Bestemmingsplan Sellingen Dorp

Transcriptie

1

2

3 Inhoudsopgave TOELICHTING Hoofdstuk 1 Inleiding Aanleiding Doelstelling Begrenzing plangebied Aard van het bestemmingsplan Leeswijzer 2 Hoofdstuk 2 Beleidskader Rijksbeleid Provinciaal beleid Gemeentelijk beleid Conclusie 8 Hoofdstuk 3 Omgevingsaspecten Geluidhinder Luchtkwaliteit Bedrijven en milieuzonering Agrarische bedrijven Externe veiligheid Bodem Water Ecologie Archeologie Planmer 16 Hoofdstuk 4 Uitgangspunten Ruimtelijke kwaliteit Wonen Bedrijvigheid Voorzieningen Groen en water Verkeer Energie en duurzaam ruimtegebruik 22 Hoofdstuk 5 Juridische opzet van het bestemmingsplan Algemeen Bestemmingslegging 24 Hoofdstuk 6 Uitvoerbaarheid Maatschappelijke uitvoerbaarheid Economische uitvoerbaarheid en grondexploitatie 29 BIJLAGEN BIJ TOELICHTING Bijlage 1 Afwegingskader invullocaties Bijlage 2 Beleid inzet woningbouwcontingenten

4 REGELS HOOFDSTUK 1 INLEIDENDE REGELS 31 Artikel 1: Begrippen 31 Artikel 2: Wijze van meten 36 HOOFDSTUK 2 BESTEMMINGSREGELS 37 Artikel 3: Agrarisch - Bedrijf 37 Artikel 4: Agrarisch - Cultuurgrond 40 Artikel 5: Bedrijf 41 Artikel 6: Bos 44 Artikel 7: Gemengd Artikel 8: Gemengd Artikel 9: Groen 53 Artikel 10: Maatschappelijk 54 Artikel 11: Maatschappelijk - Begraafplaats 56 Artikel 12: Sport 57 Artikel 13: Verkeer 59 Artikel 14: Verkeer - Verblijfsgebied 60 Artikel 15: Wonen Artikel 16: Wonen Artikel 17: Wonen Artikel 18: Waarde - Archeologie 69 Artikel 19: Waarde - Essen 72 HOOFDSTUK 3 ALGEMENE REGELS 73 Artikel 20: Anti-dubbeltelregel 73 Artikel 21: Algemene bouwregels 74 Artikel 22: Algemene gebruiksregels 75 Artikel 23: Algemene aanduidingsregels 76 Artikel 24: Algemene afwijkingsregels 77 Artikel 25: Algemene wijzigingsregels 78 HOOFDSTUK 4 OVERGANGS- EN SLOTREGELS 79 Artikel 26: Overgangsrecht 79 Artikel 27: Slotregel 80 Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Lijst met toelaatbare beroepen en vormen van bedrijvigheid bij het wonen Lijst van toegestane bedrijven

5 TOELICHTING Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Op grond van de in 2008 ingevoerde Wet ruimtelijke ordening dienen alle bestemmingsplannen eens in de 10 jaar te worden herzien. In dat kader werkt de gemeente Vlagtwedde aan het actualiseren van de bestemmingsplannen op haar grondgebied. Ten behoeve daarvan is eerst een Nota van Uitgangspunten gemaakt die de basis heeft gevormd voor de herziening van het bestemmingsplan Sellingen Dorp. Dit bestemmingsplan voorziet in een actuele planologisch-juridische regeling voor de bebouwde kom van Sellingen. 1.2 Doelstelling Het nieuwe bestemmingsplan zorgt voor een actueel toetsings- en afwegingskader van bouwaanvragen en ontwikkelingsinitiatieven. Het bestemmingsplan vervangt de vigerende bestemmingsplan Sellingen Dorp (1998). Ook eerder verleende vrijstellingen, ontheffingen en projectbesluiten en wijzigingen krijgen hun plaats in het nieuwe bestemmingsplan. Het nieuwe bestemmingsplan voldoet aan alle recente eisen ten aanzien van standaardisering, uitwisselbaarheid en digitalisering. 1.3 Begrenzing plangebied De begrenzing van het plangebied omvat grofweg de bebouwde kom van het dorp Sellingen. De plangrens is daarmee gelijk aan de plangrens van het huidige bestemmingsplan Sellingen dorp uit De begrenzing is in weergegeven in figuur 1. Figuur 1. Begrenzing plangebied Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 1

6 1.4 Aard van het bestemmingsplan Algemeen Het op te stellen bestemmingsplan zal overwegend conserverend van aard zijn. Dit betekent dat het plan primair gericht zal zijn op het vastleggen van de bestaande functies en bebouwing in het plangebied. Wel wordt ruimte geboden voor enkele nieuwe initiatieven, zoals de vestiging van een MFA en voor perceelsgebonden initiatieven. Beperkte ontwikkelingsruimte Het plan zal enige flexibiliteit bieden voor het realiseren van kwaliteitsverbeteringen en aanpassingen van bestaande woningen. Daarbij kan worden gedacht aan de mogelijkheden van sloop, samenvoeging en renovatie van bestaande woningen. Relatief kleine en perceelsgebonden ontwikkelingen zijn mogelijk. Een aantal van deze ontwikkelingen is pas mogelijk na toestemming van burgemeester en wethouders of door het volgen van een wijzigingsprocedure. Standaard vergelijkbare bestemmingsplannen Het bestemmingsplan is conform de regels van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) opgezet volgens de wettelijk verplichte Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP 2008). De benaming van de bestemmingen, de kleuren en de tekens op de digitale verbeelding, hierna plankaart genoemd, zijn volgens de verplichte standaard opgezet. Het bestemmingsplan voldoet tevens aan de wettelijke eisen van digitale uitwisselbaarheid. 1.5 Leeswijzer Deze Nota van Uitgangspunten is als volgt opgebouwd: hoofdstuk 2: in dit hoofdstuk zijn de beleidsuitgangspunten van het Rijk, de provincie en de gemeente geschetst; hoofdstuk 3: de bestemmingskeuze in het plan is mede afhankelijk van de sectorale wet- en regelgeving op het gebied van geluidhinder, luchtkwaliteit, milieuhinder, bodem, externe veiligheid, water, ecologie en archeologie. Eventuele randvoorwaarden en belemmeringen vanuit deze omgevingsaspecten zijn in hoofdstuk 3 beschreven; hoofdstuk 4: hierin zijn de ruimtelijke en functionele uitgangspunten voor het bestemmingsplan Sellingen Dorp weergegeven; hoofdstuk 5: in dit hoofdstuk wordt aangegeven hoe de randvoorwaarden uit de voorgaande hoofdstukken zijn vertaald in de bestemmingslegging; hoofdstuk 6: in het laatste hoofdstuk wordt ingegaan op de maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan; in hoofdstuk 7 wordt een samenvatting gegeven van de gehouden inspraakprocedure en het gevoerde overleg met provincie en overige instanties. De uitgewerkte beantwoording op alle reacties is de Reactienota inspraak en overleg weergegeven. 2 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

7 Hoofdstuk 2 Beleidskader 2.1 Rijksbeleid Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2012) Met de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) zet het Rijk in op een concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig Nederland. De SVIR vervangt de Nota Ruimte en de Nota Mobiliteit. Meer dan bij de voorgaande nota's legt het Rijk het primaat van de ruimtelijke ordening bij Provincies en Gemeenten ('decentraal, tenzij...'). Een aantal rijksbelangen en planologische instrumenten komt daarmee te vervallen. Voorbeelden hiervan zijn de Nationale Landschappen, Rijksbufferzones. Om zorgvuldig ruimtegebruik te stimuleren hanteert het rijk een ladder voor duurzame verstedelijking: beoordelen of de beoogde ontwikkeling voorziet in een regionale vraag; beoordelen of deze vraag ook binnen bestaand bebouwd gebied gerealiseerd kan worden; en een beoordeling of - indien het voorgaande niet het geval is - de locatie buiten bestaande bebouwd gebied wel multimodaal is of kan worden ontsloten. Wel neemt het Rijk verantwoordelijkheid voor de opgaven: die nationale baten/lasten hebben de provinciale of gemeentelijke doorzettingsmacht overstijgen (mainports Schiphol en Rotterdam, de greenports en brainport Eindhoven); waarvoor internationale verplichtingen zijn aangegaan (Werelderfgoed, duurzame energie en biodiversiteitsdoelstellingen); het onderwerp provincie- of landsgrensoverschrijdend is of een hoog afwentelingsrisico kent (hoofdnetwerk mobiliteit, waterveiligheid, energie). In het bestemmingsplan zijn geen rechtstreekse mogelijkheden opgenomen voor nieuwe woningbouwplannen. De mogelijkheden voor toekomstige woningbouw (wijzigingsbevoegdheden) zijn beperkt tot het gebied dat door de provincie is aangewezen als bestaand bebouwd gebied. Een definitieve afweging of woningbouw wel/niet kan plaatsvinden gebeurt wanneer daarvoor concrete aanvragen worden ingediend. 2.2 Provinciaal beleid Provinciaal Omgevingsplan en Omgevingsverordening (2009) Op 17 juni 2009 hebben Provinciale Staten het Provinciaal Omgevingsplan definitief vastgesteld. Het Provinciaal Omgevingsplan (POP) vervangt het eerdere POP uit 2000 en de bijbehorende partiële herziening uit Het POP is grotendeels een voortzetting van het bestaand beleid. Zo houdt de provincie vast aan het beleid om windmolens in daarvoor aangewezen parken te concentreren. Op een aantal punten is nieuw beleid ontwikkeld, of is het bestaande beleid aangescherpt. Om verrommeling van het landschap tegen te gaan worden in principe geen nieuwe bedrijventerreinen en intensieve veehouderijen toegestaan. Het accent ligt op de ontwikkeling van bestaande veehouderijen en revitalisering van bestaande bedrijventerreinen. Ook nieuw is de aanscherping van het beleid ten aanzien van duisternis, een belangrijke kernkarakteristiek van de provincie. De lichtuitstoot bij nieuwe stallen voor melkvee (ligboxenstallen) wordt teruggedrongen om de duisternis in de provincie te handhaven. In de Omgevingsverordening Provincie Groningen 2009 is het omgevingsbeleid van de provincie juridisch gewaarborgd. In de verordening is aangegeven waar gemeenten bij het opstellen van bestemmingsplannen rekening mee moeten houden. Bij verschillende ontwikkelingen (van bedrijventerreinen of woonwijken) geldt dat gemeenten hun plannen op bovenregionaal niveau moeten afstemmen. De Provincie is in een aantal gevallen bevoegd om ontheffing te verlenen van de Provinciale verordening. Veelal geldt er voor gemeenten een motiveringsplicht bij afwijking van Provinciaal beleid. n hoofdlijnen wordt hieronder per thema het beleid weergegeven. Voor dit bestemmingsplan is vooral het beleid ten aanzien van wonen van belang. Overeenkomstig het provinciale beleid is een paragraaf over energie en duurzaam ruimtegebruik opgenomen (paragraaf 4.7). Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 3

8 Figuur 2. Fragment Overzichtskaart (bron: POP ) Bedrijvigheid Niet-stuwende, lokale en subregionale bedrijven (uitgezonderd agrarische bedrijven en detailhandel) moeten zich in beginsel vestigen of uitbreiden op lokale bedrijventerreinen bij de grotere kernen. Dit om het landschap te beschermen. Wonen De provincie streeft in beginsel naar het concentreren van woningbouwontwikkeling in de zes stedelijke centra (Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Veendam, Stadskanaal, Winschoten en Delfzijl). Daarbuiten mag alleen worden gebouwd voor de eigen behoefte, dat wil zeggen voor de groei van het aantal huishoudens. Ook buiten de zes stedelijke centra moet - ter ondersteuning van het voorzieningenniveau - worden gestreefd naar de concentratie van woningbouw in centrumdorpen als Vlagtwedde, Sellingen en Ter Apel. Functiewijziging vrijkomende gebouwen Ook in dorpen als Sellingen komen gebouwen voor die hun oorspronkelijke functie verliezen, zoals monumentale boerderijen met bijbehorende schuren. De provincie biedt de mogelijkheid om deze gebouwen te gebruiken voor andere activiteiten en wil daarmee bijdragen aan de verbetering van de leefbaarheid. Te denken valt aan wonen, hobbymatige agrarische activiteiten, recreatie, zorgfuncties, kunstzinnige en culturele activiteiten, kleinschalige bedrijvigheid, opslag en dienstverlening. Afgezien van geringe aanpassingen, zullen deze functies binnen de bestaande bebouwing een plaats moeten vinden. Landschap De provincie streeft naar een goed ingericht en verzorgd landschap, waarbij het behoud van de kernkarakteristieken en verschillende landschapstypen op de lange termijn verzekerd is. Daarbij zijn de volgende elementen van belang: behoud en versterking van karakter, diversiteit en belevingswaarde van het landschap; behoud en versterking van de cultuurhistorische, ecologische, archeologische en aardkundige waarden van het landschap; toevoegen van kwaliteit aan het landschap bij ruimtelijke ontwikkelingen. 4 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

9 Figuur 3. Landschappelijke kernkwaliteiten Het plangebied is gelegen binnen het Esdorpenlandschap van het Westerwolde (zie figuur 3). Karakteristiek voor dit gebied zijn: a. reliëf (glaciale ruggen, essen en beekdal); b. esgehuchten met karakteristieke boerderijen; c. (on)verharde wegen met zware wegbeplanting; d. karakteristieke waterloop (beek); e. duisternis en stilte. Bij nieuwe ingrepen in het landschap moet het streekeigen karakter van het gebied als vertrekpunt genomen worden. Bij grootschalige ontwikkelingen van provinciaal belang, zoals de aanleg van nieuwe infrastructuur, bedrijventerreinen, windturbineparken en woningbouw, moet vanaf het begin van de planvorming rekening worden gehouden met landschappelijke karakteristieken. Het landschapsontwikkelingsplan (LOP) van de regio Oost is een belangrijke basis voor de invulling van het provinciaal landschapsbeleid. Buitengebied Ten aanzien van het buitengebied gelden specifieke regels. Om verstening en versnippering van het buitengebied tegen te gaan, mogen zonder toestemming van de provincie geen nieuwe stedelijke functies in het buitengebied worden gebouwd. Het gaat daarbij onder andere om woningen en niet-agrarische bedrijvigheid. Bestaande niet-agrarische functies mogen onder voorwaarden worden uitgebreid. In de onderstaande figuur is aangegeven welk deel van het plangebied oor de provincie wordt aangemerkt als bestaand stedelijk gebied en welk deel wordt gezien als buitengebied. Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 5

10 Figuur 4. Begrenzing van bestaand bebouwd gebied (bron: Omgevingsverordening 2009) Infrastructuur De provinciale visie op bereikbaarheid richt zich voornamelijk op de hoofdwegenstructuur. Door het plangebied loopt de provinciale weg N976. Voor dit bestemmingsplan gelden er geen concrete uitgangspunten op het gebied van infrastructuur en bereikbaarheid. Basisnet Op 20 april 2010 heeft de Provincie Groningen een basisnet vastgesteld en opgenomen in de Omgevingsverordening. Op grond van dit beleid geldt dat langs provinciale wegen PR contouren zijn vastgelegd, waarbinnen geen kwetsbare objecten kunnen worden gerealiseerd. Daarnaast geldt langs deze wegen een zogenaamde plasbrandaandachtszone (PAG): een zone van 30 meter waarin geen objecten mogen worden geprojecteerd waar verminderd zelfredzame personen voorkomen (bijvoorbeeld scholen of verzorgingstehuizen). In paragraaf 3.5 wordt nader ingegaan op de consequenties van het basisnet. Herzieningen Omgevingsverordening 2011 en 2013 Na 2009 heeft de provincie nog een herziening op de omgevingsverordening vastgesteld in 2011 (met een in hoofdzaak 'beleidsluw' karakter), een herziening vanwege intensieve veehouderij (hier niet actueel), Verder wordt naar verwachting op 27 maart 2013 een aantal onderdelen herzien middels de vaststelling door Provinciale Staten van de Partiële herziening Omgevingsverordening In deze laatste wordt ook een aantal inhoudelijke punten aangepast, zoals aangaande woningbouw, agrarische bouwpercelen, bedrijventerreinen, alsmede een aantal aspecten vanuit de thema's ruimtelijke kwaliteit, ecologie en landschap. Ook wordt een aantal meer juridische zaken aangepast 2.3 Gemeentelijk beleid Toekomstvisie Vlagtwedde 2020: Instappen in de Ruimte (2004) De Toekomstvisie beschrijft hoe de gemeente zich op langere termijn moet ontwikkelen. Daarbij wordt ingezet op vier inhoudelijke speerpunten: wonen, werken, voorzieningen en landschap. 6 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

11 Wonen Vlagtwedde is een groene woongemeente. Binnen de randvoorwaarden van landschap en beeldkwaliteit, krijgen bewoners zoveel mogelijk ruimte om hun woonwensen te realiseren. Er wordt overwegend kleinschalig en kwalitatief goed gebouwd voor eigen inwoners én voor mensen van buiten, gespreid over de gemeente. Vanuit landschappelijk oogpunt zijn sommige kernen 'klaar': er vindt dan geen verdere uitbreiding plaats buiten een bepaalde grens. Discussie over nieuwe dorpen is (daarom) goed. Werken Vlagtwedde blijft een werkgemeente. Grootschalige bedrijvigheid wordt gestimuleerd op het Bedrijvenpark Zuid-Groningen, dat is uitgebreid tot een hypermodern agropark. In de rest van de gemeente ligt de nadruk op kleinschalige bedrijvigheid. Er is voldoende (planologische) ruimte gekomen voor de kraamkamerfunctie, de eerste levensjaren van een bedrijf voordat het naar een bedrijventerrein of kantoor gaat. Groeiende bedrijven moeten naar een industrieterrein. In sommige gevallen vormen leegstaande boerderijen een vestigingsoptie. Voorzieningen Voorzieningen zijn er primair voor de eigen bewoners en liggen zo dicht mogelijk bij de burger. Daarbij geldt spreiding waar mogelijk, concentratie waar nodig. Het is normaal dat de hoeveelheid voorzieningen in kleine kernen kleiner is dan in grotere kernen. Uitgangspunt is dat in principe geen nieuwe bebouwing wordt opgericht, maar wordt aangehaakt bij bestaande voorzieningen. Landschap, landbouw en toerisme Qua landschap zet de Toekomstvisie in op behoud (landschapsonderhoud, planologische waarborgen) en op versterking (realiseren EHS, vergroten variatie in het veenkoloniale gebied). Het landschap is er om van te genieten (wonen, recreëren) en niet alleen om naar te kijken. Landbouw blijft een belangrijke drager van het landschap. Toerisme is een belangrijke sector: er wordt gemikt op de actieve rustzoeker en de cultuurtoerist. Beleidsinzet woningcontingenten Op grond van de Provinciale Omgevingsverordening dienen gemeenten een eigen beleid ten aanzien van de woningvoorraad (contingenten) te ontwikkelen. De gemeente Vlagtwedde heeft haar beleidskeuzes uitgewerkt in de Beleidsnotitie Inzet Contingent ( ) en vervolgens vastgesteld tijdens de raadsvergadering van 12 mei Voor het aantal woningen zijn de afspraken die op regionaal niveau tussen de 7 Oost-Groninger gemeenten zijn gemaakt, leidend. Op basis van dit plan kunnen tot het jaar 2020 maximaal 218 woningen aan de bestaande voorraad worden toegevoegd. De gemeente kiest ervoor om de contingenten flexibel in te zetten en voorrang te geven aan concrete bouwplannen en aan particuliere ontwikkelingen boven die van commerciële ontwikkelingen (projectlocaties). Woningbouw zal daardoor in veel gevallen plaatsvinden op open plekken in bestaand bebouwd gebied. Om nieuwbouw op invullocaties mogelijk te maken is een wijzigingsbevoegdheid in het plan opgenomen (zie paragraaf 4.2). Het beleid voor de inzet van woningbouwcontingenten is opgenomen als bijlage 2 van de toelichting. Welstandsnota (2008) In de gewijzigde Woningwet 2003 is een structureel andere opzet gegeven aan het welstandstoezicht. Gemeenten dienen hun welstandsbeleid voortaan inzichtelijk te maken en vast te leggen in een gemeentelijke welstandsnota. In Welstandsnota Vlagtwedde (2008) zijn drie verschillende toetsingscriteria vastgelegd: algemene criteria, de gebiedsgerichte criteria en de objectgerichte criteria. Deze worden gehanteerd om te beoordelen hoe het bouwwerk zich in zijn omgeving voegt. Hiertoe is de gemeente opgedeeld in deelgebieden. Voor ieder deelgebied gelden specifieke welstandscriteria. Onderlegger van de gebiedsindeling vormen de diverse historische bebouwingslinten en dorpstypen in de gemeente. In het algemeen richten de welstandscriteria zich op het handhaven van de kenmerkende ruimtelijke structuur en de gevarieerde bebouwing. Dit betekent dat aansluiting bij de historische context een essentieel uitgangspunt vormt bij nieuw- en verbouw. Voor de historische linten zijn specifieke welstandcriteria geformuleerd. Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 7

12 Integraal Beleidskader Wonen en Leven in de dorpen en buurten van Vlagtwedde Als vervolg en evaluatie van de Toekomstnotitie Wonen en leven in de dorpen en buurten van Vlagtwedde is een Integraal Beleidskader Wonen en Leven in de dorpen en buurten van Vlagtwedde in voorbereiding. Daarin wordt een toekomstbeeld geschetst van de gemeente in het licht van de krimp en verandering van de bevolkingssamenstelling. Het beleidskader sluit aan bij het Regionaal Woon- en leefbaarheidsplan. Daarin is onder meer geconcludeerd: de afname van het aantal huishoudens en inwoners doet zich vooral voor in de centrumdorpen (Vlagtwedde) en de basisdorpen (Sellingen, Ter Apelkanaal, Bourtange); het stedelijk gebied en de centrumdorpen zijn steeds meer het domein van 65-plussers (er zijn hier meer voorzieningen aanwezig); de basisdorpen en het landelijk gebied bestaan steeds meer uit mensen van jaar. In het beleidskader wordt ingezet op een viertal uitgangspunten: a. woningbouw in de kernen is maatwerk; b. investeren in leefbare en vitale kernen: inzet op kwaliteit; c. duurzaam en kwalitatief bouwen; d. handhaving en verbetering kwaliteit bestaande woningvoorraad. 2.4 Conclusie Het rijksbeleid bevat geen concrete uitgangspunten voor het bestemmingsplan. Dit beleid werkt door via het Provinciaal en gemeentelijk beleid. Op grond van het Provinciaal Omgevingsplan (POP) geldt dat in Sellingen slechts nieuwbouw voor de eigen bevolking mag plaatsvinden. Het bestemmingsplan biedt in geen rechtstreekse bouwmogelijkheden voor nieuwe woningen. Op invullocaties kunnen alleen woningen worden gerealiseerd door gebruik te maken van een wijzigingsbevoegdheid. Per initiatief wordt gekeken of er nog voldoende woningcontingent beschikbaar is. Door deze 'hand aan de kraan methode' is het plan in overeenstemming met het provinciaal en gemeentelijk beleid. Overigens geldt de wijzigingsbevoegdheid niet in de gebieden die door de provincie zijn aangemerkt als buitengebied. Als vervolg op het hiervoor genoemde Regionaal Woon- en leefbaarheidsplan worden een aantal kwantitatieve en kwalitatieve afspraken over de woningbouw gemaakt tussen de betrokken gemeenten en corporaties, alsmede de provincie Groningen. Deze afspraken hebben zowel betrekking op het te realiseren programma, als op de monitoring van optredende ontwikkelingen. De gemeente Vlagtwedde ontwikkelt hiervoor een eigen woonvisie. 8 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

13 Hoofdstuk 3 Omgevingsaspecten Uit de bestaande omgevingssituatie kunnen (wettelijke) belemmeringen en/of voorwaarden voortvloeien voor dit bestemmingsplan. In de volgende paragrafen komen de omgevingsaspecten aan bod. 3.1 Geluidhinder Normstelling en beleid Op grond van de Wet geluidhinder is rond inrichtingen die ''in belangrijke mate geluidhinder veroorzaken'', wegen met een maximumsnelheid hoger dan 30 km/u en spoorwegen een geluidzone van kracht. Bij ontwikkeling van nieuwe geluidsgevoelige objecten binnen deze geluidzones dient akoestisch onderzoek te worden uitgevoerd om aan te tonen dat ter plaatse van deze objecten kan worden voldaan aan de voorkeursgrenswaarde. Indien niet aan deze grenswaarde kan worden voldaan, kan het bevoegd gezag in de meeste gevallen de gemeente hogere grenswaarden vaststellen. Voor hogere grenswaarden geldt een bepaald maximum, de uiterste grenswaarde genoemd. Dit maximum is afhankelijk van het type geluidsgevoelig object en de omgevingssituatie (bijvoorbeeld binnenstedelijk of buitenstedelijk). Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Wegverkeerslawaai Met het bestemmingsplan worden geen ontwikkelingen rechtstreeks mogelijk gemaakt die kunnen worden aangemerkt als 'geluidsgevoelig object' in de zin van de Wet geluidhinder. Zodoende is akoestisch onderzoek ten behoeve van het bestemmingsplan niet aan de orde. Binnen het plangebied en in de omgeving daarvan zijn een aantal wegen gelegen met een maximumsnelheid van 50 km/h of meer. Rondom deze wegen is een geluidzone van kracht. Akoestisch gezien is met name de Westerkamp/Dorpsstraat (N976) van belang. Eventuele ontwikkelingen in de toekomst die als 'geluidsgevoelig' kunnen worden aangemerkt, dienen te worden getoetst aan de normen uit de Wet geluidhinder. Deze toetsing kan plaatsvinden in het kader van een wijzigingsprocedure. Industrielawaai Binnen het plangebied of in de omgeving daarvan komen geen gezoneerde industrieterreinen voor. 3.2 Luchtkwaliteit 3.2 Luchtkwaliteit Normstelling en beleid In de Wet milieubeheer is de normstelling op het gebied van luchtkwaliteit vastgelegd. Daarbij zijn in de ruimtelijke ordeningspraktijk met name de grenswaarden voor stikstofdioxide (NO 2 ) en fijn stof (PM10) van belang. De wet is enerzijds gericht op het voorkomen van negatieve effecten voor volksgezondheid. Anderzijds biedt de wet mogelijkheden om ruimtelijke ontwikkelingen te realiseren, ondanks overschrijdingen van de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit. Om bovenstaande doelstellingen te bereiken voorziet de Wet milieubeheer in een gebiedsgerichte aanpak van de luchtkwaliteit via het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). De programma-aanpak zorgt voor een flexibele koppeling tussen ruimtelijke activiteiten en milieugevolgen. Luchtkwaliteitseisen vormen onder de Wet milieubeheer geen belemmering voor ruimtelijke ontwikkeling indien: er geen sprake is van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde en; een project, al dan niet per saldo, niet leidt tot een verslechtering van de luchtkwaliteit of; een project niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtverontreiniging. In het Besluit en de Regeling Niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen) is exact vastgelegd welke typen projecten niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Het gaat onder andere om woningbouwlocaties met niet meer dan nieuwe woningen. Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 9

14 Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Het vast te stellen bestemmingsplan is conserverend van aard en voorziet niet in ontwikkelingen die 'in betekenende mate' zullen bijdragen aan de concentraties luchtverontreinigende stoffen in en nabij het plangebied. Toetsing van het plan aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer kan daarom achterwege blijven. 3.3 Bedrijven en milieuzonering Normstelling en beleid Met het oog op een goede ruimtelijke ordening dient bij een bestemmingsplan afstemming plaats te vinden tussen activiteiten die milieuhinder kunnen veroorzaken en hindergevoelige functies. Voor deze afstemming kan gebruik worden gemaakt van de lijst met richtafstanden uit de VNG-brochure ''Bedrijven en Milieuzonering'' (herziene versie, 2009). Deze richtafstanden gelden ten aanzien van de hinderaspecten geluid-, stof- en geurhinder en gevaar en kunnen worden gezien als een de afstand waarbij onaanvaardbare hinder van een milieubelastende activiteit voor gevoelige functies kan worden uitgesloten. In gebieden waar een menging van functies voorkomt, wordt uitgegaan van een kleinere richtafstand. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Binnen het bestemmingsplan worden geen nieuwe mogelijkheden voor milieuhinderlijke bedrijvigheid gecreëerd. Ook worden er geen gevoelige bestemmingen mogelijk gemaakt die kunnen leiden tot beperking van de bedrijfsvoering bij bestaande bedrijven. Om ook in de toekomst een goede ruimtelijke afstemming van functies te waarborgen, wordt de onderstaande milieuzonering voor bedrijfsactiviteiten gehanteerd. Milieuzonering bestaande bedrijven Het onderhavig plangebied heeft voornamelijk een woonfunctie, waardoor grootschalige bedrijfsactiviteiten binnen het gebied niet wenselijk zijn. In het plangebied worden bedrijven uit milieucategorie 1 en 2 algemeen toelaatbaar geacht. Bedrijven uit een hogere milieucategorie worden in dit bestemmingsplan gehandhaafd door een specifieke bedrijfsbestemming toe te kennen. Door deze bestemmingskeuze kan de huidige bedrijfsvoering worden voortgezet. Bij beëindiging of uitplaatsing van het bedrijf kunnen echter alleen vergelijkbare bedrijfsactiviteiten of activiteiten uit de algemeen toelaatbare categorieën worden uitgeoefend. Daarmee wordt onaanvaardbare milieuhinder ook in de toekomst voorkomen. Toelaatbaarheid van nieuwe bedrijven Op het bedrijventerreintje aan de noordoostzijde van Sellingen worden alleen lichte bedrijvigheid toegestaan. Het gaat daarbij om bedrijven uit milieucategorie 1 en 2. In het bestemmingsplan is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om agrarische bedrijven om te zetten in bedrijvigheid. Ook hier gaat het alleen om bedrijvigheid die valt in te passen in bestaand bebouwd gebied (milieucategorie 1 en 2). Nieuwe bevi-inrichtingen zijn in het plangebied niet toegestaan. 10 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

15 3.4 Agrarische bedrijven Normstelling en beleid Op agrarische bedrijven is een specifiek toetsingskader van toepassing. Voor veehouderijen met een milieuvergunning geldt de Wet geurhinder en veehouderij. In deze wet zijn voor bepaalde typen dieren geurnormen opgenomen (voornamelijk intensieve veehouderij: varkens, kippen). Ten aanzien van dieren waar geen geurnorm voor is vastgesteld onder andere rundvee - gelden afstandsnormen. Op kleinschalige veehouderijen en akkerbouwbedrijven is het Besluit landbouw milieubeheer van toepassing. Vergelijkbaar met de Wet geurhinder en veehouderij zijn in dit besluit afstanden opgenomen die tussen landbouwinrichtingen en geurgevoelige objecten moeten worden aangehouden. De afstanden zijn afhankelijk van het type omgeving en van het type gevoelig object. Er gelden er grotere afstanden voor inrichtingen waar landbouwhuisdieren worden gehouden. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan In het plangebied komen twee (kleinschalige) agrarische bedrijven voor. In het bestemmingsplan wordt in beginsel geen nieuwe ontwikkelingsruimte geboden aan agrarische bedrijven. Toekomstige ontwikkelingen bij agrarische bedrijven of realisatie van geurgevoelige functies (woningen) moeten worden getoetst aan de specifieke normen voor agrarische bedrijven. 3.5 Externe veiligheid Normstelling en beleid Het externe veiligheidsbeleid heeft vorm gekregen in de risicobenadering. Op grond van deze benadering worden grenzen gesteld aan de risico's, waarbij wordt gelet op de kwetsbaarheid van de omgeving. Daarbij worden twee verschillende normen gehanteerd: het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Ten aanzien van het plaatsgebonden risico geldt een kans van 10-6 per jaar als grenswaarde. Dit betekent dat binnen de zogenaamde PR contour geen nieuwe kwetsbare objecten mogen worden toegestaan. Voor ontwikkeling van nieuwe beperkt kwetsbare objecten geldt deze norm als streefwaarde. Ten aanzien van het GR geldt er geen grenswaarde, maar een oriënterende waarde. Nieuwe ontwikkelingen binnen invloedsgebied, die een toename teweeg brengen van het groepsrisico, moeten woorden verantwoord ten opzichte van deze oriënterende waarde. Door deze verantwoordingsplicht zal een bestuurlijke afweging en keuze worden gemaakt waarin de nieuwe ontwikkeling wordt afgewogen tegen aspecten als risico's, zelfredzaamheid, bestrijdbaarheid, bereikbaarheid en economische belangen. Op risicovolle inrichtingen is het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) van toepassing. Ten aanzien van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water geldt de Circulaire Risiconormering vervoer van gevaarlijke stoffen. In beide toetsingskaders zijn de bovengenoemde normen voor het PR en het GR verankerd. Per 1 juli 2012 is de regelgeving voor het vervoer van gevaarlijke stoffen veranderd. Op basis van het Besluit transportroutes externe veiligheid moet rekening worden gehouden met het zogenaamde basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Uitgangspunt van het basisnet is dat door het vastleggen van veiligheidszones de gebruiksruimte voor het vervoer van gevaarlijke stoffen en ruimtelijke ontwikkelingen op elkaar kunnen worden afgestemd. Het rijk stelt het basisnet vast voor de rijksinfrastructuur. In de gemeente Vlagtwedde ligt geen infrastructuur dat deel uitmaakt van het basisnet. Provincies kunnen voor provinciale wegen een basisnet vaststellen. De Provincie Groningen heeft een basisnet vastgesteld. Op 20 april 2010 heeft de Provincie Groningen een basisnet vastgesteld en opgenomen in de Omgevingsverordening. Op grond van dit beleid geldt dat langs verschillende rijks- en provinciale wegen PR contouren zijn vastgelegd, waarbinnen geen kwetsbare objecten kunnen worden gerealiseerd. Daarnaast geldt langs deze wegen een zogenaamde plasbrandaandachtszone (PAG): een zone van 30 meter waarin geen objecten mogen worden geprojecteerd waar verminderd zelfredzame personen voorkomen (bijvoorbeeld scholen of verzorgingstehuizen). Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 11

16 Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Risicovolle inrichtingen In het plangebied komen geen risicovolle inrichtingen voor. Net buiten het plangebied, bij zwembad de Barkhoorn, worden in beperkte mate gevaarlijke stoffen opgeslagen. Ten opzichte van deze inrichting gelden echter geen relevante contouren voor het PR en het GR. De inrichting levert geen belemmeringen op voor de inrichting van het plangebied. Vervoer van gevaarlijke stoffen Binnen het plangebied zijn geen spoorlijnen of waterwegen aanwezig waarover transport van gevaarlijke stoffen plaats vindt en ook ligt het plangebied niet binnen het invloedsgebied van een dergelijke spoorlijn of waterweg. Over de N976 worden gevaarlijke stoffen vervoerd. De PR contour ligt niet buiten de weg. Op grond van het provinciale basisnet geldt dat in een zone van 30 m langs de N976 geen nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen mogen worden geprojecteerd. Langs deze wegen worden geen nieuwe objecten mogelijk gemaakt met verminderd zelfredzame personen. Figuur 5. Aangewezen route vanwege op basis van het Provinciaal Basisnet Groningen Aangezien het plangebied ligt binnen de invloedsgebieden van de N976 moet het groepsrisico worden verantwoord. Omdat in het vigerende bestemmingsplan het groepsrisico niet is verantwoord moet op grond van het concept Besluit transportroutes externe veiligheid en het Provinciaal Basisnet in dit plan een nadere groepsrisicoverantwoording plaats vinden. Dat houdt in dat er een risicoberekening met RBMII moet worden gemaakt en dat de Regionale brandweer Groningen advies moet uitbrengen ten aanzien van rampenbestrijding en zelfredzaamheid. Transport door buisleidingen Binnen of nabij het plangebied zijn geen hogedruk aardgastransportleidingen aanwezig. Conclusie externe veiligheid Geconcludeerd wordt dat in het plangebied geen saneringssituaties aanwezig zijn. In de verdere procedure van het bestemmingsplan wordt een verantwoording van het groepsrisico opgenomen. Daartoe wordt het bestemmingsplan ter advisering toegezonden aan de Regionale Brandweer. 12 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

17 3.6 Bodem Normstelling en beleid Met het oog op een goede ruimtelijke ordening dient in geval van ruimtelijke ontwikkelingen te worden aangetoond dat de bodem geschikt is voor het beoogde functiegebruik. Ter plaatse van locaties die verdacht worden van bodemverontreiniging moet ten minste verkennend bodemonderzoek uit worden gevoerd. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Met het onderhavig bestemmingsplan worden in beginsel geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt die gevoelig zijn voor de bodemkwaliteit. Het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek is daarom niet aan de orde. Het aspect bodemkwaliteit staat zodoende de vaststelling van het bestemmingsplan niet in de weg. Bij toekomstige ontwikkelingen dient rekening te worden gehouden met de bodemkwaliteit ter plaatse. Op basis van beschikbare informatie zijn een aantal locaties bekend waar bodemsaneringen hebben uitgevoerd of waar in het verleden (bedrijfs)activiteiten hebben plaatsgevonden die kunnen leiden tot een bodemverontreiniging. Deze zijn weergegeven in figuur 4. Figuur 6. Uitsnede van Water Normstelling en beleid- Het waterbeleid op rijksniveau is verankerd in 4 e Nota Waterhuishouding, het Nationaal Bestuursakkoord Water en het rapport Waterbeleid 21 e Eeuw. Ook de Europese Kaderrichtlijn Water heeft gevolgen voor het waterbeheer in Nederland. Algemene uitgangspunten van het waterbeleid zijn: bij waterbeheer wordt de voorkeursvolgorde vasthouden, bergen en afvoeren gehanteerd; hemelwater wordt zoveel mogelijk afgekoppeld van het rioleringssysteem en geïnfiltreerd in de bodem; de toename van verhard oppervlak dient te worden vermeden en, indien dit niet mogelijk is, te worden gecompenseerd door het realiseren van extra waterberging; waterlopen worden waar mogelijk teruggebracht in een natuurlijke staat. Van groot belang voor de ruimtelijke ordeningspraktijk is dat sinds 2003 de 'watertoets' wettelijk Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 13

18 verplicht is gesteld. De watertoets kan worden gezien als een procesinstrument die moet waarborgen dat gevolgen van ruimtelijke ontwikkelingen voor de waterhuishouding meer expliciet worden afgewogen. Belangrijk onderdeel van de watertoets is vroegtijdige afstemming van ontwikkelingen met de betrokken waterbeheerder. In het desbetreffende plangebied is waterschap Hunze en Aa's de aangewezen overlegpartner. Toetsing en uitgangspunten voor het bestemmingsplan Met het waterschap dient overleg plaats te vinden over de wateropgaven in en nabij het plangebied. Deze kunnen vervolgens worden verankerd in de bestemmingskeuze. Het bestemmingsplan is conserverend van aard, waardoor er geen ontwikkelingen worden mogelijk gemaakt die belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de waterhuishouding in het gebied. Het voorontwerpbestemmingsplan is ter advisering voorgelegd aan Waterschap Hunze en Aa's. 3.8 Ecologie Normstelling en beleid Gebiedsbescherming Het wettelijk kader ten aanzien van beschermde natuurgebieden is vastgelegd in de Natuurbeschermingswet. In deze wet is de bescherming geregeld van natuurgebieden die zijn aangewezen onder de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen (de zogenaamde Natura 2000-gebieden) en gebieden van nationaal belang: Beschermde Natuurmonumenten. Ten aanzien van activiteiten in de omgeving van deze gebieden, dient te worden beoordeeld of deze activiteiten (significant) negatieve effecten kunnen veroorzaken. Ecologische hoofdstructuur (EHS) Naast gebieden die zijn aangewezen op grond van de Natuurbeschermingswet, dient rekening te worden gehouden met het provinciale beleid ten aanzien van gebieden die zijn gelegen binnen de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De EHS heeft als doel natuurgebieden te vergroten en te verbinden. Voor ontwikkelingen binnen de EHS geldt het ''nee-tenzij principe'', hetgeen betekent dat ontwikkelingen geen afbreuk mogen doen aan de natuurlijke kenmerken van het gebied. Indien vernietiging of verstoring van de EHS plaats vindt, dient compensatie plaats te vinden. Soortenbescherming Op grond van de Flora- en faunawet is het verboden om beschermde plant- en diersoorten te verstoren of te vernietigen. Artikel 75 van de wet voorziet in aantal gevallen in een mogelijkheid tot ontheffing. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Gebiedsbescherming Op circa 6 km ten noorden van Sellingen is het Natura-2000 gebied Lieftinghsbroek gelegen. Gelet op de afstand van het plangebied tot het gebied en het conserverende karakter van het plan, zijn significante effecten uitgesloten. Het dorp Sellingen wordt aan de noord-, west- en zuidzijde omsloten door de Ecologische Hoofdstructuur. Het huidige bestemmingsplan voorziet niet in ontwikkelingen die de natuurwaarde van de EHS kunnen aantasten. Bij toekomstige ontwikkelingen in het dorp - met name langs de randen - vormt toetsing aan de EHS-criteria een belangrijk aandachtspunt. 14 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

19 Figuur 7. Begrenzing van de EHS rondom Sellingen Soortenbescherming In het bestemmingsplan worden geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt die kunnen leiden tot verstoring van beschermde plant- en diersoorten of vaste rust- en verblijfplaatsen van deze soorten. Zodoende wordt het bestemmingsplan op dit punt uitvoerbaar geacht. 3.9 Archeologie Normstelling en beleid Ter implementatie van het Verdrag van Malta in de Nederlandse wetgeving is de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Wamz) in werking getreden. Deze nieuwe wet maakt onderdeel uit van de (gewijzigde) Monumentenwet. De kern van Wamz is dat wanneer de bodem wordt verstoord, de archeologische resten intact moeten blijven. De Wamz verplicht gemeenten bij het opstellen van bestemmingsplannen rekening te houden met de in hun bodem aanwezige waarden. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een omgevingsvergunningenstelsel. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Uit de Archeologische Monumentenkaart (AMK) blijkt dat in de omgeving van Sellingen een aantal terreinen van (hoge) archeologische waarde zijn gesitueerd. Het betreft onder andere de kern van het dorp. Ter bescherming van deze archeologische waarden wordt een dubbelbestemming opgenomen. Indien in de toekomst ruimtelijke ontwikkelingen worden mogelijk gemaakt op deze locatie, waarbij bodemingrepen aan de orde zijn, moet archeologisch onderzoek plaatsvinden. Het voorontwerpbestemmingsplan zal ter advisering worden aangeboden aan Libau. Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 15

20 Figuur 8. Archeologische Monumenten (bron: Planmer Beleid en normstelling In bijlage C en D van het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van het bestemmingsplan planmer-plichtig, projectmer-plichtig of mer-beoordelingsplichtig zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen. De projectmer-plicht en de mer-beoordelingsplicht is van toepassing op projecten die concreet worden mogelijk gemaakt of aangevraagd. De planmer-plicht is van toepassing op strategische plannen die het afwegingskader vormen voor mer-(beoordelings)plichtige besluiten. Daarnaast geldt een planmer-plicht voor ontwikkelingen die kunnen leiden tot significant negatieve effecten voor natuurwaarden binnen Natura 2000-gebieden. Tot slot dient het bevoegd gezag bij de betreffende activiteiten die niet aan de bijbehorende drempelwaarden voldoen, na te gaan of sprake kan zijn van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu, gelet op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen: de kenmerken van de projecten; de plaats van de projecten; de kenmerken van de potentiële effecten. Toetsing en uitgangspunten bestemmingsplan Het voorliggende bestemmingsplan is conserverend van aard. Het bestemmingsplan bevat geen grootschalige ontwikkelingmogelijkheden die belangrijke negatieve milieueffecten met zich mee kunnen brengen. De ontwikkelingsmogelijkheden die worden geboden door de bouw- en gebruiksregels zijn aanmerkelijk kleinschaliger dan de drempels uit het Besluit m.e.r. Het plangebied ligt op ruim 2 kilometer afstand van het Natura 2000-gebied Lieftinghsbroek, waardoor er in geen geval sprake is van directe verstoring. Dat er geen belangrijke negatieve milieugevolgen aan de orde zijn, blijkt ook uit de onderzoeken van de verschillende milieuaspecten zoals deze in de volgende paragrafen zijn opgenomen. Voor het bestemmingsplan is dan ook geen mer-procedure of mer-beoordelingsprocedure noodzakelijk conform het Besluit m.e.r Bovendien gaat het in concreto om kleinschalige akkerbouwbedrijven. 16 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

21 Hoofdstuk 4 Uitgangspunten 4.1 Ruimtelijke kwaliteit Cultuurhistorie en kernkwaliteiten Het plangebied ligt in het esdorpenlandschap van Westerwolde. Dit landschap is in belangrijke mate gevormd tijdens de voorlaatste ijstijd ( tot v. Chr.). Onder invloed van de ijskap die over de noordelijke helft van het land was gelegen werd een reliëf gevormd. In de laaggelegen gebieden ontstonden beekloopjes, waarvan de Ruiten Aa een overblijfsel is. De hoger gelegen delen werden later in gebruik genomen als es (akker). Het landschap bevat de volgende kernkarakteristieken: reliëf (glaciale ruggen, essen en beekdalen); esgehuchten met karakteristieke boerderijen; (on)verharde wegen met zware wegbeplanting; karakteristieke waterloop (beek); duisternis en stilte. Bebouwingsstructuur Het esdorp Sellingen is in de loop van de 17 de eeuw ontstaan. De structuur van het dorp wordt in belangrijke mate bepaald door de doorgaande weg van Vlagtwedde naar Ter Apel. Op de driesprong van deze weg met de Hassebergerweg is de brink gesitueerd. Rond 1850 is de bebouwing geconcentreerd langs de Dorpsstraat, de Torenstraat en de Hassebergerweg. Deze bebouwing bestaat voornamelijk uit vrijstaande bebouwing: Westerwoldse boerderijen, herenhuizen en arbeiderswoningen. In de jaren 20 en 30 wordt het dorp verder uitgebreid langs deze wegen. Na de Tweede Wereldoorlog wordt veel bebouwing vervangen en vernieuwd. Tevens wordt op de Zuid Esch, aan de zuidoostzijde van het dorp, nieuwbouw gerealiseerd. Op de splitsing van de Torenstraat en de Dorpsstraat ontstaat een tweede Brink door de sloop van panden. Eind jaren 90 en begin jaren 00 wordt aan de oostzijde van Sellingen nog het uitbreidingsplan Oude Kampen gerealiseerd. Als gezegd, is Sellingen van oorsprong een esdorp. Terwijl een aantal kleinere nederzettingen rond het beekdal van de Ruiten Aa zich als esnederzetting vooral beperkte tot kleine groepen van agrarische panden, zijn een aantal nederzettingen, waaronder Sellligen, uitgegroeid tot grotere kernen. Niettemin zijn ook in Sellingen de oorspronkelijke kenmerken van een esdorp nog terug te vinden. Dergelijke oorspronkelijke kenmerken zijn de volgende: Bebouwingsstructuur: losse groeperingen van oorspronkelijke boerderijen / panden met daartussen onregelmatig gevormde open ruimtes; geen bebouwing op de oorspronkelijke essen; nieuwere woonbebouwing langs bestaande 'spinnenwebachtige' wegenstructuur Patroon van wegen en waterlopen: een spinnenwebachtige patroon van wegen en paden; vanuit de centrale ruimte (oorspronkelijke brink) lopen wegen naar de onderdelen van de agrarische gemeenschap; Bebouwingselementen: kenmerkende boerderijtypen binnen Westerwolde; verder: vrijstaande woningen langs de bestaande oorspronkelijke linten. Inrichting/open ruimtes: geen duidelijke scheiding tussen oorspronkelijke erven en openbaar gebied; binnen de dorpskern met veelal laanbeplanting langs uitvalswegen; Beeldkwaliteit: contract tussen bebouwing en natuurlijke achtergrond door materiaalgebruik van rode steen, rode pannen en wit houtwerk Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 17

22 Vrijkomende agrarische bebouwing Bij het verdwijnen van de agrarische activiteit kan vrijkomende agrarische bebouwing in aanmerking komen voor functieverandering. Dit is in overeenstemming met het provinciaal beleid (zie paragraaf 2.2). De gemeente Vlagtwedde heeft een onderzoek gedaan naar het streekeigen karakter van de agrarische bedrijfswoningen en concludeert dat alle agrarische bedrijven in de gemeente waardevol zijn of passen binnen de criteria van streekeigen bebouwing, zoals beschreven in de welstandsnota. De agrarische functie kan worden gewijzigd naar de volgende bestemmingen: wonen, al dan niet in combinatie met zorgfuncties; sociaal-cultureel; bedrijf; horeca en agrarische dienstverlening. Hierbij gelden de volgende randvoorwaarden: functieverandering dient uitsluitend binnen de bestaande bebouwing plaats te vinden. Daarnaast moet gestreefd worden naar handhaving van het voormalige boerderijpand of andere beeldbepalende bouwvormen als landschappelijke verschijningsvorm; bedrijvigheid mag uitsluitend lichte milieucategorieën treffen; opslag op het erf (bijvoorbeeld caravans) moet worden verboden/gereguleerd; functieverandering mag, mede in relatie tot de bestaande verkeersinfrastructuur, geen onaanvaardbare verkeersaantrekkende werking hebben; de bestaande karakteristieke verschijningsvorm van de gebouwen en de landschappelijke kenmerken van het bijbehorende erf mogen niet worden aangetast; functieverandering mag niet leiden tot extra beperkingen van de exploitatie- en ontwikkelingsmogelijkheden van de omliggende agrarische bedrijven. Uitgangspunten voor het bestemmingsplan Op grond van het provinciaal en gemeentelijk beleid ligt het accent van het bestemmingsplan op het behouden en versterken van de karakteristieke elementen in het plangebied. De uitgangspunten voor het bestemmingsplan zijn daardoor als volgt: bescherming van karakteristieke groene ruimtes (zoals de brinken) door een specifieke bestemmingskeuze; waar mogelijk het zicht behouden op het lager gelegen landschap. Voor open ruimtes kan daarvoor de bestemming 'Agrarisch - Cultuurgrond' worden gehanteerd; nieuwe invullingen zoveel mogelijk laten aansluiten bij de kenmerkende bebouwingspatronen; functieverandering bij (voormalige) agrarische bebouwing moet voldoen aan de daarvoor gestelde randvoorwaarden. 4.2 Wonen Bestaande bebouwing Bij bestaande woonbebouwing staat de huidige kwaliteit van het wonen en verbetering daarvan voorop. Het plan biedt enige ruimte voor kwaliteitsverbetering en aanpassing van woningen aan de eisen van de tijd en eventueel sloop, samenvoeging en renovatie. Daarmee wordt ruimte geboden om in te spelen op veranderende behoeftepatronen, getoetst aan het algemeen belang. Dat betekent dat een zekere uitbreiding van woningen mogelijk is, mits passend in het bebouwingspatroon en mits de bewoningssituatie dat toelaat. Invullocaties Vanuit het provinciaal beleid geldt dat in Vlagtwedde nog slechts woningen voor eigen behoefte mogen worden gebouwd. Behoudens bestaande bouwmogelijkheden, worden in het bestemmingsplan geen rechtstreekse bouwmogelijkheden gecreëerd. In het bestemmingsplan is wel een regeling opgenomen waarmee woningen door middel van een wijzigingsprocedure kunnen worden gerealiseerd. Het uitgangspunt voor invullocaties is dat nieuwe bebouwing past binnen de bestaande bebouwingsstructuur en dat de ruimtelijke kwaliteit van het gebied verbeterd. De invullocaties liggen binnen het bestaande bebouwde gebied. Tevens is in de wijzigingsregels bepaald dat bij gebruik van een wijzigingsbevoegdheid rekening moet worden gehouden met het door de provincie toegekende woningbouwcontingent. Overleg provincie over het wonen 18 Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld)

23 In het vooroverleg met de provincie Groningen is het thema wonen in relatie tot dit bestemmingsplan aan de orde gekomen. Het gaat daarbij om het voldoen van het bestemmingsplan aan de Omgevingsverordening van de provincie. Uitgangspunten voor het gemeentelijk beleid zijn: in zijn algemeenheid wordt voldaan aan het beleid uit de Omgevingsverordening; dit krijgt zowel regionaal (Regionaal Woon- en leefbaarheidsplan) als gemeentelijk (eigen gemeentelijke Woonvisie) gestalte en wordt verwerkt in de actualisering van de bestemmingsplannen voor de kernen in de gemeente; het bestemmingsplan Sellingen maakt deel uit van een actualisering van alle kernen. De regelingen aangaande de woonbestemmingen worden in die bestemmingsplannen op elkaar afgestemd; de ontwikkelingen op de woningmarkt worden regionaal en gemeentelijk in beeld gebracht. De verwachting bestaat dat het aantal inwoners zal dalen, maar dat er nog sprake is van een zekere stijging van het aantal woningbehoevende huishoudens. De gemeente heeft in het bredere kader van de leefbaarheid hierover haar beleid beschreven in het "Integraal Beleidskader Wonen en leven in de dorpen en buurten van Vlagtwedde"; maatwerk is een belangrijke basis voor het woonbeleid in de gemeente. Vanuit geograrisch oogpunt worden in de gemeente Vlagtwedde onderscheiden: 1. hoofdkernen Ter Apel, Vlagtwedde en Sellingen; 2. kleinere kernen: Bourtagen en Ter Apelkanaal 3. dorpen en gehuchten die horen tot de linten en esgehuchten in het buitengebied. kwantitatief gheldt dat er begin 2013 tot 2020 nieuwbouwruimte is voor maximaal 160 woningen.. Daarvam zal, indien en voor zover er behoefte bestaat, naar verwachting: 1. 50% in de hoofdkern Ter Apel worden gerealiseerd; 2. 40% in de dorpen Sellingen, Vlagtwedde, Bourtange en Ter Apelkanaal 3. 10% in de lintbebouwing en daarvoor in aanmerking komende locaties in de kleine kernen en gehuchten in het buitengebied. De genoemde 40% in de dorpen Vlagtwedde, Sellingen, Bourtange en Ter Apelkanaal betreft maximaal 64 woningen. Een dergelijk aantal sluit aan bij de ontwikkeling van de woningbouw over de laatste 10 jaar. Ervan uiitgaande gaande dat een vergelijkbaar aantal wooneenheden in de komende jaren zal worden gerealiseerd wordt een dergelijk aantal als uitgangspunt in dit bestemmingsplan opgenomen. Daarvan zijn vanuit een direct bouwrecht een 5 tal woningen realiseerbaar op bestaande reeds ontsloten bouwkavels aan de Breetuinenweg en aan het Stroomdal. Voor het overige zal het gaan om ingebruikname van vrijkomende bedrijfsgebouwen c.q. vervangende nieuwbouw op dit locaties. Het zal in die gevallen vrijwel uitsluitend gaan om oorspronkelijk al woningen gebruikte panden die in de loop van de tijd voor andere functies in gebruik zijn genomen en naar verwachting in de planperiode weer in gebruik worden genomen voor de functie die zij vanuit de historie hebben gehad. Het aantal zelfstandige woningen dat hiermee kan toenemen is in de wijzigingsbevoegheid (artikel 25) op maximaal 5 gesteld. Daarnaast geldt nog een locatiegebonden wijzigingsbevoegdheid in het gebied Torenlaan/Korteweg. Op die locatie zijn onlangs woningen afgebroken en waren aanvullende bouwmogelijkheden in het vigerende bestemmingsplan aangegeven. De binnenplanse wijzigingsbevoegdheid is gemaximeerd op 10 woningen de bestemmingsplannen bieden verder mogelijkheden voor direct aanverwante activiteiten, zoals mantelzorg, werk aan huis dan wel semi-zelfstandige inwoning. In het bestemmingsplan wordt een benadering voorgestaan waarbij wonen met direct bijbehorende activiteiten (inwonen mantelzorg) mogelijk zijn (verbreding woonfunctie); er wordt daarbij niet uitgegaan van toevoeging van zelfstandige woningen op een erf. ingeval van nieuwe ontwikkelingen (wens voor nieuwe woningbouw) worden deze via wijzigingsbevoegdheid nader aan het woonbeleid getoetst en wordt in voorkomend geval een aparte ruimtelijke uitwerking gemaakt. Het gaat hierbij niet om uitleglocaties, maar in voorkomend geval om inbreidingslocaties binnen het bestaande dorpsgebied. Dit beleid betekent dat bij de dorpen vrijwel wordt afgezien van ontwikkeling van nieuwe uitleggebieden Binnen het bestaand gebied van de dorpen kan op deze wijze snel en flexibel worden gereageerd op woonwensen. Zeker in moeilijke economische tijden kan daarmee de woningmarkt goed worden gefaciliteerd. Bestemmingsplan "Sellingen Dorp" (vastgesteld) 19