onderons Hans Sulkers Research Manager Vion Food Bedrijf De Vion Consumer Monitor bevat ieder jaar uitgebreide consumenteninformatie

Transcriptie

1 het personeelsblad van vion food group 01/2015 onderons Bedrijf De Vion Consumer Monitor bevat ieder jaar uitgebreide consumenteninformatie Hans Sulkers Research Manager Vion Food Strategie Met het Vion Operating System werken we samen aan wereldklasse om de beste kwaliteit te leveren Report Landbouw en politiek zijn enthousiast over Vion s inzet voor dierenwelzijn

2 inhoud Twaalf van ons Nederland en Vion Food 3 ONZE CEO Tom Heidman over de nieuwe start Colofon Uitgever Vion Food Eindverantwoordelijk Afdeling Communicatie Vion Food Kim van den Boomen Redactie Karl-Heinz Steinkühler (verantwoordelijk voor inhoud) Kim van den Boomen, Tamara Luijs, Suzan Wilbers, Thomas Zorn (tekst), Beate Korenjak (vormgeving), Astrid Manderbach (afdelingshoofd) Foto s Marcel Bekken (2), Catharina Ziekenhuis - Jaarverslag Hartcentrum 2012 (5), Rob Dooland (1), fotolia (1), Claudia Jacobs (1), Arie Kievit (1), Oliver Krato (14), Siam makro (1), Bart Nijs (7), Vion (15), Tim Wegner (1), Wikipedia Sven Teschke (1) Productie steinkuehler-com.de Druk en distributie Druckstudio GmbH Oplage Vion Food Boseind RM Boxtel Nederland Eindredactie, datum 13 mei ONS NIEUWS Internationale dierenwelzijnsorganisatie noemt Vion het slachtbedrijf met het beste dierenwelzijn van Europa; Foodservice-pionier Philip Dean Kruk-de la Cruz neemt afscheid; Testplicht voor BSE vervalt; Pim Ketting leidt de nieuw gestructureerde centrale inkoop. 6 ONS BEDRIJF De nieuwe Vion Consumer Monitor is uitgevoerd. Inzicht in vlees en consumentenbehoeften in Nederland en Duitsland. Onderzoeksresultaten belangrijk voor assortimenten en strategieën. 8 INTERVIEW Hans Sulkers en Justus Strüver over consumptievoorkeuren van Duitse en Nederlandse consumenten en de voordelen van de Vion Consumer Monitor in gesprekken met de retailers. 10 ONZE STRATEGIE Om constant dezelfde kwaliteit te kunnen leveren, wordt gebruik gemaakt van het Vion Operating System (VOS). De afgelopen maanden zijn collega s van verschillende afdelingen en vestigingen aan de slag gegaan om VOS nieuw leven in te blazen. 14 EEN VAN ONS Toos Murphy, Teammanager van de afdeling Corporate Credit Risk Management over de werkzaamheden en het belang van de afdeling, de samenwerking binnen haar team en het persoonlijke contact met de klant. 16 REPORTAGE Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is een topklinisch opleidingsziekenhuis. Het SkillsLab, de locatie waar deze opleidingen onder meer gegeven worden, is een belangrijk onderdeel voor deze ziekenhuisprofessionals. Vion Food levert al ruim zes jaar dierlijk materiaal voor verschillende practicums. 18 ONZE INZET Dankzij het Beter Leven kenmerk loopt Nederland voorop op het gebied van dierenwelzijn. In Duitsland heeft de retail nog moeite met dierenwelzijnsproducten, maar ook hier loopt Vion voorop. Duitse politici bezoeken Vion-leveranciers en zijn enthousiast over Vion s inspanningen voor dierenwelzijn. Gert Lindemann, initiatiefnemer dierenwelzijnsprogramma van Nedersaksen, is voor een verhoging van de prijs voor vleesproducten met een dierenwelzijnsetiket. 22 ONZE LEVERANCIERS Elly Michiels-Fleuren runt samen met haar man Edwin een varkensbedrijf aan de Herenbosweg in het Limburgse Melderslo. Een Good Farming Star stal inclusief een prachtige zichtstal. Wim de Wit, buitendienst medewerker Farming, is al jaren het eerste aanspreekpunt van Elly. 24 ONZE JONGE GENERATIE Veerle, Julian en Pascal vertellen over hun meeloopstage bij Vion. 25 ONZE JUBILEA Hartelijk gefeliciteerd aan al onze medewerkers die al 40 of 25 jaar lang bijdragen aan het succes van ons bedrijf. 26 VELEN ONDER ONS Kookwedstrijd in Japan met vlees van Vion; Cursus Animal Welfare Officers 28 ONZE KLANTEN Vion heeft samen met Unox, leverancier van de bekendste Hollandse rookworst, het project Ontmoet onze boeren opgestart. De Unox Beter Leven 1 ster rookworsten zijn vanaf nu traceerbaar voor consumenten. Good Farming Star leveranciers staan in de schijnwerpers. 30 ONZE INNOVATIES Hoe de Foodservice-specialisten van SALOMON FoodWorld gebruik maken van onderzoek, proefkeukens en inzicht voor productinnovaties. 32 VION IN DE WERELD Crisisland Oekraïne is voor Vion een groeimarkt; Zaken met China groeien door toestemming voor rechtstreekse import voor Vion Emstek; Premiumrundvlees Goldbeef Simmentaler in Frankrijk een hit in de gastronomie; Grootste supermarktketen van Thailand voegt varkensvleesproducten van Vion toe aan assortiment. 34 ONZE PASSIES Jos Havekotte is als Innovatiemanager werkzaam bij Vion. Tijdens zijn schooljaren op de Slagers Vakschool en zijn baan in de slagerij van zijn vader, is zijn passie voor voeding en koken naar boven gekomen. 35 ONS VION ALFABET D, E, F staan voor Dierenwelzijn, Etiket en Farming. 2

3 onze ceo Tom Heidman Beste collega s, Zoals jullie niet is ontgaan, hebben we in de afgelopen maanden veel veranderingen doorgemaakt: In januari ben ik uit de Raad van Commissarissen gestapt om tijdelijk jullie CEO te worden, er zijn organisatorische wijzigingen doorgevoerd en we zijn een nieuwe financiering van 100 miljoen overeengekomen. Dit zijn allemaal belangrijke en noodzakelijke stappen, waarbij de financiering illustreert dat de banken, net als wij zelf, veel vertrouwen hebben in de toekomst van ons mooie bedrijf. *** In de afgelopen maanden zijn we niet alleen in gesprek geweest met de buitenwereld. Integendeel. De interne zaken verdienen en hebben mijn volle aandacht. Zoals jullie weten, streven we ernaar rond de zomer een nieuwe CEO aan te stellen. Tot die tijd vormen Joost Sliepenbeek, onze nieuwe CFO en ikzelf de Raad van Bestuur. Wij zullen er alles aan doen om, samen met jullie, de organisatie zo goed mogelijk klaar te stomen voor de nieuwe CEO. Ik ben ervan overtuigd dat dit gaat lukken. Zeker nadat ik in de afgelopen tijd van de mogelijkheid gebruik heb gemaakt om onze verschillende bedrijven te bezoeken en met velen van jullie persoonlijk kennis heb gemaakt. Overal wordt met ontzettend veel toewijding en enthousiasme gewerkt en dat vind ik heel inspirerend om te zien. *** Diezelfde toewijding heb ik in maart ervaren op de Pork Business Meeting in Düsseldorf. Tijdens die meeting is besproken waar we binnen onze Pork business prioriteit aan gaan geven en wat we op korte- en lange termijn willen bereiken. Ik weet zeker dat het gaat lukken: Dat we samen belangrijke stappen kunnen gaan zetten om de Pork business en onze business units Beef en Foodservice, naar een nog hoger niveau te tillen. Daarmee maken we van Vion als geheel weer een goedlopend en winstgevend bedrijf. *** Hoe gaan we dit doen? Door intern de organisatie nog beter te laten functioneren. Door onze gezamenlijke inspanning slimmer in te zetten en beter op elkaar aan te laten sluiten. Hierbij is samenwerking essentieel; gezamenlijk kunnen we de voordelen die we als organisatie hebben, zoals onze schaalgrootte, ons internationale netwerk en in-house kennis en kunde, beter inzetten. Overal wordt met ontzettend veel toewijding en enthousiasme gewerkt en dat vind ik heel inspirerend om te zien. *** Ik kijk er naar uit dit samen met jullie tot een goot succes te maken en ik ben er zeker van dat wij onze positieve energie kunnen gaan omzetten in positieve resultaten! *** Met vriendelijke groet, Tom Heidman onderons Personeelsblad

4 ONS NIEUWS nederland/duitsland LEIDENDE POSITIE IN EUROPA Vion scoort hoog op dierenwelzijn wat betreft slachten en verwerken De inspanningen van Vion op het gebied van dierenwelzijn worden door onafhankelijke beoordelaars beschouwd als zeer goed. Uit onderzoek van de gerenommeerde internationale dierenwelzijnsorganisatie Compassion in World Farming (CIWF) komt vooral de duidelijke ethische mentaliteit van Vion Food naar voren. In dit vergelijkende onderzoek over 2014, naar de 80 grootste multinationals ter wereld (producenten, handel en restaurants), komt Vion Food als een van de beste uit de bus. Volgens het CIWF-onderzoek heeft Vion Food op het gebied van vleesproductie de koppositie in Europa. Sinds 2010 spant Vion zich samen met handelaren, wetenschappers en dierenbescherming in Nederland en Duitsland in om de leefomstandigheden van dieren in de veehouderij te verbeteren. Deze voortrekkersrol van Vion komt duidelijk naar voren uit het CIWF-onderzoek. Genoemd worden onder meer de successen in de varkenshouderij en in de verkoop en marketing van varkensvlees. Gereon Schulze Althoff, directeur kwaliteitsmanagement bij Vion: Voor ons is dit resultaat een stimulans om verder te gaan met onze inspanningen op het gebied van dierenwelzijn en deze nog verder te versterken. De onderzoeksresultaten zijn te lezen op Nieuwe centrale inkoop Teamleider Pim Ketting zoekt in het non-food segment naar mogelijkheden om te besparen Sinds enkele weken stuurt een nieuwe centrale inkoopafdeling in Boxtel het non-food segment aan. Pim Ketting, teamleider, is vanaf december werkzaam in het bedrijf en spant zich samen met zijn team in om de behoeften op de verschillende vestigingen te leren kennen en besparingsmogelijkheden te zoeken. Daarbij gaat het om materialen en grondstoffen die nodig zijn voor de productie, zoals ingrediënten, dozen en zakken. Ook gaat het om de inkoop van diensten, bijvoorbeeld leasewagens, zakenreizen en energie. De begroting, die op dit moment door Pim onder de loep wordt genomen, bedraagt in totaal ongeveer 550 miljoen euro. Een heleboel kan worden gestandaardiseerd, stelt de 56-jarige Pim, die hiervoor inkoopmanager bij Starbucks was. De juiste leverancier hoeft niet per se de goedkoopste te zijn. We hebben ook goede service nodig. Op dit moment zijn er in ieder geval te veel leveranciers, luidt zijn eerste conclusie. Het uit zes personen bestaande team van ervaren en jonge collega s, Nederlanders en Duitsers, is nog niet compleet. Er wordt nog gezocht naar twee jonge, ambitieuze medewerkers. De motivatie is groot. We zijn al vol op stoom, zegt Pim werklustig. 4

5 ONS NIEUWS nederland/duitsland Pionier van foodservice neemt afscheid Philip Dean Kruk-de la Cruz bouwde SALOMON op tot trendsetter van de branche Een creatieveling, een pionier, een trendsetter. Philip Dean Kruk-de la Cruz heeft zijn taak als bedrijfsleider en minderheidsaandeelhouder van SALOMON Hitburger GmbH neergelegd. De 69-jarige had zich al enige tijd geleden voorbereid op zijn afscheid. De operationele verantwoordelijkheid voor de Vion-dochterondernemingen SALOMON Hitburger en SALOMON FoodWorld had hij al in 2010 overgedragen aan Bernd Stark. Philip heeft de hamburgerproducent in Großostheim bij Aschaffenburg tot één van de meest innovatieve ondernemingen in de foodservice-sector gemaakt. Hij was degene die de fingerfood-handel voor Duitsland ontdekte, hij is een lieveling van de trendy gastronomie en hij bezorgde Vion in de out-of-home markt een tweecijferig groeipercentage. Een kenmerk van Philip is zijn brutaal-vrolijk-bonte enscenering, die tot op de dag van vandaag synoniem staat voor SALOMON. De afgestudeerde commercieel medewerker detailhandel bouwde in de jaren `70 eerst een productiestation voor hamburgers. Met zijn fijne neus voor nieuwe ontwikkelingen verblufte hij keer op keer de concurrentie. Mozzarellasticks, Chili in Panade, Buffalo Chicken Wings en Giant Burger zijn slechts enkele van zijn creaties en werden door de markt met enthousiasme ontvangen. Ter gelegenheid van zijn 25-jarige bedrijfsjubileum spreidden zijn medewerkers rozenblaadjes voor hem uit. Ik heb altijd mijn best gedaan een eerlijke baas te zijn, zegt Philip. Mijn deur stond altijd open. Als laatste opdracht heeft hij onder de vlag Corporate Social Responsibility een strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen voor Vion bedacht. Voor de bedrijvige Philip wordt het geen rustige oude dag. Hij heeft nog veel plannen en bovendien een klein bedrijf dat adviezen geeft aan startende ondernemers in de gastronomie. Tijdperk gekkekoeienziekte komt ten einde Met het wegvallen van de testplicht voor BSE in Duitsland bespaart Vion ongeveer een half miljoen euro per jaar Gereon Schulze Althoff, directeur kwaliteitsmanagement bij Vion in Duitsland, is blij met de afschaffing van de testplicht voor gezond geslachte runderen, waarmee in Duitsland een einde komt aan het BSE tijdperk. Daarmee bespaart ons bedrijf op jaarbasis ongeveer een half miljoen euro. De laatste tijd stonden de werkzaamheden die bij de testplicht komen kijken, niet meer in verhouding tot de meerwaarde, aldus Gereon. in wat andere EU-landen al in 2013 hebben gerealiseerd, vat Gereon samen. Gezien het sterk gedaalde risico, is dat zeer verstandig. De overheid houdt wel vast aan aanvullende voorzorgsmaatregelen, zoals het verwijderen van risicomateriaal, voederverboden en het onderzoeken van dode runderen die ouder zijn dan 48 maanden. De gekkekoeienziekte is al lange tijd op z n retour. Wereldwijd worden er per jaar nog slechts enkele gevallen van BSE geregistreerd. In Duitsland zijn enkele jaren achtereen zelfs helemaal geen zieke dieren gemeld. De Duitse bondsregering had echter moeite met een volledige opheffing van de testen. Zij wilde het toezicht op runderen ouder dan elf jaar in stand houden. Uiteindelijk waren de argumenten van de sector toch doorslaggevend. Hiermee halen we onderons Personeelsblad

6 ONS BEDRIJF consumer monitor inzicht in vlees en consumentenbehoeften De Vion Consumer Monitor is een representatieve enquête, die jaarlijks wordt afgenomen onder circa huishoudens zowel in Nederland als in Duitsland. Hieruit blijkt dat 73 procent van de Duitse consumenten vlees als onontbeerlijk onderdeel van de voeding ziet. In Nederland is dat slechts 52 procent. Andere opvallende uitkomst is dat voor 88 procent van de Nederlandse consumenten, de prijs-kwaliteitverhouding van vlees van doorslaggevend belang is. Ook blijkt dat Duitsers geenszins van plan zijn vegetariërs te worden, al willen politiek en media ons soms het tegenovergestelde doen geloven. De feiten komen voort uit het lange termijn onderzoek dat Vion sinds 2007 uitvoert, in samenwerking met GfK het grootste instituut voor marktonderzoek. De Vion Consumer Monitor wordt naast Duitsland ook in Nederland uitge- Consumer Monitor voerd, voor een groot deel met dezelfde vragen. De antwoorden zijn echter per land verschillend, wat ook weer het geval is bij de peiling van Met de Vion Consumer Monitor genereren we elk jaar een enorme hoeveelheid gegevens, die we gebruiken en bespreken met onze klanten. Op deze manier verkrijgt de retail waardevolle kennis over vlees en consumentenbehoeften, zodat assortimenten op doelgerichte wijze kunnen worden aangepast. Het onderzoek combineert de houding van vlees kopende consumenten met het feitelijk door GfK geconstateerde koopgedrag. De objectieve feiten worden dus gekoppeld aan subjectieve beoordelingen. Door de diepgaande marktanalyse levert de Consumer Monitor ons een sterke bijdrage in de concurrentiestrijd. Wij krijgen een schat aan informatie en actuele gegevens over belangrijke thema s, aldus Justus Strüver. Justus is als marketing- en salesmanager van Vion aan de Duitse zijde verantwoordelijk voor het bedenken van de inhoud en het verwerken van de resultaten van het onderzoek. Hij is blij met de interesse in de resultaten vanuit de retail en industrie. Met de Vion Consumer Monitor kan tot op het niveau van afzonderlijke regio s gedetailleerd worden ontcijferd 6

7 ONS BEDRIJF consumer monitor in hoeverre kopers tevreden zijn met de vleesproducten van de verschillende aanbieders in de levensmiddelenbranche. Aan consumenten wordt bijvoorbeeld gevraagd hoe tevreden ze zijn met de winkels waarin ze het afgelopen jaar het vaakst hun boodschappen hebben gedaan. Het vlees van een supermarktketen, prijsvechter of slagerij moet op een schaal van 1 tot 5 worden gewaardeerd. Daarbij gaat het onder meer om kwaliteit, prijs-kwaliteitverhouding, diervriendelijkheid, verkrijgbaarheid, versheid en biologische en/of regionale herkomst. De beoordelingen komen echter niet altijd overeen met het werkelijke koopgedrag. Dat laten de onderzoeksresultaten op het gebied van biologisch vlees heel duidelijk zien. In 2014 antwoordde 29 procent van de Duitsers dat ze, als ze de keuze hadden, de voorkeur zouden geven aan biologisch vlees. Zeven jaar eerder was dat nog 23 procent. De werkelijke toename van het marktaandeel van biologisch vlees gaat hier echter in het geheel niet gelijk mee op. Deze ligt momenteel beneden de 2 procent, licht Justus toe. Hij meldt dat volgens GfK vorig jaar desondanks 3 procent meer vlees van biologische oorsprong is verkocht. Hierbij gaat het nog om een relatief kleine nichemarkt, die echter wel groeit. Hans Sulkers, verantwoordelijk voor de Vion Consumer Monitor in Nederland, is gefascineerd door de interne vergelijking van landen. De marktonderzoeker van Vion vindt het uiteenlopen van de nationale houdingen ten opzichte van biologische producten opmerkelijk. Slechts 21 procent van de Nederlanders geeft in de zelfevaluatie aan vóór biologisch vlees te zijn. Dat is 8 procent minder dan in Duitsland. Toch ligt het werkelijke marktaandeel van biologisch vlees in Nederland nauwelijks lager. Blijkbaar is het in Duitsland sociaal wenselijk om zich voor biologisch uit te spreken, vermoedt Hans. Op andere punten komt het sociaal wenselijk gedrag nog sterker naar voren. Zo zeggen de Duitse consumenten ook veel vaker dat ze voor regionale producten zijn. Wanneer ze de keuze hebben, geeft driekwart van hen aan voorkeur te hebben voor vlees uit hun eigen, nabije omgeving. Dit wordt Hans Sulkers (links) en Justus Strüver bespreken de resultaten van de Vion Consumer Monitor onderons Personeelsblad

8 ONS BEDRIJF consumer monitor ook bevestigd door een steeds groter wordend aanbod aan regionale producten in Duitsland. Dat geldt niet voor Nederland: Hier is het land van herkomst meer van belang, niet de herkomstregio. Vragen daarover komen in principe weinig voor in de Vion Consumer Monitor van Nederland. De verschillen aan beide zijden van de grens worden ook duidelijk in de uiteenlopende bereidheid tot meer geld uitgeven voor vlees afkomstig van programma s met meer dierenwelzijn. In Nederland was 37 procent hiertoe bereid, in Duitsland was dat 52 procent. Hans denkt dat vlees voor Duitse consumenten blijkbaar over het algemeen een belangrijkere rol speelt. Dat is te bewijzen: Het aantal liefhebbers in Duitsland voor wie vlees tot de dagelijkse voeding behoort, steeg volgens de Consumer Monitor zelfs van 30 procent in het jaar 2007 tot 35 procent nu. Tegelijkertijd denken de Duitse consumenten, meer dan de Nederlanders, na over de omstandigheden rondom hun vleesconsumptie. Er wordt meer verteerd, maar ook meer geproblematiseerd, constateert Hans. Interessante data Hans Sulkers en Justus Strüver over consumptievoorkeuren van de Duitse en Nederlandse consumenten en de voordelen van de Vion Consumer Monitor in gesprekken met de retailers. Hans Sulkers Hans (52), afkomstig uit Noord-Brabant, studeerde Commerciële Economie aan de HEAO met als specialisme marktonderzoek. Hij is Research Manager bij Vion en houdt zich bezig met consumentengedrag, sensorisch onderzoek en marktanalyses. De Vion Consumer Monitor wordt sinds 2007 jaarlijks uitgevoerd onder een representatieve groep consumenten en genereert daarmee grote hoeveelheden gegevens over het onderwerp vlees. Wat levert dat eigenlijk op? HANS: Onze resultaten zijn voor de handel een boeiend onderwerp. Met onze partners in de retail overleggen we gezamenlijk hoe het koopgedrag en de assortimenten zich zouden kunnen ontwikkelen. Dat is iets anders dan alleen maar over de prijs onderhandelen. JUSTUS: Met onze kennis positioneren we ons ook ten opzichte van de concurrentie die niet over een dergelijk instrument beschikt. Het doel is om tot opbouwende gesprekken met partners uit de handel en industrie te komen en zo de klantenbinding sterker maken. Waarom is er in Nederland geen Bratwurst en zijn er in Duitsland geen slavinken? HANS: Dat je bij ons in Nederland de Duitse Bratwurst in het gunstigste geval alleen in het barbecueseizoen kunt krijgen, vind ik echt een schande (lacht). De voorkeuren wat betreft eten en drinken verschillen in beide landen echter wel degelijk. Dat begint bij het bier en is met de worst nog lang niet afgelopen. JUSTUS: Duitsers zijn met hun vleesconsumptie aan de conservatieve kant; Nederlanders daarentegen experimenteren graag en geven de voorkeur aan gemaksproducten. Misschien is het daarom nog steeds niet gelukt om bij ons de slavink en de bitterbal te introduceren. Is er een verschil in houding? JUSTUS: Ja. Wij Duitsers gaan meer op traditionele wijze met vlees om. Sommigen zijn ook bereid meer geld aan vlees uit te geven. HANS: Onder Duitsers is de waardering voor vlees veel hoger. Nederlanders zijn meer uit op koopjes. Over het algemeen wordt er thuis minder gekookt en gebraden dan in Duitsland. Duitsers willen het liefst vlees uit hun regio. Bij Nederlanders is deze wens wat minder groot. Waar zit hem het verschil in? 8

9 interview Justus Strüver Hans Sulkers Nederlandse consumenten willen niet al teveel geld voor hun vlees uitgeven. Ze zijn op zoek naar koopjes. Terwijl 71 procent van de Duitse consumenten in 2014 de vraag of een goed stuk vlees ook wel wat duurder mag zijn bevestigend beantwoordde, was slechts 55 procent van de Nederlandse consumenten het daarmee eens. Ook het aanbod ziet er bij ons anders uit, zo vertelt Hans, werkzaam als manager op het kantoor in Boxtel. Wij hebben veel minder slagers en ook vers-vleesafdelingen met bediening zijn een uitzondering in onze supermarkten. Zowel in Nederland als in Duitsland daalt de afzet van vlees in het retailkanaal. Een trend die, ondanks de verschillen in consumentengedrag, duidelijk in beide landen aanwezig is en al langer duurt. Dat heeft onder andere te maken met gewijzigde leefstijlen en met demografische veranderingen. De kwaliteit van vlees wordt voor zowel de Duitse als de Nederlandse consumenten echter steeds belangrijker, concludeert Hans. voor de handel JUSTUS: Bij ons wordt regionale herkomst geassocieerd met natuurlijkheid, ambacht en betrouwbaarheid. Dat driekwart van de Duitsers waarde hecht aan regionale herkomst geeft aan dat ze emotioneel verbonden zijn met hun streek en provincie. Dat heeft natuurlijk ook historische redenen. Tegenwoordig, in een globaliserende wereld, versterkt regiogerichtheid de identiteit van het individu. HANS: In Nederland zijn de regionale tradities vooral gericht op het land als geheel. Dat is voor de consument niet onbelangrijk. We zijn ook een veel kleiner land. Of vlees uit Friesland, Limburg of Holland komt, is niet zo belangrijk. Op het gebied van worst zijn er natuurlijk wel enkele specialiteiten die zeer geliefd zijn. Volgens de Consumer Monitor zijn er inmiddels veel voorstanders van biologisch vlees, in het bijzonder in Duitsland. Toch groeit de markt in feite maar heel langzaam. Hoe komt dat? JUSTUS: Omdat het prijsverschil met standaard vlees nog zeer groot is. Veel mensen worden daardoor bij het doen van hun boodschappen toch afgeschrikt. Daarnaast is biologisch vlees slechts beperkt verkrijgbaar. Dus het biologische aanbod blijft een nichemarkt? HANS: Dat denk ik wel. Je moet realistisch blijven. Hoe ziet de markt voor vlees er over tien jaar uit? HANS: Op lange termijn daalt de hoeveelheid verkocht vlees in het retailkanaal licht, maar gestaag. De beschikbare tijd om te koken wordt nog minder. Er ontstaat daarom waarschijnlijk een duidelijk grotere vraag naar kant-enklare vleesproducten met een hoog gemaksgehalte. JUSTUS: De markt wordt gedifferentieerder. Weliswaar blijft voor de meesten de prijs het doorslaggevende criterium, maar in de toekomst zal voor draagkrachtige bevolkingsgroepen de kwaliteit van het vlees een steeds grotere rol gaan spelen. Justus Strüver Justus (36), afkomstig van een landbouwbedrijf in Nedersaksen, is gediplomeerd econoom. Hij werkt sinds 2007 bij Vion en is verantwoordelijk voor Category Management in Duitsland. Daarnaast is hij Key Account Manager voor voorverpakte producten uit Großostheim. onderons Personeelsblad

10 ONZE STRATEGIE Vion operating system Vion Food vindt het belangrijk om de hoogst mogelijke kwaliteit te leveren. We willen dat onze klanten tevreden zijn over onze producten. Om constant dezelfde kwaliteit te kunnen leveren, wordt gebruik gemaakt van het Vion Operating System (VOS). De afgelopen maanden zijn collega s van verschillende afdelingen en vestigingen van Vion Food aan de slag gegaan om VOS nieuw leven in te blazen. En met succes! Maar wat houdt VOS nu in en waarom is het belangrijk? Dit willen we graag aan jullie uitleggen. Samen werken aan wereldklasse Wat is VOS? VOS betekent dat we afspreken om allemaal op dezelfde manier te werken. Zo zorgen we er namelijk samen voor dat het werk zo goed mogelijk wordt gedaan en dat er zo min mogelijk fouten worden gemaakt. Gaat er toch een keer iets mis, dan is dat vrijwel direct zichtbaar en kan het ook snel opgelost worden. En minder fouten, betekent minder kosten en (meer) tevreden klanten. En dat is Met VOS produceren we efficiënter waardoor we kwalitatief goede producten kunnen leveren. weer goed voor de toekomst van Vion. Nick Raaijmakers, VOS manager: Met VOS willen we samen werken aan wereldklasse. Altijd dezelfde manier van werken, gemotiveerde mensen en steeds verbeteren, vormen de basis hiervan. Zo doen we er alles aan om de beste kwaliteit te leveren aan onze klanten. Wat betekent het voor medewerkers? Er komt meer structuur in alle werkzaamheden die aan bod komen bij de productie van vlees. Het slachten, uitbenen en verwerken van vlees verloopt volgens een vaste werkwijze. Dat zorgt voor meer duidelijkheid en het geeft meer inzicht. Wanneer dat proces goed verloopt en er minder fouten worden gemaakt, leidt dat tot een prettigere werksfeer. Helga van de Voort, productieleider Vion Boxtel: Medewerkers voelen zich meer betrokken en zijn trots op hun werk. Samenwerken is van groot belang. We zijn samen verantwoordelijk voor de productieprocessen en voor het eindproduct. En als dat goed gaat, mag dat gezegd worden. We verdienen die positieve feedback. We mogen trots zijn op de professionaliteit die we samen laten zien. Met behulp van VOS is er meer duidelijkheid en inzicht en is het makke- 10

11 ONZE STRATEGIE Vion operating system Met behulp van wand visuals wordt VOS zichtbaar gemaakt op de productielocaties. lijker om bij te sturen. Nick: Met VOS maken we afwijkingen zichtbaar. Op deze manier wordt duidelijk wat onze aandacht verdient en kunnen we het gezamenlijk oplossen. Waarom is VOS belangrijk? Met behulp van VOS kunnen we onze doelen bereiken. Deze doelen zijn: Kwaliteit: onze producten hebben altijd dezelfde hoge kwaliteit. Kosten: we produceren tegen zo laag mogelijke kosten, zowel voor onszelf als voor de klant. VOS-huis De basis van VOS is een huis. Om een huis te kunnen bouwen, heb je een stevige ondergrond nodig. Deze ondergrond is de basisafspraak; we spreken af dat we allemaal op dezelfde manier ons werk doen en we kijken steeds of het werk beter kan. Dingen die fout gaan, lossen we samen op. Deze basisafspraak is nodig om de hiervoor genoemde doelen te kunnen halen. Daarnaast zijn er verschillende werkwijzen en daaraan gekoppelde tools ontwikkeld. Service: we leveren altijd een goede service naar onze klanten en afnemers. Dit betekent dat we datgene doen wat we hebben afgesproken met de klant. VOS-huis Duurzaam: we werken op een steeds duurzamere manier, wat betekent dat we werken op een manier die goed is voor onze medewerkers, voor de dieren en voor het milieu. Nick: Met VOS produceren we efficiënter waardoor we kwalitatief goede producten kunnen leveren. onderons Personeelsblad

12 ONZE STRATEGIE Vion operating system Nick: Via de verschillende praktische tools en methodes, waaronder 5S werkplek organisatie, A3 verbeterteam en Multi Moment Measurement werken we ieder moment van de dag gestructureerd aan verbeteringen. Het VOS-huis stort in zodra ook maar één onderdeel niet klopt of niet goed wordt nageleefd. 5S werkplek organisatie Met het 5S model richten we onze werkplek slim, makkelijk en handig in. Zo creëren we een goed georganiseerde, opgeruimde werkplek. Dat betekent dat je vooraf moet nadenken over waar je welke spullen het handigst kunt opbergen. De bedoeling is dat spullen niet meer kwijtraken of op een verkeerde (niet afgesproken) plaats liggen. Multi Moment Measurement Om alles duidelijk en helder te maken, gebruiken we zoveel mogelijk voorbeelden, waarmee je de te nemen stappen zichtbaar maakt. Het doel hiervan is om de prestaties te verbeteren en betere resultaten te krijgen. Onderdeel van VOS is het Multi Moment Measurement -afgekort MMM- waarbij afwijkingen in het productieproces visueel worden gemaakt. We focussen hierbij op honderd procent foutvrij, bijvoorbeeld in het juist verwerken van de snitten of het op een juiste wijze behandelen van de dieren. Helga: Op een MMM-kaart laten foto s zien wat de goede en wat de foute situatie is. In de productie gebruiken we zo handige schoonmaakborden. Nick: Door middel van duidelijke iconen en kleuren, zien onze medewerkers precies waar bijvoorbeeld de bezem hoort te hangen en bij welke afdeling. Zo voorkomen we dat een bezem van de slachterij bij de veredeling terecht komt. Het 5S model bevat de volgende elementen: Scheiden: onderscheid maken tussen wat écht nodig is om je werk goed te doen en wat overbodig is. Verwijderen van overbodige ditjes en datjes. Schikken: alles heeft een vaste plaats en een vast aantal. Als je al je spullen op een vaste plaats legt, weet je direct wanneer iets mist. Ook kun je alles snel en gemakkelijk vinden. Schoonmaken: de ruimte schoonmaken en schoon houden. Dit houdt in dat je je werkplek netjes houdt. Standaardiseren: de dingen die je afspreekt, worden ook zichtbaar gemaakt, zodat iedereen weet hoe we bij Vion werken en waar je dingen kunt vinden. Aandachtspunten worden eventueel extra aangegeven met rode lijn of pijl. Onze medewerkers hebben zo letterlijk voor ogen wat het gewenste eindproduct is; het eindproduct zoals we dat eerder samen met de klant hebben bepaald. Door dit systeem kun je het meteen zien hoe een werkzone, productielijn of productieafdeling presteert. Dat zorgt er automatisch voor dat medewerkers hun prestatie willen verbeteren. En als Overlegstructuur Standhouden: het is belangrijk om datgene wat je met elkaar afspreekt ook zo te blijven doen. Hulpmiddelen hiervoor zijn controlelijsten of audits. 12

13 ONZE STRATEGIE Vion operating system A3 verbeterteam dat lukt, wordt dat benoemd. Dat is misschien wel het belangrijkste aspect van het MMM-systeem. Overlegstructuur De overlegstructuur van VOS kent vier verschillende niveaus; team huddles, tier 1, tier 2 en tier 3. Tijdens het overleg besteden we aandacht aan zaken onderverdeeld in veiligheid, kwaliteit, performance en kosten. Bij een afwijking op de standaard wordt er op het overlegbord een actie genoteerd met daarbij de naam van degene die voor de oplossing moet zorgen. Door een goede overlegstructuur vinden besluiten sneller plaats en worden acties ook sneller uitgevoerd. A3 verbeterteam Het A3 verbeterteam werkt volgens een stappenplan, waarmee we problemen aanpakken en verbeteringen doorvoeren. Het team werkt volgens de Plan-Do-Check-Act methode. Ze beantwoorden vragen als: Wat is er aan de hand, waarom is dit aan de hand en is er al ooit eerder naar gekeken? Zo kunnen ze ontdekken waar het probleem zit. In de praktijk Om VOS meer zichtbaar te maken, zijn onder andere wand visuals aangebracht op onze productielocaties in Apeldoorn en Boxtel. Ook is begin dit jaar in Apeldoorn gestart met de introductie van VOS. Door dit eerst op één locatie te testen, kan gekeken worden hoe VOS op de andere locaties goed geïntroduceerd kan worden. Nick is enthousiast: Het werkt. Onze medewerkers zijn zich steeds meer bewust van het belang van kwaliteit en dat we hier samen verantwoordelijk voor zijn. onderons Personeelsblad

14 een van ons nederland Toos Murphy is Teammanager van de afdeling Corporate Credit Risk Management. Ze werkt al ruim 32 jaar met plezier en passie bij Vion en dat straalt ze ook uit. Toos heeft een brede economische kennis. Ook heeft ze de verkorte Slagers Vak opleiding gedaan, waardoor ze alles weet over het uitbenen van een varken. Daarnaast spreekt ze vloeiend Nederlands, Duits, Engels, Frans en Italiaans en begrijpt ze ook Spaans. Toos verstaat haar vak en weet waar ze over praat. Ik wil de klant zien Wat doet de afdeling Corporate Credit Risk Management? Klanten kopen wekelijks en soms dagelijks vlees bij Vion, maar dat wordt eigenlijk nooit direct betaald. We sturen klanten eerst een factuur die zij op een later moment weer betalen. Voor dat bedrag verstrekken we als het ware een lening. De klant heeft de producten namelijk wel al gehad. Binnen onze afdeling controleren wij, voordat we het vlees versturen, of de klant deze betaling wel kan doen. Kortom; we bekijken of de klant kredietwaardig is. Je kunt je voorstellen dat het bedrag, wanneer je alle producten die je verkoopt en nog niet betaald hebt gekregen bij elkaar optelt, groot is. Dit is het debiteurensaldo; geld wat we nog van onze klanten moeten ontvangen. Onze afdeling zorgt er voor dat we een zo laag mogelijk debiteurensaldo hebben. Wat is het debiteurensaldo bij Vion? We hebben ongeveer zesduizend klanten verspreid over de wereld, veelal over Europa. We hebben een jaarlijkse omzet van zes miljard euro en we hebben een open saldo bij klanten van ongeveer 350 miljoen. Dit is relatief weinig als je kijkt naar de omzet. En dat is ook de bedoeling. Hoe lager het debiteurensaldo, hoe beter. Daar komt nog bij dat het betaalgedrag van onze TOOS MURPHY klanten gemiddeld 28 dagen is. Dit is heel laag en daarmee ook heel prettig. Het laat zien dat het werk wat we doen, goed wordt gedaan en goed wordt gewaardeerd. Waarom moet op krediet worden gekocht? Bij het afnemen van onze vleesproducten moet je denken aan grote aantallen. Wekelijks gaan er tientallen containers en vrachtwagens met vlees naar onze klanten. Vanzelfsprekend brengt dit ook een enorm hoog bedrag met zich mee dat onze klanten aan ons moeten betalen. Het gaat veelal om duizenden, dan wel miljoenen euro s die niet altijd meteen in één keer te betalen zijn. Hoe bepaal je of een klant kredietwaardig is? Per klant wordt gekeken hoe hoog de kredietlimiet mag en kan zijn. Voor meer risicovolle bedrijven, die minder omzet draaien, zal dit vanzelfsprekend lager zijn. Om te controleren of klanten kredietwaardig zijn, wordt een Customer Acceptance formulier ingevuld met onder andere de jaarcijfers en NAW-gegevens. Vervolgens doen wij navraag bij organisaties als de Kamer van Koophandel om te checken of deze cijfers ook echt kloppen. v.l.n.r. Frits Smits, Sabine van Hal- Vorstenbosch, Hans Doggen, Marleen Dekkers-van Dinther, Toos Murphy, Erica van de Westelaken & Pascal Arens Toos is in 1982 gestart bij Vion op de afdeling Export Documentatie en Douanezaken. Wat haar toentertijd opviel was dat per vestiging onderhandeld werd en niemand van elkaar wist wat verhandeld werd. Zo kwam het bijvoorbeeld voor dat een klant bij één locatie te veel krediet had en hier niet meer mocht afnemen, maar vrolijk door ging bij een andere locatie. Om het risico dat hierdoor ontstaat in te perken, is ze gestart met Corporate Credit Risk Management. Uiteindelijk heeft Toos samen met haar team gezorgd voor de uitrol door heel Vion. 14

15 toos murphy nederland Dus het limiet is per klant verschillend? Ja, dit varieert van tot één miljoen euro. We kijken dus zorgvuldig per klant tot hoever we kunnen gaan met het verstrekken van een lening zonder dat het te risicovol wordt. De kredietlimieten moeten dus op ieder moment van de dag worden gecontroleerd en bijgehouden. Hoe houd je de controle? Iedere nacht worden alle facturen, betalingen en kredietverleningen opgepakt en in een systeem geplaatst. Dit wordt dagelijks vernieuwd zodat we iedere ochtend de laatste stand van zaken kunnen zien wat betreft de klant, de risicocode, het kredietlimiet, het totaal openstaand saldo dat ze ons nog verschuldigd zijn en wat de eventuele overschrijding is. Zo doet onze afdeling de totale controle. Wij zien dus precies of één klant bij meerdere productielocaties van Vion vlees afneemt. Hoe gaat jouw team te werk? Mijn afdeling werkt voor alle productielocaties van Vion, zowel in Nederland en Duitsland als voor de internationale landenkantoren. De afdeling bestaat inclusief mij uit zeven personen werkzaam in Boxtel en één persoon werkzaam in Buchloe/München. Wij werken samen als één team. Het bepalen of een klant kredietwaardig is, gebeurt altijd in tweetallen. Iedere Kredietmanager in mijn team is gespecialiseerd in bepaalde landen. De mentaliteit, cultuur, producten en sector is in ieder land verschillend. Deze moet je kennen, wil je een goed advies kunnen geven. En verder? We kijken naar de kosten, wat wordt geproduceerd per vierkante meter, of het een industrie of een familiebedrijf is en noem maar op. Dit zijn allemaal factoren die mee kunnen tellen bij het verlenen van krediet. Ook maken we bedrijfsbezoeken om persoonlijk contact te krijgen met de klant. Waarom persoonlijk contact? Papier is geduldig. Hier kan alles op staan wat je maar wilt en je kunt het zo creatief mogelijk maken. Ik wil de klant zien. Door persoonlijk contact, krijg je een heel andere en betere relatie met de klant en kom je meer te weten. Wat vind je het leukste aan je werk? Het persoonlijk contact met de klant en het spel eromheen. Je moet samen met de klant en verkoper kijken wat mogelijk is. Ik bezoek vaak bedrijven en kom zo bijvoorbeeld in Italië bij een klant om te kijken of we het limiet misschien omhoog kunnen gooien. Dan zie ik ook wat met de snitten wordt gedaan die Vion levert. Zo zijn in Zuid-Europa bijvoorbeeld de drooghammen enorm populair. Deze moeten minstens acht tot tien maanden drogen voordat ze gebruikt kunnen worden. Je ziet de ambacht er van af stralen. Dat Vion hier aan bijdraagt is ongelofelijk mooi. onderons Personeelsblad

16 reportage Nederland Jaarlijks 200 varkensharten Jaarlijks organiseert het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven de Hartweek. Voor de Hartweek in november 2014 heeft Vion Boxtel 60 varkensharten geleverd. Een onderdeel van de Hartweek is het snijpracticum waarbij deelnemers kennis maken met de bouw van het hart. Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is een topklinisch opleidingsziekenhuis met hart- en vaatziekten en kanker als belangrijke speerpunten. Artsen, chirurgen, verpleegkundigen en andere professionals kunnen zich ontwikkelen en opleiden binnen het Catharina Ziekenhuis. Het SkillsLab, de locatie waar deze opleidingen onder meer gegeven worden, is een belangrijk onderdeel voor deze ziekenhuisprofessionals. Vion Food levert al ruim zes jaar dierlijk materiaal voor verschillende practicums. Vroeger leerde men de werking van het lichaam, ook wel de anatomie van de mens, kennen door het toekijken tijdens een oefening op een overleden persoon. Tegenwoordig worden hiervoor geen mensen, maar dierlijk materiaal en een SkillsLab gebruikt. Gert de Vroom, Technisch Onderwijs Assistent SkillsLab Catharina Ziekenhuis: Het SkillsLab is enorm belangrijk voor de opleiding van een chirurg. Zoals een piloot eerst oefent met een vliegsimulator, oefent een chirurg eerst - al dan niet met dierlijk materiaal - in het SkillsLab. SkillsLab Het SkillsLab is onderdeel van de afdeling Onderwijs & Onderzoek in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Gert: Het SkillsLab biedt een veilige en gestructureerde leeromgeving en levert een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit van zorg en patiënt veiligheid. In het SkillsLab krijgen ziekenhuisprofessionals de mogelijkheid om onder begeleiding te werken aan specifieke vaardigheden, zonder dat patiënten hiermee worden belast. Ook worden ze hier structureel getoetst op vakbekwaamheid. Het is een moderne trainings- en instructieruimte waar zowel professionals uit het Catharina Ziekenhuis als professionals uit het binnen- en buitenland gebruik van maken. Zo leren fysiotherapeuten een hart kennen wat ze kan helpen bij het begeleiden en begrijpen van patiënten met hart problemen. Artsen in opleiding leren hechten op een varkenspoot en hartchirurgen in opleiding oefenen op varkensharten diverse vaardighe- 16

17 reportage catharina ziekenhuis den, zoals een klepvervanging of het uitvoeren van een bypassoperatie. Dierlijk materiaal Vion Food levert al ruim zes jaar dierlijk materiaal aan het Catharina Ziekenhuis voor verschillende practicums - waaronder poten, ogen, aorta s, maag, levers, harten en bloed. Gert: Ik geef aan wat ik nodig heb. Vion selecteert zelf de organen. Het dierlijk materiaal wordt gebruikt voor trainingen voor professionals in opleiding, zoals hartchirurgen, cardiologen, gynaecologen, urologen, chirurgen, operatieassistenten en verpleegkundigen. Op jaarbasis worden zo door Vion Food ruim 200 varkensharten beschikbaar gesteld aan het Catharina Ziekenhuis. De organen van een varken komen qua grootte en anatomie redelijk overeen met de mens. Daarom wordt hiermee geoefend, om de realiteit zo goed mogelijk na te bootsen. Protocollen Voor het transporteren van het dierlijk materiaal, neemt Gert speciale handelsdocumenten mee. Zo is bij eventuele controle meteen duidelijk wat voor dierlijk materiaal vervoerd wordt. Daarnaast hanteert Gert strikte protocollen om dierlijk materiaal te bewaren en te gebruiken in het ziekenhuis. Hartweek Jaarlijks organiseert het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, als grootste hartcentrum van Nederland, de Hartweek. Voor de Hartweek in november 2014 heeft Vion Boxtel 60 varkens harten geleverd. De Hartweek is voor alle zorgprofessionals die meer willen leren over de diagnostiek, zorg en behandeling van hart- en vaatpatiënten. Een onderdeel van de Hartweek is het snijpracticum. Zo maken de deelnemers kennis met de bouw van het hart. Oefenen van hecht technieken op een varkenspoot SkillsLab Catharina Ziekenhuis in Eindhoven Wetenschappelijk onderzoek In het SkillsLab wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast heeft het SkillsLab ook een preparatenlab. Onderzoekers maken in dit lab gebruik van het dierlijk materiaal om nieuwe medische hulpmiddelen te ontwikkelen en te testen. Onderzoeker Durandus Vonck (2013) heeft zo onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van een nieuwe vacuüm tang, een hulpmiddel voor het vastzetten (door middel van zuigkracht) en verplaatsen van de darmen bij een grote buikoperatie. Op darmen van een varken, afkomstig van Vion Food, testte hij of zijn nieuwe apparaat minder beschadiging opleverde aan de darm, dan de bekende instrumenten die de chirurg gebruikt (vastklemmen van de darmen). Vonck. D. (2013). The feasibility of vacuum technique in minimal invasive surgery. Improving the patient safety through instrument design. Proefschrift. Oefenen van een klepvervanging op een varkenshart GERT DE VROOM Gert de Vroom is ruim zeven jaar werkzaam bij het Catharina Ziekenhuis, waarvan zes jaar als Technisch Onderwijs Assistent in het SkillsLab. Hij ondersteunt opleiders in de voorbereiding en uitvoering van cursussen in het SkillsLab. Gert is verantwoordelijk voor de planning en organisatie. Hij zorgt ervoor dat alle materialen klaar staan en het dierlijk materiaal is voorbereid. Daarnaast levert hij ook een bijdrage aan het ontwerp van praktische nieuwe leermiddelen. Het leukste aan het werken in het SkillsLab vind ik de afwisseling en de vernieuwing. Als er nieuwe middelen of technieken zijn, komt het bij mij terecht en ga ik er, samen met het betrokken specialisme, in het SkillsLab meteen mee aan de slag, aldus Gert de Vroom. onderons Personeelsblad

18 onze inzet bedrijf Boeren enthousiast Vion op gebied dier Het koopgedrag van consumenten met betrekking tot vleesproducten wordt kritischer. Steeds meer consumenten maken een meer bewuste keuze. Ze kopen niet langer onder het motto steeds meer en steeds goedkoper, maar op basis van kwaliteit, regionale herkomst en duurzaamheid. Bij het kopen van vlees speelt het thema dierenwelzijn een steeds belangrijkere rol. Varkenshouder Christoph Becker uit Wietzendorf (Duitsland) is een van de eerste Vion-boeren, die door de Duitse Dierenbescherming gecertificeerd is met het dierenwelzijnsetiket. Drie jaar na start van het Beter Leven kenmerk in Nederland, zette Dr. Heinz Schweer (directeur Landbouw bij Vion in Duitsland) met veel betrokkenheid, vakkennis en politieke contacten het thema dierenwelzijn bij Vion in Duitsland op de agenda. Hij geldt als een pionier op het gebied van dierenwelzijn in de verkoop en marketing van vlees. Vion is de drijvende kracht achter nieuwe ontwikkelingen in Duitsland. Bijna vijf jaar geleden zijn we, samen met wetenschappers van de Universität Göttingen, de Duitse Dierenbescherming en vertegenwoordigers van de voedingsmiddelenindustrie, begonnen met het ontwikkelen van maatstaven die voor meer dierenwelzijn in de stallen moeten zorgen. De Duitse overheid ondersteunde dit streven naar meer dierenwelzijn in de veehouderij, door het bijbehorende onderzoek te financieren. Maar ook Vion zelf heeft veel geld in de opbouw van het programma gestoken, aldus Heinz. Tot nu toe is Vion de enige leverancier in Duitsland die in het bezit is van het dierenwelzijnsetiket op instapniveau van de Duitse Dierenbescherming. Sinds Vion in de zomer van 2012 is gestart met de verkoop van vlees met het dierenwelzijnsetiket, wordt er in de veehouderij, handel en bij vleesbedrijven zeer intensief gediscussieerd over het thema dierenwelzijn. Heinz heeft hier samen met veel andere mensen uit het vak hard aan gewerkt, zodat het Initiative Tierwohl dit jaar op grote schaal in de sectoren varkensvlees en gevogelte doorgevoerd kan worden. Het is een eerste stap voor de traditionele veehouderij, die de komende drie jaar met 60 miljoen euro door de industrie wordt ondersteund. Heinz voegt toe: Vion is toonaangevend op het gebied van dierenwelzijn. Onze veehouders en slachterijen in Zeven en Perleberg zijn tot nu toe de enige die van de Duitse Dierenbescherming een certificering op instapniveau hebben ontvangen. Vandaar dat de verantwoordelijke politici graag bij Vion en zijn partnerveehouderijen op bezoek komen, zoals onlangs Christian Meyer, minister van Voedselvoorziening, Landbouw en Consumentenbescherming een bezoek heeft gebracht aan de varkenshouders Christoph Becker in Wietzendorf (Duitsland) en Karl Harleß in Linden (Duitsland). Ook Gert Lindemann, voorganger van Christian en initiatiefnemer van het dierenwelzijnsprogramma van Nedersaksen, bracht, samen met de competentiekring Tierwohl van het Ministerie van Landbouw, een bezoek aan Karl Harleß. Beiden werden ontvangen en uitvoerig geïnformeerd door Heinz en zijn collega bij Vion, Dr. Stephan Kruse. Christian, die met zijn Ringelschwanzprämie (krulstaartpremie) Vion-directeur Landbouw dr. Heinz Schweer (links) en minister van Landbouw (Nedersaksen) Christian Meyer wisselen intensief van gedachten over dierenwelzijn in de veehouderij. 18

19 onze inzet dierenwelzijn over inspanningen enwelzijn tierschutzlabel.info Einstiegsstufe voor opschudding in de varkenshouderij van Nedersaksen zorgde, was tijdens het bezoek aan gecertificeerde varkenshouder Christoph zeer onder de indruk van de staarten van de dieren. Die krullen heel goed, riep hij enthousiast uit. Christian was meer dan overtuigd door wat hij zag en wil doorgaan met het financieel ondersteunen van het onderzoek op de gecertificeerde varkenshouderijen. Soms is het heel belangrijk dat politici ter plaatse komen kijken en niet alleen maar theoretische plannen bedenken, bespreken en uitvoeren. De volgende diervriendelijke tekenen van vooruitgang had Christian namelijk niet verwacht in de varkenshouderij van Christoph: Het varken dat vooraan stond, legde een beetje sceptisch zijn kop in de nek en zoog wat lucht door zijn snuit. Een indringer in de stal... maar het was de boer maar. onderons Personeelsblad Toen Christoph het dier aaide, wreef dit met zijn langgerekte roze lijf tegen zijn poten en kwamen ook de medebewoners van de ruime box rondom de boer staan. De dieren zijn actief, nieuwsgierig en helemaal niet schuw, meldt de varkenshouder tijdens een rondgang door een van zijn drie buitenstallen. Hij heeft gemerkt dat zijn dieren zich aanzienlijk beter voelen sinds de invoering van het dierenwelzijnsprogramma. Ze hebben meer ruimte en meer dingen om zich mee bezig te houden. En dat doen ze graag. Christoph Becker is een van de eerste varkenshouders die besloot varkens op diervriendelijke wijze te houden. Op onze boerderij was het altijd al onze denkwijze dat het welzijn van de dieren zo groot mogelijk moest zijn. Maar het moet ook financieel haalbaar zijn. Daarom is het dierenwelzijns etiket een fantastisch programma. Het dierenwelzijn wordt gewaarborgd en onze inkomsten zijn zeker. Wat is er allemaal veranderd en verbeterd in de varkenshouderij? De stalboxen bestaan uit een voeder-, een rust- en een activiteitengedeelte. De dieren hebben 50 procent meer ruimte en hebben de beschikking over materiaal waarmee ze zich bezig kunnen houden, zoals stropellets, hooikorven en stukken hout. Christoph zegt hierover: We moesten ontzettend pionieren. Maar nu het allemaal werkt, is er niets mooiers dan door de stallen te lopen. Dierenwelzijn is echter niet gratis en dus is varkensvlees uit dierenwelzijnsprogramma s duurder dan traditionele varkensvleesproducten. Marktonderzoeken als de Vion Consumer Monitor laten heel duidelijk zien dat steeds meer consumenten vlees willen dat afkomstig is van diervriendelijke veehouderijbedrijven. Dat is ook het geval in Nederland. Over zowel het karbonaadje in het koelvak als het gebraden karbonaadje op het bord zegt varkenshouder Jan van Schijndel (64): Maar volwassenen staan er nauwelijks bij stil dat de kwaliteit van een vleesproduct rechtstreeks samenhangt met de levenskwaliteit van het dier. Erger nog: De meeste kinderen weten niet eens waar de schnitzel op hun bord eigenlijk vandaan komt, is zijn ervaring. Deze varkenshouder uit Aalten in de provincie Gelderland kan het weten. Onder het dak van zijn nieuwste stal heeft hij een skybox laten bouwen, die groot genoeg is om een complete schoolklas in onder te brengen. De skybox heeft grote ramen die een oogverblindend uitzicht bieden op de verblijfplaats van zijn 1000 varkens. Karl Harleß runt samen met zijn vrouw een varkensbedrijf in Uelzen (Duitsland) en produceert al van begin af aan voor het dierenwelzijnsetiket. 19

20 onze inzet bedrijf Frank Dales, directeur Dierenbescherming, toont vleesproduct bij Albert Heijn met het dierenwelzijnslabel van de Dierenbescherming. Jan geeft voorlichting over de moderne varkenshouderij conform de specificaties van Beter Leven, het dierenwelzijnsprogramma van de Nederlandse Dierenbescherming. Dat de dieren speelgoed hebben, dat ze de ruimte hebben om met hun snuit in het stro en het zaagsel te wroeten en dat ze, op voldoende afstand van de voeder- en drinkplaatsen, een varkenstoilet hebben waaruit de mest per transportband wordt afgevoerd, verbaast niet alleen de kinderen; ook de leraren staan er perplex van, zegt Jan. 20 De GFS-varkenshouder levert jaarlijks varkens aan Vion. Dieren waarvan bijvoorbeeld de speklapjes, bacon en het zwoerd met het kenmerk Beter Leven 1 Ster in Nederland op de markt worden gebracht. Bijna vijf jaar na de start van dit programma, zijn er al meer dan 150 boeren die eraan meedoen. Er is vanuit de markt steeds meer vraag naar producten met het Beter Leven kenmerk 1 Ster. Jan: Good Farming is een belangrijke schakel in onze samenwerking met Vion, die ons helpt de concurrentiepositie van onze bedrijven in de toekomst zeker te stellen. In de praktijk werden de berekeningen van de Dierenbescherming, de vleesindustrie en de retail al na zeer korte tijd overtroffen. Bij de tweede bench hadden we al 95 boeren nodig om aan de vraag naar Beter Levenproducten te kunnen voldoen, herinnert Dr. Bert Urlings zich, kwaliteitsmanager bij Vion. Tegenwoordig houden veehouders in heel Nederland jaarlijks 1,1 miljoen varkens volgens de normen van Beter Leven. Dat er steeds meer Nederlandse consumenten doelgericht naar Beter Leven-producten grijpen, komt voor Marijke de Jong-Timmermans van de Dierenbescherming niet als een verrassing. Dierenbescherming is een thema dat in ons land van oudsher brede publieke belangstelling heeft, zegt de deskundige. De belangrijkste motor van het voor heel Europa ongekende succesverhaal over de groeiende vraag naar meer dierenwelzijn is retail. Supermarkten kunnen boeren en vleesproducenten vertellen wat ze willen hebben en hun klanten de voordelen daarvan uitleggen. Ze kunnen de Beter Levenproducten aansprekend naar voren brengen en er promotieacties voor organiseren. En dat doen de retailpartners met veel succes. Tegenwoordig bieden 13 van 16 grootste Nederlandse supermarktketens, bijvoorbeeld Albert Heijn, Jumbo en de Plus, in hun vakken met varkensvlees en gevogelte, dierenwelzijnsproducten met het Beter Leven kenmerk aan. Marktleider Albert Heijn verkoopt al sinds 2011 diervriendelijk voorverpakt varkensvlees. Als gevolg van deze aanpak van de retail steeg de omzet in deze sector door de verkoop van diervriendelijke producten in 2011 met 47 procent, van tot in Dat komt overeen met een aandeel van 10,1 procent van de Nederlandse vleesmarkt. En er worden alweer nieuwe doelen gesteld. De branchevereniging van supermarkten en foodservices CBL, heeft bekendgemaakt dat vóór 2020 het volledige assortiment van vleesproducten op alle markten diervriendelijk moet zijn. Een belangrijke drijvende kracht achter dit doel is Vion zelf, alleen al om onszelf, onze boeren en onze producten, niet alleen in Nederland maar op middellange termijn ook in Duitsland, te beschermen tegen buitenlandse concurrentie, legt Bert uit. Vion produceert op dit moment al 15 procent van het varkensvlees voor de Nederlandse markt volgens de normen van Beter Leven, omdat wij er van overtuigd zijn dat vooral de Europese markt de komende jaren in sterkere mate producten zal vragen met toegevoegde waarde en voordelen voor zowel retail als de consument. Juist vanwege de internationale structuur werkt Vion ook zeer betrokken aan vergroting van het bewustzijn over dierenwelzijn in andere afzetmarkten, zoals het Duitse voorbeeld laat zien. Een streven dat voor boeren zoals Martin Houben vooral één ding duidelijk maakt: dat wij als Beter Leven-pioniers met Vion de juiste partner naast ons hebben.