de Dukenburger Stephanie ter Avest en Janine van der Mooren van De Schakel Info-magazine voor Dukenburg 5 e jaargang nummer 3 - april 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de Dukenburger Stephanie ter Avest en Janine van der Mooren van De Schakel Info-magazine voor Dukenburg 5 e jaargang nummer 3 - april 2012"

Transcriptie

1 de Dukenburger Info-magazine voor Dukenburg 5 e jaargang nummer 3 - april 2012 Stephanie ter Avest en Janine van der Mooren van De Schakel Paul Couwenberg Tolhuis-Teersdijk Zwanenveld Lankforst Meijhorst Aldenhof Malvert Weezenhof De Zevensprong

2 Colofon De Dukenburger is een onafhankelijk blad voor het stadsdeel Dukenburg. Het verschijnt negen keer per jaar en wordt gratis verspreid. De Dukenburger is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Nijmegen Adres Zwanenveld 63-55, 6536 RP Nijmegen Telefoon: Internet: Redactie René van Berlo (hoofdredacteur) Toine van Bergen Janwillem Koten Peter van Kraaij Bart Matthijssen Hette Morriën Theo Vermeer Tekstcorrectie Ludger Awater Gon van der Werff Foto s Ron Disveld ( Jacqueline van den Boom ( Peter de Jong ( Peter Saras Bart Noordijk en anderen (zie bij de artikelen) Illustratie Maartje de Valk ( Vormgeving René van Berlo Lilian Dirks Aleta Schuurman Contactpersonen Tolhuis-Teersdijk: Jacqueline Veltmeijer Zwanenveld: René van Berlo Lankforst: Bart Matthijssen Meijhorst: José Sol Aldenhof: Janwillem Koten a.i. Malvert: Janwillem Koten a.i. Weezenhof: Gaby Petermann De Zevensprong: Hans Veltmeijer Dromen over Dukenburg: Miriam Broekmaat Stichtingsbestuur Ton Strik (voorzitter) Qader Shafiq (secretaris) Günay Acuner-Kasar (penningmeester) Drukwerk Senefelder Misset Doetinchem Oplage: stuks Bezorging Op alle adressen in Dukenburg met uitzondering van de adressen met een NEE-NEE-sticker door Tip Top Verspreidingen bv. Klachten over bezorging: telefoon (0485) of wil@tiptopbv.nl Volgend nummer Kopijsluiting: zondag 29 april 2012 Verspreiding: woensdag 16 mei 2012 Foto voorpagina Stephanie ter Avest en Janine van der Mooren van De Schakel (Foto: Peter Saras) 2 Leer de mens kennen zoals hij is. Voorkom daardoor overspannen verwachtingen van jezelf en de ander. Leer vanuit mededogen te communiceren wat er werkelijk toe doet. GRATIS CURSUSSEN vergoeding materiaalkosten maximaal 20 Oprecht communiceren (cursus: H6G-Oc1) De cursus Onderscheiden wat er leeft in mij / in jou is gebaseerd op Geweldloze Communicatie van Marshall Rosenberg. Je leert hiervan de basisprincipes. Deze bieden handvatten om je eigen gevoelens en behoeften, alsmede die van een ander beter te verstaan en je handelen er op af te stemmen. 6 maandagavonden van tot uur, 7, 14, 21 mei en 4, 11, 18 juni 2012 Minimaal 6 en maximaal 12 deelnemers. The Work van Byron Katie (cursus: H6G-TW1) The Work van Byron Katie is een eenvoudige en krachtige manier om stressvolle gedachten te onderzoeken op hun werkelijkheid. Het is een vorm van meditatie. Vanuit de stilte in jezelf, laat je de antwoorden opkomen. Op deze wijze kan de mind zich verruimen en blijf je niet rondcirkelen in bekende gedachtepatronen en overtuigingen. M A A R T J E D E V A L K Byron Katie: Een gesloten geest is een gesloten hart. Een open geest is een open hart. Tweedaagse workshop Introductie in The Work'. Deze workshop biedt basiskennis en oefening in vaardigheden om zelfstandig The Work te doen. Zaterdag 30 juni en zondag 1 juli 2012 van 9.30 tot uur (middagpauze 1 ½ uur) Minimaal 6 en maximaal 12 deelnemers. Cursusleiding De cursussen worden gegeven door Anja Strik. Zij heeft onder meer diverse trainingen gevolgd in Geweldloze Communicatie en The Work. De basis van haar begeleiding ligt in een ruime levenservaring. Zie voor meer informatie of neem contact met haar op m (tussen 18 en 20 uur). Locatie, Buurtcentrum De Grondel, Zwanenveld 90-82, 6538 SC Nijmegen. Buurtcentrum De Grondel grenst aan Winkelcentrum Zwanenveld ter hoogte van de uitgang bij Blokker, en ligt aan een parkje. Aanmelding via het aanmeldingsformulier op de website ( of telefonisch ( , tussen 18 en 20 uur). Tekst: Anja Strik

3 Er op uit in de regio NIEUWS UIT DE WIJKEN Dukenburg algemeen 26 Tolhuis-Teersdijk 28 Zwanenveld Mookerheide Lankforst 32 Paul Couwenberg 37 Mossenman De Veen Meijhorst Aldenhof De Schakel Malvert Weezenhof De Zevensprong 40 Bevers 5 Een derby op de Staddijk 15 4 Hondentraining 7 En verder: Geschiedenis van Meijhorst Column Guus Kroon 8 Mijn huisdier: Keetje en Sepp 8 Oplossing onrechtmatig gebruik grond 10 Vrijwilligerscentrale 11 Vogelrijk Dukenburg 12 Jongerenpagina 13 Column Jeanne Rens 14 Tien jaar feest in De Orangerie 14 Piet Saras bouwde aan Dukenburg 16 Oud Dukenburg: maisonnettes 18 Boom van de maand 19 Column Qader Shafiq 19 NL Doet 20 Auteur Patricia Albers-Bouwmans 21 Politie op Twitter 21 Schoenenactie 22 Kunst en cultuur 23 Dromen over Dukenburg 24 Duukjes 42 Groenaanpak Aldenhof en Malvert 43 Agenda 44 Belangrijke nummers 47 Babbels en krabbels 48 3

4 Praktijkondersteuning huisartsen (POH) Stephanie ter Avest en Janine van der Mooren van De Schakel Huisartsenpraktijk De Schakel aan de 60 e straat Meijhorst biedt onderdak aan vier huisartspraktijken. Daarnaast is er praktijkondersteuning. Janine van der Mooren en Stephanie ter Avest vertelden de Dukenburger meer hierover. Iedere Dukenburgse praktijk is bekend en/of werkt intussen met praktijkondersteuning. In De Schakel is het zo verdeeld dat Janine en Stephanie er zijn voor elk twee artsen, dus elk twee praktijken. Praktijkondersteuning bestaat ongeveer tien jaar, omdat de huisarts aan preventievetaken en het controleren van chronisch zieken niet toekomt. Ook het kostenaspect is aanmerkelijk hoger in het geval de huisarts dit wel zou kunnen doen. Om deze redenen vindt met name het Ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) praktijkondersteuning een effectieve manier van werken. Een extra aspect is dat hierdoor een bredere kijk op de patiënten van de praktijk verkregen wordt. Ook omdat de POH meer tijd heeft per consult voor de patiënt en zo bijvoorbeeld gedragsveranderingen kan bewerkstelligen. Geschoold Praktijkondersteuning wordt uitgevoerd door op een andere manier geschoold medisch personeel dan de artsen. Stephanie volgde aanvankelijk de opleiding tot A-verpleegkundige in Den Bosch en tot B-verpleegkundige in Vught. Zij werkte vervolgens als verpleegkundige bij gevangenen. Toen zij in de buurt van Nijmegen kwam te wonen, zocht en vond ze een andere beroepsinvulling. Voor het werk bij De Schakel volgde ze één jaar de opleiding tot praktijkverpleegkundige aan de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). Lekker dicht bij huis en de kinderen. Ja, beaamt Janine, dat laatste telt zeker mee. Opgeleid tot praktijkassistente ging Janine twee jaar naar de HAN om de opleiding tot praktijkondersteuner te volgen. De combina- tie werken, gezin en studeren was best heftig. Maar de praktijkondersteuning lokte. Stage en collega s hadden haar enthousiasme aangewakkerd. De veelzijdigheid en de contacten met de patiënten binnen een consult van een half uur bieden zoveel afwisseling en zijn o zo dankbaar om te doen. Stephanie ter Avest (links) en Janine van der Mooren Waslijst In het begin was praktijkondersteuning vooral gericht op chronisch zieken en diabetici. Nu hanteren praktijkondersteuners een waslijst aan preventieve handelingen voor zeg maar gerust iedereen. Diabeten instellen op insuline gebeurt nog steeds. Daarnaast worden patiënten gezien met COPD (chronische bronchitis), longemfyseem, astma, hoge bloeddruk (CVRM = Cardio Vasculair Risico Management), cholesterol. Ook stoppen met roken, longfunctie, buikomvang meten, vragenlijsten afnemen om dementie op te sporen, gebruik alcohol/drugs en enkel-armindex (Doppler onderzoek) staan op de takenlijst van praktijkondersteuners als Janine en Stephanie. En er kan nog meer bij komen in de toekomst, zoals ouderenzorg, vrouwen in de overgang, osteoporose (botontkalking). Stephanie en Janine werken verder samen met huisarts en apotheker aan polyfarmacie in verzorgingshuizen. Sommige patiënten gebruiken jarenlang heel veel pillen, zonder te weten of dit (nog) nodig is. Iedereen O nee, het is echt niet zo dat alleen oudere patiënten bij de praktijkondersteuning terecht komen. Juist steeds jongere en steeds meer jonge mensen worden door de huisarts naar hen doorgestuurd. Uiteindelijk spelen ook familiaire voorgeschiedenis en lifestyle, de eetgewoonten bijvoorbeeld en het (gebrek aan) bewegen, een belangrijke rol in de gezondheid van de patiënt. En in het proberen voorkomen van gezondheidsproblemen. Tekst: Hette Morriën Foto s: Peter Saras 4

5 Bevers Keet Fleur bekijkt foto s met vier Bevers: Fleur, Anisa, Jonathan en Rik Ted en Daniël Scouting Dukenburg levert nog al eens verwarring op bij mensen die niet in de wereld van dit spel thuis zijn. Er zijn twee groepen in ons stadsdeel: de groep De Bevers, met een onderkomen in stadspark Staddijk en de groep Karel de Stoute, die gevestigd is aan de Westkanaaldijk, grenzend aan de Weezenhof en het bos Vogelzang. De groepen werken af en toe samen. De Bevers is een kleine groep, Karel de Stoute één van de grootste in Gelderland. Scouting Nederland is verder het overkoepelend orgaan van alle scoutinggroepen. Deze vereniging geeft verschillende bladen uit voor de leiding en de jeugdleden. Eentje daarvan is Beverpost, omdat de jongste speltak die het scoutingsspel speelt in het hele land Bevers heten. Dit kan in Dukenburg voor die extra verwarring zorgen. Rood shirt De jongste speltak van Karel de Stoute de Bevers dus gekleed in rood T- of poloshirt, bloesje of katoenen truitje, leeft op zaterdagmiddag in het fantasiedorp Hotsjietonia. Daar woonden vanouds figuren als Lange Doener, Scheurenmaar en Pompedomp, maar sinds ongeveer een jaar zijn daar opvallende nieuwe bewoners bijgekomen. Die hebben anders klinkende namen: Sterre en Steven Stroom, Stanley Stekker en Stuiter. Naast Noa, Professor Plof, Rozemarijn, Rebbel en Bas Bos. Elk figuur heeft een eigen papieren of anders afgebeeld poppetje met kenmerkende kleding, voorliefdes en eigenschappen, zodat de Bevers ze in één oogopslag herkennen. Maar de figuren kunnen ook tot leven komen en als het betreffende personage bezoeken zij dan de Bevers. Themamiddag Zoals op een zonnige wintermiddag enkele weken geleden. Moeder Fleur en dochter Keet Kleur, beiden zeer creatief, kwamen op bezoek. En dat was niet zomaar Het was feest. Een themamiddag fotografie was ingepland, omdat op die zaterdag Keet Fleur foto s kwam maken. Net als Nike, een fotograaf van Beverpost én een fotomeneer van de Dukenburger! Terwijl ook de leiding met meerdere camera s aan het kieken was. Alle spelletjes van die middag hadden iets te maken met foto s, zowel binnen als buiten. En er waren Bevertjes die voor de foto s als ware modellen poseerden. Dit leverde mooie plaatjes op, die de kinderen, de leiding en de ouders nu in de Dukenburger en eerder deze maand ook in Beverpost (hebben) kunnen bewonderen. Fotograaf Nike was speciaal uit Utrecht naar Nijmegen gekomen om niet alleen de kinderen op de foto te zetten, maar ook het lokaal dat de jongste speltak als honk heeft. Karel de Stoute was er vorig voorjaar als de kippen bij om de nieuwe bewoners in Hotsjietonia te ontvangen. Het Beverlokaal werd daarvoor helemaal leeg gehaald, plafond en wanden werden opnieuw in de verf gezet en op de wanden werden de silhouetjes geschilderd van de nieuwe themapoppetjes. Ook werden portretjes van alle figuren ingelijst en opgehangen. Dit kwam de Beverpost ter ore en daarom halen de foto s en het verhaal nu de pers. Bij de verfklussen in het lokaal werd de spelleiding overigens geholpen door betrokken ouders. Tekst: Hette Morriën Foto s: Peter Saras De Karel de Stoute-groep bestaat uit de speltakken: Bevers (5 tot 7 jaar), Welpen (7 tot 11 jaar), Scouts (11 tot 15 jaar), Rowans en Sherpa s (15 tot 18 jaar). Waren er van oorsprong speciale jongens- en meisjesgroepen, dit is al jarenlang niet meer gebruikelijk. Scouting Nederland heeft het stoffige imago van weleer van zich weten af te schudden. Het is een eigentijds spel geworden, waaraan veel kinderen plezier beleven. Stanley Stekker / het snoer vormt de naam Hotsjietonia 5

6 Geschiedenis van Meijhorst De zijde aan het Grand Canal Aan de 60 e straat Meijhorst maakten verschillende Nijmeegse persfotografen in 1976 en 1977 opnamen van het pand in aanbouw voor de Keuringsdienst van Waren. Zij zagen toen al in dat dit gebouw qua stijl en ligging aan het Grand Canal een bijzondere aanwinst voor het stadsdeel ging worden. Na 53 jaar aan de Van Nispenstraat gezeten te hebben, vond op 7 november 1977 de verhuizing van de Keuringsdienst van Waren naar Dukenburg plaats. Vier dagen later verrichtte toenmalig burgemeester Theo de Graaf de openingshandeling in het fraaie nieuwe onderkomen van de dienst. Burgemeester De Graaf inderdaad de vader van Thom de Graaf die onlangs afscheid nam als eerste burger van Nijmegen hield een openingsspeech en na het aantrekken van een witte laboratoriumjas testte hij een monster van één of ander levensmiddel of substantie. Waren Want bij waren denk je nogal gauw aan levensmiddelen dan wel consumptiegoederen in vaste of vloeibare vorm en dat is zeker correct. Maar in het mooie pand aan de Meijhorst werden bijvoorbeeld ook kinderspeeltjes ge- 6 test op veiligheid voor de jonge gebruiker. Een speelgoedpop met een afgerukte arm en een uitpuilend oog diende als duidelijk voorbeeld. De naam die sinds 2002 voor deze overheidsdienst in gebruik is Voedsel en Waren Autoriteit geeft beter weer wat er allemaal op veiligheid getoetst en onderzocht wordt. Toen de dienst enige tijd in het Dukenburgse gebouw gevestigd was, hield men een open dag voor de bewoners van ons stadsdeel. Er was een wedstrijd waarbij je moest raden welke materie in bakjes zat, die op hun beurt met glasdekseltjes waren afgesloten. Het moeilijkst te herkennen was aardappelpuree in poedervorm. Maar raadde je dat goed, dan viel je in de prijzen en won je een gelardeerde hazenrug! Gekeurd en al. Een rondleiding door het ruime pand tijdens die open dag van jaren geleden liet zien dat het bouwwerk architectonisch bijzonder in elkaar steekt. Eigenlijk meer een cultuurtempel dan een kantoor- en laboratoriumonderkomen. Wie het langwerpige boekwerkje Een ideaal in beton / Dukenburg / met een groene rand van Jacqueline van Ginneken openslaat op pagina 84 kan dit zelf beoordelen. De speelse vormen waarin dit pand uitgevoerd is, waren in behoorlijk spectaculair. Er zijn wijkbewoners die weten te vertellen SELDA S hairfashion Wassen, knippen en drogen: 17,- voor dames, 15,- voor heren Epileren met een draadje al vanaf 3,- Kinderen knippen: 11,- Malvert DP Nijmegen Tel: Newtonstraat JX Nijmegen Tel: Interieur HARA dat het ontwerp eigenlijk bedoeld was voor een nieuw stadhuis van Nijmegen. HARA Op een gegeven moment trok de Keuringsdienst van Waren weg uit Dukenburg en stond het pand een tijdje leeg. Het was rond 1 april, want een bewoner van de Valckenaerflat verzon een aprilgrap die in kleine kring rondom het gebouw voor enige beroering zorgde. De Lankforstbewoner bazuinde rond dat er een asielzoekerscentrum gevestigd zou worden en dat maakte de tongen los. Toch was het voor velen een verrassing dat Meijhorst voortaan onderdak ging bieden aan een sportschool. Dat is nu alweer jaren geleden en menig Dukenburger weet de weg te vinden naar HARA Fit & Fun. Niet alleen voor fitness kun je hier terecht, er zijn nog veel meer takken van indoor bewegen bij HARA ondergebracht. Bovendien wordt een deel van het pand voor baby en kleuter- plus buitenschoolse opvang gebruikt. Vanaf hun speel-/tuinterras kijken de kinderen en leiding uit op de artistiek verantwoorde muur van de hand van een echte omgevingskunstenaar: Piet Sleegers. In de receptie van het grote gebouw hangt aan de muur eveneens een kunstuiting. Deze is van Frans Coppelmans en stelt voor Laborante met weger. Een souveniertje van de eerste gebruikers van het gebouw. Tekst: Hette Morriën Foto s: Ron Disveld

7 Hondentraining op Staddijk Aan de Staddijk-Noord liggen ook de trainingsvelden van de Hondensportvereniging (HSV) Rijk van Nijmegen. Daar had de Dukenburger een interview met Gilbert de Bruijn, één van de vijf trainers. Alle vijf zijn kynologische instructeurs, terwijl de meeste trainers vaak ook verder studeren voor gedragstherapeut van honden. Elke woensdagavond van half 7 tot 9 uur zijn er de puppytrainingen. Deze moeten gezien worden als opvoedingstraining. De puppy s mét hun baasjes kunnen hier al aan deelnemen wanneer ze acht weken oud zijn dus vanaf het moment dat de meeste uit het nest gaan. Er bestaat dan eerst een puppyklas, een training van tien weken. Dan is er nog de training voor jonge honden (tot ongeveer tien maanden), eveneens gedurende tien weken. Op de woensdagavond is er altijd de mogelijkheid voor een puppy-inloop, een kennismaking met de trainingsvormen met eventuele inschrijving. (Per cyclus zijn de kosten 70 euro.) De groep pups is natuurlijk afhankelijk van het aanbod, maar per cursusgroep werkt de vereniging met niet meer dan zes pups tegelijk. Het opvoeden is eigenlijk meer iets voor de mens naast de hond dan voor de hond zelf. Het belangrijkste is om een band te krijgen of te houden tussen hond en baas. Welk gewenst gedrag wil ik zien? Daarna volgt beloning. Bij ongewenst gedrag moet genegeerd worden. De training gebeurt echt stap voor stap, met korte commando s als zit, af, wacht, wandelen aan de riem zonder trekken en spelletjes. Gilbert: De hond moet leren dat zijn baas leuker is dan een grassprietje! Voorwaarden voor deze training zijn er niet. Echter, corrigerende hulpmiddelen als sleepketting of prikband zijn niet toegestaan. Is succes verzekerd? De training op zich verricht geen wonderen. Thuis moet gewoon worden doorgegaan met het geleerde tijdens de training. Vanaf de eerste dag dat men de hond in huis heeft is het van essentieel belang dat hij leert wat wel of niet mag. (De eerste weken mag de hond op de bank liggen en daarna ineens niet meer: dat werkt niet!) Het is van het grootste belang dat men consequent blijft naar de hond toe, zeker gedurende de eerste anderhalf tot twee jaar. Lukt een en ander niet meteen, dan kunnen altijd de gedragstherapeuten worden ingeschakeld, met eventuele aparte of extra persoonlijke trainingen. Volgens Gilbert heeft training altijd zin. Het gedrag van een hond is altijd om te buigen tot beter gewenst gedrag. De hond moet leren dat zijn baas leuker is dan een grassprietje Andere trainingen Op de dinsdagavond (van 7 tot 9 uur) en de zaterdagmiddag (van 2 tot 5 uur) zijn er ook snuffellessen met obstakels als ladders, trapjes, een zeil, autobanden waarbij de honden zelf gaan ontdekken waar brokjes liggen. Een onderdeel daarbij is om met de hele groep een eind te gaan wandelen. Er zijn ook behendigheidstrainingen waarbij de honden los van de riem allerlei obstakels nemen, waaronder springen en door tunnels kruipen. Verder is er de combisport, een mengeling van behendigheid en gehoorzaamheid. Deze is laagdrempelig, geschikt voor honden van alle leeftijden. Tijdens de sporttrainingen zijn er totaal zo'n vijftien trainers aanwezig. En de hele groep bestaat uit zo'n honderd honden. Twee keer per jaar is er een dogfrisbee-bijeenkomst, louter voor de lol. En er is flyball: vier honden per team lopen een baan met sprongen af op weg naar een apparaat waarin een bal zit. Met hun poot bedienen zij dat apparaat waardoor de bal vrijkomt die dan teruggebracht moet worden naar de baas. Voor meer informatie: Tekst: Peter van Kraaij Foto s: Ron Disveld 7

8 Mijn huisdier Dromen zijn bedrog Als je op de eerste stralende lentedag aan deze column schrijft, is de verleiding groot alles kritiekloos door een roze bril te zien. Maar toch Marco Borsato zong het al: Dromen zijn bedrog. Dukenburg ligt aan de andere kant van het kanaal en niemand zal het ooit Nijmegen Zuid-West gaan noemen, zoals iedereen het gewoon wel over Nijmegen- Oost heeft. Eigenlijk horen we er niet bij. Dat bleek bij de discussie over de plannen Hart voor Dukenburg, waarbij de bewoners nauwelijks serieus werden genomen. Om ons zoet te houden zijn wij op initiatief van de gemeente aan het dromen geslagen om te komen tot een betere samenleving. Alle respect voor alle initiatieven en de inzet van die vele vrijwilligers, maar de vraag is of wij per saldo door onze overheid worden bedrogen. Wat dacht u van de beruchte parkeerzuilen, waar we de laatste maanden dagelijks mee worden geconfronteerd? U denkt toch niet dat kentekenregistratie op de parkeerzuil is overwogen vanuit het belang of gemak van de bewoner? Nee, in theorie bedacht vanuit de efficiency ter controle door de gemeente. Als die 2,5 miljoen, die de palen hebben gekost, als budget voor het dromenproject zou worden gebruikt, slik ik mijn kritiek direct in. Tot slot: Een warm gevoel: als de brede gladde fietspaden in het stadspark onder mijn banden verdwijnen. Kribbig: als kennelijk niemand de verkeersregels kent in een 30-kilometerzone, waarbij rechts voorrang heeft. Guus Kroon 8 (Foto: Bart Noordijk) Keetje en Sepp Het gezegde luidt twee vliegen in één klap slaan en zeker niet twee honden. Bovendien slá je honden niet. Die kun je met aangeleerde commando s de baas. Toch sloegen de Dukenburger-fotograaf en -redactrice de levensgeschiedenis op van twee hondjes tegelijk. Met Sepp was een interview afgesproken, maar hij was nog niet thuis. Twee Meijhorsthuizen verder was Keetje dat wel en teckel plus vrouwtje wilden best meewerken. Als puppie werd Keetje van Wilabo keurig door baas en vrouwtje opgevoed. De adellijke black and tan teckel is zeven jaar. Niets herinnert eraan dat ze drie maanden oud zomaar uit een fietsmandje sprong, met als prijzig gevolg: de dierenkliniek. Keetjes pootje werd gerepareerd en wekenlang moest zij een brace dragen. De ordinaire straatpoes - volgens Keetje dan - waarmee de prachtige teckel huis en tuin deelt, is een vriendje. Behalve wanneer de poes op schoot gaat zitten. Dan trekt Keetje zich zwaar beledigd terug in de gang. En in die gang zit een kattenluikje, waardoor Keetje volkomen onverwacht vlak voor kerst 2011 ontsnapte. Vrouwtje had even geen tijd voor hondlief en baasje was aan het kerstinkopen. Dus droegen de korte teckelpootjes Keetje de kilometers van Meijhorst naar Weezenhof. Gelukkig waarschuwde personeel van de Lidl de Dierenambulance. Omdat Keetje gechipt is, werd ze nog diezelfde avond herenigd met haar ongeruste baas en vrouwtje. Buren hadden met dit angstavontuur van Keetje meegeleefd. Zeker Jack Russel Sepp, want Keetje en Sepp zijn goeie vriendjes. Sepp is jonger (5) en thuis vooral omringd door poezenbeesten. Met keuze uit: kater Rozijn, poezen Snols, Gabbana en Sushi waarbij Sepp mag inwonen, gaat zijn voorkeur overduidelijk uit naar Sushi. Een prachtige Siamees/Britse korthaar die met haar miauwgesprekken evenveel aandacht trekt als Sepp zelf. De JR vertoont op verzoek kunstjes: rollebollen, zitten als een stokstaartje en hoppa een high five. Buiten heeft Sepp s zomers een zwembadje, want hij is gek op water. En op slapen onder het dekbed boven, met de katten beneden. Verschil moet er zijn nietwaar. Ook heeft Sepp mensengrootouders in de buurt, die dagelijks fungeren als oppas. In het lentezonnetje poseert Sepp gewillig voor de foto s. Voor vrouwtje Laura wordt er een kleurig balletje aangedragen. Sepp is niet vernoemd naar de Duitse voetbalheld, maar deze naam kwam als leukste uit een rondje googlen. Met Keetje heeft Sepp gemeen dat ze buitengewoon levenslustige hondjes zijn. Ze genieten van hun hondenleven! Tekst: Hette Morriën Foto s: Peter Saras Sepp Keetje

9 De mossenman De heer De Veen heeft een bijzondere hobby: hij verzamelt mossen. Hij woont in zorgcentrum De Doekenborg én met veel plezier. Ik heb het hier goed, er is hier vriendelijk en hulpvaardig personeel en het eten is elke dag heerlijk. Aan zelfstandig wonen zou ik niet meer moeten denken en dat zou ik ook niet meer kunnen. Wat wil je? De heer De Veen hoopt in mei aanstaande 90 jaar te worden. Dat zou je hem helemaal niet geven, want hij staat nog midden in de maatschappij. Het ergste dat mij is overkomen, is het overlijden van mijn vrouw Rietje. Verder ben ik dankbaar dat ik geen echte kwalen ken. ( Moet je horen hoe ik aan Rietje ben gekomen: we waren met een vriendenclub op dansen. Er werd een weddenschap afgesloten: wie niet meteen een meisje kon aanwijzen dat hij naar huis mocht brengen, moest de volgende keer alles betalen. Ik koos voor Rietje en het was een schot in de roos. Haar een kus geven mocht ik nog niet, maar de liefde is tot haar dood gebleven. ) Nadat hij eerst thuis gewerkt had bij de dieren, werkte de heer De Veen in navolging van zijn vader in de mijnen van Zuid-Limburg, 31 jaar lang. Ik noemde mij toen al een rechtvaardige rebel en dat is mijn hele leven gebleven. Ik kan nóg niet tegen al het onrecht van nu. Ik weigerde in de mijnen naar beneden (tot zo n 700 meter diepte) te gaan zonder stofmasker. Waarschijnlijk leef ik daarom nu nog!? In de mijnen werd ik ploegbaas en kon ik ook opzichter worden. Maar ik had geen zin in dingen uitvoeren die mij niet aanstaan. Binnen de vakbond werd mij regelmatig gevraagd om mij rustig te houden. Dat probeerde ik wel steeds, terwijl ik niets beloofde! Ik was een goede werker, anders was ik daar al lang weggestuurd. Ik heb altijd gevochten voor mijn rechten. Liefde voor de natuur De heer De Veen heeft zijn hele leven een voorliefde gehad voor alles wat groeit en bloeit, voor flora en fauna. Het blijft een groot mysterie hoe alles op aarde ontstaan is. Alle mensen zijn gelukkig uniek en verschillend, want anders zou het toch een bijzonder saaie bedoening zijn. Voor al zijn goede werk voor de natuur heeft de heer De Veen meerdere onderscheidingen ontvangen. Oorkondes daarvan hangen te pronken boven zijn bed. Hij is heel blij met de poster van de Vogelbescherming. Ooit werden verschillende soorten gewoon afgeschoten, terwijl deze geen kwaad deden noch enige schade aanrichtten (bijvoorbeeld meerdere eendensoorten, de watersnip en de houtsnip). Ik heb daar jaren actie voor gevoerd en van lieverlee meerdere organisaties achter mij gekregen. Na 26 jaar heeft de toenmalige minister Van Aartsen deze onnodige jacht gestopt. Vrienden van mij zeiden wel dat deze jacht op onschuldige vogels na mijn overlijden gewoon door zou gaan. Mooi niet dus! Voor al die inspanningen ontving ik De Gouden Lepelaar. Er zijn ook nog onderscheidingen als de Zilveren Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Rector Cremers Penning van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg. (Over de uitreiking van de Zilveren Anjer in 1983 heeft de heer De Veen nog wat anekdotes: Ik werd met een taxi opgehaald en naar het Paleis op de Dam in Amsterdam gebracht. Ik had eigenlijk geen zin in een onderscheiding uit handen van Prins Bernhard - betrokken bij de Lockheed-affaire - maar collega s zeiden: Doe het nu voor ons, Wim! En ik zat toen naast Prinses Juliana die mij toefluisterde: Ik ben heel benieuwd wat mijn man over u te vertellen heeft. ) En dan de mossen De heer De Veen is al heel lang verzamelaar én kenner van mossen. Hij weet niet meer precies wanneer hij met deze hobby is begonnen. Ineens kwam zijn belangstelling voor deze sporenplant, omdat hij ze gewoon mooi vond. Volgens hem zijn er maar weinig mensen in Nederland die deze zelfde hobby uitoefenen. Wel bezit hij nu tientallen mappen met honderden soorten mos, gerangschikt in twee kasten op zijn kamer. De meeste zijn uit Nederland, maar er zijn er ook de nodige uit andere landen binnen Europa. Met gepaste trots laat hij ons enkele mappen zien. Alle soorten zijn apart geregistreerd op een A4 tje, met links een paar stukjes mos geplakt en rechts een kolom met - prachtig handgeschreven (!) - gegevens als vindplaats, datum waarop, de officiële Latijnse benaming, kenmerken en bijzonderheden. Die Latijnse namen heeft hij steeds zelf opgezocht, met name met behulp van de encyclopedieën van Winkler Prins en Brittanica. En iedere dag zit hij nog achter zijn fraaie microscoop om te bekijken of hij nog bijzonderheden ziet. Ook heeft hij enkele mappen samengesteld waarin alle mossoorten nogmaals apart beschreven worden. Het fanatieke zoeken naar nieuwe mossen is er niet meer, maar bij wandelingen buiten blijft de heer De Veen alert. Hij vult nog aan dat veenmossen goed zijn voor de structuur van de grond. In verschillende lagen van de grond vind je ook turf, bruinkool en steenkool. Dat is nu nog in het Limburgse. Tekst: Peter van Kraaij Foto s: Ron Disveld 9

10 Definitieve oplossing voor onrechtmatig gebruik gemeentegrond Binnenkort gaat de gemeente Nijmegen in gesprek met burgers die onrechtmatig gemeentegrond in gebruik hebben. Met het project genaamd Groen Geregeld gaan we deze slepende kwestie definitief afhandelen, aldus Léon Straatman, die als projectuitvoerder is aangesteld. Om dat doel gemakkelijker te bereiken, zijn aan de bestaande opties van koop of teruggave nu bruikleen en bewonersparticipatie als mogelijke oplossingen toegevoegd. Het probleem dat burgers hun tuin met ge- meentegrond hebben uitgebreid, speelt met name in Dukenburg en Lindenholt. Dat heeft te maken met het ruim aanwezige groen, veelal grenzend aan tuinen, maar ook met de vele waterpartijen, legt Léon uit. Een strookje gemeentegrond wordt bijvoorbeeld bij de tuin getrokken om vrij uitzicht op het water te hebben. Soms bestaat die situatie zelfs al tientallen jaren. Reden voor sommige bewoners om te zeggen: Jarenlang heb ik de gemeente in feite gematst door goed onderhoud te plegen. Moet je kijken hoe netjes het erbij ligt. Nu word ik daarvoor gestraft! Groen Geregeld stuurt aan op één van de volgende oplossingen: 1. Koop. De kosten zijn volledig voor de koper. De koopprijzen die voorheen erg hoog waren, worden anders benaderd. 2. Bruikleenovereenkomst. Het stukje grond blijft eigendom van de gemeente, maar wordt officieel in bruikleen gegeven aan een particulier. De partijen sluiten een juridische overeenkomst met een optie tot opzeggen voor de gemeente. 3. Bewonersparticipatie. Een lichtere vorm van bruikleen waarbij een groep burgers een openbaar stukje gemeentegrond beheert. Dit zal in de praktijk niet zo vaak voorkomen. 4. Teruggave. Als geen overeenstemming kan worden bereikt of de situatie daarom vraagt, kan een procedure gestart worden om het stukje grond onherroepelijk terug te vorderen. kiezen. We gaan het gesprek eerlijk, respectvol en op individuele basis aan en bekijken per situatie wat de beste oplossing is. Daar moet dan ook naar gehandeld worden. De insteek is dat de lijnen kort zijn en we niet in ellenlange procedures verwikkeld raken. Tekst: Bart Matthijssen Foto s: Ron Disveld Gevoelige kwestie Omdat het probleem al eerder op de gemeentelijke agenda stond zonder dat het tot een oplossing kwam, is het begrijpelijk dat het gevoelig ligt, vertelt Léon. Het maakt het nodige los bij de mensen, maar legalisatie is hoe dan ook het doel. De voornaamste reden om tot een definitieve oplossing te komen, is rechtsongelijkheid. Als gemeente hebben we de plicht zorgvuldig om te gaan met de belangen van alle burgers en het eigen grondgebied. Daarnaast zijn we als eigenaar van de grond verantwoordelijk voor de veiligheid en moeten nutsbedrijven hun werkzaamheden aan kabels en leidingen desgewenst probleemloos kunnen uitvoeren. 10 Anders dan in het verleden stelt de gemeente zich soepeler op waar het mogelijke oplossingen van het probleem betreft. Soepeler, maar niet vrijblijvend, aldus Léon. De mogelijkheden zijn inderdaad uitgebreid, maar burgers kunnen niet naar believen voor een oplossing

11 Vrijwilligerscentrale: het topje van de ijsberg Sinds 1 januari 2012 zit de Vrijwilligerscentrale (VWC) in een statig pand aan de Wilhelminasingel nummer 4, overigens na geruime tijd zoeken naar deze geschikte plek. De centrale bevindt zich nu in de kransslagader van de stad, zodat winkelende (toekomstige) vrijwilligers gemakkelijk kunnen binnenlopen. Omdat er in de jaren 70 behoefte was aan een structurele ondersteuning bij het werven van en werken met vrijwilligers, startte de VWC in 1980 in de Molenpoort. Vervolgens zetelde de centrale aan de Van Welderenstraat en in het oude schoolgebouw aan de Bijleveldsingel. Daarop prijkt nu nog de naam Opus. Binnen afzienbare tijd wordt hier een superdeluxe hotel met grand café gevestigd. De medewerkers van de Vrijwilligerscentrale hadden daar best willen blijven! Veel meer Drie dames van wie eentje de dag van het interview jarig was verhalen enthousiast over het werk van de Vrijwilligerscentrale. Toch wordt het voor dit artikel maar het bekende topje van een ijsberg, want de centrale doet heel veel meer. Omdat er in het hele land vergelijkbare diensten bestaan, werkt deze vrijwilligerscentrale vooral voor Nijmegen en wijde omgeving. In kleine plaatsen functioneren steunpunten; grote steden hebben uiteraard ook een centrale. De voorziening bestaat voornamelijk uit een vacaturebank met honderden mogelijke werkplekken. Stel je daarbij geen bank voor zoals in de eerste de beste sporthal, met daarop vrijwilligers in de startblokken om uitgezonden te worden naar een klus of karwei. Nee, de vacaturebank is natuurlijk de verzameling aan informatie, waaruit vraag en aanbod bij elkaar gebracht worden. Om vooral Ruim 50 duizend Nijmegenaren zetten zich vrijwillig in voor stad of buurt. Er is absoluut een verschil in stadswijken en aantallen vrijwilligers. Dukenburg is zeker de slechtste niet. Er zijn al heel veel vrijwilligers, maar het hulpaanbod blijft onverminderd groot. Dit zie je vooral in wijken met goed onderling contact, bewonersoverleg en wijkwinkels. De Vrijwilligerscentrale heeft foldermateriaal waarin alles na te lezen is. niet in het vaarwater te komen van reguliere betaalde functies wordt er gewerkt met nonprofitorganisaties die een maatschappelijk doel dienen. Met deze organisaties en met andere zakenrelaties wordt zorgvuldig omgegaan. Zo kunnen mensen met een uitkering verwezen worden naar hulpdiensten, die hen aan vrijwilligerswerk helpen zonder dat hun uitkering in gevaar komt. Hulpdiensten zijn er uiteraard ook voor werkenden. De organisaties waarvoor de Vrijwilligerscentrale bemiddelt, moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen. De rol van de Vrijwilligerscentrale is ervoor te zorgen dat de juiste man/vrouw op de juiste plek terechtkomt. Er zijn soms zelfs mensen mét een baan die in deze moeilijke tijd als vrijwilliger iets extra nuttigs willen betekenen. Landelijk is de gemiddelde vrijwilliger iemand van tussen de 40 en 50 jaar, in Nijmegen is de groep 30- tot 40-jarigen groeiende. Maar er melden zich ook twintigers aan. Vacaturebank Het aanmelden als werkzoekende kan natuurlijk super eenvoudig via internet. In de digitale vacaturebank kan naar hartelust gekeken worden naar vrijwilligersbanen. Is een keuze KROON KOZIJN NIJMEGEN RAMEN - DEUREN - SCHUIFPUIEN Voorjaarsactie!! GRATIS horren in de kleur van de ramen!! * * Vraag naar de voorwaarden. Openingstijden: ma - za: 10:00-15:00 en tevens op afspraak Kerkenbos 13-13, 6546 BG Nijmegen, Tel.: Medewerksters op de stoop gemaakt dan kan het formulier worden ingevuld en verstuurd. Voor persoonlijke hulp bij het zoeken naar geschikt vrijwilligerswerk gaat de deur aan de Wilhelminasingel, bovenaan het stenen trapje - zoals die in Brooklyn/ New York bekend staan als een stoop - onmiddellijk open. Dagelijks van maandag tot en met vrijdag van tot uur. Voor Dukenburg is er het informatiepunt in bibliotheek Zwanenveld op maandag en vrijdag van tot uur. Op de website staan in de navigatiebalk dertien buttons die aangeklikt kunnen worden voor informatie en contact. Evenementen is daar eentje van. Een mooi gebeuren, waarvoor allerlei vrijwilligers gevraagd werden, was de tewaterlating van een op de werf van Liburna nagebouwd Romeins patrouillevaartuig. Langdurig werk voor dit festijn alsmede hapklare brokken (afgepast werk voor runners) werden er aangeboden. Zo zijn er meerdere evenementen. Grappig om te melden is dat hiervoor al lange tijd één vaste verkeersregelaar op de stoop staat. Tekst: Hette Morriën Foto: Jacqueline van den Boom 11

12 Vogelrijk Dukenburg? We zien heel wat vogels rondfladderen in Dukenburg. In aantal weliswaar ontelbaar, maar toch heeft er een flinke soortenverschraling in de loop der jaren plaats gevonden. Niet alleen door de verstedelijking van Dukenburg, maar ook verandering van het groen en andere ingrepen. Zoals groot onderhoud, verdunning en verdwijnen van veel al jarenlang bestaande aanplant, bijvoorbeeld het rooien van vele rozenstruiken in de plantsoenen. Gevolg: weg rozenbottels en daardoor het afscheid van grote vluchten groenlingen die smulden van deze lekkernij. De eerste jaren na de bouw van Dukenburg waren er ook nog veel onkruid en oorspronkelijke inheemse planten in de vochtige bodem van Dukenburg. Zo had je onder meer distelstruiken in verschillende grootte. Ook de pas ingezaaide gazonnen bevatten indertijd nog veel graszaden en onkruidzaden. Er streken horden kuifleeuweriken neer op de velden en deden zich aan de zaden te goed. Koperwieken en kramsvogels deden dat ook. Van het ene op het andere moment waren de gazonnen bevolkt met talrijke vogels, die Dukenburg als tussenstation gebruikten op hun trektochten in voorjaar en najaar. Verschraling Ook constateren we een verschraling van het aantal en de soorten vinken. Kon je vroeger in de nachtelijke uren nog regelmatig een uil horen fladderen, nu is dit een zeldzame belevenis. Nu de laatste jaren het aantal vorst- en sneeuwperioden is toegenomen, is ook de ijsvogel een zeldzaamheid geworden. Zelfs het aantal spreeuwen, dat luidruchtig kwetterend, fluitend en imiterend een bezoek brengt, is aanzienlijk gedaald. Terwijl dit toch een dagelijkse happening was. Ouderen onder ons kunnen zich wellicht ook nog herinneren hoe in stadspark Staddijk een zwarte zwaan rondzwom. Deze viel evenwel ten offer aan een dierenbeul. Vrolijk word je niet van dit verlies aan soortenrijkdom. Keerzijde Deze versimpeling heeft ook een keerzijde, zoals een groeiend aantal eksters, kraaien, kauwen, houtduiven en andere gevederden. Meeuwen zweven ook in grote getalen boven Dukenburg. Je verbaast je keer op keer, hoe deze ineens opduiken uit het niets om stukjes uitgestrooid brood snel weg te pikken en te verorberen. Redelijk rijk Toch blijft de vogelwereld nog redelijk rijk vertegenwoordigd. Wie geniet niet bij het zien van het pikken in vetbolletjes om de winter door te komen door de roodborstjes? Wie geniet niet, nu het voorjaar is aangebroken, van het gezang van de merels al vroeg in de ochtend. Een vogel die echt met de Dukenburger vertrouwd is en zelfs, als hij een lekkernij vindt in de keuken, heel brutaal binnentippelt. Het laagvliegend winterkoninkje zorgt voor een verrassing voor de oplettenden met goede ogen. Mogen de mussen tegenwoordig relatief minder gezien worden, het blijven, al is hun verenkleed eenvoudig van kleur, boeiende vogeltjes. Spectaculairder is de zwevende vlucht van de buizerd, nog boeiender wanneer deze vliegles geeft aan zijn kleintjes. Kijken we naar de kleurenpracht, dan genieten we van de brutale mezen, veelal koolmezen en staartmezen. De Vlaamse gaai en de verschillende soorten spechten doen er in kleurenpracht niet voor onder. Doordat Dukenburg en omgeving zo waterrijk is, treffen we hier veel eenden, waterhoentjes (prachtig, dat veilige nest midden op het water), futen, wakende ganzen, aalscholvers, reigers, zwanen en soms een enkele oeverzwaluw. Trouw aan elkaar zijn de vogels met de lange oranje snavels, die luidruchtig scheren over het water op zoek naar schelpdieren: de scholeksters. Eerste We zijn altijd weer blij als we de eerste kievieten en zwaluwen (al maken die nog geen zomer) waarnemen. Ook rondvliegende vleermuizen - het zijn zoogdieren - zien we in zomeravonden ook volop in ons stadsdeel. Wie geluk heeft hoort zachtjes de nachtegaal zijn melodietje fluiten, alsof hij aan het oefenen is voor het Dukenburgse fluitfestival. De echte kenners en vogelspotters zullen ongetwijfeld nog veel meer waarnemingen doen en bevestigen dat Dukenburg nog steeds een aardig vogelparadijs is. Al zijn er - en dat geldt ook voor de bewoners zelf - de nodige verhuizers en overwinteraars naar het warme zuiden. Tekst: Theo Vermeer 12 Beste gast, Hiernaast treft u de menukaart aan. Naast deze gerechten serveren wij ook een dagmenu. Dit menu wisselt per dag en wordt aan tafel voorgesteld. Wij zijn sterk in speciale diëten en voedselallergieën. Geeft u dit gerust aan ons door zodat wij hier rekening mee kunnen houden. Wij wensen u een aangename beleving in ons eetcafé. Landhuis de Duckenburg Eten bij Zusje Lankforst LG Nijmegen t (024) e info@deduckenburg.nl info@etenbijzusje.nl w VOORGERECHTEN - Huisgerookte Noorse zalm & witbrood en olijfolie 10,25 - Salade couscous & tomaat, fêta, artisjok, komkommer en veldsla 7,50 - Zalmpate & scampi's en walnoten, uacamole, limoen en dragonjus 11,00 - Carpaccio & truffelmayonaise en een tomaten-bladerdeegtaartje 10,75 - Kreeftenbisque & garnaaltjes 7,00 HOOFDGERECHTEN - Bavette & hacheejus 17,50 - Wilde duivenborst & lavasrisotto 17,50 - Doradefilet met spinazie-wittewijnsaus en venusschelpjes 21,00 - Tarte tatin & sjalot en witlof, Roquefort en tomatensabayon 17,50 - Hazenbout geplukt & gerookte rode biet 19,50 - Hertenbiefstukjes & kastanje-portjus 24,50 DESSERTS - Hollandskaasplateau & kletsenbrood en vijgencompote 9,00 - Chocolade dessert 8,50 - Zoete ricottacreme & italiaanse snoepjes en bloedsinaasappel 7,50 - Crème brûlée & stoofperenijs 8,50 - Panna cotta & stoutbiersiroop en punch-ijs van Glühwein 9,50

13 Jongerenpagina Luxor Live zoekt JOU!! Luxor Live zoekt nog enthousiaste jongeren die nog mee willen helpen met het promoten van de feesten en evenementen. Vraag naar Shaka of Adil. Contact: Mag ik mij even voorstellen? Hallo, mijn naam is Brandon. Graag wil ik jullie vertellen over hoe ik bij de Dukenburger ben gekomen. Zelf woon ik in de wijk Meijhorst en daar is ook het jongerencentrum De Horizon gevestigd. Ik kom er vaak om met andere jongens te chillen, want er is altijd wel wat te doen. Enige tijd geleden was er een activiteit in het jongerencentrum en vroeg ik aan de beheerder of ik mee mocht helpen. Achter de bar konden ze mijn hulp gebruiken. Sinds die dag ben ik vrijwilliger bij De Horizon. Ik ging er steeds vaker heen. Op een later tijdstip ben ik ook door Het Inter-lokaal gevraagd om met bepaalde dingen te helpen, zoals Wereldkinderdag, het nationaal vredesfeest, maar ook op Meijhorst in beweging. Tevens heb ik mijn hulp aangeboden aan een werknemer van De Horizon, die de jongerenkrant uitgeeft en zo ben ik begonnen met foto s maken voor deze jongerenkrant. Vervolgens werd ik gevraagd om voor een comedyshow foto s te maken. Het was een hele ervaring voor mij zoiets te mogen doen. Ik ben kleine stukjes in de jongerenkrant gaan schrijven. Daardoor kwam ik met de hoofdredacteur in aanraking en dus bij de Dukenburger. Nog steeds help ik met veel activiteiten in De Horizon, maar ook met de activiteiten die in de buurt worden georganiseerd. Als er ergens een activiteit is, ben ik van de partij. Ik schrijf graag nieuwtjes over het jongerencentrum, maar ook over de jongeren in de wijk Meijhorst. Er bestaan diverse meningen over deze wijk, maar ik vind het heerlijk om hier te wonen en te werken. De mensen in de buurt zijn er voor elkaar als het nodig is en de kinderen gaan goed met elkaar om. Wanneer er toch onderling problemen zijn, wordt er samen een oplossing voor gevonden. Wie weet zien wij elkaar bij een van de vele activiteiten. Tekst: Brandon Tijssen Foto: Mike Wiering Interview Mike Thijssen Naam: Mike Thijssen Leefijd: 34 jaar Werkt bij: Het Inter-lokaal Nijmegen Functie: Jongerenwerker Plaats: Nijmegen, Dukenburg Wijk: Meijhorst Mike Thijssen is werkzaam bij Het Inter-lokaal als jongerenwerker en gaat na 2 jaar werken weg bij het Jongerencentrum De Horizon. Want hij gaat zijn eigen horizon verbreden bij een andere werkgever, waar hij aan de slag gaat als begeleider van een dagbesteding voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Wat betekent voor jou de functie jongerenwerker, en wat zijn jouw doelen? Jongeren helpen met hun persoonlijke ontwikkeling en hulp bieden met positieve ervaringen in de wijk. Met welke leeftijdsdoelgroepen heb jij samengewerkt, en welke leeftijdsdoelgroep vind jij het leukst? De leeftijd waar ik mee werk is vanaf 10 tot en met 17 jaar. En ik vind alle leeftijden waar ik mee werk leuk, omdat je voor iedere leeftijd een andere benadering nodig hebt. Wat vind jij een uitdaging binnen het jongerenwerk? Mijn uitdaging was dat ik ben begonnen als stagiair en uiteindelijk aan slag mocht gaan als pedagoog. En dat ik de jongeren nu pedagogisch verantwoord mocht benaderen en aanspreken. Wat waren jouw leermomenten? Rustig blijven en met zelfbeheersing, omdat een aantal jongeren toch de grenzen opzoekt bij de begeleiders. En niet alle jongeren zijn op dezelfde manier aan te spreken. Dus is vaak ieder moment een leermoment. Wat zou je kunnen doorgeven aan de volgende jongerenwerker? Wees jezelf! En ten alle tijde rustig blijven, en conflicten niet aangaan met de jongeren. Behandel hem/haar met respect en laat ze in hun waarde. Wat zijn jouw plannen na het verlaten van Het Inter-lokaal? Ik ga werken bij s-heerenloo in Ede. Ik ga daar helpen met het opzetten van een dagbesteding voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. En daarnaast ben ik druk bezig met het helpen opzetten van een stichting genaamd De Oranje Leeuw gevestigd in Roermond. Dan gaat het met name over het hulp bieden voor jongeren met sociale vraagstukken, en het uitnodigen van belangrijke gastsprekers. Bedankt, Mike voor je tijd en geduld met dit interview en veel succes met je verdere ambities. Tekst en foto: Adil Jbilou Redactie jongerenpagina de Dukenburger: Brandon Tijssen, Adil Jbilou, Masha Gromova-Rensink en Jessy Cakar

14 Afkloppen Als ik Maria zie, vraag ik haar hoe het ermee gaat. Ik moet afkloppen, zegt ze, het gaat al een jaar goed. Ze ondersteunt haar uitspraak door op tafel te kloppen. Ine zit naast haar en zegt dat ze dat op onbeschilderd hout moet doen. Maria zoekt met haar hand een plek onder de tafel en klopt opnieuw. De blijdschap op haar gezicht onderstreept haar woorden. Het gaat nu goed en dat mag van haar wel zo blijven na alle ellende die ze heeft meegemaakt. De onderkant van het tafelblad is niet het fraaiste hout. Maria klopt erop om het goede te bevestigen en het lijden af te wenden. Afkloppen op onbeschilderd hout doen we als we ons verheugen over ons geluk en om ongeluk af te wenden. Het lijden willen we op afstand houden. Is afkloppen een vorm van bijgeloof of heeft het met geloven te maken? Het onbeschilderde hout verwijst naar het hout van het kruis van Jezus. Op Goede Vrijdag gedenken we in de Ontmoetingskerk dat Jezus aan het kruis werd geklopt. Het kruishout staat symbool voor lijden. Lijden dat hem overkwam omdat hij opkwam voor mensen in nood, omdat hij stem gaf aan de stemlozen en de leiders van het volk op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid wees. Dat moest hij met de dood bekopen. Het lijden willen we graag op afstand houden, maar de herinnering aan de man Jezus die zijn leven heeft gegeven omdat hij opkwam voor de misdeelden willen we levend houden. Daarom vieren we Pasen, het feest van het Leven! Jeanne Rens, pastor Ontmoetingskerk 14 Tien jaar feest in De Orangerie Wist u dat In Zorgcentrum De Orangerie een dagbehandeling voor dementerende ouderen zit, en nu al sinds tien jaar? Daar van maandag tot en met vrijdag circa tien bezoekers een gezellige dag hebben? De dagbehandeling naast alle activiteiten van het huis (zoals samenzang, schilderen, koersbal, sjoelen, optredens, kledingverkoop, kapper, pedicure, kerkdienst en beautymiddag) ook een eigen activiteitenplan heeft? We kunnen mensen ook ondersteunen om hun oude hobby weer op te pakken. En men kan genieten van een warme of een broodmaaltijd. U op de dagbehandeling terecht kunt als u een indicatie heeft van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)? U of uw familie/huisarts kunnen zelf zo n indicatie aanvragen. Met een individueel behandelplan en een individuele begeleider wordt gewerkt door een team van onder anderen gespecialiseerde verzorgenden, een specialist ouderengeneeskunde, een fysiotherapeut en ter ondersteuning ook een psycholoog? Er op dit moment ruimte is om deel te nemen? Wij heten u graag van harte welkom! Zorgcentrum De Orangerie, Malvert 50-04, 6538 DM Nijmegen, telefoon (024) Tekst: Dagbehandeling De Orangerie Foto s: Ron Disveld Heeft u een laag inkomen? Krijgt u waar u recht op heeft? Bel: Vraag het GRATIS

15 Sportpagina Een derby op de Staddijk Jan van Haarlem (links) en Loek Derksen Zaterdag 28 april speelt Oranje Blauw thuis tegen voetbalbuurman DVE-Trajanus. Een wedstrijd in de top van de vierde klasse A. Staddijk Noord tegen Staddijk Zuid. Hoe leeft deze confrontatie bij beide verenigingen? We vroegen het de voorzitters. Oranje Blauw Jan van Haarlem kwam in 1976 als student naar Nijmegen en besloot zijn voetbalhobby bij Oranje Blauw voort te zetten. Tot op de dag van vandaag trekt-ie wekelijks de voetbalschoenen aan, maar ook buiten de lijnen was Na de nodige omzwervingen streken Oranje Blauw en (toen nog) DVE in de jaren 70 op de Staddijk neer. Het kinderrijke Dukenburg zorgde voor een uitpuilend jeugdbestand. Dat is inmiddels behoorlijk veranderd, vooral bij DVE- Trajanus. Het kost de club moeite genoeg spelers van dezelfde leeftijdscategorie op het veld te krijgen. Oranje Blauw vaart een stabielere koers. De club heeft twintig jeugdteams, vijf seniorenelftallen en bijna een dameselftal. Het had overigens maar weinig gescheeld of de derby zou helemaal niet op de agenda staan. In 1999 ketste een fusie tussen Oranje Blauw en DVE op het laatste moment af, waarna DVE en Trajanus een jaar later hun krachten bundelden. hij van meet af aan actief. Het is de aard van het beestje. Ik ben elftalleider geweest en heb verschillende bestuurlijke taken uitgevoerd. Toen 2½ jaar geleden de voorzittersfunctie vacant werd, dacht ik: Van zo n club wil ik graag voorzitter zijn! De wedstrijd tegen DVE-Trajanus geeft wel wat extra druk op de ketel, maar dat is vooral een fenomeen langs de lijn. Zolang dat leuk blijft, prima. Van negatief supportersgedoe moet ik niets hebben. Het gaat om het spel. Het is een treffen tussen twee technisch ingestelde teams. Wij spelen snel combinatievoetbal en zijn qua scorend vermogen niet afhankelijk van één speler. Een voorspelling? In de uitwedstrijd gingen we er met de zege vandoor. Ik denk dat we thuis ook winnen. Veel zal afhangen van de stand op de ranglijst, ook wat het aantal supporters betreft. Naar schatting staan er 28 april zo n tweehonderd mensen langs de lijn. DVE-Trajanus Toen Loek Derksen in 1976 na zijn diensttijd besloot bij DVE te gaan voetballen, volgden al snel ook bestuurstaken. Tientallen jaren is hij inmiddels voetbalvoorzitter. Eerst van DVE, sinds 2000 van de fusieclub DVE-Trajanus. Hij heeft het nodige met de club meegemaakt. Van ons vaandelteam, dat altijd op zondag in de competitie uitkwam, hebben we vorig jaar afscheid genomen. De doorstart met een nieuw elftal in de zaterdagcompetitie blijkt nu erg succesvol. In vergelijking met vorig jaar zijn we sterker geworden en is het kampioenschap binnen handbereik. Net als Oranje Blauw voert techniek bij ons de boventoon. De balbehandeling is goed en voorin lopen een paar hele vaardige spelers. De thuiswedstrijd tegen Oranje Blauw ging dit jaar helaas verloren. We eindigden de wedstrijd met negen man, maar dat had niets met de spelers onderling te maken. De jongens kennen elkaar, ook van het zaalvoetbal. Ze weten elkaars sterke en zwakke punten. Gezien het verlies op eigen veld zijn we erop gebrand te winnen. Dat is vorig jaar ook gelukt. Tekst: Bart Matthijssen Foto: Jacqueline van den Boom Op het moment van schrijven is het spannend in de top van de vierde klasse A. DVE-Trajanus voert de koppositie aan, Oranje Blauw staat vierde. Het balletje kan raar rollen, maar het kampioenschap zit er voor Oranje Blauw hoogstwaarschijnlijk niet meer in. DVE-Trajanus maakt serieus kans en wie weet kan de champagne ontkurkt worden na de wedstrijd tegen Oranje Blauw. Als dat zo is, is er die zaterdagavond in heel Nijmegen geen pizza meer te bestellen, voorspelt Loek Derksen. 15

16 Piet Saras bouwde mee aan Dukenburg Aan de bouw van de vele woningen in Dukenburg, waar vanaf april 1966 de eerste bewoners pionierden, kleven meer herinneringen dan je zo op het eerste gezicht zou vermoeden. De huizen en flatgebouwen zijn nog niet echt oud, hoewel veel Dukenburgers aan het vergrijzen zijn. Op hun beurt vormen sommigen van hen weer het nageslacht van de mensen die ons stadsdeel waarmaakten: de gemeenteambtenaar, de man achter de tekentafel of de vader die bij de daadwerkelijke bouw betrokken was. Eén van deze mensen uit het niet zo verre verleden dat toch de geschiedenis is van Dukenburg, was Piet Saras, de vader van Peter die voor de Dukenburger fotografeert en correspondeert. Saras senior kon men vooral in actie aantreffen in de 61 e straat Aldenhof, in de Weezenhof, in Meijhorst en Zwanenveld in de 60 er en 70 er jaren van de vorige eeuw, de beginjaren van Dukenburg. Piet Saras groeide op in Hilversum en leerde er het timmermansvak. In 1939 vond hij werk in Amsterdam. Hij trok met een handkar vol gereedschap en materialen langs de grachten om her en der in de stad trappen te repareren of dakkapellen te plaatsen. Zelf woonde hij met zijn vrouw en na verloop van tijd twee zonen op een bovenetage aan de Dapperstraat. Dit ging goed tot hij in 1941 werd tewerkgesteld op de Vliegbasis Soesterberg. Hier was de Luftwaffe intussen heer en meester. Piet beleefde er een moeilijke tijd die echter nog zwaarder werd. Van de ene op de andere dag moest hij afreizen naar Zuid Duitsland. De trein maakte een tussenstop in Arnhem. Op het perron was de SS (Schutzstaffel/beschermingsafdeling) met een flinke afvaardiging aanwezig; het zag grauw van de uniformen. Alsof zijn neus bloedde stapte Piet in de verkeerde Duitse trein die op het punt van vertrekken stond en waarin hij een oude bekende zag zitten. Zo kwam hij terecht in Wuppertal waar hij werk vond bij de firma Bemberg. Gedurende de oorlogsjaren herstelde hij overdag oorlogsschade en verbleef s nachts in de schuilkelders. Zijn vrouw en kinderen waren inmiddels vanuit Amsterdam teruggekeerd naar Hilversum. Vakantiehuisjes De zwarte bladzijden van de oorlogstijd eenmaal omgeslagen, vond Piet werk als voorman bij Bruynzeel in Zaandam. Opnieuw streek het gezin neer in Amsterdam, nu aan de Admiraal de Ruyterweg. Het was na de bevrijding eindelijk een wat vrolijker tijd. Piet bloeide helemaal op en in zijn vrije tijd ontwierp hij een demontabel vakantiehuisje. Het ontwerp werd gedemonstreerd in het Olympisch Stadion tijdens de bevrijdingsfeesten. Binnen de kortste keren stonden meerdere van deze huisjes in de duinen, gebouwd als vakantiewoninkjes voor Bruynzeelpersoneel. De loopbaan van Piet kreeg een nieuwe draai toen hij een hogere functie kreeg in de nieuwe fabriek van Bruynzeel in Terborg. Hier werd de derde zoon geboren. Sollicitatie Vergeleken met Hilversum en Amsterdam was Terborg echter een wel erg rustig boerendorp. Dus ging Piet solliciteren in Nijmegen Calimerowoningen Zwanenveld bij architectenbureau Rodenburg. De architect nodigde alle sollicitanten uit in de stationsrestauratie. Piet ontdekte meteen dat veel van de anderen gestudeerd hadden waar hij zijn kennis en kunde had opgedaan in de praktijk, zonder papiertjes. Maar het wonder geschiedde: de overige sollicitanten werden afgeschreven en Rodenburg koos voor de man met praktijkervaring. Nijmegen In 1954 werd er verhuisd naar Nijmegen. Werk genoeg voor Piet bij de opbouw van de verwoeste stad. Afgewisseld met tekenwerk op het architectenkantoor werden onder zijn leiding de winkelpanden gebouwd aan de Burchtstraat, Broerstraat en Plein Bekende winkel namen voor Nijmegenaren: Van Dijk en Witte, Van Hout Ververgaard, gebroeders de Mandt, Derks-Lijn, de Bijenkorf en Palthe. Na tussendoor een project in Brielle de bouw van een ziekenhuis was in het centrum van Nijmegen Piets laatste klus de Centrumbioscoop aan de Houtstraat. Toen kwam de massale huizenbouw voor de Nijmeegse woningbouwverenigingen. Eerst Hatert, de grootste wijk van de stad, vervolgens Neerbosch Oost en tenslotte Dukenburg. Hoe dat er uit is komen te zien, weten wij als bewoners natuurlijk het best: lekker ruim en groen met huizen die er mogen zijn. Tekst: Hette Morriën Foto s: archief Piet Saras Weezenhof 21 e straat 16 Meijhorst 20 e straat Aldenhof, hoek 50 e -51 e straat

17 Aprilletje dat maandje zoet, geeft wel eens een witte hoed. Of: april doet wat-ie wil. Oerhollandse gezegdes die aangeven dat het weer in april verrassingen in petto kan hebben. Er op uit in de regio Er op uit in de regio Maar als herkomst van de maandnaam april wordt wel mooi aperture aangedragen: het openen der bloemknoppen. Aha, en dat kan eenieder gaan beleven in de komende weken. De schaatsen kunnen terug in het vet, de fietsen juist uit de schuur, garage of berging. Tip: trek eens de wandelschoenen aan. Voor een paar verrassend mooie voorjaarsuitjes in de nabije omgeving. Ooijpolder De Gelderse Poort is het eerste adres. In de Ooijpolder en de Duffelt bivakkeren in de winter vele duizenden ganzen. In april zijn er vast nog wat koppeltjes blijven plakken. Sommige ganzen lijken nooit weg te trekken. Door die ganzen is dit rivierrijke stukje Nederland uitgeroepen tot Nationaal Landschap en uitgegroeid tot één van de belangrijkste pleisterplaatsen van kol- en rietganzen, maar ook van grauwe ganzen. De trekvogels zijn hier de nabijheid van mensen gewend, maar ze waggelen eensgezind weg of slaan in het ergste geval op de vlucht als ze vinden dat je te dichtbij komt in hun territorium. En ook dat vliegen is een prachtig schouwspel. Als u toch in de Ooijpolder bent en volop van het frisse voorjaarsgroen wilt genieten: er zijn elf wandelroutes uitgezet over boerenland, variërend van 3 tot 10 kilometer. Er kan zelfs een stuk Pieterpad gelopen worden. Bewonder de panorama s in het rivierlandschap met kuddes konikpaarden en gallowayrunderen, nijvere bevers en verrassende streeprugpadden. En dan al die bloemknoppen die veel moois beloven. Cabernet Blanc oogsten rondleiding Groesbeek Express Wijngaarden Bij Wyler schampt een fietstocht - de Wijnroute Groesbeek - de Ooijpolder. In de fietsroute van 30 kilometer zitten enkele lichte heuvels. De rit voert langs maar liefst vijf wijngaarden in de buurt van Groesbeek en een zesde wijnbouwbedrijf nabij Berg en Dal. Het zijn de wijngaarden De Plack, Van Ditshuizen, Klein Amerika, De Colonjes (de oudste en grootste wijngaard), De Heikant en De Holdeurn. De eerstgenoemde wijngaard herbergt bovendien een wijnleerpad. En er zijn wijnproeverijen. Maar er is meer in Groesbeek dat het dorp als wijndorp wil promoten: de Groesbeek Express, de mooiste wijntrein van Nederland. Voor een rondje Groesbeek of voor het vieren van een evenement! Vanuit Groesbeek kun je ook met een klein of groot gezelschap met de fietslorrie de grens over naar Kranenburg en Kleef. Van de Draisine-fietslorries kan gebruik gemaakt worden in de periode april tot november. Er zijn meerdere arrangementen. Stuwwal Tussen Kleef en Kranenburg en aan de Nederlandse kant van de grens bij Groesbeek, Mook, Malden en Beek-Ubbergen strekt zich een interessant stuwwalgebied uit. Wandelingen over dit oeroude heuvellandschap met uitgestrekte bossen en heidevelden, langs stille meertjes, diepe droogdalen en kabbelende beekjes zijn beschreven in Geopadenboekwerkjes. Het pad op de stuwwal bij Mook voert langs een zandgroeve. Op een andere plek zijn zwerfstenen geplaatst die voor een deel vanuit Scandinavië door landgletsjers naar Mook werden getransporteerd. Ook vanuit de Eifel of de Ardennen kwamen zwerfstenen uit de ijstijd hier terecht. Meegevoerd door Rijn en Maas. Op de Mookerheide is een geologische tijdbalk geplaatst en er staan meerdere informatiepanelen. Neem op de Mookerhei even plaats op het bankje onder die enorme boom op een heideheuveltop, waar vanaf het uitzicht op Cuyk met de drie torens van de Sint Martinuskerk echt fantastisch is, bijna buitenlands. Mookerheide Tekst: Hette Morriën W-vormige stuwwal Startsedal Mookerheide Ooijpolder grauwe ganzen Meer informatie over: De Gelderse Poort-ganzen: Wandelfestijn over Boerenland: Stichting WijndorpPromotie: ww.groesbeekexpress.nl Fietslorrieplezier: Geopaden: Of: konikpaard gallowayrunderen 17

18 Oud Dukenburg: maisonnettes In de oudere delen van Dukenburg staan maisonnettes. Die in Malvert waren onlangs in het nieuws omdat Standvast Wonen overwoog ze te slopen. De andere complexen in Aldenhof, Lankforst en Meijhorst zijn enige jaren geleden juist opgeknapt. De bouw van de Malvert begon in 1966 toen ook de eerste huizen werden opgeleverd. Op 20 oktober 1966 deed de Christelijke Woningbouwvereniging Eigen Haard een aanvraag voor de bouw van 264 maisonnettes en 132 garages in het plan Malvert-Dukenburg. Op 30 december 1966 verleende de gemeente de vergunning. Het jaar daarop werd met de bouw begonnen. De architect was R.G. Rodenburg (RNA 1949). Hij was één van de onafhankelijke leidinggevende architecten uit de tijd van de wederopbouw van Nijmegen. Hij bouwde tal van winkels, woonhuizen en utiliteitsgebouwen. Van zijn hand is onder andere het bekende verzamelgebouw (een gemengd winkel- en woongebouw) aan de noordzijde van Plein Nieuw type De maisonnettes waren in die tijd een nieuw woningtype. Het was een vorm van sociale woningbouw, vooral bedoeld om mensen met grote gezinnen en met een modaal inkomen voldoende woonruimte te bieden Malvert maisonnettes in aanbouw, gezien vanaf Hatert onder de oude Hatertsebrug door. Het woord maisonnette is afgeleid van het franse maison (huis) en het franse toevoegsel ette dat klein betekent. Letterlijk vertaald is een maisonnette dus een klein huis. Het gaat om een woning in een groter gebouw waarbij meerdere verdiepingen per woning aanwezig zijn. Bijvoorbeeld de slaapverdieping ligt boven de woonverdieping. De ontsluiting van de woning gaat via een galerij van waaruit iedere woning een eigen toegang heeft. Een maisonnette wordt daarom ook wel een galerijwoning in twee bouwlagen genoemd. Structuur In Dukenburg komen maisonnettes voor in de wijken Aldenhof, Lankforst, Meijhorst en Malvert. Daarnaast ook nog in Neerbosch- Oost. De stedenbouwkundige structuur van Aldenhof, Malvert, Lankforst en Meijhorst borduurt voort op de structuur van Neerbosch- Oost. Rechte straten met woningen en voortuinen die naar de weg georiënteerd zijn. In tegenstelling tot de wijken Tolhuis, Zwanenveld en Weezenhof, waar veel woningen aan hofjes en woonerven gesitueerd zijn. De hoofdweg vertakt zich hier in straten die uiteindelijk doodlopen (zogenaamde bloemkoolwijken). Veel huizen staan hier met hun achtertuin naar de openbare weg of het openbare groen. In totaal telt Nijmegen zo n duizend maisonnettewoningen. In stedenbouwkundige zin liggen de maisonnettes als losse stroken aan de rand van de wijk in het groen, in een orthogonale structuur, dat wil zeggen evenwijdig aan en/of loodrecht op elkaar. Woningbouwcorporatie Standvast Wonen, de eigenaar van het maisonnettecomplex in Malvert heeft plannen om de helft van het complex te slopen en de andere helft op te knappen. Er blijven dan ongeveer 130 maisonnettewoningen gehandhaafd. In de loop van 2012 wordt meer duidelijk wanneer met de sloop en de opknap begonnen wordt. Met dank aan wethouder Hannie Kunst. 18 Tekst: Janwillem Koten en Kees Teeken Foto: collectie Standvast Wonen

19 Boom van de maand Dukenburg staat vol met prachtige bomen. Er zijn ook lelijke bomen en zieke bomen. Tussen al die bomen staan exemplaren met een verhaal. Daar gaat het om in deze rubriek: bomen waarover iets te vertellen valt. Voorjaar: vroege kersenbloesem sterkt bijen en hommels De vroege lente is duidelijk begonnen, maar de bomen, op de treurwilg en kastanje na, wachten nog even met het ontvouwen van bladeren. Bij veel bomen komen er als eerste bloemen uit de knoppen en volgen de bladeren daarna, of soms komen bloemen en bladeren tegelijk uit de knoppen. Op het moment van schrijven (25 maart) laten de mooiste voorsjaarbomen in de Weezenhof een sterk staaltje voorjaar zien. De bloemknoppen van de sierkersen stonden op 17 maart op springen (foto 1). Op 21 maart waren per tak enkele bloemen te zien (foto 2). Vandaag 25 maart staan ze in volle bloei (foto 3). Wanneer je onder de bloeiende sierkersen staat en je bent heel stil, dan hoor je een oorverdovend gezoem. Duizenden bijen en hommels vliegen af en aan. Omdat bloemen zo vroeg in het voorjaar nog schaars zijn, betekenen deze bomen veel voor de bijen en hommels. Er zijn dit jaar veel meer bijen dan vorig jaar op de kersenbloesem: wie weet waarom? Tekst en foto s: Hans-Cees Speel Foto 1 Foto 2 Foto 3 Nieuw in winkelcentrum Weezenhof Uw Dierenspeciaalzaak S p e c i i a l l e a a n b i i e d i i n g * Ruime sortering in 15% alle korting bekende BENT op merken alle U HET eukanuba HAASJE? diervoeders voeding en bijproducten * * * Zeker alle niet! winterstrooivoer: Voor elke aankoop 3 halen in onze 2 betalen winkel van * * minimaal 20 euro krijgt u een echte paashaas helemaal * Katten-Honden-Konijnen-Cavia,s-Vissen-Vogels-Muizen-Ratten 10,5 inch Gratis-Gratis-Gratis-Gratis geperste bot, 3 voor 10,00 * * Zo lang de voorraad strekt. Niet geldig voor tabaksartikelen. Openingstijden: Maandag Dinsdag t.m. vrijdag Zaterdag De Brug Het werd een indrukwekkende trip. Helemaal vanuit het in de Kop van Overijssel gelegen Steenwijkerwold naar het zuiden. Het nieuwe land waarnemen waar je nog niet van wist of je er blijven mocht. Op 24 april 1994, eind van de ochtend, bereikten de uitgeputte asielzoekers met grijze afvalzakken vol tweedehands kleren en spullen het station Nijmegen. Voor Jeannette, een mooi geklede vrouw met een kort kapsel, was het niet moeilijk om haar gasten te identificeren. Ik was een van de vier die door haar hartelijk werden opgevangen. Roos, medewerkster van het vluchtelingenwerk in Steenwijkerwold had gelijk: Nijmegen is echt een mooie stad. Je zult je daar thuis voelen. Ja Jeannette, de vrijwilligster van vluchtelingenwerk met de moederlijke blik die ik zo lang miste, liet mij merken dat ik welkom was. Binnenkort ben ik achttien jaar in Nijmegen. De stad waar ik het langst heb gewoond. Herboren maakte ik kennis met de vrijheid. De vrijheid met als prijs de chronische pijn van de ontworteling. Dierbare herinneringen aan kwijtgeraakte dromen die ik nooit vergeten kan. Laatst zat ik met Shewan, een gevluchte theatermaker die jarenlang op een pardon wachtte, te filosoferen over zijn filmidee waarin de Waalbrug een prominente rol speelt. Kijk, Nederland is een brug waarop zoveel diverse mensen elkaar ontmoet hebben. Hij had gelijk. Waar kunnen anders katholieken, protestanten, joden, moslims, hindoes, atheïsten, agnosten of Turken, Armeniërs, Koerden, Perzen en Congolezen de zelfde winkels, scholen, bussen en rechten delen? Ik dacht aan de vluchtelingen die geen kant op konden, die op de brug rondhingen of van de brug af wilden springen. Het doet mij tot tranen toe pijn als ik de onverschilligheid van de politici zie. Veel mooi verpakte woorden over kortetermijnresultaatjes. Ik stond in de Van Spaenstraat tegenover het gesloten vluchtelingenwerk, de brug waar duizenden andere lotgenoten en ik onze burgerschapsstapjes hebben geleerd. Qader Shafiq (Foto: Lilia Volkova) 19

20 Wethouder Frings Vrijwilligers van Bovemij e.a. De Orangerie Zaterdag 17 maart was de landelijke NL Doet-dag. In dit kader hebben, op initiatief van Stichting Benedenstad Nijmegen, 25 vrijwilligers, grotendeels van Bovemij, de bewoners van De Orangerie een verwendag bezorgd. Om 10 uur is samen met de bewoners gestart met het versieren van cup-cakes en gezamenlijk koffiedrinken. Dit alles onder de muzikale begeleiding van Angelique en Danny, die de stemming er goed in wisten te krijgen. Alle liedjes werden uit volle borst meezongen. Gelukkig troffen wij het met het prachtige weer. Een aantal bewoners, rolstoel afhankelijk, kon heerlijk naar buiten voor een wandeling in het voorjaarszonnetje. Om 12 uur werd gezamenlijk geluncht. Aansluitend hebben de vrijwilligers een keur aan lekkere hapjes gemaakt. Heerlijke wraps met kip en zalm, fruitsticks en hartige snacks werden in een handomdraai gemaakt. Ondertussen werden op de gesloten afdeling (zwaar dementerende ouderen) de ramen gezeemd en de gordijnen vervangen door nieuwe exemplaren. Ook de tafelkleden werden vervangen, waardoor het geheel een frisse uitstraling heeft gekregen. Om 15 uur was er een spetterend dansoptreden van streamkids en streamteens (4-16 jaar). Tijdens de pauze en na afloop werden de aanwezigen getrakteerd op de heerlijke hapjes en een drankje. Om 17 uur was deze grandioze dag afgelopen en hebben de vrijwilligers de bewoners weer allemaal naar hun kamer geholpen. Met dank aan de vrijwilligers van Bovemij, namens Stichting Benedenstad Nijmegen, Tekst en foto s: Els Stouthamer 20 De Doekenborg Toen ik 17 maart 2012 rond 10 uur bij De Doekenborg aankwam, zag ik wethouder Kunst in sportieve werkkledij de trappen van het gebouw bestijgen. Even later bleek dat het nagenoeg volledige B en W-college in de ontvangsthal van deze senioreninstelling stond opgesteld. Zwijgend, want om met Feyenoord te spreken: het zouden vandaag geen woorden maar daden moeten worden. Voor deze feestelijke dag had De Doekenborg extra feestelijk met een heerlijk Engels ontbijt uitgepakt. Na een welkomstwoord van de locatiesupervisor Frederike Beijnes verspreidden de wethouders en de burgemeester zich over de zaal om met een kop koffie in de hand met de bewoners kennis te maken en wat te babbelen. Wethouders Tankir en Van der Meer Bewoners Ondertussen kreeg ik ook gelegenheid met wat bewoners te spreken. Veel van de aanwezigen lazen de Dukenburger graag. Men wist zelfs nog artikelen te herinneren die we over De Doekenborg in ons blad hadden geschreven. Op de vraag wat men van deze vrijwilligersmanifestatie vond, waren uiteenlopende reacties. Duidelijk was dat voor veel bewoners het een aangename afwisseling van de dagelijkse sleur was. Veel mensen vonden het ook fijn dat ze de wethouders leerden kennen en er een gesprekje mee konden voeren. Diverse senioren vonden het fijn dat men niet door de overheid in de steek gelaten werd. Een ander vond de geboden vrijwilligershulp erg belangrijk. Nu door de bezuinigingen veel beroepskrachten wegvallen, zullen steeds meer vrijwilligers nodig zijn om de gaten op te vullen, zo stelde zij. Wil men de situatie ook in deze instelling menswaardig en leefbaar houden, dan zal men op vrijwilligers een steeds groter beroep moeten gaan doen. Werken Rond half elf was het werken geblazen. Het terras werd heringericht. Wethouder Kunst verzorgde de planten, burgemeester Dijkstra (een gemoedelijke Limburger, ondanks zijn Friese naam) zag ik met een schoffel. Wethouders Frings en Beerten stonden op de trap om de buitenlampen te poetsen en van een verflaag te voorzien. Wethouders Tankir en Van der Meer monteerden samen enkele nieuwe zitbanken. Het was duidelijk dat Tankir zijn oude stiel nog niet was verleerd. Hij kwam destijds als monteur naar Nederland. Na anderhalf uur zag het terras door de vele handen er weer opgeknapt uit. Wellicht zullen de bewoners bij mooie dagen buiten zittend nog aan deze vrijwilligersdag terug denken. Toen Nijmeegse hoogedelachtbaren zo vaardig schoffel, poetsdoek en hamer hanteerden. Tekst: Janwillem Koten Foto s: Peter Saras Wethouders Kunst en Beerten

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 Ik arriveer op een zon overgoten Wijkpark. Nog geen kwartier later wordt het park in de schaduw gelegd door donkere wolken. Die trokken gelukkig weg en wederom

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje vrijdag 2 oktober 2015 jaargang 13 nr. 4 agenda: 5 oktober Opening Kinderboekenweek 6 oktober Ouderraad boekenruilmarkt

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

Het allerleukste meisje

Het allerleukste meisje > > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit

Nadere informatie

Nieuwsbrief, 8 januari 2013. Pyr s naar de Zoo

Nieuwsbrief, 8 januari 2013. Pyr s naar de Zoo Nieuwsbrief, 8 januari 2013 Beste PyrPlezier vrienden en vriendinnetjes, Allemaal natuurlijk de beste wensen voor 2013! Dat het maar een Pyr-gezellig jaar mag worden! In ieder geval gaan wij hiervoor ons

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in. Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Hondenschool Sammie Tel:06-24183321 Mail:hondenschool sammie@gmail.co Website: www.hondenschool -utrecht.nl

Hondenschool Sammie Tel:06-24183321 Mail:hondenschool sammie@gmail.co Website: www.hondenschool -utrecht.nl Nieuwsbrief Juni Mail:hondenschool sammie@gmail.co m ol -utrecht.nl sammie nog niet dan snel.. Eindelijk is dan de zomer aangebroken. gaat ook in de zomer gewoon door.. Juni Chipmaand: Ook in 2013 staat

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.]

[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] 2011 Life Coach Désirée Snelling Berg Desirée [IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] Leer de technieken om met behulp van je onderbewuste en het universum je ex weer terug te krijgen. Inleiding Het is geen geheim

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf.

De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. De moeilijkste verkoop in je leven, is het verkopen van jezelf aan jezelf. Verkopen staat gelijk aan inkomen Iedere dag ben je bezig met verkopen je verkoopt aan; jezelf familieleden je omgeving je partner

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Animatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma

Animatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma Animatie Hallo allemaal! Mijn naam is Lukkie en ik ben de Leeuw van Speelstad Oranje. Behalve de super attracties en de spectaculaire parkshows heb ik samen met mijn vrienden van het animatieteam een leuk

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

BEHEERDER ZIJN BIJ DE DORPSBOERDERIJ IN WASPIK Het is inmiddels al een jaar geleden (maart 2012) dat onze Dorpsboerderij haar deuren officieel opende. Dankzij de inzet van een team van ongeveer 30 beheerders

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

De arme man en zijn parkiet

De arme man en zijn parkiet De arme man en zijn parkiet deel 3/3 Iedereen op straat is blij dat de arme straatmuzikant niet arm meer is. s Avonds brengt hij zijn volle buideltjes met geld naar de bank. Dat is heel veel en thuisgekomen

Nadere informatie

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan?

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Jolanda gaat op pad met onze Wandelcoach Tineke Franssen Jolanda (33) werkt als hypotheekadviseur in het bankwezen.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Animatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma. Welke dag? Hoe laat? Wat? Waar?

Animatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma. Welke dag? Hoe laat? Wat? Waar? Animatie Hallo allemaal! Mijn naam is Lukkie en ik ben de Leeuw van Speelstad Oranje. Behalve de super attracties en de spectaculaire parkshows heb ik samen met mijn vrienden van het animatieteam een leuk

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Spreekbeurtpakket. Dierenambulance NHZ. Colofon SPOEDNUMMERS. Bezoek ons ook eens op www.dierenambulancehaarlem.dierenbescherming.nl.

Spreekbeurtpakket. Dierenambulance NHZ. Colofon SPOEDNUMMERS. Bezoek ons ook eens op www.dierenambulancehaarlem.dierenbescherming.nl. Colofon Deze brochure wordt aangeboden door: Dierenambulance Noord- Holland Zuid Generaal Spoorlaan 16 2025 NB Haarlem Kantoor 023-549 14 00 SPOED 023-524 68 99 Website www.dierenambulancehaarlem. dierenbescherming.nl

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda. Filippenzen 4: 4-9. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda. Filippenzen 4: 4-9. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda Filippenzen 4: 4-9 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Een paar verzen uit een brief van Paulus aan de gemeente in Filippi, een klein havenstadje

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

levend en dood tegelijk

levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op?

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op? Ondergronds Opdrachten groepen 5, 6 en 7 In Ondergronds gaan kinderen aan de slag als een echte archeoloog. Ondergronds is een reconstructie van een archeologische opgraving. De leerlingen werken met echte

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van:

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van: NASCHOOLSE DAGBEHANDELING Figaro Welkom! Binnenkort kom je kennismaken op Figaro. In dit boekje leggen we je alvast wat dingen uit. Het boekje is gemaakt voor kinderen die hier voor de eerste keer komen,

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie