABN Amro businesscorner te Groningen

ELANN. Voorste kruisbandreconstructie: state of the art. Vrijdag 9 december 2011. Euroborg, ABN Amro businesscorner te Groningen ELANN Voorste kruisbandreconstructie: state of the art Vrijdag 9 december 2011 Euroborg, ABN Amro businesscorner te Groningen Inleiding Voorste kruisbandreconstructie: state of the art Dit congres heeft

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER Versie 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben

Hoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben Samenvatting Artrose is een aandoening van de gewrichten en wordt in het dagelijkse leven ook wel slijtage genoemd. Artrose kan in alle gewrichten optreden maar komt voornamelijk voor in de gewrichten

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie. Orthopedie

Voorste kruisband reconstructie. Orthopedie Voorste kruisband reconstructie Orthopedie Voorste kruisband reconstructie Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan de knie. Hierbij zal de afgescheurde/beschadigde voorste kruisband worden vervangen.

Nadere informatie

SPORTORTHOPEDIE IN ZIEKENHUIS GELDERSE VALLEI

SPORTORTHOPEDIE IN ZIEKENHUIS GELDERSE VALLEI SPORTORTHOPEDIE IN ZIEKENHUIS GELDERSE VALLEI Bewegen is essentieel voor een gezond lichaam. Wij leveren daar een actieve bijdrage aan. Daarom is orthopedie zo n leuk vak. Dr. Maartje Zengerink, orthopedisch

Nadere informatie

Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen

Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen Dr.ir. A. de Lange Fontys Paramedische Hogeschool Opleiding Podotherapie Eindhoven Inhoud 1. Conclusies 2. Functie van knie-orthesen 3. Belastingen

Nadere informatie

Voorste kruisbandreconstructie

Voorste kruisbandreconstructie Orthopedie Voorste kruisbandreconstructie onder arthroscopische controle Inleiding Hierbij ontvangt u enige informatie over de operatie en de revalidatie van de voorste kruisband reconstructie, waarvoor

Nadere informatie

Patiëntenvoorlichting Orthopedie

Patiëntenvoorlichting Orthopedie Patiëntenvoorlichting Orthopedie Voorste kruisband reconstructie Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan de knie. Hierbij zal de afgescheurde/beschadigde voorste kruisband worden vervangen. Hiervoor

Nadere informatie

week 0: - + week 1: - + week 2: -

week 0: - + week 1: - + week 2: - FASE 1 week 0: - + week 1: - + week 2: - Mobiliteit 1. heelslides 3 x 15 herh. 5 sec. 2. wallslides 3 x 15 herh. 5 sec. 3. knie buigen en strekken (hak naar bil) (buiklig) 3 x 15 herh. 4. knie en heup

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA REVERSED SCHOUDERPROTHESE (RSP)

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA REVERSED SCHOUDERPROTHESE (RSP) VERSIE 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA REVERSED SCHOUDERPROTHESE (RSP) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische behandeling

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie 00 Voorste kruisband reconstructie Het plaatsen van een nieuwe kruisband poli Orthopedie 1 Inleiding Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen en daarmee

Nadere informatie

De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk. Rinco Koorevaar. Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis

De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk. Rinco Koorevaar. Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis De postoperatieve stijve schouder. Toegevoegde waarde van het Deventer Schoudernetwerk Rinco Koorevaar Orthopedisch chirurg Deventer Ziekenhuis Fellowship shoulder and elbow Nottingham, Engeland Schouderfysiotherapeuten

Nadere informatie

Voorste kruisbandreconstructie

Voorste kruisbandreconstructie Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Quality Care Als u in het Ikazia Ziekenhuis geopereerd wordt aan de voorste kruisband, bent u verzekerd van een kwalitatief zeer goed behandel- en nazorgtraject. In dit

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Voorste kruisbandreconstructie

Voorste kruisbandreconstructie Voorste kruisbandreconstructie Orthopedie / Fysiotherapie Beter voor elkaar 2 Orthopedisch netwerk Ikazia Als u in het Ikazia Ziekenhuis geopereerd wordt aan de voorste kruisband, bent u verzekerd van

Nadere informatie

Voorste kruisbandreconstructie

Voorste kruisbandreconstructie Voorste kruisbandreconstructie De voorste kruisband Tijdens sporten of een ongelukkige beweging kan de voorste kruisband scheuren. Uw orthopedisch chirurg zal in veel gevallen adviseren de voorste kruisband

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie De voorste kruisband Tijdens sporten of een ongelukkige beweging kan de voorste kruisband scheuren. Uw orthopedisch chirurg zal in veel gevallen adviseren de voorste kruisband

Nadere informatie

Nascholing 9 november 2015

Nascholing 9 november 2015 Nascholing 9 november 2015 Patellofemorale pijn en instabiliteit Chirurgische opties Tony van Tienen Instabiliteit PF klachten: 1 entiteit? Patella instabiliteit Patello-femorale pijnklachten Patellofemorale

Nadere informatie

Richtlijnen nabehandeling ganglion extirpatie Versie 1.2 juli 2013

Richtlijnen nabehandeling ganglion extirpatie Versie 1.2 juli 2013 Richtlijnen nabehandeling ganglion extirpatie Versie 1.2 juli 2013 1. Beleid behandeling Deze richtlijnen zijn geschreven voor de nabehandeling van patiënten waarbij een dorsaal polsganglion operatief

Nadere informatie

STABILISERENDE OPERATIE VAN DE KNIESCHIJF BIJ VOORSTE KNIE PIJN EN INSTABILITEIT

STABILISERENDE OPERATIE VAN DE KNIESCHIJF BIJ VOORSTE KNIE PIJN EN INSTABILITEIT STABILISERENDE OPERATIE VAN DE KNIESCHIJF BIJ VOORSTE KNIE PIJN EN INSTABILITEIT Inleiding U gaat geopereerd worden vanwege instabiliteit van uw knieschijf of pijn. Dat kan om twee soorten operaties gaan,

Nadere informatie

Knieblessure Anatomie van de knie meniscus kruisbanden

Knieblessure Anatomie van de knie meniscus kruisbanden ! Knieblessure De knie is het gewricht tussen het bovenbeen (het femur) en het scheenbeen (de tibia). Het kuitbeen (de fibula) begint onder het kniegewricht en ligt aan de buitenkant van het onderbeen.

Nadere informatie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder

Nadere informatie

Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT

Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT Samenwerking in de orthopedische ketenzorg Voordelen netwerken Brengt nader tot elkaar Delen van ervaringen Evalueren behandelingen,

Nadere informatie

Reconstructie voorste kruisband

Reconstructie voorste kruisband Reconstructie voorste kruisband Inhoud Inleiding 3 De kruisband 3 Een beschadigde kruisband 3 De operatie 3 Na de operatie 4 Fysiotherapie 4 De wond 5 Ontslag 5 Leefregels na ontslag 5 Eerste tot twaalfde

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie Techniek met kniepees Techniek met hamstrings Deze brochure is voor patiënten die in aanmerking komen voor een operatie ter vervanging van de voorste kruisband (reconstructie).

Nadere informatie

Beste fysiotherapeut,

Beste fysiotherapeut, Beste fysiotherapeut, Dit is een samenvatting van het protocol Totale Heup Prothese. Het protocol is een voorlopige versie die te zijner tijd bijgesteld zal worden op basis van de ervaringen van gebruikers.

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie Donorpeestechniek / Revisie techniek

Voorste kruisband reconstructie Donorpeestechniek / Revisie techniek 00 Voorste kruisband reconstructie Donorpeestechniek / Revisie techniek poli Orthopedie Inleiding Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om een voorste kruisbandreconstructie van uw knie te ondergaan

Nadere informatie

Gescheurde voorste kruisband

Gescheurde voorste kruisband Gescheurde voorste kruisband (voorste kruisband ruptuur, voorste kruisbandlesie) Binnenkort krijgt u een voorste kruisband reconstructie bij OCON Sportmedische kliniek. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

Revalidatie na voorste kruisband reconstructie

Revalidatie na voorste kruisband reconstructie Orthopedie Revalidatie na voorste kruisband reconstructie Voorwoord Deze brochure is bedoeld om u een overzicht te geven van wat u mag verwachten tijdens de revalidatie na een operatief herstel van de

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie. Orthopedie

Voorste kruisband reconstructie. Orthopedie Voorste kruisband reconstructie Orthopedie Inhoudsopgave Inleiding 4 Klachten 5 Diagnose stellen 6 De operatie 6 Hamstring pezen techniek 7 Patellapees techniek 9 Na de operatie 10 Ontslag 11 Leefregels

Nadere informatie

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP)

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP) VERSIE JANUARI 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische behandeling

Nadere informatie

Dutch Hamstring Injection Therapy Study. Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper

Dutch Hamstring Injection Therapy Study. Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper Dutch Hamstring Injection Therapy Study Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper Even voorstellen Guus Reurink arts-onderzoeker Dutch HIT studie 24-11-2011 Hamstring injury Hamstringblessure

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In het eerste gedeelte van dit proefschrift worden verschillende coagulatie instrumenten tijdens laparoscopische ingrepen geëvalueerd ter voorkoming van bloedingen en gerelateerde

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie