Spilterrapportage. Online sessie Vitaal Platteland

Transcriptie

1 Spilterrapportage Online sessie Vitaal Platteland 4 juni 2014

2 Inhoudsopgave 1 Algemene vragen Uit welk deel van Flevoland komt u of welk deel vertegenwoordigt u? Tot welke leeftijdsgroep hoort u? Tot welke groep behoort u? Wat verstaat u onder Vitaal Platteland? Agrarische activiteiten en bedrijvigheid Welke ontwikkelingen in de agrarische sector vindt u positief? En welke ontwikkelingen vindt u negatief? Wat moet de provincie doen of laten om de genoemde ontwikkelingen mogelijk te maken? Welke toekomst VERWACHT u voor de agrarische sector in Flevoland? Welke toekomst WENST u voor de agrarische sector in Flevoland? Waaraan dient iedere ontwikkeling getoetst te worden? Denk hierbij aan bijvoorbeeld leefbaarheid, economische gevolgen, gevolgen erven/akkers etc Wat moet er voor dit onderwerp zeker op de agenda Vitaal Platteland komen? Als laatste nog een aantal stellingen betreffende dit onderwerp waarover wij uw mening willen weten Niet-agrarische activiteiten en bedrijvigheid Welke ontwikkelingen, als gevolg van het ontstaan van niet-agrarische activiteiten naast de bestaande agrarische, vindt u positief? En welke ontwikkelingen vindt u negatief? Wat moet de provincie doen of laten om de genoemde ontwikkelingen mogelijk te maken? Waaraan dient iedere ontwikkeling getoetst te worden? Denk hierbij aan bijvoorbeeld leefbaarheid, economische gevolgen, gevolgen erven/akkers etc Wat moet er voor dit onderwerp zeker op de agenda Vitaal Platteland komen? Als laatste nog een aantal stellingen betreffende dit onderwerp waarover wij uw mening willen weten Vrijkomende erven Welke ontwikkelingen, als gevolg van het vrijkomen van erven, vindt u positief? En welke ontwikkelingen vindt u negatief? Wat moet de provincie doen of laten om uw genoemde ontwikkelingen mogelijk te maken? Waaraan dient elke bestemming van een vrijkomend erf getoetst te worden? Denk hierbij aan bijvoorbeeld leefbaarheid in bebouwd gebied, economische gevolgen, landschapsbeleving, etc Wat moet er voor dit onderwerp zeker op de agenda Vitaal Platteland komen? Als laatste nog een aantal stellingen betreffende dit onderwerp waarover wij uw mening willen weten / 36

3 5 Kwaliteiten van Flevoland Welke kwaliteiten heeft Flevoland volgens u? Wat moet er voor dit onderwerp zeker op de agenda Vitaal Platteland komen? Als laatste nog een aantal stellingen betreffende dit onderwerp waarover wij uw mening willen weten Afsluiting Is er nog iets dat u zou willen toevoegen wat nog niet aan bod is gekomen? / 36

4 1 Algemene vragen 1.1 Uit welk deel van Flevoland komt u of welk deel vertegenwoordigt u? Aantal antwoorden 76 Aantal Percentage Geheel Flevoland 25 33% Gemeente Noordoostpolder 22 29% Gemeente Urk 2 3% Gemeente Dronten 7 9% Gemeente Lelystad 5 7% Gemeente Zeewolde 5 7% Gemeente Almere 1 1% Anders, namelijk 9 12% Anders, namelijk Vitens Swifterbant tollebeek leden van de Bosgroep Landelijk organisatie Swifterbant e.o. rijk 4 / 36

5 1.2 Tot welke leeftijdsgroep hoort u? Aantal antwoorden 75 Antw. Aantal Percentage jaar 0 0% jaar 22 29% jaar 27 36% jaar 22 29% 65 jaar en ouder 4 5% 5 / 36

6 1.3 Tot welke groep behoort u? Aantal antwoorden 90 Antw. Aantal Percentage Ambtenaar 19 21% Belangenorganisatie 21 23% Volksvertegenwoordiger 10 11% Bestuurder 16 18% Agrarische ondernemer 12 13% Niet-agrarische ondernemer 3 3% Anders, namelijk 9 10% Anders, namelijk Docent drinkwater toeristische organisatie directeur non profit burger adviseur terreinbeheer landschapsarchitect molenaar 6 / 36

7 1.4 Wat verstaat u onder Vitaal Platteland? Aantal antwoorden 54 de naam spreekt voor zich zelfstandig levensvatbaar, kansen zien en kansen grijpen een gezonde bodem en leefruimte waar mogelijkheden zijn om gezond te leven en je volop te ontwikkelen Vooral leefbaar en dan voornamelijk de dorpen optimaal leefklimaat van het platteland, waar het prettig wonen en werken is. Duurzaam, leefbaar, en toegankelijk Goed om in te leven en te werken en een goede boterham verdienen Een zowel economisch als landschappelijk ontwikkelingsgericht, leefbaar landelijk gebied, waarin optimaal gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden Een platteland waarin alle functies in een goede balans geborgd zijn. Buitengebied waarin alle functies optimaal functioneren: landschap, ecologie, cultuurhistorie, recreatie, wonen en economie Leefbaarheid op het platteland Een platteland met een eigenheid, goede leefbaarheid en voorzieningen. Op een vitaal platteland kunnen veel groepen mensen (jongeren, ouderen, ondernemers) nu goed leven en weerken en in een veilige omgeving, maar dat moet in de toekomst (zeker de komende 15 jaren) ook nog steeds kunnen. Dus nu reeds werken aan toekomstgerichte veranderingen Een platteland waar het fijn leven is. Een levendig platteland met economische kracht. een leefbaar platteland waarin agrariers op duurzame wijze hun bedrijf kunnen runnen, en waar verschillende andere functie een plek kunnen hebben zodat verpaupering wordt voorkomen en er wat te (be)leven is in het gebied. Platteland midden in de samenleving. Platteland dat als belangrijk wordt ervaren. Voedsel producerend gebied midden in de samenleving. Voldoende ruimte om te kunnen ondernemen met verantwoordelijkheid voor de omgeving waarin wordt ondernomen. Een plek waar op een goede manier mensen de ruimte krijgen om te ondernemen Een platteland dat duurzaam wordt gebruikt en beheerd, zonder vervuilende en dieronvriendelijke agrarische activiteiten. Leefbaar op de toekomst gericht platteland Leefbaarheid geborgd; werk / economie en woonomgeving gezond en plezierig evenwicht tussen wonen, werken en recreëren een goed leefbaar en werkbare omgeving vraag naar passende werkgelegenheid voor zowel de burgers, agrarische- en MKB ondernemingen, waarbij de nadruk ligt op verdere ontwikkeling van het gebied en de behoefte aan passende voorzieningen in de brede zin. een platteland waar het goed wonen, werken en recreëren is in een aantrekkelijk landschap met duurzame landbouw, gezonde natuur en levenslustige dorpen Bloeiende agrarische sector leefbaar voor iedereen Een plek waar mensen graag wonen en werken Multifunctioneel ruimtegebruik buiten de bebouwde kom, waaronder landbouw. een toekomstbestendig platteland daar waar het goed leven is een platteland dat ook voor de toekomstige generaties van belang blijft een platteland waar voldoende mogelijkheden en voorzieningen zijn om prettig te kunnen wonen, werken en recreeeren Een economisch en ecologisch aantrekkelijke woon-, werk- en leefomgeving Juiste functie op de juiste plek, duurzaam bodem- en waterbeheer, ruimte voor innovatie met water Platteland waar ondernemers en bewoners de ruimte krijgen voor een "duurzame" toekomst. 7 / 36

8 Een combinatie van wonen, werken en recreëren toekomstbestendig waarin ruimte is voor dynamiek Een buitengebied dat economische rendabel is en naast de basisfunctie agrarisch ook ruimte biedt aan andere functies zoals natuur en recreatie Een platteland dat duurzaam is en ruimte biedt aan verschillende functies. een leefbaar, aantrekkelijk en duurzame omgeving voor werken, wonen en recreëren Het gebied buiten de groottesteden dat ook leefbaar blijft Een platteland dat ruimte biedt voor economische ontwikkelingen door partijen die zich op langere termijn aan Flevoland willen verbinden en waarvan de kwaliteiten (natuur, cultuur, archeologie, water, bodem etc.) geborgd zijn voor toekomstige generaties. Een gebied waar OOK rekening wordt gehouden met regionaal/doorgaand fietsverkeer. Niet (alleen) toeristisch maar vooral utilitair. Dus een liefst fietspaden- nu nog route-netwerk zonder obstakels, zonder omrijden e.d. Platteland dat inspeelt op ontwikkelingen mbt verandering en samenstelling bevolking, mobiliteit en economische activiteit waaronder voldoende ruimte voor agrariers Als je je op het platteland woont, c.q. werkt, zonder te veel inspanning mee kunnen draaien in de maatschappij. Een leefbaar gebied om te wonen, te werken en op een gemakkelijke manier met het openbaar vervoer naar school te gaan. gezond en toekomstbestendig platteland Een gezond platteland voor mens en dier zonder megabedrijven en ruimte voor natuur. Een platteland waar ecologie en economie goed samengaan. modern platteland, ruimte voor nieuwe ideeen, klaar voor de toekomst, plek waar boer en consument elkaar vinden, ruimte voor duurzame recreatie en verdere ontwikkeling biologische landbouw Gezonde omgeving om te ondernemen en te recreeren Een landelijk gebied waarin het goed werken, wonen en recreeren is waarbij natuur en landbouw met elkaar verweven en verbonden zijn. 8 / 36

9 2 Agrarische activiteiten en bedrijvigheid 2.1 Welke ontwikkelingen in de agrarische sector vindt u positief? Aantal antwoorden 59 Meer mogelijkheden en stimulans voor biologische bedrijven duurzaam ondernemen duurzaamheid biologische landbouw Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol in de agrarische sector Aantrekkende buitenlandse economie wind energie ketenverlenging, schaalvergroting en duurzame ontwikkelingen, mits ruimtelijk ingebed minimale belasting voor het milieu Meer diversiteit. Zo geven de bollenvelden een extra dimensie aan de belevingswaarde van het gebied naast natuurlijk de vooraanstaande positie van Noordelijk Flevoland op het gebied van aardappelen en uienteelt. meer aandacht voor duurzaam ondernemen Het behouden van familiebedrijven dus geen megabedrijven Aandacht voor dialoog met burger/consument, steeds verdere verduurzaming in de bedrijfsvoering meer aandacht voor duurzaam, diervriendelijke en energiezuinige bedrijfsvoering Vooruitstrevende techniek. Meer met minder. Agrarische structuurverbetering Schaalvergroting en specialisatie Ondernemen met oog voor de omgeving Maatschappelijk verantwoord ondernemen Digitalisering meer biologische land- en tuinbouw Innovatie, specialisatie, schaalvergroting en verbreding Agrarisch natuurbeheer, boerderij winkels verantwoorde duurzame energie, kavelruil, natuurbehoud en beheer, het verbeteren van de waterkwaliteit en multifunctionele landbouw, versoepeling vergunningen aanvraag, dankzij natuurvriendelijke en duurzame oevers groeit de groenblauwe dooradering toegankelijkheid landelijk gebied verbetert meer contact tussen natuur- en landbouworganisaties om samen natuur en landschap te versterken groeiende waardering voor en betrokkenheid bij het Flevolandse landschap groeiend bewustzijn van wat nodig is voor duurzame landbouw Duurzame veehouderij en akkerbouw klein schattigheid De landbouw zorgt voor de economische activiteit die het platteland nodig heeft. Europese subsidies voor plattelandsontwikkeling Dat de blijvende agrariërs ondanks een moeilijke markt hun activiteiten binnen de sector blijven zoeken (bijv. dmv ketenverlenging, schaalvergroting, verbreding) schaalvergroting producten voor de lokale markt verzorgen combinatie met nevenactiviteiten zoals bijvoorbeeld streekproductenverkoop, campings etc verduurzaming innovatie Mogelijkheden om te ontwikkelen Bewustwording vorming van agro clusters / ruimte voor gezonde groei / Schaal vergroting maar ook verbreding van de landbouw 9 / 36

10 stadslandbouw toeristisch en recreatieve nevenactiviteit biologische producten, burgers winkelen bij de boer in de buurt verduurzamen, extensiveren, innovatie "lisence to produce" verdienen door ook aandach te geven aan natuur en landschap sterker op de marktvraag georienteerd voortgaande innovatieve ontwikkelingen het streven naar een verdere duurzaamheid meer intensieve landbouw, nadruk op duurzame landbouw De innovatie, de energietransitie, de transitie naar meer duurzame vormen van landbouw en de verbinding tussen ondernemers en omgeving. Schaalvergroting, mogelijkheden om in zon en wind te investeren. Verbeteringen infrastructuur. De stijgende ontwikkeling en uitbreiding van biologische landbouw. De 5% vergroening in het kader van het GLB Verdere en positieve ontwikkeling richting meer duurzaamheid in de agrarische sector Uitbreiding Glastuinbouw Verduurzaming 2.2 En welke ontwikkelingen vindt u negatief? Aantal antwoorden 49 milieu- en dierenpartijen krijgen soms teveel te zeggen die voor de boeren niet goed zijn schaal vergroting de vergoedingen die de landbouwers voor hun producten ontvangen staan niet in verhouding met de kosten die ze ervoor moeten maken om te kunnen leveren. Toename van de intensieve veehouderij Toename van windmolens De inkoopkracht van de supermarktketens wordt te groot. Meer dan 65% van de voedingsmiddelen verloopt via een paar supermarktketens nvt intensieve veehouderijen en aantasting van oorspronkelijk karakter (bijvioorbeeld door het verdwijnen van erfsingels) ontwikkelingen die een belasting vormen voor landschap en milieu De schaalvergroting. Dit vraagt om creativiteit en meer mogelijkheden voor het gebruik van de ruimte en voorzieningen. door schaalvergroting (wat op zich niet verkeerd is als dat op duurzame, energiezuinige, diervriendelijke en landschappelijke wijze gebeurd) onstaan er steeds meer vrijkomende agrarische erven. deze mogen niet verpauperen door een te beperkte regeling voor nieuwe ontwikkelingen Onstaan van megabedrijven en megastallen Het ontstaan van mega bedrijven kleine marges, regelgeving die soms ver af staat van de praktijk De stikstofproblematiek zet ontwikkelingsmogelijkheden voor veehouderijen volledig op slot. Noodzakelijke Schaalvergroting, Onzekere toekomst sommige producenten primaire producten. Monocultuur. Moeilijkheid samenwerking in breedte en lengte van agrarische keten. Ontbreken planologische duidelijkheid in (deel)gebieden Restrictief ruimtelijk beleid overheden Het niet kunnen kopen van reguliere pachtgronden wat belemmerd in het opbouwen van de onderneming veel activiteiten zijn vervuilend en dieronvriendelijk, met name de bioindustrie beleid geliberaliseerde pacht RVOB. Natuurontwikkeling in landbouwgebied Stank van mega varkensstallen bv nabij noorderringweg NOP toename intensieve veehouderij kan risico's meebrengen 10 / 36

11 schaalvergroting in bedrijfsorganisatie op zich niet negatief, maar kan negatief uitpakken voor het landschap Intensivering melkveehouderij koeien niet meer in de wei Door de opschaling ontstaat leegloop. Hoewel schaalvergroting voordelen heeft verdwijnen de kleine boerderijen en daarmee een deel van het landschappelijk karakter. PAS: veehouderij en natuurwetgeving dat agrarische erven hun functie verliezen wanneer er sprake is van beëindiging van het desbetreffende bedrijf. de erven worden te weinig benut door andere agrariërs (we zijn bekend met de logistieke/financiële nadelen, maar vinden dat er meer rekening met de landschappelijke effecten mag worden gehouden) leegstand aantasting van de het specifieke Flevolandse landschap Veel verkeersbewegingen om smalle polderwegen Erven die mini-industrieterreinen worden Doorgeschoten schaalvergroting met soms slechte landschappelijke inpassing van grote bedrijfsgebouwen ontwikkelingen die invloed hebben op de omgeving, bijvoorbeeld door geuroverlast; mestbassins, vergisters ed. Het onverantwoord gebruik van de openbare weg. Beperkingen tot schaalvergroting geen mening het transport van producten en mest van het ene perceel naar het andere doordat maatschappen/bedrijven meerdere percelen hebben megastallen emissies vanuit de landbouw scheiding tussen landbouw en natuur. Landbouw gebied kan ook een mooi natuurgebied zijn. De schaalvergroting waardoor gezinsbedrijven verdwijnen en die leidt tot vrijkomende agrarische bebouwing die in toenemende mate wordt ingevuld met functies die niet aan het landelijk gebied gebonden zijn. mogelijkheden voor vrijkomende boerenerven. ( erven zonder land) dat de mileu-eisen overal in zo hoog worden Uitbreiding van veestapel, gebruik bestrijdingsmiddelen en het feit dat er vanuit boeren (of vertegenwoordigers van) gedacht wordt dat akkerbouw een vorm van natuur is. De verdere intensivering van de landbouw (schaalvergroting bedoel ik hier niet mee) - - verdere verstedelijking 11 / 36

12 2.3 Wat moet de provincie doen of laten om de genoemde ontwikkelingen mogelijk te maken? Aantal antwoorden 60 Subsidies verstrekken voor innovaties, politiek goed blijven meedoen alles prakties benaderen het zou niet alleen mogelijk moeten zijn om door schaalvergroting een boerenbedrijf rendabel te houden. nu zie je veel lege erven die verpauperen ze niet gebruikt mogen worden voor andere dan landbouw gerelateerde activiteiten regelgeving omtrent uitbreiding om meer inkomsten te creëren positief tegemoet te zien Faciliteren Ruimte bieden voor nieuwe ontwikkelingen; initiatieven niet onnodig belemmeren, daar waar lokaal zorgvuldig gemeenmtelijk beleid is ontwikkeld stimuleren milieuvriendelijke maatregelen Zorgen voor een flexibel ruimtelijk beleid. Niet dat alles kan, maar wel dat er ruimte ontstaat voor ontwikkeling en het kunnen inspelen op vraag en behoefte van de samenleving/bedrijven. geen mening Niets grondmobiliteit stimuleren, ruimte voor ondernemers ruimte geven voor duurzame, grondgebonden, energiezuinige en dierviendelijke ontwikkelingen, die goed passen binnen het landschap (binnen een goede erfsingel) ontwikklingsmogelijkheden bieden voor andere functies in het landelijk gebied om verpauering tegen te gaan zodat de landschappelijke kwaliteit blijft behouden, het gebied leefbaar is en er iets de beleven valt. niet beperkend zijn in maatvoering als onder de hiervoorgenoemde doelen positief wordt gescoord Samen met vertegenwoordigers van sector 1 goede visie ontwikkelen waar meerderheid in keten zich achter kan scharen. Zorg dat dat gedragen wordt en dat er voor langere tijd aan 1 concreet doel wordt gewerkt. Geen versnippering en niet elke 4 jaar weer wat anders. Ontwikkeling landbouw opnemen in provinciale Structuurvisie als zijnde een 'provinciaal belang'. Daarmee wordt voorkomen dat de agrarische sector bij herschikking in het landelijk gebied als een ruimtelijke restpost wordt beschouwd. Heldere richtlijnen aan gemeenten vanuit provinciale Ruimtelijke Verordening Opstellen ruimtelijk kader t.b.v. agrarische bedrijfsontwikkeling De regelgeving via ez en de domeinen aanpassen zodat het mogelijk wordt je land waar je jaar op jaar op werkt in eigendom te verkrijgen. strenge eisen stellen aan de bedrijfsvoering: duurzaam en niet vervuilend en dieronvriendelijk Structuur- en gebiedsontwikkeling mogelijk maken. Meedenken in schaalvergroting Vergunningvoorwaarden srenger ten aanzien geuremmissie danwel beter handhaven. bevorderen dat GLB-vergroening ook daadwerkelijk ten goede komt aan natuur, landschap en duurzaamheid pilots mogelijk maken om landbouw, stad en natuur en te verbinden ontwikkeling landbouw in duurzaamheid stimuleren recreatieve benutting, ontsluiting en toegankelijkheid van platteland stimuleren regisseursrol voor kwaliteit van het landschap borgen, zodat het landschap kan meegroeien met de ontwikkelingen, maar de kenmerken en leesbaarheid behouden blijven Ondernemer vrij laten, geen scherpere regels als landelijk en europees worden gesteled Zorgen voor goede ontsluitingswegen. Zorgen voor minder belemmeringen voor de bedrijfsuitvoering. Niet-agrarische erven een juiste bestemming geven. Meedenken in de lijn van pop3. er zijn meerdere vormen van duurzame energiewinning dan molens. bijv zonnecollectoren op het land, cooperatie voor mestvergisting (dus 1 grote) we missen hierin een stukje bewustwording. meer benadrukken op rijksniveau wat de rol van flevoland is voor de agrarische sector en de ruimte die hier ook ligt voor bedrijfsverplaatsingen vanaf het oude land. de leidersrol nemen in het kader van het PAS (wordt gedaan, maar mag wel harder) de ruimte die geboden wordt mag zo blijven, of ruimer worden. 12 / 36

13 de ruimte bieden aan be-/verwerking van agrarische producten regelgeving aanpassen De verschillende partijen mee laten denken in de ontwikkelingen ruimte bieden in regelgeving Regulerend optreden, bepaalde activiteiten horen op een industrieterrein thuis Provincie: oppakken van rol als gebiedsregisseur. Geef de gemeente meer zeggenschap over de ontwikkelingen in de eigen gemeente Regeldruk verminderen stimuleringsmaatregel toeristische ontwikkeling in het buitengebied, met name als nevenactiviteit bij agrarische bedrijven. actualiseren beleidsregel buitengebied regelgeving zo vorm geven dat initiatieven niet worden beperkt regievoering, faciliteren, stimuleren plattelandsontwikkelingen steunen met beleid en met geld stimuleringsbeleid inzetten in de regelgeving de knop op meedneken/meedoen zetten ipv nee kan niet Minder natuurgebieden ontwikkelen. Meer nadruk leggen op bij: akkers met een groen rand, bevorderen van diversiteit in landbouw. Wonen en landbouw dichter bij elkaar brengen De provincie moet meer invulling geven aan zijn ruimtelijke regierol en kan niet meer volstaan met verouderd beleid en beleidsarme collegeperiodes. ruimere bestemmingsmogelijkheden? minder regels Stimuleren van biologische landbouw, stimuleren van weidegang landbouwdieren. Grootschaligheid, uitbreiding veestapel, gebruik chemische middelen en lichtvervuiling (kassen) tegen gaan. Stimuleren om aan de vergroening meer kansen te geven. een eigen beleid formuleren die meer inhoud dan de europese/landelijke regels. flevoland is uniek en zal dus ook eigen regelgeving moeten hebben. Stimuleren (kleinschalige) duurzame projecten Stimuleren (kleinschalige) duurzame activiteiten Faciliteren en goede randvoorwaarden scheppenn Goed randvoorwaarden scheppen en faciliteren voor ondernemers 13 / 36

14 2.4 Welke toekomst VERWACHT u voor de agrarische sector in Flevoland? Onderdeel Agrarische activiteiten blijven beeldvormend voor Flevoland. Het platteland blijft gekenmerkt door agrarische activiteiten. Eventueel heeft er schaalvergroting plaatsgevonden. Er is vooral nog steeds veel akkerbouw. We blijven de "voedselschuur" van Nederland. Afwisselende agrarische en niet agrarische bedrijvigheid (energieopwekking, commerciële activiteiten) Op het platteland van Flevoland is een diversiteit aan bedrijvigheid zichtbaar. De horizon wordt gevuld met afwisselend akkerbouw, weilanden, zonnepanelen, windmolens, minicampings, golfbanen, etc.) Florerende agribusiness (ketenverlenging) Bedrijven verbouwen niet alleen het voedsel, maar beheren bijvoorbeeld ook het verpakkingsproces en leveren de goederen rechtstreeks aan de eindgebruiker. "Van klei tot klant." Gemengde bedrijven. De erven zijn eventueel vergroot en bebouwd met stallen. In de weilanden graast het vee. Op sommige erven is bijvoorbeeld ook intensieve veehouderij toegestaan. Nauwelijks nog agrarische bedrijvigheid in Flevoland Flevolandse boeren hebben grotendeels hun akkers verkocht aan commerciële uitbaters van dierentuinen, golfbanen, horeca, toerisme, pretparken, etc. Het platteland is sterk veranderd. - Gemiddelde score St.dev. 48,6 18,6 19,1 11,8 16,4 8,1 13,7 7,9 2,3 4,5 14 / 36

15 2.5 Welke toekomst WENST u voor de agrarische sector in Flevoland? Onderdeel Agrarische activiteiten blijven beeldvormend voor Flevoland. Het platteland blijft gekenmerkt door agrarische activiteiten. Eventueel heeft er schaalvergroting plaatsgevonden. Er is vooral nog steeds veel akkerbouw. We blijven de "voedselschuur" van Nederland. Afwisselende agrarische en niet agrarische bedrijvigheid (energieopwekking, commerciële activiteiten) Op het platteland van Flevoland is een diversiteit aan bedrijvigheid zichtbaar. De horizon wordt gevuld met afwisselend akkerbouw, weilanden, zonnepanelen, windmolens, minicampings, golfbanen, etc.) Florerende agribusiness (ketenverlenging) Bedrijven verbouwen niet alleen het voedsel, maar beheren bijvoorbeeld ook het verpakkingsproces en leveren de goederen rechtstreeks aan de eindgebruiker. "Van klei tot klant." Gemengde bedrijven. De erven zijn eventueel vergroot en bebouwd met stallen. In de weilanden graast het vee. Op sommige erven is bijvoorbeeld ook intensieve veehouderij toegestaan. Nauwelijks nog agrarische bedrijvigheid in Flevoland Flevolandse boeren hebben grotendeels hun akkers verkocht aan commerciële uitbaters van dierentuinen, golfbanen, horeca, toerisme, pretparken, etc. Het platteland is sterk veranderd. - Gemiddelde score St.dev. 50,5 24,6 18,5 16,2 16,1 9,9 13,8 12,0 1,1 3,5 15 / 36

16 2.6 Waaraan dient iedere ontwikkeling getoetst te worden? Denk hierbij aan bijvoorbeeld leefbaarheid, economische gevolgen, gevolgen erven/akkers etc. Aantal antwoorden 61 cultuurhistorische waarden duurzaamheid leefbaarheid, economische gevolgen, toekomstpespectief boeren leefbaarheid dat de erven intact blijven. landelijk beeld blijft behouden, ruimtelijke, cultuurhistorische en milieutechnische randvoorwaarden; daarnaast dient de leefbaarheid en een economisch gezonde polder een grote rol te spelen landschap, ecologie, milieu, cultuurhistorie zorgdragen voor een aantrekkelijk gebied/landschap voor recreatie en toerisme zorgdragen voor een leefbaar platteland, waarin een juiste verdeling van functies Zorgdragen voor het behouden van de hoofdstructuur van het landschap, zoals deze is geoccupeerd tot heden Zorgdragen voor ruimtelijke mogelijkheden en flexibilisering, waardoor inspelen op ontwikkelingen onder voorwaarden beter kan Zorgdragen voor openheid in het landschap geen mening, ik zit niet in de agrarische sector leefbaarheid ( niet concurrerend met dorpen, maar aanvullend) gebiedseigen duurzaamheid en energiezuinigheid diervriendelijkheid landschappelijke inpassing Milieueisen. Stankoverlast en uitzicht en gevaar voor samenleving. Landbouw Agenda bestemmingsplan Gevolgen erven/akkers, economische haalbaarheid, ook denken aan de kleinere bedrijven leefbaarheid, duurzaamheid Vitaliteit, economisch effect, leefbaarheid, inpasbaarheid Maatschappelijk verantwoord ondernemen; lange termijn perspectief. impact op landschap, impact op natuur (+ en -), leefbaarheid, economie Economische haalbaarheid in overeenstemming met omgeving Landbouw is de economische trekker. De rendabiliteit is maatgevend. Duurzame coëxistentie met andere belanghebbende partijen waaronder natuur en milieu verkeerseffecten geen concurrentie vormen voor je (lege) bedrijventerreinen landschappelijk beeld: vormen en grootte erf landschappelijk beeld: structuren, erfsingels ontwikkelingsruimte agrariers (andere functies mogen geen beperkingen opleggen voor de agrarische bedrijfsvoering) of het de leefbaar heid ten goede komt gevolgen voor akkers en erven, het landschapseffect verwachte verkeersbewegingen inpassing in landschap leefbaarheid Past de ontwikkeling bij de veranderende, fysieke omstandigheden van de polder -> aandacht vragen voor/ bewustwording creeren van (lange termijn) gevolgen van bodemdaling gevolgen omgeving milieuregels 16 / 36

17 leefbaarheid? economische impact inpasbaarheid van de activiteit in de landschappelijke omgeving landschap, verkeersbewegingen leefbaarheid, gevolgen op watersysteem (boven en ondergronds) leefbaarheid milieu aspecten inpassing in RO toekomst bestendig leefbaarheid De omgeving. Het kan niet zo zijn dat sec de wensen individuele ondernemers centraal staan. De omgevingskwaliteit en het algemeen belang horen zwaarder te tellen. minder vervuilend, meer duurzaam n.v.t. op onze maatschappelijke organisatie (Fietsersbond) Belasting voor het milieu, volksgezondheid en dierenwelzijn. Aan de Europese Landschaps Conventie Op duurzaamheid Ecologische gevolgen, gevolgen voor landschap Duurzame ontwikkeling en inpasbaar in hetlandschap 2.7 Wat moet er voor dit onderwerp zeker op de agenda Vitaal Platteland komen? Aantal antwoorden 40? beleidsvrijheid gemeenten vs provinciaal belang gevolgen voor landschap, natuur en milieu Mogelijkheden om de agrarische positie van Flevoland te behouden en versterken Flevoland is ruimte voor bewoners, ondernemers en recreanten. Flevoland produceert op duurzame wijze landbouw en ook energie. ruimte voor ondernemers met een duurzaam, energiezuinig diervriendelijk en landschappelijk goed ingepaste bedrijfsvoering Nieuwe ontwikkelingen op bedrijven, hoe maken we bedrijven klaar voor de toekomst. Bedrijfsleven blijft drager van vitaal platteland. Flevoland loopt in de wereld voorop als het gaat om kennis en kunde van agrarische sector. Voorbeeld samenwerking agro sector voor wereld. Oprichten Energy Board: investeringskader tbv duurzame energie #mogelijkheden #ruimte #kanstotkopenpachtgronden duurzaamheid Ruimte voor ontwikkeling duurzame energie Verminderde vraag van arbeidsinzet door landbouw, hoe werkgelegenheid behouden. Hoe omgaan leegstaande boerderijen Flevoland inspireert West-Europa: schone landbouw, sterke natuur en gezonde recreatie vinden elkaar in een prachtig energiek landschap. Ruilverkaveling Het zou mooi zijn wanneer de provincie het mogelijk maakt dat economie en duurzaamheid samen kunnen gaan. Groene innovatie en stimulans voor duurzaamheid. Het karakter/complete menu aangeduid als Flevolands/eten. 17 / 36

18 Flevoland is de ultieme plaats om ruimte te bieden aan de agrarische sector! wat te doen met leeg komende boeren erven het nieuwe land heeft een eigen gezicht. Laat dit niet verloren gaan Houd Flevoland uniek: prettig om te wonen, werken en recreëren. Economie en ecologie hand-in-hand om Flevoland leefbaar te houden. Nieuwe initiatieven tussen het bedrijfsleven, het onderwijs en de agrariërs bezorgt Noordoostpolder de naam Agri Valley NOORDOOSTPOLDER MAAKT DE TITEL "WORLD POTATOE CITY" VOLLEDIG WAAR. Mogelijkheden voor verbreding in de landbouw zijn goed mogelijk in flevoland duurzaamheid zonnepanelen in het agrarisch landschap inzet op verdere verduurzaming stimuleringsbeleid provincie t.b.v. de primaire en verwerkendeagrarische sector stoppen met windmolens, inzetten op zonneenergie zeker De verduurzaming van de veehouderij. De PAS-problematiek. De energietransitie. Het primaat van de landbouw in het landelijk gebied. glasvezel aansluiting voor iedereen!!!!!!! meer mogelijkheden voor vrijkomende boerenerven n.v.t. n.v.t. Duurzaamheid en dierenwelzijn Duurzaamheid, ontwikkeling duurzame landbouw, e.d. Opschalen en saneren van windmolens gaat door en levert meer energie en mooier landschap uitbreiding glastuinbouw 2.8 Als laatste nog een aantal stellingen betreffende dit onderwerp waarover wij uw mening willen weten. Onderdeel De overheid moet grenzen stellen aan de bedrijfsomvang Eens Oneens Geen opvatting - 42,9% 42,9% 14,3% 42 Innovaties in duurzame 95,2% 2,4% 2,4% 42 landbouw moeten worden gestimuleerd. Uitbereiding van intensieve veehouderij is alleen mogelijk op bestaande bedrijven Ketenverlenging mag alleen plaatsvinden op bedrijventerreinen. Landbouw blijft de belangrijkste gebruiker van het landelijk gebied 38,1% 42,9% 19,0% 42 33,3% 42,9% 23,8% 42 78,6% 11,9% 9,5% 42 57,6% 28,6% 13,8% Aantal antw. 18 / 36

19 3 Niet-agrarische activiteiten en bedrijvigheid 3.1 Welke ontwikkelingen, als gevolg van het ontstaan van nietagrarische activiteiten naast de bestaande agrarische, vindt u positief? Aantal antwoorden 54 dat boeren daardoor mogelijkheden hebben om inkomsten te vergaren naast hun akkerbouwbedrijf veelzijdige inrichting van de polder draagt bij tot een goed leefklimaat. wonen, zorg, (kleine) bedrijven, agrarische hulpbedrijven doorbreken van de race naar schaalvergroting zorgdragen voor het behouden en versterken van de cultuurhistorische waarden zorgdragen voor een aantrekkelijk klimaat voor recreatie & toerisme invulling op vrijkomende erven voorkomt verpaupering er is iets te beleven in het landelijk gebied Recreatie en duurzame energie, vooral zonnepanelen langs akkers meer leefbaarheid in het landelijk gebied Meer economische kracht, zichtbaarheid van agrarische activiteiten voor burger/consument Alles, als het maar past naast de agrarische activiteit. Juist mooi om te combineren. Energie, toerisme. Helemaal goed. Toerisme naast agro en food ook rol in kennisoverdacht. Activiteiten gekoppeld aan een volwaardig agrarisch bedrijf. geen leefbaarheid en vitaliteit door verbreding, mogelijkheid om inkomen aan te vullen Boerencampings meerdere bronnen van inkomsten voor agrarische sector platteland wordt aantrekkelijker voor de stedeling meer diversiteit op het platteland Energie en toerisme Verwerking van agrarische producten op het bedrijf. Projecten voor opwekking van energie. Recreatieve ontwikkelingen. theetuinen en recreatievoorzieningen. Het verkopen van streekproducten. Het opwekken van energie. economische levensvatbaarheid agrarische bedrijven door nevenactiviteiten. erven blijven in gebruik, voorkomen verpaupering leefbaarheid wordt vergroot door verschillende functies toerisme locale producten naar de locale markt toename in aantallen toeristen en recreanten die gebruik maken van nevenactiviteiten Activiteiten die de leefbaarheid vergroten, kan van alles zijn, als het maar kleinschalig is cq geen overlast geeft Gebruik van leegstaande agrarische bedrijven/erven door bv. kleinschalige niet-agrarische activiteiten ruimte voor ruimte verbreding naar recreatie en toerisme hergebruik VAB's door nieuwe bedrijven Toerisme en recreatie sterkere verbinding tussen stad en platteland. agrarische bedrijven zijn bezoekdoelen geworden door de komst van nevenactiviteiten als toerisme en recreatie verbreding bedrijfsvoering, vergroten band tussen agrariër en burger 19 / 36

20 recreatie, beleving recreatie, detailhandel etc. Iets doen met de voormalige agrarische bedrijfsgebouwen recratie Inkomensverbreding voor gezinsbedrijven. Het benutten van de kwaliteiten van het landelijk gebied door bijvoorbeeld recreatie, toerisme en zorg. De ruimtelijke inpassing van duurzame energieproductie. meer kansen voor schaalvergroting geen verpaupering van boerenerven Positieve aandacht voor het fietsverkeer in het algemeen. Recreatief fietsverkeer waar het uitilitair fietsverkeer van kan mee profiteren. Opwekking duurzame energie 5% vergroening energie recreatieve ontwikkeling, duurzame activiteiten, e.d. Ontwikkelingen op het gebied van recreatie en zorg energie opwekking 3.2 En welke ontwikkelingen vindt u negatief? Aantal antwoorden 44? uitbreiding luchthaven Lelystad bedrijven die milieutechnisch een grote impact hebben; bedrijven die oneerlijk concurreren met die op bedrijventerreinen als het buitengebied minder groen wordt zorgen voor een goede balans tussen wonen en werken zorgdragen voor het behouden en versterken van de cultuurhistorische waarden zorgdragen voor een leefbaar platteland, waarbij een goede balans met voldoende voorzieningen optreedt zorgdragen voor mogelijkheden toerisme & recreatie te versterken zorgdragen voor mogelijkheden van maritieme ontwikkeling in en bij havenplaatsen bij erfuitbreiding dient een goede erfsingel te worden aangelegd, grote witte schuren zonder erfsingel tasten het landschap ernstig aan Onttrekken landbouwgrond t.b.v. natuurontwikkeling niet agrarische functies mogen de bedrijfsvoering van agrariers niet belemmeren. niet agrarische activiteiten moeten niet oncurerend zijn met de dorpen, maar aanvullend Aandacht voor voedselzekerheid moet voorop staan Geen denk ik. Ontwikkeling die negatief doorwerken op de (toekomstige) ruimtelijke ontwikkeling van de bestaande agrarische bedrijven Windmolens die een beperkte groep een enorme voorsprong geven lelijke bedrijventerreinen op het platteland niet agrarische activiteiten die leiden tot belemmering van agrarische ondernemers Geen. sommige ketenactiviteiten zoals grote biovergisters passen niet in het landelijk gebied, verstoren het landschap schaalvergroting en met name heel grote erven verstoren het ritme van de polders energielandschap kan de maat van het bestaande landschap en de menselijke maat verdringen Niet gerelateérde bedrijvigheid op leegkomende erven Door de schaalvergroting wordt het landschap monotoner. Opslaan van energiepallets (aannemersactiviteiten) 20 / 36