1. Financieel perspectief. Aan de raadsleden van de gemeente Hengelo. Onderwerp Kenmerk Datum Bezuinigingsproces

Transcriptie

1 Aan de raadsleden van de gemeente Hengelo Postbus AA Hengelo Onderwerp Kenmerk Datum Bezuinigingsproces G200147/ (inclusief het verwacht financieel perspectief) Geachte raadsleden, Een sluitende meerjarenbegroting is nog maar net vastgesteld en goedgekeurd, of er worden alweer voorbereidingen getroffen voor een nieuwe bezuinigingsronde. De doorwerking van het Regeerakkoord Rutte II, de financiële vertaling daarvan in de Startnota, de Decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds en het Onderhandelaarsakkoord vormen daar de aanleiding voor. Door allerlei aanvullende rijksmaatregelen, op basis van dat regeerakkoord, wordt de toepassing van de eerder afgesproken normeringsystematiek in het gemeentefonds omzeild. Daarnaast wordt door het rijk in specifieke uitkeringen gesnoeid. Mede door het rijksbeleid en de gevolgen van de crisis zijn we genoodzaakt om een nieuwe bezuinigingsronde op te starten. In deze brief zal eerst het globale financiële meerjarenperspectief op basis van 2 scenario s (handhaving of afschaffing BTW compensatiefonds) worden geschetst. Door het onlangs voorgestelde Onderhandelaarsakkoord staan er momenteel 2 opties open ten aanzien van het BTWcompensatiefonds. Indien de leden(raadpleging) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten instemt met het akkoord, dan blijft het BTW compensatiefonds in tact (scenario A). Wanneer de uitkomst van de ledenraadpleging negatief is, dan wordt het BTW-compensatiefonds afgeschaft (scenario B). Ons college wijst het Onderhandelaarsakkoord af. In een separate brief (13G200156/ ) hebben wij ons standpunt gemotiveerd. De uitkomst van de ledenraadpleging is dat een meerderheid van de gemeenten (73%) met het Onderhandelaarsakkoord heeft ingestemd. Aan de hand van het financieel perspectief wordt de route voor het bezuinigingsproces voorgesteld. In de planning wordt de behandeling van de Kadernota voorzien op 2 juli Financieel perspectief Het financieel perspectief is met de nodige voorzichtigheid te interpreteren. We hebben het dan ook liever over een globaal financieel perspectief. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste maatregelen uit het regeerakkoord nog niet zijn vertaald in nadere wet- en regelgeving op de diverse beleidsterreinen. Daarom kunnen we op dit moment niet anders dan op een aantal items een zo goed mogelijke inschatting maken van de financiële consequenties. Vooralsnog handhaven wij ons standpunt dat de "gekorte" rijksbudgetten uitgangspunt zijn voor de transities Werk/Participatie, AWBZ/WMO en Jeugdzorg. Dat wil zeggen dat de in- en uitvoering van de transities in principe binnen de overgehevelde rijksbudgetten moet plaatsvinden. Toch baart dit ons zorgen, omdat we op dit moment nog geen duidelijk totaalbeeld hebben van de effecten op de samenleving en de risico s van stapeling van financiële effecten. Zie ook bijlage 1 voor een nadere toelichting inzake de transities. Bezoekadres Behandeld door Hazenweg 121 Marianne Horck-Peper adres Tel gemeente@hengelo.nl

2 2 Wanneer er weer nieuwe inzichten ontstaan dan wordt het financieel perspectief bijgesteld. Ook nieuwe inzichten in de wet- en regelgeving ten aanzien van de transities kunnen aanleiding zijn tot bijstelling van ons huidige standpunt. We gaan de komende periode dan ook uit van een dynamisch financieel perspectief. Op hoofdlijnen ziet het verwachte financieel perspectief voor de jaren er als volgt uit: Scenario A (handhaving BTW compensatiefonds): 2014: 2015: 2016: 2017: Structurele effecten Incidentele effecten Totaal Scenario B (afschaffing BTW compensatiefonds): 2014: 2015: 2016: 2017: Structurele effecten Incidentele effecten Totaal Een specificatie van het financieel meerjarenperspectief (met toelichting) treft u aan in bijlage 1. Het verschil in beide scenario s is afhankelijk van het wel/niet afschaffen van het BTW compensatiefonds. In beide gevallen hebben we te maken met een structurele korting op het gemeentefonds van met ingang van Wanneer het fonds wordt afgeschaft dan hebben we in 2014 te maken met een incidenteel nadeel van 6 miljoen. Indien het fonds gehandhaafd blijft, dan vervalt het incidentele nadeel in 2014, maar daar voor in de plaats komt een structureel nadeel van 1,54 miljoen vanaf Bezuinigingsopgave Gelet op een solide financieel beleid en met inachtneming van het provinciaal toezichtkader willen we voorstellen om minimaal voor de jaren 2014 en 2015 een structureel sluitende begroting aan te bieden. Op grond van het financieel perspectief stellen we daarom voor om in te steken op een structurele ombuigingstaakstelling van afgerond 3 miljoen (scenario B) of 4 miljoen (scenario A) voor de jaren 2014 en 2015, zijn het afgeronde tekort Daar bovenop komt voor scenario B dan nog een incidentele taakstelling van 3 miljoen voor 2014, die afhankelijk is van de afschaffing van het BTW-compensatiefonds. Voor de jaren 2016 en 2017 willen we een uitgebreid keuzemenu aan de raad voorleggen om een extra structurele taakstelling oplopend tot 3,9 (scenario B) of 4,4 miljoen (scenario A) in 2017 te realiseren. Over deze procesgang leest u hieronder meer. 3. Processchets Mede door het rijksbeleid en de gevolgen van de crisis zijn we genoodzaakt om een nieuwe bezuinigingsronde op te starten. Ons college is zich terdege bewust van de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor een solide meerjarig financieel beleid. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we niet over ons eigen graf heen regeren en ook behoedzaam moeten omgaan met ingrijpende bezuinigingen in relatie tot de grilligheid van het rijksbeleid. Daarom gaan we in dit voorstel uit van 2 sporen. Een spoor gaat uit van het aanbieden van een structureel sluitende begroting op korte termijn. Het andere spoor behelst een keuzepalet aan bezuinigingsmogelijkheden voor het nieuwe college c.q. raad.

3 3 In eerste instantie willen we uitgaan van het aanbieden van een structureel sluitende begroting voor 2014 en 2015 door ons college aan de gemeenteraad. Wel willen we het proces dusdanig inkleden dat er ook zicht ontstaat op een structureel sluitende meerjarenbegroting voor de periode na Er dient nog een alternatief bezuinigingsproces te worden aangeboden aan de nieuwe coalitie voor de jaren 2016 en Het idee is dat raadsleden op basis van een voorgeschotelde menukaart/keuzemenu een waardering geven aan producten/activiteiten door o.a. het aangeven van prioriteiten, mogelijke aanpassing kwaliteitsniveau. Deze (fractie)standpunten kunnen uiteindelijk, naar eventuele politieke heroverweging, worden gebruikt in de volgende collegeperiode. Op basis van deze prioritering kan bij elk noodzakelijk ombuigingsniveau worden bepaald welke activiteiten worden omgebogen. Dezelfde methodiek zal ook worden gebruikt voor het huidige college en MT om voor de jaren 2014 en 2015 een structureel sluitende begroting aan te bieden. Daarnaast willen we alle investeringen doorlichten. De investeringen worden beoordeeld op o.a. heroverweging nut en noodzaak, luxe-niveau, mogelijke fasering, maatschappelijke effecten. In dit kader kunnen gelijkertijd de effecten van de Wet HOF en de mogelijke afschaffing van het BCF worden betrokken. De verdere invulling van het proces zal op korte termijn worden uitgewerkt door een interne projectgroep Bezuinigingen. In de komende maanden zal eerst de waarderingsmatrix voor de producten/activiteiten worden opgezet. Dan volgt de politieke beoordeling. De wijze waarop uw raad hierbij wordt betrokken is inmiddels afgestemd met het politiek beraad. Over de nadere uitwerking van het proces zal nog afstemming plaatsvinden. Uiteindelijk is het vervolgtraject er op gericht dat de behandeling van de Kadernota kan plaatsvinden in de raadsvergadering van 2 juli Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van Hengelo, de secretaris, de burgemeester, Bijlage 1: Financieel meerjarenperspectief met toelichting

4 4 Bijlage 1 Financieel meerjarenperspectief met toelichting Bijlage 1a - Overzicht globaal financieel meerjarenperspectief: bedragen (* 1.000) 2014: 2015: 2016: 2017: Begrotingsruimte o.b.v. septembercirculaire Mutaties decembercirculaire 2012: Accres Startnota tov bijgesteld accres sept.circ. 2012: Vermindering raadsleden/dualiseringskorting Overige genoemde maatregelen o.b.v. regeerakkoord, maar niet concreet verwerkt in de dec.circulaire 2012: Korting gemeentefonds BTW compensatiefonds Afschaffing BTW-compensatiefonds (scenario B) p.m. p.m. p.m. Lagere apparaatskosten (opschaling) Algemene korting onderwijshuisvesting gem.fonds Uitname gem.fonds onderwijshuisv. buitenonderhoud p.m. p.m. p.m. p.m. Lagere storting in reserve onderwijshuisvesting p.m. p.m. p.m. p.m. Scootmobielen WMO gemeentefonds Uitgavenverlaging WMO-budget Eigen bijdragen (inkomensafhankelijk) Uitgavenverlaging WMO-budget Eigen bijdragen (vermogensinkomensbijtelling) Maatschappelijke stages Transities: Participatiewet p.m. p.m. p.m. p.m. Jeugdzorg p.m. p.m. p.m. p.m. AWBZ/WMO p.m. p.m. p.m. p.m. Overige risico's/problematiek: Extra storting in reserve grondexploitatie Bijstand p.m. p.m. p.m. p.m. Rente p.m. p.m. p.m. p.m. Structurele effecten jaarrekening 2012/1e berap 2013 p.m. p.m. p.m. p.m. Herverdeling gemeentefonds p.m. p.m. p.m. p.m. Onvoorziene tegenvallers (incl. junicirculaire 2013) Totaal verwacht tekort (scenario B: afschaffing BTW compensatiefonds): Handhaving BTW compensatiefonds (scenario A) Totaal verwacht tekort (scenario A: handhaving BTW compensatiefonds):

5 5 Bijlage 1b. Toelichting financieel meerjarenperspectief De items uit het overzicht financieel meerjarenperspectief worden achtereenvolgens toegelicht: Begrotingsruimte o.b.v. septembercirculaire 2012 gemeentefonds In de raadsbrief (en memo) Financiële consequenties septembercirculaire 2012 gemeentefonds bent u uitgebreid geïnformeerd over de mutaties op basis van de septembercirculaire De begrotingsruimte in het financieel meerjarenperspectief sluit aan met de cijfers uit de memo voor de betreffende jaren (aanname bedrag 2017= 2016). Dit bedrag is inclusief het ingeschat risico van 1 miljoen voor de doortrekking van de nullijn voor rijksambtenaren na Mutaties decembercirculaire 2012 gemeentefonds Voor het meerjarenperspectief hebben we de budgettaire consequenties uit de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds gelicht. Taakmutaties e.d., die budgettair neutraal verlopen, zijn buiten beschouwing gelaten. Accres De decembercirculaire 2012 is doorgerekend op basis van de Startnota van het rijk. In de Startnota zijn de effecten van het regeerakkoord op de normeringsmethodiek (samen de trap op, samen de trap af) nagerekend. Uiteindelijk kwam men uit op een verlaging van de korting in de eerste jaren. De jaren 2016 en 2017 zijn negatiever, onder andere als gevolg van een lagere raming van de loonontwikkeling van rijksambtenaren. Vermindering raadsleden/dualiseringskorting In de voorgaande circulaires was in de meerjarenraming in 2015 voor Hengelo een uitname uit het gemeentefonds geraamd van wegens de vermindering van het aantal politieke ambtsdragers. Deze uitname is in de begroting gecorrigeerd door een even grote negatieve stelpost aan de uitgavenzijde. Het nieuwe kabinet acht de voorziene vermindering van het aantal raadsleden te hoog en stelt het bij tot de aantallen van voor de dualisering. De uitname uit het gemeentefonds die daar bij past is slechts (daar komt een even zo grote stelpost aan de uitgavenzijde tegenover). Uiteindelijk leidt dit tot een structureel nadelig netto-effect van bijna Dit heeft te maken met het feit dat nu jaarlijks een lager bedrag op micro-niveau wordt toegevoegd aan het gemeentefonds voor de correctie dan de oorspronkelijke Overige maatregelen uit het regeerakkoord, die nog niet nader zijn uitgewerkt in de circulaire (zijn vooralsnog berekend op 1/200 aandeel voor de gemeente Hengelo): BTW-compensatiefonds (BCF) In het regeerakkoord werd uitgegaan van de afschaffing van het BTW compensatiefonds. Echter in het Bestuurlijk overleg van 18 januari 2013 hebben de VNG, IPO en Unie van Waterschappen met het kabinet afspraken gemaakt over de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF), schatkistbankieren en het BTW-compensatiefonds (BCF), uitmondend in het zogenaamde Onderhandelaarsakkoord. In dit akkoord staat dat "het kabinet afziet van het afschaffen van het BTW compensatiefonds. Gehoord de aanmerkelijke bezwaren die de medeoverheden hebben tegen het afschaffen van het BTW compensatiefonds." De ledenraadpleging door de VNG over het Onderhandelaarsakkoord heeft tot en met 31 januari jl plaatsgevonden. De gemeente Hengelo staat negatief tegenover dit Onderhandelaarsakkoord. Mede als gevolg van het Onderhandelaarsakkoord gaan we in het financieel perspectief voorlopig uit van 2 scenario's: Scenario a) handhaving van het BTW-compensatiefonds; Scenario b) afschaffing van het BTW-compensatiefonds.

6 6 Wanneer het BTW compensatiefonds wel of niet wordt afgeschaft, toch zullen gemeenten met ingang van 2014 de BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012 zelf moeten betalen (macro 239 miljoen). Ook de correctie in 2013 wegens dubbele compensatie ad 65 miljoen wordt teruggedraaid in Deze 2 maatregelen tezamen behelzen een structurele netto-korting van vanaf Indien het BTW- compensatiefonds alsnog wordt afgeschaft, dan kan deze korting mogelijkerwijs worden gedekt uit de compensatie in het gemeentefonds vanaf Vooralsnog gaan we hier nog niet vanuit. a) Overige financiële consequenties bij handhaving BCF (scenario A) Boven op de door de gemeente "zelf betaalde BTW-verhoging" legt het rijk zonder meer een extra korting in het gemeente- en provinciefonds op van 350 miljoen macro. Voor de gemeente Hengelo gaat het dan om een extra kortingsbedrag van 1,54 miljoen vanaf b) Overige financiële consequenties bij afschaffing BCF (scenario B) Indien het BCF daadwerkelijk wordt afgeschaft dan levert dit voor 2014 in ieder geval een behoorlijk eenmalig nadeel op van 6 miljoen. In 2014 maken gemeenten een begroting inclusief BTW, terwijl pas in 2015 het BCF wordt leeggestort in het gemeentefonds. De afgelopen jaren is in Hengelo een gemiddeld jaarlijks bedrag aan BTW gedeclareerd van ongeveer 10 miljoen bij het BTW compensatiefonds, waarvan 6 miljoen betrekking heeft op de exploitatiesfeer en 4 miljoen op de investeringssfeer. Dit betekent voor de begroting 2014 grofweg dat direct in de exploitatiesfeer er sprake is van een minimaal tekort van 6 miljoen. Voor de investeringen, die worden afgeschreven, zal dit jaarlijks uitmonden in hogere kapitaallasten. Ingeschat wordt dat het hierbij zal gaan om een jaarlijkse verhoging van minimaal 0,5 miljoen (cumulatief). Gelet op het feit dat de kapitaallasten van de nieuwe investeringen (bijv. 2014) pas ingaan een jaar na ingebruikname (bijv. 2015), dan zal de jaarlijkse verhoging opgevangen moeten worden door de middelen die gemoeid zijn met de terugstorting in het gemeentefonds. Extra aandachtspunt zal kunnen zijn dat alle nieuwe investeringsuitgaven ter discussie kunnen worden gesteld, ook mede gelet op de wet HOF. Met ingang van 2015 zal een bedrag van bijna circa 2,3 miljard macro vanuit het BCF worden toegevoegd aan het gemeentefonds. De toevoeging zal hoogstwaarschijnlijk op dezelfde wijze plaatsvinden als de uitname van destijds, dus niet via de uitkeringsfactor maar via een veelheid aan maatstaven. Welk bedrag we exact vanaf 2015 ontvangen is dus nog niet exact duidelijk. Globaal omgerekend naar Hengelo (o.b.v. 1/200 deel) zal het dan gaan om een bedrag van bijna 11,4 miljoen. Uit dit bedrag dienen dus de extra exploitatielasten en kapitaallasten gedekt te worden. Daarnaast zal bekeken moeten worden welke bestemmingsreserves en voorzieningen eventueel aanpassing behoeven. Het afschaffen van het BCF belemmert bestaande samenwerkingsverbanden niet. In de storting in 2015 in het gemeentefonds is compensatie van de extra BTW-lasten opgenomen. Nieuwe samenwerkingsverbanden kennen die compensatie niet. Daarmee kan door het rijk bestuurlijke opschaling worden bevorderd. Tevens kunnen de BTW-effecten, die optreden in de sfeer van tarieven, worden gedekt door de toegevoegde middelen in het gemeentefonds. Daarnaast zal met ingang van 2014 in de subsidie-ontvangsten de BTW (als gevolg van de vervallen BTW-compensatie) vergoed moeten worden door de subsidiegevers. Lagere apparaatskosten (opschaling) Onbekend is op welke wijze deze korting wordt toegepast. Bovendien is niet duidelijk voor welke gemeenten een eventuele korting van toepassing is, betreft het een generieke korting of treft het alleen gemeenten onder de inwoners die kiezen voor verregaande samenwerking dan wel herindeling. Bij opschaling krijgen gemeenten in eerste instantie te maken met desintegratiekosten, maar dat laat het rijk onverlet aan zich voorbij gaan. Onderwijshuisvesting In het regeerakkoord is aangekondigd dat er een uitname uit het gemeentefonds zal plaatsvinden voor onderwijshuisvesting van 256 miljoen vanaf Deze uitname zou worden gekoppeld aan de overheveling van het buitenonderhoud primair onderwijs naar de schoolbesturen. Echter in de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds staat dat de uitname niet verbonden is aan een gemeentelijke taakwijziging - zoals in verband met het buitenonderhoud primair onderwijs. Het betreft een algemene korting die door het rijk wordt aangewend voor versterking van het primair onderwijs. De algemene korting behelst een structureel nadeel van bijna 1,3 miljoen voor Hengelo.

7 7 Daar boven op zal er nog een uitname uit het gemeentefonds plaatsvinden ten aanzien van de taakwijziging buitenonderhoud. Het uitnamebedrag is op dit moment nog niet bekend. In de brief van 7 januari 2013 van de staatssecretaris van OCW aan de voorzitter van de Tweede Kamer, wordt de Kamer geïnformeerd dat de verantwoordelijkheid voor buitenonderhoud wordt overgedragen van gemeenten naar de schoolbesturen per 1 januari Met andere woorden, als de Wet op het Primair Onderwijs per 1 januari 2015 wordt gewijzigd, zal de zorgplicht voor buitenonderhoud van de gemeente vervallen. De gemeente zal dan alleen nog verantwoordelijk blijven voor nieuwbouw. De taakwijziging voor het buitenonderhoud hebben we vooralsnog als p.m.-post in de raming opgenomen in afwachting van nadere besluitvorming door het rijk op dit dossier. Verplicht hergebruik scootmobielen/rolstoelen etc. De gemeentefondskorting is niet door te voeren op de uitgavenkant in de begroting. Het gemeentelijk beleid is al in een eerder stadium aangepast, waardoor het nu voorgestelde rijksbeleid niet meer in financiële zin kan worden geëffectueerd. WMO gemeentefonds Huishoudelijke hulp inkomensafhankelijk beperken Volgens het rijk kan 75 % van het budget worden gekort, zodat alleen middelen (25%) overblijven voor de laagste inkomens. De VNG heeft de laagste inkomens becijferd op 80 % en de gemeente Hengelo verwacht 60 %. Voor ons is het overblijvend budget voor huishoudelijke hulp bepalend. Het rijk zal geen strak wettelijk inkomensniveau voorschrijven. Dus op dit moment gaan we er vanuit dat deze operatie budgettair neutraal zal verlopen. Het budget voor de hulp bij het huishouden zal als gevolg van het regeerakkoord met ingang van 1 januari 2015 met 75% worden verminderd. Hulp is er dan uitsluitend voor mensen die het echt niet kunnen betalen en absoluut nodig hebben. In Hengelo hebben ongeveer 3300 mensen hulp bij het huishouden. Ongeveer 2700 mensen hebben hulp in natura en ongeveer 600 een persoonsgebonden budget. Een korting van 75% betekent voor Hengelo ongeveer een korting van 5,7 miljoen op het huidige budget voor hulp bij het huishouden. Mensen die hulp bij het huishouden krijgen, betalen een eigen bijdrage. Deze eigen bijdrage moet betaald worden aan het centraal administratiekantoor (CAK) en het CAK betaalt aan de gemeente. Deze eigen bijdrage is inkomensafhankelijk. Mensen met een hoger inkomen betalen dus een hogere eigen bijdrage. De gemeente Hengelo ontvangt ongeveer 1,8 miljoen aan eigen bijdragen per jaar van het CAK. De groep die de hoogste eigen bijdrage betaalt zal met ingang van 1 januari 2015 de hulp bij het huishouden zelf moeten regelen (en dus niet meer ontvangen van de gemeente). Deze groep betaalt dus ook geen eigen bijdrage meer aan de gemeente. De inkomsten zullen naar alle waarschijnlijkheid meer dan 75% dalen. Daarnaast zijn in de begroting extra opbrengsten ( ) geraamd voor eigen bijdragen op grond van de vermogensinkomensbijtelling. Geconcludeerd wordt dat met ingang van 2015 de korting op het WMO-budget voor de gemeente Hengelo ongeveer 5,7 miljoen zal bedragen en daar kan ongeveer 1,5 miljoen bij op worden geteld, omdat de inkomsten van de eigen bijdragen fors af zullen nemen. Ons inziens kan de opbrengst aan vermogensinkomensbijtelling ( ) niet leiden tot een verlaging van het WMO-budget, want de hogere inkomens moeten zelf de voorziening regelen en maken dus geen onderdeel uit van het dan ontvangen rijksbudget. Maatschappelijke stages De verwachte korting in het gemeentefonds is circa In de meerjarenbegroting zijn de structurele uitgaven circa Transities De decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds gaat niet in op de voorgenomen decentralisaties in het sociaal domein. Dit zal pas in afwachting van nadere besluitvorming plaatsvinden. Wel is er vlak voor de kerst van 2012 nieuwe informatie verstrekt omtrent de nieuwe Participatiewet. Werk (Participatiewet) Leidend voor het rijk is dat de financiële kaders uit het regeerakkoord worden gehaald. Gemeenten krijgen fors minder geld om een groeiende groep mensen aan het werk te helpen. De VNG vindt de financiële kaderstelling zorgelijk. Zij gaat er dan ook vanuit dat "als de financiële kaders niet toereikend zijn, dan zullen gemeenten de ambities bijstellen".

8 8 Het kabinet wil het wetsvoorstel in het voorjaar van 2013 bij de Tweede Kamer indienen, zodat de wet met ingang van 2014 kan ingaan. In de nieuwe wet gaat het om het samenvoegen van regelingen en het ontschotten van budgetten. Er komt één regeling voor de WSW, Wwb en een deel van de Wajong. Voor de totale doelgroep komt er een systeem van loondispensatie. Het quotum en de loondispensatie voor werkgevers moet door het ministerie nog nader worden uitgewerkt. Door de quotumregeling worden bedrijven straks verplicht om mensen met een beperking in dienst te nemen, anders krijgen ze een boete. De instroom in de huidige WSW stopt per Gemeenten krijgen dan binnen de wettelijke kaders ruimte om zelf beschut werken als voorziening te organiseren. De bezuiniging op de sociale werkvoorziening wordt in de nieuwe wet uitgesmeerd over 6 jaar i.p.v. 3 jaar op basis van de niet ingevoerde Wet werken naar vermogen. De Wajong is vanaf 2014 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn. De overige groep jonggehandicapten dient een beroep op de gemeente te doen. Door o.a. de maatregelen "geen instroom WSW", "beperking Wajong" en de "verkorting van de WWduur" neemt de instroom van de gemeentelijke doelgroep toe. De ontwikkeling van het W-deel in het P-budget voor de gemeente Hengelo ziet er na het regeerakkoord als volgt uit (* 1 miljoen): : structureel: 4,62 4,16 3,83 3,56 3,31 3,23 (Deze bedragen dienen met de nodige voorzichtigheid gehanteerd te worden; ze zijn allerminst zeker) Vooralsnog gaan we er vanuit dat de rijkskorting binnen het gemeentelijk P-budget wordt opgelost. AWBZ/WMO en Jeugdzorg Vooralsnog gaan we er vanuit dat de "gekorte" rijksbudgetten uitgangspunt zijn voor de transities Werk/Participatie, AWBZ/WMO en Jeugdzorg. Toch baart dit ons zorgen, omdat we op dit moment nog geen duidelijk totaalbeeld hebben van de effecten op de samenleving en de financiële risico s. Totaalaanpak transities De gemeente wil de 3 grote transities integraal en in samenhang uitvoeren. Zoals eerder vastgesteld dienen de transities budgettair neutraal te verlopen. We gaan er vanuit dat dit ook geldt voor de extra kortingen zoals die genoemd zijn in het regeerakkoord. De rijkskortingen op de transities zullen vooralsnog in het eigen domein worden opgelost. Wel lopen we grote risico s door de stapeling van effecten door de rijksbezuinigingen door o.a.: * de overgang van de functie begeleiding naar de WMO kan het beroep op de bijzondere bijstand toenemen; * een grotere vraag naar schuldhulpverlening; * de verkorting van de WW-duur. Overige (lokale) risico's/problematiek: Extra storting in reserve grondexploitatie Als gevolg van de crisis laat het jaar 2012 zien dat de werkelijke verkoopcijfers achterblijven bij de verwachte opbrengst. Dit betekent dat de betreffende grondexploitaties in de nieuwe herzieningen verder dienen te worden uitgefaseerd. Uiteindelijk zal dit uitmonden in nadeliger tekort-exploitaties, waardoor de voorzieningen grondexploitaties weer op peil dienen te worden gebracht. De voeding van de voorzieningen geschiedt door middel van de reserve grondexploitatie. Een extra structurele storting in de algemene reserve grondexploitatie ( 1 miljoen) is dan ook noodzakelijk. Op basis van de nog op te stellen herzieningen is het mogelijk dat dit structurele bedrag nog aanpassing behoeft. We zullen met name de ontwikkelingen in het Hart van Zuid en het XL Businesspark Twente nauwlettend volgen.

9 9 Bijstand Per 1 januari 2013 ligt het aantal bijstandsontvangers (met ruim 20) nog onder de raming. Op dit moment geeft dit beeld geen reden tot bijstelling van het financieel perspectief. Rente Nader onderzoek zal plaatsvinden om de toegerekende rente (de gehanteerde omslagrente) alsnog te verlagen in 2014 e.v.. Zoals vorig jaar uit de evaluatie blijkt zal eerst duidelijkheid moeten ontstaan omtrent de mogelijke weglekeffecten en de ontwikkeling van de rentecompensatie voor de grondexploitatie. Structurele effecten o.b.v. jaarrekening 2012/1 e Bestuursrapportage 2013 Uit de jaarrekening 2012 zal blijken of we in het meerjarenperspectief nog structurele effecten moeten opnemen (voor zover deze al niet zijn vertaald in de huidige begroting ). Ook de 1 e Bestuursrapportage 2013 is zo n meetmoment. Herverdeling/herijking gemeentefonds De minister van Binnenlandse Zaken schrijft hierover het volgende in de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds: Over het vervolg van de herijking van het gemeentefonds valt op afzienbare tijd een besluit te verwachten, waarbij alle relevante aspecten zorgvuldig zullen worden gewogen. We vragen ons wel echter af of het nog praktisch uitvoerbaar is of de herverdeling met ingang van 2014 zal ingaan. We verwachten eerder dat dit ingaand 2015 gestalte zal krijgen. De herverdeling zal gepaard gaan met herverdeeleffecten. Per jaar kan de gemeente er maximaal 15 per inwoner er op achteruit c.q. vooruit gaan. Onvoorziene tegenvallers Door het huidige rijksbeleid willen we toch op voorhand een post voor onvoorziene tegenvallers opnemen. Wij voelen ons hiertoe genoodzaakt door de onvoorspelbaarheid van het rijksbeleid in de afgelopen periode. Bijvoorbeeld wat zijn de financiële consequenties die voortvloeien uit de junicirculaire 2013 van het gemeentefonds. Tevens dienen we rekening te houden met de onmogelijke realiseerbaarheid van de oude bezuinigingen als gevolg van externe factoren. Risico s Naast de bezuinigingsopgave loopt de gemeente Hengelo mogelijk nieuwe risico s op, die nog niet in de risicoparagraaf van de begroting staan. Hierbij gaat het om o.a.: de stapeling van effecten door de rijksbezuinigingen; mogelijke liquiditeitsproblemen door de gemeente gefinancierde instellingen; de uitwerking van de junicirculaire 2013 van het gemeentefonds.