De procedure in het aanmeldcentrum

Transcriptie

1 De procedure in het aanmeldcentrum Een vluchteling die niet veilig is in eigen land en in Nederland asiel wil aanvragen, moet zich aanmelden bij een aanmeldentrum van de IND. Daar vindt de eerste registratie van asielzoekers plaats. Na de eerste registratie wordt hij doorverwezen naar een opvanglocatie in de buurt van het aanmeldcentrum waar zijn asielprocedure behandeld wordt. In de opvanglocatie is gelegenheid voor medisch advies, voorlichting door Vluchtelingenwerk Nederland en voorbereiding door een advocaat. Ook vinden onderzoeken plaats zoals identiteits- en documentenonderzoek. De Algemene Asielprocedure (AA) Na een rust- en voorbereidingstermijn start de Algemene Asielprocedure (AA), die maximaal acht dagen duurt. Elke processtap duurt één werkdag. Ongeveer 60% van alle asielaanvragen wordt binnen de AA afgehandeld. Dat betekent dat de asielzoeker binnen die termijn een inwilliging of afwijzing van zijn asielaanvraag krijgt. Als de asielaanvraag in de AA-procedure wordt afgewezen, wordt de asielzoeker opgevangen in een Terugkeerlocatie. Binnen vier weken wordt de terugkeer van de asielzoeker naar zijn land van herkomst voorbereid. Als de asielzoeker bij de rechter in beroep is gegaan tegen de beslissing, zal de rechtbank in deze periode uitspraak doen in de beroepsprocedure. De Verlengde Asielprocedure (VA) Als één van de processtappen niet binnen één dag kan worden afgerond in de AA, mag de IND de asielaanvraag niet langer in de AA-procedure beslissen. De zaak wordt dan doorverwezen naar de Verlengde Asielprocedure (VA-procedure). Dit gebeurt ook als een beslissing binnen acht dagen om inhoudelijke redenen niet mogelijk is. Wat gebeurt er tijdens de asielprocedure? De IND toetst iedere aanvraag zorgvuldig aan de complexe regels van het vreemdelingbeleid, maar met oog voor de persoonlijke situatie. De asielprocedure heeft vijf stappen en elke stap is belangrijk in de procedure. 1. Eerste gehoor Het eerste gehoor is een gesprek met een medewerker van de IND. Het gesprek is bedoeld om de identiteit, nationaliteit en reisroute van de asielzoeker vast te stellen. Als een asielzoeker samen met zijn gezin asiel aanvraagt, heeft iedere persoon van 15 jaar of ouder apart een eerste gehoor. Het gesprek is in het Nederlands, daarom is bij ieder gesprek een onafhankelijke tolk aanwezig. Meestal is de tolk persoonlijk aanwezig; soms vertaalt hij via de telefoon. De asielaanvraag wordt tijdens het eerste gehoor ondertekend.

2 2. Nader gehoor Het nader gehoor is een gesprek met een IND-medewerker waarin de asielzoeker kan vertellen waarom hij asiel heeft aangevraagd. Ook bij dit gesprek is een tolk aanwezig. Een rechtshulpverlener bereidt de asielzoeker voor en mag bij het gesprek aanwezig zijn. De asielzoeker vertelt eerst zijn verhaal, daarna stelt de IND-medewerker vragen. 3. Rapport en voornemen Na het nader gehoor beslist de IND wat er met de asielaanvraag moet worden gedaan. Er zijn drie mogelijkheden: De asielzoeker voldoet aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning asiel. De asielaanvraag wordt ingewilligd. De IND heeft meer tijd nodig voor onderzoek. De asielaanvraag wordt verder behandeld in de Verlengde Asielprocedure (VA). De asielzoeker krijgt een verslag van het nader gehoor en gaat naar een opvanglocatie. De asielzoeker voldoet niet aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning asiel. Hij ontvangt een verslag van het nader gehoor en een schriftelijk voornemen tot afwijzing van de asielaanvraag. In het voornemen staan de redenen voor de afwijzing. De asielzoeker krijgt de tijd om samen met zijn rechtshulpverlener aanvullingen en correcties te geven op het verslag en te reageren op het voornemen. 4. Beslissing De IND beoordeelt de reactie van de asielzoeker op het voornemen. Er zijn weer drie mogelijkheden: De asielaanvraag wordt alsnog ingewilligd. De asielzoeker krijgt een verblijfsvergunning asiel. De IND heeft meer tijd nodig voor onderzoek. De asielaanvraag wordt verder behandeld in de Verlengde Asielprocedure (VA). De asielzoeker gaat naar een opvanglocatie. De asielaanvraag wordt afgewezen en de asielzoeker moet Nederland verlaten. De asielzoeker kan daartegen nog in beroep gaan bij de rechter. Oktober 2014 Publicatie-nr. 6072

3 Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV) Soms komen kinderen zonder ouders of andere begeleiders naar Nederland om asiel aan te vragen. Als dit gebeurt, wordt eerst onderzocht of het kind bescherming nodig heeft en in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning asiel. Is dat niet het geval, dan probeert de Nederlandse overheid eerst om het kind veilig terug te brengen in zijn vertrouwde omgeving, bij zijn ouders en familie of in een opvangtehuis in zijn eigen land. Als na maximaal drie jaar blijkt dat dit niet is gelukt en het kind is dan nog steeds minderjarig, kan de IND een verblijfsvergunning geven voor vreemdelingen die buiten hun eigen schuld niet kunnen terugkeren naar het land van herkomst. Hoe werkt een asielaanvraag van een alleenstaande minderjarige vreemdeling? De asielprocedure voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen bestaat uit vijf stappen: 1. Leeftijdsonderzoek Als de IND twijfelt over de leeftijd die een jonge asielzoeker heeft opgegeven, en hij geen papieren heeft waaruit zijn leeftijd blijkt, krijgt de asielzoeker een leeftijdsonderzoek aangeboden. De IND betaalt de kosten van zo n onderzoek. Bij het leeftijdsonderzoek worden röntgenfoto s gemaakt van het sleutelbeen en het hand-/ polsgewricht. De foto s worden bekeken door onafhankelijke radiologen. Aan de hand van deze foto s kunnen zij zien of de asielzoeker minderjarig is of niet. Als een jonge asielzoeker zonder papieren niet meewerkt aan het leeftijdsonderzoek, gaat de IND er bij de behandeling van de asielaanvraag van uit dat hij meerderjarig is. 2. Voogd Minderjarige asielzoekers krijgen een voogd via Stichting Nidos. De voogd helpt het kind tijdens de asielprocedure. Hij regelt ook de opvoeding en verzorging van het kind, bijvoorbeeld door plaatsing van het kind in een pleeggezin. 3. Asielprocedure volwassenen Een minderjarige vreemdeling die zonder de begeleiding van ouders of voogd in Nederland asiel aanvraagt, volgt dezelfde procedure als volwassen asielzoekers. Wel krijgen minderjarige asielzoekers een langere rust- en voorbereidingstermijn voordat de asielprocedure begint. Deze duurt minimaal drie weken. Gespecialiseerde medewerkers De IND heeft een team van medewerkers die asielaanvragen beoordelen van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Deze medewerkers zijn opgeleid voor het interviewen van jonge asielzoekers. Het interviewen van de jongste kinderen (6 tot 12 jaar) gebeurt in een speciale kindvriendelijke ruimte. Daar is onder andere een speelhoek en een tekentafel.

4 4. Speciaal beleid voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen Krijgt het kind geen gewone verblijfsvergunning asiel, dan bekijkt de IND of hij in aanmerking komt voor een speciale vergunning voor minderjarigen die buiten hun schuld niet kunnen vertrekken uit Nederland.Het kind moet dan in ieder geval: Jonger dan 18 jaar en op de datum van de eerste verblijfsaanvraag jonger dan vijftien jaar. Alleenstaand zijn. Ongetrouwd zijn. Niet voor zichzelf kunnen zorgen. Geen goede opvang hebben in het land van herkomst of in een ander land. Meegewerkt hebben aan alle activiteiten van de Nederlandse overheid om terugkeer mogelijk te maken. 5. Opvang in land van herkomst Een minderjarige vreemdeling die niet voor zichzelf kan zorgen, kan alleen terug naar zijn land als hij daar opvang heeft. Hij moet in zijn land worden opgevangen onder net zulke omstandigheden als zijn leeftijdsgenoten in vergelijkbare situaties. De IND onderzoekt dat door: Vragen te stellen aan de minderjarige vreemdeling over de opvang in zijn land. In het land van herkomst te zoeken naar familieleden of goede opvangtehuizen. In sommige landen, zoals Angola en Congo, ondersteunt Nederland opvangcentra voor alleenstaande minderjarigen die terugkeren naar hun land. Oktober 2014 Publicatie-nr. 6074

5 Welk land behandelt een asielaanvraag? Soms zijn er aanwijzingen dat een asielzoeker al in een ander Europees land asiel heeft aangevraagd, of dat had moeten doen. De IND start dan een Dublinprocedure. In een Dublinprocedure wordt onderzocht welk land de asielaanvraag (weer) in behandeling moet nemen. Wanneer start de IND een Dublinprocedure? De IND start een Dublinprocedure als er aanwijzingen zijn dat een ander land de asielaanvraag moet behandelen. Dat is bijvoorbeeld zo als: De asielzoeker in dat land al eerder een asielaanvraag heeft ingediend. De partner of het kind van de asielzoeker een vluchtelingenstatus heeft in dat land. Dat land een visum heeft verstrekt aan de asielzoeker. De asielzoeker via dat land eerder een asielaanvraag heeft ingediend. Waarom de naam Dublinprocedure? Nederland heeft met alle landen van de Europese Unie afspraken gemaakt over de verantwoordelijkheid voor asielaanvragen. Deze afspraken zijn gemaakt tijdens een bijeenkomst in Dublin. Vandaar dat we spreken over het Verdrag van Dublin en Dublinprocedures. Aanwijzingen om een Dublinprocedure te starten blijken meestal uit de vingerafdrukken van de asielzoeker. Dit is bijvoorbeeld het geval als de vingerafdrukken al in het Europese vingerafdrukkensysteem voorkomen doordat hij in een ander land al eens asiel heeft aangevraagd of voor een ander land een (Schengen) visum heeft aangevraagd. Ook kunnen persoonlijke gegevens, verklaringen of bezittingen van de asielzoeker aanleiding geven voor een Dublinprocedure. Zo kan blijken dat de asielzoeker in een ander land is geweest als hij een stempel of visum van dat land in zijn paspoort heeft. Hoe werkt de Dublinprocedure? De Dublinprocedure bestaat uit zes stappen: 1. Gehoor De asielzoeker kan tijdens een gesprek (gehoor) met een INDmedewerker uitleggen waarom hij vindt dat Nederland zijn asielaanvraag in behandeling moet nemen. Een rechtshulpverlener bereidt de asielzoeker voor op dit gehoor. Bij het gehoor is ook een tolk aanwezig. 2. Beoordeling Na het gehoor beoordeelt de IND welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag. Dat kan Nederland zijn of een ander land in Europa. Als het een ander land in Europa is, benadert de IND dat land hierover. 3. Voornemen De asielzoeker krijgt een schriftelijk verslag van het gehoor. Als een ander land mogelijk verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn asielaanvraag, krijgt hij een voornemen tot afwijzing.

6 4. Beslissing De asielzoeker kan samen met zijn rechtshulpverlener reageren op het voornemen van de IND. Daarna neemt de IND een beslissing. Als de asielzoeker het niet eens is met de beslissing van de IND kan hij bij de rechter in beroep gaan hiertegen. 5. Verzoek aan het verantwoordelijke land Als de IND blijft vinden dat een ander land verantwoordelijk is, vraagt de IND het betreffende land om de behandeling van de asielaanvraag over te nemen of terug te nemen. 6. Overdracht naar ander land Als het andere land instemt met het verzoek van de IND, draagt de IND de asielzoeker in principe binnen zes maanden over aan de autoriteiten van dat land. Oktober 2014 Publicatie-nr. 6076

7 Hervestiging van vluchtelingen Nederland nodigt jaarlijks vijfhonderd vluchtelingen uit om een nieuwe toekomst op te bouwen in ons land. Het zijn vooral vluchtelingen uit vluchtelingenkampen van de Verenigde Naties. Omdat de IND de toelatingsorganisatie van Nederland is, bepaalt de IND welke vluchtelingen in aanmerking komen voor hervestiging in Nederland. Waarom opvang in Nederland? Nederland behoort tot de landen die zijn aangesloten bij het wereldwijde hervestigingsprogramma van de UNHCR; de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Nederland ondersteunt ook in EU-verband landen die noodgedwongen grote aantallen vluchtelingen en ontheemden ontvangen. Hervestiging van vluchtelingen is een voorbeeld van zulke ondersteuning. Uit welke landen komen de uitgenodigde vluchtelingen? Bhutan Birma (Myanmar) Burundi Democratisch Republiek Congo Eritrea Ethiopië Irak Wie komt voor opvang in aanmerking? Wereldwijd zijn dertig miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en vervolging. De UNHCR beschermt en ondersteunt deze vluchtelingen over de hele wereld. Ze worden opgevangen in UNHCRvluchtelingenkampen in de regio. De UNHCR zorgt ook voor terugkeer of hervestiging in een ander land. De organisatie draagt vluchtelingen voor, waarna de IND beslist wie wordt hervestigd. De Nederlandse aandacht richt zich ook op vluchtelingen die extra kwetsbaar zijn: alleenstaande minderjarigen, alleenstaande vrouwen en vluchtelingen die in acute medische nood verkeren. Gezinnen kunnen ook in aanmerking komen. Hoe verloopt de procedure? Vier keer per jaar vertrekt een Nederlandse delegatie naar een van de vluchtelingenkampen. We noemen dat een hervestigingsmissie. Aan zo n missie nemen deel: vier medewerkers van de IND, twee medewerkers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en een medewerker van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BuZa). De door de UNHCR voorgedragen vluchteling wordt door de IND geïnterviewd. Ter voorbereiding op de komst naar Nederland onderzoekt het COA welke basisvaardigheden de vluchtelingen al hebben en geeft voorlichting over Nederland. De medewerker van BuZa ziet toe op de registratie van persoons gegevens en gezins- en familieverbanden. Daarnaast geeft het ministerie actuele landen- of themaspecifieke informatie die nodig is voor een gedegen selectie. Welke landen zijn bij hervestiging betrokken? Wereldwijd zijn er landen die gezamenlijk tienduizenden vluchtelingen hervestigen, zoals Australië, de Verenigde Staten en Canada. In Europa zijn onder andere Engeland, Nederland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland actief betrokken bij hervestiging.

8 Welke organisaties zijn bij hervestiging betrokken? De volgende organisaties werken nauw samen om de uitnodiging, overkomst en inburgering van vluchtelingen zo soepel mogelijk te laten verlopen: UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties draagt de vluchtelingen voor. De IND organiseert de missies naar vluchtelingenkampen, en beslist wie hervestigd wordt. Het COA verzorgt een aantal culturele oriëntatietrainingen ter voorbereiding op het vertrek naar Nederland. Voorlichting over Nederland wordt al in het vluchtelingenkamp gegeven. Artsen van het Bureau Medische Advisering van de IND voeren een medische controle uit. BuZa onderhoudt contacten met internationale organisaties. Het ministerie is verder primair verantwoordelijk voor de registratie van persoonsgegevens. De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zorgt voor tickets en reisdocumenten voor de uitgenodigde vluchtelingen. Stichting NIDOS zorgt voor de voogdij van alleenstaande minderjarige vreemdelingen in Nederland. De Vreemdelingenpolitie zorgt voor administratieve verwerking van de gegevens. Missielid: Het is fantastisch om de blijdschap te zien als mensen te horen krijgen dat ze vanuit een ellendig vluchtelingenkamp naar Nederland mogen om daar een nieuwe toekomst op te bouwen. Hoe gaat het verder in Nederland? Het COA heeft de uitgenodigde vluchtelingen al voorbereid op hun komst naar Nederland. In Nederland ontvangen uitgenodigde vluchtelingen hun positieve beschikking en een verblijfsvergunning. Alle vluchtelingen reizen na aankomst meteen door naar een gemeente die een woning beschikbaar heeft gesteld. Daar krijgen ze een inburgeringsprogramma en taallessen. Oktober 2014 Publicatie-nr. 6078