POLITIE ALS PARTNER IN HET LOKALE VERKEERSVEILIGHEIDSBELEID DAG 2 - MAATREGELEN OM DE VERKEERSVEILIGHEID TE VERBETEREN

Transcriptie

1 POLITIE ALS PARTNER IN HET LOKALE VERKEERSVEILIGHEIDSBELEID DAG 2 - MAATREGELEN OM DE VERKEERSVEILIGHEID TE VERBETEREN

2 INHOUD 1. VSV 2. Verkeers(on)veiligheid: kernbegrippen en risicofactoren Feiten, begrippen, Omvang van de uitdaging, evolutie, 3. Realisatie van verkeersveiligheid Inleiding via een concreet voorbeeld Oorzaken, 3 E s, maatregelen, Waarom vindt iedereen verkeersveiligheid belangrijk, maar vinden sommige maatregelen weinig steun? 4. Methode

3 1. VSV Oprichtingsdecreet 21 maart 1990 Opleiding, bijscholing en permanente vorming inzake verkeerskunde organiseren Wetenschappelijk onderzoek en universitair onderwijs inzake verkeerskunde stimuleren Vlaams Parlement en Vlaamse Regering advies inzake verkeerskunde verlenen Missie Hét Vlaamse vormingscentrum inzake verkeer en mobiliteit Mensen kennis en inzicht bijbrengen inzake verkeerskunde In samenwerking met alle mogelijke partners

4 LEVENSLANG LEREN, DOELGROEPEN

5 RESULTATEN (2014)

6 RESULTATEN (2014)

7 RESULTATEN (2014)

8 NIEUWE EVOLUTIES Zesde staatshervorming Huis van de Verkeersveiligheid Educatie & Sensibilisering

9 VERKEERSVEILIGHEID NA DE STAATSHERVORMING Bijzondere Wet 6 januari 2014: gewestelijke bevoegdheden verkeersveiligheid Snelheidsbeperkingen (behalve autosnelwegen) Regelgeving plaatsing verkeerstekens Regelgeving maximaal toegelaten massa, aslast, ladingzekering De handhaving van de geregionaliseerde regels Technische keuring voertuigen Homologatie van radars en andere instrumenten Rijopleiding, rijscholen, rijexamens (rijbewijs blijft federaal) Sensibilisering en informatieverstrekking Vlaamse Conferentie Regionalisering Verkeersveiligheid 9 december 2013 Meer dan 50 actoren verkeersveiligheid/mobiliteit 31 aanbevelingen ter verbetering van de verkeersveiligheid 5 domeinen: rijopleiding, handhaving, infrastructuur & voertuigtechnologie, educatie & sensibilisering, dataverzameling en analyse

10 2. VERKEERS(ON)VEILIGHEID KERNBEGRIPPEN EN RISICOFACTOREN Feiten, begrippen, Is het verkeer veilig of onveilig? Omvang van de uitdaging, Vlaanderen, België, Europees, international Evolutie Wie zijn de slachtoffers?

11 FEITEN IS HET VERKEER ONVEILIG?

12 JA, VERKEER IS ONVEILIG

13 13

14 MAAR, BIJNA ALTIJD GAAT HET GOED

15 BETROKKENHEID Bron: BIVV Verkeersveiligheidsbarometer

16 OMVANG VAN DE UITDAGING Aantal slachtoffers België, Vlaanderen, lokaal? Ambitie België, Vlaanderen, lokaal? Evolutie? Wat in vergelijking met buurlanden?

17 Number of deaths Sources: FOD Econ/ADSEI, IBSR-BIVV, IMOB VLAANDEREN VERKEERSVEILIGHEID Lange-termijn evolutie en doelstellingen Doden Objective 2010 Objective 2015 Objective 2020

18 RECENTE CIJFERS VLAANDEREN 2014

19 VLAANDEREN VERKEERSVEILIGHEID Langere termijn: Positieve evolutie Meer voertuigen Meer kms Minder slachtoffers Bron: VRIND-rapport 2014

20 VLAANDEREN - VERKEER & MOBILITEIT Dicht wegennetwerk: km 883 km snelwegen Verkeer 6040 km gewestwegen 85.8 miljoen voertuigkm (2012), toename 5.0 miljoen met trucks 7.2 miljoen met bestelwagens, toename 63.6 miljoen met auto s, toename 38% op snelwegen, 41% op gewestwegen Modal split: vooral auto s 68% auto, 5% openbaar vervoer, 13% fiets, 10% te voet, <1% motors (Modal split verplaatsingen, )

21 VROEGER EN NU

22 EVOLUTIE VERKEERSDODEN EN DOELSTELLINGEN Bron: BIVV Verkeersveiligheidsbarometer

23 VERKEERSVEILIGHEID IN DE EU 2013: doden -18% sinds 2010 Maar: 150 vliegtuigcrashes Doel 2020: -50% i.v.m = max doden Bron: Europese Commissie - ec.europa.eu/transport

24 VERKEERSVEILIGHEID IN DE EU Evolutie verkeersdoden en doelstellingen Bron: Europese Commissie - ec.europa.eu/transport

25 Sources: EC DG MOVE, ADSEI, SVR, VRIND 2013 VLANDEREN EN DE EU Internationaal: kan beter/ moet beter Number of road deaths per million inhabitants EU member states and Belgian regions

26 Sources: EC DG MOVE, ADSEI, SVR, VRIND 2013 VLANDEREN VERKEERSVEILIGHEID Road deaths per million inhabitants EU regions Evolution EU regionale evolutie Vlaanderen: inhaalbeweging nodig

27 VERKEERSVEILIGHEID IN DE WERELD

28 FIETSEN ONVEILIG? Bejaarden en jongeren lopen het grootste risico om zwaargewond te raken of te sterven in een verkeersongeval. Hun risico is liefst tien keer hoger dan dat van een gemiddelde autobestuurder. Voor kinderen is fietsen dan weer een groot gevaar. Dat blijkt uit een studie van het BIVV.

29 WIE ZIJN DE SLACHTOFFERS? 29

30 Source: WHO, 2004

31 3. REALISATIE VAN VERKEERSVEILIGHEID Concreet voorbeeld Oorzaken, 3 E s, maatregelen Waarom vindt iedereen verkeersveiligheid belangrijk, maar vinden sommige maatregelen weinig steun?

32 Zeg me hoe je rijdt, en ik zal zeggen wie je bent 32

33 EEN VOORBEELD

34 OORZAKEN VAN ONGEVALLEN

35 Accident causes 1% 2% 2% 5% 25% 65%

36 VERSCHILLENDE FACTOREN Gedrag Alcohol, medicijnen en drugs Onaangepaste snelheid Vermoeidheid Geslacht en leeftijd Kwetsbare weggebruiker Gordel Foute inschatting Voertuig Remmen, banden, lichten, Omgeving Slechts wegontwerp, onderhoud, Obstakels Slechte zichtbaarheid

37 Source: WHO, 2004 ALCOHOL EN ONGEVALSRISICO

38 BAC LIMIETEN IN DE EU Maar controle is belangrijk Bron: ETSC

39

40 Source: ETSC ADEMANALYSES IN DE EU

41 ALCOHOL CONCLUSIES Alcohol grote invloed Gedrag is veranderd Controleren we voldoende? Kunnen we meer controleren? Kunnen we beter controleren?

42 SNELHEID Snelheid beïnvloedt Ongevalsrisico Tunnelzicht Remafstand Gevolgen Hogere botssnelheid Relatie snelheid en betrokkenheid bij ongevallen

43 SNELHEIDSVERSCHILLEN EN ONGEVALSRISICO

44 SNELHEIDSVERSCHILLEN EN ONGEVALSRISICO Source: Aarts, 2006

45 SNELHEIDSVERSCHILLEN EN ONGEVALSRISICO

46 SNELHEIDSVERSCHILLEN EN ONGEVALSRISICO

47 SNELHEIDSVERSCHILLEN: EEN FILMPJE

48 Source: WHO, 2004 SNELHEID EN ALCOHOL

49 SNELHEID: CONCLUSIES Snelheid grote invloed op veiligheid Exponentiele relatie tussen snelheid en ongevalsrisico s Wat is een veilige snelheid? Handhaven we voldoende, ook in zone 30?

50 RIJGEDRAG Rijgedrag= kennis, vaardigheden, attitudes Het ene leidt niet noodzakelijk tot het andere Veiligheid heeft te maken met wat mensen doen, niet met wat ze kunnen doen.

51 LEEFTIJD EN ONGEVALLEN

52 GORDEL

53 HET WEER Meeste ongevallen bij droog weer (US 83.6%) Meeste ongevallen bij normaal weer (geen regen, mist, sneeuw, enz.) Effect van sneeuw (en ander slecht weer): Verwachte ongevalstoename (door beperkt zicht, gladde wegen enz.) In het echt het omgekeerde door Risicocompensatie Expositie

54 OPGELET! We merken niet alles op Moeilijkheidsgraad mag niet hoger zijn dan wat ons brein aankan Maar ook routine kan risicofactor zijn

55 MAATREGELEN - 3 E S Klassieke aangrijpingspunten: Education: educatie en sensibilisatie Engineering: infrastructuur en technologie Enforcement: wetgeving en controle: handhaving en bestraffing

56 3 E S IN CONCRETO Influencing behaviour Wetgeving Handhaving Infrastructuur Educatie Technologie Sensibilisatie

57 Systeemaanpak (Reason) Campaigns addressing behaviour changes Road infrastructure and road environment Legal framework, licensing and enforcement Vehicle Road user Other road users Unsafe acts Errors Violations Speed choice driver (violation) Poor anticipation unexpected events (slip) Distraction (laps)

58 EDUCATIE Rijopleiding Verkeers- en mobiliteitseducatie Campagnes

59 59

60

61 VERKEERS- EN MOBILITEITSEDUCATIE

62 ENGINEERING Infrastructuur Technologie

63 INFRASTRUCTUUR - Te vaak vermeld als dé oorzaak van ongevallen - Vergevingsgezinde wegen ongevallen gebeuren, maar gevolgen moeten beperkt blijven - Self-explaining roads gebruikers moeten weten wat ze mogen verwachten - Voorbeelden: hobbels en bobbels, rotondes, zwarte puntenprogramma, fietspaden en paaltjes, vangrails,

64 Ontmoedigen van hoge snelheid 64

65 Of aanmoedigen 65

66 Voorzieningen voor zwakke voetgangers en fietsers 66

67 EURO NCAP

68 INTELLIGENT SPEED ADAPTATION (ISA)

69 RISICOCOMPENSATIE? Feel safe, behave more unsafe Source: Elvik, 2006

70 HANDHAVING Handhaving in brede zin bestaat uit: Wetgeving: bijvoorbeeld BAC Handhaving bijvoorbeeld controles snelheid, alcohol, gordel, Bestraffing Automatisering handhaving: bijvoorbeeld snelheid en roodlichtnegatie Rijbewijs met punten

71 WAAROM IS VERKEERSVEILIGHEID EN MOBILITEIT EEN COMPLEX THEMA?

72 NOOD AAN EEN GOED CONCEPT Vision Zero (Zweden) Duurzaam Veilig (Netherland)

73 VISION ZERO

74 GEMENGDE GEVOELENS

75 CONCREET MOBILITEITSBELEID Toegankelijkheid Verkeersveiligheid Verkeersleefbaarheid Bereikbaarheid Natuur en milieu

76 VEEL SUGGESTIES

77 NOG MEER SUGGESTIES

78 LOKAAL MOBILITEITSBELEID Hoe maak je goede keuzes? Vijf kapstokken

79 1. LOKAAL MOBILITEITSPLAN Op basis van expertise Kennis van zaken Uitgangspunten? Doelstellingen? Is er nog een draagvlak? Nood aan update? Cartoon: Randall Casaer

80 2. STOP-PRINCIPE Vervoermiddelen verschillen onderling in impact op gezondheid, files, veiligheid. Klein Impact Groot Stappen Trappen - Openbaar vervoer - Privaat vervoer

81 3. LADDER VAN LANSINK (1) Voorbeeld: Drukke schoolomgeving Aanpak rijgedrag Snelheid beïnvloeden Bv. borden plaatsen, vluchtheuvels, Verkeersmanagement Aanpak routekeuze Verkeer omleiden (plaats en tijd) Verkeersplanologie

82 3. LADDER VAN LANSINK (2) Inspelen op voertuigkeuze Verhouding vervoermiddelen Bv. fietsgebruik promoten Vervoersmanagement Inspelen op verplaatsingsbehoefte Wie moet waar zijn? Nabijheid Ruimtelijke ordening Stapsgewijze aanpak

83 4. PARTNERS Mobiliteit is complex, er wordt veel verwacht, gelukkig zijn er partners Verschillende beleidsdomeinen: ruimtelijke ordening, economie, milieu, innovatie, politie, Verschillende beleidsniveaus

84 5. KWALITEITSZORG LOKALE MOBILITEIT Maatschappelijke behoeften en ontwikkelingen Waardering en resultaat Leiding Acties en instrumenten Procesmanagement en communicatie Strategie Middelen en partners Medewerkers

85 BESLUIT Verkeersveiligheid is belangrijk Maar in de praktijk moeilijk te realiseren Verschillende actoren Politie belangrijke partner

86 VERDERE INFO VSV Stationsstraat Mechelen T eddy.klynen@vsv.be