Wmo beleidsregels gemeente Berkelland 2014.

Transcriptie

1 Wmo beleidsregels gemeente Berkelland Inhoudsopgave bladzijde Inleiding 5 Hoofdstuk 1. Beoordeling van de te bereiken resultaten Resultaat 1. Een schoon en leefbaar huis Inleiding 6 Afwegingskader: 7 Activiteiten 7 Voorliggende voorzieningen of andere wettelijke voorzieningen 7 Eigen mogelijkheden 7 Gebruikelijke zorg 7 Compenseren 10 - omvang van de hulp 10 - onderscheid HH1 en HH behoefte 10 - resultaatafspraken 10 - duur toekenning 10 - tijdelijke uitbreiding 11 - vorm verstrekking 11 - in natura 11 - persoonsgebonden budget 11 - gratis gebruik van de diensten van de Sociale verzekeringsbank13 - uitbetaling en verantwoording overgedragen aan Menzis 13 Mantelzorgers 13 - Mantelzorgers inwonend 13 - Mantelzorgers uitwonend 13 Resultaat 2. Wonen in een geschikt huis Inleiding 14 Afwegingskader: 14 Uitgangspunt: iedereen dient zelf zorgen te dragen voor een woning 14 Specifiek op gehandicapten en ouderen gerichte woongebouwen 14 Verhuizing naar een geschikt huis of een gemakkelijker geschikt te maken woning 14 Primaat verhuizen 14 - snelheid waarmee het probleem kan worden opgelost 15 - rekening houden met sociale factoren 15 - rekening houden met woonlasten en financiële draagkracht van de belanghebbende 15 - vergelijking aanpassingskosten versus nieuwe woonruimte 16 - de mogelijke gebruiksduur van de aanpassing 16 - aanvraag voor een woonvoorziening wordt geweigerd 17 Aanvraag van een mantelzorgwoning 17 Aanbouw 17 - losse woonunit 17 - zelf, uit het oogpunt van kosten, in de compenserende voorziening kunnen voorzien 18 Inpandige aanpassing mogelijk 18

2 Opvragen van offertes 18 Aanpassen doelgroepengebouw 18 Voorwaarden verstrekking voorziening 18 Kosten van de woningaanpassing 19 Aanpassen opstalverzekering 20 Uitbetaling bouwkundige of woontechnische aanpassing 20 Vorm van de verstrekking niet bouwkundige aanpassing 20 Mantelzorgers 20 Bij een te verwachten of voorspelbare verhuizing wordt in principe geen verhuiskostenvergoeding verstrekt 20 Antispeculatiebeding 20 Handboek toegankelijkheid 20 Huurderving 20 Resultaat 3: Goederen voor primaire levensbehoeften Inleiding 22 Afwegingskader 22 Welke boodschappen 22 Voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen 22 Eigen mogelijkheden 22 Gebruikelijke zorg 23 Compenseren 23 - uitgangspunt eenmaal per week 23 - omvang van de hulp 23 - duur toekenning 23 - vorm van verstrekking 23 Mantelzorgers 23 Resultaat 4: Beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding Inleiding 24 Afwegingskader 24 Voorliggende en algemene voorzieningen 24 Eigen mogelijkheden 24 Gebruikelijke zorg 24 Compenseren 24 - het doen van de was 24 - wat wel of niet strijken 24 - uitgangspunt eenmaal per week 24 - omvang van de hulp 24 - duur toekenning 24 - vorm van verstrekking 25 Mantelzorgers 25 Resultaat 5: Het thuis verzorgen van kinderen die tot het gezin behoren Inleiding 26 Afwegingskader 26 Voorliggende en algemene voorzieningen 26 Eigen mogelijkheden 26 Compenseren 26 - maximaal 40 uur per week 26 - voorwaarde in de beschikking 26 - omvang van de hulp 26 - duur toekenning 27 2

3 - vorm van de verstrekking 27 Mantelzorgers 27 Resultaat 6: Verplaatsen in en om de woning Inleiding 28 Afwegingskader 28 Het gaat om verplaatsingen die direct vanuit de woning worden gedaan 28 Rolstoelen voor incidenteel gebruik vallen niet onder resultaat 6 28 Sportrolstoel 28 Compenseren 28 - vorm van de verstrekking 28 - verstrekking in natura 29 - persoonsgebonden budget 29 - opstellen programma van eisen 29 Mantelzorgers 29 Resultaat 7: Lokaal verplaatsen per vervoermiddel Inleiding 30 Afwegingskader 30 Voorliggende en algemene voorzieningen 30 Vervoersbehoefte 30 Invulling vervoersbehoefte met CVV 30 Maximaal aantal zones vastgesteld op Loopafstand minder dan 100 meter naast CVV ook nog een voorziening voor de zeer korte afstand 31 Loopafstand van meer dan 100 meter maar minder dan 800 meter ook nog een voorziening voor de zeer korte afstand mogelijk 31 Geen CVV mogelijk 31 Was er sprake van een auto? 31 Vorm van de verstrekking 31 Persoonsgebonden budget 31 Mantelzorgers 31 Resultaat 8: Hebben van contacten en deelname recreatieve, maatschappelijke en religieuze activiteiten Inleiding 32 Afwegingskader 32 Voorliggende en algemene voorzieningen 32 Vervoersprobleem: eerst beoordelen of dit via resultaat 7 opgelost kan worden 32 Hoofdstuk 2. Voorliggende, algemeen gebruikelijke en algemene Wmo-voorzieningen Inleiding 33 Voorliggende voorzieningen 33 Algemeen gebruikelijke voorzieningen 33 Algemene en collectieve voorzieningen 35 3

4 Hoofdstuk 3. Verstrekking in natura, als persoonsgebonden budget en als financiële tegemoetkoming, eigen bijdrage en eigen aandeel Inleiding 36 Afwegingskader 36 Voorziening in natura 36 Persoonsgebonden budget 36 - financiële tegemoetkoming 36 - andere systemen 37 - onderscheidt begrippen financiële tegemoetkoming en pgb 37 - financiële tegemoetkoming 37 - forfaitaire tegemoetkoming 37 Voorziening in natura 37 Persoonsgebonden budget 37 - uitzondering keuzevrijheid pgb 37 - collectief vervoer 37 - geen persoonsgebonden budget als 37 - berekening hoogte pgb 40 - uitbetaling pgb 40 Eigen bijdrage 40 Betaling via een serviceorganisatie 41 Controle besteding van het pgb 41 Financieel besluit regelt wanneer er een eigen bijdrage verschuldigd is 41 De financiële tegemoetkoming en het eigen aandeel 42 Hoofdstuk 4. procedurele bepalingen rond onderzoek, advies, besluitvorming, intrekking en terugvordering. Inleiding 43 Afwegingskader 43 Zorgvuldig onderzoek 43 Wanneer wordt er advies gevraagd? 43 - eerste aanvraag en de voorziening 43 Verstrekken van gegevens door belanghebbende 44 ICF classificatie wordt gebruikt 44 Beslistermijn en besluitvorming 44 Beschikking 44 Bijlage 1: werkdocument afbakening HH1 en HH2 gemeente Berkelland Bijlage 2: richtlijnen toekenningsadvisering Hulp bij het Huishouden 4

5 INLEIDING Sinds 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van kracht. Deze wet verplicht de gemeenteraad om een verordening vast te stellen over de verstrekking van individuele voorzieningen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning. In artikel 4 van deze Wmo-verordening is vastgelegd dat het college beleidsregels moet vaststellen. Het belang van deze bepaling is dat het college belast is met de uitvoering van de wet. Door het vaststellen van beleidsregels maakt het college zichtbaar welke afwegingen het maakt bij het nemen van besluiten. Daarnaast bevordert deze vaststelling de rechtszekerheid van burgers. Het college is namelijk in principe gebonden aan de door zichzelf opgestelde beleidsregels. Ten slotte heeft de vaststelling van beleidsregels als voordeel dat bij de motivering van beschikkingen naar de beleidsregels kan worden verwezen. Leeswijzer. De beleidsregels zijn ingedeeld in hoofdstukken. In hoofdstuk 1 wordt de beoordeling van de te bereiken resultaten behandeld. In hoofdstuk 2 worden de voorliggende, de algemeen gebruikelijke en algemene wmo voorzieningen behandeld. In hoofdstuk 3 worden de verstrekking in natura, als persoonsgebonden budget en als financiële tegemoetkoming, de eigen bijdrage en eigen aandeel behandeld. In hoofdstuk 4 worden de procedurele bepalingen rond onderzoek, advies, besluitvorming, intrekking en terugvordering behandeld. De volgende bijlagen zijn onderdeel van de beleidsregels: Bijlage 1 werkdocument afbakening HH1 en HH2 Bijlage 2 richtlijn toekenningsadvisering Hulp bij het Huishouden. Omwille van de leesbaarheid van deze beleidsregels is steeds geschreven in de mannelijke vorm (hij of hem). Deze bepalingen zijn ook van toepassing op vrouwen. 5

6 Hoofdstuk 1. Beoordeling van de te bereiken resultaten Resultaat 1: Een schoon en leefbaar huis Inleiding Tot een schoon en leefbaar huis behoort het licht en zwaar huishoudelijk werk, zoals voor 2007 benoemd onder de AWBZ. Het gaat daarbij concreet om het stofzuigen van de woning, het soppen van badkamer, keuken, toilet, het dweilen van vloeren en het schoonhouden van de overige ruimten die onder de compensatieplicht vallen. Onder lichte huishoudelijke werkzaamheden vallen: - afwassen. (mits er geen maaltijdvoorziening is geïndiceerd) - opruimen, stof afnemen, bedden opmaken en een wekelijkse beurt van het interieur. Onder zwaar huishoudelijke werkzaamheden vallen: - stofzuigen, schrobben, dweilen, soppen van sanitair en keuken, bedden verschonen, ramen lappen binnen. De toekenning is afhankelijk van het huishouden en de woning die wordt bewoond en wat de persoon zelf nog kan of kan regelen met zijn netwerk. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen eenpersoonshuishouden en meer persoonshuishouden. Onder de compensatieplicht vallen de ruimten die - op het niveau sociale woningbouw- voor dagelijks gebruik noodzakelijk zijn. Niveau sociale woningbouw betekent dat dit niveau als uitgangspunt wordt genomen. Daarbij kunnen persoonskenmerken en behoeften het noodzakelijk maken hiervan af te wijken. Alleen kamers die in gebruik zijn worden schoongehouden. Met kamers wordt de hoeveelheid ruimtes in de woning bedoeld exclusief de keuken, badkamer en het toilet. 6

7 Afwegingskader Activiteiten Het gaat om alle activiteiten teneinde het huis, exclusief de tuin, maar inclusief balkon en berging, schoon en leefbaar te houden. Voorliggende voorzieningen of andere wettelijke voorzieningen Allereerst beoordeelt het college of alle voorliggende voorzieningen, eigen mogelijkheden, gebruikelijke zorg, netwerk of andere wettelijke voorzieningen zijn meegenomen. In artikel 2 van de Wmo is geregeld dat er geen aanspraak op maatschappelijke ondersteuning bestaat als er een beroep kan worden gedaan op een andere wettelijke voorziening waarmee de beperkingen gecompenseerd kunnen worden. Andere regelingen gaan dus voor op de Wmo. Voor wat betreft de hulp bij het huishouden zal dit niet snel voorkomen. Soms zal de AWBZ voorliggend zijn, bijvoorbeeld als er aanspraak gemaakt kan worden op een zogenaamd Zorg Zwaarte Pakket. Er kan ook gedacht worden aan de situatie waarin iemand, bijvoorbeeld na een ongeluk, in aanmerking komt voor een schadevergoeding. Eigen mogelijkheden Vervolgens beoordeelt het college of er andere eigen mogelijkheden zijn. Hierbij kan gedacht worden aan de situatie waarin men al jaren op eigen kosten iemand voor deze werkzaamheden inhuurt. Als tegelijk met het optreden van de beperking geen inkomenswijziging heeft plaatsgevonden en er geen aantoonbare meerkosten zijn in relatie tot de handicap, is het oordeel in zijn algemeenheid dat er geen compensatie nodig is, omdat het probleem al opgelost is. Dit is uiteraard anders als aangetoond kan worden dat er zodanige wijzigingen zijn dat het niet meer mogelijk is deze hulp zelf te betalen. Is er sprake van een latrelatie, dan zal de gemeente nagaan of en in hoeverre de partner bij kan dragen aan het huishouden. Daarnaast wordt in sommige gevallen een zelf in te schakelen particuliere hulp als algemeen gebruikelijke beschouwd, bijvoorbeeld als de aanvrager in een dusdanige situatie verkeerd dat de hoogte van de eigen bijdrage gelijk zal zijn aan de kosten voor de voorziening en de aanvrager in staat is de hulp zelf praktisch te organiseren. De vraag of iemand daadwerkelijk een beroep wil doen op een algemeen gebruikelijke voorziening is niet relevant. Gebruikelijke zorg Daarna beoordeelt het college of er sprake is van gebruikelijke zorg. Uit artikel 3 van de verordening volgt dat iemand niet in aanmerking komt voor hulp bij het huishouden als er gebruikelijke zorg geleverd kan worden. Hiervan is sprake als er een huisgenoot aanwezig is, die in staat kan worden geacht het huishoudelijk werk over te nemen. Aan deze bepaling ligt het uitgangspunt ten grondslag dat een leefeenheid primair zelf verantwoordelijk is voor het uitvoeren van huishoudelijke taken. Men wordt geacht de huishoudelijke taken te verrichten naast een volledige baan en/of studie en vrijetijdsbesteding. Bij het begrip leefeenheid gaat het om personen die duurzaam met elkaar een huishouden voeren. Er is geen sprake van duurzaamheid als er een commerciële relatie bestaat tussen huisgenoten. Let wel, bij bloedverwantschap wordt niet snel aangenomen dat er een commerciële relatie bestaat, ook al stellen betrokkenen deze te hebben. 7

8 Er zijn ook situaties denkbaar waarbij het lastig is om te bepalen of er sprake is van de gezamenlijke verantwoordelijkheid van een leefeenheid voor het huishouden. Dit geldt bijvoorbeeld bij kloostergemeenschappen. Vaak is hier een bepaalde taakverdeling afgesproken die zich niet leent voor overname. In zo n situatie kan hulp bij het huishouden worden toegekend voor de eigen woonruimte van de betrokkene (zoals de eigen slaapkamer). Gemeenschappelijke woonruimten behoren tot de verantwoordelijkheid van de gemeenschap. Verder moet iemand daadwerkelijk tot het huishouden behoren, wil hij tot de leefeenheid gerekend kunnen worden. Ook hier zijn grensgevallen mogelijk. Bijvoorbeeld als iemand voor zijn werk een aantal dagen na elkaar niet thuis kan zijn (bijvoorbeeld een internationaal vrachtwagenchauffeur, offshore werk of werk in het buitenland). De afwezigheid dient een verplichtend karakter te hebben. In dat geval dient ook gekeken te worden naar de activiteiten die de aanvrager niet zelf kan uitvoeren. Als er sprake is van uitstelbare taken (bijvoorbeeld boodschappen doen, wasverzorging, zwaar huishoudelijk werk) zal in beginsel geen hulp worden toegekend. Bij de niet uitstelbare taken (zoals maaltijdvoorziening, afwassen en afruimen en het verzorgen van kinderen) ligt dit anders. Als vaststaat dat er sprake is van andere personen die tot de leefeenheid behoren, zal allereerst bekeken worden of de huisgenoten de huishoudelijke taken kunnen overnemen, bijvoorbeeld door een herverdeling van taken. Hierbij geldt als uitgangspunt dat iedereen die ouder is dan 23 jaar geacht wordt een volledig huishouden te kunnen draaien. Eventueel kan kortdurend hulp bij het huishouden (maximaal 6 weken) worden toegekend om de leefeenheid te helpen bij het aanleren van huishoudelijke taken Kinderen kunnen ook een bijdrage leveren aan de huishoudelijke taken. Hierbij hanteert het college de volgende uitgangspunten: - kinderen tot 5 jaar leveren geen bijdrage aan de huishoudelijke taken; - kinderen tussen de 5 en de 12 jaar worden naar hun eigen mogelijkheden betrokken bij lichte huishoudelijke werkzaamheden. Zo kunnen zij helpen bij opruimen, dekken/afruimen van de tafel, afwassen/afdrogen/vaat in de machine zetten, een kleine boodschap doen en kleding in de wasmand gooien; - kinderen van 13 jaar en ouder kunnen, naast de hierboven genoemde taken, ook hun eigen kamer in orde houden. Daartoe wordt gerekend: het opruimen van de kamer, de kamer stofzuigen en het verschonen van het bed. - vanaf 18 jaar wordt men verondersteld een eenpersoonshuishouden draaiend te kunnen houden. Dit is immers de leeftijd waarop veel kinderen op kamers gaan. De huishoudelijke taken voor een eenpersoonshuishouden zijn: schoonhouden van de sanitaire ruimte, de keuken en één kamer. Daarnaast horen activiteiten zoals het doen van de was, het doen van boodschappen, het verzorgen van maaltijden en het afwassen en opruimen bij een eenpersoonshuishouden. De maximale belastbaarheid is te normeren naar 2 uur per week aan tijd die besteed kan worden aan uitstelbare, zware taken. Er kan 3 uur per week aan tijd worden besteed aan lichte en niet uitstelbare taken. - vanaf 23 jaar wordt men verondersteld een meerpersoonshuishouden te kunnen voeren. Zoals eerder opgemerkt wordt er van uitgegaan dat een leefeenheid zelf verantwoordelijk is voor het functioneren van het huishouden. Toekenning van een individuele voorziening op grond van de Wmo gebeurt pas als er sprake is van (dreigend) disfunctioneren van de leefeenheid die het gevolg is van de gezondheidsproblemen van een verzorgend lid van de 8

9 leefeenheid. Dit kan zich uiten in vervuiling (van de woning of van kleding) of verwaarlozing (van zichzelf of afhankelijke huisgenoten). Er zal altijd onderzocht moeten worden of de andere leden van de leefeenheid daadwerkelijk in staat zijn de huishoudelijke taken over te nemen door een herverdeling van activiteiten. Dit betekent dat de consulent die het keukentafelgesprek voert de huisgenoten altijd persoonlijk moet horen om vast te stellen of deze tot het leveren van gebruikelijke zorg in staat is. Zo kan er sprake zijn van beperkingen bij de huisgenoten, waardoor het niet mogelijk is te komen tot een herverdeling van activiteiten. Daarnaast kan het gevaar van overbelasting dreigen. Onder overbelasting verstaat het college: het meer belasten dan het prestatievermogen toelaat. Dit kan worden veroorzaakt door een combinatie van factoren van lichamelijke en/of psychische aard. Soms wordt er gesteld dat een partner of huisgenoot gezondheidsproblemen of beperkingen heeft en hierdoor geen huishoudelijke taken kan overnemen. Er kan ook gesteld worden dat de partner/huisgenoot door de combinatie van een (volledige) werkkring of opleiding en het voeren van het huishouden overbelast dreigt te raken. In beide gevallen zullen er (medische) gegevens aangeleverd moeten worden ter onderbouwing van dit standpunt. Het college moet zich daar een geobjectiveerd oordeel over vormen. Wanneer de dreigende overbelasting wordt veroorzaakt door een combinatie van werk en gebruikelijke zorg en andere activiteiten dan werk en gebruikelijke zorg, dan gaan werk en gebruikelijke zorg voor. Het hebben van een bijbaan of het beoefenen van hobby s of vrijwilligerswerk kan dus op zich geen reden zijn om een toekenning te geven voor hulp bij het huishouden. Bij dreigende overbelasting door de combinatie van werk en verzorging van de zieke partner/huisgenoot kan wel huishoudelijke hulp worden toegekend voor de onderdelen die normaal gesproken tot de gebruikelijke zorg worden gerekend. Deze toekenning zal een korte looptijd hebben (maximaal 6 weken) om de leefeenheid de gelegenheid te geven de onderlinge taakverdeling aan te passen aan de ontstane situatie. Als bekend is dat de zorgvrager nog maar een korte levensverwachting heeft, kan dit voor het college aanleiding zijn af te wijken van de bepalingen over gebruikelijke zorg. Bij vraagstukken over de toepassing van het begrip gebruikelijke zorg zoekt het college zo veel mogelijk aansluiting bij de manier waarop onder het regime van de AWBZ werd omgegaan met dit begrip. De beleidsregels van het CIZ en de jurisprudentie kunnen hierbij als uitgangspunt dienen. 9

10 Compenseren Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem, zal het college compenseren in dat deel dat alleen professioneel kan worden opgelost. Omvang van de hulp De omvang van de hulp wordt uitgedrukt in de vastgestelde behoefte van de hulpvrager door middel van resultaatafspraken. De vaststelling komt voort uit het keukentafelgesprek dat wordt gevoerd door de consulent/voormekaar-teamlid met de hulpvrager. Onderscheid HH1 en HH2 Daarnaast wordt er een onderscheid gemaakt tussen HH1 en HH2. HH1 bestaat uit schoonmaakwerkzaamheden die bij de cliënt thuis worden verricht. Bij HH2 worden de schoonmaakwerkzaamheden gecombineerd met de ondersteuning van de cliënt bij het voeren van de regie over het huishouden of het signaleren van veranderingen in de thuissituatie van de cliënt of van de cliënt zelf. In het werkdocument Afbakening HH1 en HH2 wordt het onderscheid beschreven. Hierin is een schema opgenomen. Het schema geeft een handvat om beter te kunnen bepalen of er sprake is van een situatie waarin HH2 noodzakelijk is. Het werkdocument is als bijlage 1 opgenomen bij dit besluit. Aan de hand van de behoefte en eigen mogelijkheden binnen het netwerk van de cliënt worden resultaatafspraken gemaakt en hulp ingezet. De totale tijd van de behoefte wordt bij elkaar opgeteld. Als er een element aan HH2 in zit, wordt HH2-hulp geïndiceerd; in de andere gevallen is het HH1. Behoefte Het college hanteert resultaatafspraken om te voorzien in de behoefte. Dit betekent dat in keukentafelgesprekken wordt geïnventariseerd wat de behoefte is naar aanleiding van de hulpvraag. Er wordt samen met de klant gekeken in hoeverre er oplossingen zijn door het inzetten van voorliggende voorzieningen, gebruikelijke zorg of het inzetten van personen uit het eigen netwerk. Blijft er dan nog een behoefte over die ingevuld moet worden door een professional, dan worden hier resultaatafspraken over gemaakt, passend bij de situatie die van toepassing is. Dit is altijd maatwerk. Het college accepteert dan ook verschillen in soortgelijke situaties. Resultaatafspraken Het college verstaat onder resultaatafspraken het volgende: Afspraken die worden gemaakt met de hulpvrager om te voorzien in de behoefte aan ondersteuning. Dit is altijd maatwerk. Denk hierbij aan bijvoorbeeld: Tijdelijke hulp in de huishouding om een aantal huishoudelijke taken aan te leren. Of afspraken over wie wat doet om de hulpvraag op te lossen. De hulpvrager kan een aantal zaken zelf regelen, door bijvoorbeeld mensen uit de directe omgeving te vragen of zelf wat lichte taken te doen. Indien nodig wordt voor een deel van de hulpvraag, naar behoefte professionele hulp ingeschakeld. Deze opsomming zijn slechts enkele voorbeelden. Duur toekenning In artikel 18 en 20 van de verordening staat dat bij het treffen van een voorziening in natura of in de vorm van een pgb in de beschikking wordt vastgelegd in sub b wat de duur is van de verstrekking. Het vaststellen van de duur is maatwerk en afhankelijk van de behoefte en resultaatafspraken. Het is mogelijk als de situatie van de klant onveranderd blijft om de duur vast te stellen voor maximaal 2 jaar. Dit speelt bij hoge uitzondering. In alle andere situaties is het nodig om regelmatig de situatie opnieuw te bekijken om zo te monitoren of de resultaatafspraken daadwerkelijk gehaald worden en hierdoor de inzet van professionals zo kort mogelijk te laten zijn. Indien nodig worden resultaatafspraken en de duur gedurende de inzet aangepast. 10

11 Vorm verstrekking De individuele voorziening hulp bij het huishouden wordt verstrekt in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget. In natura De gemeente heeft, samen met regiogemeenten, de hulp bij het huishouden Europees aanbesteed. Dit heeft geleid tot een groep zorgaanbieders die de hulp leveren bij de verstrekking in natura. De zorgaanbieders zijn: Careaz, Zorgkompas, T-zorg Nederland, TSN en Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé. In beginsel wordt de cliënt de mogelijkheid geboden één van deze aanbieders uit te kiezen, mits deze aanbieder de benodigde zorg kan leveren. Dit laatste hangt af van de contracten die de gemeente met de zorgaanbieders gesloten heeft. Persoonsgebonden budget De verstrekking in de vorm van een persoonsgebonden budget houdt in dat de gemeente geld verstrekt zodat de cliënt zelf iemand kan inschakelen die de hulp levert. Het persoonsgebonden budget dient toereikend te zijn om de benodigde hulp te kunnen inkopen. Om die reden wordt het persoonsgebonden budget afgestemd op de behoefte in uren. Dit aantal aan uren wordt vermenigvuldigd met het van toepassing zijnde uurbedrag. Het college kiest voor de toepassing van uurbedragen omdat het verstrekken van de financiële tegenwaarde van de voorziening in natura niet per definitie leidt tot het verstrekken van een toereikend persoonsgebonden budget. Er zijn drie verschillende uurbedragen van toepassing. Deze zijn genoemd in artikel 2 van het Financieel Besluit Wmo. Deze bedragen zijn gebaseerd op het volgende: 1. een persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden door een niet daartoe opgeleid persoon, die niet werkzaam is voor een instelling en die werkt op grond van de Regeling dienstverlening aan huis; 2. een persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden waarbij de Regeling dienstverlening aan huis niet van toepassing is of door een daartoe opgeleid persoon, die werkzaam is voor een instelling 3. een persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden HH2 waarbij de Regeling dienstverlening aan huis niet van toepassing is of door een daartoe opgeleid persoon, die werkzaam is voor een instelling. Vanwaar dit onderscheid? Zoals al eerder is opgemerkt moet het persoonsgebonden budget toereikend zijn om de beperkingen van de klant te compenseren. Dit gebeurt niet automatisch als de hoogte ervan wordt vastgesteld op de tegenwaarde van de voorziening in natura. De voorziening in natura wordt namelijk door derden geleverd. De gemeente betaalt hiervoor een tarief waarin bijvoorbeeld ook overheadkosten en secundaire arbeidsvoorwaarden zijn meegerekend. Hierdoor is in het verleden, al onder de AWBZ, het tarief vastgesteld op 75% van de waarde van de naturaverstrekking. Het is op zich dan ook logisch om het uurtarief voor een persoonsgebonden budget lager vast te stellen dan op het bedrag van de tegenwaarde van de verstrekking in natura. Het tarief mag echter niet te laag zijn. Dit zou kunnen leiden tot het ontstaan van een categorie werkende armen. Dit is niet de bedoeling. Er zit echter ook een gevaar aan het vaststellen van een te hoog tarief. Aangezien de budgethouder zijn uitgaven moet kunnen verantwoorden, zal een hoger tarief leiden tot een hoger uurloon van degene die de hulp levert. Dit kan leiden tot een leegloop bij de zorgaanbieders. Arbeidskrachten die nu in loondienst zijn bij de zorgaanbieder zullen 11

12 overwegen om als alfahulp aan de slag te gaan. De zorgaanbieder zal zich dan gedwongen zien een hoger uurloon te gaan betalen. Uiteindelijk zal dit weer leiden tot hogere tarieven voor de gemeente. Deze redenering heeft ertoe geleid dat er onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende soorten aan persoonsgebonden budget. Het college hanteert als uitgangspunt dat het persoonsgebonden budget wordt verstrekt ten behoeve van een hulp die werkzaam is op grond van de Regeling dienstverlening aan huis. Het is echter voorstelbaar dat deze constructie niet mogelijk is. Om die reden zijn er ook andere tarieven genoemd. Het college is immers verplicht een toereikend persoonsgebonden budget te verstrekken. Regeling dienstverlening aan huis. Het college hanteert dus optie 1 als uitgangspunt. Bij de vaststelling van dit tarief is uitgegaan van het volgende: - het wettelijke minimum uurloon voor mensen van 23 jaar en ouder;. - de budgethouder is niet verplicht tot afdracht van loonbelasting, premies werknemersverzekeringen en een werkgeversbijdrage op grond van de zorgverzekeringswet; kortom de budgethouder kan volstaan met de betaling van een bruto= nettosalaris. - De zorgverlener heeft recht op vier weken aan doorbetaalde vakantie per jaar. Aangezien een jaar 13 perioden van vier weken kent, betekent dit dat de budgethouder 1/13 (dit is 8%) extra dient te ontvangen op het nettosalaris om deze vakantie te kunnen doorbetalen. Persoonsgebonden budget bij niet-toepassing Regeling dienstverlening aan huis. Zoals aangegeven kan het ook voorkomen dat een budgethouder geen gebruik kan maken van de Regeling dienstverlening aan huis. Op grond van deze regeling mag de zorgverlener namelijk maximaal 3 dagen per week werkzaam zijn bij de zorgbehoevende. In de situatie waarin de Wmo-hulp tevens zorgverlener is op grond van de AWBZ en/of kinderopvang verzorgt, kan dit aantal van 3 dagen per week makkelijk overschreden worden. Dit betekent dat de budgethouder verplicht is een arbeidsovereenkomst af te sluiten met degene die de hulp bij het huishouden levert. Naast enkele juridische verschillen, leidt dit ook tot financiële consequenties. Zo is de budgethouder bij een arbeidsovereenkomst officieel werkgever. Dit houdt in dat de bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek onverkort van toepassing zijn en geldt er bijvoorbeeld een termijn van twee jaren aan loondoorbetaling bij ziekte en de verplichting tot afdracht van loonbelasting etc.. Voor de vaststelling van de tarieven bij deze vorm van dienstverlening is aansluiting gezocht bij de tarieven die zijn opgenomen in het bestek van de aanbesteding. Er is voor gekozen om 75% van de genoemde maximumtarieven voor HH1 en HH2 aan te houden. De bedragen zijn opgenomen in artikel 9 van het financieel besluit gemeente Berkelland Dit bedrag wordt toereikend geacht. Als kanttekening bij de tarieven geldt wel dat deze bedragen wellicht niet voldoende zijn om hiermee zelf hulp in te kopen bij een professionele zorgleverancier. Het college meent dat dit niet nodig is. Het persoonsgebonden budget is toereikend om een adequate voorziening te treffen. Het college is slechts verplicht de goedkoopst adequate voorziening aan te bieden. Aan deze verplichting wordt met de gekozen constructie ruimschoots voldaan. Daarnaast kan de klant nog altijd kiezen voor zorg in natura. Hiervoor zijn immers contracten met meer dan voldoende leveranciers afgesloten. 12

13 Gratis gebruik van de diensten van de Sociale verzekeringsbank De budgethouder kan altijd, los van de vraag of de Regeling dienstverlening aan huis van toepassing is, gratis gebruik kan maken van de diensten van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Het college heeft deze service collectief ingekocht en de kosten hiervan worden niet doorberekend aan de budgethouder. Dit heeft voor de budgethouder de volgende voordelen: - Hij hoeft geen rekening te houden met de situatie waarin de werknemer ziek wordt; de SVB vergoedt dan de loonkosten van de zieke werknemer (zodat de budgethouder financiële armslag heeft om een andere persoon in te schakelen voor de hulp bij het huishouden); - De zieke werknemer wordt gratis begeleid door de arbodienst; ook kosten van het reintegratietraject komen voor rekening van de SVB; - De budgethouder komt in aanmerking voor gratis rechtsbijstand bij arbeidsconflicten met de zorgverlener; - De budgethouder kan een beroep doen op de SVB voor de vergoeding van door hem of door de zorgverlener tijdens de werkzaamheden veroorzaakte schade; - De SVB neemt de salarisadministratie gratis uit handen. Uitbetaling en verantwoording overgedragen aan Menzis Wmo Support De verstrekking van een persoonsgebonden budget heeft de gemeente overgedragen aan Menzis Wmo Support. De taakverdeling tussen het college en Menzis is als volgt: het college stelt de omvang en de looptijd van de toekenning vast. Menzis rekent uit hoe hoog het netto persoonsgebonden budget in dat geval is. Hierbij informeert Menzis de budgethouder tevens over de te verwachten hoogte van de eigen bijdrage en stemt Menzis de daadwerkelijke hoogte van het persoonsgebonden budget zo goed mogelijk af op de te verwachten eigen bijdrage. De budgethouder ontvangt dus een beschikking, een van de gemeente en een informatiebrief van Menzis. Mantelzorgers inwonend Inwonende mantelzorgers kunnen niet betaald worden uit een pgb. Ook bij mantelzorgers kan sprake zijn van problemen met een schoon huis. Dit is een afgeleid recht van de verzorgende, zodat geen zelfstandig recht ontstaat. Als de mantelzorger niet toe komt aan een bijdrage tot een schoon en leefbaar huis van de verzorgende kan dit een gevolg zijn van (dreigende)overbelasting. Dan kan in geval van dreigende overbelasting een individuele voorziening aan de verzorgende worden toegekend. Deze voorziening kan dan niet als het een pgb betreft - door de mantelzorger worden ingevuld: het gaat immers om diens (dreigende) overbelasting. Ook hier gaat het om een afgeleid recht. Het college kan ook op voorhand rekening houden met periodes van afwezigheid van de mantelzorger voor vakantie of anderszins. Mantelzorgers uitwonend (bijvoorbeeld: kinderen, kleinkinderen, ouders, broers en zussen en aanverwanten)) Uitwonende mantelzorgers kunnen niet betaald worden uit een pgb. Als de mantelzorger niet toe komt aan een bijdrage tot een schoon en leefbaar huis van de verzorgende dan is er bij toekenning van huishoudelijke hulp altijd de mogelijkheid om gebruik te maken van zorg in natura. Hiervoor zijn contracten afgesloten met meer dan voldoende leveranciers. Een pgb kan ook mits het niet door een mantelzorger wordt ingevuld. 13

14 Resultaat 2: Wonen in een geschikt huis Inleiding In de Wmo is in artikel 4 lid 1 geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaten die bereikt moeten worden op het huishoudelijke vlak en resultaten voor wat betreft een voor de persoon en zijn kenmerken geschikte woning. De term voeren van een huishouden geeft daar geen duidelijkheid over. Daarbij is er één belangrijke voorwaarde voordat er gecompenseerd kan worden: er moet een woning zijn. Als er geen woning is, is het niet de taak van de gemeente om voor een woning te zorgen. Iedere Nederlandse burger dient zelf voor een woning te zorgen. Bij de keus van een woning wordt uiteraard rekening gehouden met de eigen situatie. Dat betekent ook dat er met bestaande of bekende komende beperkingen rekening wordt gehouden. Als de woning dan nog niet geschikt is kan het college compenseren. Afwegingskader Uitgangspunt : iedereen dient zelf zorg te dragen voor een woning. Uitgangspunt is dat iedereen eerst zelf zorg dient te dragen voor een woning. Daarbij mag er van uit worden gegaan dat rekening wordt gehouden met bekende beperkingen, ook wat betreft de toekomst. Een eigen woning kan zowel een gekochte woning zijn als een huurwoning. Ook bij afwijkende situaties, zoals een (woon)boot of een woonwagen met vaste standplaats wordt in principe gesproken van een woning. Specifiek op gehandicapten en ouderen gerichte woongebouwen. Bij specifiek op gehandicapten en ouderen gerichte woongebouwen, voor wat betreft voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten of voorzieningen die bij nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten meegenomen kunnen worden, worden ook geen voorzieningen getroffen. Verhuizing naar een geschikt huis of een gemakkelijker geschikt te maken woning. Het college beoordeelt allereerst of het resultaat, wonen in een geschikt huis, ook te bereiken is via een verhuizing. Primaat verhuizen. Onder het primaat van verhuizen wordt verstaan dat de verlening van de voorziening van verhuizing en inrichting voorrang heeft op andere woonvoorzieningen. De achterliggende gedachte bij het primaat van verhuizing is dat er zo efficiënt mogelijk met de beschikbare middelen en de woningvoorraad wordt omgegaan (goedkoopst compenserende voorziening). In de jurisprudentie is het hanteren van het primaat van verhuizing op zichzelf geaccepteerd. Wel zal de gemeente moeten onderzoeken of in het concrete geval het primaat een voorziening is die voldoet aan de in artikel 4 lid 1 van de wet bedoelde compensatieplicht. Het onderzoek zal zich moeten richten op de beperkingen van de ondersteuningsvrager, de bouw- en woontechnische kenmerken van zijn woning en alle andere voor die beoordeling relevante feiten en omstandigheden. 14

15 Een zeer zorgvuldige afweging van alle argumenten zal aan het besluit ten grondslag worden gelegd. Het is niet mogelijk een uitputtend overzicht te geven van alle mogelijke afwegingsfactoren die een rol kunnen spelen, omdat elke situatie weer anders is. Wel wordt hieronder in grote lijnen een overzicht gegeven van een aantal vaak voorkomende factoren, die afhankelijk van de situatie, een rol kunnen spelen bij de besluitvorming. De snelheid waarmee het probleem kan worden gecompenseerd De snelheid waarmee het woonprobleem kan worden opgelost speelt een rol in het afwegingsproces. In een aantal gevallen kan verhuizen het woonprobleem sneller oplossen, als er snel een geschikte aangepaste of eenvoudig aan te passen woning beschikbaar is. Het hele traject van het maken van een plan, het vragen van offertes, de uitvoering en keuring vervalt dan of speelt een minder belangrijke rol. Omgekeerd kan het ook zo zijn dat het aanpassen van een woning een snellere oplossing biedt als er niet binnen een bepaalde tijd een geschikte woning vrij komt. Uit de Wvg-jurisprudentie blijkt dat het essentieel is dat uit het advies blijkt binnen welke medisch aanvaardbare termijn een oplossing gevonden moet zijn voor het woonprobleem. Rekening houden met sociale factoren Sociale omstandigheden waarmee het college rekening houdt zijn bijvoorbeeld de voorkeur van de belanghebbende, de binding van de belanghebbende met de huidige woonomgeving, de nabijheid van voor de belanghebbende belangrijke voorzieningen. Ook de waardering van de aanwezigheid van vrienden, kennissen en familie in de nabijheid van de woning van de belanghebbende kan een rol spelen in het afwegingsproces, met name in situaties waarin sprake is van mantelzorg. De sociale omstandigheden moeten in het onderzoek zoveel mogelijk geobjectiveerd worden. De sociale factor zal minder zwaar wegen in het voordeel van aanpassen, als dicht in de buurt van de huidige woning een geschikte of goedkoper aan te passen woning kan worden gevonden. Als de beoogde nieuwe woning dicht bij belangrijke voorzieningen, zoals winkels en werkplek is gelegen, kan dat de beslissing in het voordeel van verhuizen beïnvloeden, bijvoorbeeld omdat dan ook minder vervoersvoorzieningen nodig zijn. De nadruk ligt meer op het zelfstandig blijven wonen dan op het blijven wonen in exact dezelfde woonomgeving. Als de belanghebbende zijn werk "aan huis" heeft (eigen bedrijf), dienen de consequenties van verhuizing ook vanuit de bedrijfsmatige kant meegewogen te worden. Het is immers mogelijk dat de vestiging van het bedrijf op een andere, in commercieel opzicht minder aantrekkelijke, locatie negatieve gevolgen voor het inkomen uit eigen bedrijf kan hebben. Rekening houden met woonlasten en financiële draagkracht van de belanghebbende Rekening houdend met eventuele mogelijkheden op het gebied, maakt het college een vergelijking tussen de woonlasten van de huidige en de mogelijke nieuwe woning. Alle relevante woonlasten moeten daarbij in aanmerking worden genomen. Als de belanghebbende eigenaar van de woonruimte is, zal een verhuizing of woningaanpassing andere gevolgen met zich meebrengen dan wanneer deze de woning huurt. Het verhuizen vanuit een koopwoning heeft meer financiële consequenties dan verhuizing vanuit een huurwoning. Bij het verkopen van een huis komen meer aspecten aan de orde dan bij het verlaten van een huurwoning. Een aantal aspecten zal pleiten voor het verkopen van de woning en verhuizen naar een huurwoning. Andere aspecten daarentegen zullen de balans naar het aanpassen van de eigen woning doen doorslaan. 15

16 Een punt betreft de vraag in hoeverre vermogenswinsten of -verliezen optreden. Een eigenaar heeft doorgaans geld geleend en/of een hypotheek op het huis. Ook indien de belanghebbende, al dan niet geheel op eigen kosten, veel aan de woning heeft verbeterd of aanpassingen heeft getroffen, ligt verhuizing soms minder voor de hand. Als de financiële situatie van een eigenaar van een woning, die gehandicapt raakt, door zijn handicap drastisch verandert (doorgaans brengt een handicap negatieve inkomensgevolgen met zich mee), kunnen moeilijkheden optreden met het opbrengen van de woonlasten van de eigen woning, en zal de belanghebbende ook problemen hebben met verhuizen. Het kan echter ook zo zijn dat het huis vrij van hypotheek is. Dit kan ook tot een oplossing leiden, bijvoorbeeld het gebruik van overwaarde voor het betalen van de huur na verhuizing. Natuurlijk kan, indien een woning vrij van hypotheek is, de overwaarde gebruikt worden voor een woningaanpassing, of kan een nieuwe hypotheek worden gevestigd. Vergelijking aanpassingskosten huidige versus nieuwe woonruimte Het college maakt een kostenafweging tussen het aanpassen van de huidige woonruimte enerzijds en verhuizen (inclusief eventuele aanpassingskosten in de nieuwe woonruimte) anderzijds. Daarbij worden de volgende kosten in elk geval meegenomen in de overwegingen: Huidige en voorzienbare toekomstige aanpassingskosten van de reeds bewoonde woonruimte; De kosten van de financiële tegemoetkoming in de verhuiskosten; De eventuele aanpassingskosten van de nieuwe woning; Kosten van het eventueel vrijmaken van de woning; Een eventuele financiële tegemoetkoming voor huurderving. De kosten zijn het uitgangspunt bij deze afweging, maar ook andere factoren kunnen een rol spelen. De mogelijke gebruiksduur van de aanpassing. Er wordt ook rekening gehouden met het feit dat een aan te passen koopwoning naar alle waarschijnlijkheid minder makkelijk kans heeft om voor hergebruik in aanmerking te komen. Een revisiebeding, zoals bij huurwoningen, bestaat niet voor eigen woningen; De gemeente heeft geen instrument om de woning vrij te krijgen; Het zal niet zo eenvoudig zijn om een geschikte kandidaat voor die woning te vinden, die zowel financieel als ergonomisch gezien geschikt is voor de betreffende woonruimte. Consequentie hiervan zal zijn dat eigen woningen meestal voor één enkele belanghebbende aangepast worden. Aanpassingen aan sociale huurwoningen zijn vaker opnieuw in te zetten dan aanpassingen aan koopwoningen, omdat deze huurwoningen opnieuw kunnen worden verhuurd aan personen met een beperking, waardoor de gebruiksduur van de aanpassing wordt verlengd. Dit speelt in de afweging dan ook een rol van belang. Ook de medische prognose speelt in dit verband een rol. Indien vaststaat dat iemands toestand naar verwachting zodanig zal verslechteren en dat als gevolg daarvan de aanpassing slechts voor beperkte tijd zal volstaan, kan dat gegeven een rol spelen in de afweging tussen verhuizing en aanpassen. Vaak zal een aangeboden mogelijkheid te verhuizen naar een andere woning door de belanghebbende als negatief worden beoordeeld. Vaak zal men graag willen blijven wonen in de vertrouwde woning. Als de bovenomschreven afweging in het voordeel van verhuizing uitvalt, is die wens niet meer doorslaggevend. Dat heeft gevolgen voor het weigeren van aangeboden geschikte woningen. 16

17 Na weigering beoordeelt het college of er van uit kan worden gegaan dat voldoende is gedaan om een compenserende oplossing te bieden. Dit wordt afgemeten aan de oorzaak voor het weigeren. Na het afwegen van deze factoren kan een beslissing worden genomen over het al dan niet hanteren van het primaat van de verhuizing. Aanvraag voor een woonvoorziening wordt geweigerd als: De hulpvrager niet is verhuisd naar de voor zijn of haar beperkingen op dat moment meest geschikte woning, tenzij vooraf schriftelijk toestemming is verleend door het college. Aanvraag van een mantelzorgwoning Als sprake is van een aanvraag van een mantelzorgwoning gaat het college ook daarbij uit van de eigen verantwoordelijkheid voor het hebben van een woning. Dit kan door zelf een woning te bouwen of te huren die op het terrein nabij de woning van de mantelzorgers kan worden geplaatst. Daarbij is het uitgangspunt dat de uitgaven die de verzorgde(n) had(den) voor de situatie van de mantelzorg in de mantelzorgwoning, aan het wonen in deze woning besteed kunnen worden. Daarbij kan gedacht worden aan huur, kosten nutsvoorzieningen, verzekeringen enz. Met die middelen zou een mantelzorgwoning gehuurd kunnen worden. Ook zouden deze middelen besteed kunnen worden aan een lening of hypotheek om een mantelzorgwoning (deels) van te betalen. 1 De gemeente kan adviseren en ondersteunen als het gaat om de nodige vergunningen op het gebied van de ruimtelijke ordening. Aanbouw Als voor het bereiken van het resultaat noodzakelijk is dat er een aanbouw geplaatst wordt besluit het college vanwege financieel-economische argumenten alleen tot een aanbouw als tevoren vast staat dat de aanbouw hergebruikt kan worden, zoals bij huurwoningen van woningcorporaties. In alle situaties waarin belanghebbende geen gebruik meer maakt van de aangepaste woning (bijv. overlijden, verhuizing naar AWBZ instelling of verhuizing na scheiding) wordt verwacht dat de overige gezinsleden de aangepaste woning verlaten. Dit wordt tijdens de beoordeling van de aanvraag besproken met betrokkenen en vastgelegd in de rapportage en beschikking. Het aanpassen van woningen brengt vaak hoge kosten met zich mee. De gemeente heeft er daarom belang bij dat eenmaal aangepaste woningen blijvend beschikbaar zijn voor personen met beperkingen of problemen. Het kan vóórkomen dat een huurwoning die vrij komt niet direct verhuurd kan worden aan een andere persoon met beperkingen of problemen voor wie de woning geschikt is. In die gevallen treedt de gemeente in overleg met de verhuurder. Bij eigen woningen zal de kans op hergebruik miniem zijn. Daarom kiest het college bij eigen woningen als het maar enigszins kan voor het plaatsen van een herbruikbare losse woonunit en heeft aandacht voor de RO-vergunning. Er is in een dergelijke situatie (woonunit) geen plaats voor een verstrekking in de vorm van een PGB. Losse woonunit Een losse woonunit is een opnieuw te gebruiken verplaatsbare unit die tijdelijk kan worden ingezet. Zo n unit kan een extra woonkamer of een complete slaapkamer met natte cel 1 De gemeente kan in overleg treden met woningcorporaties om hen te stimuleren mantelzorgwoningen te huur aan te bieden. De gemeente kan er ook toe besluiten woningcorporaties subsidie te geven als bijdrage in de stichtingskosten van mantelzorgwoningen, die daarna te huur aangeboden worden, inclusief (tijdelijke) plaatsing. 17

18 betreffen. Om van dit primaat gebruik te kunnen maken moet uiteraard de mogelijkheid tot het plaatsen van een losse unit bestaan, bijvoorbeeld doordat er voldoende ruimte is. Daarbij zal het meestal zo zijn dat als er voldoende ruimte is voor het plaatsen van een losse unit, er ook ruimte is voor het plaatsen van een aanbouw. Hier geldt dat de wens van betrokkene om een aanbouw te realiseren niet doorslaggevend is: een aanbouw is niet herbruikbaar, een losse unit wel. Het programma van eisen zoals dat geldt voor een aanbouw kan gebruikt worden voor een losse woonunit. Het is daarbij van belang om in de beschikking vast te leggen dat als de unit niet meer nodig is dit aan de gemeente gemeld dient te worden. De gemeente kan er dan zorg voor dragen dat de unit verwijderd wordt en de woning in de oude staat wordt teruggebracht. Deze kosten maken onderdeel uit van de verstrekking van een losse woonunit. Is een losse unit niet mogelijk, of is de aanpassing niet zodanig dat deze afweging gemaakt moet worden, dan kan de stap naar de al dan niet bouwkundige aanpassing worden gemaakt. Zelf uit het oogpunt van kosten in de compenserende voorziening te kunnen voorzien Als het gaat om een aanbouw bij een eigen woning zal het college allereerst beoordelen wat iemands mogelijkheden zijn om uit een oogpunt van kosten zelf in de compenserende voorziening te voorzien. Als het mogelijk is deze aanbouw zelf te financieren, bijvoorbeeld door een hypotheek op de woning te vestigen waarvan niet wordt afgelost, zodat de kosten beperkt blijven tot de rentekosten, waarop bij belastingaangifte renteaftrek mogelijk is, zal eerst naar deze mogelijkheid gekeken worden. Inpandige aanpassing mogelijk Als een inpandige aanpassing mogelijk is, bijvoorbeeld in de situatie van een ruime benedenverdieping, zal het college allereerst die situatie beoordelen, voordat uitbreiding van de woning aan de orde komt. Opvragen van offertes Bij grotere bouwkundige aanpassingen aan de woning werkt het college altijd eerst met een programma van eisen, waarmee zo nodig meerdere offertes opgevraagd kunnen worden. Hierbij wordt de volgende lijn gehanteerd: bij bouwkundige aanpassingen onder de 2500,- wordt minimaal 1 offerte opgevraagd; bij bouwkundige aanpassingen boven 2500,- worden 2 offertes opgevraagd. Aanpassen doelgroepengebouw Het aanpassen van doelgroepengebouwen zal gebeuren conform de afspraken zoals die door het college gemaakt zijn of worden met de (toekomstige) eigenaar van deze woningen. Aanpassingen die bij nieuwbouw of bij renovatie zonder noemenswaardige meerkosten meegenomen kunnen worden, zijn hiervan uitgesloten. Voorwaarden verstrekking voorziening Aan de toekenning van een woonvoorziening verbindt het college een aantal specifieke voorwaarden. Het doel hiervan is om te bewerkstelligen dat er een adequate aanpassing wordt verstrekt en om te kunnen controleren of de aanpassing is uitgevoerd conform het programma van eisen. Deze voorwaarden moeten uiteraard, door middel van een beschikking, bekend gemaakt worden aan de aanvrager. Als de aanvrager niet de eigenaar van de woning is, zal ook de eigenaar hierover een beschikking moeten ontvangen. 18

19 De volgende voorwaarden zijn van toepassing: a. Er mag niet reeds voorafgaand aan de beschikking een begin worden gemaakt met de uitvoering van de werkzaamheden waarop de voorziening betrekking heeft. Dit mag alleen na schriftelijke toestemming van het college; b. Aan de door het college aangewezen personen wordt door de eigenaar of huurder toegang verstrekt tot de woonruimte waar de woonvoorziening wordt aangebracht; c. Aan de onder b. genoemde personen wordt inzicht geboden in bescheiden en tekeningen die betrekking hebben op de woonvoorziening; d. Aan de onder b. genoemde personen wordt gelegenheid geboden tot het controleren van de woningaanpassing; e. Terstond na de voltooiing van de werkzaamheden, doch uiterlijk binnen twaalf maanden na het toekennen van de woonvoorziening, verklaart de gerechtigde aan het college dat de bedoelde werkzaamheden zijn voltooid conform het programma van eisen; f. Deze gereed melding is tevens het verzoek om vaststelling van de totale omvang van de voorziening en geldt tevens als een verzoek om uitbetaling van de door het college te maken kosten; g. De gereed melding gaat vergezeld van een verklaring dat bij het treffen van de voorziening is voldaan aan alle voorwaarden waaronder de voorziening is verleend. Indien deze nog niet in het bezit van het college zijn, worden alle rekeningen en betalingsbewijzen bijgevoegd. Kosten van de woningaanpassing De volgende kosten kunnen in aanmerking worden genomen bij de vaststelling van de omvang van de woonvoorziening: 1. De aanneemsom (inclusief loon- en materiaalkosten) voor het treffen van de voorziening; 2. De risicoverrekening van loon- en materiaalkosten, dit met inachtneming van de Risicoregeling woning- en utiliteitsbouw 1991; 3. Het architectenhonorarium tot ten hoogste 10% van de aanneemsom. Daarbij geldt tevens dat dit niet hoger is dan het maximale honorarium dat is vastgesteld in SR 1988 van de BNA. Hierbij wordt opgemerkt dat het college deze kosten alleen noodzakelijk acht in situaties waarbij er sprake is van een ingrijpende aanpassing van de woning. 4. Indien noodzakelijk: de kosten voor het toezicht op de uitvoering en wel tot een maximum van 2% van de aanneemsom. 5. De leges voor zover deze betrekking hebben op het treffen van de voorziening; 6. De verschuldigde en niet verrekenbare of terugvorderbare omzetbelasting; 7. Renteverlies, dat het gevolg is van het verrichten van noodzakelijke betalingen aan derden voordat het college het persoonsgebonden budget heeft uitbetaald. Er is wel vereist dat dit renteverlies direct verband houdt met de bouw dan wel het treffen van de voorziening. 8. De prijs van bouwrijpe grond als niet binnen het oorspronkelijke kavel gebouwd kan worden. 9. De door het college schriftelijk goedgekeurde kostenverhogingen die ten tijde van de raming van de kosten redelijkerwijs niet voorzienbaar waren; 10. De kosten in verband met noodzakelijk technisch onderzoek en adviezen met betrekking tot het verrichten van de aanpassing; 11. De kosten van aansluiting op een openbare nutsvoorziening;de administratiekosten die de verhuurder maakt ten behoeve van het treffen van een voorziening voor de gehandicapte. Dit kan alleen als de kosten genoemd onder 1 tot en met 11 hoger zijn dan 1.000,00. De vergoeding bedraagt 10% van deze kosten, dit met een maximum van 350,00. 19

20 Aanpassen opstalverzekering Daarnaast wijst het college de eigenaar van de woning op de noodzaak de opstalverzekering aan te passen aan de hogere herbouwwaarde van de woning. Uitbetaling bouwkundige of woontechnische aanpassing Een bouwkundige aanpassing aan een woning wordt ingevolge artikel 7 lid 2 Wmo door het college uitbetaald aan de eigenaar van de woning. De beschikking wordt verstuurd aan de belanghebbende (aanvrager) met een afschrift aan de eigenaar. Vorm van verstrekking niet bouwkundige aanpassing Een niet-bouwkundige aanpassing aan de woning kan door het college in natura en als persoonsgebonden budget worden verstrekt aan de aanvrager/belanghebbende. Mantelzorgers Bij het bepalen van al dan niet bouwkundige woonvoorzieningen houdt het college rekening met de belangen van mantelzorgers, zoals bij tilliften en andere hulpmiddelen die door mantelzorgers bediend moeten worden. Bij een te verwachten of voorspelbare verhuizing wordt in principe geen verhuiskostenvergoeding verstrekt. Bij het verstrekken van een verhuiskostenvergoeding houdt het college rekening met de mate waarin de verhuizing te verwachten of te voorspellen was. Bij een te verwachten of voorspelbare verhuizing wordt in principe geen verhuiskostenvergoeding toegekend. Antispeculatiebeding De eigenaar-bewoner die krachtens deze verordening een woonvoorziening heeft ontvangen, die leidt tot waardestijging van de woning, dient bij verkoop van deze woning binnen een periode van 10 jaar na de gereed melding van de voorziening: a. de verkoop van de woning onverwijld aan het college te melden en b. de kosten van de verstrekte woonvoorziening volgens het in het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Berkelland vastgelegde afschrijvingsschema aan het college terug te betalen. Deze bepaling bevat een zogenaamde antispeculatiebepaling. Deze heeft als doel het door de eigenaar laten terugbetalen van een deel van de waardestijging die het gevolg is van de aanpassing van de eigen woning op grond van de wet. Als uitgangspunt van de waardestijging worden de kosten van de verstrekte voorziening genomen. Deze kosten dient de belanghebbende in geval van verkoop volgens het in het Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeente Berkelland vastgelegde afschrijvingsschema terug te betalen. Handboek voor toegankelijkheid Het handboek voor Toegankelijkheid behandelt de vele aspecten en variabelen die aan de toegankelijkheid van buitenruimten, gebouwen en woningen zijn verbonden. Het handboek maakt onderdeel uit van de beleidsregels. Huurderving Het college kan de huurlasten betalen aan een verhuurder die een vrijgekomen aangepaste woning beschikbaar houdt voor een persoon met beperkingen. Het doel is om te bevorderen dat aangepaste woningen zoveel mogelijk bewoond blijven door personen met een beperking. Hierover zijn met Pro Wonen de volgende afspraken gemaakt: 1. Als er een aangepaste woning vrijkomt meldt ProWonen dit aan de gemeente. (Als de enige aanpassing in de woning een traplift ouder dan 5 jaar is wordt de woning niet meer 20