Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
|
|
- Rosa Adam
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg Een praktische handleiding voor corporaties BMC Groep Amersfoort, maart 2014 Ron Stevens, Joël Scherrenberg
2
3 Inhoud Deze beknopte handleiding laat zien met welke wetten en regels u te maken krijgt als u de keuze maakt om woonruimten gericht op zorg te blijven verhuren. Alle praktische kanten worden benoemd en kort toegelicht. U zult snel tot de conclusie komen dat extramurale verhuur en samenwerking met zorgorganisaties veel vraagt van uw organisatie, ook richting huurders. Wat betekent scheiden van wonen en zorg voor corporaties? 4 Nieuwe wet- en regelgeving beïnvloedt de verhuur 6 Inrichten van de nieuwe (huur)administratie 9 De juiste overeenkomsten 9 Financiële vraagstukken 9 Strategische en tactische vraagstukken 10 Van uitdagingen naar kansen 11
4 Wat betekent scheiden van wonen en zorg voor corporaties? De afgelopen periode staat het nieuws vol van de gevolgen van alle veranderingen in de zorgwetgeving. Bezuinigingen, veranderende wetten, de overdracht van zorgtaken naar gemeenten en de nadruk op de basiszorg in de eerste lijn, waardoor er minder een beroep wordt gedaan op de tweedelijnszorg, Al deze wijzigingen hebben tal van gevolgen voor zorgorganisaties. Daarnaast is er een versnelling van het lopende traject van het scheiden van wonen en zorg, waardoor een groot deel van de huidige AWBZ-zorg wordt geëxtramuraliseerd. Deze ontwikkelingen raken ook vele corporaties, zowel direct als indirect. Er liggen ook kansen. Corporaties en zorgorganisaties kunnen de verschillende behoeften van de huurders en klanten nog beter in beeld brengen en product-marktcombinaties aanbieden die passen bij lokaal maatwerk. Het scheiden van wonen en zorg is lang van tevoren aangekondigd. Het is een bestaand traject, waarin meerdere overheidsmaatregelen samenkomen. In de overgangsperiode wordt de huidige bekostiging van kapitaallasten in de langdurige zorg afgebouwd en de vergoeding op basis van de Normatieve Huisvestingscomponent (NHC) opgebouwd. Met de invoering van deze productiegebonden normatieve vergoeding voor (vervangende) nieuwbouw en instandhouding wordt de vergoeding voor kapitaallasten gekoppeld aan zorgzwaartepakketten. Daarnaast wordt in enkele jaren de huisvestingsvergoeding voor de lagere categorie zorgzwaartepakketten afgebouwd tot nul. Met andere woorden: mensen die geen indicatie hebben voor Verblijf en wonen in een verzorgingshuis of woonzorgcomplex worden automatisch geëxtramuraliseerd. De verhuurder (corporatie of zorgorganisatie) moet huur vragen aan de klant/huurder in het complex. In overdrachtelijke zin: een deel van het woonzorgcomplex heeft dezelfde status gekregen als de bekende aanleunwoningen. De corporaties die eigenaar zijn van zorgvastgoed en dit verhuren aan zorgorganisaties ondervinden deze gevolgen aan den lijve. Als de zorgorganisatie niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen, loopt de corporatie als verhuurder een leegstandsrisico. Omdat het vastgoed vaak specifiek ontwikkeld is voor de doelgroep, is alternatief gebruik beperkt. Andere zorgaanbieders, die een vrijkomende locatie willen overnemen, zijn in een krimpende markt ook meestal niet te vinden. Daarnaast blijken veel van de leegkomende verzorgingshuizen niet meer te voldoen aan de huidige wensen en eisen van bewoners en instellingen. Een indirect gevolg is dat huurders veel langer thuis blijven wonen. Zij zullen meer aanpassingen in de woningen verlangen en deze via de Wet maatschappelijke ontwikkeling (Wmo) ook afdwingen. De woningvoorraad zal ook levensloopbestendiger moeten worden. De Rijksoverheid brengt een scheiding aan in de bekostiging van wonen en zorg voor nieuwe cliënten met een lagere zorgzwaarte. Dit heeft dus ook voor u als corporatie gevolgen. De zorgorganisatie krijgt onvoldoende middelen binnen om de huur te betalen, maar u heeft wel een contract met de zorgorganisatie, vaak voor langere tijd. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen? --Circa mensen die nu ABWZ-vergoeding krijgen voor verpleging en verzorging krijgen dat niet meer in Dat is ongeveer 34% van het totale aantal mensen met een VV-zorgzwaartepakket. --Circa mensen die nu een AWBZ-vergoeding krijgen voor verzorging en gedragsregulering krijgen die niet meer in Dat is bijna 24% van het totale aantal mensen met een VG-zorgzwaartepakket. --De Wmo bepaalt in sterkere mate de filosofie van de zorg: mensen moeten zo lang mogelijk worden uitgedaagd om zelf actief te zijn in de samenleving. De professionele zorg en ondersteuning is complementair, niet langer het leidende principe. --De gemeente neemt de taken van het Rijk over in het sociaal domein. Daardoor kunnen lokale situaties onderling sterk gaan verschillen. --De regelgeving, onder andere op fiscaal gebied, dwingt woningcorporaties zich terug te trekken op hun kernactiviteit van volkshuisvesting. 4 BMC Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
5 --Nieuwe bekostigingssystemen dwingen zorgorganisaties om hun ruimten veel efficiënter te benutten. --Zorginstellingen zijn risicodragend geworden. Als er een ruimte leegstaat, ontvangen zij geen inkomsten meer, ook niet voor dat deel van de huisvesting. De huurverplichting richting de corporatie loopt uiteraard wel door. --Zo veel mogelijk wordt de hulp thuis geboden, waardoor minder centrale voorzieningen nodig zijn, terwijl Zorg Dichtbij vraagt om voorzieningen in de wijk of de kern. Op strategische plekken in de wijk of de kern is dan een cluster van beschermd wonen gevestigd. Van daaruit kan ook zorg en begeleiding aan huis worden verleend. Steeds meer corporaties verhuren ruimten op deze locaties aan de huisarts en de fysiotherapeut. --Mensen met een lichte zorgbehoefte hoeven hun woonsituatie niet volledig aan te passen op die zorgbehoefte. Wonen en zorg worden van elkaar gescheiden: de zorg wordt op een andere plaats geboden dan thuis. --Gelukkig bieden nieuwe technieken (domotica) een scala aan nieuwe kansen en oplossingen om thuis te blijven wonen. Gevolgen Het gevolg is dat mensen langer thuis blijven wonen in een koopwoning of een huurwoning. Het traditionele verzorgingshuis verdwijnt. De woningmarkt verandert door de groeiende vraag naar geschikte woningen voor mensen met een lichte zorgvraag, die zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Het areaal van gebouwen waarin tot dusverre de zorg werd geboden, wordt aanzienlijk kleiner. Er zal snel sprake zijn van veel overtollig vastgoed. Eigenaren van vastgoed, zoals woningcorporaties en zorgorganisaties, zoeken alternatieve mogelijkheden voor hun bezit. Omdat de vraag naar ouderenhuisvesting in de toekomst zal stijgen, ligt er een uitdaging om (verouderde) gebouwen te transformeren naar levensloopbestendige huisvesting. Strategische keuzes voor de corporatie Het is van belang dat de corporaties als verhuurder met de zorgorganisaties afspraken maken over hoe je komt tot een nieuwe verdeling van taken en verantwoordelijkheden. De gemakkelijkste optie voor de corporatie is dat zij niet langer woonruimte biedt aan mensen met een (zware) zorgvraag. Helaas, dit kan niet. Huurders worden oud en behoeftig. Door de overheidsmaatregelen moeten zij langer thuis blijven wonen. Wat betreft het invullen van deze behoefte zal door de overheid een inspanning worden verwacht van de woningcorporatie. Voor corporaties is het de vraag op welke wijze zij de samenwerking aangaan met de zorgverleners. Welke afspraken worden er met gemeenten gemaakt in het kader van de decentralisaties en welke rol vervult de corporatie in dit nieuwe speelveld? Woningaanpassingen zullen in het kader van de nieuwe Wmo door de overheid worden afgedwongen bij verhuurders. Samenwerking Er bestaan meerdere modellen voor samenwerking tussen corporaties en zorginstellingen. In de onderstaande schema s worden de twee meestvoorkomende varianten getoond. Bij elk van de modellen moet bedacht worden dat de ontwikkelingen in wet- en regelgeving zowel kansen als bedreigingen opleveren. De vraag is welke organisatie wat mag bieden en welke verplichtingen (koppelverkoop) er contractueel vastgelegd mogen worden. De jurisprudentie op dit vlak is nog volop in beweging. Model 1 Model 2 Corporatie Huurovereenkomst Zorgaanbieder Corporatie Samenwerkingsovereenkomst Zorgaanbieder Onderhuurovereenkomst Zorgovereenkomst Huurder/Cliënt Huurovereenkomst Zorgovereenkomst Huurder/Cliënt Elk model heeft zijn voor- en nadelen. De keuze hangt af van de strategische overwegingen van zowel de corporatie als de zorgaanbieder. Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg BMC 5
6 Elke corporatie zal zichzelf de vraag moeten stellen welke specifieke doelgroepen zij nog wel en welke zij nog niet wil huisvesten. Daarnaast moet zij een keuze maken hoe en met welke partners zij de zorgvraag van huurders gaat faciliteren. Mogelijke keuzes zijn: 1. de focus beperken tot het aanbieden van levensloopbestendige woningen; 2. de focus verleggen naar extramurale verhuur (zorgwoningen) in combinatie met het bieden van zorgarrangementen samen met de partners (zorgorganisaties); 3. het overnemen van (intramuraal) zorgvastgoed van zorgorganisaties. De eerste optie lijkt het meest voor de hand te liggen. Deze past het beste binnen het nieuwe overheidsbeleid, dat de corporaties dwingt om zich terug te trekken op hun kerntaken. De praktijk is anders. De zorgvraag van huurders is vaak zwaarder dan de reguliere huisvesting biedt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ouderen die s nachts uit hun bed vallen en snel hulp nodig hebben. De reguliere thuiszorg kan dit niet alleen opvangen en de oudere mist de sociale veiligheid. Daarom blijven de klassieke aanleunwoningen (geclusterde extramurale woonvormen) aantrekkelijk. Dat dwingt dus tot samenwerking met zorgorganisaties. De laatste optie is de minst waarschijnlijke. Waarom wilt u als corporatie het probleem van een zorgorganisatie overnemen? Toch lijken ook hier kansen te liggen voor die corporaties die een nieuw model weten te ontwikkelen waarbij het vastgoed getransformeerd wordt tot levensloopbestendige huisvesting. De zorg komt in handen van de zorgorganisatie en de huisvesting wordt ondergebracht bij de corporatie. In alle gevallen is samenwerking tussen beide partijen van belang om de extramuralisering in goede banen te leiden. Een eerste stap is een goed onderscheid tussen woonservicekosten en zorgservicekosten. Het scheiden van de exploitatie van het vastgoedeigenaarschap en het dagelijks beheer is een goede tweede stap. Het belangrijkste is echter dat de ene partner van de andere weet wat deze wel en niet doet. Daarover later meer. Deze beknopte handleiding laat zien met welke wetten en regels u te maken krijgt als u de keuze maakt om woonruimten gericht op zorg te blijven verhuren. Alle praktische kanten worden benoemd en kort toegelicht. U zult snel tot de conclusie komen dat extramurale verhuur en samenwerking met zorgorganisaties veel vraagt van uw organisatie, ook richting huurders. Nieuwe wet- en regelgeving beïnvloedt de verhuur Bij het verhuren van zorgwoningen komt u in aanraking met tal van privaat- en publiekrechtelijke wetten en regels. Het overgrote deel van deze regels is dwingend van aard, wat inhoudt dat u hiervan niet (ten nadele van de huurder) mag afwijken. Dit is voor u als corporatie bekend terrein. Echter, zorgwoningen zijn anders van aard en opzet dan een reguliere huurwoning. Dit leidt met enige regelmaat tot bijzondere situaties. Daarnaast is de mutatiegraad in de ouderenhuisvesting vele malen hoger dan in reguliere huisvesting. Dit vraagt om aandacht voor de administratieve en logistieke processen. Hieronder de belangrijkste regels waarmee u als corporatie te maken krijgt. De uitwerking kan anders zijn dan u gewend bent. Ook is dit afhankelijk van het gekozen samenwerkingsmodel. Huurwetgeving (Burgerlijk Wetboek, boek 7) --Huurbescherming: ook de zorgbewoner heeft een zeer sterke huurbescherming, waardoor opzegging van de huur alleen op limitatieve gronden mogelijk is. --Koppeling zorg- en huurcontract: Het lijkt vooralsnog wel mogelijk om onder bepaalde voorwaarden en condities een koppeling te leggen tussen de huurovereenkomst en de zorglevering. Bij het opzeggen van de zorgovereenkomst door de huurder kan dit dan ook leiden tot het einde van de huurovereenkomst. De vraag is of de koppelverkoop ook juridisch stand houdt als de corporatie rechtstreeks de verhuurder van de zorgbewoner is. 6 BMC Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
7 --Einde contract bij overlijden: Van rechtswege eindigt een huurovereenkomst pas twee volle kalendermaanden na het overlijden van de huurder. Alleen de huurder (erfgenamen) kan eerder opzeggen, met inachtneming van de wettelijke opzegtermijn. Dit betekent dat de huurbetaling weliswaar doorloopt, maar dat de zorgopbrengsten per direct wegvallen. Als de zorgorganisatie de hoofdhuurder is, levert dit voor de corporatie een risico op. Bij te veel mutaties komt de liquiditeit van de zorgorganisatie onder druk te staan. De zorgorganisatie zal op dat moment een verlaging van de huursom willen. --Demarcatie onderhoud: De wet schrijft voor welk onderhoud voor wiens rekening komt. Bij zorgorganisaties ligt de primaire aandacht van de organisatie bij de zorg en niet bij het vastgoed. Huurprijzenwet woonruimte --Maximaal redelijke huurprijs: In de sociale huursector wordt aan de hand van het woningwaarderingsstelsel door de wetgever de maximale huurprijs bepaald. Deze regeling is onverkort van kracht voor zorgwoningen. De vraag zal altijd zijn of de huurder de maximale huurprijs wel wil en kan betalen. Het is ook een strategisch vraagstuk op welk marktsegment u zich richt. --Huurprijsaanpassing: De jaarlijkse herziening van de huurprijs (huurverhoging) is vastgelegd in een wettelijke procedure met fatale termijnen. Het niet volgen van de termijnen en procedures leidt tot vernietigbaarheid van de huurverhoging. De huidige inkomensafhankelijke huurverhoging vraagt om extra registratievereisten voor u als verhuurder. Voor de cliënt/huurder zijn de huur- en zorgtoeslagen van eminent belang om aan de maandelijkse verplichtingen te kunnen voldoen. Besluit servicekosten --Kostenposten: De wetgever heeft vastgesteld welke kostenposten wel en niet doorbelast mogen worden aan de huurder en tot welk maximale tarief. Ook de verdeelsleutels liggen vast in het beleid van de huurcommissie. Het komt regelmatig voor dat u als verhuurder niet alle kosten, die u wel moet maken, mag doorberekenen aan de huurders. Kosten die niet contractueel vastliggen mogen in ieder geval niet (meer) doorbelast worden aan de huurders. Belangrijk aandachtspunt is het maken van een juiste scheiding tussen woonservicekosten en zorgservicekosten. Alleen de eerste groep valt onder de jurisdictie van de huurcommissie. --Jaarlijkse afrekening: Elk jaar moet er voor 1 juli met de huurders afgerekend worden over het verschil tussen het voorschot en de werkelijke kosten. Overschrijding van deze termijn betekent dat de verhuurder geen naheffing meer mag opleggen. De huurder echter mag tot drie jaar na dato te veel betaalde bedragen wel terugvorderen. Het komt nu voor dat de zorg- en woonservicekosten niet zijn gescheiden. De zorgorganisatie verzorgt bepaalde zaken die formeel onder de woonservicekosten vallen of de corporatie int de zorgservicekosten. U moet goede afspraken maken over het tijdig aanleveren van de benodigde stukken voor het maken van de jaarlijkse afrekening. Warmtewet De Warmtewet is een energiewet en regelt de levering van warmte aan consumenten. Door de invoering van de wet worden exploitanten van een warmtenet behandeld als energieleveranciers. Dat geldt dus ook voor woonzorglocaties die een warmtenet (collectieve installatie) hebben. Wet overleg huurder/verhuurders Ook bij zorgwoningen moet de verhuurder minimaal eenmaal per jaar overleggen met huurdersorganisaties en bewonerscommissies. Zij hebben daarbij de volgende rechten: informatierecht, overlegrecht, adviesrecht en agenderingsrecht. Bewonerscommissies hebben iets minder rechten dan huurdersorganisaties. Zij mogen niet meepraten over algemene plannen, maar alleen over specifieke plannen voor hun wooncomplex, bijvoorbeeld over sloop en renovatie van de woningen of het servicekostenpakket. Zelf aangebrachte veranderingen Huurders hebben een wettelijk recht om binnen bepaalde grenzen (spelregels) aanpassingen te doen aan hun woonruimte. Als verhuurder moet u die aanpassingen gedogen. Bij vertrek van de huurder kunt u gedwongen worden de huurder een kostenvergoeding te betalen als hij bepaalde voorzieningen achterlaat. Overigens kunt u ook vanuit de (nieuwe) Wmo gedwongen worden bepaalde woningaanpassingen te gedogen die de huurder bij vertrek mag achterlaten. Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg BMC 7
8 Bestemmingsplan/Wro --Woonbestemming: Bij verhuur van woonruimte verandert de bestemming van een zorgcomplex in een wooncomplex. Dit kan onder een ander planologisch regime vallen. In dat geval is een wijziging van het bestemmingsplan noodzakelijk voor extramurale verhuur. --Parkeernormen: Veel gemeenten kennen bij een woonbestemming een vaste parkeernorm. Als organisatie kunt u dus gedwongen worden om parkeerplaatsen aan te leggen bij het veranderen van de bestemming. De feitelijke behoefte is op dat moment niet relevant. Bouwbesluit/Gebruiksbesluit Bij het opsplitsen van het voormalige verzorgingshuis in meerdere zelfstandige (extramurale) woonruimten, valt de beoordeling van de bouwkundige status en de veiligheid op bepaalde onderdelen onder andere regels en voorschriften. Een nadere analyse van de gevolgen hiervan is sterk afhankelijk van de fysieke eigenschappen van een locatie. Toekenning huisnummers Voordat u tot verhuur van een zelfstandige woonruimte kunt overgaan, moet u bij de gemeente een verzoek indienen om huisnummers toe te kennen aan de woonruimten. Zonder huisnummer kan de huurder geen huurtoeslag aanvragen en zich niet op een eigen adres inschrijven. Privacywetgeving Voor een huurder geldt een strengere bescherming van de privacy dan voor een zorgcliënt. Het aantal gegevens dat u mag vastleggen en delen met de zorgorganisatie is beperkt. Op overtreding van deze regelgeving staan zware sancties. Wet WOZ --Verandering objectafbakening: Door de toekenning van een eigen huisnummer verandert het complex van een zorgcomplex in een wooncomplex. Er geldt dan een andere manier van waarderen. --Objecten worden zelfstandig belastingobject: Elke woonruimte krijgt voortaan een eigen aanslag voor de gemeentelijke lasten (afvalstoffenheffing, OZB en rioolrechten). Dit leidt tot een aanzienlijke verhoging van de belastingdruk. Huisvestingsverordening Toewijzing leegkomende woningen: Zodra er sprake is van verhuur van woonruimte in de sociale sector zal een huurder, afhankelijk van de regionale huisvestingsverordening, een woonvergunning moeten verkrijgen voordat hij of zij de woning mag betrekken. De gemeente kan zich op dat moment met de toewijzing van woonruimte gaan bemoeien. Bij de toewijzing van woonruimte wordt getoetst of de woonruimte passend is. Een inkomenstoets maakt daarvan deel uit. Minister Blok heeft de Tijdelijke Regeling Diensten van Algemeen Economisch Belang Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting op 14 mei 2013 aangepast. Dit heeft onder andere gevolgen voor de inkomenstoets van woningzoekenden voor woonruimten die via derden worden verhuurd. Op grond van de tijdelijke regeling zijn woningcorporaties sinds 1 januari 2011 verplicht om ten minste 90 procent van hun vrijkomende woningen met een huur onder de 699,48 (prijspeil 2014) toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tot ,- (prijspeil 2014). Deze verplichting geldt ook wanneer een woningcorporatie door tussenkomst van een derde verhuurt. Deze informatie dient door de zorgorganisatie te worden geleverd. De aansprakelijkheid voor de aanlevering van deze gegevens moet u goed regelen. Dit risico kunt u afwentelen op de zorgorganisatie als die niet aan de verplichtingen voldoet. Vanaf een bepaalde zorgzwaarte is de inkomenstoets niet relevant. Toeslagen (Belastingdienst) Wanneer de woning in de sociale sector valt en het inkomen van de huurder ontoereikend is, kan de huurder een beroep doen op huurtoeslag. Voor de zorg kan de bewoner, afhankelijk van inkomen en vermogen, een beroep doen op de zorgtoeslag. 8 BMC Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
9 Inrichten van de nieuwe (huur)administratie Naast alle wet- en regelgeving waarmee u te maken krijgt, zal ook de administratie op onderdelen anders en verder ingericht moeten worden om aan alle eisen te kunnen voldoen. Het gaat daarbij onder andere om de volgende zaken: --samenwerking en uitwisseling met zorgorganisaties binnen de geldende privacyregelingen; --servicekostenadministratie en jaarlijkse afrekening en de scheiding tussen zorgservicekosten en woonservicekosten; --cliëntenregistratie. Het is bovendien aan te raden om een mutatiebeleid af te stemmen met de zorgorganisatie en om een checklist te maken van alle (interne) handelingen wanneer een klant verhuist. Steeds meer zorgorganisaties die zelf huurder blijven van het zorgvastgoed maar wel extramuraal onderverhuren, kijken naar corporaties om het huurbeheer aan hen over te dragen. Indachtig de beleidsplannen van het ministerie is het de vraag of corporaties in de toekomst nog wel extern vastgoed mogen beheren. Gelukkig zijn er ook marktpartijen, zoals Buytenshuis 1, die zich specifiek op deze kwesties richten en het huurbeheer van de zorglocaties kunnen overnemen. Zo kunt u als corporatie de zorgorganisatie toch ondersteunen en de professionalisering van het huurbeheer borgen. Dit is ook in uw belang. Een belangrijk aandachtspunt bij zorgwoningen is het actualiseren van het incassobeleid. Hoe wordt binnen de zorgorganisatie omgegaan met eventuele betalingsachterstanden en navorderingen? Is er een gescheiden incassotraject tussen de corporatie en de zorgorganisatie? De doelgroep is kwetsbaar en navorderingen indienen na een overlijden is niet altijd eenvoudig. Om de financiële risico s te beperken zal uw organisatie haar debiteurenbeleid strak moeten inrichten en goed moeten afstemmen met de zorgorganisatie. De juiste overeenkomsten Voor het vastleggen van de afspraken heeft BMC een modelhuurovereenkomst ontwikkeld, waarin ook een koppeling is gelegd met de zorgovereenkomst. Deze overeenkomst heeft waardevolle bijlagen, te weten: een model voor het huishoudelijk reglement, het reglement en de taakverdeling voor de huismeester en een model voor de servicekosten. Dit samenspel van overeenkomst en bijlagen zorgt voor een juridisch juiste basis om als corporatie de risico s te minimaliseren. Een aandachtspunt bij het opstellen van de overeenkomst is het opnemen van een bankgarantie of borgstelling bij de huurder. Ons advies is om altijd minimaal 1 maand borgstelling op te nemen (zie ook de vorige paragraaf). Financiële vraagstukken Een keuze voor extramurale verhuur van een complex heeft gevolgen voor de financiële bedrijfsvoering. Daarbij is ook aandacht nodig voor de bekostiging van algemene ruimten, zoals de keuken en de recreatieruimte. Bij het volledig extramuraliseren van een locatie is er geen dekking meer voor de huur van deze ruimten. Als cliënten rechtstreeks van de corporatie huren is het maar de vraag of de zorgorganisatie de overige ruimten nog wel wil of kan huren. De kans bestaat dat allerlei faciliteiten dus wegvallen, wat de aantrekkelijkheid van een woonruimte kan verlagen. 1 Buytenshuis helpt uitvoerende en (financieel-)administratieve taken op een verantwoorde manier buytenshuis te plaatsen (zie Buytenshuis is een initiatief van BMC Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg BMC 9
10 De belangrijkste financiële elementen zijn: --Bedrijfswaarde (impairment): Als het vastgoed op de balans van een organisatie staat, moet jaarlijks voor de jaarrekening de bedrijfswaarde worden bepaald. Normaliter wordt hiervoor een externe taxateur ingeschakeld. BMC beschikt hiervoor over de benodigde gecertificeerde specialisten. Bij extramuralisering zal de bedrijfswaarde van een locatie altijd veranderen. Zodra de bedrijfswaarde lager uitkomt dan de boekwaarde, is er sprake van een impairment. In dat geval moet bedrijfseconomisch een afwaardering van de balans plaatsvinden. Deze afwaardering kan voor een corporatie grote gevolgen hebben voor de solvabiliteit en daarmee voor de liquiditeit. --Verhuurdersheffing: Sinds 1 januari 2013 geldt de Wet verhuurdersheffing. Deze regeling is ook van toepassing op extramurale zorgwoningen met een huurprijs lager dan 699,40. U moet dan aangifte doen bij de Belastingdienst en waarschijnlijk ook hierover Verhuurdersheffing betalen. --Verandering afschrijvingstermijnen: Voor een zorgcomplex geldt normaliter een afschrijvingstermijn van 30 jaar (accountancyrichtlijnen NBA en NZA). Voor wooncomplexen geldt normaliter een afschrijvingstermijn van 50 jaar. Bij gemengde complexen bestaat de mogelijkheid om binnen bepaalde grenzen daaruit te kiezen. Als er een impairment dreigt, kan het verlengen van de afschrijvingstermijn wellicht het probleem verkleinen. --Belastingregime: De zorgorganisaties hebben de mogelijkheid om de zorg en het vastgoed in aparte juridische entiteiten onder te brengen. In het verleden konden eventuele verliezen en winsten verrekend worden. Sinds kort is dat niet meer mogelijk. Dit houdt in dat als er op de huisvesting winst gemaakt wordt, dit onder de vennootschapsbelasting valt. De vraag is dan of het voor een zorgorganisatie wel interessant is om het vastgoed over te dragen aan een corporatie. Eventuele verliezen kunnen dan namelijk ook niet meer verrekend worden. Het fiscale regime van een corporatie is overigens op meerdere punten anders dan dat van een zorgorganisatie. Strategische en tactische vraagstukken Naast de hiervoor genoemde operationele vraagstukken blijven er tal van tactische en strategische vragen over. Uw corporatie moet aan de voorkant de zaken op orde hebben of keuzes maken om te voorkomen dat u bij de uitvoering voor onnodige uitdagingen komt te staan. Zaken waar u op moet letten zijn: --Inrichten beheerorganisatie: Neemt u het beheer over van de zorgorganisatie en kiest u voor een eigen beheerorganisatie of besteedt u dit (gedeeltelijk) uit aan een externe professional? Zo ja, waar maakt u dan de knip in de werkzaamheden? --Koppeling zorg en huur: Kiest u wel of niet voor een verplichte koppeling tussen het huurcontract en de zorgen dienstverlening? Kent u van beide varianten de voor- en nadelen? --Afspraken zorgkantoor: Bent u voldoende op de hoogte van de afspraken van de zorgorganisaties met het zorgkantoor? --Toestemming College Sanering Zorgvoorzieningen: Als het complex gerealiseerd is door de zorgorganisatie, onder het toenmalige bouwregime, zult u formeel ook toestemming moeten krijgen van het College Sanering Zorgvoorzieningen voordat u overgaat op extramurale verhuur. --Toestemming eigenaar: Als u het complex in zijn geheel verhuurt aan de zorgorganisatie, moet u afspraken maken over onderverhuur. Door de huurbescherming van de bewoners kan dit een conflict opleveren als de hoofdhuurovereenkomst op enig moment eindigt. --Toestemming financier: Als er sprake is van een (hypothecaire) financiering op het bestaande vastgoed, heeft u ook van de geldverstrekker toestemming tot verhuur nodig. In de meeste financieringsvoorwaarden is (onder) verhuur niet toegestaan zonder expliciete voorafgaande toestemming van de geldverstrekker. --Arrangementen: In de basis bent u verhuurder en krijgt u te maken met verschillende zorgaanbieders. De huurder heeft het recht zijn eigen zorgaanbieder uit te kiezen. In woonzorgcomplexen kan de corporatie een zorgorganisatie aanwijzen als preferente aanbieder. De jurisprudentie op dit vlak is nog volop in ontwikkeling. U moet keuzes maken over de (zorg)arrangementen die u wilt bieden in relatie tot de huurovereenkomst. Daarbij gaat het om zaken als het gewenste basisniveau van voorzieningen. --Marketingbeleid: Huurders zullen zich in vele regio s niet vanzelf (meer) inschrijven voor zorgwoningen en moeten actief geworven worden. Daarom zult u moeten nadenken over een marketingbeleid dat past bij uw imago en de doelgroep. 10 BMC Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
11 Een laatste niet onbelangrijk punt is dat u meer inzicht nodig heeft in de wensen van uw (toekomstige) klanten. Daarvoor zal het in de meeste gevallen nodig zijn om een marktanalyse uit te voeren, waarin de volgende zaken bepaald worden: --omvang doelgroep --inkomensniveau --markthuur (wat wil en kan men betalen) --omvang en prijsstelling servicepakket --samenstelling zorgpakket --concurrentie Van uitdagingen naar kansen De verhuur van zorgwoningen is een complexe materie die vraagt om strategische keuzes en een zorgvuldige inrichting van de (administratieve) organisatie. Voor veel corporaties betekent dit een veranderend speelveld met andere regels en risico s. Al met al staat u voor een uitdagende periode als uw organisatie heeft gekozen voor extramurale verhuur of het overnemen van het vastgoed van zorgorganisaties. BMC helpt u graag in deze transitie. Dan zet u, samen met een expert als adviseur, deze uitdagingen om in kansen. Neem voor meer informatie of een afspraak met een van onze specialisten contact op: --Ron Stevens, senior adviseur, via of Joël Scherrenberg MBA MRICS, senior adviseur, via of Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg BMC 11
12 TELEFOON INTERNET
Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg
Praktische handleiding Scheiden wonen en zorg Een praktische handleiding om verhuur(beleid) op te zetten BMC Groep November 2013 Joël Scherrenberg, Jan Hoogendorp en Erwin Scheepers Inhoud De strategische
Faq s Scheiden van Wonen en Zorg
Faq s Scheiden van Wonen en Zorg In onderstaand overzicht zijn de meest gestelde vragen over het Scheiden van Wonen en Zorg verzameld. Mocht uw vraag hier niet worden behandeld mail deze dan naar scheidenvanwonenenzorg@tno.nl.
Praktijksessie Realisatie van kleinschalige woonzorg voorzieningen
Scheiden van Wonen en Zorg Praktijksessie Realisatie van kleinschalige woonzorg voorzieningen KMVG Zorghotel Merlinde Breda 29 november 2012 Mr M.L.J. (Maaike) Bomers 2BW Advocaten Nijmegen www.2bwadvocaten.nl
Doet scheiden lijden?
Doet scheiden lijden? Extramuralisering na Zorgakkoord en Kamerbrief Jasper Klapwijk Strateeg Espria Woonzorg Nederland Apeldoorn, 30 mei 2013 Extramuralisering voor zorgaanbieders Waar staan we? Zorgakkoord
PRAKTISCHE KENNISBIJEENKOMSTEN (VER)HUUR
PRAKTISCHE KENNISBIJEENKOMSTEN (VER)HUUR 3 BASISTHEMA S 26 maart Huurovereenkomsten en Huurrecht 8 april Huurprijs(beleid) en servicekosten 22 april Fiscale aspecten bij scheiden van wonen en zorg 2 SPECIFIEKE
Seminar Visyn: Kansen door scheiden van wonen en zorg
Seminar Visyn: Kansen door scheiden van wonen en zorg Hoe maak ik mijn zorgvastgoed toekomstbestendig? Mr. Remco Vissink 18 september 2014 Even voorstellen Remco Vissink Advocaat/partner bij DUDOK Bouw-
Medezeggenschap bij scheiden wonen en zorg. Simone Bovenhorst consulent regio Noord-Oost Nederlandse Woonbond
Medezeggenschap bij scheiden wonen en zorg Simone Bovenhorst consulent regio Noord-Oost Nederlandse Woonbond 1 Wat ga ik vertellen? Huidige regelgeving: - huurprijs en servicekosten - Wmcz - Wohv (Overlegwet)
De zorgorganisatie als woningverhuurder?!
De zorgorganisatie als woningverhuurder?! en de kracht van de huurder! ACTIZ 25 oktober 2012, Nieuwegein Carolien Vermaas, directeur Vastgoed Een globale verkenning 1. Waarom sta ík hier? 2. Welke kaders
ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE?
ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE? WWW.AEDES.NL MAART 2015 DE NIEUWE ONINGWET Vanaf 1 juli 2015 gelden nieuwe regels voor woningcorporaties. De invoering van de nieuwe Woningwet betekent dat ook
samenvatting WOONZORGVISIE GEERTRUIDENBERG Woonzorgvisie Geertruidenberg 4 maart 2015 Pagina 1
samenvatting WOONZORGVISIE GEERTRUIDENBERG Woonzorgvisie Geertruidenberg 4 maart 2015 Pagina 1 Inleiding In de gemeente Geertruidenberg staan al geruime tijd woonzorgcomplexen op de nominatie om herontwikkeld
IVVU Kennisbijeenkomst Afspraken Corporatie (eigenaar) en Zorgorganisatie (huurder)
1 IVVU Kennisbijeenkomst Afspraken Corporatie (eigenaar) en Zorgorganisatie (huurder) 26 maart 2014 Tanja de Groot VBTM Advocaten www.vbtm.nl t.de.groot@vbtm.nl Inhoud van de presentatie 2 Waarom nieuw
De uitdagingen rondom zorgvastgoed. Bestuursvergadering 14 juni 2012 (inclusief aanvullingen)
De uitdagingen rondom zorgvastgoed Bestuursvergadering 14 juni 2012 (inclusief aanvullingen) De elementen van de uitdaging Bekostiging: Normatieve huisverstingscomponent Scheiden wonen en zorg Strategie:
De business case op zijn kop Uitdagingen in de ouderen huisvesting
De business case op zijn kop Uitdagingen in de ouderen huisvesting Willemijn Souren - la Fleur 9 april 2015 Programma Korte introductie Woonzorg Nederland Enkele cijfers De nieuwe klant De basis: het huidige
Scheiden van wonen en zorg
in essentie geen vastgoedvraagstuk René Hendriks In essentie geen vastgoedvraagstuk Effect op de zorgexploitatie vele malen groter Zorg ontvangen in een wooncomplex Ga ik zelf verhuren? Wonen in een OF
Contractrisico s van zorgvastgoed tussen belegger en zorgexploitant. Mr. Remco Vissink 17 november 2016
Contractrisico s van zorgvastgoed tussen belegger en zorgexploitant Mr. Remco Vissink 17 november 2016 Contractrisico s van zorgvastgoed onderverhuur toestemming Csz/NZa extramuraal gebruik sale-and-leaseback
Strategie & omgeving. Bram Baselmans Brenda Meusen-den Ouden
IVVU: Leergang innoveren locaties intramurale zorg Strategie & omgeving Bram Baselmans Brenda Meusen-den Ouden Programma leergang Blok 1: Strategie & omgeving Blok 2: Zorg & bedrijfsvoering Blok 3: Wonen
VOORBEELD HUURCONTRACT ZELFSTANDIGE WOONRUIMTE MET ZORGBEPALING (KOPPELBEDING) 1
VOORBEELD HUURCONTRACT ZELFSTANDIGE WOONRUIMTE MET ZORGBEPALING (KOPPELBEDING) 1 De ondergetekenden: De..., statutair gevestigd en kantoorhoudende te..., aan de... nr... hierna te noemen: "verhuurder",
KCWZ ledenbijeenkomst workshop hoofdlijnen huurrecht
1 KCWZ ledenbijeenkomst workshop hoofdlijnen huurrecht 11 JUNI en 20 JUNI 2013 Mw. mr. T.J. de Groot (Tanja) VBTM Advocaten www.vbtm.nl t.de.groot@vbtm.nl Vragen n.a.v. scheiden wonen en zorg 2 Status
VOORBEELD-HUUROVEREENKOMST VOOR DE VERHUUR VAN ZORGVASTGOED DOOR WONINGCORPORATIE AAN ZORGORGANISATIE 1
TOELICHTING BEHOREND BIJ: VOORBEELD-HUUROVEREENKOMST VOOR DE VERHUUR VAN ZORGVASTGOED DOOR WONINGCORPORATIE AAN ZORGORGANISATIE 1 Achtergrond Dit jaar (2013) is een start gemaakt met extramuralisatie.
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 601 Initiatiefnota van de leden Berckmoes-Duindam en Van der Linde over beschermd wonen Nr. 2 INITIATIEFNOTA 1. Inleiding Veel mensen die zich
SCHEIDEN WONEN & ZORG: TOOL RISICOBEHEERSING
SCHEIDEN WONEN & ZORG: TOOL RISICOBEHEERSING Corporaties waren vroeger verzot op hun zorgvastgoed. Een stabiele huurder, stevige inkomsten en een langjarig contract. Geen omkijken naar. Hoe anders is het
Herbestemming verzorgingshuizen pagina 1 van 5
Notitie Herbestemming van verzorgingshuizen voor starters & nieuwe statushouders, valt snel te regelen Project Herbestemming verzorgingshuizen Plaats/datum Houten, 23 september 2015 Behandeld door de heer
Zorg voor corporatiebezit
Zorg voor corporatiebezit Juni 2015 Duidelijk. DTZ Zadelhoff www.dtz.nl Het speelveld en de veranderingen in het zorglandschap De rol van woningcorporaties op het gebied van zorgvastgoed staat onder druk
Scheiden van wonen en zorg
Scheiden van wonen en zorg de exploitatie van de zorg en dienstverlening drs. J.H.M. van Ginneken 25 oktober 2012 Overheidsbeleid SWZ Beleidsstukken 24 juni 2012: Voortgangsrapportage Hervorming Langdurige
Marketing van het verzorgingshuis
Marketing van het verzorgingshuis Het was nooit een probleem; de klant kwam vanzelf. Het verzorgingshuis was wellicht geen aanlokkelijk vooruitzicht, maar wel een dankbaar alternatief als thuis wonen niet
Dit Aanhangsel hoort bij de huurovereenkomst gesloten op tussen en
VOORBEELD-TEKST 1 VOOR DE VERHUUR DOOR INTERMEDIAIRE ORGANISATIES ter aanvulling op de overeenkomst voor verhuur van een zorgvastgoed voorziening door een woningcorporatie aan een zorgorganisatie Dit Aanhangsel
Scheiden van wonen en zorg (SWZ) Technische Briefing Tweede Kamer 7 maart
Scheiden van wonen en zorg (SWZ) Technische Briefing Tweede Kamer 7 maart Inhoudsopgave - Historie - Kabinetsplannen - Huidige bekostiging - Verdieping V&V - Vervolgstappen Historie wonen in de AWBZ 1963
WORKSHOP WONEN EN ZORG
WORKSHOP WONEN EN ZORG 4 OKTOBER 2016 September 2013 WAT GAAN WE DOEN Inleiding Hervorming Langdurige Zorg Financiering Zorg en Zorgvastgoed Effecten Wat betekent dit voor corporaties Aantal praktijkvoorbeelden
Praktijkvoorbeeld. Pagina 1 van 5
Toekomst verzorgingshuizen: complexiteit exploitatie zorg- en dienstverlening vaak over het hoofd gezien Vooral kleine verzorgingshuizen krijgen het lastig Door de extramuralisering van de zorgzwaartepakketten
Zorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief
Zorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief drs. ing. Bert Krikke Conferentie Scheiden van Wonen en Zorg in een vergrijzende samenleving Delft, 12 juni 2012 Introductie Strategie, advies,
wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief
wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief scheiden van Verblijf van wonen naar Wonen en zorg & van verblijf naar wonen door extramuralisering en scheiden wonen/zorg Programma Doel van vandaag Meer grip
Vastgoed en zorg. Syllabus. Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen.
Syllabus Vastgoed en zorg Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief artikelen over strategisch vastgoedbeleid in de zorg, investeren in zorgvastgoed
Rapport sluiting verzorgingshuizen
Rapport sluiting verzorgingshuizen ActiZ is een ondernemende branchevereniging die haar leden faciliteert om een gezonde onderneming te kunnen exploiteren die hoogwaardige zorg en ondersteuning biedt.
Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van..., nr..., Directie Constitutionele Zaken en Wetgeving;
Besluit van tot wijziging van het Besluit huurprijzen woonruimte (aanpassing woningwaarderingsstelsel) Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van..., nr...., Directie
MEMO HERZIENING WONINGWET
MEMO HERZIENING WONINGWET Nieuwe corporatiebestel van kracht op 1 juli 2015 Op 17 maart 2015 heeft de Eerste Kamer unaniem ingestemd met de gewijzigde Woningwet 1 die tot doel heeft het functioneren van
Modelcontract tijdelijke verhuur zelfstandige DAEB-woonruimte aan bijzondere doelgroepen (juli 2016)
Modelcontract tijdelijke verhuur zelfstandige DAEB-woonruimte aan bijzondere doelgroepen (juli 2016) Aedes en Platform31 bieden de corporaties een modelcontract aan voor de tijdelijke verhuur van zelfstandige
Leegstand, herbestemming en verzorgingshuizen: een verkenning door de oogharen heen
Lars Brugman Lars Brugman is projectadviseur/onderzoeker bij Kadaster Ruimte & Advies. Hij legt zich toe op complexe maatwerkvraagstukken vanuit de bij het Kadaster beschikbare ruimtelijke informatie.
De wereld van de zorg en haar NHC s voor MKW. Bram Baselmans senior adviseur
De NHC s en Woningcorporaties De wereld van de zorg en haar NHC s voor MKW Bram Baselmans senior adviseur Bram Baselmans Bouwkunde TU Eindhoven Vastgoedmanagement AAG vanaf 2002 Financiële vraagstukken
Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant
Platform Wonen Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant Donderdag 24 november 2016 Thuisvester Visie Tien keuzes strategische visie Woningwet: Belangrijkste
Scheiden van wonen en zorg
Robert Rijpstra* en Eric Janssen** Scheiden van wonen en zorg Vanaf 1 januari 2013 is het scheiden van wonen en zorg ingevoerd. Nieuwe cliënten met een zorgzwaartepakket 1 of 2 moeten voortaan zelfstandig
Bijlage veelgestelde vragen Passend Toewijzen
Bijlage veelgestelde vragen Passend Toewijzen A) WONINGWET: ALGEMEEN 1. Wat is de nieuwe Woningwet? De nieuwe Woningwet geeft nieuwe regels voor de sociale huursector. Met de herziening wil de overheid
Vastgoed en Ontwikkeling
Vastgoed en Ontwikkeling in de Zorg Door: Henk Brinkman MBA Raad van Bestuur Breda, 29 november 2012 Onderwerpen presentatie 1. Bestuurlijke visie op het veranderde zorglandschap 2. Voorbeeld Business
Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers
Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers Renske Jongsma en Martijn Schut Directie Woningmarkt Woningvoorraad Woningtype mln % Koopwoningen Corporatie huurwoningen Corporatie huurwoningen
Gevolgen van de Woningwet voor huurders en woningzoekenden vraag- en antwoordlijst
Gevolgen van de Woningwet voor huurders en woningzoekenden vraag- en antwoordlijst Op 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet ingegaan. U leest hier wat deze nieuwe wet mogelijk voor u betekent. We hebben de
Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis?
Hoe vind je in Gouda een huis? In deze brochure beantwoorden we de meest gestelde vragen over het kopen of huren van een huis in Gouda. Staat uw vraag er niet bij? Neem voor een sociale huurwoning contact
Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016
Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2014Z11661
Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders
Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
Retouradres / Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Uw kenmerk Datum 6 juni 2013 Betreft vergrijzing, extramuralisering
Gevolgen van Woningwet en Regeerakkoord voor het lokale speelveld
Gevolgen van Woningwet en Regeerakkoord voor het lokale speelveld Futuraplatform - vrijdag 16 november 2012 Leo Gerrichhauzen Gerrichhauzen en Partners 2012 Van verzelfstandiging naar publieke sturing
COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp. Zienswijze ontwerpvoorstel scheiding DAEB/niet-DAEB. Te besluiten om
COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Zienswijze ontwerpvoorstel scheiding DAEB/niet-DAEB Te besluiten om 1. een positieve zienswijze aan de SOR af te geven over het ontwerpvoorstel scheiding DAEB/niet-DAEB; 2. de
Een nieuw leven Zorgvastgoed.nl
Een nieuw leven Zorgvastgoed.nl 16 februari 2017 Inhoud De ontwikkelingen in de sector De sector in actie De praktijk De martkwaardering De transitie 2010 tot en met 2017 tot 2010 Kapitaalslasten methodiek
De juridische context van Scheiden Wonen Zorg. Huurovereenkomst tussen corporatie en zorgaanbieder
De juridische context van Scheiden Wonen Zorg Extramuralisatie is een feit. Corporaties en zorgaanbieders maken daarom analyses van de toekomstwaarde van hun zorghuisvesting. Daarbij horen juridische vragen
Wim Wensing. Corporatie Congres - USP 16 mei 2013
Wim Wensing Corporatie Congres - USP 16 mei 2013 AMVEST: AANDEELHOUDERS, STRUCTUUR EN KLANTEN Aandeelhouders (PfZW en AEGON) Amvest Amvest Development 800 woningen in ontwikkeling (stand 31-12-2012) Development
Professionele verhuur donderdag 10 april 2014
Professionele verhuur donderdag 10 april 2014 Programma Terugblik vorige keer. Kennismaking en doel bijeenkomst De prak?jk van het scheiden van wonen en zorg bij zorgorganisa?es. Waar lopen zorgorganisa?es
Bijlage 5. Wonen met zorg, Ouderenhuisvesting
Bijlage 5. Wonen met zorg, Ouderenhuisvesting 4.1 Analyse Meer mensen met vraag naar zorg en ondersteuning De komende jaren zal de groep mensen met beperkingen als gevolg van ouderdom toenemen. Dit heeft
Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting
Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting Praktische informatie over staatssteun voor woningcorporaties per 1 januari 2011 Woord vooraf Ter uitvoering
Vraag en antwoord subsidieregeling huisvestingsvoorziening
Vraag en antwoord subsidieregeling huisvestingsvoorziening Huisvestingsvoorziening en taakstelling 1 Wij willen in onze gemeente de regeling huisvestingsvoorziening gebruiken om 50 vergunninghouders te
Beleidsnotitie bijdrage aan de combinatie Wonen en Zorg (Prestatieveld 6 uit het BBSH)
Beleidsnotitie bijdrage aan de combinatie Wonen en Zorg (Prestatieveld 6 uit het BBSH) Voorwoord Het bouwen van woningen en dan met name voor de verkoop was tot 2008 een lucratieve aangelegenheid. Rendement
- 9 JULI I~~ Cj. De extramuralisering versnelt. De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer \dir/cb. Geachte heer, mevrouw,
De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50 I~~ Cj Contactpersoon Martijn van der Linden,
Nieuwsflits 16 september 2015
reacties@hbvzflats.nl Gisteren, op de derde dinsdag van september maakte het Kabinet zijn beleidsvoornemens voor het komende jaar (en de jaren daarna) bekend. In de Rijksbegroting 2016 is over (de te sturen
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2016Z01227
Wonen in het Land van Heusden en Altena. Gemeenteraden en woningcorporaties 10 maart 2015
Wonen in het Land van Heusden en Altena Gemeenteraden en woningcorporaties 10 maart 2015 Agenda P. van den Heuvel: De nieuwe Woningwet hoofdpunten W. Bijl: Regionale verankering in het Land van Heusden
De samenwerkingsagenda voor. de fysieke opgave rond decentralisaties en langer thuis wonen
De samenwerkingsagenda voor de fysieke opgave rond decentralisaties en langer thuis wonen Vandaag om de tafel Gemeenten Corporaties Zorgpartijen Andere organisaties Doel Agenda opstellen waarmee bestuurders
Huurverhoging 2015 Adviesaanvraag
Huurverhoging 2015 Adviesaanvraag Amsterdam 16 februari 2015 1. Inleiding Voor u ligt het voorstel voor de jaarlijkse huurverhoging van Eigen Haard voor de periode 1 juli 2015 tot 30 juni 2016. Dit voorstel
WELKOM! Discussie- en netwerkbijeenkomst Scheiden Wonen & Zorg. Stichting Ruimtelijk Management 14 februari 2013
WELKOM! Discussie- en netwerkbijeenkomst Scheiden Wonen & Zorg Stichting Ruimtelijk Management 14 februari 2013 Arthur van Iterson kw8 Project- en Conceptontwikkeling 06-31927552 Ellis Brinkman LS Projectmanagement
Notitie over het scheidings- en splitsingsvoorstel
Notitie over het scheidings- en splitsingsvoorstel Scheidings- en splitsingsvoorstel van woningcorporaties Stek (incl. Warmunda) en Vooruitgang In september 2016 is een scheidings- en splitsingsvoorstel
MVA HUUROVEREENKOMST VOOR ZELFSTANDIGE GELIBERALISEERDE WOONRUIMTE GERICHT OP DE HUURMARKT TEN BEHOEVE VAN EXPATS (Model april 2015)
A.175188.01/3402342/2 MVA HUUROVEREENKOMST VOOR ZELFSTANDIGE GELIBERALISEERDE WOONRUIMTE GERICHT OP DE HUURMARKT TEN BEHOEVE VAN EXPATS (Model april 2015) Toelichting ten behoeve van een verhuurder Iemand
Woonzorg Zekerheid Samenzijn Rust Comfort Vrijheid Aanpak
1 Programma Korte introductie Woonzorg Nederland Enkele cijfers Formules Tijd voor samenwerking 2 Thuis in wonen & zorgen Sinds 1950 geworteld in de Nederlandse samenleving 3 Een vitale woningcorporatie
2. Het sloopproces. Pagina 1 van 6
Basis sociaal plan (Geldig vanaf 5 september 2011, gedeeltelijk herzien XX oktober 2015) Dit Basis Sociaal Plan is vastgesteld na advies van de SHBW en in overleg met de gemeente Almelo. 1. Inleiding In
Woonruimtebemiddeling: samen leven met minder regels
POSITION PAPER Woonruimtebemiddeling: samen leven met minder regels VNG-INZET VOOR DE NIEUWE HUISVESTINGSWET Inleiding In delen van het land is nog steeds sprake van knelpunten op de woningmarkt, met gevolgen
Gevolgen extramuralisering voor de woningvoorraad. Stadsregio Arnhem-Nijmegen 26 maart 2014
Gevolgen extramuralisering voor de woningvoorraad Stadsregio Arnhem-Nijmegen 26 maart 2014 Inhoud Resume uitgangspunten extramuralisering Effecten voor de Stadsregio Ontwikkelingen vraagkant Ontwikkelingen
Juridische Actualiteiten Zorgvastgoed. Levensloopbestendige wijken als antwoord op beleid en ontwikkeling van de maatschappij
Juridische Actualiteiten Zorgvastgoed Levensloopbestendige wijken als antwoord op beleid en ontwikkeling van de maatschappij Mei 2015 Oude bomen moet men niet verpoten, luidt een Nederlands gezegde. Oftewel:
Habion Kennisdeler Verzorgd Wonen
oktober 2015 Met de Habion Kennisdeler over actuele thema s op het gebied van ouderen en wonen delen we onze ervaringen en signalen. Om onderwerpen onder de aandacht van betrokken partijen te brengen en
Sociaal plan voor cliënten Spelregels bij veranderingen herontwerp
Sociaal plan voor cliënten Spelregels bij veranderingen herontwerp Zorgvuldig, betrokken en transparant Voor veel cliënten van Amerpoort gaat er komende jaren wat veranderen. Dat komt door ingrijpende
indien ten behoeve van het getrouwe beeld een nadere toelichting noodzakelijk is in een jaarrekening die voldoet aan de Regeling Verslaggeving WTZi
Audit Alert 25 Verklaringen bij jaarrekeningen van AWBZ- en GGZ-instellingen indien ten behoeve van het getrouwe beeld een nadere toelichting noodzakelijk is in een jaarrekening die voldoet aan de Regeling
ta ua de impact op de exploitatie van de zorg en dienstverlening
Extramuralisering ta ua de impact op de exploitatie van de zorg en dienstverlening drs. J.H.M. van Ginneken 15 mei 2014 Overheidsbeleid (extramuraliseren) Beleidsstukken 24 juni 2012: Voortgangsrapportage
Financiering Zorg. Yvonne van Geffen Stafmedewerker Ouderenzorg KNR Commissie Ouderenzorg Religieuzen (COR) Oktober 2012 1
Financiering Zorg Yvonne van Geffen Stafmedewerker Ouderenzorg KNR Commissie Ouderenzorg Religieuzen (COR) Oktober 2012 1 Financiering Zorg 1. Ontwikkelingen in de Zorg 2. Nederlands Overheidsbeleid 3.
k FEB 2016 NEDERLAND Gemeente Venray T.a.v. College van burgemeester en wethouders Postbus AM Venray Geachte college,
gemeente venray Casenr.; afdeling k FEB 2016 Poststuknr.; Kopie aan; Medewerker Afgehandeld Datum NEDERLAND Gemeente Venray T.a.v. College van burgemeester en wethouders Postbus 500 5800 AM Venray telefoonnummer
IVVU LEERGANG INNOVEREN VAN LOCATIES VOOR INTRAMURALE ZORG 4 MODULES. 27 maart 10 april 24 april 22 mei
IVVU LEERGANG INNOVEREN VAN LOCATIES VOOR INTRAMURALE ZORG 4 MODULES 27 maart 10 april 24 april 22 mei 2013 Een praktische interactieve leergang die inzicht geeft in de alternatieven voor bestaande zorglocaties
Een nieuw verdienmodel zorgvastgoed?!
Een nieuw verdienmodel zorgvastgoed?! René Middelkoop, directeur en senior adviseur All-inclusive pension als alternatief voor het verzorgingshuis Programma Wie is de klant, wat kan deze betalen? (huurtool)
-PERSBERICHT- -ZORGINSTELLING ANTICIPEREN OP EFFECTEN SCHEIDEN WONEN EN ZORG-
-PERSBERICHT- Utrecht, 19 maart 2013 -ZORGINSTELLING ANTICIPEREN OP EFFECTEN SCHEIDEN WONEN EN ZORG- Door de invoer van wonen en zorg transformeert de markt in hoog tempo van aanbodgericht naar vraaggestuurd.
Zorg Thuis. Contact: Stichting Rosengaerde Pastoriestraat 1 7721 CT DALFSEN
Zorg Thuis Contact: Stichting Rosengaerde Pastoriestraat 1 7721 CT DALFSEN Telefoon algemeen (0529) 431541 Telefoon keuken (0529) 432514 Fax (0529) 432937 e-mail Internet Info@rosengaerde.nl www.rosengaerde.nl
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 601 Initiatiefnota van de leden Berckmoes-Duindam en Van der Linde over beschermd wonen Nr. 3 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN
Presentatie Vastgoed, Financiering
Presentatie Vastgoed, Financiering Hoe gaan wij tot nu toe om met Gert-Jan Bakkum Middin 29 januari 2014 Presentatie Vastgoed, Financiering 29 januari 2014 2 Wie zijn wij? Aanbieder in de GHZ en V&V. Werkgebied
Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis?
Hoe vind je in Gouda een huis? In deze brochure beantwoorden we de meest gestelde vragen over het kopen of huren van een huis in Gouda. Staat uw vraag er niet bij? Neem voor een sociale huurwoning contact
Informatie BW. Ten behoeve van de leerkring doorontwikkeling Sociaal domein
Informatie BW Ten behoeve van de leerkring doorontwikkeling Sociaal domein onderwerpen Informatie: Scheiden wonen en zorg Informatie: Wat is NHC NIC Informatie: Ervaringen onderzoek BW Peel Doen: Stap
Wonen, Zorg en Maatschappelijk Vastgoed. Gerard Koster VNG
Wonen, Zorg en Maatschappelijk Vastgoed Gerard Koster VNG Opbouw presentatie 1. Ontwikkelingen 2. Opgaven regionaal/lokaal 3. Samenwerking 4. Voorbeelden 5. Vragen aan u 1. Ontwikkelingen Extramuralisering:
Handreiking voor lokaal gesprek over Verzorgd Wonen
Handreiking voor lokaal gesprek over Verzorgd Wonen Opgesteld voor Habion Kenniscafé op 23 september 2015 (voor beleidsmakers en beslissers van gemeenten en woningcorporaties in de regio Veluwe Noord/Twente)
Op 23 mei 2016 heeft u vragen gesteld ex art. 38 RvO inzake ouderen met een laag inkomen in een zorgwoning.
Gemeente Haarlem Haarlem Retouradres Postbus 511, 2003PB Haarlem Raadsfractie Trots Haarlem t.a.v. dhr van den Raadt Datum Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer E-mail Onderwerp 5 juli 2016 2016/292376
Geachte mevrouw van Ketel en heer Garretsen,
Gemeente Haarlem Retouradres Postbus 511, 2003PB Haarlem Raadsfractie SP t.a.v. Frits Garretsen en Jolande van Ketel Datum 27 mei 2014 Onskenmerk 2014/182999 Contactpersoon S.A.D. Leensen Doorkiesnummer
Gelet op artikel 2, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector;
Regeling van de Minister voor Wonen en Rijksdienst van 14 mei 2013, nr. 2013-0000289046, tot wijziging van de Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting
Ambulantisering en scheiden wonen en zorg
Ambulantisering en scheiden wonen en zorg GGZ Vastgoedacademy Amersfoort Donderdag 18 april 2013 Gertjan te Hoonte ghn@tg.nl Agenda De ambulantisering in breder perspectief Transitie, ambulantisering,
Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton. 22 maart 2012
Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton 22 maart 2012 Inhoud Inleiding Ipse de Bruggen en Fakton De noodzaak van professioneel assetmanagement
Nieuwe Woningwet. Wat verandert er in de sociale huursector?
Nieuwe Woningwet Wat verandert er in de sociale huursector? NIEUWE WONINGWET Maart 2015 Nederlandse Woonbond Samenstelling Nederlandse Woonbond Voor de tekst in deze brochure is gebruikt gemaakt van gegevens
SCHEIDEN WONEN & ZORG: EEN PRAKTIJKVOORBEELD
SCHEIDEN WONEN & ZORG: EEN PRAKTIJKVOORBEELD AANLEIDING Regelmatig word ik gevraagd mijn visie te geven over de toekomstmogelijkheden van klassieke verzorgingstehuizen. Zorgvastgoed dat oorspronkelijk
Meer huur voor minder huis. Gereguleerde huren in de commerciële sector
Meer huur voor minder huis Gereguleerde huren in de commerciële sector Gereguleerde huren in de commerciële sector Meer huur voor minder huis AANLEIDING Corporaties en commerciële verhuurders bieden beiden
Veel gestelde vragen Huurverhoging 2017
Veel gestelde vragen Huurverhoging 2017 GroenWest heeft de antwoorden op een aantal veel gestelde vragen voor u op een rij gezet. De vragen zijn onderverdeeld in de volgende onderwerpen: Algemeen Inkomensverklaring
Wijziging Uitvoeringsinstructie 12 Tijdelijke Verhuur naar aanleiding van de wijzigingen in de Leegstandwet d.d. 1 juli 2013(3B, 2014, 179)
GEMEENTEBLAD Nr. 65220 17 november Officiële uitgave van gemeente Amsterdam. 2014 Wijziging Uitvoeringsinstructie 12 Tijdelijke Verhuur naar aanleiding van de wijzigingen in de Leegstandwet d.d. 1 juli
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag