4 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

Transcriptie

1

2

3

4 4 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

5 INHOUDSOPGAVE 06 INLEIDING 12 Nationale Havenmonitor 14 Wijzigingen deelgebieden Monitor NZKG 15 Opbouw NZKG-Monitor 07 Hoofdstuk 1: Samenvatting 12 Werkgelegenheid 14 Vestigingen 15 Nationale Havenmonitor De fysieke ruimte 14 Ruimtewinst 12 Hoofdstuk 2: Werkgelegenheid en vestigingen NZKG-gemeenten 12 Werkgelegenheid 14 Zeehavengerelateerde werkgelegenheid 15 Vestigingen 15 Zeehavengerelateerde vestigingen 14 Vestigingen per sector 15 Zzp ers 15 Zzp ers verdeeld over de sectoren 16 Hoofdstuk 3: Werkgelegenheidsontwikkelingen op de NZKG bedrijventerreinen 16 Werkgelegenheid 17 Vestigingen 16 Hoofdstuk 4: Nationale Havenmonitor Directe werkgelegenheid 15 Indirecte werkgelegenheid 15 Bedrijfsvestigingen 14 Directe toegevoegde waarde 15 Indirecte toegevoegde waarde 16 Hoofdstuk 5: Mutaties in de fysieke ruimte 15 Uitgiftes in Historische uitgiftereeks 15 Verwachtingen zeehaventerreinen 15 Voorraadontwikkeling 15 Historische ontwikkeling uitgeefbare voorraad 15 Ontwikkeling uitgeefbare voorraad nat zeehaventerrein 15 Bijlage 1: Definities en fysieke gebiedsafbakening 15 Bijlage 2: Beschikbaarheid per terreintype per Bijlage 3: Mutaties op bedrijventerreinen in Bijlage 4: Zeehaven- en niet zeehavengerelateerde werkgelegenheid verdeeld over de sectoren

6 INLEIDING HEMHAVENS Voor u ligt de uitgave van de nieuwe NZKG-Monitor Bedrijventerreinen en Werkgelegenheid 2014 die in opdracht van het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied is opgesteld. Deze monitor geeft u inzicht in de ontwikkelingen met betrekking tot de werkgelegenheid en de bedrijfsvestigingen langs het Noordzeekanaal. Daarnaast is ook gekeken naar de ontwikkelingen in de fysieke ruimte op de bedrijventerreinen langs het kanaal. De gegevens in deze monitor kunnen door beleidsmakers en adviseurs gebruikt worden om de situatie in het NZKG en op het gemeentelijke en bedrijventerreinenniveau te volgen. Deze gegevens kunnen tevens gebruikt worden voor het maken van beleid. De gegevens zijn afgestemd en in overeenstemming met andere data die in de Metropool regio worden gebruikt. NATIONALE HAVENMONITOR De gegevens over de zeehavengerelateerde werkgelegenheid worden gebruikt als input voor de Nationale Havenmonitor (zie Nationale Havenmonitor 2013, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, opgesteld door de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)). Deze monitor geeft alleen de zeehavengerelateerde werkgelegenheid weer. Deze werkgelegenheid wordt afgeleid van de cijfers uit de Monitor Werkgelegenheid NZKG door deze gegevens aan te vullen met CBS gegevens voor de directe werkgelegenheid die niet locatie gebonden is. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld de werkgelegenheid van de binnenvaart. Het verschil met de Monitor Werkgelegenheid NZKG is dat deze alleen de directe locatie gebonden werkgelegenheid weergeeft. Ondanks het feit dat de directe werkgelegenheid een belangrijke indicator is voor het te voeren economische beleid in de regio, zijn de gegevens over indirecte werkgelegenheid en toegevoegde waarde ook belangrijke indicatoren. De indirecte werkgelegenheid wordt in de Nationale Havenmonitor door de onderzoekers van de EUR berekend met behulp van een model dat gebruik maakt van de Nationale Rekeningen. De gegevens voor deze modelberekening levert het CBS ruim een 6 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

7 jaar na het afsluiten van een kalenderjaar. Deze cijfers lopen dus altijd geruime tijd achter op de werkelijkheid. De Monitor Werkgelegenheid NZKG kent deze vertraging niet en geeft (onbewerkte) cijfers over het voorafgaande jaar. Om een zo compleet mogelijk beeld te geven, zijn in deze Monitor tevens de bevindingen met betrekking tot het Noordzeekanaalgebied uit de Nationale Havenmonitor 2013 opgenomen. OPBOUW NZKG-MONITOR De NZKG-Monitor is opgebouwd op basis van gebiedsgrootte. Er wordt gestart met het grootste schaalniveau van de 5 gemeenten gelegen langs het Noordzeekanaal. Vervolgens wordt gekeken naar het kleinste schaalniveau en worden de ontwikkelingen op de individuele bedrijventerreinen in beeld gebracht. WIJZIGINGEN DEELGEBIEDEN MONITOR NZKG Ten opzichte van de NZKG-Monitor 2013 zijn in deze monitor enkele deelgebieden toegevoegd en afgevallen. De bedrijventerreinen Zuiderhout en Polanenpark zijn toegevoegd aan de bedrijventerreinen- en werkgelegenheidsmonitor. Hoewel het Polanenpark zich niet langs het Noordzeekanaal bevindt is het bedrijventerrein interessant om te monitoren. Het Polanenpark biedt ruimte aan de zwaardere industrie (tot en met milieucategorie 5.2) en heeft een centrale ligging vlakbij Amsterdam. Dit maakt het Polanenpark tot een uitvalslocatie voor de zware industrie die zich niet kan vestigen langs het Noordzeekanaal. Zuiderhout is een gemengd bedrijventerrein langs het Noordzeekanaal voor de zwaardere industrie en detailhandel. Op basis van de Visie NZKG 2040 zijn er ten opzichte van de vorige jaren drie terreinen afgevallen, te weten: de Wijkermeerpolder de Noorder-IJ plas en de Zuiderscheg. Deze terreinen hebben niet meer de bestemming of de beoogde bestemming bedrijventerrein. Door bovengenoemde wijzigingen verschillen de bedrijventerreinen- en werkgelegenheidscijfers in deze Monitor met die van voorgaande jaren. Met het verschijnen van de nieuwe Monitor NZKG 2014 komen eerdere versies te vervallen. In Hoofdstuk 1 worden de belangrijkste conclusies van de NZKG-monitor samengevat. In Hoofdstuk 2 worden de werkgelegenheidscijfers op gemeenteniveau weergegeven. Hierin wordt ook een verdere uitsplitsing gemaakt naar de zeehavengerelateerde werkgelegenheid en niet-zeehavengerelateerde werkgelegenheid. Ook wordt hier de aantallen bedrijfsvestigingen weergegeven met ook daarin een onderverdeling in wel en niet zeehavengerelateerd. Voor zowel de vestigingen als de werkgelegenheid wordt een verdeling van deze cijfers over de sectoren gemaakt. Speciale aandacht gaat uit naar de zzp ers. Hoofdstuk 3 geeft de cijfers rond werkgelegenheid en vestigingen weer op het kleinste schaalniveau, dat van de individuele bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal. Op dit schaalniveau geeft de Monitor informatie weer over 23 deelgebieden/ bedrijventerreinen. Hoofdstuk 4 bevat de gegevens uit de Havenmonitor Hierin worden de directe en indirecte werkgelegenheid en de toegevoegde waarde van het Noordzeekanaalgebied weergegeven. In Hoofdstuk 5 wordt gekeken naar de gegevens rond gronduitgiftes, grondvoorraden en gerealiseerde ruimtewinst op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal. Dit hoofdstuk vormt daarmee de voorheen separaat uitgegeven Monitor Bedrijventerreinen. NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

8 Hoofdstuk 1. SAMENVATTING WERKGELEGENHEID De totale werkgelegenheid is ten opzichte van 2013 gestegen met arbeidsplaatsen (+1,3%) naar banen. Banengroei heeft zich in 2014 alleen in Amsterdam voorgedaan. De zeehavengerelateerde werkgelegenheid is in de gemeenten met 350 banen (1,2%) afgenomen naar de huidige havengerelateerde banen. Van deze zeehavengerelateerde banen zijn de meeste (-394) verloren gegaan in de sector Industrie. Als echter het banenverlies bij Tata Steel niet zou worden meegerekend, is de afname beperkt tot 44 zeehavengerelateerde banen. De grootste percentuele stijging in werkgelegenheid vindt plaats in de sector Delfstoffenwinning. Hier is de werkgelegenheid met 128 zeehavengerelateerde banen toegenomen, een toename van 92,8% ten opzichte van In absolute zin is de werkgelegenheid het meest gestegen in de sector Detailhandel/reparatie. De grootste sectoren langs het Noordzeekanaal blijven respectievelijk de Industrie, Transport en logistiek, Groothandel, Overheid en de Zakelijke- en Overige dienstverlening. Van de totale zeehavengerelateerde werkgelegenheid zijn personen (94,6% van het totaal) werkzaam binnen één van deze 6 sectoren. VESTIGINGEN Het aantal vestigingen is in de NZKG gemeenten in 2014, in totaal met (6,0%) toegenomen naar Alle gemeenten kenden een toename in het aantal gevestigde bedrijven. De Zakelijke- en Overige dienstverlening zijn veruit de grootste sectoren in de regio, die in absolute zin ook de meeste groei laten zien in Het aantal zeehavengerelateerde bedrijven binnen de gemeenten nam in 2014 toe met 24 naar 687 bedrijven per 1 januari De meeste zeehaven gerelateerde bedrijven zijn in 2014 actief in de sectoren Transport en Logistiek, Groothandel, Industrie en de Zakelijke- en Overige dienstverlening. Van het totaal aantal vestigingen ( ) in de gemeenten langs het Noordzeekanaal zijn er in de vorm van een eenmanszaak (zzp er). Dit is 69,6% van alle vestigingen. Deze grote groep zzp ers heeft echter een beperkt aandeel in de totale werkgelegenheid, namelijk 14,4%. In 2014 zijn op de bedrijventerreinen langs het kanaal bedrijven gevestigd. Dit zijn er 196 meer dan in 2013 waardoor het totaal nu 4% groter is geworden. Van deze bedrijven zijn er 470 zeehavengerelateerd hetgeen een afname betekent van 7 bedrijven ten opzichte van Van alle werkgelegenheid in de NZKG-gemeenten ( ) zijn banen (10,7%) op de bedrijventerreinen langs het kanaal gesitueerd. 8 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

9 ENCI NATIONALE HAVENMONITOR 2013 De Nederlandse zeehavens maken een belangrijk deel uit van de Nederlandse economie. In Nederland is 3,7% direct of indirect aan de Nederlandse zeehavens gerelateerd. De toegevoegde waarde, direct en indirect door de Nederlandse havens gegenereerd, bedroeg 37 miljard in Dat is 5,8% van het bruto binnenlands product, een stijging van 0,3% ten opzichte van Van de zeehavengerelateerde werkgelegenheid in Nederland is 20,3% (66.814) te vinden langs het Noordzeekanaal. Hiervan zijn banen direct gerelateerd aan de haven. Deze directe zeehavengerelateerde werkgelegenheid langs het Noordzeekanaal draagt miljoen bij aan de totale toegevoegde waarde van de zeehavens aan de Nederlandse economie. Dit betekent een daling van - 13 miljoen ten opzichte van De indirecte werkgelegenheid langs het Noordzeekanaal draagt daar nog eens miljoen aan bij. De totale voorraad bedrijventerrein die binnen 5 jaar voor uitgifte beschikbaar komt bedraagt 536,40 ha. Hiervan is 211,92 ha nat en 95,89 ha droog haventerrein. Daarnaast is er een voorraad van ca. 228,59 ha overig droog bedrijventerrein. Op 15,33 ha van de totale uitgeefbare oppervlakte is reeds een optie gevestigd. Van de totale terreinvoorraad die direct vrij uitgeefbaar is (480,79 ha), is 207,51 ha nat zeehaventerrein. Kijkend naar de kavelgrootte van deze beschikbare grond, zien we dat 2 kavels groter zijn dan 20 ha. Eén op Hoogtij en één in de Afrikahaven. Omdat kadegebonden bedrijven ook vaak een relatief grote ruimtevraag hebben, is het van belang dit onderscheid in de beschikbare kavels aan te brengen. RUIMTEWINST In 2014 is op de totale oppervlakte nat haventerrein in het NZKG 6,4 ha ruimtewinst gerealiseerd, waarmee de totaal gerealiseerde ruimtewinst over de laatste 10 jaar komt op 117,8 ha. Terwijl de uitgifte over diezelfde periode van 10 jaar 244,3 ha bedroeg, is per saldo de voorraad nat haventerrein met 126,6 ha afgenomen. DE FYSIEKE RUIMTE In 2014 is in totaal 14,41 ha grond uitgegeven, hiervan is 8,61 ha nat zeehaventerrein. Ten opzichte van de ramingen zoals die in 2007 door Ecorys zijn opgesteld, blijft de gemiddelde gronduitgifte langs het Noordzeekanaal met respectievelijk 5,0 ha droog zeehaventerreinen en 20,9 ha nat zeehaventerreinen echter nog steeds binnen de geschatte marge van 3-6 ha voor droog en ha voor nat zeehaventerrein. NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

10 Hoofdstuk 2. Werkgelegenheid en vestigingen NZKG-gemeenten GEMEENTE Amsterdam Beverwijk Haarlemmerliede Velsen Zaanstad Totaal TABEL 2.1 WERKGELEGENHEID IN DE GEMEENTEN (BRON DATA: LISA 2014) WERKGELEGENHEID In 2014 zijn er in totaal arbeidsplaatsen in de NZKG-gemeenten langs het Noordzeekanaal. In de periode is de totale werkgelegenheid in de vijf gemeenten toegenomen met arbeidsplaatsen. Ten opzichte van 2013 is de totale werkgelegenheid gestegen met arbeidsplaatsen (+1,3%). Amsterdam blijft in deze reeks als enige gemeente gestaag doorgroeien met een groeipercentage van 1,8% over het jaar Deze ontwikkeling laat eenzelfde beeld zien met de periode , waarin de totale werkgelegenheid steeg met arbeidsplaatsen (+1,4%). In de overige gemeenten langs het Noordzeekanaal is in 2014 de werkgelegenheid licht gedaald. De afname van het aantal arbeidsplaatsen in de gemeente Velsen komt voor een groot deel voort uit de sector Industrie. Hier zijn bij Tata Steel ruim 300 banen verdwenen. MULTIPARASOL 10 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

11 SECTOREN De groei van de werkgelegenheid in de gemeente Amsterdam is terug te zien in 8 van de 17 sectoren die we voor het NZKG hebben vinden in de Financiële instellingen (+2794 / +6,6%), de Zakelijke ( / +1,6%) en Overige dienstverlening ( / +2,9%), Groothandel ( / +5,4%), Detailhandel/ reparatie (+1668 / +2,7%), Post/telecommunicatie ( / +4,1%) en de Horeca ( / +3,0%). De grootste terugval in werkgelegenheid is te zien in de Overheid (-2270 / -7,2%) en de Industrie (-1912 / -5,9%). GRAFIEK 2.1 WERKGELEGENHEID IN DE VIJF NZKG-GEMEENTEN VERDEELD OVER DE SECTOREN (BRON DATA: LISA 2014) ZEEHAVENGERELATEERDE WERKGELEGENHEID In de NZKG-gemeenten zijn bedrijven gevestigd die afhankelijk zijn van aan- en afvoer over water. De medewerkers van die bedrijven worden gerekend tot de zeehavengerelateerde werkgelegenheid. Wanneer we verder inzoomen op de zeehavengerelateerde werkgelegenheid ziet de verdeling hiervan over de vijf gemeenten er als volgt uit. VERSCHIL GEMEENTE ABSOLUUT (%) Amsterdam ,4% Beverwijk ,0% Haarlemmerliede & Spaarnwoude ,0% Velsen ,9% Zaanstad ,4% Totaal ,2% TABEL 2.2 ZEEHAVENGERELATEERDE WERKGELEGENHEID PER GEMEENTE (BRON DATA: LISA 2014) In totaal zijn binnen de vijf gemeenten in personen werkzaam bij een zeehavengerelateerd bedrijf. Dit betekent een afname ten opzichte van 2013 van 350 personen of 1,2%. Opvallend in deze tabel is dat de zeehavengerelateerde werkgelegenheid in de gemeenten Beverwijk en Zaanstad is gestegen, terwijl de totale werkgelegenheid in deze gemeenten is gedaald. In tegenstelling tot Amsterdam, waar de totale werk gelegenheid is gestegen en de zeehavengerelateerde werkgelegenheid is gedaald met 166 arbeidsplaatsen (-1,4%). >> NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

12 Wanneer we op ditzelfde gemeenteniveau de sectoren in beeld brengen waarbinnen de haven gerelateerde arbeid verdeeld is, ontstaat het volgende beeld: VERSCHIL SECTOR ABSOLUUT % Landbouw ,0% Visserij ,0% Delfstoffenwinning ,8% Industrie ,6% Energiebedrijven ,3% Bouwnijverheid ,6% Groothandel ,3% Detailhandel, reparatie ,9% Horeca ,3% Transport en logistiek ,8% Post/telecommunicatie ,0% Financiële instellingen ,9% Zakelijke dienstverlening ,7% Overheid ,5% Onderwijs ,0% Gezondheid- en welzijnszorg ,0% Overige dienstverlening ,7% Totaal ,2% TABEL 2.3 ZEEHAVENGERELATEERDE WERKGELEGENHEID PER SECTOR (BRON DATA: LISA 2014) De sectoren met de meeste zeehavengerelateerde banen in het NZKG zijn respectievelijk de Industrie, Transport en logistiek, Groothandel, Overheid en de Zakelijke en Overige dienstverlening. Van de totale zeehavengerelateerde werkgelegenheid zijn personen (94,6% van het totaal) werkzaam binnen één van deze 6 sectoren. Positieve uitschieters onder de havengerelateerde bedrijven vinden we terug in de sectoren Detailhandel en reparatie (+175 banen / +40,9%) en Financiële instellingen (+6 banen / +42,9%). De grootste stijging in werkgelegenheid vindt plaats in de sector Delfstoffenwinning. Hier is de werkgelegenheid met 128 banen toegenomen, een toename van 92,8% ten opzichte van De oorzaak voor deze uitschieter zijn twee bedrijven in de dienstverlening voor de winning van aardolie en aardgas die al gevestigd waren in het gebied en pas in 2014 voorkwamen in het werkgelegenheidsregister LISA. Een grote daler in absolute zin is de sector Industrie. De daling in de sector Industrie wordt voor een groot deel veroorzaakt door het banenverlies bij Tata Steel. Hier zijn ruim 300 banen verdwenen. Het totale banenverlies in deze sector is 394 banen (of -2,6%). De ogenschijnlijk grote daling in de sector Zakelijke dienstverlening komt voort uit twee grote bedrijven die zijn verschoven van de sector Zakelijke dienstverlening naar de sector Transport en logistiek. De belangrijkste oorzaak van de afname van 205 arbeidsplaatsen in de sector Bouwnijverheid is een bedrijf met 193 werknemers, welke in 2014 is vertrokken uit het gebied. In hoofdstuk 4 en bijlage 4 wordt dieper ingegaan op de zeehavengerelateerde werkgelegenheid langs het Noordzeekanaal. 12 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

13 SLOTERDIJKEN VESTIGINGEN De ontwikkelingen in de werkgelegenheid vertalen zich niet direct naar de ontwikkelingen in het aantal vestigingen, zoals valt te zien in onderstaande tabel. VERSCHIL GEMEENTE ABSOLUUT % Amsterdam ,5% Beverwijk ,1% Haarlemmerliede & Spaarnwoude ,8% Velsen ,5% Zaanstad ,1% Totaal ,0% TABEL 2.4 TOTAAL AANTAL VESTIGINGEN PER GEMEENTE (BRON DATA: LISA 2014) In de NZKG-gemeenten langs het Noordzeekanaal is een stijging te zien van het aantal bedrijfsvestigingen met 6,0%. In alle NZKG gemeenten zien we een toename van in totaal vestigingen, waarvan gevestigd te Amsterdam. Hoewel in Beverwijk, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Velsen en Zaanstad het aantal arbeidsplaatsen weliswaar is gedaald, is het aantal vestigingen gestegen. Een onderbouwing van deze trend vinden we verderop in dit hoofdstuk als we meer specifiek ingaan op de ontwikkelingen rond het aantal zzp ers. >> NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

14 HAVENS IJMUIDEN EN TATA-TERREIN ZEEHAVENGERELATEERDE VESTIGINGEN In onderstaande tabel is te zien hoe het totaal aantal zeehavengerelateerde vestigingen zich per gemeente in 2014 heeft ontwikkeld ten opzichte van VERSCHIL GEMEENTE ABSOLUUT % Amsterdam ,8% Beverwijk ,6% Haarlemmerliede & Spaarnwoude ,0% Velsen ,8% Zaanstad ,7% Totaal ,6% 2.5 ZEEHAVENGERELATEERDE VESTIGINGEN PER GEMEENTE (BRON DATA: LISA 2014) In 2014 zijn er in totaal 687 zeehavengerelateerde vestigingen in de vijf NZKG-gemeenten, een stijging van 24 vestiging en (3,6%) ten opzichte van Het totaal is daarmee ten opzichte van 2013 redelijk gelijk gebleven. Bekeken over de periode is een stijging van 647 naar 687 zeehavengerelateerde vestigingen waar te nemen, een stijging van 40 vestigingen (+5,8%). VESTIGINGEN PER SECTOR Wanneer we zowel de zeehavengerelateerde als het totaal aantal vestigingen in de vijf NZKG-gemeenten verder verdelen over de sectoren krijgen we onderstaande verdeling. 14 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

15 VERSCHIL IN TOTAAL SECTOR ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN TOTAAL VESTIGINGEN ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN TOTAAL VESTIGINGEN ABSOLUUT % Landbouw ,6% Visserij ,3% Delfstoffenwinning ,4% Industrie ,4% Energiebedrijven ,6% Bouwnijverheid ,8% Groothandel ,3% Detailhandel, reparatie ,3% Horeca ,2% Transport en logistiek ,0% Post/telecommunicatie ,8% Financiële instellingen ,3% Zakelijke dienstverlening ,5% Overheid ,6% Onderwijs ,6% Gezondheid- en welzijnszorg ,6% Overige dienstverlening ,6% Totaal ,0% TABEL 2.6 VESTIGINGEN IN DE NZKG-GEMEENTEN VERDEELD OVER DE SECTOREN (BRON DATA: LISA 2014) Uit bovenstaande tabel blijkt dat de Zakelijke - en Overige dienstverlening veruit de grootste sectoren zijn in de regio, die in absolute zin ook de meeste groei laten zien in In de paragraaf zzp ers zoomen we verder in op de verklaring hiervoor. Voor wat betreft de zeehavengerelateerde vestigingen zien we een kleine stijging ten opzichte van Wat verder opvalt aan deze cijfers is dat, ondanks de kleine groei van het aantal zeehavengerelateerde bedrijven, de werkgelegenheid binnen deze 687 zeehavengerelateerde bedrijven in het totale gebied met 350 arbeidsplaatsen is afgenomen (zie tabel 2.2 Zeehavengerelateerde werkgelegenheid per gemeente). In bovenstaande tabel zien we een groei in zeehavengerelateerde bedrijven in combinatie met een afname van de zeehavengerelateerde werkgelegenheid. In de monitor van 2013 heeft dit ook plaatsgevonden. Toen was een belangrijke oorzaak de ontwikkeling in de sector Industrie waar bij Tata Steel een fors aantal banen verloren is gegaan. In 2014 is dit weer het geval. ZZP ERS In de lijst van nieuwe vestigingen staan veel bedrijven met één werknemer de zogenaamde zelfstandigen zonder personeel (zzp er). Om inzicht te krijgen in het aandeel van de zzp ers in het aantal vestigingen is een en ander voor de NZKG-gemeenten op een rij gezet. >> Totaal aantal vestigingen Noordzeekanaalgebied Aantal vestigingen met één werkzame persoon absoluut % van totaal 64,0% 65,5% 66,3% 67,8% 69,6% TABEL 2.7 TOTAAL GEVESTIGDE ZZP ERS TEN OPZICHTE VAN TOTAAL VESTIGINGEN (BRON DATA: LISA 2014) NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

16 Het totaal aantal vestigingen in de gemeenten, dus ook de niet zeehavengerelateerde bedrijven, laat een stijging zien van (6,0%) (zie tabel 2.6). Deze stijging komt grotendeels door de toename van het aantal zzp ers, namelijk 7895 (zie tabel 2.7). Om de tendens in de ontwikkeling van het aantal zzp ers van de laatste jaren duidelijk te maken, zijn in deze tabel ook de cijfers over 2010 en 2011 meegenomen. Duidelijk komt hierin naar voren de stijging van het aandeel zzp ers in het totaal aantal gevestigde bedrijven in de NZKG-gemeenten. Ten opzichte van 2013 zijn er 7895 zzp ers bijgekomen en ten opzichte van 2010 betekent dit zelfs een stijging van zzp ers. Het totaal aantal arbeidsplaatsen bij bedrijven met meer dan één werkzame persoon is in 2014 gestegen van naar met 933 banen. ZZP ERS VERDEELD OVER DE SECTOREN Door het aantal gevestigde zzp ers in de NZKG-gemeenten te verdelen over de sectoren en te vergelijken met de totale werkgelegenheid en het totaal aantal vestigingen, ontstaat een interessant beeld over de positie die de zzp ers innemen in de huidige economische structuur. SECTOR TOTALE WERKGELEGENHEID AANDEEL ZZP ERS 2014 AANTAL ZZP ERS AANTAL VESTIGINGEN AANDEEL ZZP ERS Landbouw ,8% ,0% Visserij ,2% ,5% Delfstoffenwinning 444 5,9% ,1% Industrie ,7% ,6% Energiebedrijven ,9% ,0% Bouwnijverheid ,9% ,2% Groothandel ,0% ,1% Detailhandel, reparatie ,6% ,0% Horeca ,3% ,0% Transport en logistiek ,3% ,0% Post/telecommunicatie ,8% ,9% Financiële instellingen ,0% ,3% Zakelijke dienstverlening ,4% ,9% Overheid ,0% ,0% Onderwijs ,9% ,5% Gezondheid- en welzijnszorg ,0% ,6% Overige dienstverlening ,8% ,7% Totaal ,4% ,6% TABEL 2.8 AANDEEL ZZP ERS TEN OPZICHTE VAN TOTALE WERKGELEGENHEID EN VESTIGINGEN (BRON DATA: LISA 2014) In deze tabel is te zien dat 69,6% van de vestigingen uit de regio bestaat uit eenmanszaken. Met name in de sectoren Bouwnijverheid, Post/telecommunicatie en Zakelijke - en Overige dienstverlening ligt dit aantal rond de 80%. 16 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

17 Deze vier sectoren zien we ook terug bij het percentage van de totale werkgelegenheid dat door zzp ers wordt ingevuld. De verhoudingen liggen hier echter duidelijk anders. De sector waar het grootste deel van de werkgelegenheid wordt ingevuld door zzp ers is de Overige dienstverlening waar 37,8% bestaat uit zzp ers. In de Bouwnijverheid ligt dit getal bijna bij de 30%. In de sectoren Horeca en Energiebedrijven is het logisch dat het aandeel zzp ers laag ligt. In de sectoren waarin het aantal vestigingen het sterkst zijn gestegen (zie tabel 2.6 Vestigingen verdeeld over de sectoren) wordt dit vooral veroorzaakt door een toename binnen die sectoren van het aantal zzp ers. De grootste stijgers zijn, net als in tabel 2.6, de sectoren Zakelijke - en Overige dienstverlening, Gezondheid-en welzijnszorg, Post/ telecommunicatie en Onderwijs. Ondanks dat zzp ers goed vertegenwoordigd zijn in het totaal aantal vestigingen in het Noordzeekanaalgebied nemen zij een bescheiden plaats in de totale werkgelegenheid in. Wanneer we inzoomen op het aandeel zeehavengerelateerde zzp ers ten opzichte van de totale zeehavengerelateerde werkgelegenheid en het aantal zeehavengerelateerde vestigingen zien we een ander beeld. SECTOR TOTALE ZEEHAVENG. WERKGELEGENHEID AANDEEL ZEEHAVENG. ZZP ERS 2014 AANTAL ZEEHAVENG. ZZP ERS AANTAL ZEEHAVENG. VESTIGINGEN AANDEEL ZEEHAVENG. ZZP ERS Landbouw 0 0,0% 0 0 0,0% Visserij 94 7,4% ,8% Delfstoffenwinning 266 0,4% ,1% Industrie ,1% ,9% Energiebedrijven 260 0,0% 0 5 0,0% Bouwnijverheid 255 0,8% ,4% Groothandel ,8% ,6% Detailhandel, reparatie 603 0,2% ,0% Horeca 4 0,0% 0 1 0,0% Transport en logistiek ,9% ,1% Post/telecommunicatie 0 0,0% 0 0 0,0% Financiële instellingen 20 0,0% 0 3 0,0% Zakelijke dienstverlening ,9% ,0% Overheid ,0% ,0% Onderwijs 2 0,0% 0 1 0,0% Gezondheid- en welzijnszorg 12 0,0% 0 1 0,0% Overige dienstvelening ,3% ,4% Totaal ,4% ,8% TABEL 2.9 AANDEEL ZZP ERS TEN OPZICHTE VAN TOTALE WERKGELEGENHEID EN HET AANTAL VESTIGINGEN (ZEEHAVENGERELATEERD) Ten opzichte van tabel 2.8 nemen zeehaven gerelateerde zzp ers een bescheiden plaats in, in het totaal aantal zeehaven ge relateerde banen en vestigingen (17,8% van het totaal). Deze bescheiden plaats is te verklaren doordat zeehaven gerelateerde bedrijven over het algemeen meer investeringskapitaal vragen, waardoor het voor zzp ers moeilijker is om te starten. NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

18 Hoofdstuk 3. Werkgelegenheidsontwikkelingen op de NZKG bedrijventerreinen Verder inzoomend op het gebied is het volgend schaalniveau de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal. Op basis van de Visie NZKG 2040 zijn er ten opzichte van de vorige jaren drie terreinen geschrapt, te weten: de Wijkermeerpolder de Noorder-IJ plas en de Zuiderscheg. Deze terreinen hebben niet meer de bestemming of de beoogde bestemming bedrijventerrein. WERKGELEGENHEID De werkgelegenheid heeft zich in de deelgebieden het afgelopen jaar als volgt ontwikkeld VERSCHIL NR NZKG BEDRIJVENTERREINEN ZEEHAVEN- GERELATEERD NIET ZEEHAVEN- GERELATEERD TOTAAL ZEEHAVEN- GERELATEERD NIET ZEEHAVEN- GERELATEERD TOTAAL ZEEHAVEN- GERELATEERD NIET ZEEHAVEN- GERELATEERD TOTAAL TOTAAL (%) 1 C. Douwes-terrein ,1% 2 Hemhavens ,6% 3 Alfa-driehoek ,9% 4 Vervoerscentrum ,5% 5 Westhaven ,4% 6 Sloterdijk III ,5% 7 Amerikahaven ,4% 8 Afrikahaven ,5% 9 Achtersluispolder ,7% 10 Hembrugterrein ,4% 11 Zuiderhout ,3% 12 Westerspoor-Zuid ,5% 13 Hoogtij ,0% 14 Polanenpark ,9% 15 Kagerweg ,1% 16 de Pijp ,9% 17 Noordwijkermeer ,3% 18 Grote Hout ,0% 19 Businesspark IJmond ,2% 20 Tata-terrein ,5% 21 Averijhaven ,0% 22 Havens IJmuiden ,7% 23 IJmondhaven ,9% Totaal NZKG terreinen ,0% Overig Amsterdam Overig Beverwijk Overig Haarlemmerl Overig Velsen Overig Zaanstad Totaal NZKG gemeenten ,3% TABEL 3.1 WERKGELEGENHEID OP DE BEDRIJVENTERREINEN (BRON: LISA 2014) 18 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

19 Van het totaal aantal banen in de NZKG-gemeenten ( ) zijn banen (10,7%) op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal gesitueerd. Ten opzichte van 2013 is de totale werkgelegenheid op de bedrijventerreinen toegenomen met 719 arbeidsplaatsen. Het wisselende patroon dat in de Monitor en in de Monitor 2013 werd geconstateerd in het verloop van deze cijfers zet zich daarmee voort (2010 groei, 2011 verlies, 2012 groei, 2013 verlies, 2014 groei). Het aantal arbeidsplaatsen in Sloterdijk III is met arbeidsplaatsen gegroeid van (2013) naar (2014). Een groei van 33,5%. Oorzaak van deze forse stijging is een toename in het aantal arbeidsplaatsen bij twee grote postbedrijven in de sector Transport en logistiek. De grootste daling in absolute zin vindt plaats in de Achtersluispolder. Het aantal arbeidsplaatsen is hier gedaald met 490 arbeidsplaatsen (-13,7%). Het aantal arbeidsplaatsen op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal dat zeehavengerelateerd is, bedraagt Dat is 83% van de totale zeehavengerelateerde werkgelegenheid in de gemeenten. Ten opzichte van 2013 is het aantal zeehavengerelateerde banen op de bedrijventerreinen gedaald met 49 banen. Uit de vergelijking met de cijfers uit tabel 2.3 (Zeehavengerelateerde werkgelegenheid per sector bij gemeenten) valt verder op dat zeehavengerelateerde werkgelegenheid buiten de bedrijventerreinen, sterker is afgenomen dan op de bedrijventerreinen. Zie hiervoor ook bijlage 4. >> NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

20 HOUTHAVENS VESTIGINGEN In totaal zijn er in 2014 op de bedrijventerreinen 196 vestigingen bijgekomen (zie tabel 3.2). Het totaal aantal van 2013 is daarmee met 4% gestegen naar vestigingen. Het aandeel zeehavengerelateerde bedrijven is, zoals eerder geconstateerd, relatief beperkt. Per saldo (-4 / +11) is het aantal zeehavengerelateerde bedrijven met 7 toegenomen in het afgelopen jaar, waarmee dit aandeel 1,2% groter is geworden. Door de vaak grote kapitaalsinvesteringen kent het aantal zeehavengerelateerde bedrijven minder zzp ers, zoals eerder is vermeld. De dynamiek in het aantal vestigingen is daardoor ook veel kleiner dan bij zeehavengerelateerde bedrijven. De grootste groei in het totaal aantal vestigingen is terug te vinden in de Alfa-driehoek (+21,6%), Cornelis Douwes-terrein (+17,1%), Sloterdijk III (+13,9%) en het Hembrugterrein (12,5%). NR VESTIGINGEN VERDEELD OVER DE BEDRIJVENTERREINEN ZEEHAVEN GERELATEERD VERSCHIL NIET ZEEHAVEN GERELATEERD TOTAAL ZEEHAVEN GERELATEERD NIET ZEEHAVEN GERELATEERD TOTAAL ZEEHAVEN GERELATEERD NIET ZEEHAVEN GERELATEERD TOTAAL TOTAAL (%) 1 C. Douwes-terrein ,1% 2 Hemhavens ,4% 3 Alfa-driehoek ,6% 4 Vervoerscentrum ,6% 5 Westhaven ,4% 6 Sloterdijk III ,9% 7 Amerikahaven ,4% 8 Afrikahaven ,1% 9 Achtersluispolder ,7% 10 Hembrugterrein ,5% 11 Zuiderhout ,7% 12 Westerspoor-Zuid ,0% 13 Hoogtij ,3% 14 Polanenpark ,0% 15 Kagerweg ,2% 16 de Pijp ,3% 17 Noordwijkermeer ,5% 18 Grote Hout ,3% 19 Business park IJmond ,8% 20 Tata-terrein ,0% 21 Averijhaven ,0% 22 Havens IJmuiden ,8% 23 IJmondhaven ,7% Totaal NZKG terreinen ,1% Overig Amsterdam ,5% Overig Beverwijk ,9% Overig Haarlemmerl ,8% Overig Velsen ,0% Overig Zaanstad ,4% Totaal NZKG gemeenten ,0% TABEL 3.2 VESTIGINGEN PER DEELGEBIED (BRON DATA: LISA 2014) 20 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

21 ENCI B.V. IJMUIDEN Wanneer we de vestigingen op de bedrijventerreinen verdelen over de sectoren ontstaat het volgende overzicht. VESTIGINGEN VERDEELD OVER DE SECTOREN ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN VERSCHIL IN TOTAAL NIET ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN TOTAAL ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN NIET ZEEHAVEN GERELATEERDE VESTIGINGEN TOTAAL ABSOLUUT % Landbouw ,0% Visserij ,0% Delfstoffenwinning ,0% Industrie ,3% Energiebedrijven ,7% Bouwnijverheid ,4% Groothandel ,1% Detailhandel, reparatie ,0% Horeca ,1% Transport en logistiek ,8% Post/telecommunicatie ,7% Financiële instellingen ,9% Zakelijke dienstverlening ,5% Overheid ,0% Onderwijs ,5% Gezondheid- en welzijnszorg ,3% Overige dienstverlening ,1% Totaal ,1% TABEL 3.3 ZEEHAVENGERELATEERDE EN NIET ZEEHAVENGERELATEERDE VESTIGINGEN VERDEELD OVER DE SECTOREN Bovenstaande tabel bevestigd dat de meeste vestigingen zich bevinden in de sectoren met de meeste werkgelegenheid. Dit zijn de sectoren Industrie, Transport en logistiek, Groothandel en Zakelijke dienstverlening. Van alle vestigingen in de NZKG-gemeenten ( ) zijn vestigingen (3,5%) op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal gesitueerd. Ten opzichte van 2013 is het totaal aantal vestigingen op de bedrijventerreinen toegenomen met 196 vestigingen (4,1%). NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

22 WESTHAVEN Hoofdstuk 4. NATIONALE HAVENMONITOR 2013 DIRECTE WERKGELEGENHEID De directe werkgelegenheid in de havens van het Noordzeekanaalgebied is ten opzichte van 2012 met 3% afgenomen tot , een daling van arbeidsplaatsen. De afname was vooral te zien in de Metaalindustrie, de Voedingsmiddelenindustrie en Op- en overslag. Arbeidsplaatsen in het vervoer zijn vrijwel gelijk gebleven door een toename in de zeevaart en een afname in het wegvervoer. Handel en dienstverlening zijn toegenomen in het Noordzeekanaalgebied. In de Werkgelegenheidsmonitor NZKG 2013 was qua daling van de directe werkgelegenheid eenzelfde trend waarneembaar. NATIONALE HAVENMONITOR EN NZKG-MONITOR: De Nationale Havenmonitor geeft de directe zeehavengerelateerde werkgelegenheid weer. Deze is niet locatie gebonden, wat betekent dat ook arbeidsplaatsen in de achterlandverbindingen (weg, spoor en binnenvaart) worden meegenomen. Dit in tegenstelling tot deze monitor waar de werkgelegenheid wel verbonden is aan een vaste locatie (vestigingsplaatsen). Dit draagt bij aan een jaarlijks verschil in directe werkgelegenheidscijfers tussen de Havenmonitor en de NZKG monitor. De NZKG-monitor geeft immers alleen de locatiegebonden werkgelegenheid weer en de Havenmonitor zowel de locatiegebonden als ook de niet locatiegebonden werkgelegenheid. De Nationale Havenmonitor berekent de directe werkgelegenheid aan de hand van de (locatiegebonden) gegevens uit deze monitor en gegevens van het Havenbedrijf Amsterdam. Middels CBS indicatoren wordt daar de niet locatiegebonden werkgelegenheid bij opgeteld. Om de cijfers uit beide monitoren met elkaar te vergelijken is in onderstaande tabel alleen de locatiegebonden werkgelegenheid uit beide monitoren opgenomen. De arbeidsplaatsen in de achterland-verbindingen (weg, spoor en binnenvaart) zijn buiten beschouwing gelaten Havenmonitor Monitor NZKG 2014 * * Verschil Over een periode van ca. 10 jaar laten de cijfers over het NZKG voor de directe werkgelegenheid een stabiel beeld zien. Wel is er een verschuiving van werkgelegenheid, een afname in de staal- en chemische industrie en een toename in de zeevaart, groothandel en dienstverlening. TABEL 4.1 DIRECTE LOCATIEGEBONDEN WERKGELEGENHEID NZKG VOLGENS NATIONALE HAVENMONITOR 2013 (UPDATE MAART) EN MONITOR NZKG 2014 INDIRECTE WERKGELEGENHEID Naast de directe werkgelegenheid is ook de indirecte werkgelegenheid een belangrijke indicator voor het bepalen van de economische waarde. Zo besteden zeehavengerelateerde sectoren, denk bijvoorbeeld aan de Industrie, activiteiten uit waardoor andere sectoren werk hebben. De indirecte werkgelegenheid laat daarmee de impact zien van de zeehavengerelateerde werkgelegenheid op andere sectoren. De indirecte werkgelegenheid in het NZKG is ten opzichte van 2012 gedaald van naar ( arbeidsplaatsen). De totale werkgelegenheid (directe en indirecte) bedraagt arbeidsplaatsen. Afgelopen jaar is er in de Havenmonitor voor alle Nederlandse zeehavens een andere wijze van berekenen van de economische betekenis van de havenactiviteiten toegepast op basis van de CBS data. De reden is dat het CBS is aangesloten bij het Europees Systeem van Rekeningen, hetgeen tot aanpassing van de rekenmethode en tot aanpassing in de bronnen heeft geleid. Hierdoor zijn de cijfers van deze monitor niet te vergelijken met de Havenmonitor van In de Havenmonitor 2013 is daarom een geheel nieuwe tijdreeks opgenomen om zo een consistent beeld te krijgen. De aanpassingen hebben vooral betrekking op de indirecte werkgelegenheid; gebleken is dat deze in het verleden te laag is ingeschat. Kwantitatief leiden de aanpassingen er voor het NZKG toe dat het totale werkgelegenheidscijfer op uitkomt (terwijl eerder steeds over een getal van ca is gesproken). 22 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

23 FIGUUR 4.1 HAVENGERELATEERDE WERKGELEGENHEID IN NOORDZEEKANAALGEBIED. (BRON: NATIONALE HAVENMONITOR 2013 (UPDATE MAART) BEDRIJFSVESTIGINGEN In het NZKG zijn in havengerelateerde bedrijven gevestigd. Dit aantal is daarmee ten opzichte van 2012 licht gedaald, toen waren er nog 641 bedrijfsvestigingen. DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE De toegevoegde waarde door de Nederlandse zeehavens gerealiseerd is gedaald met 218 miljoen, een daling van 1%. De daling van de toegevoegde waarde is in veel gevallen een gevolg van een lagere productie en winstgevendheid van de bedrijven in Vooral in de olie- en chemische industrie en de elektriciteitsproductie. Vrijwel alle havengebieden lieten een lichte daling zien. De directe toegevoegde waarde van de NZKG havens is ten opzichte van 2012 gedaald van miljoen naar miljoen (- 64 miljoen). De daling van de directe toegevoegde waarde is zichtbaar in alle havens van het NZKG. Belangrijke oorzaak is de afname van de winstgevendheid in de sectoren Dienstverlening ten behoeve van vervoer, Op- en overslag en Industrie. SECTOR DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE PER SECTOR (MILJOEN EURO IN LOPENDE PRIJZEN) Vervoer Dienstverlening tbv vervoer Opslag/overslag Industrie Groothandel (Zakelijke) dienstverlening Totaal TABEL 4.2 DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE PER SECTOR (MILJOEN EURO IN LOPENDE PRIJZEN) INDIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE De indirecte toegevoegde waarde gecreëerd door de Nederlandse zeehavens is 0,3 miljard hoger in 2013 dan in 2012 en is in totaal 14,79 miljard. Hiervan is gerealiseerd in het Noordzeekanaalgebied, een daling van - 80 miljoen ten opzichte van In de periode is de indirecte toegevoegde waarde in het Noordzeekanaalgebied gestegen van naar miljoen een stijging miljoen. Voor verdere informatie en cijfers omtrent de positie die de werkgelegenheid, het aantal bedrijfsvestigingen en de toegevoegde waarde van het Noordzeekanaalgebied nationaal gezien inneemt in vergelijking met andere Nederlandse zeehavens, verwijzen wij u naar de Nationale Havenmonitor Toegevoegde waarde: De toegevoegde waarde van een activiteit is de optelsom van de vergoeding voor arbeid, kapitaal en ondernemerschap, oftewel lonen, afschrijving en winst. Grotendeels komt dat overeen met de verkoop minus de inkoop van een bedrijf. Het geeft weer welke waarde een bedrijf door zijn activiteiten toevoegt aan de economie. Bron: Nationale Havenmonitor 2013 (update maart) NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

24 Hoofdstuk 5. MUTATIES IN DE FYSIEKE RUIMTE Naast de gegevens over de werkgelegenheid in het Noordzeekanaalgebied geeft deze Monitor ook de cijfers over de ontwikkelingen rond gronduitgifte, grondvoorraad en ruimtewinst op de bedrijventerreinen weer. UITGIFTES IN 2014 NR. GEMEENTE LOCATIE ZEEHAVENTERREINEN MARITIEM DROOG OVERIG DROOG TOTAAL UITGIFTE HA Amsterdam C. Douwes-terrein 0,46 0,46 2 Amsterdam Hemhavens (incl. Nieuwe Houthavens) 2,91 0,36 1,35 4,62 3 Amsterdam Alfa-driehoek 0,01 0,01 4 Amsterdam Vervoerscentrum 0,02 0,02 5 Amsterdam Westhaven 1,52 0,02 0,01 1,54 6 Amsterdam Sloterdijk-3 1,47 1,47 7 Amsterdam Amerikahaven 0,17 0,01 0,18 8 Amsterdam Afrikahaven (incl. Atlaspark) 2,65 2,65 9 Zaanstad Achtersluispolder 10 Zaanstad Hembrugterrein 11 Zaanstad Zuiderhout 12 Zaanstad Westerspoor-Zuid 13 Zaanstad Hoogtij (Westzanerpolder) 14 Haarlemmerliede Polanenpark 2,50 2,50 15 Beverwijk Kagerweg 16 Beverwijk de Pijp 17 Velsen Noordwijkermeer 18 Velsen Grote Hout (ex-nam-terrein) 19 Velsen/Beverwijk Business Park Ymond 20 Velsen/Beverwijk Tata-terrein 22 Velsen Havens IJmuiden 23 Velsen IJmondhaven 0,97 0,97 Totaal 5,56 3,05 5,80 14,41 Percentage 38,58% 21,15% 40,27% 100,00% TABEL 5.1 GRONDUITGIFTE IN MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

25 ATLASPARK Het Polanenpark en Zuiderhout zijn in deze uitgave voor het eerst meegenomen in de Monitor Bedrijventerreinen. Hoewel het Polanenpark zich niet langs het Noordzeekanaal bevindt is het bedrijventerrein interessant om te monitoren. Het Polanenpark biedt ruimte aan de zwaardere industrie (tot en met milieucategorie 5.2) en heeft een centrale ligging vlakbij Amsterdam. Dit maakt het Polanenpark tot een uitvalslocatie voor de zware industrie die zich niet kan vestigen te Amsterdam. Zuiderhout is een gemengd bedrijventerrein langs het Noordzeekanaal voor zwaardere milieucategorie bedrijven en detailhandel. De Nieuwe Houthavens zijn in deze uitgave geschaard onder de Hemhavens. In 2014 is in totaal 14,41 ha uitgegeven op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal. De totale uitgifte verschilt niet veel van de uitgifte in 2013, welke toen 12,9 ha bedroeg. De ogenschijnlijk grote gronduitgifte op de Hemhavens van 4,62 ha is opgebouwd uit 10 kleinere uitgiftes. De grootste transacties waren een kavel van 2,91 ha nat haventerrein aan de Vlothavenweg en een kavel van 1,1 ha overig droog bedrijventerrein aan de Petroleumhavenweg. Opvallend is ook de grote uitgifte op de Afrikahaven. Dit betreft één kavel van 2,65 ha droog zeehaventerrein aan de Casablancaweg in het Atlaspark. Hoewel het meeste grond is uitgegeven in de Amsterdamse havens is er in vergelijking met 2013 meer grond uitgegeven buiten de Amsterdamse havens. In 2013 was 90% (11,6 ha) van de totale gronduitgifte gerealiseerd in de Amsterdamse havens en 10% (1,3 ha) in de rest van het Noordzeekanaalgebied. In 2014 is 62,6% (9 ha) gerealiseerd in de Amsterdamse havens en 37,4% (5,39 ha) in de rest van het NZKG. De grootste gronduitgifte buiten de Amsterdamse havens heeft plaatsgevonden op het Polanenpark. Hier is één kavel van 2,5 ha overig droog bedrijventerrein uitgegeven aan de Haarlemmerstraatweg. De onderverdeling van de gronduitgiftes naar terreintype laat zien dat in 2014 meer is uitgegeven op de zeehaventerreinen. Dit is in lijn met In de jaren hiervoor was het aandeel overig droog groter. >> NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI

26 HISTORISCHE UITGIFTEREEKS In de tabel hieronder zijn de gronduitgiftes weergeven in een historische tijdreeks. Over de periode met een onderverdeling naar terreintype (maritiem, droog en overig droog). Over de periode zijn de totale en gemiddelde gronduitgiftes per jaar uiteen gezet. JAAR ZEEHAVENTERREIN OVERIG DROOG MARITIEM DROOG TOTAAL ,7 29,4 59, ,4 31,6 54, ,6 6,7 27, ,7 13,7 47, ,7 34,5 44, ,8 19,7 24, ,3 9,3 38, ,7 18,4 34, ,3 21,9 85, ,5 2,6 9,1 33,8 42, ,1 5,5 35,6 23,1 58, ,5 0,8 34,3 14,7 49, ,0 1,1 15,1 26,3 41,4 TOTAAL ,6 215,4 466,0 In % totaal ,8% 46,2% 100,0% Gemiddeld ,1 21,5 46, ,7 1,4 26,1 5,3 31, ,4 3,7 24,1 1,6 25, ,3 3,1 85,4 7,3 92, ,4 17,9 83,3 18,6 101, ,2 5,1 13,4 13,8 27, ,7 8,0 19,7 4,3 24, ,6 5,2 7,9 18,1 25, ,0 0,7 2,7 1,9 4, ,3 3,0 5,3 0,5 5, ,2 3,8 9,0 4,0 12, ,6 3,1 8,6 3,3* 11, ,4 55,0 285,4 78,6 364,0 In % totaal 63,3% 15,1% 78,4% 21,6% 100,0% Gemiddeld 20,9 5,0 25,9 7,1 33, ,0 294,0 830,0 In % totaal ,6% 35,4% 100,0% Gemiddeld ,5 14,0 39,5 TABEL 5.2 HISTORISCHE UITGIFTEREEKS OP BEDRIJVENTERREINEN IN HET NZKG *Om de tijdsreeks consistent te houden met voorgaande jaren zijn de nieuw toegevoegde bedrijventerreinen Polanenpark en Zuiderhout niet opgenomen in deze tijdsreeks. 26 MONITOR WERKGELEGENHEID & BEDRIJVENTERREINEN

27 In de jaren werd nog geen onderscheid gemaakt in natte en droge zeehaventerreinen. Om deze reden valt de onderverdeling tussen maritiem en droog zeehaventerrein niet te maken en ontbreken deze gegevens. Deze gegevens zijn voor het Amsterdamse havengebied wel beschikbaar en kunnen indien gewenst worden opgevraagd bij Havenbedrijf Amsterdam NV. De piekuitgiftes in 2006 en 2007 (in totaal bijna 200 ha) heeft de gemiddelden sterk omhoog gebracht. De periode van economische teruggang die in aanbrak liet de cijfers voor de periode daarna sterk terugvallen. Hoewel de uitgifte van nat zeehaventerrein in 2014 weer een kleine stijging laat zien ten opzichte van de uitgifte in 2013, zal in de komende jaren moeten blijken of deze ontwikkeling zich door zal zetten. De uitgiftes van droog zeehaventerrein en overig droog terrein in 2014 zijn nagenoeg gelijk aan De totale uitgifte in het NZKG in 2014 van 11,9 ha blijft achter op zowel het lange termijn gemiddelde ( ) van 39,5 ha alsook op het middellange termijn gemiddelde ( ) van 33,1 ha. VERWACHTINGEN ZEEHAVENTERREINEN In opdracht van het Bestuursplatform NZKG heeft Ecorys in 2007 een rapport opgesteld waarin voor de zeehaventerreinen een prognose voor de toekomst is gemaakt. Dit rapport maakt gebruik van de zelfde toekomst scenario s als de prognoses die voor alle bedrijventerreinen in de Metropoolregio Amsterdam worden gehanteerd. Ecorys houdt in haar toekomstmodellen rekening met conjunctuur schommelingen, en daarmee met pieken en dalen in de terreinuitgifte. Dat betekent dat het Ecorys-model de eerstvolgende jaren gebruikt kan blijven worden tenzij het CPB met andere groeiscenario s zal komen. Het model van Ecorys houdt rekening met de ontwikkeling van de goederenstromen van en naar het Noordzeekanaalgebied. Vervolgens hanteert Ecorys twee van de vier welvaart en leefomgeving scenario s die door de vier nationale planbureaus zijn opgesteld. Voor de goederenstroom in het NZKG heeft Ecorys de twee uitersten uitgewerkt, namelijk het Regional Communities, het RC-scenario (laagste groei) en het Global Economy, het GE-scenario (hoogste groei). Voor de periode is een schatting gemaakt op basis van deze twee scenario s. Daarnaast gaat het model uit van geconstateerde trends in het ruimtegebruik door bedrijven, zoals een steeds grotere efficiency in de overslag van goederen in de havens. Voor een uitgebreide beschrijving van het model kunt u contact opnemen met het Projectbureau Noordzeekanaalgebied. Voor de zeehaventerreinen is de uitkomst van dit model hieronder weergegeven. >> ZEEHAVENTERREIN OPTIMISTISCH (GE-SCENARIO) PESSIMISTISCH (RC-SCENARIO) OPTIMISTISCH (GE-SCENARIO) PESSIMISTISCH (RC-SCENARIO) Droog Nat Totaal TABEL 5.3 GERAAMDE BEHOEFTE ZEEHAVENTERREIN (IN HA) BRON: ECORYS 2007 NOORDZEEKANAALGEBIED - JULI