Een nieuwe ambitie voor het professioneel onderwijs in Vlaanderen
|
|
- Gerrit van den Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Openingsbijeenkomst Expertisecentrum Beroepsonderwijs Een nieuwe ambitie voor het professioneel onderwijs in Vlaanderen Toespraak Frank Vandenbroucke Vlaams minister van Onderwijs en Vorming Utrecht, 8 april 2009 Twee jaar geleden was ik in Den Haag de gast van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de Sociaal- Economische Raad (van Nederland). De titel van het symposium dat zij organiseerden, luidde: Naar een nieuwe sociale investeringsagenda. We hebben er van gedachten gewisseld over de toekomst van de verzorgingsstaat. Onze welvaartsstaten hebben een beschermende taak, dat is bekend. Ze zorgen bv. voor uitkeringen aan wie geen werk vindt. Maar ze staan vandaag ook voor een omvangrijke investeringsagenda: een agenda gericht op investeren in menselijk en sociaal kapitaal, een agenda van verheffing en verbinding, zo luidde het in Den Haag. Een agenda waarin alle mensen kansen krijgen om hun talenten te ontwikkelen, maar waarin ook verwacht wordt dat ze daar een inspanning voor leveren, ten voordele van zichzelf en van de hele samenleving. Die visie op de verzorgingsstaat heeft meer met het thema van vandaag te maken dan u misschien denkt. Want investeren in professioneel onderwijs is een cruciaal punt in de investeringsagenda van onze welvaartsstaat. Het tekort aan goed geschoolde technici en vakmensen leidde de voorbije jaren tot hardnekkige knelpuntberoepen. In de toekomst zullen we nog meer geschoolde technici nodig hebben denk 1
2 maar aan de noodzakelijke uitrol van nieuwe milieu- en energietechnologie. Maar er zijn nog andere redenen: als we wensen dat àlle kinderen en jongeren hun talenten kunnen ontwikkelen en omhoog kunnen klimmen op de maatschappelijke ladder, dan is hoogstaand professioneel onderwijs erg belangrijk. Vandaag weegt de sociaalculturele achtergrond van leerlingen zwaar door in de onderwijsresultaten. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat méér leerlingen, met name méér leerlingen uit gezinnen die sociaal-cultureel ver af staan van de wereld van de school, met succes het onderwijs doorlopen? Om dat te bereiken, moeten we investeren in succeservaringen op elk onderwijsniveau. In de kleuterklas, in de lagere school, in het secundair en in het hoger onderwijs. Daarbij hoeft niet iedereen meteen de hoogste sport van de ladder te bereiken; maar opdat sommigen de hoogste sporten wel zouden bereiken, moet het op de lagere sporten wèl voor vele kinderen goed gaan. Vandaag wil ik beklemtonen dat professioneel onderwijs in dit verhaal van verheffing een heel bijzondere rol kan spelen. En ik wil ook een programma uittekenen voor de volgende regeerperiode in Vlaanderen: we hebben tijdens de voorbije jaren inspanningen gedaan voor het professionele onderwijs, maar we zullen tijdens de komende vijf jaar nog een tand bij moeten steken. (professioneel onderwijs en gelijke kansen) Waarom kan professioneel onderwijs een bijzondere rol spelen voor de kansen van jongeren in de samenleving? Goed ingericht professioneel onderwijs kan voor jongeren die van thuis uit over minder sociaalcultureel kapitaal beschikken een aantrekkelijk kanaal zijn om op de maatschappelijke ladder te stijgen. Succes halen in het professioneel onderwijs betekent immers in de meeste gevallen automatisch een 2
3 sterkere positie op de arbeidsmarkt. Mensen die een sterke professionele opleiding genoten komen voor het overgrote deel terecht in goede jobs: jobs die relatief goed betaald zijn en die ook verrijkend zijn. Afkomst en thuismilieu spelen dan een relatief beperkte rol. Ik baseer deze uitspraak op een interessant boekje van de Nederlandse socioloog Jaap Dronkers, Ruggengraat van ongelijkheid. Als hij spreekt over kansen op de arbeidsmarkt, maakt hij een onderscheid tussen twee segmenten van de arbeidsmarkt: de beroepsdeelmarkt en de allemansdeelmarkt. De beroepsdeelmarkt kan je vrij makkelijk betreden. Het succesvol voltooien van de relevante professionele opleiding is daarvoor de belangrijkste voorwaarde. Professioneel georiënteerde kennis en vaardigheden zijn er veel belangrijker dan ouderlijk milieu. Professioneel onderwijs schept dus echt kansen voor wie niet uit een geprivilegieerd milieu komt. Op de allemansdeelmarkt loopt het ingewikkelder. Daar spelen algemene vaardigheden een grotere rol. Men wordt er niet aangeworven omwille van concrete vaardigheden die men op school leerde. Het behaalde diploma is op die allemansdeelmarkt eerder een bewijs van intelligentie, van motivatie en van morele ontwikkeling 1. Het diploma is er een indicator van de gewenste eigenschappen van de werknemer. Om op de allemansdeelmarkt een goede baan te vinden, spelen ook andere kenmerken mee: geslacht, leeftijd, etniciteit, nationaliteit en arbeidsgeschiedenis. Vooral bij de start van de loopbaan hebben 1 De Vries Geert (1993) Het pedagogisch regiem. Groei en grenzen van de geschoolde samenleving. Amsterdam: Meulenhoff, 223p.(Zie pagina 50) 3
4 diegenen die in een hoger sociaal milieu geboren zijn voordeel. Dankzij hun groter sociaal-cultureel kapitaal raken zij bv. makkelijker aan informatie over mogelijke jobs, ze kunnen langer op zoek gaan naar de ideale baan en hoeven geen baan op een lager niveau aan te nemen. Beroepsonderwijs als ticket naar de arbeidsmarkt kan dus volgens Dronkers een verheffende rol spelen. Dat kan volgens Dronkers enkel indien drie belangrijke voorwaarden vervuld zijn. Ten eerste moet het professioneel onderwijs voldoende de beroepskwalificaties kunnen garanderen. Werkgevers moeten vertrouwen hebben in de waarde en relevantie van de kwalificaties die door onderwijs worden afgeleverd. Ten tweede moet het professioneel onderwijs niet enkel bestaan op de lagere niveaus. Het moet een zelfstandige pijler zijn in het secundair en tertiair onderwijs. En er moeten genoeg kansen zijn om op te stromen. Daarom beperk ik het onderwerp van deze uiteenzetting uitdrukkelijk niet tot beroepsonderwijs, wat bij ons vooral verwijst naar het bso, maar betrek ik er ook de beroepsgerichte opleidingen uit het tso, het nieuwe Vlaamse Hoger Beroepsonderwijs èn de professionele bachelors in (zij het dat ik wegens het tijdbestek de specifieke uitdagingen voor de professionele bachelors niet ontwikkel). Ten derde moet drop-out, jongeren die niet slagen in een professionele opleiding, zoveel mogelijk vermeden worden. Daarom is het belangrijk dat ook op de laagste niveaus van het professioneel onderwijs relevante beroepskwalificaties verworven kunnen worden. 4
5 Ik denk dat de drie voorwaarden van Dronkers cruciaal zijn om de toekomstkansen van jongeren in het professioneel onderwijs te verbeteren en gaaf te houden. Ik denk echter dat er nog twee bijkomende voorwaarden vervuld moeten zijn: (4) Het professioneel onderwijs moet technisch uitstekend zijn. Het moet kunnen beschikken over goede, moderne uitrusting, infrastructuur en bekwame leerkrachten. (5) Ons professioneel onderwijs moet getuigen van een eigen, hoogstaande cultuur. We willen dat de afgestudeerden, ook deze uit de lagere niveaus van het professioneel onderwijs zoals het bso, het Nederlands goed beheersen en minstens één andere taal functioneel beheersen. Omwille van de aard van dat onderwijs, moeten we niet streven naar een academische cultuur maar we moeten er wel voor zorgen dat er een positief leerklimaat heerst, met fierheid over het eigen kunnen als motivatie. Naast die vijf concrete voorwaarden is er een algemene randvoorwaarde: de band tussen het professioneel onderwijs en het bedrijfsleven moet hecht zijn. Deze randvoorwaarde moet er precies voor zorgen dat het bedrijfsleven vertrouwen heeft in wat scholen doen, ze zorgt er ook dat het bedrijfsleven meewerkt aan de kwaliteit van opleidingen. 5
6 (Structuur Vlaamse onderwijs) Ik wil aan de hand van die vijf voorwaarden ons actuele beleid verder duiden. Vooraleer ik daartoe kom, licht ik u zeer kort de structuur van ons onderwijs toe. Ons secundair onderwijs is bedoeld voor jongeren van 12 tot 18 jaar en is verdeeld in drie graden. Pas vanaf de tweede graad moeten jongeren een onderwijsvorm kiezen. We onderscheiden vier onderwijsvormen in Vlaanderen. Het algemeen secundair onderwijs (aso) legt de nadruk op algemene vorming en bereidt voor op verdere studies in het hoger onderwijs. In het technisch secundair onderwijs (tso) gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan de jongere een beroep uitoefenen of overstappen naar het hoger onderwijs. Het kunstsecundair onderwijs (kso) koppelt een algemene, ruime vorming aan een actieve kunstbeoefening. Na het kso kan de jongere een beroep uitoefenen of overstappen naar het hoger onderwijs. Het beroepssecundair onderwijs (bso) ten slotte is een praktijkgerichte onderwijsvorm waarin de jongere naast algemene vorming vooral een specifiek beroep aanleert. Vanaf 15 jaar kunnen leerlingen ook overstappen naar het deeltijds beroepssecundair onderwijs of de leertijd. Dan krijgen ze 1 of 2 dagen les per week en 3 of 4 dagen opleiding op de werkvloer. Een leerling behaalt het diploma secundair onderwijs na het succesvol beëindigen van zes jaar aso, tso of kso of zeven jaar bso. Zodra hij dit diploma op zak heeft, heeft hij onbeperkte toegang tot vrijwel alle opleidingen in het hoger onderwijs. Het hoger onderwijs in Vlaanderen bestaat uit professioneel en academisch onderwijs aan de hogescholen in Nederland het HBO en 6
7 de universiteiten. De professioneel gerichte bacheloropleidingen kan je enkel volgen in hogescholen en zijn georiënteerd op de beroepspraktijk. Zowel hogescholen als universiteiten richten academisch gerichte bacheloropleidingen in die in eerste instantie bedoeld zijn om studenten te laten doorstromen naar een masteropleiding. (1 e voorwaarde: de arbeidsmarkt heeft vertrouwen in de scholen: Vlaamse kwalificatiestructuur) De eerste voorwaarde die Dronkers vooropstelt, heeft te maken met de afstemming van het onderwijs op de eisen van de arbeidsmarkt. Opleidingen sluiten niet altijd aan bij de kwalificaties die bedrijven vragen en er zijn te weinig afgestudeerden om bepaalde beroepen in te vullen. De arbeidsmarkt evolueert soms zo snel dat het onderwijs niet kan volgen. Competentiemanagement en levenslang leren zijn nodig om op elk moment de 'optimale match' te maken. De uitdaging is juister, gerichter en blijvend opleiden. Een belangrijk nieuw instrument daarvoor is het nieuwe Decreet op de Vlaamse Kwalificatiestructuur dat op 26 maart ll. door de commissie Onderwijs, Vorming Wetenschap en Innovatie van het Vlaams Parlement werd aangenomen. Dat decreet ordent alle opleidingen en beroepen volgens de acht Europese kwalificatieniveaus van het European Qualification Framework 2 dat u ongetwijfeld ook kent. Niveau 8 is het doctoraat, 7 de master, 6 de bachelor, enzovoort. Het diploma secundair onderwijs komt overeen met niveau 4. 2 Aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren. (Publicatieblad van de Europese Unie van 6 mei 2008) 7
8 Het Decreet betreffende de invoering van een Vlaamse kwalificatiestructuur is echter ook belangrijk voor de concrete leerstof die wordt aangeboden in het professioneel onderwijs. Vandaag, nu het nieuwe decreet nog niet in werking is, beslist de onderwijswereld dat autonoom. Voor wat betreft het secundair onderwijs worden enkel de einddoelen algemene vorming vastgelegd door de (onderwijs-)overheid. Het zijn de scholenkoepels zelf die beslissen welke beroepsgerichte einddoelen ze aanbieden. Ze baseren zich daarbij wel op teksten afkomstig van sociale partners, en met een aantal sectororganisaties is er ook veel en goed overleg, maar dat is voorlopig een erg informele band die geen onderwijsbrede afstemming garandeert met de behoeften van de arbeidsmarkt. Dat geldt niet alleen voor de professionele opleidingen in het secundair onderwijs maar ook voor de meeste opleidingen in het volwassenenonderwijs en in het hoger onderwijs (het geldt niet voor de gereglementeerde beroepen). Het nieuwe decreet schept een nieuw, formeel kader voor het tot stand komen van de beroepsgerichte einddoelen. Het is de Sociaal- Economische Raad Vlaanderen die de beroepscompetentieprofielen maakt. Uiteraard werkt de SERV hiervoor met de experts uit de verschillende sectoren. Die beroepscompetentieprofielen zijn een opsomming van wat een welbepaalde beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen. Die beroepscompetentieprofielen worden met hulp van de sectoren ingeschaald in de kwalificatiestructuur. Daarmee wordt niet enkel de beroepsuitoefening geklasseerd in één van de acht niveaus van de kwalificatiestructuur maar wordt ook aangegeven waar in de opleidingenstructuur die opleiding kan worden aangeboden. De 8
9 competenties uit een beroepscompetentieprofiel dat wordt ingeschaald op niveau 3 van de kwalificatiestructuur kunnen dan bv. aangeboden worden in de derde graad van het beroepsonderwijs. Een beroep waarvan het competentieprofiel wordt ingeschaald op niveau 6 kan worden geleerd in een professionele bacheloropleiding. Professioneel gerichte opleidingen moeten minstens één volledig beroepscompetentieprofiel aanleren. Voor de scholen heeft dat dus revolutionaire gevolgen. Zodra een beroepscompetentieprofiel is ingeschaald, moeten de betrokken opleidingen erop afgestemd worden. Uiteraard kunnen scholen daar nog elementen aan toevoegen en blijven ze vrij in hun pedagogische aanpak. Maar de bedrijven uit de sector spreken dus een aardig woordje mee over de inhoud van opleidingen. Dit nieuwe kader is dwingend voor het leerplichtonderwijs, het volwassenenonderwijs, het nieuwe Se-n-Se en het Hoger Beroepsonderwijs. (Voor de professionele bachelors geldt niet dezelfde dwingende afstemming.) Een en ander moet vanzelfsprekend in de praktijk bewezen worden nu: hier rust een belangrijke verantwoordelijkheid bij zowel de sociale partners als de onderwijskoepels. We mogen niet opnieuw meemaken wat we de voorbije tien jaar meemaakten, nl. dat procedurele mogelijkheden om tot onderwijsbrede afstemming met de behoeften van de arbeidsmarkt te komen, gewoon dode letter bleven. Aanvullend nog dit: ook alle opleidingen van de andere opleiders zoals de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling VDAB, en de beroepsgerichte opleidingen voor ondernemers (Syntra) worden ingeschaald. Dat kan ook voor ervaringsbewijzen en sectorspecifieke opleidingen. 9
10 Met de kwalificatiestructuur beschikken we, meer in het algemeen, over een uniek instrument bij het ontwikkelen, erkennen en inzetten van competenties van mensen op allerlei terreinen. Bijvoorbeeld om kwalificerende EVC-procedures te coördineren en onderling af te stemmen, om opleidingen uit te tekenen die naar kwalificaties leiden, om (leer)loopbanen te begeleiden, om kwalificatiebewijzen vergelijkbaar te maken. En natuurlijk om levenslang leren en het verwerven van kwalificaties te stimuleren. Nog anders uitgedrukt: door zowel opleidingen als beroepen te verbinden met kwalificaties en kwalificatieniveaus zal er een gemeenschappelijke taal ontstaan die onderwijs en werk dichter bij elkaar brengt. Zodat het voor werkgevers heel duidelijk wordt wat ze van een bepaalde professionele opleiding kunnen verwachten. (2e voorwaarde: verder studeren in het professioneel onderwijs: HBO en Se-n-Se) Als tweede voorwaarde stelt Dronkers dat er opstroom mogelijk moet zijn in de zogenaamde beroepskolom. In onze kennismaatschappij is het goed dat iedereen zo hoog mogelijk kan klimmen op de onderwijsladder. Maar dat betekent niet: 'iederéén naar de universiteit, of, iederéén naar de hogeschool. En zeker niet: iedereen metéén naar de hogeschool. Door de sporten op de onderwijsladder tussen secundair onderwijs en hogeschool te versterken, kunnen leerlingen en studenten ook kiezen voor een interessant tussenniveau dat veel kansen biedt op een job. Wie ontdekt 10
11 dat hij nog meer in zijn mars heeft en zijn heeft om verder te studeren, vindt er een ideale opstap naar de bachelors in de hogescholen. Vandaag hebben de opleidingen tussen het secundair en hoger onderwijs nog een onduidelijke plaats in het Vlaamse onderwijslandschap. Het gaat bv. om opleidingen van het zevende jaar technisch en de vierde graad beroepssecundair onderwijs. Nochtans hebben de jongeren die daar afstuderen veel kans op een job. Het gaat vaak om wat wij in Vlaanderen knelpuntberoepen noemen: beroepen waarvoor de vacatures ook in tijden van werkloosheid moeilijk ingevuld raken, bv. onderhoudsmecaniciens en -elektriciens, tekenaars mechanica, bedienden planning en logistiek, systeembeheerdersinformatica. Het nieuwe decreet wil een duidelijke structuur aanbrengen en die opleidingen toegankelijker en interessanter maken, Het ontwerpdecreet betreffende het hoger beroepsonderwijs, dat in de Commissie Onderwijs, Vorming, Wetenschappelijk Onderzoek en Innovatie van het Vlaams Parlement werd goedgekeurd (26 maart 2009), ordent opleidingen tussen secundair en hoger onderwijs in twee niveaus. Opleidingen die leiden tot een kwalificatieniveau 4 volgens het Europese raamwerk, worden ondergebracht in het secundair-na-secundair (naar analogie met Bachelor-na-Bachelor en Master-na-Master), of afgekort Se-n-Se. Het gaat om opleidingen waarmee na een initiële technische of beroepsopleiding kan gespecialiseerd worden en die doorgaans 1 à 1,5 jaar in beslag nemen. Vandaag zijn dit de zevende specialisatiejaren in tso en kso. Voorbeelden van bestaande opleidingen zijn apotheekassistent, industriële onderhoudstechnieken, en internationaal transport. Nieuwe opleidingen die momenteel worden voorbereid zijn 11
12 vliegtuigtechnieken en integrale veiligheid 3. Wie een Se-n-Se opleiding afwerkt krijgt een certificaat. Opleidingen die leiden tot een kwalificatieniveau 5 brengen we samen onder de noemer Hoger Beroepsonderwijs, kortweg HBO5 niet te verwarren met het HBO in Nederland, dat bij ons professionele bachelor heet. Mensen die een HBO5-opleiding hebben gevolgd, kennen uiteraard grondig hun vak, maar kunnen op de werkvloer ook instaan voor de dagelijkse planning en organisatie, bv. ploegbaas, winkelmanager. De opleidingen nemen 90 tot 120 studiepunten in beslag (dat stemt overeen met 1,5 tot 2 jaar voltijdse opleiding). Wie afstudeert krijgt een graduaatsdiploma. Deze opleidingen zijn vergelijkbaar met de Associate Degrees in Nederland. Net zoals de Associate Degree zal ook het Vlaamse hoger beroepsonderwijs via verkorte trajecten reële doorstromingskansen naar de professionele bachelor moéten bieden. Voor zowel Se-n-Se als HBO5 is samenwerking met het bedrijfsleven cruciaal. Alleen zo zal elke opleiding maximaal afgestemd zijn op de nood van de arbeidsmarkt. En alleen zo kunnen we cursisten waardevol werkplekleren aanbieden. Met Se-n-Se en HBO5 mikken we niet alleen op jongeren, maar ook op volwassenen die werken of werk zoeken. Mensen met relevante ervaring zullen het traject sneller kunnen doorlopen. Cursisten zullen tussentijdse deelcertificaten kunnen verwerven. En met duale trajecten zullen werkenden bepaalde competenties op de werkplek kunnen verwerven. 3 Het gaat bijvoorbeeld om vaardigheden zoals: sociale basisvaardigheden en communicatieve ingesteldheid; in team kunnen werken; stressbestendig zijn en emotioneel stabiel zijn; kunnen omgaan met agressie; omgaan met noodsituaties. De opleidingen integrale veiligheid bieden rechtstreeks toegang tot de stage van brandweerman en tot de stage van politieagent. 12
13 Om nieuwe opleidingen te starten in HBO5 is er een vernieuwende procedure uitgewerkt, die garandeert dat er efficiënt en degelijk op vragen uit de arbeidsmarkt ingespeeld wordt. (3 e voorwaarde: Schooluitval vermijden) De derde voorwaarde van Dronkers is eigenlijk een waarschuwing voor schooluitval aan de onderkant van de beroepskolom. Een jongere die een opleiding tot een kwalificatie niet voltooit, heeft immers heel weinig kansen op de arbeidsmarkt. Om schooluitval te vermijden is een goede voorbereiding in het basisonderwijs essentieel. Het belang van taal en taalvaardigheid kan daarbij nauwelijks overschat worden. Taal, leren en denken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, zowel in het dagelijkse leven als op school. De PISA-resultaten tonen aan dat de kloof tussen de schoolprestaties van leerlingen die thuis de schooltaal spreken, en van leerlingen van wie de thuistaal verschilt van de Nederlandse schooltaal nergens zo groot is als in Vlaanderen. Goede beheersing van de schooltaal Nederlands is dus nodig. We moeten de lat voor Nederlands hoog leggen. Taal speelt in álle schoolvakken een prominente rol, en dus niet enkel in taalvakken. Leerkrachten gebruiken instructietaal om de inhouden van een vak over te dragen en om te testen of het eigenlijke leerdoel bereikt wordt. Alle leraren móeten meer taalleraren worden en aandacht schenken aan het taalgebruik van leerlingen, bv. door de leerlingen de aangebrachte leerstof vaker te laten parafraseren, herformuleren, enz. 13
14 Naast een betere voorbereiding in het basisonderwijs, moeten we de overgang van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs verbeteren. Tot het laatste jaar basisonderwijs krijgt een kind slechts les van één leerkracht of hoogstens van een paar leerkrachten. In het secundair onderwijs is er voor elk vak een andere leerkracht. De manier van werken verschilt doorgaans veel tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Die overgang moet minder bruusk worden. Ook de studiekeuze moet beter. Foute studiekeuzes leiden makkelijk tot schooluitval en dus tot ongekwalificeerde uitstroom. We proberen nu het keuzeproces te verbeteren door de Centra voor Leerlingenbegeleiding expliciet de opdracht te geven rechtstreekse gesprekken te laten voeren met de leerlingen. Op die manier komen ze dichter bij de leerlingen te staan en kunnen ze een deskundig advies geven. Een belangrijk debat voor de volgende legislatuur is hoe de eerste twee jaar van het secundair onderwijs beter kunnen bijdragen tot juiste oriëntatie en keuze. Zodat in een latere fase van de schoolloopbaan van leerlingen minder onbezonnen overstappen gebeuren en vooral minder schooluitval. Schoolverzuim blijft ook een groot aandachtspunt. Elke spijbelende leerling is een probleem. Daarom hebben we in juli 2006 een globaal actieplan bekendgemaakt rond spijbelen en andere vormen van schoolverzuim. Bij dit plan zijn heel wat partners betrokken: uiteraard de leerlingen, de ouders en de scholen, maar ook CLB s, het departement Welzijn, de federale overheid en lokale besturen, de verenigingen van huis- en kinderartsen (waarmee we een samenwerkingsprotocol gesloten hebben). Scholen moeten proberen de voedingsbodem voor spijbelen weg te nemen door een positief schoolklimaat, door intens contact te houden met leerlingen en ouders. Daarnaast hebben scholen ook 14
15 krachtige instrumenten nodig om schoolverzuim bloot te leggen en aan te pakken. Vanaf vorig schooljaar maakt de administratie, op basis van gegevens van de derde schooldag, een overzicht van welke leerlingen waar zijn ingeschreven. Leerlingen in geen enkele school zijn ingeschreven worden grondig gecontroleerd. Er wordt nagegaan of ze elders schoollopen (Franse Gemeenschap, buitenland). Met steden en gemeenten waar grote spijbelproblemen voorkomen, maken we duidelijke afspraken over controle en opvolging van spijbelaars. We betrekken ook de federale minister van Justitie om tot een krachtdadig spijbelbeleid te komen. Het jeugdbeschermingsrecht moet voldoende aandacht hebben voor spijbelen. Er is nood aan een duidelijk vervolgingsbeleid, met, waar nodig, passende sancties. In Vlaanderen zijn de meest kwetsbare leerlingen te vinden in het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Hierover werd vorig jaar een nieuw decreet gestemd, het decreet leren en werken. Zowat leerlingen in Vlaanderen leren deeltijds en zouden deeltijds moeten werken. Maar daar knelde het schoentje vaak. In plaats van te werken zaten de leerlingen thuis of hingen ze rond op straat, wat uiteraard niet bevorderlijk was voor hun slaagkansen. Het nieuwe decreet eist dat iedere leerling een voltijds engagement opneemt. Met werk in het reguliere circuit, of, als dat niet kan in brugprojecten, voortrajecten en persoonlijke ontwikkelingstrajecten. De idee dat leerplicht een deeltijdse bezigheid kan vormen, is daarmee definitief begraven. 15
16 (4 e voorwaarde: technisch hoogstaand profesioneel onderwijs) Het professioneel onderwijs mag niet een soort tweederangsonderwijs zijn. Zoals gezegd moet het volwaardig worden uitgebouwd van laag naar hoog: de beroepskolom. Het moet ook excellent onderwijs zijn, met een eigen pedagogische aanpak waartoe bedrijfsstages voor leerlingen én voor leerkrachten behoren. Er moet verder geïnvesteerd worden in de basisuitrusting van het professioneel onderwijs. Het moet mogelijk worden dat praktijkmensen, die met hun twee voeten in het bedrijfsleven staan, lessen verzorgen in het professioneel onderwijs. Scholen die voor hun leerlingen stages organiseren, weten al lang dat je kan leren terwijl je werkt. Ze geven hun stagelopende leerlingen lijstjes mee van in te oefenen leerplandoelstellingen, nadat ze hen daarmee op school hebben laten kennismaken. Vlaamse scholen hebben doorgaans al een degelijk stagebeleid, maar het kan nog beter. Alle derdegraadsleerlingen bso en tso, waar zich dat vanuit de te realiseren competenties opdringt, moeten op stage kunnen gaan. Om dat doel te bereiken, kunnen we gelukkig steunen op een mooi engagement van de bedrijfswereld, in het kader van de competentieagenda: de Vlaamse bedrijven bieden nu elk jaar minstens stageplaatsen aan voor leerlingen. Minstens even belangrijk zijn de bedrijfsstages voor leraren. Iedere leraar technische en praktische vakken moet om de vijf jaar een stage van minimaal een week aangeboden krijgen, dat is onze ambitie. Op kruissnelheid betekent dit dat we ongeveer 6000 stages per jaar halen. Lerarenstages hebben een gunstig effect in de klas en na overleg in 16
17 het lerarenteam zelfs in de hele school. We hebben maatregelen genomen om lerarenstages mogelijk te maken. Leraren die tijdens het schooljaar op stage gaan, kunnen nu in alle Vlaamse scholen vervangen worden met door de overheid betaalde leerkrachten. Leraren die vrijwillig tijdens de vakantieperiodes een stage lopen, krijgen een premie ter aanmoediging en ondersteuning van de kosten die ze maken. Een en ander moet in de praktijk nog tot resultaten leiden. Wij staan hier vanuit het beleid niet neutraal tegenover: in de toekomst zal de inspectie bij schooldoorlichtingen aandacht besteden aan de vraag of leerkrachten in de relevante richtingen op bedrijfsstage gaan, of niet. Op dit punt moeten we tijdens de volgende legislatuur echt een grote sprong voorwaarts maken. We zorgen ook dat scholen kunnen beschikken over moderne basisinfrastructuur. De Vlaamse overheid investeert nu het vierde jaar op rij 10,5 miljoen euro in de machineparken van onze technische en beroepsscholen. We hebben deze investeringsinspanning tijdens de voorbije jaren omschreven als een inhaalbeweging, maar ik ben er intussen van overtuigd, dat het niet bij dergelijke eenmalige inspanning mag blijven. Ik pleit er daarom uitdrukkelijk voor om deze inspanning tijdens de volgende legislatuur onverkort verder te zetten. Daar kunnen de Vlaamse bso- en tso-scholen op rekenen. Scholen krijgen die middelen overigens niet zomaar: ze maken eerst een investeringsvoorstel op, bespreken dat met de andere scholen in de regio en vragen dan de goedkeuring van hun gezamenlijke plan bij de overheid. Met de modernisering van de machineparken van onze technische scholen realiseren we een betere brug naar de arbeidswereld. Het motiveert leerkrachten en leerlingen ook om met nieuwe apparatuur te werken. 17
18 Natuurlijk kunnen scholen niet over alle mogelijke apparatuur voor hun opleidingen beschikken. Voor de meer gespecialiseerde apparatuur kunnen ze aankloppen bij het Regionaal Technologisch Centrum. Dat centrum weet welke apparatuur waar in de regio ter beschikking is bij opleiders en bedrijven en zorgt ervoor dat scholen die kunnen benutten. Wanneer er echte leemten zijn in de regio, investeert het RTC zelf in machines en uitrusting. (5 e voorwaarde: Professioneel onderwijs is ook hoogstaand op het vlak van taal en (school-)cultuur) Ik hecht bijzonder veel belang aan een goed talenbeleid op school. Bewust omgaan met het Nederlands, nieuwe begrippen goed definiëren, duidelijke vragen stellen: het is een taak voor elke leraar, in elke klas, in elke school. Want taal is cruciaal in het ontwikkelen van het denken. Ik wil ook het niveau van het vreemdetalenonderwijs bewaken. In de basisvorming van het bso heb ik één vreemde taal decretaal verplicht gemaakt, op het niveau van functionele zelfredzaamheid in die taal. We laten de keuze open tussen Frans en Engels. We denken dat dit voor die leerlingen een extra troef kan zijn op de arbeidsmarkt en voor hun ontwikkeling als wereldburger. In alle tso-scholen moeten twee vreemde talen aangeboden worden. Sommigen zullen ongetwijfeld zeggen dat dit wel zéér hoog gegrepen is. Ik vind dit nochtans erg belangrijk, niet alleen voor de leerlingen die vandaag al kiezen voor bso of tso, maar ook voor diegenen die misschien aarzelen om ervoor te kiezen, terwijl ze er een heel mooie toekomst in zouden vinden. Die aarzeling heeft bij opgeleide ouders vaak 18
19 te maken met de perceptie dat er in bso (of tso) geen cultuur is zoals in het aso, met name wat talenonderricht betreft. We moeten dit imago veranderen, door de realiteit te veranderen. Met die aandacht voor taal wil ik zeker niet beweren dat ons professioneel onderwijs moet gaan voor een verwaterde kopie van een academische cultuur (die we wél wensen in het algemeen vormend onderwijs). De schoolcultuur van het professioneel onderwijs moet anders zijn dan deze in het algemeen vormend onderwijs. Laat me toe die gewenste cultuur voor het professioneel onderwijs te illustreren aan de hand van een voorbeeld van Chester Barnard 4, een organisatiespecialist. Hij beschrijft een autofabriek waar uitstekende wagens worden gemaakt, met dure materialen en nauwgezet, ambachtelijk werk. Op een bepaald ogenblik beslist de autofabrikant van marktstrategie te veranderen en een wagen te produceren die als massaproduct kan worden verkocht. Daartoe moet die wagen uiteraard sneller en goedkoper worden gebouwd. Die verandering wil echter maar niet lukken. Pogingen om de snelheid van de productie op te drijven en de kwaliteit van het product te verminderen, mislukken omdat de arbeiders er zich tegen verzetten. Uiteindelijk moest elders, in een nieuwe fabriek en met grotendeels ander personeel, de nieuwe wagen voor de massa-produktie worden gemaakt. Volgens Barnard waren de nieuwe kwaliteitsnormen die men probeerde in te voeren, moreel verwerpelijk ("morally repugnant") voor de arbeiders. Ambachtelijkheid werd door de arbeiders beschouwd als een bron van technisch kunnen, maar ook van autonomie en zelfsturing via morele principes en kwaliteitscriteria. Met dit verhaal wil ik niet gezegd hebben dat 4 Zie: Selznick, Ph., The Moral Commenwealth, Social Theory and the Promise of Community, University of California, Berkeley, 1992, pg
20 massaproductie van wagens een slechte keuze is voor de samenleving. Ik wil ook geen nostalgisch verhaal vertellen, maar wel een verhaal over fierheid en kwaliteit. Die fiere cultuur van de ambachtelijkheid staat immers niet noodzakelijk haaks op moderne productie. Onze samenleving heeft enkel te winnen bij duurzaamheid en kwaliteit. De ambachtelijkheid staat wel haaks op een wegwerpcultuur, op lage kwaliteit waar geen eer uit te halen valt, op respectloosheid tegenover écht vakmanschap en fantastische technologie. We moeten opnieuw proberen om in ons professioneel onderwijs een cultuur van vakmanschap en van kwaliteit te installeren. Dat kan met kleine ingrepen. Ik geef er één voorbeeld van: leerlingen in het beroepsonderwijs moeten leren schroefdraad snijden. Een school kan dat op verschillende manieren doen. Men kan de door leerlingen gesneden bouten weggooien na de beoordeling door de leerkracht. Men kan de leerlingen ook laten meewerken aan een groter project waarin de bouten gebruikt worden. In het laatste geval wordt de leerling ook het gevoel gegeven mee te werken aan iets groters, iets wat hij of zij samen maakt met andere leerlingen en waarvan elk onderdeel technisch perfect moet zijn om het geheel goed te laten werken. Precies dat element, samenwerken aan een groter geheel, integreert mensen in de samenleving en geeft hen gevoel van eigenwaarde 5. We kunnen méér stimuli geven in het opbouwen van een dergelijke positieve cultuur in ons professioneel onderwijs. We kunnen van die scholen mét hun leerlingen laboratoria van de toekomst maken. Laat ons dat onderwijs voorloper maken in de decentrale productie van 5 Jahoda Marie (1982) Employment and unemployment: a social-psychological analyses. Cambridge: University Press, 112p. 20
ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN
Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede
Nadere informatieUw ervaringen na 1 jaar M-decreet
Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet Heeft u leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften door de invoering van het M-decreet in uw klas of school? Is uw rol als ondersteuner gewijzigd omwille van de invoering
Nadere informatieHet Vlaamse kwalificatieraamwerk. Internationaal seminarie 30 november 2009 Rita Dunon
Het Vlaamse kwalificatieraamwerk Internationaal seminarie 30 november 2009 Rita Dunon Inhoud Doelstellingen Raamwerk Niveaudescriptoren Kwalificaties Ontwikkelproces Ervaringen Uitdagingen Doelstellingen
Nadere informatieReflectiegesprek: toekomstbeelden
1 Reflectiegesprek: toekomstbeelden 1. Mastercampussen: nog sterkere excellente partnerschappen in gezamenlijke opleidingscentra (VDAB West-Vlaanderen) 2. Leertijd+: duaal leren van de toekomst (Syntra
Nadere informatieJAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW
JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW Periode 1 september 2015-31 augustus 2016 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 17/06/2015 1 Inleiding RTC Vlaams-Brabant vzw wil, net als zijn
Nadere informatieOnderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse
Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Onderwijs en vorming Samenvatting 73.609 leerlingen (2012) 16.981 kleuters 26.537 kinderen in het lager
Nadere informatieNieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk
PERSBERICHT VLAAMS MINISTER-PRESIDENT KRIS PEETERS VLAAMS VICE-MINISTER-PRESIDENT INGRID LIETEN VLAAMS MINISTER VAN WERK PHILIPPE MUYTERS SERV-voorzitter KAREL VAN EETVELT SERV-ondervoorzitter ANN VERMORGEN
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties niveau 1-5 11 mei 2009 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Onderwijskwalificaties Een onderwijskwalificatie is:
Nadere informatieBreek taboe omtrent kansarme
ITINERA INSTITUTE FLASH Breek taboe omtrent kansarme versus kansrijke diploma s 03 07 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING De Europese leiders hebben een actieplan tegen jeugdwerkloosheid aangekondigd. Uiteraard
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties 3 februari 2008 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Hoe worden kwalificaties gemaakt? Drie aspecten: Beschrijven
Nadere informatieKwaliteit en kansen voor elke leerling
Kwaliteit en kansen voor elke leerling Voorstel van de Commissie Monard St.A.M. 21 oktober 2009 Hilde Meysman Vooraf perspectief aanpak 1. Krijtlijnen voor de vernieuwing Het Vlaams secundair onderwijs
Nadere informatieNieuwe kans op extra instroom
Nieuwe kans op extra instroom Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn en
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID. Dockx J. & De Fraine B.
ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J. & De Fraine B. ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J.& De Fraine B. Promotor: B. De Fraine Research paper SONO/2018.OL1.1/09 Gent, januari 2018 Het Steunpunt
Nadere informatieAdvies ten gronde over certificaatsupplementen
ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen
Nadere informatieAnalyse competenties knelpuntberoepen
Analyse competenties knelpuntberoepen Onderzoek in 2014 uitgevoerd door wes research & strategy in opdracht van Euregio Scheldemond 4 Inhoud presentatie Doel Methodologie Selectie knelpuntberoepen Vergelijking
Nadere informatieWaarom volgen mensen avondschool?
Waarom volgen mensen avondschool? Dagonderwijs is niets voor jou, want je werkt, je wil werken, je gezondheid laat het niet toe? Er kunnen veel redenen zijn waarom je wil studeren volgens een ritme dat
Nadere informatieANTWOORD. Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX Leerlingen BSO Slaagkansen hoger
Nadere informatieKan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 168 van GRIET COPPÉ datum: 23 december 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Bachelor in de Verpleegkunde - In- en
Nadere informatie2. Op welke manier verloopt de samenwerking tussen VDAB en school in de gezamenlijke aanpak van NEET-jongeren/vroegtijdige schoolverlaters?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 312 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 3 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NEET-jongeren - Actieplan samen tegen schooluitval Het
Nadere informatieSTERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1
STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder
Nadere informatieWegen naar je toekomst Je gids in je zoektocht naar een diploma, opleiding of werk
Wegen naar je toekomst Je gids in je zoektocht naar een diploma, opleiding of werk Een uitgave van het Netwerk Samen tegen Schooluitval Brussel in samenwerking met Leerwinkel Brussel Je weet nog niet
Nadere informatieAdvies. Uitbouw hoger beroepsonderwijs. Brussel, 23 mei 2016
Advies Uitbouw hoger beroepsonderwijs Brussel, 23 mei 2016 SERV_20160523_CNhogerberoepsonderwijs_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@serv.be
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties: procedure en toepassingen 11 mei 2009 Inleiding Thema workshop Beroepskwalificaties Procedure Toepassingen Structuur uiteenzetting: Wat is een beroepskwalificatie
Nadere informatieRapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel
Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om
Nadere informatieEen compleet opleidingenaanbod!
Een compleet opleidingenaanbod! Campus Hof van Riemen Frans Coeckelbergsstraat 17-22 2220 Heist-op-den-Berg T 015 24 18 45 F 015 24 12 13 kta.heist-op-den-berg@g-o.be www.campushofvanriemen.be Citaten
Nadere informatieAFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang
AFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang BKO BSO CVO CVS ERSV ESF EVC EVK IBO K&G PLOT POP RESOC SERR SERV VBJK VCOK VDAB VDKO VLOR VSPW VZW Buitenschoolse Kinderopvang
Nadere informatieRTC informeert! Infomoment 20/10/2015
Infomoment 20/10/2015 Infomoment: Welkom (Mil Kooyman, voorzitter RTC Oost-Vlaanderen) RTC-beheersovereenkomst 2015-2020: situering en toelichting en acties (Emmanuel Depoortere, coördinator RTC Oost-Vlaanderen)
Nadere informatieNaar transparanter hoger onderwijs. Het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk
Naar transparanter hoger onderwijs Het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk Samenvatting van het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk hoger onderwijs Toegang vanuit [1] Eerste cyclus Tweede
Nadere informatieHOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS? Leerwegen naar de toekomst
HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR? Leerwegen naar de toekomst Je kan op meer dan 1 manier je diploma secundair onderwijs behalen. Of een andere kwalificatie die je op weg helpt naar dat diploma. Dit zijn
Nadere informatieWerkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012
Werkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012 Workshop werkplekleren: opbouw Wat is werkplekleren? Uitgangspunt Waarom werkplekleren? Getuigenissen Wedstrijd Toekomst werkplekleren? Advies SERV
Nadere informatieTechnisch onderwijs West-Vlaanderen Werkt 3, 2009
West-Vlaanderen Werkt 3, 2009 in West-Vlaanderen dr. Marie Van Looveren sociaaleconomisch beleid, WES Jongeren uit het gewone secundair onderwijs kunnen na de eerste graad kiezen voor één van de volgende
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties 3 november 2008 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Hoe worden erkende kwalificaties gemaakt? Drie aspecten:
Nadere informatieV L A A M S P A R L E M E N T
V L A A M S P A R L E M E N T Commissie voor Onderwijs, Vorming, Wetenschap en Innovatie C020-OND02 Zitting 2008-2009 9 oktober 2008 Vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Helsen tot de heer Frank Vandenbroucke,
Nadere informatieInhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen
1 2 Inhoud info-avond 1. Hervorming secundair onderwijs 2. Huidige structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere informatie?
Nadere informatieSamenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift
PERSBERICHT Hasselt, 31 augustus 2017 Onderzoek VKW Limburg en UNIZO Limburg: Samenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift Bedrijven willen minstens 3 maanden stage in élke opleiding Limburgse
Nadere informatieSecundair Onderwijs. Structuur van het rapport. De vraag naar leraren. Arbeidsmarktrapport Basisonderwijs Secundair onderwijs
VVKSO CODIS/DOC/11/09 2011-02-07 Arbeidsmarktrapport 2010 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Departement Onderwijs en Vorming Secundair Onderwijs Basisonderwijs Secundair onderwijs Structuur van
Nadere informatieSTEM monitor 2015. 9 juni 2015 RITA DUNON
STEM monitor 2015 9 juni 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEMopleidingen en richtingen die
Nadere informatieVraag nr. 403 van 8 maart 2013 van MARIJKE DILLEN
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 403 van 8 maart 2013 van MARIJKE DILLEN Resolutie kinderarmoede Onderwijs en
Nadere informatieDUAAL LEREN IN VLAANDEREN: KANSEN EN GEVAREN
DUAAL LEREN IN VLAANDEREN: KANSEN EN GEVAREN Dieter Verhaest KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, Campus Brussel Co-auteurs: Stijn Baert (UGent) Katleen De Rick (KU Leuven) Kristof De
Nadere informatieBrussel, 5 februari _Advies_Huizen_van_het_Nederlands. Advies. over het voorontwerp van decreet betreffende de Huizen van het Nederlands
Brussel, 5 februari 2004 020504_Advies_Huizen_van_het_Nederlands Advies over het voorontwerp van decreet betreffende de Huizen van het Nederlands 1. Inleiding Op 26 januari 2004 heeft de raad van de Vlaams
Nadere informatieInhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?
Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.9 - Juni
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.9 - Juni 2008-299- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieNEDERLAND. Pre-basis onderwijs
NEDERLAND Pre-basis onderwijs Leeftijd 2-4 Verschillend per kind, voor de leeftijd van 4 niet leerplichtig Omschrijving Peuterspeelzaal, dagopvang etc Tijd Dagelijks van 9:30 15:30 (verschilt pers school)
Nadere informatie1. ICT in de Beleidsnota van de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke
Commentaar bij 1. ICT in de Beleidsnota van de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke 2. Onderwijs wordt internationaler De dertien doelstellingen van het doelstellingenrapport zijn
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieVraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur 3 februari 2009 Rita Dunon Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Wat is een kwalificatie? Afgerond en ingeschaald geheel van competenties Competenties: geheel van kennis,
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieVerder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master
Verder studer e n Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Alles over bachelors en masters Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Beleidsdomein Onderwijs Vorming www.hogeronderwijsregister.be Awel,
Nadere informatieSTEM monitor april 2015 RITA DUNON
STEM monitor 2015 30 april 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEM-opleidingen en richtingen
Nadere informatieGerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I
taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur. Wegwijs in kwalificaties
De Vlaamse kwalificatiestructuur Wegwijs in kwalificaties Inleiding De snelle technologische, economische en sociale veranderingen maken een leven lang leren noodzakelijk. Mensen kunnen daartoe op verschillende
Nadere informatieStuderen in het hoger onderwijs in Vlaanderen
Studeren in het hoger onderwijs in Vlaanderen Hoger Beroepsonderwijs Hoger Beroepsonderwijs (HBO5): Na secundair onderwijs of via toelatingsexamen 3 jaar overdag of s avonds les volgen Les volgen in een
Nadere informatieHet decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur: aandachtspunten
VVKSO STAF/DOC/15/42 CODIS/DOC/15/05 2015-02-25 Het decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur: aandachtspunten en voorstellen 1 Bedenkingen 1.1 Finaliteit VKS finaliteit onderwijs Het eenzijdig
Nadere informatieHet is dan ook belangrijk dat jongeren bewust kiezen voor STEM-opleidingen.
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht
Nadere informatieBASISONDERWIJS Leerlingen. ALGEMEEN Schoolbevolking. 1 Schoolbevolking in het Vlaams onderwijs. 2 Evolutie schoolbevolking per onderwijsniveau
ALGEMEEN Schoolbevolking 1 Schoolbevolking in het Vlaams onderwijs basisonderwijs (1) Voltijds onderwijs Kleuteronderwijs 271.239 Lager onderwijs 428.036 Totaal 699.275 Secundair onderwijs (1) Voltijds
Nadere informatieGeachte dames en heren, (Inleiding)
Symposium Competent in zorg voor personen met dementie. Ook jouw zorg? De Schelp, Vlaams Parlement Relevante onderwijsopleidingen omvatten wel degelijk omgang met dementerende ouderen Toespraak Kim Lievens
Nadere informatieVroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs
Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs Inhoudstafel Wat is vroegtijdig schoolverlaten? Voorgeschiedenis - Europa - Vlaanderen Vroegtijdig schoolverlaten Monitoring in Vlaanderen Cijferrapport VSV
Nadere informatieGEÏNTEGREERD EVC-BELEID. Lieselotte Bommerez
GEÏNTEGREERD EVC-BELEID Lieselotte Bommerez Wat levert EVC op? Individuen Laten zien wat ze waard zijn: - Aan huidige of toekomstige werkgever - Zelfvertrouwen/zelfbewuster - Tweede kans/extra kwalificatie
Nadere informatieStelsel van leren en werken. Carl Lamote Departement Onderwijs en Vorming Afdeling Secundair Onderwijs en Leerlingenbegeleiding
Stelsel van leren en werken Carl Lamote Departement Onderwijs en Vorming Afdeling Secundair Onderwijs en Leerlingenbegeleiding Inhoud Historiek van leren en werken Decreet betreffende het stelsel van leren
Nadere informatieToespraak colloquium Co-creating the workforce. (Business & Society Belgium / departement Onderwijs en Vorming / GDF Suez)
(Business & Society Belgium / departement Onderwijs en Vorming / GDF Suez) Toespraak Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel GDF-Suez, Troonplein 1, 1000 Brussel 22
Nadere informatieHET BRUSSELS GEWEST ONDERTEKENT DE EERSTE INSCHAKELINGSCONTRACTEN!
PERSDOSSIER PRIMEUR: EEN JOB VOOR 12 MAANDEN VOOR DE MEEST KWETSBARE BRUSSELSE JONGEREN HET BRUSSELS GEWEST ONDERTEKENT DE EERSTE INSCHAKELINGSCONTRACTEN! KABINET VAN MINISTER GOSUIN 13/07/2016 Inhoud
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur 3 november 2008 Rita Dunon Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Wat is een kwalificatie? Afgerond geheel van competenties Competenties: geheel van kennis, vaardigheden
Nadere informatieDe Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken
1 De Onthaalouderacademie Wat is de Onthaalouderacademie? De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken De sector van de kinderopvang is in beweging. Er worden heel wat initiatieven genomen om de
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties 03 februari 2009 (1) Wat is een beroepskwalificatie? Een beroepskwalificatie is: een afgerond geheel van competenties waarmee mensen de handelingen
Nadere informatie1. Graag had ik volgende gegevens ontvangen betreffende de arbeidsmigratie in de social profit:
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 242 van GRIET COPPÉ datum: 20 januari 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Buitenlandse werkkrachten - Zorgsector Op mijn schriftelijke
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES. Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M.
ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. Promotor: B. De Fraine Research paper
Nadere informatieDoel: Creativiteit. Middel: ICT onderbenut (bij voorbeeld Sociale media, faceboekgroepen
Menselijk niveau: Het is nodig dat het onderwijs NU massaal ICT hulpmiddelen integreert in het onderwijzen en leren om zo de kinderen voor te bereiden op de toekomst waarin creatieve en innovatieve vaardigheden
Nadere informatieVISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd
VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In
Nadere informatieVerplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1]
Verplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1] 1 1. Inleiding In het Vlaams Welzijnsverbond zijn heel wat vrijwilligers actief, zowel in organisaties die erkend zijn als autonoom
Nadere informatieDe Vlaamse kwalificatiestructuur
De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties 03 november 2008 Jan Fransen Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid (1) Wat is een beroepskwalificatie? Een beroepskwalificatie is: een afgerond
Nadere informatieMaak kennis met de richting kantoor
Maak kennis met de richting kantoor De 2de en de 3de graad kantoor BSO ONZE-LIEVE-VROUW-WAVER Leerlingen 6 kantoor (begeleiding: Van Peer Karina) Inhoud a Wat mag je verwachten in de 2 de graad?... 3 b
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-
Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatie+ Overzicht. De 7 e jaar opleidingen en de private veiligheidssector: wederzijdse maximale opportuniteiten 12/05/2017
De 7 e jaar opleidingen en de private : wederzijdse maximale opportuniteiten Veerle Pashley Vakgroep Criminologie, Strafrecht & Sociaal Recht Universiteit Gent Overzicht Voorbereiding 7 e jaar opleidingen
Nadere informatieActualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017
Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Tussenkomst Jo De Ro (Open Vld) Maar vooral beste ouders en leerkrachten die thuis dit actueel debat aan t volgen zijn:
Nadere informatieKennismiddag 22 juni 2017
Kennismiddag 22 juni 2017 Programma Champs on Stage LOB en belang van stages Het orientatieproces Het stageproces Champs on Stage Ambitie Brug slaan tussen onderwijs en bedrijfsleven om schooluitval en
Nadere informatieBRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren
BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een
Nadere informatieDe afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:
Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende
Nadere informatieTABELLEN. Blz. Blz. Deel 1. LEERLINGEN
TABELLEN Deel 1. LEERLINGEN Hoofdstuk 1 : Algemeen overzicht van de schoolbevolking Onderwijs met volledig leerplan naar inrichtende macht... 33 Onderwijs met volledig leerplan naar provincie... 34 Onderwijs
Nadere informatieAllochtone ex-biculturele leerlingen, zelfs kansarmen, slagen te Brussel op school even goed als de leerlingen in Vlaanderen!
Allochtone ex-biculturele leerlingen, zelfs kansarmen, slagen te Brussel op school even goed als de leerlingen in Vlaanderen! Wat we hier schrijven is gebaseerd op heel goed cijfermateriaal; niet op theorieën
Nadere informatieCD&V ONDERWIJS 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST. Sterker onderwijs, Sterkere toekomst ONS 3D PLAN ONDERWIJS
CD&V 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST ONDERWIJS DE AANPAKKERS VAN MORGEN ZITTEN VANDAAG IN MIJN KLAS. ONS VLAAMS ONDERWIJS IS TOP! PARTICIPATIE VAN KINDEREN VANAF 3 JAAR IN HET ONDERWIJS HEEFT
Nadere informatieDe voorzitter: Mevrouw Helsen heeft het woord.
Vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Helsen tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over het decreet Leren en Werken en de opvolging van de uitvoering
Nadere informatieProfessionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters
Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Inhoud 5 Voorwoord 7 Inleiding 8 Professionele
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieWerkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen 2015. Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen
Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen Onderzoek naar de aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2013 worden 1 jaar lang gevolgd (tot en met juni 2014) Succes wordt
Nadere informatieTechnisch en beroepssecundair onderwijs in de steigers
West-Vlaanderen Werkt 3, 2009 Technisch en beroepssecundair onderwijs in de steigers Ruben Plees adviseur departement Onderwijs en Vorming De Vlaamse overheid leverde tijdens de voorbije legislatuur heel
Nadere informatieNAAR SCHOOL IN VLAANDEREN
NAAR SCHOOL IN VLAANDEREN Je leest een tekst over de organisatie en de structuur van het onderwijs in Vlaanderen. Wat moet je doen? 1. Kijk naar de woordenlijst op blad 1 (deze pagina) 2. Lees eerst de
Nadere informatieWerkplekleren: de Vlaamse casus. Koen Stassen Stafmedewerker Vlor
Werkplekleren: de Vlaamse casus Koen Stassen Stafmedewerker Vlor I. Huidige situatie Arbeidsmarktgericht secundair onderwijs Gesitueerd op EQF 2 t/m 4 Voltijds onderwijs: Beroepssecundair onderwijs (BSO):
Nadere informatieHet hoger onderwijs verandert
achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen
Nadere informatieDe missie van het Vakcollege
De missie van het Vakcollege Technisch talent al jong stimuleren en hen via een excellente leergang effectief opleiden voor een baan als gekwalificeerd vakman of vakvrouw in het bedrijfsleven. stempel
Nadere informatieIs de jongere gestopt met studeren? Vul het formulier in a.u.b, onderteken het en stuur het dadelijk terug.
Kinderbijslag na de leerplicht Studenten contact telefoon dossiernummer Als jongeren na de leerplicht studeren of een opleiding volgen, kan de kinderbijslag doorbetaald worden tot hun 25e. Om het recht
Nadere informatieDe hbo er aan het werk
De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies
Nadere informatieVisie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding
Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun
Nadere informatieSamenwerking GO!-VDAB Jaarverslag onderwijs van de. Vlaamse Gemeenschap
Samenwerking GO!-VDAB Jaarverslag 2017-2018 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 1 Inleiding In januari 2015 vernieuwden het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de VDAB hun overeenkomst om hun
Nadere informatieResultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie
Resultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie Datum: 12 november 2013 1 Deelnemers Belangrijk om op te merken in elke communicatie is dat deze enquête peilde bij een 500-tal jongeren over
Nadere informatieDe hbo er aan het werk
De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies
Nadere informatieSTEM monitor Juni 2016
monitor Juni 2016 Inleiding In het -actieplan 2012-2020 van de Vlaamse regering werd voorzien dat de doelstellingen van het -actieplan worden opgevolgd aan de hand van een indicatoren. Hiervoor werd de
Nadere informatieHoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde?
Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? FACULTEIT WETENSCHAPPEN SLO natuurwetenschappen, SLO wiskunde wet.kuleuven.be/studenten/slo Kies ik voor aardrijkskunde,
Nadere informatieAdvies. Uitrol Duaal Leren. Brussel, 29 mei 2017
Advies Uitrol Duaal Leren Brussel, 29 mei 2017 SERV_20170614_UitrolDuaalLeren_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@serv.be www.serv.be .
Nadere informatie